Vlag
gen
Jan P. Strijbos
Dictatuur in onze
gemeente
De verbetering
II
f 14.50
ook compleet
Mt stokhouder
VEENO RijwielAcIiterlampen
De Reden
GUURTJE WONDER,
HILBRAND.
Zaal LAAN
WINKEL
Na afloop BAL
Profiteert hiervan bij NEELS
WINTERJASSEN
Profiteert hiervan bij
Voor
is
uw
adres
Firma
Schagen
N.V. Rijwielenfaliriek „VEENO" - BEDUM
„PLAATSELIJK BELANG''
spreekt Zaterdag 22 Januari
Vracht- en Veevemoer.
A. GELDER
Schager Roosjes
ecooomischen toestand in
het Geestmerambacht
Lezing door Ir. Mesu
Heden overleed, na
een langdurig lijden,
onze lieve Moeder, Be
huwd- en Grootmoeder,
Weduwe van
Cornelis Mantel,
in den ouderdom van
bijna 73 jaren.
Uit aller naam,
Familie MANTEL.
Purmerend,
18 Jan. 1938.
Ondertrouwd:
D. J. BLAAUBOER
en
K. KAAN Albz.
Wieringen, 20 Jan. 1938.
Huwelijksvoltrekking 3 Febr.
i.s.
Geen ontvangdag.
IN PLAATS VAN KAARTEN.
Met blijdschap géven wij
kennis van de geboorte van
onzen Zoon,
W. OPPENHUIS.
E. OPPENHUIS—
Veenstra.
Winkel, 19 Jan. 1938.
Met deze betuigen wij onzen
hartelijken dank voor de vele
blijken van belangstelling bij
de geboorte van ons Zoontje
ondervonden.
P. WARDEN AAR.
E. WARDENAAR—Kos.
Wieringerwaard Jan. 1938.
Zondag 30 Januari
's avonds 8 uur,
optreden van de Radio-Zanger
met zijn gezelschap
THE CAVELLIS, de dan-
sende Harmonica-virtuozen
Mr. FACEUR, de geestige
buikspreker.
CROCHET, de geheim
zinnige.
Clown RINé, imitator van
de Radio, enz.
onder persoonlijke leiding
van Albert de Booij.
Entrée f 0.75 (belasting inbegr.)
Plaatsbespreking 10 cent
Prachtige donkergrijze fantasie
voor zware personen voor
Prima kwaliteit
Reiskosten worden vergoed.
Wij zijn 20°/o goedkooper.
DEN HELDER
Tc koop:
BURGERHUIS,
p.m. 1 I-I.A. 1., met Hoender-
bedrijf. Buurtje F 8, Schager-
brug.
ACHTERLICHTEN-MISÈRE kunt U voorkomen door een
VEENO ACHTERLAMP op Uw rijwiel te laten monteren
door een goed vakman-rijwielhandelaar.
zitten, met groot vlak en 2 kope
ren bouten op het spatbord be
vestigd, onwrikbaar vast. Hier
door ontstaat het beste contact.
Het geheel is van koper en
prima vernikkeld. De fitting,
waarvan de draad uit massief
koper is gedraaid, is met con
tactzekering. Het gloeilampje is
voorzien van 'n zekerheidsmoer.
VEENO-lampjes gaan nooit los!
Bij goede montering blijven ze
r r IM n I V .meerdere jaren goed.
v c. t w V y Pr-.s slechts f 1>25
Is Uw rijwiel nog niet voorzien van een Electrische Voor-lamp,
dan kunnen wij U ons merk „TORS"aanbevelen; prijs vanaf f 5.25
Oude Niedorp.
's avonds half acht in zaal Feijs
over:
Een jaar natuurleven
met tilms en lichtbeelden.
Entrée 35 ct. Leden 10 ct.
Het goedkoopst adres voor
alle soorten
Vraagt prijs bij
SCHAGEN - MARKT F 23.
Wordt gevraagd: Een nette
WASCH
aan huis. Br. onder letter AT
Bur. van dit blad.
NET KOSTHUIS
aangeboden, zit-slaapkamer-
tje. J. VAN EETEN-Blaauboer,
Kerkweg 1 all, Anna Pau-
lowna.
Gevraagd:
TELERS
voor alle soorten tuinboonen op
contract, door JAC. STEKEL
BOS, Heerhugowaard. Vrijdags
op de Graanbeurs in Alkmaar.
Te huur:
EEN WOONHUIS
met veestalling en schuur, met
plm. 1 H.A. weiland en tuin,
bij S. ZWAAN, Ruigeweg, St.
Maartensbrug.'
HUUROVERNAME aangebo
den van Tuinderij, groot 1.40
H.A., met warenhuis en drui-
venkassen, platglas enz., met
teeltvergunning. Te bevragen
bij A. v. STRIEN, Wolfaarts-
dijk C 21, Zeeland.
van den
Cultuurtechnische maatregelen.
Gisteravond heeft de directeur van den
cultuurtechnische dienst ir. Mesu in Concor
dia te Noordscharwoude een inleiding ge
houden over bovenstaand onderwerp, op
uitnoodiging van den tuinbouwvereeniging
Tuinbouwbelang Een vrij talrijk pu
bliek was aanwezig w.o. verscheidene auto
riteiten.
De heer K. van Dijk voorzitter van Tuin
bouwbelang opende de bijeenkomst.
Ir Mesu begon zijn inleiding met er op te
wijzen dat de economische toestand in het
Geestmerambacht in de laatste jaren zeer
veel te wenschen overlaat, waarvan spr. de
verschillende oorzaken nader uiteenzette.
In de eerste plaats is de exportmogelijk
heid met loonende prijzen van de hoofdpro
ducten (vroege aardappelen en sluitkool)
veel minder geworden.
In 1933 werd in Amsterdam door de be
volking voor fruit meer uitgegeven dan voor
groenten en aardappelen tezamen.
Hoewel men natuurlijk niet in de
toekomst kan zien, is het niet waar
schijnlijk dat de afzetmogelijkheden
voor aardappelen en sluitkool voor
Duitschland of elders zooals deze
vroeger waren, weer zullen terug-
keeren.
De plantenziekten.
In de tweede plaats zijn vele gronden in
het Geestmerambacht door de eenzijdige
cultuur, ziek geworden, zoodat verschillen
de gewassen daarop niet meer met voordeel
kunnen worden verbouwd.
Te hooge productiekosten.
In de goede jaren zijn de koop- en pacht
prijzen in het Geestmerambacht zeer hoog
gestegen. Vele eigenaren zuchten onder
zware hypotheeklasten.
De productiekosten worden door
de te hooge koop- of pachtprijzen en
de te kleine opbrengst ten gevolge
van plantenziekten en de dure ex
ploitatie door de versnipperde lig
ging zoo hoog, dat men niot meer
kan concurreeren met de goedkoo-
pere, gezondere en betere verka-
velde gronden in andere deelcn
van ons land.
Ten einde verbetering in den bestaanden
toestand te verkrijgen worden een groot
aantal nrfddelen aanbevolen o.a. cultuur
technische, tot welke middelen spr. zich in
zijn inleiding beperkte.
De toepassing zal echter wegens
de belangrijke kosten welke daar
aan verbonden zijn, geen aanbeve
ling verdienen wanneer men van
meening is dat de gewassen die nu
in het Geestmerambacht worden
geteeld, in de toekomst weer hoop
gevende perspectieven openen.
Ruilverkaveling.
Door den heer Zeeman is indertijd aan
gedrongen tot het aanleggen van een weg
van St. Pancras naar Warmenhuizen ge
paard met ruilverkaveling der gronden.
Op verzoek van het Provinciaal Bestuur is
door den Cultuurtechnischen Dienst over do
wenschelijkheid daarvan een onderzoek in
gesteld.
Wat betreft ruiverkaveling kwam men tot
de conclusie dat dit middel in het Geest
merambacht niet die gunstige resultaten
zou hebben, welke sommigen daarvan ver
wachten.
Is men van meening dat getracht moet
worden de verkaveling in het Geestmeram
bacht zoodanig te maken, dat de omzetting
der bedrijven tot willekeurige andere cul
tures mogelijk wordt, dan moet veel dieper
in den bestaanden toestand worden inge
grepen.
Dan moet een verkaveling worden ge
maakt, dat elk perceel een behoorlijken vorm
en voldoende grootte heeft en zoo mogelijk
ook per as bereikbaar is.
Herverkaveling.
Technisch is de zaak in het Geestmeram
bacht in verband met den op de meeste
plaatsen voorkomenden vasten ondergrond
betrekkelijk eenvoudig en komt de werk
wijze overeen met het. afpolderen en droog
maken van uitgeveende plassen, zooals dit
zooveel malen in Holland en andere deelcn
van ons land is toegepast.
Wegen worden aangelegd. Overtollige
slooten en vaarten worden gedicht met
grond, welke aan de perceelen wordt ont
trokken; hierbij moet worden zorggedragen,
dat. de goede grond boven blijft.
De ontwatering der gronden geschiedt
zoo mogelijk door buizendrainage recht
streeks naar do vaarten.
Op deze wijze worden blokken verkre
gen, welke in het algemeen zoowel liggen
aan weg als aan vaarwater; deze blokken
kunnen naar behoefte in grootere of klei
nere perceelen worden onderverdeeld.
Door het dichten van de slooten wordt
de grondslag lager, zoodat de polder moet
worden afgemalen.
Bij een afmaling van ongeveer 1 meter
kunnen de afzonderlijke polders in het
Geestmerambacht worden opgeheven.
Door het dichten der/slooten wordt een
'andwinst verkregen varieerendc van pl.ni.
10 tot 40 pet.
De uitvoering geschiedt in gedeelten, ten
einde ontwrichting der bedrijven en oogst-
verlies zooveel mogelijk te voorkomen. Er
worden niet meer blokken tegelijk aange
vat, dan in één seizoen of één jaar kun
nen worden gereedgemaakt.
Administratieve regeling.
Aan de administratieve uitvoering zijn
groote moeilijkheden verhonden, daar de
grond reeds geheel in cultuur is en eigen
dom van een groot aantal eigenaren.
De uitvoering van het plan is daarom
slechts mogelijk, indien een groot deel der
eigenaren medewerking verleent.
Het spreekt vanzelf dat, alvorens tot uit
voering der plannen zal worden overgegaan,
eerst, een nauwkeurig plan met begrooting
wordt opgemaakt.
Indien hieruit mocht blijken dat de waar
devermeerdering der gronden te gering is,
om uitvoering zelfs in werkverschaffing ver
antwoord te doen zijn, dan zal niet tot uit
voering kunnen of mogen worden overge
gaan.
Proefpolders.
Daar aan de uitvoering van dergelijke
plannen op reeds in cultuur zijnde gronden
bijzondere moeilijkheden en risico's zijn ver
bonden, is besloten met een tweetal proef
polders aan te vangen. Uit een onderzoek
van het Bodemkundig Instituut te Groningen
is nl. gebleken dat de grondsoorten en voor
al ook de ondergronden in bet Geestmeram
bacht zeer sterk uiteenloopen; aan de prac-
tijlc was dit trouwens bekend.
Voor de inrichting en wijze van uitvoe
ring van de proefpolders verwijst spr. naar
do uiteenzetting van ir. Thomése.
De heer Pronk van Kalverdijk vroeg naar
de grensscheiding.
De heer J. van Hout wees op de moeilijk
heden van de blijvende versnippering, als
men in kleine gedeelten verkavelt en z'n
land terugkrijgt in de vorige kavel.
De heer P. Volkers verwonderde zich over
de geringe belangstelling voor deze bijeen
komst.
De heer Mallekote vroeg hoe ir. Mesu zich
indacht dat de ondergrond zich zou gedra
gen als teelaarde, wanneer er niet genoeg
teelaarde was als de slooten dicht gemaakt
zijn.
De heer Slot, Broek op Langendijk, vroeg
of de spreker de toekomst niet te duister
inzag.
Hoe hoog is de koopprijs later voor het
land, wanneer het onteigend wordt? vroeg
de heer Kansen.
De heer Huiberts, Heerhugowaard, vroeg
waarom de proefpolder aan de Oostzijde is
genomen, nu de polder aan de Westzijde
komt.
De heer H. Glas, Br. op Langendijk, vroeg
welke de producten zouden zijn welke in
de Oostelijke polder kunnen worden ge
teeld. Nu teelt men er al tweemaal. Kan
men aanstonds 3 teelten halen?
De heer Balder, Broek op Langendijk
zeide dat een groot deel van de Zuidelijk
ste akkers van den polder nog goed brood
geeft door de vroege aai'dapelen van begin
Juni.
Ir. Mesu antwoordt.
Ir. Mesu beantwoordde de verschillende
sprekers. Aan de hand van de kaart, zeide
spr. dat men nog wel in overleg zou kunnen
treden over de Noordelijke grensafscheiding.
De wegenaanleg moet nog nader worden
vastgesteld. Wanneer iemand in verschillen
de deelcn perceelen heeft liggen wordt over
leg gepleegd met de eigenaren.
Alle bedrijven komen niet terug,, doordat
niet allen hun land terug willen hebben, om
verschillende redenen.
De vraag, moeten de bedrijfsgebouwen op
het land, beantwoordde spr, dat dit geleide
lijk geschiedt.
Op de bestaande gebouwen zou men wan
neer direct gebouwd werd op de nieuwe be
drijven wel verlies lijden. Men blijft echter
zoolang wonen aan den dijk, tot men z'n
woning kan verkoopen.
Wat de vraag over de teelaarde betreft,
zeide spr. dat er onder de piklaag op vele
plaatsen goede grond zit, welke boven ge
bracht dient te worden.
Wanneer men kool en aardappelen wil
blijven telen, kan men zonder de verkave
ling. Als de grond geschikt is, kunnen op
de landbouwbedrijven nog wel twee teelten
worden geteclt.
Iemand die onteigend wordt heeft geen
recht van voorkeur.
De prijs kan spr. niet-zeggen. y
De proefpolder aan de Oostzij die heeft
men genomen, omdat het gewensoht was
dat twee proefpolders werden genomen we
gens het groote verschil in kwaliteit van
het land.
Spr. kan zich niet voorstellen dat op een
tuinbouwbedrijf bij goede bewerking geen
twee teelten zou kunnen opleveren. T.a.v,
de vroege aardappelen kan men altijd nog
jaren afwachten met het trekken van do
grenslijn aan de Zuidzijde. Ziet men, dat
de resultaten aan de aardappelen goed zijn
dan kan men de grens Noordelijker halen,
terwijl reeds is gebleken, dat de teelt op
dat nieuwe land best mogelijk is.
De heer Kliffen, Noordscharwoude, vroeg
hoe het ging met het vervoer der produc
ten, per schuit, ook in verband met de z.g.
eilanden. De heer Mesu wees hierbij op de
ons tan e afsluitingen. Het zal nog nader
moeten worden bekeken.
Daarna sluit de heer Van Dijk deze bij
eenkomst.
SCHAGEN
Gemeentelijke schoolartsendienst
in geheime raadsvergadering
ingesteld
Door het comité van de vertegenwoordi
gers der Ouders van alle te Schagen school
gaande kinderen en van het onderwijzend
personeel van alle scholen alhier, is het vol
gende adres aan den Raad onzer gemeente
verzonden:
Schagen 14 Januari 1938.
Aan
den Raad der Gemeente Schagen.
Weledelachtbare Heeren,
Ondergeteekenden, vertegenwoordigers der
Ouders van de schoolgaande kinderen der
O. L. School, U.L.O. school, R.K. School en
Nat. Christelijke School alhier en van het
onderwijzend personeel van bovengenoemde
inrichtingen van onderwijs, wenden zich
met verschuldigden eerbied tot U met het
verzoek een besluit te nemen, waarbij de ge
meente Schagen zich aansluit bij den school
artsendienst in het district Den Hel dar.
Het is ondergeteekenden bekend, dat eeni-
ge jaren geleden de plannen om tot een uit
gebreid schooltoezicht te geraken zijn ge
strand, daar de noodige geldmiddelen ontbra
ken.
Thans is de gemeente in de gelegenheid
gebruik te maken van een zeer goed ge orga
niseerden dienst voor een betrekkelijk laag
bedrag, daar de provincie eventueel een ge
deelte voor haar rekening neemt.
Ondergeteekenden wijzen er op, dat indien
thans niet tot aansluiting wordt besloten,
mogelijk een volgend jaar deze gunstige ge
legenheid voorbij is. Den Helder zal, indien
Schagen zich niet-aansluit, allicht trachten
op andere manier het maximum aantal leer
lingen te bereiken.
Ondergeteekenden zijn er van overtuigd,
dat de overgroote meerderheid der Ouders
het instellen van dezen dienst zeer op prijs
zal stellen en verzoeken U zoo eenigszins
mogelijk, bovengenoemd verzoek in te willi
gen.
Met de meeste hoogachting,
(Volgt onderteekening).
Het adres is gedagteekend 14 Januari en
op 19 Januari, dus gisteren, verzonden.
Opvallend is nu dat de besturen der bijzon
dere scholen reeds op 15 Januari j.1. van B.
en W. bericht hebben ontvangen, dat de ge
meente zich niet aansluit bij den districts-
schoolartsendienst Den Helder en dat de
Schoolartsendienst voor onze gemeente zal
worden waargenomen door den gemeente
geneesheer, den heer H. U. Nanninga.
Bij het vernemen van deze gang van za
ken hebben wij ons toch nog eens extra de
oogen uitgewreven.
Ons gemeentebestuur wist, althans dien
de te weten, dat door tal van vooraanstaan
de ingezetenen een adres zou worden inge
diend met het verzoek tot aansluiting bij
den Schoolartsendienst Den Helder.
Men is natuurlijk volkomen vrij
aan een dienst onder leiding van
den gemeentegeneesheer de voor
keur te geven, maar het is op z'n
minst genomen onhoffelijk om er
blijkbaar in een besloten Raadszit
ting, een besluit door te jagen, dat
een groote groep burgers als on-
mondigen ter zijde stelt.
Dit komt niet te pas, evenmin als de wij
ze waarop het besluit tot het instellen van
een eigen gemeentelijken dienst is geno
men. Dit moet immers een Raadsbesluit
zijn geweest en dus genomen zijn in de co
mitévergadering op Vrijdag 14 Januari jl.
Is dit nu een zaak om in comité te be
handelen? Den N.S.B.'er in onzen Raad
kunnen wij dit niet kwalijk nemen.
Maar de anderen, die zich democraten
noemen?
Heeft de burgerij geen recht om te weten
hoe haar vertegenwoordigers over deze
zaak denken?
Mag zij niet weten hoe de instructie van
den gemeentegeneesheer wordt gewijzigd,
hoe hoog de kosten zijn thans en hoe hoog in
de toekomst?
Gaat het de, blijkbaar onmondige, burge
rij niets aan op welke wijze men de 50
toeslag van de provincie op den duur denkt
te kunnen missen en toch den dienst effec-
tief te doen werken?
Het doet ons een groot genoegen, dat het
Comité van Actie krachtig zal doorzetten,
daar wij zeer nieuwsgierig zijn hoe ons
Raadscollege het adres, dat thans in open
bare zitting zal moeten komen, zal be
handelen.
EXTRA BRANDSTOFFENVERSTREKKING,
In verband met de te verwachten blijde
gebeurtenis in het Prinselijk Gezin, is door
Burgemeester en Wethouders besloten een
extra brandstoffenverstrekking te doen
plaats hebben op Vrijdag 21 Januari a.s.
door
H. WITTINGTON OWEN.
Het duurde geruimen tijd, eer de advocaat
erin slaagde zijn cliënt aan het spreken te
krijgen. De man scheen verzonken in diepe
apathie. Hij toonde zich volkomen onver
schillig voor alles wat met hem gebeurde en
nog gebeuren kon.
„Het leven kan me niets meer schelen",
zei hij bitter.
Met veel tact slaagde echter de advocaat
erin, te weten te komen waarom hij deze
misdaad begaan had, die iedereen verbaasde^
Al Graham was altijd een bedaarde, goede
jongen geweest. Een hard werker, solide en;
eenvoudig. Bij allen stond hij even gunstig!
bekend, zijn chefs waren vol lof over hem,
zijn vrienden spanden zich in te bewijzen,
dat hij in een vlaag van waanzin moest heb
ben gehandeld.
Maar hijzelf zei, op zijn doffen, onverschil
ligen toon: „Neen, ik was niet waanzinnig<
Ik heb het kalm gedaan en met voorbedach
ten rade en ik heb er geen spijt van. Neen,
niet uit jalouzie. Het was zoo. Ik kende Jane
al van jongs af aan en nog toen we kinde
ren waren had ik haar lief, al besefte ik dat
toen niet zoo. Later raakten we verloofd.
Het ging vanzelf. Haar ouders en de mijne
verwachtten niets anders. Ik was dol op
haar en zij hield veel van mij. We trouwden
en waren gelukkig. Dat is te zeggen, ik was
het. Ik geloof dat zij toch in elk geval niet
ongelukkig met mij was en zeker niet toen
we een kind kregen, maar het groote geluk'
heb ik haar niet kunnen schenken. Mis
schien' had zij zich vergist en kameraad
schap voor liefde gehouden. Misschien kende
ze mij te goed. Het kwam alles, zooais het
moest komen: ze ontmoette een anderen
man. Hij Charles Léster was het Nieu
we in haar leven, het verrassende en boeien
de. Toen ik na langen tijd verblind te zijn
geweest zooals je dat bent als je innig lief-
hebt begon te begrijpen wat er in haar
omging, was ik half gek van verdriet. Maar
ik zei tot mijzelf, dat ze het niet kon hel
pen. We hadden niet moeten trouwen en
zeker niet zoo jong. En op eèn avond sprak'
ik ronduit met haar. Ze was eerlijk. Dat
waren we altijd tegenover elkaar geweest.
Ze bekende me dat ze hem liefhad, op een
wijze zooals ze van mij nooit had kunnen
houden. Het deed pijn, alsof ze een wond
in je uitbranden, maar ik begreep dat zij
niet bij mij kon blijven. Ik gaf haar op
ik gaf het kind- op. Ze beloofde me, dat ik
het altijd zou kunnen zien als ik wilde. Om
te vergeten gaf ik mijn betrekking op. Ik
bezat een beetje geld en ging op reis. Ik'
bleef een paar jaar weg en wilde niets we
ten, niets hooren uit het vaderland. Je denkt
dat het helpt, maar het verdooft alleen, ge
nezen doe je niet. Tenslotte keerde ik terug.
Toen kwam ik de waarheid te weten.
Charles Lester had met haar gespeeld. Het
was nooit zijn plan geweest, als een eerlijk
man met haar te trouwen, toen ik haar de
vrijheid had teruggegeven. Hij liet haar in
den steek. Ze kwam in geldelijke moeilijk
heden, werd ziek van verdriet en stierf.
Het kind was al eerder dood gegaan. Toen
heb ik een revolver gekocht en ben naar
Lester toegegaan. En ik heb hem neerge
schoten. Ik weet, dat men zooiets niet. mag
doen. Maar ik zal cr vóór boeten. En ik kon
niet anders. Hij had haar leven verwoest
en dat van mijn kind en mij. Ik ben maar
een gewone kerel, ik voel die dingen primi
tief. Ik was bereid mijn hart te breken cn
haar vrij te laten, maar ik was niet bereid
haar te laten te gronde richten door een
schoft."
Daarna sprak de verdachte geen woord
moor. Hij zweeg hardnekkig.
Het gevoelige pleidooi van zijn advocaat
bezorgde hem een lichte straf.
Toen sprak hij voor het eerst weer.
Hij zei: „Ik dank U voor Uw moeite. Maar
wat is het nut? Toen ik zei, dat ik ervoor
zou hoeten, bedoelde ik niet de cel. Ik boet
op andere wijze. Ik ben een geloovig man.
Ik hecht waarde aan het menschelijk leven
cn ik weet dat ik iets gedaan heb dat. een
groote zonde is. Maar ik zou het weer doen,
als zij nog leefde en iemand deed haar
-kwaad."
