RADIO
Bewapening
Vestigingsverbod
voor kruideniers
verstoort het menu
Twee nichten
en twee neven
EDGAR RICE
BURROUGHS
No. 83.
Bij het zien van die vreselijke beesten ver
dween de moed der matrozen. Zij, die revol
vers bij zich hadden, schoten deze in het wilde
weg af, terwijl ze daarna trachtten zich in
veiligheid te brengen. Sommigen klommen in
het want, maar de apen van Akoet waren
daar meer thuis dan zij. Schreeuwend van
woede werden vele mannen uit hun schuil
plaatsen gesleept. Anderen werden neerge-
sl^en, voordat zij zich hadden kunnen ver
dedigen. De beesten, zonder toezicht van Tar-
zan, die op zoek was naar Jane, vierden al
de woestheid van hun wilde natuur op de
ongelukkige slachtoffers bot. Sheeta had zijn
grote klauwen in meer dan een keel geslagen.
Een ogenblik hield hij zijn prooi vast, toen
bemerkte hij Kai Shang, de gemene aanvoer
der van het hoopje uitschot, juist toen de
Chinees naar zijn hut wilde gaan. Met een
schrille kreet ging Sheeta hem achterna, een
gil, die niets menselijks meer had, ontsnapte
uit de keel van de ontstelde Chinees. Maar
Kai Shang bereikte zijn hut een fractie van
een seconde eerder dan de panter, die nu
tegen de dichte deur aanliep juist iets te
laat. Het grote lichaam van Sheeta plantte
zich tegen de deur, nog voordat het slot dicht
was en even later week Kai Shang naar het
achterste gedeelte van de hut uit. Nauwelijks
een tel later, nadat de stuurman van de
Kinsaid op Jane afgesprongen was en haar
de revolver uit de hand had gewrongen, ging
de deur van de hut open en een grote, half
naakte blanke man stond in de opening.
Zwijgend liep hij door de hut. De stuurman
voelde een ijzeren greep om zijn keel. Hij
draaide zijn hoofd om. om te zien, wie hem
had aangevallen en werd koud van schrik,
toen hij het gezicht van de aapman vlak boven
het zijne zag.
(Nieuwe spelling.)]
Ook voor het automobiel
en garagebedrijf
Hoe een groenteboer kruidenier
wordt!
Nadat de Vestigingswet Kleinbe
drijf 1937 achtereenvolgens toege
past is op het slagersbedrijf, het
bakkersbedrijf, de schoenbedrijven
en den kantoorboekhandel, is thans
een tijdelijk Vestigingsverbod afge
kondigd voor het kruideniersbedrijf,
'alsmede voor het automobiel- en
garagebedrijf.
Het is dus thans verboden zonder
vergunning van den minister van
Economische Zaken deze bedrijven
te vestigen.
Dit .verbod geldt voor den tijd van ten
hoogste één jaar. Daarna doch eventueel
eerder zullen de Vestigingseischen wor
den afgekondigd en dan zal men voor het
vestigen van een inrichting de vergunning
behoeven van de Kamer van Koophandel.
De zgn. branche-vervaging woekert in he
vige mate en de eerste vraag, welke ge
steld kan worden is; Wie is eigenlijk krui
denier?
Op deze vraag geeft de ministerieelc be
schikking het antwpord. Er is een indce-
ling gemaakt van 15 groepen kruideniersar
tikelen, het zijn de. volgende:
Granen, graandcrivafen of zetmeelproduc-
tqn, gedroogde peul vruchten, gedroogde zuid
vruchten, suiker of stropen, oliën of vetten
van plantaardigen oorsprong of margarine,
koffie, thee en cacaopoeder, chocolade, bis
cuits, koek of beschuit, specerijen, keuken
zout, groentenconserven, jams, limonades of
vruchtenconservcn, zuivelproducten of eie
ren, zwak alcoholische dranken, vleeschwa-
ren, wasch-, reinigings-, toilet- of poetsarti-
kelcn.
Ieder die tenminste vier van deze groe
pen artikelen ten verkoop aan het publiek
verkoopt, wordt beschouwd kruidenier te
zijn. Er wordt zooveel mogelijk rekening
gehouden met de praktijk.
Zoo zal volgens déze regeling de groen
teboer, die zich wil vestigen, vrij zijn in
den verkoop van groentenconserven, jams,
limonades en vruchtenconservcn en zwak-
alcoholische dranken. Wenscht hij daarna
echter nog artikelen uit een vierde groep te
verkoopen b.v. uit de groep „oliën en vet
ten van plantaardigen oorsprong" of wel
gedroogde zuidvruchten dan is hij volgens
deze beschikking kruidenier en moet een
vergunning van den minister van Econo
mische Zaken aanvragen.
Het automobiel, en garagebedrijf.
Wat het automobiel- en garagebedrijf
betreft: uit den aard der zaak kon de om
schrijving van dit gemengde bedrijf een
voudiger zijn. De omschrijving geeft duide
lijk aan, welke bedrijven thans onder de
Vestigingswet vallen, een verhuurbedrijf
alsmede een stallingsbedrijf vallen niet
hieronder, evenmin de benzine-pompstati-
ons voor zoover deze geen reparatiewerk
zaamheden verrichten.
Zoodra evenwel als bedrijf herstel-
lings- of onderhoudswerkzaamheden
verricht worden of wel handel in
onderdeelen, accessoires, of banden
plaats vindt, zal het bedrijf onder
de betreffende ministerieele beschik
king vallen.
Werkzaamheden aan auto's die in eigen
dom toebehooren aan of in gebruik zijn
bij dengene die de werkzaamheden ver
richt vallen buiten deze beschikking.
Vliegbooten over onzen
Archipel
De Australische luchtvaartmaatschappij
Qantas heeft thans officieel vergunning
verkregen om van 1 Juli a.s. af over den
Indischen Archipel met vliegbooten naar
Australië te vliegen. De Qantas is, aldus de
'N.R.Crt., voornemens gedurende de eerste
maand eenmaal per week te vliegert. Daarna
zal de dienst eventueel worden verdubbeld.
De grondorganisatie, voor zoover deze
strikt noodzakelijk is, zal vóór 1 Juli a.s.
gereed zijn.
DE ARBEIDSKWESTIE BIJ DE
„ARNAUD."
De procureur-géneraal bij den Hoogon
Raad heeft gisteren conclusie genomen in
zake de bekende arbeidskwestie bij de
kalkzandsteenfabriek „Arnoud", welker
directeur A. IJ. baron van Hardenbroek van
Ammerstol, arbeiders arbeid heeft laten
verrichten tusschen 6 uur des namiddags en
7 uur des voörmiddags, zulks in strijd met
de arbeidswet.
Zooals bekend, heeft de rechtbank den
directeur ontslagen van rechtsvervolging,
tegen welke beslissing de Officier van
Justitie cassatieberoep instelde.
De procureur-generaal bij den
Hoogen Raad heeft gisteren gecon
cludeerd tot verwerping van het cas
satieberoep van de^i Officier van
Justitie. i
De Hooge Raad zal op 27 Juni arrest
wijzen.
PROGRAMMA
DONDERDAG 9 JULI 1938.
Hilversum I. 187o en 41,5 m.
8.00—9.15 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO.
2.00—12.00 NCRV.
8.009.15 Gramofoonmuziek (Om 8.15 Ber.),
10.00 Gramofoonmuziek.
10.15 Morgendienst.
10.45 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
12.30 KRO-Orkest. 1.00—1.10 en 1.30—1.40
Gramofoonmuziek.
2.00 Handwerkuurtje.
3.00 Vioolvoordracht met pianobegeleiding. In
de pauzes: Gramofoonmuziek.
3.45 Bijbelelezing.
4.45 Gramofoonmuziek.
5.00 Cursus handenarbeid voor de jeugd.
5.30 Orgelspel.
6.30 Gramofoonmuziek.
6.45 C. N. V.-kwartiertje.
7.00 Berichten.
7.15 Voor postzegelverzamelaars.
7.45—8.00 Reportage. Eventueele gramofoon
muziek.
8.05 Berichten ANP, herhaling SOS-Ber.
8.15 Arnhemsche Orkestvereeniging,
9.00 Causerie „Het verzekeringswezen uit een
principieel en sociaal oogpunt beschouwd";
9.30 Vervolg concert. (10.00—10.05 Ber. ANP)]
10.30 Gramofoonmuziek.
10.45 Gymnastiekles.
11.00 Gramofoonmuziek.
ca. 11.5012.00 Schriftlezing.
Hilversum H, 301,5 m.
A V RO-uitzending.
8.00 Gramofoonmuziek (Om 8.15 Berichten)'.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
11.00 Kniples.
11.30 Zan'g en piano (Om. 12.15 Berichten)'.
12.30 Het Kovacs Lajos-orkest m.m.v. de „4
Meloros".
2.10 Declamatie.
2.30 Het Omroeporkest en gramofoonmuziek.
4.00 Voor de zieken.
.30 Vioolvoordracht.
4.50 Voor de kinderen.
5 30 Gramofoonmuziek.
5.45 De Twillight Serenaders.
6.30 Sportpraatje.
7.00 Orgelconcert.
7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Omroeporkest m.m.v. solisten.
9.30 Declamatie.
10.00 Orgelspel.
10.20 Gramofoonmuziek (met inleiding).
11.00 Berichten ANP. Hierna schaaknieuws.
11-2012.00 Oberbayern-orkest.
GEMOPPER AAN DEN DUITSCHEN DISCH
Uien worden voor traangasfa-
bricage gebruikt, vet wint men
uit druivenpitten.
Nederland ervaart thans, dat be
wapening duur is, maar gelukkig is
ons land nog in staat die bewape
ningslasten te dragen zonder dat
iemand hier er »ecn boterham min
der om zal eten. Ook Engeland, dat
thans zijn bewapeningsachterstand
inhaalt, verkeert, aldus het Hsb. in
die gelukkige omstandigheid, maar
in landen als Duitschland en Italië
bemerkt het volk, dat liet gezegde
van Göring over kanonnen in plaats
van boter geen praatje was, maar
dagelijks voelbare realiteit.
De Duitsche huisvrouw ondervindt dit bij
baar zorgen voor het dagelijksch menu: de
„Daily Tel." bevat hierover een interessante
correspondentie uit Berlijn. Het is niet over
,de hoeveelheid eten, waarover de huisvrouw
'zich zorgen heeft te maken, maar over de
'qualiteit, welke dc grootste oorzaak tot ge
mopper is in» den familiekring.
Vele Oostenrijksche nazi's onder
vonden hun eerste desillusie om
trent de toestanden in het Derde
Rijk toen zij zagen hoe fel Duitsche
soldaten aanvielen op het witte
brood, de versche boter en de over
vloedige eieren, te Weenen.
Maagstoornissen.
In den afgeloopen winter kwamen te Ber
lijn algemeen maagstoornissen voor. Te
recht of ten onrechte werd dit door de be
volking 'toegeschreven aan de slechte kwa
liteit van het brood, waarin aardappel- en
maïsmeel wordt verwerkt. Sedert 18 maan
den bestaat rantsoeneering van boter en
vet; ieder ingezetene is ingeschreven en kan
niet meer koopen dan 1 ons boter per dag
en voorts 4/7 ons spek. Vleesch is op het
oogenblik gemakkelijker verkrijgbaar dan
eenigen tijd geleden (tengevolge van de
droogte schijnen vele boeren hun vee te
hebben moeten slachten wegens gebrek aan
veevoeder), maar gedurende de wintermaan
den moest iedere huisvrouw, die varkens-
vleesch wenschte haar naam op een lange
wachtlijst bij haar slager laten zetten; men
begrijpt, het ongemak hiervan wanneer men
weet, dat het varkens vleesch in normale
FEUILLETON.
Naar het Engelsch
10.
„Al was dit nu ook zoo, dan wist u nóg,
dat de brief niet voor u bestemd was; tenzij
u Gilchrist heette".
Janie keek verschrikt op en ze meende
achterdocht te lezen in zijn blik: Dacht hij
misschien, dat... ze graag zijn naam zou
dragen? Innig-verontwaardigd wist ze be
trekkelijk nog kalm te zeggen:
„E. weet niet, welke bedoelingen u mij
toeschrijft; maar ddt weet ik wèl, dat u ge
neigd is, het slechtste te denken. En ieder hier
in huis schijnt er op uit, de anderen te ver
denken van ondeugd en bedrog. Aan een
dergelijke atmosfeer ben ik niet gewoon. Dan
gé. ik liever. Maar daarom hoeft u tot zoo
lang uw laden nog niet te sluiten! Uw papie
ren kunnen duime. dik onder het stof liggen,
eer ik er aan denken zou, om er een aan te
raken! Geen macht ter wereld zou mij weer in
dit vertrek brengen! Ik zoj vandaag aan den
dag wel willlen gaan, als..."
Ineens hield zij op, want een klein figuurtje
kwam uit de schaduw te voorschijn en hield
haar bij den rok:
„O, Janie, ga toch niet; als-je-blieft niet!...
Je hebt immers beloofd, dat je blijven zoudt?
Laat ze je toch niet wegsturen! Ik kan niet
buiten je. O, Janie, Janie!"
Al haar gekrenkten trots vergetend, knielde
ze naast Charlie en sloot het snikkende kind
in de armen.
„Huil nu maar niet zoo, vent! Vandaag zal
lk nog niet gaan",
omstandigheden 64 pet. van het totale
vleeschverbruik in Duitschland uitmaakt.
In de laatste maanden is het on
mogelijk om uien te krijgen, naar
men zegt omdat de uien voor traan-
gasfabricage zijn gebruikt; de voor
jaarsuien, welke thans aan de
markt komen kosten 10 pf. per 4 st.
Zakenlui die naar het buitenland
gaan, nemen thans voor hun vrouw
uien toiee terug.
Gewoonlijk was tot nu toe het meest ge
waardeerde geschenk uit het buitenland
zeep, wegens de slechte qualiteit van het
Duitsche product, dat thans gedeeltelijk uit
steenkool-bijproducten wordt vervaardigd.
Eén dag per week sinaasappelen.
Sinaasappelen zijn gewoonlijk slechts één
dag van de week verkrijgbaar, maar bana
nen zijn overvloedig; deze worden gekocht
van de Duitsche kolonisten in de voormali
ge kolonie Kameroen. Nieuwe aardappelen
en groenten, geïmporteerd uit Nederland,
frankrijk, Italië of België zijn thans een
groote zeldzaamheid. Hoewel de prijzen in
de laatste 18 maanden niet zijn gestegen
zal een buitenlander de levensmiddelenprij-
zen toch hoog vinden: (de mark gerekend
a 45 cent en niet tegen den officieelen koers
van circa 72 cent) melk (afgeroomde) 6J4
ct. per pint (ruim V* 1), brood (bruin) 8,4
cent per pond, eieren 5.6 ct., varkensvleesch
53^ ct., boter (vermengd en gerantsoe
neerd) 67J4 ct., aardappelen 8*4 ct. per pnd.
Tot zoover de „Daily Tel.". De oorzaken
van deze situatie zijn, aldus hetHJsb., be
kend. Duitschlands deviezenpolitiek laat
niet toe de benoodigde hoeveelheden voe
dingsmiddelen in het buitenland te koopen.
Het land zelf is volgens de onderzoe
kingen van het Instituut f. Konjunkturfor-
schung slechts i nsfaat 81 van de be
noodigde voedingsmiddelen zelf voort te
brengen en van vetten slechts 60%. Op
allerlei wijzen tracht men in dit tekort ten
gevolge van de geringe buitenlandsche koop
kracht te voorzien.
Vet wordt thans gewonnen uit
druivenpitten; deze leverden het vo
rig jaar reeds 40.000 1; verder wil
imen uit beenderen, koffiedik, beuke
nootjes, maïskolven en andere vruch
ten vetten trekken, maar het is dui
delijk, dat al deze middelen weinig
om het lijf hebben.
Op vet tracht men te besparen o.a. door
in de broodbakken]en suiker in plaats van
vet te doen gebruiken; ook meent men hij
de broodfabricage vet te kunnen vervangen
door gestremde melk.
En morgen ook niet, en overmorgen niet...
en, o, nog in héél, héél veel dagen niet! Be
loof je dat?"
Krampachtig hield hij de handjes in de hare
gesloten. Ze drukte een kus op het verwarde
haar.
„Ik beloof het je!"
Hij zei niets meer; verroerde zich niet eens;
maar toen ze opstond, nog altijd met Charlie
in de armen, ging hij naar de deur en hieid
die voor haar open met het handvat van zijn
rijzweep.
HOOFDSTUK VIII.
„Kan je niet een eindje op je voet loopen,
Charlie?"
„Ik kan niet, Janie. Hij buigt door, als ik
er even op sta."
Het was het kind aan te zien, dat hij erge
pijn had en hij deed toch zóó zijn best, om
niet te huilen. Janie keek ook niet vroolijk;
deels uit sympathie, deels uit zorg. Ze waren
een eind verder gegaan, dan het oorspronke
lijk haar bedoeling was en het werd al laat.
Het was warm en vochtig in de lucht na
een week van aanhoudenden regen. Charlie
was licht, maar toch, om hem nu over de
oude steenen brug en over den onbeschaduw-
den weg naar „The Grange" te dragen, op het
heetst van den dag, dit was wel wat véél ge
vergd.
Janie stond aan den oever van de rivier en
keek weifelend naar den gezwollen, bruisen
den- stroom en het bouwvallige bruggetje, dat
dien overspande. Hoe meer ze er naar keek,
hoe minder het haar beviel, maar als ze er
gebruik van maakte, dan zou dit den weg
naar huis wonderwel verkorten. Een glimlach
verhelderde weer haar lief gezichtje en hoop
vol zei ze:
„Het ding is nu wel niet zoo stevig als de
Londensche brug over de Theems, maar toch
zal het ons nog wel houden. De rivier is daar
niet breed en ik geloof, ook niet diep: en in
het ergste geval kan ik altijd nog zwemmen.
Dus we zullen 't er maar op wagen, Charlie!
Maar toen ze al met den eenen voet op de
wiebelende plank van de brug stond, hoorde
ze wielgeratel op den weg aan den overkant
en zoo vaag onderscheidde ze tusschen de
boomen en struiken door het dogkarretje, dat
haar naar „The Grange" gebracht had.
Janie stond stil. Als Rorke haar nu eens
helpen wilde, zou dit een uitkomst zijn. Hij
kon toch moeilijk weigeren, om zijn broertje
naar huis te rijden. Het was nu de vraag, of
de lichamelijke verlichting die zijn bijstand
zou schenken, opwoog tegen de vernedering
van het te vragen.
Neen, dit vond zij toch eigenlijk niet. Ge
durende een week varen die twee nu al op
vijandigen voet. Als zij Rorke ontmoette in
het huis, of in den tuin, dan had ze hem
totaal genegeerd. Zonder eenige vriend
schappelijke toenadering te toonen, was hij
toch wel wat beleerder geworden in zijn hou
ding tegenover haar. Maar hij had haar te
zeer beleedigd. Of hij nu een neef was of géén
neef, ze wilde niets meer mét hem te maken
hebben
Ze ging nog een paar passen verder over
de brug, maar hoorde hem schreeuwen:
„Terug! Terug! Hoe komt u er bij, om die
bouwvallige brug te vertrouwen?"
„Is die dan niet veilig?"
„Veilig? Het hout is geheel vergaan. Ziet
u dat dan niet? Er hééft een bordje naast
gestaan, om de menschen te waarschuwen
voor het gevaar; maar door den storm van
vannacht zal het omgewaaid zijn."
„Maar..."
„Terug! We kunnen dit alles bespreken, als
u veilig op den oever staat".
„Maar zou Charlie er dan niet over kunnen
Hij heeft zijn voet bezeerd en ik zou graag
hebben, dat u hem naar huis reed. Hij is toch
maar zoo licht!
„Ik zou er mijn hond nog niet op vertrou
wen! Wilt u het kind dan dood hebben?"
Met een zucht van verlichting keerde Janie
zich om en liep terug. Toen zij weer op den
oever stond, riep hij:
„Moet u het kind dragen? Kan hij dan niet
loopen?"
„Zijn voet doet hem zoo'n pijn; daarom
wilde ik er hem over dragen; dat u hem kon
meenemen".
Charlie klemde zich steeds krampachtiger
aan haar vast.
„Is u van plan, hem heel den weg naar huis
te dragen?"
„Ik moet wel, als u mij niet de brug laat
oversteken."
„Neen, dat wil ik zeker niet. Ik heb geen
lust, om uw dood op mijn geweten te hebben.
Een zeventig meter verder op is er een door
waadbare plaats. Als u het kind zoover dra
gen kunt, zal ik het komen halen."
Dit was ook verreweg het beste, dat er in
de gegeven omstandigheden kon gedaan wor
den en Janie verzette zich hier niet tegen,
maar Charlie wel. Toen ze de plaats bereikte,
die Rorke bedoeld had, kwam de jonge man
er doorgewaad, maar het kind fluisterde haar
in:
„O, Janie, laat mij toch niet gaan! Draag
mij liever zelf. Ik zal niet zwaar zijn. Ik zal
mij licht houden; of ik wil zelf wel loopen.
Toe, Janie, Janie!"
„Wat heeft het kind toch?" vroeg Rorke
ongeduldig. „Denkt hij, dat ik hem pijn zal
doen?"
„Hij is heel licht verschrikt".
In tusschen nam hij Charlie van haar over,
zette hem op den anderen oever in het gras
en keek toen naar haar.
„Hoe moet het nu met u? Is u van plan
den weg door het veld te volgen, of zal ik u
ook overdragen?"
De geest van verzet in Janie was gewekt en
vol waardigheid antwoordde zij:
„Ik loop liever".
„Zooals u wilt, natuurlijk".
„O, ga toch niet weg, Janie! Ga met mij
mee! Toe, lieve, lieve Jane!"
Zijn broer keek met verwondering en af
keuring naar hem, terwijl hij zich achterover
op het gras liet vallen.
Maar Janie's besluit was aan het wankelen
gebracht.
„Denkt u, dat... u... mij erg zwaar zoudt
vinden, als u mij, net als Charlie, overdroeg?"
vroeg ze langzaam.
„Ik denk, dat het best zal gaan".
Er volgde weer een pauze.
„Het is zaak, om maar zoo gauw moge
lijk thuis te komen, is 't niet?" vroeg zij met
een lichte huivering.
Meer hoefde zij niet te zeggen; hij waadde
andermaal door de rivier, terwijl het water
tegen zijn leeren slobkousen spatte, en pakte
haar op.
Een aller-onaangenaamste gewaarwording
vond zij dit; maar wat was 'hij sterk! Hij
droeg haar met een gemak, of zij zoo licht
was als Charlie! Men ziet graag kracht in
een man!
Toen hij haar voorzichtig op den oever neer
zette en haar in het dogkarretje hielp, was
Janie in 't geheel niet geneigd, om te praten
Een heelen tijd bleven ze zoo zwijgend naast
elkaar zitten, tot de stilte haast benauwend
werd en zij vroeg:
„Moet ik u nu bedanken, dat u mij het leven
hebt gered?"
„Neen, zeker niet, dat hoeft u niet te doen
en als het u onaangenaam is, om te voelen,
dat u aan mij het leven te danken heeft, dan
is u niet eens verplicht dit te denken".
„Maar is het dan zoo? Was het water diep
genoeg, dat ik anders verdronken zou zijn?"
„Anderen, die verdronken zijn bij „The
Step", zooals ze die plek noemen, kon
den óók zwemmen. De stroom daar is snel en
verraderlijk en er zijn heel wat ongelukken
gebeurd. Eigenaardig is het ook, dat geen po
ging, om de rivier op dat punt te overbrug
gen, ooit geslaagd is; d.w.z. voor eenigen tijd
dan. De tegenwoordige brug is niet heel oud
en u ziet: ze is nu al bijna vergaan. Ik geloof,
dat ze zeggen, hoe er een vloek rust op die
plek. U kunt de geschiedenis daarvan lezen
in onze locale gids".
„Hoe interessant! Gelooft u er aan?"
„In de vloek niet. Er zal wel een natuurlijke
oorzaak bestaan."
(Wordt vervolgd.)
