Bedachte van Rijkseenheid groeit eiken Denderdagvan 9V1u. 200.000 Japanners in het vuur DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Nederland en de Oost Tóch waakzaam blijven! Geen helium voor Duitschland Dwaaltocht door de „Nieuw Amsterdam" ARPAD MOLDOVAN Iodië heeft alles over voor Defensie! B. GAZAN, Tandarts „Geen stap achteruit"! ZATERDAG 23 APRIL 1938. s Laan, Schagen, Tel. 20. Uitgave cfer N.V. Uitg.-Mif. „hollands Noorderkwartier" U Op weg naar decentralisatie n. VERZWAKTE DE AANPASSINGS POLITIEK HET LAND? BEZWAAR TEGEN UITVOER RECHT OP AGRARISCHE PRODUC TEN. OPTIMISME OVER DE FINANCIËN. INDIfi ACHTERLIJK OP HET GE BIED VAN SOCIALE MAATRE GELEN. Het heeft vele Eerste Kamerleden getroffen, dat in de inheemsche maatschappij van Nederlandsch Indië de neiging om de gedachte der Rijkseenheid te aanvaarden, veel meer dan vroeger waarneembaar is. Met deze opmerking vangt het Voorloopig Verslag betreffende de begrooting van Ne- Berlandsch-Indië voor 1938 aan. Bedoelde leden spreken de hoop uit, dat fan het moederland uit die strooming voor een nauwe samenwerking met Nederland zooveel mogelijk zou worden bevorderd. Waakzaamheid blijft echter nog ge boden; dat blijkt wel uit het feit, dat de petitie-Soetardjo, welke toch een zeer ver gaande zelfstandigheid aan NederlandschIindië bedoelde toe te kennen, den extremen nationalisten nog niet ver genoeg ging. Met die groep van nationalisten achten deze leden samenwerking onmogelijk. Geen papieren hervormingen meerl Den tijd van groote hervormingen op pa- x' pier achten anderen nu wel afgesloten, want, I" nu eenmaal is besloten tot decentralisatie op groote schaal, nu Ncderlandsch-Indië op het punt staat te worden ingedeeld in verschil- lende zeer groote provinciën, welke gedeelte- k {lijk belangrijke onderdeelen zullen worden >t (toevertrouwd van de Centrale-Overheidstaak, d imoet men dien provinciën de kans geven, =zich hierop in te stellen. In dit verband dient de Volksraad van behoorlijke fundamenten, in den vorm van locale raden, te worden voorzien. De finantieele toestand. Al is thans eenige vertraging in de, sinds 1936 ingetreden, opleving waarneembaar, [toch meencn eenige leden, dat Indië's finan- icieele toestand thans een gunstig aspect - biedt. De situatie in de Oost steekt gunstig 1 af bij die van het moederland. 1 Men moest in Indië, zoo wordt van an- 1 dere zijde beweerd, niet langer afhankelijk zijn van de conjunctuur in het buitenland, inzonderheid in die landen, die de Indische producten afnemen. Vergrooting van de wel vaart. der inheemsche bevolking zou tot een dergelijke onafhankelijkheid kunnen leiden. 1 De mogelijkheid van belastingver laging wordt in twijfel getrokken. 1 Bezwaren worden gemaakt tegen een al- gemcene heffing van uitvoerrechten op i agrarische producten. Deze heffing acht men een schrede in de verkeerde richting Nog wordt bepleit, een uitvoer recht op petroleum alsnog in te voe ren en dien maatregel uit te breiden tot die andere producten, waarvan j de export een definitieve verarming van Ned.-Indië beteekent.. Staan aan heffing van olie-uit- voerrechten soms bepaalde afspra ken met petroleum-maatschappijen in den weg? Kinderaftrek en pensioenen. Voorts zou men gaarne vernemen, waar om, terwijl zowel de Nederlandsche als de Nederlandsch-Indische inkomstenbelasting den kinderaftrek kennen, deze maatregel geen toepassing vindt bij de laatstgenoem de belasting, indien geheven van de pen sioenen van in Europa verblijf houdende oud-J?ouvernementsdienaren. Géén imperiale zelfvoorziening. Op economisch gebied is een veel nauwer samenwerking tusschen de beide rijltsdeelen tot stand gekomen. Op nog nauwer samenwerking wordt door verschillende leden aangedrongen, doch de mogelijkheid van imperiale zelfvoorzie ning noemt men een illusie. De oprichting van een Economischen Rijksraad wordt be pleit De in de crisisjaren gevoerde aan passingspolitiek heeft, naar de mee ning van enkelen, onze Oost te zeer verzwakt. Een groot aantal bedrij ven ging te gronde, velen repa trieerden door werkloosheid. De vraag rijst, of de depreciatie van den gulden met ongeveer 18 pet. voldoende was om onze Indische producten op de wereldmarkt „Kon- kurrenzfaehig" te doen zijn. De economische toestand van de bevol king op Java blijftfwolgens verscheiden le den veel zorg vcrci^vph; dc buitengewesten geven niet zooveel O 1 ilijkheden. Sociale maatregelen. Naar de meening van verscheidene leden is er in Ncderlandsch-Indië een groote ach terstand op het gebied van sociale maatrege len. Urgent worden geacht: een wettelijke regeling betreffende de geldelijke gevolgen van de werkloosheid, een wettelijk geregelde ouderdomsverzorging en een wettelijke onge vallenverzekering. Zeppelin-maatschappij ontstemd. In de omgeving van de Zeppelinmaat schappij is men zeer ontstemd over de ver klaring van het ministerie van binnenland- sche zaken der Vereenigde Staten, dat de Staten niet een hoeveelheid helium kunnen leveren, voldoende voor het vullen van het luchtschip, dat op het oogenblik te Frie- drichehafen wordt gebouwd, aangezien de deskundigen van meening zijn, dat dit gas militaire waarde heeft. In officieele Duitsche kringen wordt even wel verklaard, dat men eerst wil afwachten welke houding het Amerikaansche Departe ment van Oorlog aan zal nemen. Verder verneemt men ,dat de Duitsche regeering langs diplomatieken weg alle pogingen in het werk stelt om de Amerikaansche regee ring ervan te overtuigen, dat het helium alleen voor vredesdoeleinden zal worden ge bruikt. De DuitschAmerikaansche besprekingen zijn geheel gestaakt. UIT ONZE OOST Plaffelandsheelmeesfers noodig Nog altijd heeft men in Neder- landsch-Indië een ontstellend tekort aan geneesheeren en vroedvrouwen, zoo lezen wij in een nola van de Eerste Kamer over de Indische be grooting 1938. De tuberculose en de in onzen Archipel zoo veelvuldig voorkomende oogziekten ba ren zorg. Indië heeft, dus pleit men, niet zoozeer behoefte aan Westersch opgeleide medici als wel aan ,plattelandsheelmecsters." Grootschimposant en gerieflijk Nu het trotsche zeekasteel, onze nationale aanwinst, de vroeger genoemde „Tweede Statendam", daarna officieus de „R.D.M. 200" en thans officieel de „Nieuw Amster dam", aan de steigers van de Hol land- Ame- rika-lijn is gemeerd in afwachting van den officieelen proeftocht naar zee, welke van daag gehouden zal worden heeft de directie der H.A.L. gistermiddag de vertegenwoor digers van de Nederlandsche en van de buitenlandsche pers in de gelegenheid ge steld, opnieuw een kijkje te nemen in de in terieurs van dit grootste vlaggeschip. Ieder der aanwezigen mocht vrijelijk rond dwalen door het geheele schip, en zoo be zochten we achtereenvolgens de vele dek ken, de lounges, de prachtvolle comforta bele hutten in alle klassen, de theater- en bioscoopzaal, de rookkamers, de recreatie zalen, de kinderkamer, de zwemzaal, de tennis-ruimte, de keukens, de slagerij enz. en zelfs de commandobrug en de machine kamers bleven voor de speurende blikken niet verborgen. Het was een sensatie op zichzelf deze dwaaltocht zonder geleide door een schip van de afmetingen als de „Nieuw Amsterdam", en telkens weer werden we, na een trap op of een trap afgegaan te zijn, getroffen door hetgeen we dan weer te aan schouwen kregen... alles, overal waar we ook belandden, was even verrassend door schoonheid, kunst en grootschheid en vaak moesten we aarzelen om onze tocht overi gens met onbekende bestemming voort te zetten, teneinde zoo lang mogelijk te kunnen genieten van 't geen hier in zoo betrekkelijlcen kor ten tijd door kunstenaars op allerlei gebied is gewrocht. Biedt het schip uit de verte reeds een indrukwekkend schouwspel door zijn majes tueuzen vorm, nog meer komt men onder den indruk, wanneer men van nabij kennis kan maken met het inwendige van dit zee kasteel, dat met recht een trotsch vertegen woordiger mag worden genoemd van onze nationale industrie. Grootsrh imposant, en gerieflijk dat is de eindindruk, die ieder ongetwijfeld na 'n bezoek aan of een reis met deze oceaan- stoomer zal behouden. DE VERDEDIGINGSLINIES IN DEN SECTOR.,SOETSJAU" SJANTOENG «JITSJAO TSJAOSJEN i LINGJI 3 E? I f:': w „^yJIKIOE-| TSJOEFOE 'JENTSJOE ENGSJEN. untsjengï SIAOTSJENG? ilj- -"2r§Xö£x *'N" VTSJWANG 2 «■Wilt# f, S'JISJIEN JOE= HANTS, UOETSJ^N, «*\taiertsjwa'N^HAITSJAUJ f\ TANGSJENG T v/ O 2S 50 PEITSJAU „O KIANGSOE SIAOHSJEN W- POEKAUX<3808) 'fiWEB. TANGSJAN ISOET3JAU Artistieke Bruidsfoto's FOTUÜR. KUNSTATELIER - NIEUWE N 1 E D O B P - Dagelijks geopend, ook s Zondags. Mits Nederland meebetaalt aan de Marine ZEE- OF LANDBOMMENWERPERS? EENHEID VAN BEVEL IN GEVAAR? Met het oog op de sedert 1930 geheel ge wijzigde situatie in het Verre Oosten, stel len verscheidene Eerste Kamerleden in het Voorloopig Verslag over de Indische begroo ting den minister de vraag, of zijns inziens geen uitbreiding behoort te worden gege ven aan het beperkte doel, indertijd voor onze defensie in de zoogenaamde grondsla gen vastgelegd. Het had deze leden voorts getrof fen, dat bij de Indische defensieplan nen zoozeer de nadruk werd gelegd op de aanschaffing van landbommen- werpers, terwijl, naar zij meenden te weten, vele deskundigen aan zee bommenwerpers de voorkeur geven. Zij zouden het op prijs stellen, nader te worden ingelicht omtrent deze aangelegenheid. Andere leden brachten wederom de in Indië nog steeds tot uiting komende onte vredenheid over de verdeeling van de De- fensiekosten ter sprake. Zij erkenden, dat geen verschil van meening bestaat ten op zichte van de uitgaven voor het leger. Dat Nederland het Nederlandsche en Neder- landsch-Indië het. Koninklijke Nederlandsch Indische leger bekostigt, ontmoet geenerlei bezwaar. De moeilijkheid ligt, dus betoogden deze leden, bij de Marine, zoowel wat betreft de kosten van aanbouw als die van exploitatie van de vloot en van het bij de vloot behoorende luchtwapen. Nog in de laatste Volksraadszit ting zijn, zoo werd opgemerkt, ter zake cijfers gevraagd, welke de di recteur van Financiën echter niet in staat was tot volle bevrediging te geven. De leden, hier aan het woord, zou den gaarne vernemen, of de minister bereid is, een zoo duidelijk expose te dier zake te verstrekken* dat voor taan met zekerheid bekend zij, wat elk der beide rijksgedeelten voor de Marine heeft bij te dragen. Voorts achtten zij het gewenscht, dat wordt opgegeven het percentage van de to tale uitgaven zoowel rijks-, als provinci- Dit nummer bevat 16 pagina's De strijd verplaatst zich snel CHINEESCHE STELLINGEN JAPANSCHE AANVAL ^■^^VLOOTEENHËDEN Meldden wij gisteren reeds dat de Japansche legers zich sterk concen- treeren, thans vernemen wij uit Hankau, dat Japansche strijdkrach ten, afkomstig van Yih Sien en Lin Yi, zich hebben vereenigd. Zij heb ben een geweldigen gecombineerden opmarsch ingezet ten Zuiden van Taiersjwang. Naar schatting hebben zij 200.000 man in het vuur gebracht. De Chineezen strijden verwoed. Gisterochtend verklaarden zij stand te honden. Chineesche benden besto ken de Japansche verbindingslijnen. Volgens het door het Chineesche persbu reau gepubliceerde legerbericht, zijn de Japansche troepen die Lini bezet hebben, werkloos gebleven, daar zij onder scherpe bewaking staan van de Chineesche troepen, welke in de dorpen ten Zuiden en Westen der stad liggen. Het tooneel van den strijd is weer verplaatst naar Yihsien, waar de Japansche troepen verwoede aanvallen doen om de belegering te verbreken. China heeft geld te kort. Uit Tjsocnkin wordt gemeld, dat de Chi neesche regeering op 1 Mei een nieuwe lee ning van 500 millioen dollars zal uitgeven legen een rente van 6 procent. Deze leening is bestemd voor de landsverdediging. Geld is er dus tekort, maar er is nog wel genoeg mensohenmateriaal te oordeelcn naar wat generaal Tsjik Tsjoeng Tsjang, die het vorig jaar het be vel voerde over de Chineesche strijdkrach ten te Sjanghai, en thans gouverneur is van Hoenan, zegt. De sleutel voor de overwinning van China ligt, volgens de generaal in de mogelijk heid voor China, het Chineesche leger onaf gebroken nieuwe troepen toe te voeren». Tsjang wees in dit verband op de gebie dende noodzakelijkheid, het mensehenmate- riaal van China te mobiliseeren. Hij zeide, dat Japan, dat een bevolking van 75 milli oen zielen telt, slechts een staand leger yan achttien divisies heeft. Door het reeds lang bestaande stelsel van dienstplicht kan het echter minstens vier millioen mohilisee ren niet medegerekend de soldaten in Korea Formosa en Mandsjoekwo. Ofschoon Japan dus een staand leger van 513.000 man heeft kan het in totaal een millioen man naar 't front zenden. Wat China betreft, dit heeft tweehonderd divisies, doch hierbij blijft het, doordat de dienstplicht in China laat is ingevoerd. Tsjang onthulde, dat China in de eerste periode der operaties aan dooden en ge wonden een half millioen man heeft verlo ren t.z. wij echter zoo2voegde hij hieraan toe, bereid zijn van vijf tot tien millioen man te verliezen, kunnen wij niet lichtvaardig spreken over het winnen van den oorlog. Overal groote militaire bedrij vigheid. Japan wil de oorlogsmachine versnellen. Havas meldt aan de Msb. dat: Naar in welingelichte kringen wordt vernomen, de minister van oorlog voorgesteld heeft het Japan sche offensief aan de verschillende fronten in China te verhaasten en door politieke en diplomatieke ac tie de erkenning van de nieuwe re geeringen in China te bevorderen. Ook de Chineezen zitten niet stil! Maarschalk Tsjang Kai Sjek maakt van het geheele Noord-Westelijk deel van het Chineesche rijk een groote basis tot voort zetting van den oorlog en het beste bewijs, dat de Chineezen vastbesloten zijn tegen stand te blijven bieden „zoo lang nog een vierkante meter Chineesch gebied overblijft' is wel in Lan-Tsjou te vinden. In vroegere tijden was deze stad een pleisterplaats voor de karavanen, die langs den grooten, uit Midden-China naar het centraal-Aziatische achterland voerenden handelsweg trokken. Thans is zij een mili tair centrum van den eersten rang en de sleutel tot den autoweg, waarlangs de Rus sische munitietransporten naar China ko men. In Lan-Tsjou heerscht de grootste bedrij vigheid en het wemelt er van officieren en soldaten. Hier bevindt zich het hoofdkwar tier yan het „achtste oorlogsdistrict," U/EERBERICHT DE BILT SEINT» Verwachting: Zwakke tot mati ge Noordelijke tot Noordwes telijke wind, gedeeltelijk be wolkt, weinig of geen regen, Iets zachter. Verdere vooruitzichten: Weinig verandering. Café Roobol, Markt. SCHAGEN Blijft spreekuur houden ale- als gemeentelijke-, dat hier en in Indië aan Defensie ten koste wordt gelegd. Mocht zulks bij de Memorie van Antwoord op dit voorloopig verslag nog niet mogelijk zijn, dan zou wellicht later hierover een nota kunnen worden ingediend Nu eer aan verzwaring dan aan verlichting van de lasten moet worden gedacht en nü Indië heeft getoond bereid te zijn voor de Defensie veel, zoo niet alles, over te heb ben, mits ook Nederland zijn volle aandeel betaalt, heeft het naar de meening van de hier aan het woord zijnde leden recht er op, volledig op de hoogte te worden gehouden. Verdediging onvoldoende geacht. Eenige leden verklaarden, de voor de ver dediging van Indië beschikbare weermacht, zoowel leger als vloot, ten ©enen male on voldoende te achten, niet alleen op zichzelf beschouwd, doch ook voor eventueele samen werking met andere mogendheden. Mocht dit juist zijn, dan achtten de leden, hier aan het woord, zulks zeer gevaarlijk. Nog werd gevraagd, of de eenheid van bevelvoering in Indië, behalve voorzoover deze meer theoretisch dan in feite is geconcentreerd bij den Gouverneur-Generaal niet in gevaar komt ter oorzake van het feit, dat de beide defensie-diensten daar te lande zoo volkomen anders zijn georiën teerd. Prins Bcrnbard weer thuis Gisteravond te kwart voor acht is Prins Bernhard onverwacht, geheel alleen in zijn nieuwe auto gezeten, op het Paleis Soestdijk gearriveerd. Prins Aschwin is van Parijs per trein rechtstreeks naar Berlijn teruggekeerd. PROCLAMATIE AAN HET SPAAN- SCHE REGEERINGSLEGER IN HET KUSTGEBIED. OPSTAND TE BARCELONA? „Iedere duim gronds moet worden verdedigd gelijk de grond van Ma drid werd verdedigd". Aldus hebben Miaja en Hernandes het re- geeringsleger in het kustgebied bemoedigend toegesproken. Geen stap mogen de soldaten achteruit zetten, zoo eindigt een proclamatie gisteren tot hen gericht De rechtsche vloot actief. De vloot van Franco werkt nauw samen met de troepen aan land in de richting van Castellon langs de kust van de Middel land- sche Zee. De „Canarias" heeft, geholpen door een aantal kleinere schepen, talrijke visschersschepen aangehouden, waarmede soldaten en officieren van de regecringstroc- pen naar Valencia trachtten te komen. Al deze schepen werden in den grond geboord. Opstand in militaire gevange nis te Barcelona? De „Daily Herald" meldt uit Barcelona, dat gisteren bijna 7000 krijgsgevangenen een wanhopige poging hebben ondernomen uit te breken uit de moderne gevangenis van Barcelona. Zij waren van wapenen voorzien, die vol gens het blad, waren binnengesmokkeld door leden der zg. vijfde brigade. Met spoed ontboden troepen sloten een cordon om de gevangenis en traden op te gen de gevangenen, die naar hun cellen werden teruggedreven en na een hevig ge vecht werden ontwapend. In vele cellen werden bergplaatsen ont dekt, waar de wapens waren verborgen ge houden. Men verklaart, dat deze muiterij het sein zou moeten zijn voor een opstand van de vijfde brigade. De plannen waren evenwel ter kennis gebracht van de regeering. De muiterij was te vroeg uitgebroken. Zij werd krachtig onderdrukt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 1