Zijpe en Hazepolder
ASPIRIN
Resultaten grondonderzoek in
Waard- en Groetpolder
Gouden Huwelijksfeest te Aarts woud
Tante Matjes wedervaren
in Schagen
v. Geelen s Gescbenkenhuis
Geheime zender in
voetenbankje
Donderdag 28 April 1938
Tweede blad
Interessante lezing door den
heer ir. E. Muntinga.
Voor de Hollandsche Maatschappij van
landbouw, afd. Waard en Groet hield de
heer ir. Muntinga, leeraar aan de R. L. W.
S. te Schagen, gistermiddag in café Droog
te Kolhorn een lezing over het onderwerp:
De resultaten, van het grondonderzoek in
Waard- en Groetpolder.
Spr. begint met te zeggen, dat m den
Serfst, van 1937 ccn zeer groot aantal
grondmonsters zijn gestoken in den Waard
en Groetpolder. Deze monsters zijn verzon
den naar het, Bedrijfslaboratorium voor
Grondonderzoek te Groningen.Een derge
lijk regionaal grondonderzoek is altijd zeer
toe te juichen, men heeft dan een massa-
onderzoek, waaruit allicht voor den land-
houwer door de voorlichting waardevolle
conclusies getrokken kunnen worden..Men
krijgt een beeld van den geheclen polder,
men heeft bovendien nog het voordeel van
een vrij groofc reductie op den prijs. De
gehccle monsternamc wordt, verzorgd door
den assistent Ofzcn. De landbouwer is
van een hoop rompslomp verlost, alles ge
schiedt door één persoon, dus uniform ch in
dit geval ook juist.
De afdeeling Waard en Groet v. d. Hol
landsche Maatschappij van Landbouw komt
alle lof toe hier in den kop van Noord-Hol
land het. initiatief tot een dergcliik onder
zoek te hebben genomen, en het doet spr.
buitengewoon veel genoegen te zeggen, dat
rde conclusies uitwijzen, dat het de moeite
%vaard is geweest.
Niet dat er veel aan mankeert,
verre van dat! De gronden van
Waard en Groet behooren tot de al
lerbeste in Nederland! Neen, het
gaat hier om de puntjes op de i, het
gaat hier om een boerenstand, die
den grond goed verzorgt en nu
tracht deze bodemproductie nog
hooger op te voeren. Ze staat in de
voorste gelederen en ze wil dat
blijven doen.
Ook in de naburige polders Wieringer-
waard en Anna Paulowna is men tot grond
onderzoek overgegaan.
De algeheele leiding berust bij het Rijks-
Jandbouwconsulentschap.
Uitvoerig wordt door spr. behandeld,
wat met. de grondmonsters is geschied. De
ze blijken aan de lucht te zijn gedroogd,
daarna gezeefd, waarhij grint, stoppelrcs-
1en enz. verwijderd zijn en vervolgens ge
analyseerd. Iedere, landbouwer hoeft een
verslag van dit monsteronderzoek gekregen.
Deze annlvsecijfers -worden nu nader be
schouwd. De poTdcrgrond blijkt hoofdzake
lijk te bestaan uit een mengsel van vier
bestanddeelen: „klei, zand, kalk en humus".
Kalk en humus zijn bekende bestanddee
len. Wat is „klei" en wat is „zand"?
In de praktijk heeft men hier geen moei
lijkheden mede, maar als men bij grondon
derzoek precies de grens moet aange
ven, wordt dit lastiger.
Deze grens wordt nu uitsluitend bepaald
door de grootte dcr.gronddeeltjcs. Is de door
snede grooter dan 0.02 m.M., dan noemt men
het zand, is deze kleiner dan spreekt men
van klei. In de praktijk klopt dit. In de
analyse-verslagen is nu aangegeven de
klei en zand van den drogen grond. Deze
verhouding noemt men de mechanische
samenstelling. Naar de gehalten klei, zand,
humus en kalk dcelen we de gronden nu
in tot bepaalde grondsoorten en spreken
van klei-, zand-, humus- en mcrgelgronden.
Gewoonlijk neemt men hiervoor de volgen
de indceling:-
Klei:
Zware klei, meer dan 60% klei.
Klei, meer clan 50%. tot 60% klei.
Lichte klei, minder dan 50%, meer dan
30% klei.
Zand:
Zavel, minder dan 30%, meer dan 20%.
klei.
Zand, minder clan 20% klei.
Door middel van zeer duidelijke lantaarn
plaatjes wordt, een overzicht gegeven der
grondsoorten van heide polders. De Waard-
polder is in het algemeen lichter dan den
Groet, de lichtste grond ligt langs den Wie-
ringermeerdijk, het. zuidelijk gedeelte van
den Groet is zwaar. Tn de verslagen wordt
verschil gemaakt tusschen grof en fijn
zand. Deze splitsing is voor deze gronden
van veel hef eekenis in verhand met de struc
tuur. Overziet men het geheel, dan blijkt
dat de verhouding tusschen grof en fijn
zand behoudens een enkele uitzondering
goed is. Het humusgehaltc is spr. erg mede
gevallen, hoofdzakelijk varieert dit tusschen
2.5 en 4%. Beziet men andere goede gron
den in Nederland dan is dit vaak lager.
Enkele landbouwers bezitten grond met
een hoog humusgehaltc en men zal daar
tiiterst voorzichtig moeten zijn met kalk
Op dezen grond kan gemakkelijk de veen
koloniale haverziekte ontreden. Deze ziekte
treedt niet alleen op bij haver, maar bij
bijna alle gewassen. De haver is echter bet
gevoeligst. Het gewas ontwikkelt zich eerst
normaal, meestal tot de plant 3 a 4 bla
deren beeft.
Het gewas wordt dan pleksgewijze, voor
al na warm weer, geel, slap, voddig met
dorre vlekken op de bladeren. Bij aardap
pels worden de planten geel en slap. Bij
bieten treedt het verschijnsel op in den tijd
van het opéén zetten. Klaver, boonen en
erwten kunnen er het beste tegen. Treedt
de kwaal op dan geve men 50100 kg. man-
gaansulfaat en geeft dit aan bet zomer
graan als het tweede of derde blad te
voorschijn komt, voor wintergraan meestal
begin April.
Wat bet humusgehaltc voorts betreft,
wordt enkelen landbouwers geadviseerd,
dit door groenbemesting of een gift stalmest
iets op te voeren.
Voor groenbemesting kan men hopperups-
klaver nemen.
Vervolgens heeft spr. het over de kalk.
Uitvoerig wordt dit onderwerp door spr.
behandeld. Deze grond bevat kalk gebonden
aan koolzuur en kalk gebonden aan klei en
humus. De koolzure kalk lost op en spoelt
uit, zoodat nu heel wat jaren, soms na
eeuwen de koolzure kalk uit de - bouwvoor
is verdwenen. Men rekent wel 1% kalk in
de 25 jaar. Ook de kalk gebonden aan klei
en humus spoelt uit. Men ziet nu, dat de
reactie eerst alcalisch is, clan neutraal wordt
en eindelijk zuur. Wordt de grond erg zuur
dan treedt een bodemziekte op, de z.g.n.
Hooghalensche ziekte die gekenmerkt is
door een typisch, getijgerd blad. Des temeer
kalk nu uit do klei, humus gaat, des te
lager wordt de verzadigingsgraad.
Voor den Waard en Groet zou
spr. willen adviseeren een verza
digingsgraad van 100%. Er zijn een
aantal landbouwers die goed zullen
doen hun grond te bckalkcn. Door
midclcl van kaarten worden door
spr. deze gronden aangegeven.
Het blijken cle laagste gronden te
zijn.
Als men kalkt, adviseert spr. dit uit te
strooien op drogen grond. Bij nat weer gaat
het samenklonteren en helpt het niet vol
doende. Wat de hoeveelheid betreft moet
men rekening houden met gehalte aan kalk
en fijnheid. Voor clczc gronden is poeder-
kalk zeer geschikt, het gehalte aan fijne
gebluschte kalk bedraagt 75%. Men kan dan
in de herfst 10001500 kg. aanwenden en
dan om de paar jaar.
Ook door kunstmest kan men invloed uit
oefenen. Uitvoerig staat spr. hierbij stil. In
't algemeen blijkt dat chili, thomasslakken-
meel den kalktoestand verhoogen, kalksal-
peter en kalkammonsalpeter van weinig
invloed zijn en dat ammonsalpeter iets ont-
kalkend werkt. Beslist zuur zijn zwavelzure
ammoniak en superfosfaat.
Resumeerende, zegt spr., blijkt:
1. Dat deze gronden van nature
goed van mechanische samenstelling
zijn. Op oen enkele uitzondering na
is cle verhouding grof tot fijn zand
goed.
2. Het humusgehalte is op een en
kele uitzondering na goed, waar de
ze te laag is moet ze worden ver
hoogd door groenbemesting en stal
mest.
3. Enkele gronden zijn waarschijn
lijk veenkoloniaal ziek. Men anoct
hier rekening mede houden. (Ge
wassen bemesting, Mangaansulfaal)
4. Het zuidelijk midden-gedeelte
van den Waard en het midden ge
deelte van den Groet wenscht een
bekalking. Men geve hier basische
bemesting en in den herfst een klei
ne gift pocderkalk en hcrhale dit
om de paar jaar.
5. De laagste punten van den pol
der blijken kalkbehoeftig te zijn.
Men kan hier rekening mede hou
den, ook voor dc gronden die niet
onderzocht zijn.
Hiermede was spr. aan het einde gekomen
van zijn boeiende lezing, welke met groote
aandacht door de talrijke aanwezigen werd
gevolgd. De woorden van dank, welke cle
heer Muntinga. in ontvangst mocht, nemen,
waren zeer zeker in alle opzichten ver
diend!
Bij griep, verkoudheid, rheumatiek.
Rekening en begrooting goedge
keurd. Geven Ged. Staten „jo-
denfooltjes"? De landman moet
de mooie wegen in de Zijpe beta-
talen en de gebruiker profiteort
van een anders geld!
Dijkgraaf, Heemraden en Hoofdingelan
den van het waterschap Zijpe en Hazepol
der vergaderden gistermiddag in „Het Wa
pen van Zijpe".
Voorzitter was de heer C. Tiel, dijkgraaf,
secretaris de heer Bleek.
Als cle Voorzitter de vergadering heeft
geopend, worden de notulen der vorige ver
gadering onveranderd vastgesteld.
Mededeelingen.
Voorzitter deelt mede, dat de werken vol
gens het slootplan zijn afgeloopen. Het grint
is aanbesteed en gegund aan de fa. Helfrich
te Zaandam en wel 2000 M3. fijn grint a
3.03, 1100 M3. onderhoudsgrint a 3.27 en
1100 M3. grof a 3.19.
Ingekomen stukken.
19 Afdeelingen hebben verzocht het sala
ris van de molenmeesters van f 4.op f 8.
te brengen, een verzoek waarmede het dag.
bestuur hef in meerendeel eens is.
De heer Dignum juicht het voorstel toe.
Hoog is cle vergoeding nóg niet.
De heer Bakker is van oordeel, dat al
leen de voorzitter van de molenmeesters
een verhooging verdient.
Voorzitter is het hier wel mee eens. De
molemmeester-voorzitter doet het meeste,
werk, maar men kan den ccn moeilijk
meer geven dan den ander.
De heer Bakker brengt cle grootte van
de afdeelingen ter snrake. Een groote afdce-
ling krijgt evenveel als een kleine.
De hoer Dignum zegt dat 90 van het,
werk voor den -voorzitter is. Hij krijgt ook
alle standjes. Spreker spreekt uit ervaring.
Er moeten tijd, moeite en zorgen aan besteed
worden. Er zou een wenk gegeven kunnen
worden, dat de drie molenmeesters
onderling: cle totaalvergoeding verdeelen.
Bij stemming wordt het bestuursvoorstel
met bijna algemeene stemmen aangeno
men. De heeren Dignum en E.rilcs stomimcn
tegen.
De heer Dignum meent dat aan cle wijzi
gingen weinig is te doen.
Voorzitter is het hiermede eens.
Rapport commissie rekening en
begrooting.
De commissie tot nazien der rekening
noemt het batig saldo van f 10803.
De heer Bruin: Wat een geld, wat een
geld!
De commissie tot nazien der rekening en
begroot ing, bestaande uit de boeren Dig
num, Kraakman cn Jimmink adviseert tot
goedkeuring van rekening en hegroot«ng
Het beeft bij de eomimisie verwondering ge
wekt, dat terwijl de rekening 1937 voor
weg- cn slootgelden een batig saldo van
f10803.— aangeeft, in de begrooting '38 een
verhooging van de. lasten van f 1.per
H.A. wordt voorgesteld. Het bleek de com
missie echter, dat deze verhooging noodig
is, omdat in 1939 veriïuSedelijk een groot
bedrag aan subsidie gevraagd zal worden
van Troote werken van verbetering. Ook cle
verplichte aflossingen brengen zware las
ten.
-,?Hr
De commissie betreurt het dat
zulke groote bedragen voor de we
gen worden uitgetrokken. Deze zijn
uiteindelijk in het algemeen belang,
maar de lasten ervoor drukken vrij
wel alleen op den landman.
De commissie betreurt het dat hoogere
instanties dit nog niet schijnen in te zien,
maar hoopt dat een.billijke regeling aan
dezen toestand een eind zal maken. Den
penningmeester wordt dank gebracht, even
zoo cle commissie, bij monde van den voor
zitter.
De heer Dignum, hoopt dat bet door de
commissie gesprokene ter kennis zal wor
den gebracht aan Ged. Staten. Dc landman
wordt door al deze dingen van algemeen
belang veel te zwaar belast. Zij onderhou
den cle S0 K.M. weg in de Zijpe en dc ge
bruikers bijna niet.
Voorzitter merkt op, dat, voor de wegen
uit bet aanvullende wegenplan steun ont
vangen is, bijvoorbeeld in 1937 f 9000.—.
De heer Dignum zegt dat voorzitter hem
niet goed begrepen heeft. Er wordt wel een
soort jodenfooitje gegeven, maar slechts
één keer.
Voorzitter zegt, dat ook dit jaar weer een
bedrag wordt ontvangen.
De heer Dignum: Hef is te wenschen.
Spr. is van oordeel dat toch de landman 90
pet. van cle oude wegen betaalt,.
Voorzitter beoogt den weg langs de Groot-
sloot, waarvoor f 600 per G.M. moet worden
betaald, maar waarvan als de. weg op het,
plan blijft, terugbetaald wordt.
De heer Dignum: Dus eerst betalen en
dan maar afwachten tot we terug krijgen.
I.aat. maar zitten.
Voorzitter noemt, dit niet billijk.
Andore leden zijn het met den heer Dig
num eens.
De heer Bruin zegt dat hot tenslotte eigen
schuld is. Er is geen polder, die cle wegen
zoo goed aanpakt als de Zijpe. Tn 5 jaar is
S0 K.M. weg verbeterd, met tegenwerking
van bovenaf, want in 8 jaar moet worden
afgelost. Men moet dus eerst bloeden, cn
zal later de vluchten plukken.
De heer Dignum beeft, alle waardceririg
voor lipt bestuur, maar het. is stuitend als
hoogerhand alles verordencert met onze
wegen. Wij mogen alleen betalen.
Voorzitter sluit de discussies.
Rekening 1937.
Bij een geraamde ontvangst van f 83673,
geeft. Hoofdstuk I (Alg. Bestuur) een werke
lijke ontvangst van f 83105.82, een geraamde
en werkelijke uitgave van resp. f 83073 cn
f 80780.97. Het batig saldo van dit hoofdstuk
bedraagt f 2318.85. Bij een geraamde ont
vangst van f 114268, geeft Hoofdstuk II
(sloot, en weggelden) een werkelijke ont
vangst van f 114544.69, een geraamde en
werkelijke uitgave van resp. f 114208 en
f 103741.03. Het, batig saldo van dit hoofd
stuk bedraagt f 10803,06. Hoofdstuk III, dat
der evenwichtige posten staat in ontvang
sten en uitgaven geboekt voor f 34607.64.
Geraamd was voor dit hoofdstuk f 30152.
De balans van dc verzamelde hoofdstukken
sluit in debet en credit tot een bedrag van
f 232258 15. In dit bedrag zijn eenige af- en
oversch rij v ingen verwerk t
De rekening wordt met algemeene stem
men goedgekeurd.
Hét echtpaar D. Nieuwpoort en M. Nieuw
poortJonker te Aartswoud viert morgen,
29 April, zijn vijftigjarig huwelijksfeest,..
Dc beide oudjes, die al heel wat tegen
slag in de halve eeuw van hun samen
zijn hebben moeten overwinnen, staan be
kend om hun opgeruimd karakter cn le
vensmoed. Nog het vorig jaar had de bruid
het ongeluk het heupbeen te breken, doch
zij is het ziekbed prachtig te hoven geko
men en nu nog even monter als voorheen.
In dc eerste jaren van zijn huwelijk was
de heer Nieuwpoort vrachtrijder op Hoorn.
Later dreven cle echtelieden ccn boerderij
tje; thans leven zij stil.
Als aardige bijzonderheid mag worden,
vermeld, dat de jubilarissen óók reeds ge
durende 50 jaren de Schagcr Courant lezen-!
Wij feliciteercn bruid cn bruidegom van
harte eri wenschen. hun een gelukkigen le
vensavond toe.
Begrooting 1938.
De begrooting 1938 sluit in ontvangsten
en uitgaven voor wat, hoofdstuk I Alg. Be
stuur betreft, tot een bedrag van f 23116,
wat hoofdstuk II, sloot en weggelden betreft
tot een bedrag van f 78241, terwijl hoofdstuk
III, dat in evenwichtige posten geraamd is
op f 26541, alzoo totaal f 127S9S.
Artikelsgewijze behandeling.
De heer Swan vraagt of bet Dag. Bestuur
het. noodig vindt dat er f 400 voor een ad
ministratieve luilp wordt uitgetrokken. De
secretaris heeft een hoofdbetrekking in zijn
werk aan den polder, is een hulp nu ook
nog noodig.
Vooratter zegt, dat het. Dag. Bestuur het
noodig acht. De hulp helpt 's winters ook
den opzichter bij de controle op het sloot-
werk.
De heer Swan legt zich bij de zienswijze
van bet Dag. Bestuur neer.
De artikelsgewijze behandeling geeft geen
aanleiding tot verdere opmerkingen, zoodat
de begrooting onveranderd met algemeene
stemmen wordt goedgekeurd.
Geldleening.
Het Dag. Bestuur stelt voor, dat het, wa
terschap, aan zich zal leenen uit het „dij
ken fonds" een bedrag van f 9200 tegen een
rente van 3.5 pet., jaarlijks met tenminste
f 1150 af te lossen, te beginnen in 1030. Het
bedrag is noodig voor wegverbetering.
De heer Komen zou er een leening van
12 iaar van willen maken.
Voorzitter zegt dat dit niet gaat.
De heer Komen: Dan houdt alles op.
De heer Bruin vindt het, diep treurig dat
men zoo stipt aan den termijn van 8 jaar
vasthoudt.
De vergadering gaat niet met het voorstel
accoord.
Voorzitter meent dat men eenmaal aan
gegane verplichtingen moet nakomen.
De vergadering verklaart zirh dan, zij het
onder protest, accoord met liet voorstel.
Vrachtauto.
Het Dag. Bestuur stelt voor, voor aan
koop van een vrachtauto, dat het, water
schap aan zich leent uit. het. dijkenfonds de
gelden van de in 1938 voor het diikenfonds
te ontvangen, aflossingen ten bedrage van
f 2695 tegen een rente van 3.5 pet., af te
lossen als volgt: in 1939 f 695. in cle daarop
volgende jaren ten minste f 500 per jaar.
Goedgekeurd.
De heer Dignum denkt, dat de auto het
wel korter zal uithouden dan de wegen.
(Gelach).
Kasgeldleening Boerenleenbank,
Het Dag. Bestuur stelt voor een rekening
courant overeenkomst aan te gaan, met. rle
boerenleenbank te Schagerbrug, waarbij
een kasgeldleening wordt gesloten van ten
hoogste f 20.000. Goedgekeurd.
Rondvraag.
De heer Hoogland vraagt of de vracht
auto verzekerd is.
Voorzitter: Die is verzekerd.
De heer Swan merkt op dat het brugge
tje hij het. tehuis van ouden van dagen in
slechten staat verkeert.
Voorzitter zegt verbetering toe.
Dc heer Dignum heeft iets voor comité.
Hierna sluiting.
UIT ONZE OOST
Het drama in het badhotel
Wanhoopsdaad.
De teraardebestelling van de drie slacht
offers van het drama, dat zich, zooals wij
sist eren meldden, in het badhotel Kota
Ba toe hij Buitenzorg heeft afgespeeld, had
gisteren plaats.
Het onderzoek- dat door het parket is in
gesteld, bevestigde, aldus cle N.R.Ct., dat
veegif de doodsoorzaak is geweest.
Het slachtoffer C. is 23 April j.1. door
den politierechter te Semarang wegens een
reeks oplichtincren in verband met zijn in-
eassokantonr ..Resultas" tot negen maanden
gevangenisstraf veroordeeld met bevel tot
inhechtenisneming. Hij verkeerde in zeer
zorgelijke .fianciecle omstandigheden.
(Vervolgverhaal met kleurwedstrijd voor de
kinderen, zie Schager Courant van
Zaterdag 18 April).
Eerst gaat zij echter eens kijken
Hoe Van Geelcn's prijzen lijken.
Dc nichten hadden 't haar echter ook
reeds verteld,
Zoo voorcleelig als men daar is, je staat
er van versteld.
LAGEZIJDE B 40, Tel. 26, SCHAGEN,
en onze filialen: C. PRINS. Breezand, A.
NIPSHAGEN. Middenmeer, W. HALBERTS-
MA, Winkel.
Zoekt U een leuk cadeautje? Komt eens bij
ons kijken en U slaagt vast naar uw zin!
Voor het kantongerecht te Enschede
is gister behandeld cle zaak van den
bekenden geheimenzender „De Nach
tegaal", welke zich geruimen tijd
eiken Zondagmorgen in het Ooste
lijk deel des lands liet hooren.
Op 6 Februari j.1. werd de zender in een
boerderij onder dp gemeente Diepenheim in
beslag genomen. De zender bevond zich in
het voetenbankje van een ouden boer.
Als verdacht, van het houden van deze
uitzendingen hadden zich voor het Ensche-
desche kantongerecht te verantwoorden de
radiohandelaar H. J. .T. P., de Duitsche
Schoenmaker A. W. en diens stiefzoon F. M.
De radiohandelaar bekende.
De ambtenaar van het O.M., mr. Lulofs,
eischte voor de zaak te Diepenheim (de-uit
zending op 6 Febr.) zes maandèn hechtenis
cn vernietiging van de inbeslag genomen
apparaten.
De katonrechter, mr. van der Poel
Hidding, veroordeelde P. tot drie
maanden hechtenis en vernietiging
van dc inbeslag genomen apparaten.
P. stond daarna terecht voor de uitzen
ding op 20 Februari.
Voor dit feit eischte de ambtenaar van
het O.M. twee maanden hechtenis.
Verdachte verklaarde, alles op aandrin
gen van W. te hebben gedaan. Deze beeft
zelfs nog een programma met beleécligen-
den inhoud voor den commissaris van poli
tie samengesteld, dat echter niet' werd
uitgezonden.
Voor het tweede feit veroordeelde
cle kantonrechter P. tot 3 maanden
hechtenis en vernietiging van de in
beslag genomen apparaten.
De kantonrechter veroordeelde den 23-ja-
rigen F. M„ een stiefzoon van W.. die hulp
had verleend, tot tweemaal een maand
hechtenis. Verdachte A. W. was niet ver
schenen. Tegen hem werd verstek verleend.
De Ambtenaar van het O. M. noemde het op
treden van verdachte A. W. schurkachtig cn
eischte voor het eerste feit zes maanden
hechtenis.
Dc kantonrechter, die het betreurde, dat
tegen W. niet strenger kan worden opge
treden, veroordeelde licm voor de eerste
zaak tot vier maanden hechtenis, voor dc
tweede zaak werd W. daarop eveneens tot
vier maanden hechtenis veroordeeld.
