Verspreiding van de
Blijde Mare
Ons Indië tusschen lapan en
Duitschland verdeeld?
Chautemps heeft goeden moed
Hoe hei gaat
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Ook zijn doel t Kabinet op breedere basis
Prijzen hebben hun hoogte
punt bereikt
Stoyadinowitsj in Berlijn
Ter dood veroordeelde
Nederlander zwijgt
Beslissende slag in
Zuid-Sjantoeng verwacht
Kruidendokter botst tegen
onverlichte vrachtauto
DINSDAG 18 JANUARI 1938. 81e Jaargang. No. 10472.
Laan, Schagen, Tel. 20.
Jgftg&ir cfeü KV/Uitg.-Mff. „Hollands Noorderkwartier*^
Volksfrontprogram niet losgelaten
Ook Léon Blnm heeft zijn pogin
gen om tot een oplossing van de
kabinetscrisis in Frankrijk te ko
men moeten opgeven. De bezonnen
heid van de Fransche politici aan
de rechterzijde van het Volksfront
is toch blijkbaar zóó groot, dat men
de socialistische poging om tot wis-
selcontröle te komen resoluut bleef
afwijzen.
President Lebrun heeft thans Chautemps
met de vorming van een nieuwe regeering
belast en deze heeft zich onmiddellijk met
Blum in verbinding gesteld teneinde diens
medewerking te verkrijgen.
Hij schijnt hier inderdaad in te zijn ge
plaagd.
Welk offer heeft Chautemps echter moe
iten brengen?
Zou Bonnet als offer moeten vallen van de
gocialistisch-communistische eischen?
Het ziet er naar uit dat ook Chautemps
zal trachten zoowel republikeinen als com
munisten in zijn regeering te vereenigen en
een soort kabinet van nationale wederge
boorte op democratischen grondslag.
Of hem dit zal gelukken is een andere
zaak. Met de socialisten is misschien te pra
ten maar Thorez en de zijnen zijn de poli
tiek Chautemps-Bonnet beu en willen de ri
goureuze uitgaven „in het belang der arbei
ders" doorzetten.
Nog gisteren maakte Thorez tijdens een
communistische betooging in het Velodrome
d'Hiver toespelingen op dien „aanval van
Chautemps".. Hij zeide: „De ministerieele
crisis is uitgelokt om het Volksfront uit
een te slaan". Hij voegde hieraan toe: „Het
terugroepen van Chautemps is niet bevre
digend, te meer niet omdat deze des na
middags aan Gitton en Duclos verklaard
heeft dat hij geen communisten in zijn
kabinet wilde hebben.
De toestand is verwarder dan ooit en als
Chautemps ©enige kans heeft, dan ligt die
o.i. in de vorming van een Kabinet geba
seerd op de middengroepen, mogelijk met
welwillende neutraliteit van de socialisten.
Geheim verdrag
voor het Veir; Oosten
In een uitvoerig artikel, getiteld „Vrede
of Oorlog'* behandelt Jacques Bardoux gis
teravond, volgens het Hsbl., in „Le Temps"
de beteekenis van de gebeurtenissen in het
Verre Oosten voor den vrede in Europa zelf.
Daarin komt de folgende passage voor, die
voor ons land van belang is:
„Het DuitschJapansche verdrag bevat
geheime clausules. Duitschland ziet er van
ai, van het land der Rijzende Zon de kolo
niale bezittingen op te eischen, die dit als
gevolg van de vredesverdragen in China en
in de Stille Zuidzee verkregen heeft.
In ruil daarvoor belooft Japan aan
Duitschland, wanneer eenmaal de
étappe, die door het groote plan
van Tokio voorzien wordt, is verwe
zenlijkt, met Duitschland Neder-
landsch Indië te zullen verdeelen.
De rijkdommen, die de Hollanders
meest ervarene en best voorbe
reide onder de Europeesche koloni
satoren daar hebben weten te ont
dekken en te expioiteeren: petro
leum caoutchouc en suiker, zou
den voor de helft aan elk dier bei
de landen komen.
„Het heilige Verbond van Drie is niet al
leen bezegeld op het terrein der ideologieën,
die een zwakke en kunstmatige basis vor
men-. Het geldt wel degelijk een politiek ver
drag. Meer nog dan een politiek verdrag:
een territoriaal eii economisch verdrag, dat
yerdellingen en deelnemingen meebrengt.
Maar om iets te verdoelen moet men iets
gezamenilijk hebben. Om iets gezamenlijk te
hebben moet men het met zijn tweeën of
drieën bemachtigen. Om het af te nemen
.van den eigenaar, die liet bezit en exploi
teert, moet men het hem met geweld ont
nemen. Is geweld tusschen volken niet een
daad van oorlog?"
De schrijver betoogt dan, dat de omstan
digheden, een bedreiging van Hongkong,
Hainan of Nederlandsch-Indië de Britsche
admiraliteit er toe kunnen brengen, weldra
©en groot deel van haar schepen naar het
.Verre Oosten te zenden.
In dat geval zou Mussolini de kans wel
eens schoon kunnen zien en een legercorps
naar Spanje kunnen zenden om de republi
keinen daar te verpletteren en een bezetting
te ondernemen. Het risico daarvan zou voor
Italië zeer gering zijn, indien deze militaire
operatie vergezeld ging van de diplomatieke
operatie, die in het centrum van Europa
wordt voorbereid.
Jacques Bardoux meent, dat het .kritieke
oogenblik binnen enkele weken bereikt zal
zijn en predikt daarom het bijleggen van de
binnenlandsche geschillen in Frankrijk om
niet een buitenlandschen oorlog te zien los
breken.
In officieele kringen, waar men van ko
loniale aangelegenheden goed op de hoogte
is, en waar wij naar de juistheid van boven
staande uitingen informeerden, verklaarde
men ons, geen aanleiding te hebben te on
derstellen, dat de verdragen tusschen Duitsch
land, Italië en Japan dergelijke geheime
clausules zouden bevatten*
Circulaire van den Italiaanschen
minister van corporatiën.
De minister voor de Corporatiën, Lantini,
heeft tot de prefecten een circulaire gericht,
waarin de richtsnoeren voor de prijspolitiek
zijn aangegeven, hierin wordt tot uiting ge
bracht dat de door de regeering toegelaten
prijsstijgingen thans het hoogtepunt voor de
verbruikers hebben bereikt. Verdere prijs
stijgingen zijn ook met betrekking tot de ont
wikkeling op de wereldmarkten niet toe
laatbaar.
Het Italiaansche bedrijfsleven heeft thans
voor het bereiken van het groote doel der
autarkie, een absolute prijsstabiliteit noodig,
welke zoowel den producenten als den ver
bruikers zekerheid en vast berekeningsba
sis biedt. Dit sluit echter niet uit, dat in
enkele afzonderlijke gevallen speciale maat
regelen, voornamelijk voor prijsverminde
ring, kunnen worden getroffen.
Dit nummer bevat 8 pagins'a
Hierboven een kaartje, dat illustreert hoe
het nieuws van de blijde gebeurtenis in het
Prinselijk gezin bliksemsnel over Nederland
Indië en het buitenland zal worden ver
spreid..
De telex van het A.N.P. vervult de hoofd
rol.
Men onderscheidt 3 verbindingen, de di
recte primaire telefonische verbinding van
Kon. Paleis naar het onderstation van de
A.N.P. te Baarn.
De secundaire telexverbinding loopt van
onderstation A.N.P. naar: a) Werkkamer
der Nederlandsche Journalisten te Baarn.
b) Werkkamer der buitenlandsche Jour
nalisten te Soestdijk in hotel „Trier."
c.) Naar hoofdkantoor der A.N.P. te Amster
dam.
Op deze laatste post zijn de tertiaire lij
nen verbonden. Het A.N.P. telext nu naar
S2 dagbladen welke op het telexnet zijn aan
gesloten, en licht tegelijk op deze wijze de
Duurzame vriendschap tusschen
Duitschland en Joegoslavië mo
gelijk.
Gisteren is de minister van Buitenlandsche
Zaken van Joego-Slavië te Berlijn gearri
veerd en om half twaalf door den Führer
ontvangen*
Dr. Stoyadinowitsj voerde besprekingen
met den Duitschen minister van Buiten
landsche zaken von Neurafch over vraag
stukken, welke beider landen betreffen als
mede over vraagstukken van de algemeene
politiek.
Bovendien werden besprekingen gevoerd
miet generaal Goering alsmede met de an
dere leidende personen van staat en partij.
Deze besprekingen werdc-n besloten met het
onderhoud met den leider en rijkskanselier.
De besprekingen welke in oprechte vriend
schap en volledig begrip voor de politieke
opvattingen aan beide zijden werden ge
voerd, bevestigden, volgens 'n communiqué
uit Berlijn dat tusschen beide staten de mo
gelijkheden bestaan voor een duurzame
vriendschap en een samenwerking, welke
den vrede in Europa zal dienen. Aan beide
zijden kwam de wensch tot uiting de betrek
kingen tusschen beide landen in de toe
komst te bevorderen.
Göring begroet Stoyadinowitsj.
kazernes in welke tijdelijk op het telexnet
zijn aangesloten.
De kaart geeft de garnizoenen aan, al
waar de saluutschoten gelost zullen woi-den,
met lette wel op degene die per telex zijn
verbonden. Het is best mogelijk dat andere
garnizoenen pas later schoten zullen lossen.
In Baarn is ook nog een batterij opgesteld
waarvan de commandant van uit het Paleis
telefonisch wordt ingelicht, dus niet met de
telexdienst in contact staat.
In de Marinierskazerne te Rotterdam is
ook een telexapparaat opgesteld, om den ge
zagvoerder van den kruiser de „Java" in te
lichten; deze oorlogsbodem lost eveneens de
voorgeschreven saluutschoten.
Het departement eveneens (tertiair) inge
licht telegrafeert naar Oost en West Indië.
Telegrafisch en Telefonisch wordt het bui
tenland in kennis gesteld door zijn corres
pondenten, welke te Soestdijk verblijven en
waar de technische dienst van de P.T.T.
diverse spreekcellen heeft doen plaatsen.
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Meest matige
Westelijke tot Zuidwestelijke
wind, gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen neerslag,
vooral 's ochtends kouder.
Verdere vooruitzichten: Later
wellicht toenemende wind,
aanvankelijk nog weinig ot
geen regen.
Birometeritiod hedenmorgen 8 «ir 771
Geen enkel bericht meer uit
Duitschland ontvangen. Be
middeling van Venlo's gemeente
bestuur mislukt.
Ofschoon thans reeds meer dan twee maan
den zijn verloopen sedert de uitspraak van
de Duitsche volksrechtbank te Berlijn, welke
den schoenwinkelier W. H. Cammans te
Venlo wegens landverraad ter dood veroor
deelde, heeft men nadien taal noch teeken
meer van den veroordeelde gehoord.
Zooals bekend, werden de 43-jarige Cam
mans en zijn 65-jarige zwager P. Smit uit
het Duitsche grensplaatsje Lobberich op 3
Nov. j.1. door de Duitsche rechtbank we
gens landverraad en medeplichtigheid daar
aan resp. ter dood en tot levenslange tucht
huisstraf veroordeeld.
Cammans stond bij den burgerlijken stand
te Venlo als Nederlander ingeschreven, ver
vulde er zijn stemplicht en werd in alle
opzichten als landgenoot beschouwd, aldus
de N.R.Crt. Toen vernomen werd, dat Canv
mans door de, Duitsche autoriteiten als
Duitscher werd beschouwd, omdat hij in
de oorlogsjaren in het Duitsche leger heeft
gediend, hebben de Nederlandsche autoritei
ten stappen gedaan, teneinde gedaan te
krijgen, dat het lot van den veroordeelde
zou worden verzacht. Het gemeentebestuur
te Venlo heeft na de bemiddeling nog geen
énkel bericht omtrent het lot van den ver
oordeelde ontvangen.
Cammans, die kort voor zijn veroordee
ling uit de gevangenis te Munster naar die
te Berlijn werd overgebracht, heeft na zijn
veroordceling niet meer naar zijn familie
te Venlo geschreven: zijn vrouw en schoon
zuster ontvingen vóór de veroordeeling her
haaldelijk brieven van hem.
CHINA
Cbiaeesche aanval op Hangtsjau
Naar het Chineesche agentschap Central
News meldt, kan elk oogenblik een beslis
sende strijd verwacht worden in Zuid Sjan-
toeng, waarheen beide partijen belangrijke
versterkingen hebben gezonden. Van Chi
neesche zijde zijn reeds alle maatregelen ge
troffen met het oog op een aanstaanden te
genaanval.
Er komen echter nog steeds versterkingen
aan. In Noord-Kiangsi wordt verwoed ge
streden. In het centrum der provincie Anh-
wei hebben de Chineezen den toestand in
handen.
De Chineezen hebben gisteren een
groot opgezette aanval ondernomen
op Hangstjau. Dit wordt van Japan
sche zijde bevestigd.
Acht Chineesche divisies hebben
Yoeyand, 10 K.M. ten westen van
Hangtsjau, bereikt. Vijf divisies zijn
in Foeyang, 10 K.M. ten zuidwesten
van Hangtsjau, aangekomen. De Ja-
panneezen hebben versterkingen la
ten aanrukken.
De Chineesche troepen staan onder com
mando van generaal Tsjang Fa Kwei en zijn
reeds de rivier Sjientang overgetrokken om
Lioe Sia Tsjang, tien kilometer ten westen
van Hangtsjau aan te vallen. Op het oogen
blik wordt heftig gestreden.
Gisternacht hebben de Japansche strijd
krachten verscheidene aanvallen van de Chi
neezen op Joehang, dat in het Noordwesten
den toegang tot Hangtsjau beheerscht, af
geslagen.
Hohsien door Japanneezen bezet.
Het Japansche detachement Iwanaka, ge
wapend met tanks, heeft Hohsien aan den
bovenloop van de Jangtse, in de provincie
Anhwei, ingenomen. Ongeveer 500 Chineezen
verdedigden de plaats. Zij werden verdre
ven en lieten ruim 200 dooden achter.
Landing bij Macao.
Volgens betrouwbare Chineesche berich
ten zijn aan de kust van Kwantoeng, even
ten noorden van Macao, 500 tot 600 Japan
sche mariniers aan land gezet onder bescher
ming van een spervuur der oorlogsschepen
en van de luchtmacht. Chineesche verster
kingen zijn derwaarts gezonden: er wordt
hevig gevochten. De landing wordt te Han-
kau beschouwd als een proef voor een moge
lijken inval in Zuid-China.
30 DOODEN OP DE BRITSCHE KUST.
Hoe de storm huishield.
Het aantal dooden, dat de storm geduren
de het afgeloopen weekeinde in Engeland
heeft geëischt, wordt thans op meer dan
dertig geschat. Aan de kust van Wales zijn
een aantal lijken aangespoeld, waaruit is
gebleken, dat het schip „Glanrhyd" uit
Swansea is vergaan met zeventien man aan
boord. Aiam de Schotsche kust is een kust
vaartuig vergaan met vijf man aan boord.
Slachtoffer levensgevaarlijk ge
wond.
Gistermiddag omstreeks half zes is op
den Rijksstraatweg tusschen Zwolle en de
Lichtmis nabij de Steenen Wetering een
personenauto, bestuurd door den kruiden
dokter K. J. Stegeman uit Staphorst, beter
bekend als het Staphorster boertje, tegen
een aan den kant van den weg staande on
verlichte vrachtauto van den expediteur
Martens uit Utrecht gereden. De botsing was
zoo hevig, dat het voorste gedeelte van de
auto van den heer S. geheel onder de laad
bak van de vrachtauto schoof.
Met groote moeite hebben toege
schoten personen den bestuurder uit
de ravage bevrijd. Uit het genees
kundige onderzoek bleek, dat hij een
zware hersenschudding, ernstige
hoofdwonden, een ingedrukte borst
kas, en een beenbreuk had opgeloo-
pen. In hoogst zorgwekkenden toe
stand is het slachtoffer naar het So-
phiaziekenhuis te Zwolle overge
bracht. Men vreest voor zijn leven.
De heer Stegeman kwam uit Zwolle,
waar hij „zitdag" had gehouden en was op
weg naar zijn woonplaats. Hij reed met
kalmen gang over den natten asphalt-beton-
weg. De vrachtauto was defect en had reeds
van des ochtends zeven uur af onbeheerd
gestaan.
De marechaussee heeft de overblijfselen
van de voertuigen in beslag genomen.