Ernstige incidenten in
T sj echo-Slo wakij e
De fascistenpet tegenover de opgeheven vuist
Nationale betoogingen
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Italiaansch vliegtuig botst
tegen een berg
Beperkte amnestie in
Duitschland
Guerillabenden blazen
spoorbrug op
Militair eerbetoon bij
Prinses Beatrix' doop
De 1 Mei-viering in hoofd
en hofstad
Ondanks het roode
achterlicht
Tsjang Kai Sjek predikt
de guerilla-ocr'og
nMnl
MAANDAG 2 MEI 1938. 81e Jaargang. No. 10560.
Laan, Schagcn, Tel. 20.
Uitgave- <fer N.V. Uitg.-Mif. „Hollonds NoorderVwartier-
Duitschers door politie neergeslagen
Henlein eischt volledige rechtsgelijkheid
De viering van den eersten Mei
heeft Praag de gelegenheid gegeven
te betoogen in nationalen zin. Bij
na 50.000 personen, die allen de na
tionale driekleur droegen, trokken
gedurende twee uur door de straten
der stad. Alle partijen hadden bij
deze gelegenheid afgezien van hun
insignes en vlaggen. Alleen de com
munisten hadden zich afzijdig gehou
den van deze betooging der nationale
eenheid. Op het plein voor het Raad
huis kwamen ongeveer 40.000 men-
schen bijeen. Er werden vaderland-
sche liederen gezongen en de burge
meester hield een toespraak, welke
hij eindigde met de woorden: Men
moet werken voor den vrede, maar
men kan ook voor den vrede strijden.
Telegram van Benesj aan Hitier.
President Benesj heeft aan Hitier een tele
gram gezonden, waarin hij dezen ter gelegen
heid van het nationale feest zijn beste wen-
schen aanbiedt.
i Te Troppau waar het houden van betoo-
jgingen met het oog op de groote spanning
onder de bevolking1, verboden was, hebben
Zich ernstige incidenten voorgedaan.
Het D.N.B. dat uit den aard der zaak niet
Onbevooroordeeld is, seint:
„De Tsjechische politie te Troppau heeft.
In samenwerking met communistische ele
menten, groepen Sudeten-Duitschers, die de
grootste discipline bewaarden, neergeknup-
peld. Daarbij werd de advocaat, dr. Ham-
peVZaUig door zes agenten half doodgesla
gen, zoodat hij in levensgevaarlijken toe
stand naar een ziekenhuis gebracht moest
i worden. Een 56-jarige vrouw, die de politie
gematigdheid verzocht, werd eveneens neer
geslagen. In een andere straat werden jonge
Sudeten-Duitschers door 500 Tsjechen, die
in gesloten afdeeling marcheerden, in het
nauw gebracht. Ordebewaarders der Sude-
tenduitsche partij verhinderden ernstige
Alle negentien inzittenden
gedood
HET VLIEGTUIG IN BRAND
GERAAKT.
Het vliegtuig van de lijn Tirana-
Rome, dat te half twaalf te Rome
was opgestegen, is bij Maranole, niet
ver van Formia, dat halverwege tus-
schen Rome en Napels ligt, tegen
een berg gevlogen en in brand ge
raakt.
De negentien inzittenden, veertien pas
sagiers en de bemanning, zijn allen om het
leven gekomen. Tot de passagiers behoorden
de gezant van Albanië te Rome, vier Duit
schers, een Engelschman, een Amerikaan,
.een Griek en een burger uit Dantzig.
De verkoolde lijken werden aanvankelijk
overgebracht naar het huis der Fascis te
Maranola en later naar het kerkhof. Het on
geluk zou een gevolg zijn van den mist. Het
wrak van het vliegtuig werd door herders ge
vonden.
Niet voor de slachtoffers der
Gestapo.
De Duitsche rijksregeering heeft met het
oog op den Anschluss gisteren een beperkt
amnestiedecreet afgekondigd. Amnestie
l wordt verleend aan alle personen, die ge-
6traft zijn voor delicten, die geen zwaardere
straf dan een maand gevangenis meebren-
Ren. Voor Oostenrijk strekt de amnestie zich
uiteraard ook uit tot alle veroordeelingen
van het vroegere regiem tegen clandestien
bij de N.S.D.A.P. aangesloten nationaal so-
cialisten.
I De amnestie geldt ook voor politieke de-
j linquenten, veroordeeld tot niet langer dan
een half jaar gevangenisstraf, indien de ver-
I oordeeling nog niet ten uitvoer gelegd is.
Zi] gelid voorwaardelijk voor veroordeelden
I s<raffon tusschen zes maanden en een
I }aar' \Hdien het vonnis nog niet geëxecu-
I Jeerd is. Samenzwering tegen de veiligheid
yan den staat en verraad vallen buiten de
botsingen, terwijl de Tsjechen door leden
van een militairen post tot verdere uitda
gingen werden opgezet.
Een ordebewaarder werd door de Tsje
chen geslagen. De Sudetenduitsche afgevaar
digde Kuenzl heeft aan den minister van
binnenlandsche zaken een telegram gericht,
waarin hij protesteert tegen het onwettige
optreden der Tsjechische politie en de afzet
ting van dien politiecommandant te Troppau
eischt".
Uit Tsjechischen koker vernemen wij dat
de incidenten niet van zoo hevigen aard wa
ren als het Duitsche Nieuwsbureau wil doen
gelooven. Het kwam, zegt Praag, tot twis
ten tusschen Tsjechen en Duitschers, zoodat
de politie moest ingrijpen. Daarbij werden
drie menschen gewond, twee Duitschers en
een Tsjech. Een der Duitschers, de advocaat
Hampl-Zattig, kreeg een hersenschudding.
Op last van den minister van binnenland
sche zaken is de directeur der staatspoli
tie naar Opava vertrokken om een onder
zoek naar dit betreurenswaardige incident
in te stellen. Indien daaruit blijkt, dat een
der organen een fout gemaakt lieeft, zal de
verantwoordelijke zonder aanzien des per-
soons gestraft worden.
Henlein houdt een rede.
Ter gelegenheid van het 1 Meifeest heeft
de leider der Sudeten-Duitschers Henlein
voor 40.000 toehoorders een rede uitge
sproken, waarin hij nogmaals betoogde, dat
slechts volledige rechtsgelijkheid in den
staat aan Tsjecho-Slowakije den vrede kan
brengen.
Wij zullen ons nooit accoord ver
klaren met de positie van een min
derheid In den staat en nooit den
Tsjechen voorrechten in den vorm
van heerschappijaanspraken, welke
hen boven ons stellen, toekennen.
Wij willen geen voorrechten tegen
over een ander volk in Tsjecho-Slo
wakije, maar wij willen ook geen
mindere rechten hebben.
amnestie, die ook niet geldt voor hen, die
va.n een schandelijke geestesgesteldheid
blijk geven. De wet spreekt niet over dege
nen, die in een concentratiekamp zijn opge
sloten en schijnt niet bedoeld te zijn voor
hen, die daar door de Gestapo werden ge
ïnterneerd zonder door de rechtbank veroor
deeld te zijn.
Teleurstelling.
De door Hitier uitgevaardigde beperkte
amnestie heeft in Duitschland een zekere te
leurstelling gewekt. Over het algemeen had
men, na het grootsche resultaat der volks
stemming van 10 April, op een mild gebaar
van den Fuehrer gerekend, en wel op een
amnestie, waarvan, zooal niet alle vroegere
politieke tegenstanders van het nat. socia
lisme, toch minstens talrijke protestanten
en katholieken geprofiteerd zouden hebben,
die sedert maanden gevangen zitten, omdat
zij datgene gepredikt hebben, wat zij als de
christelijke waarheid beschouwen. Zoo zit
ds. Niemoeller nog steeds gevangen in het
concentratiekamp van Sachsenhausen. Eeni-
ge clementie zouden, zoo zegt men, de vijan
den der nazi's stellig gewaardeerd hebben.
De afgekondigde amnestie evenwel blijft
beperkt tot de „kameraden" der partij, die
zich voor 10 April hebben schuldig gemaakt
aan overtredingen, welke uitsluitend tot de
partijrechtbanken behooren. Deze amnestie
schijnt uitsluitend ten doel te hebben om
sommige dissidente elementen in de partij
te verzoenen. Men vraagt zich af, waarom
er geen algemeene amnestie is afgekondigd,
waarop op Hitiers verjaardag, 20 April j.1.
gerekend was. Naar verluidt, zou de Gestapo
zich hiertegen gekeerd hebben.
Middenstand pleit voor
Rijksvleeschkeuring
De contact-centrale der drie middenstands
bonden heeft zich met een adres tot den mi
nister van Sociale Zaken gewend, waarin
zij aandringt op een Rijksvleeschkeuring,
met een uniforme uitvoering of althans een
keuring met uniforme tarieven, die zooveel
mogelijk den kostprijs benaderen. Een en
ander in verband met het ontwerp van wet
tot herziening der Vlecschkeuringswet 1919,
welke thans in voorbereiding is.
MOOIE AANWINST VOOR HET NEDERL.
LEGERMUSEUM.
Op het Nederlandsch Legermuseum wer
den ontvangen en tentoongesteld twee van
de luchtvaartafdeeling te Soesterberg afkom
stige vliegtuigen, type D7 en Cl, beide door
Fokker gebouwd.
De D7 was het groote Duitsche oorlogs
succes, omdat het behalve zijn groote stijg-
snelheid, het eerste jachtvliegtuig, was, dat
was bewapend met een mitrailleur die dooi
de schreef scheet'.
IN HET VERRE OOSTEN.
De laatste twee dagen spelen zich
op 50 km. van Peking gevechten af
tusschen sterke Chineesche gueril
labenden en Japansche troepen. De
ongeregelde Chineesche troepen heb
ben de spoorbrug te Lioeliho, 40 k.
m. van Peking opgeblazen en de
spoorwegverbindingen zijn thans
verbroken.
Hospitaal van den Volkenbond
beschadigd.
Gedurende den .Tapanschen luchtaanval
op Hanjang van Vrijdag 1.1. is het hospitaal
van den Volkenbond ernstig beschadigd.
Twee Chineezen werden gedood en drie ge
wond.
Japanneezen melden overwinning.
De .Tapanneezen melden, dat twee Chinee
sche divisies, die 25 kilometer van Hang-
tsjau waren doorgedrongen, vrijwel geheel
vernietigd zijn. De Chineezen trokken over
een grooten afstand terug en lieten meer
dan 2300 dooden op het slagveld.
De strijd om Tan Tsjeng.
Het Chineesche Persbureau te Hankau
geeft toe, dat Tan Tsjeng weer in Japan
sche handen is. Chineesche versterkingen
zijn evenwel onderweg en binnenkort zal
een nieuw tegenoffensief ondernomen wor
den. Aan het front van noordelijk Honan,
aldus dit bureau, maken de Chinéezen vor
deringen en hebben zij Tsinyang heroverd.
Ook de Chineesche luchtmacht mag op nieu
we successen bogen. Te Woehoe zijn n.1. drie
Japansche vliegtuigen onverwachts door een
Chineèsch eskader vernield. Een ander Chi-
neesch eskader heeft, bommen laten vallen
op een Japansch vliegveld te Pengpoe.
Bij het groote luchtgevecht, dat gisteren
boven Hankau heeft gewoed, zijn, naar
thans vaststaat, 21 Japansche vliegtuigen
neergeschoten.
Engelsche stap te Berlijn
Over de Tsjecho-Slowaaksche kwestie.
Een aantal Engelsche Zondagsbladen
meent te weten, dat een Engelsche stap te
Berlijn en een Fransche te Praag kunnen
worden verwacht in verband met het vraag
stuk der Sudeten-Duitschers.
BIO-VACANTIEOORD.
f 27.000 Voor Bio-vacantieoord.
De Paaschcollecte, die in bijna alle Neder-
landsche bioscopen is gehouden, ten bate
van het „Bio-vacantieoord", de stichting van
het Nederlandsche film- en bioscoopbedrijf,
heeft evenals het vorige jaar een bedrag van
circa f 27.000.opgebracht.
Aan het militair eerbetoon langs
den te volgen weg bij de doopplech
tigheid van H. K. H. Prinses Beatrix
op 12 Mei, zal worden deelgenomen
door een detachement van het korps
rijdende artillerie, de 2e bataljons
van de regimenten grenadiers, jagers,
de 2e bataljons van het 3e, het 5e,
het 10e, het 16e, het 21c en het 22e
regiment infanterie, het 2e bataljon
van het regiment wielrijders, een
detachement van de luchtvaartafdee
ling, een detachement van het 3e
halfregiment huzaren, de koninklijke
reserve en een bataljon van de ko
ninklijke Marine.
Voorts zullen bij het paleis-Noordeinde
een eerewacht van grenadiers en jagers, en
de Koninklijke Militaire Kapel worden op
gesteld.
Bij de kerk zal de eerewacht worden ge
vormd door secties van de Koninklijke Ma
rine, terwijl hierbij tevens de marinekapel
wordt opgesteld.
Ten slotte zal de muziek van het 6e regi
ment infanterie bij het standbeeld op het
Buitenhof worden geplaatst.
„Het voorspel van een nieuwen
tijd".
De S.D.A.P. en de Amsterda-mschc Bo-
stuurdersbond hadden een groot Meifeest
in het Ajax-stadion georganiseerd, waarvoor
ondanks het gure weer, veel belangstelling
bestond. De Mcircde werd uitgesproken dooi
den heer S. de la Bella Jr., tweede voorzit
ter van het N.V.V., en lid van de Eerste Ka
mer, waarna door verschillende groepen van
A.J.C., Instituut voor Arbeidersontwikke
ling en Arbeiderssportbond een groot symbo
lisch Meispel werd opgevoerd, geschreven
door Halbo C. Kool.
Het spel stelde voor een tafreel
uit de late middeleeuwen, toen het
Meifeest nog zinrijk was en de kerk
het symbool van de gemeenschap
vormde, vervolgens een tafreel uit
de dagen van de opkomst van de ar
beidersbeweging, een zinlooze, Mei-
kermis, gesymboliseerd door het
spotbeeld van een circus en ten slot
te het Meifeest als symbool van de
ontwapende arbeidersklasse, over
gaande in de apotheose „Het voor
spel van een nieuwen tijd".
Na afloop van het feest vormden de aan
wezigen een stoet, die uit het Ajaxstadion
door Amsterdam Oost trok.
Communisten betoogen.
De communisten hielden een groote Mei-
meeting in de Apollohal, waar de heer K.
Helsche machine te Warschau ontploft
1 MEI-DAG IN
CENTRA.
DE WERELD
VIJFTIEN GEWONDEN IN POLEN.
Arbeiders en fascisten dor ge-
heele wereld hebben dien 1 Mei-dag
wederom met betoogingen, optochten
en toespraken gevierd.
Uit Londen vernemen wij, dat in
Westminster een troep socialisten
en fascisten elkander ontmoetten.
De laatstien gingen langs den kant
van den weg staan en brachten den
fascistengroet, waarop de Labour-
mannen antwoordden met opgehe
ven vuist Krachtige ordebewaking
voorkwam hier botsingen.
Voor de Parijsche arbeiders spraken o.m.
Raynaud, secretaris van de Unie van Vak-
vereenigingen en Jouhaux, secretaris van
de C.G.T., die o.m. opmerkte dat Tsjecho-
Slowakije voor een mogelijke gewelddaad
moet worden beschermd.
Overigens was het in de Parijsche stra
ten niet erg druk.
Hitler spreekt.
In den Lustgarten te Berlijn vierde
imen den feestdag rond een Mei
boom uit Oostenrijk.
Dr. Goebbels en Hitler voerden
achtereenvolgens 't woord. De Füh-
rer merkte o.m. op, dat de Duit
sche economische politiek geleide
lijk erkend wordt.
„Nooit weer oorlog, maar ook: nooit weer
burgeroorlog!" zij ons parool, riep Hilter
uit.
Spr. zeide tenslotte, dat hij over enkele
.jaren met de woblemen, die de uitbreiding
van Duitschland met 6V£ millioen zielen met
zich meebrengt, hoopt, klaar te zijn.
In Weenen.
Te Weenen is de 1-Meidag voor het eerst
als een eeredag van den arbeid gevierd. De
geheele stad was versierd.
Te Stockholm werd de nationale vlag
naast het roode vaandel in de stoeten mee
gevoerd.
Vijftigduizend communisten hielden te
New York een geestdriftige betooging; de
regen was echter spelbreker en deed de
optochten verloopen.
Chineesche arbeiders steunen
defensie.
De Chineesche arbeiders hebben een tele
gram van hulde aan Tsjang Kai Sjek ge
zonden en spraken daarin den verdedigers
des lands moed in.
Moskon.
De Komintern richtte een oproep tot de
„proletariërs en arbeiders" der geheele we
reld, waarin gepleit wordt, voor de oprich
ting van een internationaal arbeiders-een
heidsfront tot hulpverleening aan het. Spaan-
sche volk. „Wapenen voor Spanje!" aldus
de oproep.
Botsingen in Polen.
Bij de 1-Mei-viering hebben zich
te Warschan (Polen) verscheidene
incidenten voorgedaan. Op het Mu-
ranofplein ontplofte een helsche ma
chine op een plaats, waar een jood-
sche stoet zou passeeren. Daar de
weg van den optocht op het laat
ste oogenblik gewijzigd was, werd
geen der betoogers gewond, doch 2
voorbijgangers liepen verwondingen
op.
Ook in andere plaatsen in Polen hadden
botsingen plaats, waarbij totaal één doode
en -13 gewonden vielen-.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DB BILT SEINT.
Verwachting: Matige tot krach
tige, later afnemende Noord-
ostelijke wind, betrokken tot
zwaar bewolkt, weinig of
geen regen, aanvankelijk
zelfde temperatuur, later
wellicht iets zachter.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
Beuzemaker het woord voerde, terwijl ver
schillende andere socialistische groepen
eveneens vergaderingen in andere deelen
van de stad hadden belegd.
In Den Haag.
Gisterochtend gaven de „Stem des Volks"
en de arbeidersmuziekvereeniging „Crescen
do" een uitvoering in den tuin van het
volksgebouw aan de Prinsegracht en in de
zaal van het gebouw Houtrust werd terzelf
der tijd een kinderfeest gegeven.
Tegen drie uur in den' namiddag stelden
zich tallooze bij de moderne arbeidersbewe
ging aangesloten vereenigingen, sportclubs,
en vakgroepen met hun vaandels en banie
ren, zoomede eenige muziekkorpsen, langs
de Prinsegracht op, vanwaar in optocht door
de stad werd getrokken. Er bestond veel be
langstelling voor deze demonstratieve wan
deling.
Na ruim een uur werd de stoet weder op
de Prinsegracht ontbonden.
Des avonds was er in de Houtrusthal een
groote samenkomst, waarin muziek en zang
het gesproken woord afwisselden. Dr. W.
Banning hield de feestrede Na de pauze werd
een spel „Van slavernij en vrijheid" tekst
van K. Voskuil en S. Carmiggelt opge
voerd. waaraan ongeveer 200 personen deel
namen.
Botsing met doodelijken afloop.
Op den. Rijksweg onder de gemeente
Nieuwstadt is Zaterdagavond omstreeks 9
uur de 39-jarige motorrijder F. Schaap uit
Sittard met zijn motorfiets tegen een aan
den rechterkant van den weg stilstaanden
melkwagen der Coöp. Melkfabriek St. Rosa
gereden.
Ofschoon de roode achterlichten
van het voertuig brandden, heeft de
motorrijder den wagen te laat opge
merkt en reed hij met flinke vaart
tegen het linkerachterwiel op.
De motorrijder sloeg tegen den
grond, evenals de op de duo zitten
de mej. C. uit Sittard.
Geneeskundige en geestelijke hulp waren
spoedig ter plaatse.
S. bleek zwaar gewond en overleed kort
na het ongeluk in het R.K. ziekenhuis te
Sittard. De man, die mijnwerker van beroep
was, laat een vrouw en een kind achter.
Mej. C. kwam met eenige lichte verwon
dingen en den schrik vrij.
Keert naar uw haardsteden terug
en bestookt de Japanners.
De Chineesche generalissimus, Tsjang Kai
Sjek, heeft een beroep gericht tot het land,
waarin hij, naar het Chineesche telegraaf-
agentschap meldt, het volk oproept zijn aan
deel bij te dragen tot de verdediging van
China tegen den Japanschen aanval. Tsjang
Kai Sjek wijst er op, dat het de plicht is van
ieder lid van de Kwomintang de binnenval
lenden Japanenrs achter hun front te besto
ken en den aanvaller af te matten, teneinde
de slotoverwinning van China te verzeke
ren.
Japan heeft zich, aldus Tsjang Kai Sjek, de
algeheele verovering van China ten doel ge
steld, en de onderwerping van het Chinee
sche volk.
Voortgaande zet Tsjang Kai Sjek uiteen,
dat de Japanneezen alleen de groote steden
met goede verbindingen kunnen bezetten en
niet de kleine dist.rictssteden. „Laten zij, die
gevlucht zijn uit de door de Japanneezen be
zette streken terugkeeren naar hun steden
en dorpen en zich onderling organisccren,
zoodat zij den vijand kunnen bestrijden,
waar daartoe ook maar de gelegenheid ont
staat." Het is thans tijd het land zoowel als
u zelve te redden. Laten wij ons aaneenslui
ten om te vechten voor ons land."