De Brabantsche Briet
Geen oorlog
van
in den aether!
Nazi-propaganda onder
Nederlandsche arbeiders
Vrije handel met onze
Oosterburen het ideaal
Roofmoord?
Ulvenhout, 30 Juni 1938.
Meneer Amico,
Dré I had deze
week ginnen tyd over,
om oe zynen brief te
schrijven en nou hee-
t-ie mij daarmee op
geknapt.
Ja in deus zo
mertij komen wy.
boeren, iederen dag
vierentwintig uren te
kort en ik heb dan
ook, ge wit 't al,
geloof ik, van Opa,
'nen knecht erby meu-
gen nemen. Den
Eeker. Hy hiet eigenlyk Sjaak Hoppenkfou-
wers. Daar bên 'k achter gekomen toen 'k z'n
rentekaart in orde heb laten maken, want ge
wit, veur oew personeel mot ge, als baas,
plakken. Dan krygt den Eeker over vijftig jaar
drie gulden pensioen en den plakker krijgt
heelegaar niks. Maar als den Eeker over 'n
paar jaren er uistcheidt mee werken, dan
krygt ie z'n verdere leven 'n tientje per week.
Als ge 't my vraagt, dan kosten ze 'm beter
eerst vyftig jaren laten werken en dan 'n
tientje per week geven. Dan was den Eeker
beter af. Dat kwam den Staat voordeeliger
uit en ik hoefde niet te plakken. Ik heb dat
ook aan die heeren gezeed, daar in stad op
't kantoor van den Arbeid. Maar ze zeeën, dat
ik van die zaken niks begreep en da'k maar
braaf zegeltjes plakken moest, dan kwam alles
dik in orde, zeeën ze.
Den Eeker was er ook bij, want die moest
zijnen naam zetten. En toen heb ik gelachen,
meneer amico, gelachen, die heeren wierden
er eerst'kwaad om! Ze hadden alles ingevuld
op Sjaak den Eeker, ziede. En toen ie teekenen
moest, schreef ie: „Sjaak Hoppenbrouwers".
Of liever gezeed: den Sjaak kwam nie wijer
dan „Hoppenbr." Toen was de kaart vol.
want den Eeker schryft heel langzaam heel
groote letters en dan gerokt ie nog wijd uit de
rails ook: Hij begint van onderen links en hy
komt uit van boven rechts. Neeë, als schrijver
is den Eeker ginnen scherpschutter.
Waarom wy 'm den Eeker noemen, zulde
denken Omdat ie zoo rap, zoo klein, zoo
rood van haar en zoo roestig van vel is. Deur
de sproeten. Als elke sproet veur 'n dubbel
tje verkoopen kost, was ie mee glans millioen-
nalr. Maar daar zyn weinig liefhebbers veur
sproeten
Volgens mijnen Opa is den Eeker lyk twee
druppels water den Blaauwe, toen den Blaauwe
zoo jonk was. Ik kan dat natuurlyk nie con
troleeren, want den Blaauwe, mee z'n negen
jaren wees, had niemand op de weereld die
trotsch op 'm was. En dus bestaay er gin foto's
van 'm. Maar mijnen Opa kan ik gelooven, die
liegt nooit teugen mij. Wel 'ns teugen Trui,
teugen Opoe, maar ja Trui is maar 'n vrouw,
niewaar? En teugen vrouwen kunde nie altij
de waarheid zeggen. Als ik teugen Dré I zou
zeggen: „Man, wa zyde lillijk", (maar 't is nie
zoo! Ik ben veul trotsch op 'm!) dan zoé ie in
den lach schieten en my 'nen schup onier m'n
gewitwel geven. Maar als ik naar Trui d'r kin
zou kyken en dan zeggen: „Trui, ge loopt mee
de centen van den barbier in oewen zak,
wedden da'k van den heelen dag gin goei
woord meer kreeg? Ik heb 'ns mee 'n meske
geloopen. Blijft onder ons, ee! 't Was zoo op
't oog wezenlijk 'n knap meske. Maar ze had
twee dingen over d'r eigen, die veul vervelend
waren. Ten eerste hiette ze Trees en dieën
naam, meneer amico, kan 'k nie uitstaan. En
ten tweede sprak ze altij deur d'r neus. Ik zee
toen 'ns teugen heur: „Trees, ge mot 'nen keer
meer oew neus uitsnutten, want gij praat
sjuust 'nen verstopten gootsteen." Meneer
amico, dat zat dalijk teugen 't kwaad been.
Trees is kwaad weggeloopen en 'k heb ze nooit
veromgezien.
Ja, zoo is 't vrouwvolk! Neeë, dat hebben
ze me nie op kostschool geleerd; Opa hee-g-et
me ook nie mee zooveul woorden gezeed, maar
als ik naar z'n gezicht kijk als ie mee z'n
klantjes klasjeneert en handelt, dan weet ik
wel, waar 't veugeltje z'n nestje houdt.
Alle klachten en alle schellis lot mijnen Opa
mee 'n lachend gezicht an z'n broek drogen;
ook als Trui uitpakt! En van Dré I kunde
veul leeren, reken maar van yes!
Als ik mee den wagel uit ben ik ben nog
wèl gin zestien, maar 'k ben bekanst sjuust
zoo groot als de dienders, dus! ik zeg, als
ik wel 'ns mee den wagel uit ben, dan maak
ik nog wel 'ns 't ambuis. om mee 't vrouwvolk
te iebatteeren (zoo noemt Opa dat) maar.
ochirrekes, meneer amico, da's zoo fout! M'n
peerd, ge wit, ik heb 'n eigen renpeerd,
verstaat me al veur ik één woord gezeed heb.
Maar de klantjes? Als ge die 'n heel boek
veurgelegen hebt, dan weten ze den titel nog
nie.
Als ik "verlejen week die dingen zoo 'ns mee
Dré I besprak, we zaten onder den notenleer
ons pyp te smoren, dan stond in-eenen Trui
in 't deurgat. Ik docht, ze was in 't achter
huls. maar ja! Ze hee-d-'n paar ooren, meneer
amico, als 'nen waakhond.
Ze lachte me zo'n bietje uit, zal Opa nie
doen, en zee toen teugen hum: „ik geloof,
Dré, dat dieën kleine ik kijk ze dwars over
d'r muts! dat dieën kleine 'nen vrouwen
hater wordt. Hihihi!"
Opa lachte 'ns smakelijk en gaf toen ten
antwoord: „dat was ik ook, Trui, op zijnen
ouwer! Hahaha! Dat gaat er mee den tyd wel
af!!"
Maar toen, meneer amico, toen had Opa in
den appel gebeten! Ochèrm wat liep Trui
kwaad weg. Snapte dat nou??
Ikke nie, maar ik docht dalyk: pats! Dré I
hee weer dalyk 't goeie antwoord vast. Zoo
lachende weg.
'n Minuut later was Trui weer verom. En
mee den schotteldoek in d'r handen, wees ze
straf naar Opa, en zee, heesch van kwaaiig
heid: „ik zal jóu in de gaten houwen, man
neke!"
Ik keek nog 'ns sjecuur naar d'ren schottel-
1 doek..., ja..., die wees toch naar Dré I. En
wat had die nou gedaan??
Maar Dré I, veur één gat niet te vangen,
die lachte veer, dat z'nen buik schudde en hy
zee: „ge zijt heelegaar op 'n verkeerd moment,
Toeteloeris! Mynen tyd is al lank veurby en de
tyd veur hum (was ik) mot nog kommen!"
En toen... toen zag ik duidelyk, hoe Trui
alle moeite had om niet te laten merken, dat
ze royaal in den essetee had getrapt. Want
ze slikte 'n paar keer en dan is 't kapot,
meneer amico, ge mot oew antwoord by de
hand hebben, s.iuust als Opa alty, ze slikte
'n paar keer, dee veul moeite om kwaad te
schynen, en toen zee ze wéér iets geks: „den
vos verliest wel z'n haren, maar nie z'n stre
ken"!
Eigenlijk 'nen flauwen zet. Afgeven op Dré
I zynen kalen kop is water pompen in 'n ben-
neke. En streken? Neeë, streken hee mijnen
Opa nie!
Nouja, hij kan de wefkes AAn. Hy gift ze
lachend gelijk en gaat z'nen eigen gank. Dat
is 't, wat ik nog goed leeren mot. Anders ben
'k veur den wagel niks weerd. En wat dat mee
'nen kalen kop te maken hee?... Afyn, Trui
zee 't maar!
Nou motte weer nie denken, da'k mee m'n
Opoe niks op heb! Ik kan goed mee heur over
den weg, horre! 't Is 'n goeie! In d'r soort ee,
in d'r soort. Dat vrouwensoort is veul inge
wikkeld veur me, da's de chose!
En toch... daar hebt ge nou Wieske, m'n
Moeder. Als Wies en ik malkaar maar aan
kijken, dan begrijpen we malkaar al! En
Wiesk" hoort toch ook tot 't andere soort...!
Zal ik oe 'ns iets in groot vertrouwen zeg
gen, meneer amico?
Ik ben destijds gèèf teugen de lamp geloo
pen, op die school in Amsterdam, als ik n'en
jongen op z'n sm... pardon, op z'n oogén had
geslagen, om dat ie Rietje Buts naliep mee
droitèlierten en zuurballen en zoo. Als ik dieën
knul behoorlijk afgedroogd had en van 't Hoofd
van de school 'n leste waarschouwing te pak
ken had (de Allerleste kwam binnen 'n week
daarop), dén pas snapte-n-ik, lummel, dat
Rietje Buts. die zuurballen dan toch maar
AAngenomen had...!
Enkele jaren later, als ik óp kostschool was
en in de vacantie mee mijnen Opa meeging
mee den groentenwagel 't was toen nog 'n
spulleke, meneer amico, dan liep ik teugen
Anneke op, 'n klein belle meske, dat altij veur
ons opendee. Die had iets veur me over. Die
gapte veur mij eiken dag 'n sigaretje. Maar ik
moest verom naar Kostschool, Anneke kreeg
'nen anderen dienst, ik weet ze nou op gin
kilometers meer te vinden.
Toen kwam, ik was H|§t veurgoed op den
hof, Rika Roovers in m'nen weg. Maar die
gong al rap aan den haal mee 'nen suikerbak
ker! Net zoo iets als dat jonk in Amsterdam
dus. Nou pas die Trees, mee die eeuwig-volle
neus. Ge wit er alles van!
Maar nou weet ik wa'k doen mot, meneer
amico!
Ik kijk er gineen meer aan, veur ik teugen
'n klein „Wieske" aanloop, dat er sjuust zoo
uitziet als Moeder! Blon, blaauwe oogskes en
net zoo goeiig! Als er, sodepin, 'nen kleinen
Blaauwen uit de locht is komen vallen, waar
om dan gin klein Wieske, zeg ik miar!
Ge verstaat: ditte blyft allemaal onder ons,
ee"?
Ginmensch wit er iets van als Opa; veur
hem heb ik gin geheimen. En Opa hee me ge
zeed ,da tie 't 'n goei idee vond. „Wacht daar
maar op," zee-t-ie: „al is 't tot oew dertigste
jaar!"
Mee den Eeker kan 'k best veuruit. 'k Mot
'm natuurlyk veul leeren, maar als ik 'm
énen keer iets veurgedaan heb, dan kén ie
't ook! En als ik 'm 's mergens roep, om 'n
uur of vier soms al, dan staat ie twee tellen
later gespoord en geleersd klaar. Hij stikt
z'nen Eekerskop in 'nen stalemmer vol water,
gooit z'nen kiel over, dan is meteen z'n kop
droog, wipt in z'n broek en z'n klompen en
da's allemaal nog rapper gebeurd, dan ik 't op
kan schrijven.
Opoe was eerst nie erg „Eekerachtig", lijk
zij dat noemt. Maar ze is veul bygedraaid, om
dat ie zoo hard werkt.
Ik heb 'm ook enkele dingen motten Af-
leeren.t
'n Paar weken gelejen b.v., toen we samen
uit den akker kwamen, liet ie den kruiwagen
ineens staan, liep hard weg, sprong over 'nen
sloot en eenmaal op den keiweg zijnde, gong ie
langs den kant zitten. Daar kwam 'nen me
neer aan en... den Eeker sprak dieën mensch
aan. Ik keek, keek, en 't viel me op, dat den
Eeker nog kleinder leek dan ie al is. En dat
ie z'nen kop schuin hield. Dieën meneer pakte
naar z'n beurs en gaf den Eeker iets.
Ik begost te begrijpen...! Woonwagelmsnie
ren! Als dieën meneer 'n pas of twintig wijer
was, dan schoot den Eeker 't winkeltje van
vrouwke Oomen binnen en trotsch, z'nen ros
sen kop in de locht, de handen in de zakken,
kwam ie weer buiten, mee 'n sigaretje in z'nen
mond. Zoo kwam ie by me verom, deuzen Zi-
geunde--baron! En presenteerde my ook 'n
sigaretje.
„Eeker," zee ik: „den eersten keer, dat ik
zooiets weer zie, schup ik oe vierkant van den
hof! Kek! Zoo!"
En ik gaf 'm 'n ding, meneer amico, onder
z'n gewitwel, dat ie meters veuruit schoot.
Dat is ie nou afgeleerd.
Hij krijgt van mij 'nen gulden in de week
en da's genogt. Ik maak ginnen gulden op.
Dus!
Nou is 't casueel, zo'n ermzalig smoel als ie
trekken kan. Hij kekt oe 't leste dubbeltje uit
't diepste hoekske van oewen vestjeszak. Dan
buigt ie ongemerkt iets deur, in z'n knieën en
dan lijkt ie op 'n manneke van 8 jaar, dat
zwart ziet van den honger! Maar ondertus-
schen frit ie eiken dag 20 botrammen op, 3
borden pap en 'nen emmer middageten.
En de gevolgen...?
Ik schup 'm dikkels den stal uit. Ik zou me
schamen veur Bles.
Dan scheld ik 'm uit veur dingen waar 'nen
hond gin brood van lusten zou. Maar belee-
digd? Allee, kunde begrypen! Dan hee-t-ie
den grootsten leut, den bunzing!
Dan mot ge dat vergelijken mee zon' Trees,
die ge nog gineens mocht zeggen: „Treeske,
boent oew neus 'ns 'nen keer!"
Neeë, mee vrouwvolk kan 'k nie over den
weg, meneer amico. Gif my maar mijnen Opa,
den Blaauwe en den Eeker! En den Fielp. Ok
'nen gèèven vent!
Opa komt sjuust vertellen, da'k aan 't end
van m'nen brief nog twee dingen schryven
mot:
Ten eerste: in antwoord op veul vragen, dat
ie nog wel 'ns op den Vic zal terugkomen,
want dat den Vic één van z'n alderbeste ka
meraads is geworden. En ten tweede: dat de
menschen, die adressen zoeken om deuzen
zomer in Ulvenhout te logeeren, beter ineens
kunnen schrijven naar: Kees van den Broek,
Ulvenhout C. 45a.
Want Opa gift de brieven, toch altij deur
naar den Kees. En als die brieven rechtstreeks
gaan zijn jullie rapper geholpen.
En nog iets: Toon H. in Utrecht mot ik
laten weten, dat die pijp komt. Opa was 't ver
geten.
Maar nou schei ik er af. Opa z'n pampier is
vol, dus ge hebt de volle maat, meneer amic.
Veul groeten van Opa en Opoe en gin horke
minder van oewen
t.a.v.
DRÊ.
Saluut!
Internationaal debat
Gelijk reeds eerder w«rd gomeld, zal van
22 tot en met 27 Augustus in dc Ridderzaal
te 's-Gravenhage dc 34ste interpariemenh^jje
conferentie wórden gehouden. De voorbe
reiding van die conferentie is thans in vol
len gang.
De agenda van de as. conferentie bestaat
uit een algemeen debat over den politieken
en economischcn toestand en een bespre
king van de volgende onderwerpen;
De deelneming aan de exploitatie van ko
loniale grondstoffen;
de meestbegunstigingsclausule;
de internationale codificatie van de wet
geving op de auteursrechten en het wetge
vend proces.
Een neef van den Tsaar
in ons land
Mot het s.s. „Statendam" van de Holland-
Amerika-lijn wordt heden Prins Georgc Ro-
manoff, een neef van wijlen den Tsaar van
Rusland, in ons land verwacht.
Prins Gcorge Romanoff, die te New York
woont, reist in gezelschap van den heer J.
J. Vincent, den bekenden Amerikaanschen
manager, die eertijds de Duitsche opera, on
der leiding van Max von Schillings, naar
de Vcreenigdc Staten heeft gebracht en in
het a.s. seizoen de balletgroep Yvonne Ge-
orgi voor een tournee door Amerika heeft
geëngageerd.
Prins Georgo zal in het Amstel Hotel te
Amsterdam afstappen.
We zitten in een keurslijf van
afgesloten verdragen.
De heer A. Flesche, president der Duitsche
Kamer van Koophandel voor Nederland te
Amsterdam, heeft in een dezer dagen te
Wuppertal gehouden rede gesproken over
de „Actueele vraagstukken der Nedcr-
landsch-Duitsche economische betrekkin-
Ken".
Spr. wees erop. dat de afgesloten verdra
gen, die thans het geld- en goederenverkeer
lusschen beide landen regelen, een keurs
lijf zijn, waar handel en nijverheid heider
landen als het ware zijn ingeregen. Naar
mate dit wijder wordt gemaakt, zal de hun-
del in beide landen meer opbloeien.
Vooral opheffing van de clearing en te
rugkeer tot de beginselen van een vrijen
goederenruil zou de economische belangen
beider landen ten goede komen. Want
Duitschland heeft veel Nederlandsche en
Nederland veel Duitsche producten noodig!
Hoe zij dit ideaal te bereiken? Eerste
voorwaarde hiertoe, meende spr., was een
wederkeerig begrip voor eikaars belangen,
een „Sich-vcrstchen" en een hierop geba
seerd wcderzijdsch vertrouwen. Niets
schaadt per saldo de wcderzijdsche belan
gen zoo als wantrouwen, op welk gebied
dan ook. Daarom verheugde spr. zich over
de werkzaamheid, die dc Deutsch-Nieder-
landische Gcsellschaft aan den dag legt.
Ook de Duitsche Kamers van Koophandel
in Duitschland en in het buitenland kunnen
op dit gebied nuttig werk doen. De betrek
kingen tusschen Nederland en Duitschland
kunnen niet goed genoeg zijn. (Applaus).
Na den voordracht van den heer Flesche
was het woord aan Mr. R. A. H. M. Gielen
uit Maastricht, directeur van het Econo-
"misch Technologisch Instituut voor Lim
burg. Spr. hield een boeiende voordracht
over do „industrialiseering der Nederlan
den". Spr. wees erop, dat de economische
toestand in Nederland gedurende de afge-
loopen 50 tot 60 jaar geheel veranderd is.
Nederland is op het oogenblik een industrie
land geworden. Hiervoor kan men niet
meer de oogen sluiten. Nederland zal ook
verder zijn nijverheid uitbreiden. Er zijn al
lerlei factoren, die doen verwachten, dat Ne
derland op het gebied der nijverheid een 1
goede toekomst tegemoet gaat. Spr, wees op
de uitstekende ligging van het land.
De groote zeeschepen kunnen diep het
land invaren. Nederland is de delta van de
groote rivieren. De Rijnschecpvaart dringt
door tot in het hart van Europa. Neder
land ligt tusschen landen, die gaarne aan
Nederland willen verkoopen en die ook
behoefte aan Nederlandsche voortbrengse
len hebben. Nederland heeft uitstekende
handelsverbindingen. Het land heeft niet
zoo weinig grondstoffen, als vaak gedacht
wordt. Het Nederlandsche volkskarakter
leent zich ook voor de nijverheid. Dc meer
derheid van de Nederlandsche arbeiders
zijn reeds in dc nijverheid werkzaam. Ook
in Nederland begint de staat het „recht op
arbeid" te erkennen! Toch heeft Nederland
op het oogenblik nog allerlei vraagstukken
op te lóssen, waarvan liet vraagstuk der
werkverruiming liet belangrijkste is. De
Nederlandsche Regeering weet, dat bet
aantal werkloozen op het oogenblik nog
onrustbarend groot is, maar zij tracht het
spook der werkloosheid te verjagen door 't.
bevorderen der industrialiseering. Hiervan
zal het resultaat zijn, dat eindelijk ook in
Nederland alle valide arbeiders werk heb
ben Spr. wees op de verschillende maat
regelen, die de Nederlandsche Regecring
reeds getroffen heeft. De opgerichte eco-
nomisch-teclinologische onderzoekingsinsti-
tutcn, zooals liet instituut, dat spr. verte
genwoordigt, banen den weg, om geheel
Nederland weer aan het werk te krijgen.
Ondanks alle moeilijkheden op handelspo
litiek gebied is intusschen de verdere in
dustrialiseering der Nederlanden zonder
het particulier initiatief ondenkbaar.
De radio in dienst van den vre-*
de. Heeft het nieuwe wetsont
werp zin?
Een op 23 Sept. 1936 te Genève gesloten
verdrag, waarbij de radio als een instru
ment in dienst van den vrede zal worden
gebruikt, zal eerstdaags in Nederland als
wetsontwerp aan de Kamer worden voorge
leerd. De Haagscho Post schrijft naar aan
leiding hiervan het volgende:
Dit verdrag, dat nu reeds zeven jaar gele
den is ontstaan, is met de beste bedoelingen
ontworpen en bevat tal van mooie artikelen,
die den regeeringen den plicht opleggen,
geen radio-uitzendingen toe te laten, die
de bevolking van een ander land kunnen
verleiden tot daden, welke strijdig zijn met
dc binncnlandschc orde of met dc veiligheid
van dom, betrokken staat. Voorts mogen er
geen uitzendingen plaats vinden, die tot oor
log met een der aangesloten landen opwelv
ken, terwijl onware berichten, die de goede
internationale verstandhouding zouden kun
nen vertroebelen, zoo spoedig mogelijk rui
terlijk moeten worden rechtgezet. Twee cn
twintig staten, waaronder ook Nederland,
hebben indertijd dit verdrag onderteckend en
thans staan wij op het punt, het wettelijk
te bekrachtigen.
Hoe verleidelijk' dit alles ook mo
ge schijnen wij moeten, aldus het
blad, onzen lezers toch de illusie
ontnemen, dat.deze wet in staat zou
zijn, de radio in dienst van den
vrede te stellen. Want in de zeven
jaren, sinds dit verdrag als begelei
dend verschijnsel van de ontwapc-
n:ngsconferentie voor het eerst word
•sproken, is de politieke toestand
dermate veranderd, dat .van een
doeltreffende internationale samen
werking nauwelijks meer kan wor
den gesproken!
En afgezien daarvan trouwens:
reeds hij voorbaat ontbraken in de
lijst der zich verplichtende staten de
namen Italië, Duitschland cn Japan,
terwijl dc handteekeningen van Oos
tenrijk en Spanje ook onder dit do
cument vermoedelijk wel haar betee-
kenis zullen hebben verloren.
Waar het wetsontwerp eigenlijk
toe dient.
Wat er thans nog overblijft, zijn de hand
teekeningen van landen, die er in de verste
verte niet aan denken onder elkaar een
aotheroorlog uit te lokken. Of is het mis
schien noodig, dat de wet ons verbiedt te
gen Engeland of Frankrijk, tegen Zwitser
land, Scandinavië, Chili en nog een paar
andere overzeeschë staten bclccdigcnde uit
zendingen op touw te zetten?
Wij komen dus tot do conclusie,
dat het wetsontwerp in het gunstig
geval verhoudingen en betrekkingen
regelt en beschermt, die onder dc
huidige omstandigheden gelukkig
deze bescherming heelcmaal niet
noodig hebben.
Natuurlijk zou men een zekere voldoe
ning kunnen gevoelen over het feit, dat hier
weliswaar een omvangrijk apparaat in
werking wordt gesteld, waarvan het nuttig
effect in den loop der tijden helaas illusoir
is geworden, maar dat een cn ander, al kan
het niet meer baten, toch op zijn minst nie
mand schaadt. In de eerste plaats echter
moet het toch vrij dwaas worden geacht,
aan een verouderd verdrag wetskracht te
verleonen dit druischt in tegen den eer
bied. dien wij voor het begrip „wet" moeten
gevoelen doch bovendien komt het ons
voor, dat deze wet, ingeval zij wordt aan
genomen, onder bepaalde omstandigheden
remmend zal werken, als de beliartigintr
van onze eigen nationale belangen op het
spel staatl
Wij weten, dat de mogelijkheid bestaat
het verleden heeft het reeds meermalen
aangetoond dat de grondslagen van on
zen staatsvorm cn onze Grondwet door
stations van vreemde staten ten scherpste
worden aangevallen, en voorts dat men
tracht op de bevolking van onze overzee-
sche gebiedpn door propaganda invloed uit
te oefenen. Wij weten ook, dat diplomatieke
stappen in zulke gevallen geen effect sor-
teeren.
Het eenige middel, dat ons in zulk
een geval ten dienste staat, is:
onze radio stations als afweermid
del te gebruiken. Deze afweer zou
met de grootst mogelijke snelheid
in werking moeten treden, wil zij
een schadelijken invloed kunnen
koeren.
Maar dan zou met het interprëteeren
on commentoeren van een wet als de onder
liavige kostbare tijd verloren gaan! De
wettelijke bescherming van den vrede in
den aether zou een handicap worden juist
voor diegenen, die getrouw aan de verplich
tingen van het verdrag willen voldoen! De
regeering heeft er in haar Memorie van
Toelichting zelf op gewezen, dat in het ver
drag „geen enkele verplichting voor de sta
ten is opgenomen om op hun gebied radio-
uitzendingen uit andere staten, waar tegen
zij bezwaar hebben, ongehinderd toe te la
ten", maar er niet bij vermeld, dat juist de
omroepzender het eenige. werkzame middel
biedt om dergelijke uitzendingen te beant
woorden. Voorts wordt overal slechts van
dc „verdragsluitende" partijen gesproken,
maar wij hebben gezien, dat verschillende
namen, die onder het verdrag staan, reeds
thans niet meer voor do naleving van hun
verplichtingen in aanmerking komen en wij
weten niet, hoe het er in de toekomst zal
uitzien. Om al deze redenen lijkt het ons
(?oed, aldus het blad, dat de Kamers hij
beraadslaging over dit wetsontwerp zullen
overwegen, dat een idee, die zeven jaar
ereleden actueel en goed was, thans door de
gewijzigde omstandigheden bezwaarlijk in
denzelfden vorm kan worden verwezenlijkt.
Duitsch lokaas?
In verband met bet tewerkstellen van Ne
derlandsche werkloozen in Duitschland,
dat sinds eenige maanden door de Neder
landsche regeering sterk bevorderd wordt,
ja, op straffe van uitsluiting van steun,
verplichtend wordt gesteld, schrijft het or
gaan van „Eenheid door Democratie", o.m,
het volgende:
„De Nederlandsche arbeiders worden
naar Duitschland gehaald terwille van po
litieke propaganda. F-cnigen tiid geleden
werden bij verschillende bouwondernemin
gen te Aken, die o.a. aan overheidsop
drachten bezig zijn, een aantal Nederland
sche arbeiders te werk gesteld.
Deze werklieden, ook de meest
ongeschoolden onder hen, ontvingen
betaling overeenkomstig den loon-
standaard van vakarbeiders; dit in
tegenstelling tot overeenkomstige
Duitsche arbeiders op hetzelfde
werk. Tegenover de Duitsche ar
beiders verontschuldigde men zich
daaromtrent door te vertellen, dat
men deze hoogere loonen wel aan
de Nederlanders had moeten be
talen, omdat men een tekort aan
Duitsche arbeiders had en men de
ze Nederlanders anders niet had
kunnen krijgen.
De onwaarheid van deze mededeeling
blijkt zoowel uit het feit, dat er meer dan
genoeg Duitsche arbeiders van "elijkc kwa
liteit te krijgen zijn, als uit het feit, dat
het werk waar de Nederlanders aan gezet
werden, allerminst dringend was. Deze Ne
dcrlandsche arbeiders gaan dus met de
loonen van cerste-klas vaklieden naar
huis, zij verdienen soms tot R.M. IS per
weck méér clan een Duitsche arbeider van
gel'ïke bruikbaarheid.
Voor den werkgever maakt dit hoogere
loon weinig uit, daar hij voor iederen te-
wcrkgestelden Nederlander een dagclijk-
schcn toeslag van 3 R.M. per dag ontvangt.
Na voorzichtige verkenningen ontstonden
er uit den aard der zaak politieke discus
sies tusschen sommige der Nederlandsche
en der Duitsche arbeiders, waarlegen van
Duitsche nazi-zijde cfunclionnarisscn van
het Duitsche Arbeidsfront en D.A.F.-vertrou-
wenslicdcn) aanvankelijk geen bezwaar
werd gemaakt. Spoedig begon toen dc eigen
lijke nazi-propaganda. ingeleid door de
N.S.V. (Nationul-Sozialistische Vol'kswohl-
fahrt), die tegenover verschillende arbeiders
als weldoenster optrad en zelfs op den ver
jaardag van den heer Hitler op April jl.
groote pakketten met ondergöëcT; levens
middelen, e.d. ten geschenke gaf. Op handi
ge wijze wist men het wantrouwen tus
schen voor- en tegenstanders van het N'a-
tionaal-Socialisme onder dc Nederlandsche
arbeiders uit te buiten en men schroomde
zelfs niet, de voorstanders onder onze land-
genootcn tegen de Duitschers uit te spelen"*
Tot zoover de mededeclingcn van hot or
gaan van E. cl. D., welke wij natuurlijk ge
heel voor rekening van dit blad laten.
Geheimzinnig sterfgeval te Tiel
De politie te Tiel houdt zich bezig met
een eigenaardig sterfgeval, dat aanvanke
lijk werd beschouwd als zelfmoord, maar
dat, naar het zich laat aanzien, een geval
van roofmoord is.
De vorige week Donderdag werd in
een woning aan de M-edelschestraat
te Echteld op de grens der gemeente
Tiel de 43-jarige ongehuwde mej.
van H. door één van haar twee
broers, met wie zij op een boerderij
samenwoont, dood aangetroffen.
De vrouw had een stuk touw om
den hals, dat aan de deurknop be
vestigd was.
Hoewel de omstandigheden eenigszins
vreemd waren en er bovendien geld ver
mist werd, dacht men aanvankelijk aan
zelfmoord.
Op grond van het ingestelde onderzoek
kwam men echter tot het vermoeden van
roofmoord. In verband hiermede heeft de
politie dezer dagen een ongeveer dertigja-
rigen wcrkloozo gearresteerd, afkomstig
uit Echteld.
De aangehoudene ontkent echter iets met
de zaak te maken te hebben. Voor nader
onderzoek is hij voorloopig ingesloten in
het gemeentehuis van Lienden.
Mussolini laat zijn
mannetjes springen 1
De partijleiders moeten fit zijn!
Donderdag is een bogin gemaakt met de
sportwedstrijden, die door Mussolini zijn
voorgeschreven voor vooraanstaande leden
der fascistische partij en waaruit moet blij
ken, dat deze mannen lichamelijk fit zijn.
In een overdekt zwembad werd een zwem
wedstrijd gehouden over zestig meter.
Starace, de secretaris der partij, bezette de
derde plaats. Een paar van de heeren
moesten het onderweg opgeven.
Andere wedstrijden, zooals hoogspringen,
staan nog op het programma. Geduren
de enkele dagen zijn dc deelnemers on
derdak gebracht in de fascistische acade
mie. Zij moeten zich onderwerpen aan de
schoollucht en des morgens oan half zes
opslaan.
