!oememe m rouw—
i
Repring zet spoed achter
een nationaal koppelplan
Een looden last drukt op
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
h zija centje over
den Oceaan
Dc vermiste
leerling-vlieger
Een populaire Vorstin ging heenj
Corri««n den
De „Karimata" wroet io de
Lutine-invenfaris
Duifsche bladen houden vol!
Laan, Schagen, Tel. 20.
'ÏNSDAG 19 JULI 1938. 81e Jaargang. No. 1M25.
A».M.V:iWg.-Mij: ..NoHond* Noorderkwortier"
De Koningin Moeder van Roemenië,
)LLÖ Koningin Maria ïs gisteravond om
'18.20 overleden.
Koning Carol, kroonprins Michael en Prin-
ies Elisabeth bevonden zich aan het sterf-
E GE«d der Koningin Moeder. Ook de meeste
l' e(kn der regeering, onder leiding van den
President Patriarch Miron Christea, bevin-
Mee&len zich in Sinaja.
j^nKoningin Maria van Roemenië
.O.B.1 werd in 1875 als prinses van Edin-
hen j,urgh geboren. In 1893 trad zij in
aan het huwelijk met prins Ferdinand
de i- van Hohenzollern-Sigmaringen, den
i. 's 14 van Koning Carol den eersten
P'fc yan Roemenië, toenmaals kroon-
id'vjl iprins van Roemenië. Haar gemaal
j. iaia besteeg in 1914, als Ferdinand de
opt eerete den Roetmeenschen troon. Op
derfc 20 Juli 1927 overleed hij. Aan het
Liders# huwelijk ontsproten zes kinderen,
opdr van wie vijf nog in leven zijn. De
zij, (t 0lKjste zoon is de thans regeeren-
de koning Carol.
Met diepe ontroering heeft het Roemeen-
i volk, dat in angstige spanning het
feverloop volgde, het overlijdensbericht
i'ant al volgden de onrustbrengende me-
Relingen der geneesheeren Sinds eeni-
igen en vooral heden elkander snel op,
t bleef hopen, dat de wetenschap ook
jegon
ceinajJ
ditmaal erin slagen zou, het leven der vor
stin te redden.
De begrafenis zal Zaterdag plaats vin
den.
Onmiddellijk nadat de bladen in speciale
edities de tijding van het overlijden der Ko
ningin-Moeder hadden gegeven, nam de be
volking van Boekarest den rouw aan. De
kerkklokken luidden en de vlaggen werden
halfstok geheschen. Het ministerie van bin-
nenlandsche zaken heeft den nationalen
rouw afgekondigd.
Koningin Maria was een populair vorstin,
wier rol in den wereldoorlog niet zonder be-
teekenis is geweest.
UIT ONZE OOST
Oud toestel, zonder radio, de
deur met een spijker vast, nau
welijks genoeg benzine, maar
toch slaagde een vermetel pi-
lootl
een toestel van 900 dollar
van i
in. Kj
)uwafl
est, du
v gew»
sterker
ehoas
ti nicin
als
Douglas Corrigan, een Ameri-
kiinsch vlieger, bekend om bra-
vcrantnkjes, en alle mogelijke en
«mogelijke experimenten, heeft het
bedaaii met een verouderd toestel
zonder radio-installatie een solo
vlucht over den Atlantischen Oceaan
te maken.
I Zondagochtend om 9.17 vertrok hij van
vationa;i©t vliegveld Floyd Bennet, te New York en
atsabso-fisterrniddag half drie landde hij te Baldo-
ing wortel m Ierland,
jheid vt Het toestel van Corrigan, dat 900 dollar
r in onieeit gekost, was voorzien van een motor
mptonran iu paaidekracht en kan een kruissnel-
arde, «eid van 150 K.M. per uur bereiken. De vlie-
die 'ter had 1280 liter benzine en 65 liter olie
rn{ )>wleeKenornen' voldoende om Longbeach of
liefdel«vuropa te bereiken.
i, data Zijn vliegtuig is van hetzelfde type als
CUnlh raac?ine' waarmede Lindbergh zijn
al ^ClaanïlJcht gemaakt heeft. Corrigan had
en ^een radio a&nboord.
werd s
Hoewel
Viese b
verlui
j oorlof
itste spe
)e je#
tot vn1
ie eisfl
Corrigan verschillende
overtredingen had begaan, daar hij
b.v.
fliet eens starten mocht, zal de
directeur van het bureau voor ver-
eersluchtvaart geen strafmaatrege
len nemen,
Amerika was stom verbaasd
Zijn machine had 45 P.K. minder dan het
toestel, waarmede Lindbergh indertijd over
den Oceaan vloog. Corrigan had nauwelijks
geld genoeg om de benzine voor den vlucht
te koopen. Hij had in den vliegtuigloods
naast zijn vliegtuig geslapen, om de hotel
kosten uit te sparen.
Corrigan was een groot bewonderaar van
Lindbergh. Hij had indertijd geholpen bij
het bouwen van Lindbergh's eendekker „Spi
rit of St. Louis".
lo/ipnini'i Z''1 loes^el waren extra benzinetanks
een n>'iitzicht 60 cockpit gebouwd, zoodat hij geen
t? V00r zich uit had. Wanneer hij
met fcriJü Wl,ldc kijken, moest hij tijdelijk in
mCt *tr,e nchting gaan vliegen.
^vp 'Ume,ntcn Had hij niet aan boord, be-
rrvnlïnr, ,.eenomPas, een instrument voor me-
an steilte van opstijgingen en da-
are» z g- inclinator, en nog een of
skund^^rktuigen.
ngstcllren alsNertrek Van gisteren wordt beschre-
!^crS, een der gewaagste starten,
^at vliegveld ooit aanschouwd
'..ufschoon het toestel overbelast was
kalven ton, had de piloot geen
a iKP-'eel me?l- zich- Hij heeft de vlucht ge-
_aif w ugen sPaarduiten betaald en alles
r<J zonder bulp.
EJ3" bad zichzelf met draa'd" moeten
Umilen m den cockpit, toen hij er in ge-
Iroenltfrw Was' knop van de cabinedeur
ShS ïi af' toe« bij de deur sloot. Hij
s k'rnm 1 toen vastgebonden met om
ommen spijker gehaakten draad.
Deelen van Beckefs toren op
gerold.
Er gaat nu welhaast geen halve dag
voorbij, of wij, zegt de corr. van de N.R.
Crt., vernemen aan den vasten wal iets
bijzonders over de vorderingen van het
baggerbedrijf op het Lutineterrem gister
middag hoorden wij van enorme stukken
van den conischen toren, die in de ochtend
uren zijn bovengehaald en 's avonds vertel
de de heer Bol ons, dat de baggeremmers
groote torenfragmenten afbijten en oprollen
en zoo naar boven voeren. Groote stukken
wrakhout van de Lutine blijven nog steeds
boven komen, evenals de kogelmunitie, die
de „Kwelgeest" de hier in omgang zijn
de vertaling van het woord Lutine des
tijds aan boord heeft gehad. En al deze
stukken, althans de mcesten, zijn netjes ge
signaleerd met een hanepoot door den on
bekenden ijkmeester van het goudfregat.
Het is wat afgezaagd om thans weer mel
ding te moeten maken van gevonden spij
kers, althans wanneer er betere zaken en
als het beste metaal der aarde, in den
cribleur worden verwacht, doch die slechts
door hardnekkige afwezigheid blijven schit
teren.
Niettemin vinden de Karimata-menschen
die iederen morgen uitvaren met de nauwe
lijks bewuste gedachte, dat zij wellicht nog
dien dag in den tuin der droomen zullen
aankomen, zich dagelijks getroost bij den
aanblik van ongetwijfeld bijzondere dingen.
Wij moeten ons nu toch werkelijk haasten
een paar van deze bijzondere vondsten te
melden, Gisteren presenteerde de Karima
ta een houten schijf in de zeeftrommcl, van
ongeveer 45 centimeter lengte, voorzien van
een ijzeren band met drie ronde gaten, welk
voorwerp door het scheepsvolk doodskop
wordt genoemd. Dergelijke schijven werden
vroeger bij de zeilvaart gebruikt om de sta
gen te spannen.
Rond dezen natuurlijk handgesmeden
ijzeren band was dan voorts een stuk lood
geslagen. Aan de gevonden schijf ontbrak
dit looden omkleedsel, doch kort daarna
werd ook dit opgebaggerd, wederom een be
wijs, dat de Lutine-inventaris toch niet zoo
bar verspreid op den zeebodem is gedepo
neerd.
Tweedens is er een peillood opgebaggerd,
dat vermoedelijk ook afkomstig is van de
Lutine.
Tenslotte is er een looden kistje, rond van
vorm, met, een groot aantal kogeltjes er in,
te voorschijn gekomen en een pendant er
van in verkleind formaat.
Zoo vond men groot en klein. Het groote
is niet, het kleine wel merkwaardig en be-
1 vrucht de fantasie der vinder^
Inlandsche vrouw zag toestel
neerstortenOpsporing door
terreingesteldheid bemoeilijkt.
Het Koolhoventoestel, bestuurd door
den 20-jarigcn leerling-vlieger Deen,
geboren te Paramaribo, steeg Zater
dagmorgen te tien uur van Andir op
voor een tocht naar Pameungpeuk,
waar oefenlandingen moesten wor
den uitgevoerd. Toen de leerling-vlie
ger daarmede gereed was, aanvaard
de hij den terugtocht naar Andir,
waar hij echter, zooals wij gisteren
meldden, niet aankwam.
Hierdoor werd ongerustheid gewekt en
nog in den middag zijn vliegtuigen uitge
zonden om hem op te sporen. Deze vlogen
langs de route, welke hij had moeten vol
gen, doch het onderzoek werd door de zwa
re bewolking bemoeilijkt. De bevolking in
die streek had het vliegtuig Zaterdagoch
tend gezien ten westen van den Papanda-
jan, waar het laag vloog en met een afgezet-
ten motor een duik maakte.
Men had het vliegtuig niet weer
te voorschijn zien komen, zoodat
men vermoedde, dat het in het ge
bergte is neergestort. De bevolking
werd gealarmeerd en begon onmid
dellijk aan een opsporing in de om
geving over een zeer groote opper
vlakte. Deze poging duurde den ge-
heelen nacht voort, doch helaas zon
der resultaat.
Zondag werd, aldus de N.R.Ct., het onder
zoek hervat door zestien andere Koolhoven-
toestellen en eenige Glenn Martins, die van
den vroegen ochtend af tot het vallen van
duisternis de streek afzochten.
De eenige getuige...
Ook trókken bevolkings-patrouilles er op
uit.
De eenige getuige op wier ver
klaringen men kon afgaan, is een
inlandsche vrouw, die Zaterdag om
streeks elf uur zou hebben gezien,
dat het toestel neerstortte in het
verlaten gebied ten zuiden van
Pengalengan.
In die streek zal het nog dagen kunnen
duren eer het toestel is gevonden. De on
derzoekingen strekken zich n.1. uit over
een gebied dat ruim drieduizend vierkante
kilometer groot is. Hoewel de opsporingen
gisteren weer zijn voortgezet en wel met 21
vliegtuigen, heeft men tot dusver nog geen
resultaat geboekt De luchtvaartaf deeling
heeft echter de hoop, den heer Deen nog
behouden te kunnen vinden, geenszins op
gegeven.
De opsporingen worden ten zeerste be
moeilijkt door de bijzonder zware terreins
gesteldheid nabij den berg Kantjana (in
do afdeeling Tjiandjoer, Preanger-regent-
schappen).
Er werden tóch militaire maat
regelen in Tsjecho-Slowakije ge-
nomenl
Hoewel de berichten over mobili
satie hardnekkig door de Tsjecho-
Slowaaksche regeering worden te
gengesproken, blijven de Duitsche
bladen even hardnekkig volhouden
dat militaire maatregelen worden
genomen.
Zoo meldt een speciale verslaggever van
het „Zwoelf Uhr Blatt" te Hirschberg, dat
de Tsjechische militaire autoriteiten mitrail
leurnesten zouden hebben laten inrichten
te Kolendorf, dat versterkingen zouden zijn
aangelegd op de berghellingen bij Nochod.
De bewoners van Rochlitz en Harachsdorf
zouden de mededeelingen ontvangen hebben,
dat zij binnen enkele dagen soldaten zouden
hebben in te kwartieren.
Het Hamburger Fremdenblatt constateert,
dat de beide dementis, die van Tsjechische
zijde uitgegeven 'zijn, ver langs de eigenlijke
feiten heengaan.
Het onrustige weekend, dat Europa door
Tsjechische troepenbewegingen in het grens
gebied en door andere onbetwistbaar waar
genomen militaire gebeurtenissen beleefd
heelt, aldus het blad, is uiterst kenmerkend
voor den aanhoudenden toestand van span
ning, dien het willekeurige uitstel der op
lossing der Sudeten-Duitsche kwestie voor
het geheelc vasteland veroorzaakt. Het ge
vaar van den toestand duidt op de omstan
digheid, dat er kringen zijn in Praag, die
vijandig staan tegenover de onderhande
lingstactiek van minister-president Hodza.
Een nieuw „incident".
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt dat,
naar thans bekend geworden is, gisteren te
Karlsbad een tooneelspeler uit Eger wegens
het brengen van den Duitschen groet gear
resteerd is. Van het publiek, dat uiting gaf
aan zijn misnoegen over deze arrestatie, wer
den drie personen eveneens gearresteerd. De
politie joeg de menigte met den gummistok
uiteen.
Bespreking met de Slowaken.
Ministerpresident Hodza heeft de verte
genwoordigers der Slowaaksche Volkspartij
heden voor een bespreking uitgenoodigd.
Burgemeester van Urk
vraagt ontslag
Per 15 September a.s.
In de gisteren gehouden raadsvergadering
van Urk heeft de burgemeester, de heer A.
Gravestein medegedeeld, dat hij per 15
September ontslag zal aanvragen als bur
gemeester van Urk.
De heer Gravestein was sinds 1909 burge
meester van Urk en zou in Mei van het
volgend jaar zijn dertigjarig jubileum als
zoodanig vieren.
De burgemeester zal tegen 15 September
tevens ontslag vragen als lid van de Pro
vinciale Staten van Noordholland.
Het ligt in de bedoeling van den heer Gra
vestein zich te Haren (Groningen) te vesti
gen.
GEEN CENTRALISATIE IN
RIJKSRICHTING.
Geleidelijke uitschakeling
van distributiebedrijven
Wat betreft de electriciteitsvoor-
ziening van Nederland, zal de re
geering met bekwamen spoed de
opstelling van een nationaal kop
pelplan ter hand nemen, zulks in
zoo nauw mogelijke samenwerking
met de daarbij betrokken bedrijven,
teneinde tot een wijze van uitvoe
ring te komen, welke naast het alge
meen belang ook de locale belan
gen zooveel mogelijk dient, Aldue
lezen wij in Memorie van Ant
woord aan de Eerste Kamer nopens
het ontwerp van de Eleotriciteitswet
De Electriciteitswet zal voorts o.m. de
verhouding tusschen de productie- en distri
butie-bedrijven kunnen verbeteren mede
omdat de geheele electriciteitsvoorziening
nu onder hoede van de Centrale Overheid
komt.
Tarieven.
Wat de tarieven betreft, welke de provin
ciale bedrijven aan de gemeentelijke distri
butiebedrijven in rekening brengen, deze
staan op grond van de concessies der pro
vinciale bedrijven onder algemeen toezicht
van den Minister van Waterstaat, terwijl
bij conflict over al dan niet voortzetting
der stroomlevering aan een gemeentelijk
distributie-bdrijf door de Ministers van Wa
terstaat en Binnenlandsche Zaken een
uitspraak zal worden gegeven, waarbij zij
ingeval van voortzetting der stroomleve
ring ook over de voorwaarden dier leve
ring een beslissing zullen nemen, indien
partijen terzake niet tot overeenstemming
komen.
Ter vermijding van misverstand
merkt de minister op dat 'n centra
lisatie van de electriciteitsvoorzie
ning in een Rijksrichting geens
zins in zijn vornemen ligt en dat
hij van plan is met kracht de tot
standkoming van een koppelnet,
mede met het oog op de defensie-
belangen, te bevorderen.
Nu uit het ontwerp de bevoegdheid tot
wijziging der concessie geschrapt is, zou
de minister het niet juist achten, indien bij
uitgifte van concessies de Kroon zich toch
de bevoegdheid tot wijziging zou voorbe
houden.
Naar de overtuiging van den mi
nister zullen de voordeelen van recht
streeksche stroomlevering in de
toekomst leiden tot verdere geleide
lijke uitschakeling van distributiebe
drijven, evenals deze zich in de af-
geloopen jaren heeft voorgedaan.
ElectriciteitsraacL
De minister geeft aan de instelling van
een electriciteitsraad de voorkeur boven
een Energieraad.
Een ruime benoeming van ambtenaren in
den Electriciteitsraad ligt steljig niet
de bedoeling.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DB BILT SEINT:
Verwachting: zwakke tot matige
noordwestelijke tot zuidwes
telijke wind, aanvankelijk
meest zwaar bewolkt, later
opklarend, weinig of geen re
gen, iets warmer.
Verdere vooruitzichten waar
schijnlijk droog en iets war
mer.
Sombere openingsrede voor de
algemeene vergadering van den
K.N.MB. Electriciteitstarieven
als sluitpost der gemeentebegroo
tingen.
Heden wordt te Zeist de algemeen verga
dering van den Kon. Ned. Middenstandsbond
gehouden, onder voorzitterschap van den
heer Ed. G. Schurmann. In zijn openingsre
de wijst voorzitter op de steeds belangrijker
en zwaarder geworden taak der organisatie
voornamelijk door tal van nieuwe overheids
maatregelen. In dit verband noemt spr. de
vestigingswet klembedrtjf,
waardoor de verzorging der vakopleiding
aan den bond is toevertrouwd.
Vervolgens besprak voorzitter verschil
lende vragen van den tijd, zeide o.a. het te
betreuren, dat de vaste lasten te zwaar op
de bedrijven drukken en hoopte, dat op den
duur het cadeaustelsel zal verdwijnen.
De uitverkoopen.
Een spoedige herziening van de wet inza
ke het uitverkoopen en opruimen en een
in het leven roepen van een wettelijke re
geling van het veilingwezen zijn van het
grootste belang voor het middenstandsbe
drijfsleven.
De behandeling van de omzetbelastingwet
het voornemen de personeele belasting te
verhoogen en de behandeling van de elec
triciteitswet brengen de middenstand nieu
we zorgen en teleurstellingen.
Wat de electriciteit betreft, is er geen en
kele rem aangelegd aan de tarievenpolitiek'
4er gemeenten.
In afwijking van de overweging,
welke bij de oprichting der electri-
citeitsfabrieken door de overheid
voorzat, n.1. om het product tegen
zoo laag mogelijken prijs aan de af
nemers te kunnen verstrekken, is
deze exploitatie verworden tot een
onbeheerscht streven naar het opvoe
ren van deze slultingspost op de ge-
meentebegrooting.
Aan het slot van zijn rede wekte spr. op
de organisatie krachtig te steunen, en zei-
de dat ieder zijn uiterste best moet doen
den handeldrijvenden en industrieelen mid
denstand niet alleen voor ondergang te
behoeden, maar te verheffen tot het peil,
waarop hij krachtens zijn sociale functie en
economische roeping het volle recht heeft
te staan.
Mededeelingen,
Vervolgens doet de bondssc c retaris, de
heer de Groot enkele mededeelingen.
Dankbaar wordt vermeld, dat op ruime
schaal het vijfde lid van artikel 1 van de
vestigingswet werd toegepast, waardoor
voor de schoenbranche, den kantoorboek
handel, het kruideniersbedrijf en het auto
mobiel-' en garagebedrijf op voorstel van
den middenstandsraad een tijdelijk vesti
gingsverbod van kracht werd.
De maand Juni bracht de bekroning van
een klein jaar arbeid van het instituut
voor middenstandsontwikkeling. De exa
mens vingen n.1. 1 Juni met het schriftelijk
gedeelte dat drie weken later werd voort
gezet met het mondeling.
Het instituut heeft mee rdan 100 cursus
sen opgericht en in stand gehouden.
Vergiftiging aan boord van fwee
Engelsche oorlogsschepen
Zestig opvarenden In een zieken
huis opgenomen.
Het vertrek van het Britsche vliegtuig
schip „Glorious" en den torpedojager „Wis
hart", die.een kruistocht zouden maken van
uit Malta, is uitgesteld, omdat zestig opva
renden wegens een vergiftiging in een zie
kenhuis moesten worden opgenomen.
