iYfftlliVlIlt
'ranco belooft vrije
havens voor wettigen
handel
Engelsche minister
Schulte zal de Tour
de France uitrijden
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Geen Britsche bemidde
ling in het Verre Oosten
!Hi__snijdt zich in de vingers
Laan, Schagen, Tel. 20.
DONDERDAG 30 JUNI 1938. 81e Jaargang. No. 10609.
Uitgave- <fer N V. Uitg.-Mij". „>to)lon<fe Noorderkwartier"
Concessies aan de
Britsche scheep
vaart. Italië oefent
slechts bescheiden
invloed uit in Spanje!
DE NOORSCHE
SCHEEPVAART IN
MOEILIJKHEDEN
Volgens een artikel van Gayda in de „Giornale dTtalia" heeft
Franco eenige concessies gedaan ten behoeve van de Britsche scheep
vaart, en wel:
1. Varende Britsche schepen zullen niet door vliegtuigen worden aan
gevallen.
2. De vliegtuigbestuurders zullen bij het bombardeeren van havens
zoo mogelijk een onderscheid maken ten gunste van de Britsche vlag.
3. In het republikeinsche gebied zullen vrije havens worden aangewe
zen, die toegankelijk zijn voor de internationale scheepvaart, welke
zich met wettigen handel bezig houdt.
In zijn artikel zegt Gayda, dat het moge-
'lijk is, dat de Britsche ambassadeur gister
avond bij zijn onderhoud met Ciano de Ita-
liaansche regeering heeft uitgenoodigd van
haar invloed bij Franco gebruik te maken
om zekere wijzigingen in de voering van
den luchtoorlog te verkrijgen. Ciano zou ge
antwoord hebben, dat de fascistische regee
ring de vriend van de nationalistische regee
ring van Franco is en vurig wenscht dat
deze wint.
Italië heeft echter altijd de poli
tieke onafhankelijkheid van het na
tionalistische Spanje geëerbiedigd.
Het oefent wel, zooals dat tusschen
vrienden geschiedt, een bescheiden
invloed uit, maar die invloed heeft
grenzen, welke Italië nooit wil over
schrijden. De oorlogsvoering en de
aanwending der middelen daartoe
bijvoorbeeld moeten geheel worden
overgelaten aan den wil en de be
slissing van het Spaansche com
mando.
Alle pogingen tot inmenging zouden in
strijd zijn met de eerbied voor de onaf
hankelijkheid van het nationalistische
Spanje. Men heeft trouwens geen Britsche
schepen gebombardeerd ,maar schepen, die
contrabande vervoerden. Een dergelijk bom
bardement is een defensieve en mensche-
r lijke daad. Daarna deed de minister, aldus
de „Giornale", mededeeling van de reeds
door Franco getroffen maatregelen.
Noorsche scheepvaart bedreigd.
Volgons het „Norvegian Journal
of Commerce and Shipping" heeft
de regeering van het rechtsche Span
je den bond van Noorsche reeders
medegedeeld, dat Noorsche schepen
de havens van het rechtsche Spanje
niet zullen mogen binnenloopen, in
dien zij behooren aan reederijen,
welke ook handel drijven op de ha
vens van het regeeringsgetrouwe
Spanje.
De regeerrng te Burgos liet even
eens weten, dat zij een boycot van
de Noorsche scheepvaart zou orga-
niseeren, wanneer het Spaansche
schip „Guernica" dat sedert eenige
maanden te Tromsoe wordt vastge
houden, niet wordt los gelaten.
De Noorsche minister van buitenlandsche
zaken, Kort, heeft in antwoord op vragen
van journalisten medegedeeld, dat de Noor
sche regeering geen enkele macht heeft over
de beslissingen, welke de hooge raad van
het gerechtshof neemt.. Evenmin heeft zij
het recht invloed uit te oefenen op het
gebruik, dat de Noorsche reeders maken
van de schepen, welke hen toebehooren.
Van de fronten.
Het dagelijksche bombardementsberïcht
gaat heden over de dorpen om Valencia en
Valencia zelf.
Acht personen zijn gisteravond om het
leven gekomen tijdens bombardementen van
de dorpen rondom Vajencia. Voorts vielen
twee gewonden.
Een bijzondere verslaggever van de Gior-
nale d'Italia in Spanje meldt, dat de Itali-
aansche legionarissen bij de luchtmacht een
twintigtal bommen hebben geworpen op
de haven van Valencia. De bommen heb
ben vier vreemde schepen getroffen, die
munitie en onderdeelen van vliegtuigen
losten.
Voorts werd de haven van Alicante ge
bombardeerd, een stoomschip werd er ge
troffen. Het werd geheel vernield,
Het blad vermeldt niet van welke natio
naliteit bedoelde schepen waren. De mili
taire installaties van de haven van Gandi
werden eveneens getroffen. Voorts hebben
de Italiaansche vliegers op doeltreffende
wijze bijgedragen tot de tot stilstand -bren
ging van het tegenoffensief der „rooden"
in den sector van Puebla de Valverde.
De luchtmacht meldt, dat bij een bombar
dement van Balnes door de rechtschen ne
gen personen gedood en 39 gewond zijn.
De front berichten brengen weinig nieuws.
Belangrijke verschuivingen hebben niet
plaats gevonden.
JAPAN IS NIET BANG VOOR
FRANKRIJK EN ENGELAND,
ZEGGEN DE BLADEN IN TO
KIO.
Verwoede gevechten
In een conferentie voor de buiten
landsche pers heeft de woordvoer
der van het Japansche ministerie van
buitenlandsche zaken formeel ont
kend, dat de Britsche ambassadeur te
Tokio, Sir Robert Craigie, de bemid
deling van Engeland zou hebben aan
geboden om een einde te maken aan
het conflict tusschen Japan en China.
Verder verklaarde hij, dat het aftreden
van Tsjang Kai Sjek wel een noodzakelijke
voorwaarde is voor het beëindigen van de
vijandelijkheden, doch het is niet voldoende.
Japan moet de verzekering hebben, dat de
Kwo Min Tang de vijandelijkheden niet zal
voortzetten na zijn vertrek.
De woordvoerder voegde hieraan toe. dat
men in verantwoordelijke kringen te Tokio
geen waarde hecht aan de berichten over de
de reis van Archibald Clark Kcrr, den Brit-
schen ambassadeur in China, die naar Han-
kau zou zijn gegaan om druk uit te oefenen
op de Chineesche regeering, teneinde het af
treden van Tsjang Kai Sjek te verkrijgen.
Er wordt verwoed gevochten.
Volgens het Chineesche legerberïcht, al
dus het Chineesche persbureau, wordt bij
Matang nog steeds verbitterd gevochten. Be
vestigd wordt, dat de Chineezen Ilsiangsjan
gisteren heroverd hebben. De Japansche
strijdkrachten in den sector Hsjangkau
zijn tot 2000 man versterkt. In de wateren
in Foekien bevinden zich geen Japansche
oorlogsschepen meer, daar de drie laatste
schepen gisteren vertrokken zijn.
Bij de herovering van Hsijangkau en
Hsjangsjan door de Chineezen zijn een dui
zendtal Japanneezen gesneuveld.
De Japansche bladen Miyako Sjimboen en
de Nitsji Sjimboen wijden hoofdartikelen
aan de kwestie van het eiland Hainan, waar
in zij er bij de regeering op aandringen,
krachtiger maatregelen te nemen. De Miyako
Sjimboen verklaart, dat Hainan Chineesch
grondgebied is en sterke militaire werken be
zit, zoodat Japan heeft te beslissen of het
al of niet tot verovering van het eiland moet
overgaan. Met betrekking tot den gezamen-
lijken FranschBritschen stap ten aanzien
van Hainan kan de Miyako Sjimboen niet
inzien, wat bedoeld wordt met „onge-
wenschte gevolgen", die de bezetting tan het
eiland door Japan zou kunnen hebben, zoo
als naar verluidt in de BritscliFransche
nota aan Japan wordt yerklaard.
Het blad verklaart, dat noch En
geland noch Frankrijk gegronde re
denen heeft om den Japanschen op-
marsch naar Hainan te vreezen en
dat, indien deze landen Japan op
grond van ongemotiveerde vrees uit
dagen, Japan niet zou aarzelen, de
uitdaging aan te nemen.
De Nitsji Nitsji schrijft dat, indien de
buitenlandsche mogendheden het bewind
van Tsjang Kai Sjek blijven steunen, Japan
het eiland Hainan niet zou kunnen uitslui
ten yan het doel zijner militaire operaties.
Buitenlanders nog veilig.
Hoewel gisteren 189 vreemdelingen, onder
wie Engelschen, Franschen, Amerikanen,
Russen, Italianen en Duitschers, naar Hon-
kong zijn vertrokken, verblijven nog ver
scheidene honderden buitenlanders in Kan
ton. Hun veiligheid wordt niet ernstig be
dreigd, aangezien alle mogelijke voorzorgs
maatregelen getroffen zijn.
U/ieUennen
Al moet hij het laatste
stuk loopen!
Gezond optimisme van den renner.
Als op Dinsdag 5 JnU a.s. het start
schot zal vallen voor de jaarlijksche
monsterrace, die Tour de France heet
zal voor de derde maal een klein
groepje Nederlanders behooren tot
de uitverkorenen, die vol goeden
moed deze race aanvangen. Het eer
ste jaar was het optreden der Neder
landers een groote verrassing, het
tweede jaar een even groot fiasco.
Wat zal het derde jaar geven? De
kleine, maar zeer selecte Nederland-
sche ploeg is vastbesloten er zorg
voor te dragen, dat het échec van het
vorig jaar zal worden gewroken.
„Al eindig ik in iedere étappe op de zes
tigste plaats uitrijden zal ik den tour", zoo
zeide een onzer sterkste troeven, Gerrit
Schulte ons, toen wij hem naar zijn meening
en verwachtingen vroegen. „Ik ben mij er
tenvolle van bewust, dat het een zeer zware
opgave zal zijn, maar er moet heel wat ge
beuren als ik haar niet volbreng. Geen
oogenblik zal ik mij illusies maken over 'n
eventueele overwinning. Het gaat er mij
slechts om de race uit te rijden. De eerste
zeven étappen vrees ik het meest. Als die
er eenmaal opzitten, dan volgen de overigen
vanzelf, dan ben je er wat je noemt door".
Maar die eerste zeven étappen! Ik moet U
eerlijk bekennen, dat ik hem daarvoor wel
een beetje knijp. U moet niet vergeten, dat
ik nog nooit een meerdaagsche race gere
den heb. Het gaat er nu maar om of het
étappe-rijden mij ligt. Na zware wedstrijden
ben ik nooit overdreven moe, dat is in ieder
geval een gunstig voorteeken."
Gerrit Schulte, de jonge, vaak ietwat over
moedige wegcoureur is vol goeden moed.
En als hij soms even aan eigen capacitei
ten twijfelt, dan staat er een keur van
vrienden klaar om hem op te beuren. Waar
lijk, de mental training, die Schulte, zij 't
onbewust, gehad heeft, is van onschatbare
waarde. Schulte immers leeft in een milieu
van wielrenners. Men zal vergeefs trachten
Schulte alleen te spreken. Iedere vraag, die
hem gesteld wordt, beantwoordt hij niet al
leen, maar met hem de vele vrienden, die
zijn woning, of liever gezegd die van zijn
aanstaanden schoonvader, waar hij tijde
lijk inwoont, regelmatig bezoeken. Daar is
b.v. Peperkamp, de bekende amateursprin
ter. „Jong Gerrit, als je terugkomt voor de
tour afgeloopen is, dan krijg je van mij ei
genhandig een pak slaag, zooals je nog
nooit van je leven gehad hebt", dreigt Pe
perkamp en zoo'n dreigement moet wel
helpen, want Peperkamp beschikt over een
paar kennissen, dier espect afdwingen. „Ik
volbreng de tour, al moet ik het. laatste
stuk loopen" luidt dan ook Schulte's vast
beraden antwoord.
Ook aan goede raadgevingen ontbreekt 't
hem niet. „Loop nou niet te hard van sta
pel, waarschuwt de heer Van der Kley, de
aanstaande schoonvader. Kalm aan de eer
ste dagen. De hoofdzaak is, dat je mee
komt. En probeer je slag te slaan in de tijd
races, want daarin ligt je groote kans. „En
zorg voor een behoorlijke massage hoor,
vult Peperkamp aan. ,U moet n.1. weten,
zoo vervolgt de sprinter tot ons, dat dat
eigenwijze heer zich nooit wil laten mas-
seeren. Maar in een race als de Tour de
France zal hij er toch aan moeten geloo-
ven,!
Schulte zucht eens. „Wilt U wel geloo-
ven", zoo zegt hij, dat ik de dagen voor het.
vertrek naar Parijs eigenlijk het zwaarste
vindt? Ik zou willen, dat het al vast Dins
dag was en dat ik op de fiets zat! Dat wach
ten maakt me maar nerveus. Ik ben ten
minste blij. dat ik Donderdag nog te Utrecht
kan starten in een koppelachtervolging met
den Pijn tegen Slaats en Pcllenaers. Dat
geeft tenminste nog eenige afwisseling.
Geen angst voor de bergen.
„Ben je niet bang voor de bergen', vra
gen wij.
Schulte kijkt ons een beetje verwijtend
aan, als wilde hij zijn verontwaardiging
toonen over ons gebrek aan vertrouwen in
zijn capaciteiten.
„Het klimmen vind ik niet zoo
zwaar. De Cauberg te. Valkenberg
is veel „gemeener" dan de bergen,
die wij in den Tour zullen ontmoeten
en daarmede heb ik tijdens de Neder-
landsche kampioenschappen ook
geen moeite gehad. En voor het da
len ben ik heelemaal niet bang.
Neen, wat dat betreft zullen wij, Hol
landers, eens laten zien, dat we nog
altijd Jongens van Jan de Witt zijn!
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DB BILT SEINT:
Verwachting: Krachtige tot ma
tige Westelijke tot Zudiwes-
telijke wind, gedeeltelijk be
wolkt, weinig of geen regen,
weinig verandering in tem
peratuur overdag.
Verdere vooruitzichten! Weinig
verandering.
We brengen dan de training ter sprake
en het blijkt dan dat Schulte, evenmin
trouwens als de andere Nederlanders, een
speciale training heeft ondergaan. „Dat is
ook niet mogelijk, voor een race als de Tour
de France. Het gaat er alleen maar om de
noodige hardheid te verkrijgen. Welnu, ik
heb dit jaar vele koersen gereden en nim
mer moest ik opgeven wegens vermoeidheid.
En verder heb ik natuurlijk dagelijks de
noodige kilometertjes afgelegd.
„Vandaag ook nog?", vraagt de heer Van
der Kley veelbetekenend.
„Ja zeker", luidt het onschuldige ant
woord.
„Hoe komt het dan, dat je racefiets in de
garage stond en de auto verdwenen was?
„Nou ja, ik heb het vandaag maar eens
per auto geprobeerd! Ik ben bij Cor Wals
geweest. Die heeft een nieuwe wagen, die
140 K.M. per uur loopt. Zoo'n wagen koop ik
ook, als ik terugkom van de Tour de Fran
ce".
Dat noemen wij nog eens een gezond op
timisme. Waarlijk Schulte snoeft niet, wan
neer hij zegt overtuigd te zijn de tour tot een
goed einde te kunnen brengen. De Amster-
damsche Bosschenaar blaakt van strijdlust.
Nog enkele moeilijke dagen van wachten en
nerveuze spanning wachten hem. Dan ver
trekt hij Zondag naar Brussel, waar Jo
ris van den Bergh zijn dicipelen zal verza
melen. En vervolgens: op naar Parijs, waar
wij Schulte en de zijnen veel succes wen-
schen!
H.M. de Koningin gaat
naar Zwitserland
Mien meldt ons van officieele
zijde, dat het in het voornemen
ligt van H.M. de Koningin, om
Zaterdag a.s. 2 Juli voor Haar
jdhrlijksche buitenlandsche reis
naar Zwitserland te vertrekken.
Wie schond de luchtvaartgeheimen?
Men is van oordeel dat minister
Hore Belisha de rechten der
Parlementsleden aantast.
Gisteren hebben wij met een enkel woord
medegedeeld, dat een belangrijk Britsch
luchtvaartgeheim geschonden was. Hierbij
is het Lagerhuislid Sandys betrokken, die
weigert de bron van zijn inlichtingen te ont
hullen. Er is nu een commissie benoemd,
welke een rapport zal uitbrengen.
De vraag, waar het in deze commissie om
gaat is in wezen: kan een parlementslid,
zonder gevaar te loopen in de gevangenis
te komen wegens wetsovertreding, voor het
Lagerhuis, de openbare tribune in staatsza
ken, alle kwesties te berde brengen, die hem
in zijn kwaliteit van parlementslid onder
de aandacht komen?
De meeningen zijn verdeeld; liberalen en
socialisten vinden meerendeels, dat de vrij
heid van een parlementslid niet aangetast
mag worden. Verscheidene conservatieven
zijn wel van meening, dat hun collega San
dys niet op de juiste manier is behandeld,
toen hij zijn vragen tot den minister van
Oorlog richtte, maar anderzijds zijn zij er
voor, dat de wet op officieele geheimen stren
ger wordt gemaakt
Het begint er veel op te lijken, dat de mi
nister van oorlog, I-Iore Belisha, zichzelf in
ernstige moeilijkheden zal brengen door zijn
optreden tegen het Lagerhuis en met name
tegen het lid Duncan Sandys.
Een zeer ernstige zaak.
Deze laatste verwekte in het Lagerhuis
opzien door na den vraagtijd nogmaals de
aandacht van den spreker te vragen „voor
een zeer ernstige zaak". Hem was namelijk
als officier van het territoriale leger door
het Militaire Gerechtshof, dat gisteren is be-
HORE BELISHA.
last met het onderzoek naar het uitlekken
van militaire geheimen, bevolen zich in uni
form naar dat Hof te begeven om als getuige
op te treden. Hij beschouwde dit als een gro
ve inbreuk op de privileges van het Huis.
Deze mededeeling veroorzaakte groote op
schudding in de zaal, zegt het Hsb.
De Speaker zeide, dat hij niet onmiddel
lijk kon zeggen of er inbreuk op de privile
ges was gemaakt of niet.
De minister-president stelde voor de kwes
tie aan de commissie voor de privileges van
het Huis voor te leggen (deze bestaat uit
Chamberlain, den advocaat-generaal Sir
Donald Somervell, majoor Attlee, Sir Archi
bald Sinclair, Sir John Gilmour, Churchill,
Arthur Greenwood en George Laimbert). De
commissie heeft gisteravond drie uur ver
gaderd en zal heden haar beraadslagingen,
hervatten.
Chamberlain kondigde daarop aan, dat
de minister van oorlog den Legerraad zou
verzoeken het onderzoek op te schorten.
Hore Belisha zeide, dat er geen sprake
van was, dat het Militaire Hof van onder
zoek de privileges van het Huis zou schen:
den. Het Hof moest nagaan in hoeverre een
officier van het Britsche leger zich aan'
misbruik van vertrouwen had schuldig ge
maakt, Het algemeen belang eischte, dat
zulk een onderzoek werd gehouden en het
sprak van zelf, dat het uitlekken van ge
heimen diende te worden onderzocht. Het
was iets, waarmede hij zelf niets te mar
ken had, het werd automatisch door den
Legerraad gedaan.
Hore Belisha eigenmachtig.
Churchill vroeg daarop aan Hore Belisha,
of hij de militaire leden van den legerraad
er van in kennis had gesteld, dat het La
gerhuis zelf een onderzoek zou instellen.
Hore Belisha antwoordde hierop ont
kennend. Hij achtte de mogelijkheid niet
uitgesloten, dat de Legerraad had gecon
stateerd, dat Sandys ook verplichtingen
had als officier van het territoriale leger
en dat, wanneer een andere officier getui
genverklaringen moest afleggen omtrent een
zaak waarbij Sandys betrokken was, het in
diens belang was daarbij tegenwoordig te
zijn.
Hierop sprong Sandys op ert vroeg hef-
tig: Suggereert de minister, door wat hij
zoo juist heeft gezegd, dat ik nalatig ben
geweest ten aanzien van mijn plicht als
officier van het territoriale leger? Waarop
Hore Belisha antwoordde: Zooiets hob ik
natuurlijk niet gesuggereerd.
In de wandelgangen is de kwestie druk
besproken. De indruk is vrij algemeen,
dat Hore Belisha nogal eigenmachtig is,
dat hij, die als minister van transport ge
woon was, dat zijn wil als bevel werd be
schouwd, thans als minister van oorlog de
zelfde methoden tracht toe te passen en dat
hij zich daarbij leelijk in de vingers heeft
gesneden.