Vijftig jaar interlocale Telefoon
ROTH blijft
Problemen rond de
Vestigingswet
„Vuur!" co dc boeren
rookten
Pleit voor een vrij
bedrijfsleven
Het lijk van den
zwervenden Pool
Krankzinnigheid zij reden
tot echtscheiding
Dc Imbosch aan „Natuur
monumenten" overgedragen
Gappende zusters op heeter-
daad betrapt
Postvluchten op Iodië
wereldkampioen
Wat is een algemeen erkende
centrale organisatie?
In de laatste vergadering van don Mid-
denstandsraad werd o.m. hot volgende on
derwerp behandeld: „Wat is een algemeen
erkende centrale organisatie?"
Do Vestigingswet Kleinbedrijf bepaalt, dat
verzoeken voor het stellen van vestiging?
eischen moeten worden ingediend door
rechtspersoonlijkheid bezittende vereenigin-
gen van ondernemers, aangesloten bij een
algemeen erkende centrale organisatie. De
laatste toevoeging is bij amendement in de
wet gekomen. Do voorstellers hiervan heb
ben wel degelijk bedoeld, dat voor zoover
dc ondernemers middenstanders zijn de ver
een igin gen moeten zijn aangesloten bij een
Standsorgan isatie, i.c. de Middenstandsbon
den. De Minister wenschte geen d wang-or
ganisatie, maar heeft toch het amendement
overgenomen.
Een belangrijke meerderheid in
den Raad is van meening, dat hier
door is komen vast te staan, dat ver
zoeken van vcreenigingen, niet bij
een der Bonden aangesloten, niet
ontvankelijk zijn. Een centrale van
vakorganisaties is geen algemeen
erkende centrale organisatie. Wat
hieronder te verstaan is, blijkt uit
andore wettenalleen de standsor
ganisatie valt onder dit begrip.
De moeilijkheid is nu, dat sommige vak
organisaties, die vestigingscischen voor hun
vak wcnschon, hetzij om geldelijke, hetzij
óm principieele redenen zich niet kunnen
of niet wonschcn aan te sluiten bij een der
drie middenstandsbonden.
Misschien zou voor deze organisa
ties de bedoelde moeilijkheid kun
nen worden ondervangen, wanneer
dc drie bonden gezamenlijk een cen
trale stichten, waarbij de bedoelde
vakorganisaties zich dan zouden die
nen aan te sluiten.
De Raad zal zich tot den Minister wen
den en dezen op de mogelijkheid wijzen, dat
de rechter een algomeenen maatregel van
bestuur, bevattende vestigingseisclïenonver
bindend zal verklaren, wanner de aanvrage
tot het stellen van die eischen is ingediend
door een verecniging van ondernemers, wel
aangesloten bij een centrale vakorganisatie,
doch niet aangesloten bij een der drie cen
trale standsorganisatics, of de cvcntuoclc
op te richten centrale van de drie centrale
standsorganisaties.
Moderne cultuur.
In dc te Utrecht gehouden bestuursver
gadering van den Katholieken Ned. Boercn-
en Tuindersbond is, volgens het tlsb.. be
sloten een commissie in te stellen, welke
tot taak heeft na te gaan. wat er ten aan
zien van dc cultureele vorming van het
boeren- en tuindersvolk kan worden ge
daan.
Wedstrijd in het rooken.
Het bevorderen der cultureele vorming van
de boeren en tuinders het is Landbouw
en Maatschappij geweest, die dit het eerst
principieel en practisch naar voren heeft
gebracht als programpunt zal dus wor
den onderzocht in de R. K. standsorgani-
satio. Ongetwijfeld zal deze commissie het
belang ervan inzien, om vooral dc jonge
boeren, het opgroeiende geslacht dus, er in
te betrekken.
In dit verband citeert het Hsb. zonder
commentaar het volgende verslagje van
do afdccling Bornerbroek van den R.K.
Bond van Jonge Boeren, onlangs afgedrukt
in het R.K. Boeren- en Tuindersblad (de
firmanaam is weggelaten).
„Op 30 Nov. organiseerde do Fa.... een
róokwödstrijd voor onze afdecling, die in alle
opzichten geslaagd mag heetcn.
De vertegenwoordiger der Firma, de heer
M., wees in 't openingswoord vooral op do
groote voordcelen, die aan 't rooken van rijpe
tabak gelegen zijn. Dc Firma streeft er dan
ook steeds naar deze in z'n diverse soorten
te verwerken, vandaar de algemeen bekend
heid der Firma als koopster van deze tabak
op de beurs.
Voor de nu te beginnen wedstrijd hadden
als juryleden plaats genomen, de G. A. kape
laan Ruiters ên 3 vertegenwoordigers der
Firma, op het commando „vujir" staken de
34 deelnemers de brand er in, en naarmate
de tijd vorderde steeg de spanning, eindelijk
na 56 min. was de eerste uitvaller te noteo-
ren en geleidelijk kwamen er meer, na 1 uur
30 min. dongen nog 7 deelnemers mee, die
allen van een prijs verzekerd waren.
Met. een toepasselijk woord worden de
prachtige prijzen uitgereikt, terwijl allen als
troostprijs een Va ons tabak ontvingen.
De heer M. dankte allen voor de getoonde
medewerking dezen avond, speciaal aan
pastoor .Groenen, (die ook nog van z'n be
langstelling blijk gaf) cn kap. Ruiters, als
voorzitter van dc jury.
De voorzitter dankte namens allo leden cn
prijswinnaars en sloot vervolgens dezen ge-
noogelijken avond.
Vcreenigingen, die inlichtingen wcnschon
omtrent deze rook wedstrijden kunnen zich
wenden tot den heer II. Z."
Licht in ouden overval?
De marechausseo te Sittard heeft in
verhand met een overval, welke in October
1933 op den 07-jarlgen landbouwer R. T. te
Ophovcn (gem. Sittard) is genlccgd. aan
de gevolgen waarvan «Ie alleenwonende
oude man enke'e dagen later overleed, vier
personen uit Sittard aangehouden.
Drie van hen. de gebroeders van der B
ên zekere G. zijn na verboor op vrije voe
ten gesteld, doch de vierde, zekere K. be
vindt zich nog in arrest.
Geen bewondering voor de Ves
tigingswetten te Den Haag.
In de gisteren gehouden vergadering van
den Nijverheidsmad heeft, de voorzitter, de
heer C. J. P. Zaalberg, een Nieuwjaarsrede
gehouden, waarin hij o.m. opmerkte, geen
bewonderaar te zijn van vestigingswetten,
voor zoover daarin Nieuw-Malthusiaansche
theorieën in praktijk worden gebracht. Spr.
is n.1. bevreesd, dat het middel erger is
dan de zeer ernstige kwaal van een over
bevolkt distributie-apparaat.
Het is een waan te gelooven, zeide
spr.. dat dc overheid beschikt over
de wetenschap en de krachten, die
in een gebonden economie dc taak
kunnen overnemen van wat in een
vrij bedrijfsleven dc ondernemer
tot stand brengt, dank koopman
schap en ondernemingsgeest, vrije
prijsvorming, vrijheid van produc
tie en vrij handelsverkeer.
Hierna betoogde de heer Zaalberg, dat het
niet de toeneming van de overheidsbemoei
ing is, die hem afschrikt, doch de wijze,
waarop en dc soort menschen, waardoor dit
geschiedt.
Tenslotte zeide spr., dat een vast vertrou
wen in de uiteindelijke overwinning van
het goede, zij hot aanvankelijk ook maar
van het gezond verstand, ons de plicht en
de kracht geeft voort te gaan met to werken
voor de maatschappij, die wij beter aan onze
kinderen willen nalaten.
Voor de. industrieclcn is in dat gezamen
lijk streven dc eerste taak van hun bedrijf
trots alle moeilijkheden in stand te houden
en voor zwaarder strijd uit te rusten, daarin
gesteund door het onvermoeide en bekwame
werk der besturen van de in den Nijvor-
heidsraad vertegenwoordigende bonden.
Ernstige kneuzingen geconsta
teerd. Slachtoffer van een aan
rijding?
Naar dc Tel. verneemt, is het stoffelijk
overschot van den Pool, dat deze week op de
binnenplaats van de Joodsche Invalide te
Amsterdam gevonden werd, nog niet door
do Justitie vrijgegeven.
Bij dc schouwing van het lijk is
n.1. gebleken, dat het slachtoffer niet
aan een hartverlamming is gestor
ven, doch ten gevolge van ernstige
inwendige kneuzingen.
Justitie en politie-autoriteiten houden zich
thans lipzig met de vraag, hoe de man op de
binnenplaats van het gebouw der Joodsche
Invalide is gekomen cn wat Cr voor,dien
met heul js gebéuren* V
Is-het slachtoffer misschien, kort voordat
hij hier den dood vond, aartje roden? De po
litie acht dit niét uitgesloten cn publiceerde
een oproep, waarbij de commissaris van po
litic in dc vierde sectie getuigen oproept
van een aanrijding door een auto op het
Wesperplein in den avond van Dinsdag,
zich ten spoedigste tot het geven van inlich
tingen tot. het politiebureau aan het J. D.
Meyerplein te willen wenden.
Moeilijk kan men aannemen, dat,
zoo de man zou zijn aangereden, tot
nog toe onbekend gebleven personen
hom hier op de binnenplaats zouden
hebben neergelegd. In dit drukke
stadsgedeelte moet het. vrijwel uit
gesloten worden geacht, dut men een
gewonde ongemerkt wegdraagt.
Wat niet. onmogelijk zou kunnen zijn is,
dat het slachtoffer b.v. na een aanrijding
zelf nog kans heeft gezien zonder hulp naar
het voor hem zoo bekende gebouw van de
Joodsche Invalide, waar hij eenige keeren
was geholpen, tc loopen en (laar in elkaar is
gezakt. Vreemd is het voorts, dat dc man
eenige dagen te voren aan twee menschen
heeft gevraagd of zij een kleine som gelds
voor hem wilden bewaren.
350 zuigelingen in de lucht
De K.L.Mmeldt een record!
Onze nationale luchtvaart maatschappij
bracht het record voor zuigelingenvervoer
op haar naam mot het aantal van 350 in
het afgeloopcn seizoen. De grens tusschen
babics en kleuters, die nog nauwelijks 2
stappen in hot ongewisse kunnen wagen, is
moeilijk te onderscheiden. Dit 350-tal heeft
den luchtweg dan ook niet uitsluitend in
een. wieg afgelegd, maar uit het aanzienlijke
aantal moge toch blijken, dat het vervoer
van kinderen door de lucht een steeds groo
teren omvang aanneemt.
Vereeniging tot verruiming der
echtscheidingsmogelijkheid opge
richt.
Nadat dc vorige maand te Amster
dam en Den Haag voorbereidende
vergaderingen waren gehouden, is
gisteravond in een te Haarlem gehou
den bijeenkomst defintief besloten
tot oprichting van de vereeniging tot
verruiming van dc echtscheidingsmo
gelijkheid.
Na een inleiding van den heer L. B. van
den Muyzenberg uit Voorburg, zijn de sta
tuten der nieuwe vereeniging vastgesteld,
waaruit o.a. blijkt, dat de vereeniging streeft
naar opneming van krankzinnigheid in de
wet als echtscheidingsgrond, een andere re
geling van de scheiding van tafel en bed,
waardoor partijen een tijdige ontbinding van
het huwelijk kunnen verkrijgen, opneming
in de wet van echtscheiding door overeen
komst en behartiging van de belangen van
degenen, die door do tegenwoordige echt
scheidingsprocedure gedupeerd zijn.
Verdwenen meisje
gevonden
Op zoek naar werk.
De vorige week Zaterdag is bericht, dat
te 's-Gravenhage werd vermist een 16-jarig
dienstmeisje, Jóhanna Hubertina Theodora
van der Lee. Op 10 Januari j.1. verliet het
kind in overspannen toestand de ouderlijke
woning, nadat zij kort te voren had gezegd
zich tc zullen verdrinken. Donderdag is 't
meisje echter uit eigen beweging in de ou
derlijke woning teruggekeerd. Het heeft ver
klaard, met een vriendin naar Amsterdam
te zijn geweest op zoek naar werk. Het twee
tal had de nachten in logementen doorge
bracht.
Voor de vereeniging tot behoud van na
tuurmonumenten zal do 21e Januari een
heuglijke datum blijven, want op dien dag
van het jaar 1938 werd het landgoed de
Imbosch aan haar bezittingen „het nationa
le park de Vcluwezoom" toegevoegd.
De koopsom voor den Imbosch is geheel
van particuliere zijde bijeengebracht, zon
der dat de overheid daarvoor, in welken
vorm ook, steun verleende.
Sterfte door
mond- en klauwzeer
Dc week van 9 tot 15 Januari.
In dc week van 9 t.m. 15 Januari kwa
men de volgende aantallen sterfgevallen
tengevolge van mond- en klauwzeer voor,
waarbij dc totaal aantallen sedert 19 Sep
tember j.1. tusschen haakjes zijn geplaats:
66 (2887) runderen, 105 (3330) kalveren,
80 (2710) varkens en biggen, 1 (193) scha
pen en 0 (40) geiten.
Zwcedsche Prins in
ons land
Prins Karei van Zweden zal op een
doorreis van Brussel naar Zweden van de
gelegenheid gebruik maken eenige van
Prins Karei van Zweden.
zijn kennissen in ons land te bezoeken,
's Prinsen bezoek aan ons land draagt dus
een zuiver particulier karakter.
Prins Karei Is een broer van wijlen
Koningin Astrid van België.
Alles was van haar gading.
Reeds geruimicn tijd bemerkte de
familie B. te Oegstgeest, dat, hoe
wel zij do garderobe en de linnen
kast steeds aanvulde, dat deze met
groote snelheid verminderde. Ten
einde de oorzaak hiervan te ach
terhalen nam men de politie in den
arm. Men koesterde het vermoeden,
dat de dienstbode van deze onge
wenschte vermindering wel eens de
claderes kon zijn.
Het was de gewoonte, dat wanneer de
familie B. een avond uitging, de dagdienst
bode A. van B. en haar zuster M. van B.,
beiden wonende te Sassenheim, bij de
kinderen kwamen oppassen.
D'oridéHlagavond gingen de heer en mevr.
13. weer uit en de dames kwamen zooals
gewoonlijk op hun post. Omstreeks half
twaalf in den avond kwam de familie B.
thuis en de gezusters gingen daarna per
rijwiel naar huis.
De politie had zich in de omgeving van
de woning van B. verdekt opgesteld en
voordat de dames het huis van B. hadden
verlaten, had de politie reeds een zak met
appelen gevonden, welke zij te voren op 't
erf hadden klaargezet.
Toen de gezusters van B. buiten
kwamen, zetten zij den zak met ap
pelen op de fiets. Doch nu kwam
de politie te voorschijn en rekende
het tweetal in. De gezusters van B.
bekenden reeds geruimen tijd een
groote hoeveelheid kleeren en eeni
ge sieraden van de familie B. te
hebben ontvreemd.
Wanneer de familie B. uit was, zochten
zij rustig alles van hun gading on. Bij een
gehouden huiszoeking in de woning van de
stelende gezusters vond de politie een
groote hoeveelheid dames- cn kindcrklee-
ding. alsmede 7 paar schoenen en laarzen,
leesboeken en een gouden dameshorloge.
Vertrek van Aankomst te
m™""1 |sln**P- 21 Jan-1 Band. 21 Jan.
teênreis) lBasra 21 Ian' l,odhp' 21 ,an'
te" reis) l,odhp' 21 ,an- lBa*d' 21 ,an-
m b»ais 21 Ian- K-21 ,an-
(terugreis) |s"*ap- Jan.|Ban*. 21 Jan.
(heenreis) lA'dam 22 Jan' 1
Fransche kruisers naar
onze Oost
Op 4 Februari zal te Tandjong Priok een
eskader van drie Fransche kruisers aanko
men. Het eskader, onder bevel van schout
bij-nacht Godfroy, komt, aldus de N.R.Crt.
van Tonkin en blijft tot 9 Februari te Tand
jong Priok, waarna het de reis voortzet
langs Sumatna naar Reunion en Madagas-
car. De kruisers meten elk 7500 tons en zijn
bewapend met 9 kanonne en 8 mitrailleurs.
De bemanning telt 509 koppen.
Besselmann op punten geslagen,
In het uitverkochte sportpaleis te Berlijn
zijn gisteravond internationale bokswed
strijden gehouden, waarvan de hoofdpartij
werd gevormd door een gevecht in het
halfzwaargewicht tusschen den wereld- en
Europeesch kampioen der I.B.U. Gustave
De twee kampvechters:
Boven: Gustave Roth.
Onder: Josef Besselmann
Roth (België) en den Duitschen middenge-
wioht-kampioen Josef Besselmann. Roth
had in deze partij zijn beide titels vrijwil
lig op het spel gezet
Roth bokste een goede partij, waartegon
de nog weinig routine hebbende Bessel
mann niet zoo heel veel had in te brengen.
De wereldkampioen kon zijn titels dan-
ook behouden.
Steeds meer mogelijkheden.
Op 23 Januari a.s. zal het vijftig
jaar geleden zijn, dat de eerste inter
locale gesprekken in ons land ge
voerd werden tusschen Amsterdam
en Haarlem. In een betrekkelijk
kort tijdsbestek heeft do interlocale
telefoon zich ontwikkeld tot een in
stelling, zonder welke do moderne
samenleving niet wel denkbaar is.
En toch is het nog slechts vijftig jaar ge
leden, dat dit uiterst belangrijke communi
catiemiddel voor het eerst en op bescheiden
schaal in ons land werd toegepast. Trou
wens, hot gehccle tolcfoonwezen in ons land
dateert nog slechts van het. jaar 1881, toen dc
Nodorlandsche Iïell Telephoon Maatschappij
de eerste locale verbindingen exploiteerde.
Dezelfde Maatschappij verkreeg bij Konink
lijk Besluit van 7 December 1887 dc concessie
voor den aanleg cn dc exploitatie van tele
foonverbindingen tusschen Amsterdam,
Haarlem en Zaandam cn op 23 Januari 1888
werd het eerste gesprok tusschen Amsterdam
cn Haarlem gevoerd. Spoedig volgden dc lij
nen Amsterdam—Rotterdam, Rotterdam—
Dordrecht, Den Haag—Rotterdam, Den Haag
- Amsterdam en Haarlem—Zandvoort Deze
lijnen stonden ook onderling met elkaar in
verbinding. Voor dé lijnen tusschen Amster
dam, Haarlem en Zaandam bestond een
abonnementstarief van f70.per jaar; voor
dc overige lijnen bedroegen de kosten 50
cents per gesprek van drie minuten.
De concessie van de Ncderlandscho Bell
Telephoon Maatschappij werden hij K. R. van
17 November 1SS9 ingetrokken cn in gowij-
zigden vorm opnieuw verleend, zoodanig, dat
een eventueele overgang in Staatsexploita
tie geen moeilijkheden met zich zou bren
gen.
Staatsexploitatie.
Met ingang van 1 Octoher 1897 werd
•do staatsexploitatie van de interlo
cale lijnen een feit. De gunstige in
vloed van deze wijziging in do .exploi
tatie was onmiddellijk merkbaar,
want in 1898 werd liet aantal interlo
cale gesprekken verdubbeld. In dat
jaar werden er reeds 300.000 inter
locale gesprekken gevoerd.
Men noemde deze toen nog intercommu
nale gesprekken. De exploitatie bestond toen
uit twintig hurcaux. Do tarieven bedroegen
50 cents per drie minuten van 11.40 v.m. tot
3.40 namiddag Grcenwichtijd en 25 cents per
drie minuten gedurende de overige uren. Bo
vendien schafto de Staat onmiddellijk het
abonnementsgeld van f5.—, dat de N.B.T.M.
vorderde bij het verleenen van het recht
om interlocaal te telefoneeren, af. Zeer snel
heeft het interlocale telefoonverkeer zich
daarna ontwikkeld, cn de verbeterde outil
lage en aanpassing dor tarieven heeft zich
steeds bij deze ontwikkeling aangepast Het
telefoonnet, dat aanvankelijk alleen de groote
steden omvatte, breidde zich spoedig uit tot
de kleinere gemeenten. De groote moeilijk
heid was het onderhoud van het net, dat
jaarlijks met duizenden km. draad werd uit
gebreid. Aanvankelijk werd uitsluitend van
draden gebruik gemaakt, hetgeen bij sneeuw
en ijzel vaak ernstige storingen met zich
bracht. Dc kabcllegglng bcteekendc in dit
opzicht een aanzienlijke verbetering.
De eerste eigen interlocale lijn.
Ook dc diverse wijzigingen in hot tarie
venstelsel waren even zoovele verbeterin
gen. In 19C8 werd dc mogelijkheid openge
steld tot het in exploitatie nemen van een
eigen interlocale lijn, waarvan gebruik ge
maakt werd door de firma Muller op het
traject Rotterdam-Den Haag. Dit aantal
eigen lijnen is vooral in de eerste jaren na
den oorlog aanzienlijk toegenomen. In 1910
werd een begin gemaakt met speciale tarie
ven voor gesprekken op korten afstand, het
geen in 1930 geleid heeft tot de volledige
invoering van het zónestelsel, dat tariefs
kringen onderscheidt van 30, 15 en 35
K.M. In 1937 werd bovendien een zone van
25 K.M. ingesteld.
Ook do organisatie van het interlocale
telefoonwezen is in den loop der jaren
eenige malen herzien en verbeterd. Zoo
werd bij K.B van 4 Maart 1922 een beper
king ingesteld op interlocale gesprekken in
bijzondere gevallen, zooals storingen, ram
pen, enz. Voorts werden er in den loop der
jaren diverse hulpkantoren omgezet in pu
blieke telefoonstations, terwijl anderszins
het aantal uren, dat de kantoren geopend
waren, regelmatig werd opgevoerd.
Telefonisch vergaderen.
Steeds heeft men een open oog gehad voor
de wenschen van het publiek cn dc service
van do Rijkstelefoon is altijd voorbeeldig
geweest. Een voorbeeld hiervan is ook ge
weest do instelling van diverse streeknet-
ten. Als een bijzondere service kan zeker
ook genoemd worden het openstellen van
dc mogelijkheid tot telefonisch vergaderen.
De eerste poging hiertoe is ondernomen in
1930 door middel van een te Utrecht opge
stelde installatie. Thans bestaat de moge
lijkheid om via zeven lijnen telefonisch te
vergaderen.
Een ander voorbeeld van service is dc in
stelling der z.g. reisgesprekken, welke liet
eerst werden toegepast in 1933 op het baan
vak Amsterdam—Oldenzaal. Gedurende de
reis kon men dan b.v. in Amersfoort een
gesprek Amsterdam aanvragen, welk ge
sprek dan op een der volgende stations ge
voerd kon worden. Deze faciliteit bestaat
nog, doch er wordt slechts bitter weinig ge
bruik van gemaakt.
Van de belangrijkste feiten uit de laat
ste jaren zouden wij in de eerste plaats wil
len noemen het krachtige streven naar al-
geheele automatiseering, welk streven in
uitzicht stelt, dat men eerlang zonder hulp
van telefonisten met iedere willekeurige
plaats in ons land kan spreken.
De telex.
Een ander zeer belangrijk feit uit
de laatste jaren is het in werking
stellen van het A.N.P.-telex-net op
6 Mei 1936, waardoor 84 redactiebu-
reaux doorloopend in contact staan
met het hoofdkwartier van het
A.N.P. cn waardoor -het belangrijk
ste nieuws in een minimum van tijd
naar alle redactiebureaux kan wor
den gedistribueerd. i
Steeds grooter wordt liet aantal moge
lijkheden van de interlocale telefoon en
wanneer men haar ontwikkeling in de af-
geloopen vijftig jaar beschouwt, dan vraagt
men zich af hoe die ontwikkeling in dc ko
mende vijftig jaren voortgang zal kunnen
vinden. Thans reeds worden er veertig
millioen interlocale gesprekken per jaar ge
voerd of wel ongeveer 110.000 per dag. De
meeste verbindingen komen nagenoeg zon
der tijdsverlies tot stand. Het lijkt alsof de
interlocale telefoon, vooral wanneer de al-
geheele automatiseering is doorgevoerd, de
volmaaktheid nabij is. Maar de techniek
schrijdt voort, en wanneer straks het eer
ste eeuwfeest van de interlocale telefoon
herdacht wordt, zullen ongetwijfeld nog
talrijke .verbeteringen zijn aangebracht.
