RADIO
Waar de grootste automobiel
fabriek ter wereld ontstaat
No. 32.
Jane nam het bundeltje van de kok aan.
Ze drukte het slapende kind tegen zich aan,
terwijl tranen van blijdschap over haar wan
gen rolden. „Kom, zei de Zweed, „we hebben
geen tijd te verliezen". Hij bracht haar naar
de zijde van het schip en ze klommen langs
de touwladder naar de wachtende boot
beneden op het water. Een ogenblik later
sneed hij het touw door, dat de roeiboot
vasthield en langzaam verwijderden zij zich.
Zo zacht mogelijk roeide de Zweed naar de
zwarte schaduwen van de Ugambirivier. Jane
vroeg zich verwonderd af of de man wist,
waar ze zich bevonden. Een half uur later
brak de maan door de wolken en liet een
smalle strook land zien, waarheen de Zweed
de kleine boot roeide. Reusachtige bomen
verhieven hun zware kruinen terwijl spook
achtig Spaans mos van de lage takken neer
hing. Zo nu en dan werd het gladde watervlak
de rivier gebroken door een grote krokodil,
opgeschrikt door het geplas der riemen.
Vanuit de dichte jungle klonk het geluid van
een hyena, het gegrom van de tijger, het
diepe, onheilspellende gebrul van de leeuw.
En daar naast, vreemde, onbekende geluiden,
vreselijker door hun geheimzinnigheid. Jane
zat midden in de boot met haar kind tegen
zich aangedrukt.
En ofschoon zij niet wist. welk lot haar
wachtte, voelde zij zich gelukkig en dank
baar, omdat zij het kleine, tere wezentje weer
terug had. Steeds weer probeerde zij de
duisternis met haar ogen te doorboren om een
enkele blik op dit geliefde schepseltje te
kunnen werpen, maar slechts de vage omtrek
van het kindergezichtje was alles wat zij zag.
Ze kon tenauwernood- wachten tot het weer
dag werd.
(Nieuwe spelling.)
OMVANGRIJKE WERKZAAM
HEDEN AAN DEN RAND VAN
EEN HEIDE.
Fallersleben, kern van een nieuw
industriedistrict.
Zooals bekend, zal Duitschland
binnen afzienbaren tijd tot den
bouw van de z.g. volkswagens, auto
mobielen in den prijs van om
streeks 700 gulden, overgaan. Een
enorme automobielfabriek, de groot
ste van de wereld, wordt daartoe te
Fallersleben gebouwd.
De Keulsche D-trein dendert over de rails
Stendal, Salzwedel, Oebisfelde. Op een zij
spoor van liet station Oebisfelde staat het
lokaaltreintje naar Fallersleben. Na twintig
minuten rijden stopt de trein in de stad,
welker naam in Duitschland thans het on
derwerp van het dagelijksch gesprek is.
Hier, in Fallersleben, zal de grootste auto
mobielfabriek ter wereld ontstaan, hier zal
de Duitsche volkswagen vervaardigd wor
den. Wanneer men in Oebisfelde in het lo
kaaltreintje stapt, hoort men de menschen
in den wagon over niets anders praten.
Allen spreken over de nieuwe fabrieken,
de nederzettingen voor de arbeiders, de mo
derne productiemethoden en de ontwikke
lingsmogelijkheden van deze landstreek.
Niet anders is de indruk in Fallersleben
zelf. De stationschef, de kellner in het hotel,
de menschen op straat, zij allen spreken
over „hun" fabriek. Nog stopt er geen snel-
of zelfs D-trein in Fallersleben; maar bin
nenkort zal op het station een bedrijvig
heid heerschen, zooals men daar nog nim
mer heeft beleefd. In liet uitgestrekte leege
gebied tusschen Berlijn en Hamburg, waar
slechts hier en daar kleine steden ver
strooid liggen, zal een nieuw industriecen
trum ontstaan. De oude slad aan den in
gang van de Lüneburger Heide, zal plotse
ling uit haar bijna duizendjarige rust wor
den gewekt. De zakenlieden in hun kleine
oudcrwctsche winkels staan achter de toon
banken en denken er over, hoe zij op zeke
ren dag hun zaken zullen kunnen uitbrei
den.
Boomen vallen, barakken ont
staan.
Toen de Rijkskanselier bij de opening
van de Berlijnsche automobieltentoonstel
ling den bouw van een fabriek te Fallers
leben aankondigde was dat voor de inwo
ners een bevestiging van datgene, wat men
reeds bij geruchte vernomen had. Een paar
weken geleden verscheen er een commissie,
die voorloopig haar kwartier in de stad op
sloeg.
Spoedig daarop werd eenige kilometers van
het plaatsje verwijderd, aan het Mittelland-
kanaal een groote barak gebouwd. En op
het oogenblik zijn op een geweldig terrein,
dat vroeger aan een adellijk geslacht be
hoorde, talrijke arbeiders bezig de aanwezige
boomen te vellen. Waar vroeger de bosch-
bouw werd bedreven, zal thans de enorme fa
briek verrijzen. Uit het gemeenschappelijk
werk van de vier architecten Mewes, Ivohl-
beckcr, Kraemer en Schupp ontstond het
plan, dat thans in de daad zal worden om
gezet.
Een voor de industrie van de geheele we
reld voorbeeldig werk bevindt zich hier in
zijn ontstaan. In het oosten begint men met
den bouw van de fabrieken, waar de onder-
deelen vervaardigd zullen worden. Tusschen
deze fabrieken en een groote eigen electrische
centrale zal 'een haven worden aangelegd.
Met kranen zal men kolen en grondstoffen
uit de schepen lossen. Bij de electrische cen
trale sluiten dan de enorme montage-hallen
aan. Deze hallen zullen de grootste gebou
wen in hun soort van Europa worden. In
het midden van do onderneming zal het di
rectiegebouw komen te staan Het zal worden
voorzien van een toren van tachtig meter
hoogte. Eet- en vergaderzalen zullen in dit
torengebouw komen te liggen.
Sportplaatsen, baden en bootenhuizen
Bij den bouw van dit bedrijf zal
groote aandacht worden besteed aan
het scheppen van ontspanningsplaat-
scn voor de arbeiders. Bij het direc
tiegebouw sluit zich een groote re
creatiezaal voor de arbeiders aan.
Verder naar he* westen ligt het groo
te sportveld met bootenhuizen aan
het kanaal, een overdekt zwembad,
een sporthal voor turnen, alsmede
een onoverdekt zwembad. In de on
middellijke nabijheid van het bedrijf
zullen een groot hotel en een voor
het personeel bestemd ziekenhuis
gebouwd worden.
De afmetingen van den geheelen aanleg
kan men zich misschien het best voorstellen,
indien men hoort, dat de verschillende ge
bouwen een terrein van twee kilometer leng
te en 1 kilometer breedte zullen beslaan.
Het aanwezig zijnde bosch, dat slechts ten
deele geveld wordt, vergemakkelijkt het
scheppen van een park, dat aan deze groot
ste automobielfabriek ter wereld een vrien
delijk karakter zal geven.
Aan de zuidzijde van het kanaal zullen
de arbeiderswoningen komen te liggen. Nog
weet men niet nauwkeurig, hoeveel personeel
deze fabriek zal hebben, maar men rekent
er op, dat hier op zekeren dag 70.000 a 80.000
menschen zullen wonen, die direct of indirect
aan do vervaardiging van den volkswagen
medewerken.
Met een tempo, dat men vroeger in Euro
pa Amcrikaansch noemde, zullen fabrieken
en stad uit den bodem verrijzen. Wanneer
binnenkort het grondwerk voltooid zal zijn,
zullen duizenden arbeiders met den bouw
der verschillende onderdeden van de onder
neming beginnen.
Bijna vijftig stuks vee
verbrand
Maandagavond is brand ontstaan in een
groote boerderij te Dvvingeloo, eigendom van
mr. J. J. Veurman te 's-Gravenhage en be
woond door den landbouwer W. Slagter.
De bewoners waren nog maar nauwelijks
ter ruste, toen zij in bet achterhuis gerucht
hoorden. Men ging kijken en bemerkte, dat
alles in vlammen stond. De te bed liggende
kinderen werden ijlings door de vrouw van
Slagtcr gewekt. De man bevond zich bij de
buren, terwijl eenige volwassen- kinderen
een uitvoering in het dorp bijwoonden.
De brand greep zoo snel om zich
heen, dat men onmogelijk het vee
kon redden. De stallen boden een
vreeselijken aanblik. Drie en twintig
stuks melkvee, dertien pinken, negen
kalveren, écn stier en drie paarden
kwamen in de vlammen om. Slechts
een koe een paar pinken, die in de
schuur naast het huis waren ge
stald, konden worden gered.
Maquette van de Volksautofabriek.
Van het huisraad werd zoo goed als niets
gered. Alleen het aanwezige geld werd in
veiligheid gebracht.
De oorzaak van den brand is vermoedelijk
kortsluiting.
Alles was verzekerd.
AUTOBUSEXPLOITANT TOT f 5.— BOETE
VEROORDEELD.
De Haagsche kantonrechter mr. Ferguson
heeft den autobus-exploitant J. C. H. S. we
gens het vervoeren van personen tegen be
taling zonder vergunning van Den Haag
naar Antwerpen tot een boete van f 5.
veroordeeld.
Namens verdachte had mr. G. F. J. .Tong-
bloed gepleit, dat ten onrechte geen vergun
ning was verleend. De kantonrechter over
woog in zijn schriftelijk gewezen vonnis,
dat hij (de kantonrechter) niet kan treden
in een beoordeeling van het al of niet te
recht weigeren eener vergunning. Ook het
argument, dat artikel 37 van het reglement
autovervoer personen niet zou steunen op
een wettelijke strafbepaling, wees de kan
tonrechter af, met een beroep op het grond
wetsartikel, dat bepaalt, dat een strafbepa
ling niet in een wet behoeft te staan, maar
ook bij algemeenen maatregel van bestuur
krachtens de wet kan gelden.
Het verweerpunt, dat bij dagvaarding
slechts is gesteld een vervoer ad hoe en
geen continubedrijf, achtte de kantonrechter
evenmin bevrijdend voor den verdachte, om
dat, blijkens de wet en het R.A.P. geen her
haling vereischt is en de strafbaarheid zelfs
voor een enkele rit tegen vergoeding be
staat.
BPROGRAMMA
DONDERDAG 31 MAART 1938.
Hilversum I, 1875 en 415,5 m.
AVRO-Uitzending.
8.00 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 Het Omroeporkest.
11.00 Knipcursus.
11.30 Het Omroeporkest m.m.v. solist.
12.30 Gramofoonmuziek.
I.15 De Palladians.
2.00 Voor de vrouw.
2.30 Zang met pianobegeleiding.
3.00 Knipcursus.
3.45 Orgelconcert.
4.00 Ziekenhalfuur.
4.30 Gramofoonmuziek.
4.50 Kinderuurtje.
5.30 Het Aeolian-Orkest. In de pauze; Gramo
foonmuziek.
6.30 Sportpraatje.
7.00 Voor de kinderen.
7.05 AVRO-Dansorkest.
7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten ANP. Eventueel Gramofoon
muziek.
8.20 Concertgebouw-Orkest m.m.v. solist.
In de pauze: Gramofoonmuziek.
10.30 Gramofoonmuziek.
II.00 Berichten ANP. Hierna tot 12.00: Het
AVRO-Dansorkest en Gramofoonmuziek
Hilversum II, 301,5 m.
8.00—9,15 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO.
2.00—12.00 NCRV.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
10.15 Morgendienst.
10.45 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-Orkest en Gramofoonplaten.
2.00 Handwerkuurtje.
3.00 Viool met pianobegeleiding.
3.45 Bijbellezing.
4.45 Gramofoonmuziek.
5.00 Handenarbeid voor de jeugd.
5.30 Gramofoonmuziek.
6.00 Orgelconcert.
7.00 Berichten.
7.15 Voor postzegelverzamelaars.
7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP. Herhaling SOS-Berichten.
8.15 Russisch Gemengd Koor, Den Haag.
9.00 Causerie „Jezus" lijden voor den stad
houder Pilatus".
9.30 Vervolg concert.
10.00 Berichten ANP.
10.05 NCRV-Salonorkest.
10.45 Gymnastiekles.
11.00 NCRV-Salonorkest.
11.30 Gramofoonmuziek. Ca. 11.5012.00
Schriftlezing.
FEUILLETON.
ETHEL DELL
22.
„Ja, ik zou hem graag spreken," zei Claire,
alsof ze een plotseling besluit had genomen.
„Ik kom dadelijk terug, als u het goed
vindt."
Terwijl ze sprak, verliet ze het vertrek en
trad met uitgestoken hand op kononel Ris-
borough toe, met die nieuwe beslistheid in
haar optreden, die reeds de aandacht van
zijn vrouw had getrokken. „Ik ben juist aan
gekomen," zei ze. „Yvonne is nog niet wak
ker. Uw vrouw is bij haar. Mag ik u mis
schien even spreken?"
Hij keek haar met diep medelijden aan.
„Natuurlijk!" Als er iets is, dat ik voor u
doen kan u weet hoe gaarne ik u van
dienst wil zjjn."
Zij schonk hem een dankbaren glimlach.
„Dat weet ik en ik vind het zoo bijzonder
vriendelijk van u. Uw vrouw heeft mij juist
verteld hoe al dat vreeselijke gebeurd is. Ik
wist geen enkele bijzonderheid. Maar het kan
zijn, dat ik nog niet alles gehoord heb, en ik
verwacht van u, dat u mij de geheele waar
heid zult vertellen. Het was natuurlijk een
afschuwelijk ongeluk, niet waar?"
Het vermoeide, zorgelijke gezicht van den
kolonel trachtte te glimlachen, maar het
resultaat was niet zeer bemoedigend. Hij
vermeed een direct antwoord. „Niemand weet
er nog het ware van," zei hg.
„Dat weet ik." antwoordde Claire. „Maar
het verslag, dat Pax van het gebeurde geeft,
is toch genoeg? Daaraan zal toch niemand
twijfelen?"
„Wij zullen hopen van niet," zei kolonel
Risborough.
Zij wierp hem een snellen, uitdagenden blik
toe. „Waarom zegt u dat op dien toon? Ik
wil alles weten dat is mijn recht. Tracht
niet de feiten voor mij te verzachten. Ik ben
niet iemand die ontzien moet worden, werke
lijk niet."
„Ik ben er zeker van, dat u bijzonder
moedig is," zei hij; en als bij ingeving voegde
hij er aan toe, „en ik vrees, dat u al uw
moed noodig zult hebben."
„Dan wordt er iets voor mij verborgen ge
houden," zei ze. „Dat heb ik dadelijk gevoeld.
Vertelt u mij, als het u be'-eft, alles, >'k moet
het toch weten, nietwaar?"
Haar aandringen deed hem zwichten zoo
als zijn vrouw gedaan had. En hij zag de
zaak zooals Claire die beschouwde. Er werd
niets bereikt of gewonnen om dingen voor
haar verborgen te houden, die zij tenslotte
toch vroeger of later zou vernemen.
„Ik geloof, dat u gelijk hebt," zei hg;
„ofschoon ik hoop, dat de gegevens, die nog
alle zekerheid missen, u niet te zeer' zullen
bedroeven. Kapitein Crofton is niet geheel
tevreden met het verslag van kapitein
Packersley. En, als mevrouw Chisledon's ge
tuigenis niet volkomen met de zgne over
eenstemt, kan Packersley's eigen verklaring
een zeer zware verdenking tegen hem in het
leven roepen. Ik moet er bijvoegen, dat dit
niet mijn, maar Crofton's standpunt is; maar
toch kan ik de mogelijkheid niet voorbijzien,
dat zijn meening de ware is en daarom ben
ik gedwongen geweest de noodige maat
regelen te treffen."
„Welke maatregelen?" vroeg Claire zacht
maar beslist.
Hij maakte een beweging van protest. „Het
was buitengewoon pijnlijk voor mij. maar ik
had geen keus. Kapitein Packersley is, in
afwachting van het onderzoek, in open
arrest."
Zij hoorde het nieuws aan in kaarsrechte
houding zonder eenig uiterlijk teeken van
ontroering.
„Beteekent dat, dat hij verdacht wordt,
Guy opzettelijk gedood te hebben?" vroeg
zij met een koude, kalme stem.
Hij knikte. ,.De mogelijkheid js niet uitge
sloten," 'antwoordde hij.
Het meisje bleef in dezelfde fiere houding
staan. „Die mogelijkheid kan niet bestaan
zonder een geldig motief," zei ze rustig. „Welk
motief kan hg daarvoor gehad hebben?"
Hij aarzelde. „Het is zeer pijnlijk voor mij
u hierop te antwoorden."
„Bedenkt u. als het u belieft, kolonel, dat
het nu geen tijd is voor dergelijke gemoeds
bezwaren,' zei ze.
Hij boog mismoedig het hoofd. „U hebt ge
lijk, en ik geloof, dat het beter is, dat u het
nu dadelijk hoort. Er bestaat eenige twijfel
over den tijd, dien mevrouw Chisledon bij
kapitein Packersley doorbracht. Men schijnt
er aan te twijfelen of zij werkelijk uit angst
naar hem toe gegaan is of misschien
volgens afspraak. De moordenaar Mirza
Khan is in het geheel niet op het tooneel
geweest, daar hij door de politie in het begin
van den avond reeds gevangen genomen werd.
Ongelukkigerwijze beweerde Packersley, dat
hij hem verdacht mevrouw Chisledon zoo
hevig verschrikt te hebben, en dat hij daarom
onmiddellijk op hem geschoten had. Het kan
waar geweest zijn misschien ook niet.
Maar de twijfel blijft, Chris Markham was ook
van het tooneel verdwenen, door Packersley's
eigen toedoen. Zou het een afspraak ge
weest zijn?"
„Een wat?" Claire's oogen stonden groot
van verbazing. ,,U ledoelt een liefdesverhou
ding tusschen Pax en de vrouw van mijn
broer?"
Haar vraag klonk bijna harteloos. Kolonel
Risborough maakte opnieuw een beweging
van protest, maar hij gaf zijn antwoord met
den meesten eenvoud»
„Dat is de mogelijkheid, die onder de oogen
moet gezien worden en naar ik met mijn
geheele hart hoop gelogenstraft."
„Dit kan gelogenstraft worden,' zei Claire,
in haar stem klonk iets als verachting. „Ik
kan die mogelijkheid nu dadelijk onwaar
maken. Er bestond niets dat zelfs op een
flirtation leek tuschen Pax en Yvonne. Op
dat punt kunt u gerust zijn en hem cp zijn
woord gelooven. Pax voelde niets voor haar.
Dat hij Chris Markham wegzond was om
mijnentwil; omdat hij wist, dat ik haar on
gaarne achterliet." Zij zweeg een oogenblik en
ging toen met meer warmte voort: „En nu zal
ik u vertellen, waarom: ik bedoel, waarom hij
dat voor mij deed. Het was omdat hij mij
lief had."
„Gerechte hemel!" zei kolonel Risborough
verbaasd.
Zij ging voort alsof hij niet gesproken had.
„Hij vertelde het mij voor mijn vertrek. Het
verraste mij in het begin, maar sinds dien
heb ik den tijd gehad om er over na te
denken, en ben tot een besluit gekomen. Ik
neem zijn aanzoek aan."
„Mijn beste meisje!" zei kolonel Risborough.
Zij glimlachte even. „Vindt u het vreemd,
dat ik bij dit besluit blijf, omdat hij door een
noodlottig toeval mijn eigen broer heeft dood
geschoten? Ik vind het in het geheel niet
vreemd. Van mijn standpunt :s het een reden
te meer om hem trouw te blijven. Ziet u, ik
ken hem beter dan een van u allen."
Er klonk een lichte trilling in haar stem,
maar het was eerder van triomf dan een aan
doening De kolonel ek haar in de uiterste
verbazing aan. Dit was een onverwachte ver
wikkeling en hij zag niet wat Crofton
dadelijk gezien zou hebben het onmiddel
lijke gevolg, wat betreft de huidige situatie.
Claire ging voort met hem volkomen rustig
in te lichten. „Dus, u ziet, dat er geen kwestie
is van een verhouding tusschen hem en
Yvonne. Ik heb zelfs bijna onaangenaamheden
met hem gehad omdat hg haar niet genoeg
apprecieerde. Ik geloof dus, dat wg deze
mogelijkheid voor goed kunnen uitschakelen,
vindt u niet?"
„Bedoelt u werkelijk, dat u met hem ver
loofd is?" vroeg kolonel Risborough nog
steeds wat ongeloovig.
„Ik bedoel, dat ik het weldra zal zijn," ant
woordde Claire.
„Maar maar mijn lieve stotterde
hij verlegen, „zou u niet liever een paar dagen
wachten? Zou het niet verstandiger zijn?
De zaak kan slecht voor Pax afloopen, dat
kan men nooit vooruit weten. En dan
„De zaak zal niet slecht afloopen," zei
Claire met haar heldere, overtuigende stem.
„Hij heeft geen vijanden, en hij heeft geen
schuld. Waarom zou ik aarzelen? Zou hem
dat geen kwaad kunnen doen?"
„Dat kan ik u niet zeggen," kolonel Ris
borough was te zeer overrompeld om zich
duidelijk te kunnen uitdrukken, maar toch
begon een gevoel van verlichting zich van
hem meester te maken. „Alles kan nog zoo
opgehelderd worden, dat de openbare meening
tevreden gesteld is. De verklaring van mevr.
Chisledon kan alles ten goede keeren."
„Als zg in staat is een verklaring af te leg
gen," opperde Claire.
„Juist. Daar ben ik bang voor. Maar wat
U betreft" hg keek haar onderzoekend aan.
„Ik hoop, dat U niets overijlds zult doen,"
zei hij. „Het zou U later bitter kunnen berou
wen. Ziet U," voegde hij er verontschuldigend
aan toe, „ik gevoel mg nu voor U verantwoor
delijk."
.AVat vriendelijk van U." zei Claire en reik
te hem haar hand. „Maar het is werkelijk niet
noodig. Ik ben geen kind meer, en ik heb alles
nauwkeurig overwogen, voor ik tot dien stap
overging."
H(j hield haar hand een oogenblik vast, ter
wijl hg haar scherp aankeek. „Wist Uw arme
broer wat U mij zooeven vertelde?" vroeg hij.
Zij keek hem recht in de oogen. „Ja Hij
heeft mij verteld dat Pax op mij rekende."
„En keurde hg het goed?" vroeg kolonel
Risborough.
(Wordt vervolgd.)
