Wèl de waarheid, maar
niet de geheele waarheid
Nederlander
onder de hakbijl
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
EEN ROEP
OM RECHT
Hoogverraad
in Barcelona
Wat wil Rusland in
het Verre Oosten?
WOENSDAG 27 APRIL 1938. 81e Jaargang. No. 10556.
Laan, Schagen, Tel. 20.
üifgavff Jet N.V. Uitq.-MiT. ..*o"onds Noqrderkworlier
TWEEDE KAMER ONVOL
DOENDE INGELICHT HER
INNERING AAN DEN ZWIJG
PLICHT DER MARECHAUS
SEE HEEFT EEN BIJSMAAK.
OOK EEN INTERPELLATIE
VAN DEN HEER ROST VAN
TONNINGEN.
Blijkens het door den heer Wen-
delaar bij de Tweede Kamer inge
diende voorstel tot het houden van
een enquête, omtrent de opdracht
van den minister van Justitie tot
onthouding van opsporingsbevoegd
heid door de brigade Oss der Ko
ninklijke marechaussee, wordt voor
gesteld een onderzoek in te stellen
naar:
1. de juiste toedracht van de
feiten, welke den minister van Jus
titie geleid hebben tot zijn telegrafi
sche opdracht aan den Procureur-
Generaal bij het gerechtshof te
's Hertogenbosch om aan den be
trokken divisiecommandant der
Kon. Marechaussee namens hem
mede te deelen, dat de brigade Oss
zich tot nader order, behoudens uit-
drukkelijken last van den procu
reur-generaal, te onthouden heeft
van ieder opsporingsonderzoek;
2. de vraag, of de minister be
voegd was deze opdracht te geven,
en, zoo ja, of er voldoende aanlei
ding voor den minister was om met
zooveel spoed een zoo ongebruike-
lijken en ingrijpenden maatregel te
nemen.
De getuigen.
In het voorstel is tevens vervat, dat als
getuigen of deskundigen onder meer zullen
moeten wordoen gehoord:
Mr. E. L. M. H. baron Speyart van Woer
den, procureur-generaal bij het gerechtshof
te 's Hertogenbosch.
J. van Selm, kolonel, inspecteur van het
wapen der Kon. Marechaussee.
de bij de bovenbedoelde feiten betrokken
substituut-officier van Justitie bij de arron
dissementsrechtbank te 's-Hertogenbosch,
de rechter-commissaris voor strafzaken bij
die rechtbank,
de tegenwoordige betrokken districtscom
mandant der Kon. Marechaussee, benevens
diens ambtsvoorganger,
de wachtmeester der Kon. Marechaussee
de Gier.
Aan de Memorie van Toelichting tot het
voorstel wordt het volgende ontleend:
Van de abnormale snelheid in deze zaak,
welke de voorsteller aanvankelijk mede be
vorderd heeft, is echter achteraf als bezwaar
gebleken, dat voor de leden der kamer de
tijd ontbroken heeft om gelijk na een
schriftelijke voorbereiding van het debat het
geval is de argumenten van den minis
ter op haar volle waarde te toetsen.
De zaak zou ongetwijfeld uit geweest zijn,
wanneer de door den minister gegeven in
lichtingen ook voor hen, die beter dan de le
den der Kamer op de hoogte van de feiten
waren, afdoende geweest waren.
Maar het is gebleken, dat de zaak niet uit
Is. Dat is in het openhaar gebleken door de
reacties van een groot deel der pers op de
behandeling der interpellatie. Ook in dit sta
dium der zaak kan de voorsteller zijn in
stemming niet geven aan alle ontevreden
heidsbetuigingen in dc pers over 's ministers
inlichtingen.
Integendeel, ook thans wil hij uit
drukkelijk verklaren, dat er daarbij
uitlatingen zijn, waarmede hij zich
geenszins kan vereenigen. Maar daar
tegenover wijst hij er op dat in ver
schillende sérieuze bladen zeer gere
serveerde artikelen hebben gestaan,
waaruit men den indruk krijgt, dat
der Kamer en, naar men mag aan
nemen, ook den minister zeer be
langrijke inlichtingen onthouden zijn.
Volgens die bladen heeft de Kamer
wel de waarheid vernomen, zij het
een soms misschien eenigszins ge
kleurde waarheid, maar heeft zij toch
niet de geheele waarheid .vernomen.
De voorsteller acht het nuttig, mede te
deelen, dat hij en naar hem bekend is
verschillende andere leden der Kamer ook
buiten de pers om van zeer uiteenloopende
zijden berichten hebben gekregen, volgens
welke de Kamer inderdaad niet voldoende
van de feiten op de hoogte zou zijn geweest
om zich een rechtvaardig oordeel over het
gebeurde te Oss te kunnen vormen.
De arrestatie van den bankier.
Wat de arrestatie van den bankier betreft,
welke volgens den minister vrijwel ongemo
tiveerd door de marechaussee geschied is,
merkt mr. Wendelaar op, dat in werkelijk
heid de schuld niet ligt of althans niet al
leen ligt bij de marechaussee.
Immers, de bevoegdheid tot gevangenhou
ding van de marechaussee reikt niet verder
dan gedurende twee dagen, de zeven overige
dagen, dat deze man gevangen gehouden is,
komen dus voor de verantwoordelijkheid
gedeeltelijk van den officier van Justitie en
voor het overige deel van den rechter-com
missaris. Als men dat bedenkt, wordt het
moeilijk aan te nemen, dat. er voor de arres
tatie van dezen man zoo weinig reden was
als de minister het voorstelde.
Ook vraagt de heer Wendelaar of het bil
lijk blijft, de arrestatie van de twee jonge
menschen in verband met dc kwestie der
jeugdwerkloozenzorg alleen aan de mare-
chaussée te wijten.
Dc minister heeft het goed gevon
den hangende deze zaak de mare
chaussee nog eens hun zwijgplicht
in te scherpen.
In dit geval heeft de zaak een on-
aangenamen bijsmaak, men heeft
hier en daar den indruk gekregen,
dat 'deze herinnering op dit oogen-
blik minder noodig was ter bescher
ming van rechtmatige belangen van
het publiek dan om de marechaus-
sée te beletten zich te verdedigen.
Het vertrouwen van ons volk in den
rechtsstaat is geschokt en dat moet zoo
spoedig mogelijk hersteld. Er is hier een
roep om recht, waaraan gehoor gegeven
dient te worden.
Maar daar komt nog meer bij. Het ge
val Oss wordt door velen te recht of ten
onrechte de heer Wendelaar houdt zich
daarbuiten beschouwd als een toetsteen
daarbuiten beschouwd als een toetssteen
Als overtuigd voorstander daarvan acht hij
het noodzakelijk, dat de kamer doet wat in
haar vermogen is om de goede werking
daarvan te bevorderen. De doofpot moge het
attribuut zijn voor andere systemen., het
onze blijve gekenmerkt door de behande
ling van zelfs de moeilijkste zaken in het
volle licht der openbaarheid.
Oss in de Tweede Kamer
Woordenwisseling na de Tweede
Kamer-verg adering.
Toen de Tweede Kamer gisteren even bij
een was voor de regeling van werkzaam
heden, deed de voorzitter mededeeling van
het ingekomen verzoek van den heer Wen
delaar, 'dat in de afdeelingen zal worden
behandeld.
De heer Rost van Tonningen, N.
S.B. kwam met een interpellatie*
verzoek, waarover in de volgende
vergadering beslist wordt.
't Is de vraag, of de Kamer toestemming
verleent. Men zou zoo zeggen: doet ze dat,
dan voelt ze ook voor een enquête, wijl zij
dan erkent, dat er na de interpellatie-Drop
nieuwe gezichtspunten zijn voorgekomen,
die een nieuwe behandeling wettigen. Van
het gesprokene op gisterenmiddag moet nog
vermeld worden, dat de heer Albarda (S.
D.) informeerde naar het tijdstip, waarop
de interpellatie-Van Gelderen over de werk
loosheidsbestrijding aan den orde zal komen
Voorzitter Van Schaik zei, dat hij deze
zaak bij het ontwerp tot verhooging van
het crcdiet voor werkverruiming ter spra
ke wilde brengen, doch de ander drong er
op aan, dat de interpellatie in elk geval
spoedig gehouden zal kunnen worden.
Juist was de laatste tyiamerklop gevallen
of een plotseling aanzwellend stemmenru-
mocr steeg op. Eigenlijk behoort deze epi
sode niet meer in een „Kamer-overzicht"
thuis, doch wel kan even worden vermeld,
dat dc heeren Wendelaar en Rost van Ton
ningen het even heftig met elkaar aan den
stok kregen.
De hoer Rost vamTormingcu riep uit:
„Ik ben geen draaier." Mr. Wendelaar te
gen wien deze woorden klaarblijkelijk ge
richt waren, vroeg of de heer Rost van
Tonningen hem daarmee bedoelde. Wat de
man, „die geen draaier is," daarop ant
woordde, vermeldt de geschiedenis niet,
doch het rumoer bleef nog eenigen tijd aan
houden. Het blééf, gelukkig, bij wat harde
woordenEdoch, de Osschestaart begint
bedenkelijk te kwispelen.
De linksche regeering slaat raak,
26 doodvonnissen. Franco zal
de broeders van het rechtsche
Spanje niet vergetenl Slecht
weer belemmert de krijgsverrich
tingen.
De geruchten omtrent complotten
en verraad in het linksche Spanje
zijn bewaarheid geworden, door het
feit van 26 gisteren uitgesproken
doodvonnissen wegens hoogverraad
of spionnage.
Naar uit Perpignan wordt medegedeeld,
zijn de commandanten van de politie te
Figueras en La Junquera, ten Noorden van
Barcelona, naar verluidt, van hun post ge
vlucht, nadat agenten van de bijzondere po
litie te Barcelona waren aangekomen.
Verscheidene hooge functionarissen, o.a.
de gouverneur van de gevangenis van Fi
gueras, zouden zijn gearresteerd, onder be
schuldiging onrust te hebben verwekt en
aanhangers van Franco en „gematigden" te
hebben geholpen over de Fransche grens te
vluchten.
Franco is optimistisch!
Als Spanje en Duitschland sa
mengaan.
In een onderhoud met den vertegenwoor
diger van dc „B. Z. am Mittig" in Spanje
heeft Generaal Franco verklaard, dat na
de doorbraak aan het Noordelijk front een
nederlaag van de regeerïngstroepen niet
meer tegen te houden is.
Ten aanzien van dc betrekkingen van het
rechtsche Spanje met de bevriende mogend
heden, zcide Franco, dat deze betrekkingen
zeer levendig zullen zijn. Hij zal dan niet
vergeten, die in moeilijke oogenblikken de
broeders zijn geweest van het rechtsche
Spanje en de wereld getoond hebben, dat
hij de beschaving heeft verdedigd.
Verder wees Franco erop, dat steeds in
de geschiedenis, wanneer Duitschland en
Spanje samen zijn gegaan, groote dingen tot
stand zijn gebracht. Een teeken voor de toe
nadering tusschen beide mogendheden is de
politieke overeenkomst van de regeerings-
systeemen en de strijd tegen het commu
nisme. Op zuiver geestelijk terrein zal de
wetenschappelijke vooruitgang van Duitsch
land leiden tot nauwe betrekkingen met de
Spaansche wetenschappelijke wereld, aldus
Franco.
Luchtaanvallen.
Gisterochtend om vijf uur poogde de lucht
macht van Franco een aanval te doen op
Barcelona. De luchtdoelartillerie opende
onmiddellijk het vuur op dc aanvallende
vliegtuigen. Men heeft geen inslaande bom
men gehoord en na twintig minuten was de
rust weergekeerd.
Uit Castellon wordt gemeld, dat de stad
gisteren door twintig vliegtuigen is ge
bombardeerd. Er vielen vijf dooden en ver
scheidene gewonden. Vijftig huizen werden
vernield. Eveneens werden gebombardeerd
de dorpen Almanzora en Villareal. Hier
vietlen zes dooden en eendge gewonden.
Mooren gaan Franoo helpeni
Groote aanval op Madrid aan
staande?
Groote contingenten Mooren zijn tijdens
het weekend uit Ceuta in Algeciras aan
gekomen. Zij worden onmiddellijk geoefend
om naar het Madrileensche front te worden
gezonden.
Het Italiaansche hospitaalschip Gradisca
is op weg naar Napels, met 3G0 Italiaan
sche ecwonden aan boord, afkomstig van
de rechtsche fronten in het Noorden.
Frontnïeuws.
Met behulp van een eskader der rechtsche
vloot hebben de troepen van generaal Aran-
da zich meester gemaakt van Ia Torreta en
Punta Pelada aan de Middellandsche Zee
kust. De rechtsche opmarsch ten Noordoos
ten van Teruel is thans vertraagd door het
selchtc weer, waardoor de vliegtuigen niet
konden opstijgen, aldus een bericht uit
Burgos.
Barcelona meldt, dat de regeerine-troe-
pen in den sector Lavorsi de hoogten van
Valadredo heroverd hebben en twee stel
lingen ten Noordwesten en ten Zuiden van
Valadredo bezet hebben. In den sector
Tromp zijn vijandelijke aanvallen op de
stellingen te Tossal Doba ten Noordon van
San Roman de Abella en de stellingen
van Pesonada afgeslagen. In de buurt van
Aliaga wordt de vijand in bedwang ge
houden.
Duitschland niet naar de
wereldtentoonstelling
Wegens financiëele redenen.
De Duitsche ambassadeur. Hans Dieck-
hoff, heeft doen weten, dat Duitschland om
financiëele redenen niet zal deelnemen aan
de internationale tentoonstelling te New
York in 1939,
Officieel wordt medegedeeld, dat
de Nederlander Wilhelm Cammans
gisteren te Berlijn wegens hoogver
raad is terecht gesteld. Het verzoek
om gratie door de Nederlandsche
staat heeft dus niet mogen baten.
Groote verslagenheid
te Venlo
Het bericht van deze terechtstelling heeft
groote verslagenheid gewekt onder de vele
vrienden en bekenden van den heer Cam
mans te Venlo en omgeving, zegt het Hdbld.
Zooals bekend, wérd deze Venlonaar ruim
een jaar geleden, toen hij in Duitschland
was, gearresteerd, met zijn zwager Schmits
uit Lobberich, als verdacht van landverraad.
Enkele andere personen uit Venlo, die men
nog naar Duitschland ontboden bad, om de
een of andere gefingeerde reden, hebben daar
indertijd geen gevolg aan gegeven. Cam
mans, die naar familie in Lobberich was ge
roepen, werd aldaar geheel onverwacht ge
arresteerd. Lang verkeerde de familie in
Venlo in onzekerheid over zijn toestand en
verblijfplaats. Na ruim een half jaar in voor
arrest te hebben gezeten, werden de twee
verdachten naar Berlijn overgebracht, waar
zij terecht stonden voor het. Volksgerechts
hof op 4 en 5 November j'.l. Cammans werd
door de rechtbank ter dood veroordeeld met
verlies van bet. burgerlijk eererecht, terwijl
de man uit Lobberich tot levenslange tucht
huisstraf werd veroordeeld.
Toen dit bericht uit Duitsche
kranten in Venlo bekend werd, heb
ben officieele instanties uit ons land
zich op verzoek van de familie Cam
mans in verbinding gesteld met de
Duitsche autoriteiten, ten einde het
vonnis gewijzigd te krijgen. Het ge
val deed zich n.1. voor dat de heer
Cammans, die geboren werd te Ber
gen in Noord-Limburg, in ons land
als Nederlander stond ingeschreven
en gebruik heeft kunnen maken van
alle rechten als Nederlandsch onder
daan, terwijl de Duitsche autoritei
ten hem als Duitscher beschouwden.
De heer Cammans heeft n.L in den
oorlog gediend in het Duitsche leger.
Daar bijzondere omstandigheden
hierbij in het spel waren, meende
men van Nederlandsche zijde, dat als
nog wijziging van het vonnis verkre
gen zou kunnen worden.
Hierover werd echter niets naders meer
vernomen. En thans, na maanden van onze
kerheid, wordt de familie en heel Venlo ver
rast door dit ontstellende bericht.
Een rilling van afgrijzen,
zegt „Het Volk", zal deze barbary weder
om door het Nederlandsche volk doen gaan.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DB BILT SEINT.
Verwachting: Meest matige N.-
Oostelijke t. Oostelijke wind,
heldere nacht, overdag ge
deeltelijk bewolkt, droog
weer, kans op nachtvorst,
weinig verandering in tem
peratuur overdag.
Verdere vooruitzichten: Helder
droog weer.
Welke vergrijpen Cammans kan hebben ge
pleegd, is niet duidelijk komen vast te staan
Men heeft zijn proces voor het zoogenaam
de „volksgerecht" te Berlijn achter gesloten
deuren doen plaats vinden. Dat zegt ons
genoeg, Want het is maar al te zeer be
kend hoe menig rechter in het hedendaag-
sche Duitschland zich schaamt voor het
verval, waarin zijn nobel ambt is geraakt.
Ook wanneer men de schuldvraag echter
geheel in het midden laat, dan blijft deze
executie nog een hoon voor ons Neder
landsch bewustzijn. Immers, het mag buiten
kijf worden geacht, dat Cammans een
Nederlandsch onderdaan was, hetgeen in
het onderhavige geval zoo geweldig veel be-
teekende, om dat hier het beslissend mo
ment lag ten aanzien van de te bezigen
strafmaat: doodvonnis of vrijheidsberoo-
ving.
Het volksgerecht is blijkbaar over de
kwestie van het onderdaanschap met de
ruwe klomp heengeloopen.
Het geheele geval toont weer eens aan
het Nederlandsche volk wat onder natio-
naal-socialistisch bewind van het recht
wordt. In dit opzicht heeft Cammans niet
tevergeefs zijn hoofd op het blok gelegd.
Verlaten echtgenoot
schiet er op los
Politieman in België gedood.
Eenigen tijd geleden bad de vrouw van
een metselaar de echtelijke woning te Avel-
ghem (België) verlaten om bij een broer te
gaan wonen. Toen Maandag de vrouw met
haar broer op straat kwam loste de verlaten
echtgenoot een geweerschot op de vrouw,
zonder haar te treffen. Haar broer wilde in
grijpen, doch werd in den rechterarm ge
troffen. De metselaar trok zich vervolgens
in zijn woning terug. Korten tijd later ver
voegden zich twee gendarmen bij de wo
ning om den metselaar te arresteeren, doch
deze vuurde op hen en trof den 48-jarigen
wachtmeester Desloo, vader van vier kin
deren, die op slag werd gedood. Dc moorde
naar nam de vlucht en verborg zich achter
een huisje. De gendarmerie uit Kortrijk
werd te hulp geroepen en toen de moorde
naar deze politiemacht op zich af zag ko
men, gaf hij zich over. Mij werd overge
bracht naar de gevangenis van Kortrijk.
INCIDENT AAN DE GRENZEN VAN
MANDSJOEKWO. CHINEEZEN VAL
LEN AAN. JAPAN ZAL NIElTWll
TROEPEN MOETEN ZENDEN.
Japan roept zijn marine-
commandanten terug
Het. Japansche persbureau Domei meldt
uit Kyojo (Korea), dat Zaterdag j.1. ver
scheiden groepen Sovjet-militairen de grens
tusschen Sovjet-Rusland en Mandsjoekwo
zijn overgekomen en zich ten Zuidoosten
van Pichri, tën Oosten van Iloeon Tsjoen
(prov. Tasoen-Tao) hebben neergezet. Zij
werden evenwel spoedig door Mandsjoekwo
sche grensbewakers verjaagd.
Gisteren hebben volgens Domei Sovjet
militairen opnieuw een aanval gedaan op
de grenspost ten Zuiden van Piehri. Zij
werden evenwel teruggedreven na een ge
vecht, dat een uur duurde.
Verscheidene Sovjet-Russische militairen
zouden gedood of gewond zijn.
Zware verliezen der Japanners.
De Japansche troepen hebben volgens het
Chineesche persbureau aan het Oostelijk
front zware verliezen geleden en op het
slagveld aan de grens tusschen Anhwei en
Tsjekiang zijn de lijken van minstens 1500
Japansche soldaten gevonden. Hierbij zijn
niet inbegrepen de Japanneezen, die in
Noord-Tsjekiang zijn gesneuveld.
Chineezen vallen de verzwakte
garnizoenen aan.
Volgens Chineesche beriohten van
het front in Zuid-Sjantoeng hebben
de Chineesche troepen een aanval
op Tantsjen ingezet, in de straten
der stad zou gevochten worden.
Naar van Chineesche militaire zij
de verklaard wordt, wordt in de pro
vincies Sjansi en Hopei, waar de
Japansche garnizoenen tamelijk
verdund zijn, doordat troepen naar
het front in Sjantoeng zijn gezon
den, een verscherpte guerilla-actie
gevoerd.
Chineesche troepen zouden reeds
tot twintig kilometer ten westen van
Peking zijn doorgedrongen. Hierdoor
wordt Japan voor de noodzakelijk
heid geplaatst, nieuwe troepen naar
China te zenden.
Vier Japansche colonnes Hekken op naar
Soelsjau. Twee rukken op uit het noorden,
een in de richting van Taiertsjwang en een
uit Linyi naar Pihsien. Tweeduizend man
Japansche troepen van een of twee colon
nes rukker uit het zuiden op. Zij hebben
de rivier Hwai gepasseerd, welke op 21 km.
ten zuiden van Spetsjau stroomt.
Vermoording en ontvoeringen.
Het Japansche agentschap Domei meldt,
dat de Amerikaanscho zendeling Joseph
Sontag te Sienhsien aan den spoorweg Pe-
king-Hankau door ongeregelde Chineesche
troepen is vermoord. Een Chineesche zende
ling, die zich in zijn gezelschap bevond,
wist te ontkomen.
Commandant Japansche
teruggeroepen.
vloot
Officieel wordt bevestigd, dat vice-admi
raai I-Iasegawa, de commandant van de Ja
pansche vloot in de Chineesche wateren,
van zijn post is ontheven en ter beschik
king gesteld is.
Tegelijkertijd werden de marine-attache,
vice-admiraal Honda, de commandant van
de landingstroepen der marine, vice-admi
raal Ohkoelii en de chef van den staf van
de Japansche vloot in de Chineesche wate
ren, vice-admiraal Soegijama, van hun post
ontheven*
