n
De regeering houdt
vast aan Leiderdorp
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Japan bedwelmt
China
UJeerbericht
Omstroomingen stuiten
Japansch offensief
Een centraal
vliegveld
gewenschtl
Belgrado nieuw
afzetgebied 7
iYfoin'iinl
DINSDAG li JUNI 1938. 81e Jaargang. No. 10595.
Laan, Schagen, Tel. 20.
tfifijowr Jet KV.tUitg.-Mif. „HoHoudt NoorderVwortier-.
Concentratie geeft groote bespa
ring, waar de nadoelen niet te
genop wegen.
lelangen van Defensie
komen in de tweede
plaats
De regeering heeft in beginsel be
sloten de stichting te bevorderen
van een luchtvaartterrein, dat cen
traal zal zijn gelegen ten opzichte
van Amsterdam, Rotterdam en
's-Gravenhage en dat bedoeld is te
zijn de eenige luchthaven des lands
voor het groote internationale ver
keer met landvliegtuigen,
aldus de minister van Waterstaat in zijn
antwoord op vragen van het Tweede Ka-
aaerlid den heer van den Tempel.
Bij aanvaarding van dit beginsel heeft de
•egcering zich doen leiden door de volgen-
Ie overwegingen:
Bij de voortschrijdende ontwikkeling van
ie luchtvaart is er op den duur in een klein
land als het onze
geen plaats voor
vliegvelden,
twee groote
welke beide bedoelen met de eischen van
dat verkeer rekening te houden. Zulks is te
linder het geval, wanneer die beide lucht-
lartterreinen zich bevinden op een onder-
ïgen afstand van nog geen vijftig kilome-
r (omstreeks 10 minuten Vliegen).
Ten einde de kosten en het tijdverlies, ver-
onden aan het uitvoeren van een tusschen-
landing op een tweede op zoo korten af
stand gelegen luchtvaartterrein te bespa
nen, zullen de luchtvaartmaatschappijen
naafregelcn moeten treffen om door een
ioclmalige organisatie de lading samen te
jrengen op één enkel terrein.
Concentratie op één vliegveld zal leiden
tot aanmerkelijke besparingen voor de
K.L.M. Er bestaat geen mogelijkheid op loo-
nende exploitatie, wegens de steeds hooge-
re eischen, gesteld aan veiligheidsinrichtin-
jen enz. Slechts concentratie op één lucht
vaartterrein zal aanmerkelijke exploitatie
verliezen voor gemeenten cn rijk voorko
men.
c. het staat vast, dat het in een betrek
kelijk klein gebied alleen dan mogelijk is
de grootst mogelijke veiligheid te bereiken,
wanneer
eenheid in de leiding
an hef luchtverkeer, in .het bijzonder bij
omstandigheden van slecht zicht, kan wor
den verkregen. Kruising van luchtlijnen op
[betrekkelijk korten afstand van een lucht
haven diént daarbij te worden vermeden,
terwijl, zooals de ondervinding heeft, ge
leerd, bet overlappen of zelfs maar aan
elkaar grenzen van de naderingsgebieden
van Inchtvaarttereinen, waarop verkeer
van gelijken aard wordt uitgeoefend, met
een veilige uitoefening van het luchtverkeer
in strijd is.
De belangen van defensie zijn in dit
vraagstuk secundair. Als een centraal vlieg
veld voor de burgerlijke luchtvaart tot
jstand komt en uit dien hoofde Schiphol
izijn beteekenis voor de burgerlijke luoht-
vaart mocht verliezen, zou thans, nu de
aanleg van één of meer militaire vlieg
velden, als gevolg van de uitbreiding van
de militaire luchtmacht, nog steeds in voor
bereiding is, hij de uitwerking van de plan
nen met het voor militaire doeleinden be
schikbaar komen van Schiphol rekening
;unnen worden gehouden. Mocht het depar
tement van Defensie zich reeds van de
üoodig geachte vliegvelden volledig heb
ben voorzien, dan zou uiteraard van aan
koop van Schiphol geen sprake meer zijn.
Bij het departement van defensie is
[voorkeur van het eenc militaire luchtvaart
terrein boven het andere niet in het ge-
ding.
Het afwegen van voor- en nadeelen bij
vergelijking van het eene militaire lucht-
vaarltcrein met het andere zou trouwens
niet gemakkelijk zijn. Ten aanzien van
Schiphol kan worden gezegd, dat het een
belangrijke outillage bezit, welke uiteraard
voor militair gebruik van groote betee
kenis zal kunnen zijn. Anderzijds moet
worden opgemerkt, dat het luchtvaartter
rein Schiphol zich, ten gevolge van een
jarenlang gebruik, in hoofdzaak aan de
eischen van het burgerlijk luchtverkeer
j heeft aangepast. Wat een nieuw militair
vliegveld aangaat, uiteraard kan bij het
aanleggen daarvan volledig rekening wor
den gehouden met. de eischen van den mi
litairen vliegdienst.
hi beide gevallen kan voor laatstgenoem-
Mr. Dr. Ir. J. A. M. van Buuren
Minister van Waterstaat
den vliegdienst slechts na geruïmen tijd vol
ledig over* het vliegveld worden beschikt
Tijdelijke oplossingen zullen dus in beide
gevallen moeten worden gevonden.
De regeering is bekend met de meening
van de gemeentebesturen van Amsterdam
en Rotterdam, dat door het verlies van een
in de onmiddellijke nabijheid van elk dier
gemeenten gevestigd luchtvaartterrein
de belangen dier gemeenten zouden worden
geschaad.
Uiteraard kan niet worden ontkend, dat
tegenover de voordeelen van concentratie
in den aanvang, enkele
nadeelen
kunnen staan, als gevolg van den overgang
naar den nieuwen toestand, doch naar het
oordeel der regeering zullen de belangen
van de gemeenten Amsterdam en Rotter
dam op den duur het best gediend zijn
door het bestaan van een enkel centraal
luchtvaartterrein, waarop alle belangrijke
luchtverbindingen geconcentreerd zijn.
Het vliegveld zal op een afstand van on
geveer een half uur per auto van het cen
trum van Amsterdam en Rotterdam verwij
derd liggen, hetgeen niet anders dan nor
maal te achten is.
Ontkend wordt niet, dat de concentratie
van het luchtverkeer aan beide steden eeni
ge bedrijvigheid zal onttrekken.
Binnenlandsch luchtverkeer on
gunstiger.
Bij concentratie op één luchtvaartterrein
zal het tijdverlies ten gevolge van de ver
grooting van den afstand tot de centra van
Amsterdam en van Rotterdam in verhou
ding tot de korte vliegtijden meer beteeke-
nen dan ten aanzien van het luchtverkeer
over grootere afstanden. Zal dus in enkele
gevallen, waarin de ludhtverbinding over
kleine afstanden een aanzienlijke tijdbe
sparing geeft, de uitoefening van het bin-
nenlandsche luchtverkeer iets ongunstiger
Worden, daartegenover staat, dat met ce®
centraal vliegveld de binnenlandsche lucht
lijnen als aanvoerlijnen in beteekenis win
nen.
De regeering kan niet inzien, dat
de aanleg van een geheel nieuw
centraal luchtvaartterrein in de
plaats van de bestaande luchtvaart
terreinen Waalhaven en Schiphol,
wanneer die terreinen worden over
genomen door het departement van
defensie, een zeer kostbare proef
neming zon beduiden.
GROOTE INVOER VAN OPIUM
ONDER CONTROLE VAN HET
JAPANSCHE LEGER
Incident in de
opiumcommisie
Chincesche film over den sluik
handel in opium in de Japan-
sche consessie te Hankau mag
niet gedraaid worden.
Dr. Hoo, dc permanente gedelegeerde van
China bij den Volkenbond, heeft in de opi-
umcommissie voorgesteld een film te laten
draaien over de organisatie en sluikhandel
in opium in de Japansche concessie van
Hankau. Deze film werd door de Chineesche
autoriteiten opgenomen na de ontruiming
dezer concessie door de Japanneezen.
De vertegenwoordiger van Japan
heeft verklaard, dat indien de com
missie dit voorstel zou aanvaarden,
dit een Chineesche propagandafilm
een officiéél karakter zou verlee-
nen, waartegen hij met nadruk voor
behoud maakte. Onder die omstan
digheden zou hij zich verplicht zien
zijn medewerking aan de commissie
te staken.
De consultatieve commissie inzake opium
heeft besloten het voorstel van den Chinee-
schen gedelegeerde niet te aanvaarden. Deze
gaf evenwel te kennen, dat hij zich voor
stelde op eigen gelegenheid de film te la
ten draaien in een bioscooptheater te Genè-
ve en dat hij voor deze voorstelling uitnoodi-
gingen zou zenden.
Nader wordt nog gemeld, aan de N.R.Crt.,
dat de afgevaardigde van de Ver. Staten,
Füller, scherpe beschuldigingen aan het
adres van Japan uitte over de manier waar
op China wordt veroverd.
Ook hij beschuldigde Japan er van
opzettelijk China te overstroomen
met opium en heroïne als een van
de methodes om den weerstand van
de Chineezen te breken.
De invoer van verdoovende middelen, wel
ke sterk toeneemt, staat onder controle van
het Japansche leger. Dit heeft rampzalige
gevolgen voor het Chineesche volk en zal
een gevaarlijke terugslag geven op den on-
wettigen internationalen handel.
De evrtegenwoordigers van Egypte, Ca
nada, Britsch-Indië en Engeland ondersteu
nen deze beschuldiging.
Help ons, Heilige Vader
Chineesch beroep op den Paus.
De Chineesche afdeelingen van de inter
nationale veldtocht voor den vrede, de vol-
kenbondsvereeniging en den bond van bui-
tenlandsche betrekkingen hebben gezamen
lijk een beroep gedaan op Z.H. den Paus,
om al zijn invloed aan te wenden om het
bombardement van Kanton door de Japan
sche luchtmacht te doen eindigen. De bond
van katholieke professoren aan de Chinee
sche universiteiten heeft eveneens de hulp
van den Heiligen Vader ingeroepen tegen de
Japansche aanvallen en het bombardeeren
van kerken en burgerbevolking.
Duitschland halveert ons
kaascontingent
Van hoofdzakelijk vette soorten
wordt het betalingscontingent op
45 vastgesteld.
Het Hdbld. verneemt, dat het betalings
contingent voor onzen export van kaas naar
Duitschland voor het a s. derde kalender
kwartaal zal worden vastgesteld op vijf en
veertig procent (dus minder dan de helft)
van dat der overeenkomstige ueriode van
vorig jaar.
In het derde kwartaal van het vorig jaar
exporteerde ons land dus naar Duitschland
rond zes-millioen kilo kaas voor 3V2 millioen
gulden of 35 van den totalen kaasexport
en 41 van de totale kaasexportwaarde.
Duitschland neemt bovendien voornamelijk
de betere, dus duurdere soorten van ons af.
Van Goudsche volv. betrok Duitschland in
het derde kwartaal van het vorige jaar dan
ook 39 van de hoeveelheid en 45 van
de waarde; van Goudsche 40 plus: 47 van
de hoeveelheid en 54 van de waarde; van
volvette en 40 plus kaas in broodvorm zelfs
91 van de hoeveelheid en 93 van de
exportwaarde!
Vijf mllioen kilo,
tot een waarde van 3 millioen gulden, be
droeg onze kaasexport naar Duitschland in
het eerste kwartaal van 1938 (tegen 4.7 mill.
kilo voor 2.6 millioen gld. in dezelfde pe
riode van vorig jaar, een stijging derhalve
ten opzichte van 1937).
De beteekenis der a.s. verlaging van het
betalingscontingent voor kaas tot 45 dus
met 55 (meer dan dc helft) wordt uit deze
cijfers en percentages dus wèl duidelijk!
Volledigheidshalve zij er op gewezen, dat
het betalings-contingent voor het éérste
kwartaal in Februari een kleine verhooging
had ondergaan onder het beding, dat dit in
Juni in mindering zou worden gebracht op
het derde kwartaals-contingent. Het spreekt
echter van zelf, dat deze kleinigheid buiten
verhouding staat tot de huidige verminde
ring met 55
Zooals is uiteengezet, is een van de be
weegredenen van de regeering bij haar be
sluit om in beginsel dien aanleg te bevor
deren juist geweest, dat daardoor besparing
zou worden bereikt en dat de mogelijkheid
van rendabele exploitatie zal worden ver
groot. De aan Schiphol ten koste gelegde
bedragen zijn, voor zoover het de waarde
betreft, welke dat luchtvaartterrein voor
't departement van defensie vertegenwoor
digt, bij een oplossing, als hiervoor om
schreven, niet als verloren te beschouwen.
Dit nummer bevat 8 pagina's
Duitschland garandeert de
Oostenrijksche leeningen niet
Clearing door Engeland?
De diplomatieke correspondent van Reu
ter te Londen zegt, dat men gelooft, dat een
Duitsch memorandum inzake de Oostenrijk
sche leeningen de herhaling inhoudt, dat
Duitschland de verantwoordelijkheid voor
deze leeningen afwijst. Tegelijkertijd sluit het
echter, naar men denkt, niet de deur voor
tweezijdige besprekingen.
In alle kringen wordt de grootst moge
lijke reserve in acht genomen ten aanzien
van het memorandum, doch de indruk be
staat, dat, hoewel de Duitsche voorstellen
over het algemeen niet aannemelijk zullen
blijken te zijn, zij de basis kunnen verschaf
fen voor verdere onderhandelingen.
In ieder geval zou dan de volgende stap
door Londen moeten worden ondernomen.
Indien een regeling onmogelijk zou zijn, is
er reden te gelooven, dat Groot-Brit tannië
begin volgende maand een clearing zal in
voeren.
DE BILT SEINT»
Verwachting: Meest.matige Nd.*
westelijke tot Noordoostelij»
ke wind, aanvankelijk be»
trokken, later opklarend in
het Noorden, in het Zuiden
gedeeltelijk bewolkt, wéinig
of geen regen, iets warmer.
Verdere vooruitzichtig: Weinig
verandering.
Nederlandsche firma's op de
jaarbeurs aldaar.
Aangemoedigd door het succes op de faar-
beurstentoonstelling te Toronto denkt de
economische voorlichtingsdienst eraan ook
Nederlandsche firma's uit te noodigen te
exposeeren op de in het najaar te houden
jaarbeurs te Belgrado.
Verschillende berichten wijzen erop, dat
Belgrado meer en meer een belangrijke
plaats in den handel tusschen West- en
Oost-Europa en den Levant zal gaan inne
men. De ligging dezer stad aan de samen
vloeiing van de Donau en de Save en als
het ware aan de poorten van den Balkan,
is in dit opzicht gunstig. Steunpunten voor
den handel der Westersche landen te Belgra
do zouden dus op den duur van groot be
lang kunnen worden, jo.a. voor export van
landbouwmachines, zaden, bloembollen,
pootaardappelen, visch, gecondenseerde
melk enz.
Het zwaartekracht-
onderzoek
Zal geschieden met een der
nieuwe onderzee booten der ma
rine.
Naar wij vernemen, zal het voort
gezet zwaartekracht-onderzoek van
prof. Vening Meinesz geschieden
met een der thans nog in aanbouw
zijnde nieuwe onderzeebooten der
marine.
Het tijdstip, waarop de reis zal aanvan
gen en de plaats of plaatsen welke zullen
worden bezocht, staat nog niet definitief
vast. Een en ander houdt verband met den
politieken toestand, speciaal in Oost-Azië.
Vermoedelijk zal de reis, die, zooals be
kend, ditmaal niet door prof. Vening Mei
nesz persoonlijk gemaakt zal worden, doch
door zijn medewerker dr. Nieuwenkamp,
in het voorjaar van 1939 aanvangen.
De definitieve beslissing dienaangaande
berust bij de marineautoriteiten, die ook
zullen uitmaken in welke richting het on
derzoek zal worden geleid. Het feit, dat de
bestemming van de reis afhankelijk is van
den toestand in Oost-Azië, wettigt het ver
moeden, dat het in de bedoeling ligt een be
zoek te brengen aan Nederlandsoh-Indië.
Het water van de Gele Rivier
sterker dan het Japansche leger
Aanval op Hankau spoedig
verwacht.
Groote overstroomingen, als gevolg
van dijkdoorbraken door artillerie-
gevechten, hebben het Japansche of
fensief gestuit. De strijd bij Tsjengt-
sjan is gestaakt. De Japanners, bij
gestaan door duizenden boeren, span
nen al hun krachten in om de dij
ken te herstellen.
Algeheele terugtocht?
De woordvoerder der Chineesche militai
ren heeft medegedeeld, dat de Japansche
troepen, die ten Oosten van Tsjengtsjau dooi
de overstroom ingen van de Gele Rivier wor
den opgehouden, een algeheele terugtocht
zijn begonnen. Het water heeft den spoor
weg naar Loenghai bereikt. Het stroomt
snel in Zuidoostelijke richting.
Voorts wordt van Chineesche zijde toege
geven, dat de Japanneezen den druk in den
sector van Hofei hebben versterkt, voorbij
Soetsjeng opgerukt zijn en dat het Chinee
sche front tusschen het Tsjao-meer en de
Jangtse zestig kilometer achteruitgeschovcn
moest worden. Een Japansche afdeeling, die
140 K.M. rivieropwaarts van Woehoe aan
land is gezet, zou volgens Chineesche berich
ten onder zware verliezen zijn teruggesla
gen. In de omstandigheid, dat Japansche
schepen gebruikt worden en troepen ont
scheept zijn, ziet men in militaire kringen
hier een bevestiging er yoor, dat een groote
japansche
.HET
WOEHAN
HO E P k
rrsJAWO
r8"» "■■■'ANWEI
MKUMDHANKALI J
GEBIED
t
fL^
W) V \^Wpej,nS
SIANO
HOENAN
«3TSJ«NGSJA
jT KIANGSI
f
vr.
actie tegen Haukau spoedig te
wachten
is. Op ons kaartje is de situatie duidelijk
te zien.
De Japanners zijn dus hun opmarsch
naar Hankau begonnen langs den Jangtse;
van Anking uit zullen zij met behulp van
landtroepen het Woenongebied aanvallen.
Op de kaart ziet men Anking aangegeven
met de loop van den Jangtse; Hankau is
de hoofdplaats van het Woehan gebied.
Op het kaartje zijn de voornaamste plaat
sen aangegeven, waar de Chineezen verde
digingslinies hebben aangelegd.
Kanton is gisteravond voor den -veer
tienden keer in veertien dagen gebombar
deerd, nadat de stad 4S uur lang voor
aanvallen was gespaard gebleven.
Een niet te bepalen aantal Japansche
vliegtuigen vloog boven de stad. Vijfmaal
zijn vliegers verschenen, die bijna 30 bom
men hebben uitgeworpen in de buurt van
de electrische centrale in de voorstad
Saitsjoen, die reeds Vrijdag werd vernieldi
De verhoudingen met het bui
tenland.
In gezaghebbende kringen wordt ver
klaard, dat het bericht, dat in de Britsche
kranten is verschenen over een overeen
komst tusschen Frankrijk en China inzake
financieele en technische hulp en het leve
ren van oorlogstuig door Frankrijk aan
China, geheel uit de tucht gegrepen is.