Indië zit niet:
binnen vier muren
De Pettemer
bestaat
Jeugdburcht
bijna 10 jaar
De kamerdeur piepte...
,Ik ben veroordeeld op
valsche verklaringen"!
BERGMEER
BIJ ONS IN NOORDWEST EUROPA IS HET
VOORNAAMSTE VERTREK DE HUISKA
MER, WAAR MEN ZIT AFGESLOTEN VAN
DE BUITENWERELD, BINNEN VIER MU
REN. INDI6 HEEFT EEN HUISKAMER
MET ééN, HOOGSTENS MET DRIE
MUREN...
Het familieleven speelt zich
in de voorgalerij af
Malang, S Juli.
Als rnenschen naar Indië komen en daar
lang blijven veranderen langzamerhand
hun smaak, hun gewoonten, hun opvattin
gen en zelfs hun lichamelijke gesteldheid.
Nog sterker doet dat verschijnsel zich voor
liïj in indië geboren kinderen van Enropee-
schc ouders, die hoewel zij naar den bloe
de eveneens Europeanen zijn, toch ande
re eigenschappen verkrijgen. Ook uiterlijk
zijn zulke kinderen bijna steeds te herken
nen.
Niet alleen in Nederlandsch-Indië doel
zich dat verschijnsel voor, doch ook in
andere gewesten, bij voorbeeld in Australië,
waar bet nog duidelijker is, daar rasver
menging er minder vaak voorkomt dan in
de Xcdcrlandsehe koloniën. En het is niet
in do eerste en voornaamste plaats, dat de
ze verandering zich uit in een andere kleur
van de huid, want deze verandering van de
huidskleur doet zich heel vaak ook voor
bij rnenschen, die heel kort in Indië wonen.
Bij in Indië geboren kinderen van
Europeesche ouders treedt bij voor
beeld de puberteit vroeger in en
reeds in het tweede geslacht der in
Indië geborenen gaan geboorten ge
paard met veel minder moeilijkhe
den en bezwaren dan bij in Europa
geboren Europeanen.
Ook bij de bewoners van Australië, toch
rnenschen van zuiver Europeesch bloed,
doen zich deze verschijnselen voor.
Voor een deel is dit toe te schrijven aan
den invloed van het klimaat, doch ver
moedelijk speelt de voeding liierbij ook een
rol.
Een Europeaan, die zich in Indië vestigt,
zal den eersten tijd zich zooveel mogelijk
houden aan de voeding, waaraan hij steeds
gewend was, een voeding, welke meestal
niet geschikt is voor het klimaat. Hij ver
langt, biefstuk en varkensvleesrh, groenten
en aardappelen, als hij deze krijgen kan,
maar langzamerhand verandert zijn smaak,
onmerkbaar. Ook zijn smaak past zich aan
deandere omstandigheden aan, lot deze zich
geheel gewend heeft aan het Indische eten.
Ilij eet
dag aan dag rijst
met groot genoegen, lust allerlei dingen, die
hem den eesten tijd tegen stonden. Ik heb
hier meerdere Europeanen loeren kennen,
dige. zoodanig waren ingeburgerd, dat zij
dagenlang niet taalden naar aardappelen
en Europeesch voedsel. Zelfs ontmoette ik
meerdere Indo-Europeanen, dus kinderen
van een Europeeschen vader, wier smaak
zoodanig was veranderd, dat ze zelfs geen
Europeesche groenten konden verdragen,
er ziek van werden.
Het is hier thans de tijd van de
Ilollandsche nieuwe haring, die in
ijskast per schip uit Nederland
wordt aangevoerd. Vele Nederlan
ders onthalen zich daarop, al zijn
ze zeer duur (vijf-en-twintig cent
per stuk), maar het is heel zelden,
dat, men oen Indo-Europeaan of 'n
hier geboren kind van Europeanen
ziet genieten van het Hollandscho
zeebanket. Deze kijken niet cenigc
verbazing toe, als Europeanen daar
van zitten te smullen.
Meerdere malen heb ik me al afgevraen"'
in hoeverre deze verandering van dieet in
vloed heeft op het karakter, de levenson-
vallingen, de lichaamsgesteldheid der hc
treffenden. En invloed moet er toch zijn.
Ook het huiselijk leven moot een dcrgc-
lijkcn invloed uitoefenen tenminste op de
karaktervorming.
Bij ons, in Noord-west Europa, is het voor
naamste vertrek de huiskamer, waarin men
zt afgesloten van de buitenwereld binnen
vier muren. Vooral 's winters genieten wc
daar van de echte gezelligheid. Als buiten
de sneeuw valt of de regen neerklettert zit
ten we daar knus bijeen. Daar vormt zich
meer dan elders het „huisgezin" als oen
apart koninkrijk en in dc huiskamer wor
den slechts heel goede vrienden toegela
ten. Voor de anderen is er „dc mooie ka
mer" of de salon.
Maar in Indië is het anders. Ten eerste
is het er nooit winter. Men zoekt er niet
in een huiskamer gezelligheid tegen de
winter buiten. Er vormt, zich daar niet de
stevige gezinsccnhcid, die wij in het gure
noorden kennen.
Dc Indische huiskamer is er wel, maar...
ze heeft gewoonlijk hoogstens drie muren
en meestal slechts één.
De huiskamer is de voorgalerij,
waar men steeds zichtbaar van buiten zit
in de koelte en de schaduw. Zelden eet men
er. Daarvoor is de eetkamer, een werkelijk
gesloten vertrek, maar langer dan noodig
is, blijft men daar niet. In de voorgalerij
drinkt men thee, drinkt men koffie, leest
men 's avonds do courant of een boek
speelt men kaart, babbelt men.
Niet slechts vrienden, maar ook
oppervlakkige kennissen hebben er
vrije toegang. Gcnoegelijk zijn daar
door dc meeste Indische steden,
's Avonds ziet men er huis aan huis
de rnenschen zitten bij het licht van
de lamp en een algemeene gewoonte
is. dat men ook 's nachts de voor
galerij verlicht laat.
Maar... een huiskamer met. hoogstens drie
muren is naar onze begrippen toch geen
echte huiskamer, omdat er de gezelligheid,
de knusheid, dc beslotenheid ontbreken.
De voorgalerij is een gezegende uitvin
ding... in Indië. Men zit er 's morgens vroeg
en 's avonds koel, elk frisch windje heeft
er toegang en ook dit artikel schrijf ik op
mijn voorgalerij, die drie muren heeft. De
muur, die ontbreekt is dc voormuur, die in
de richting van de straat. Buiten straalt dc
Indische zon en brandt, maar ik zit. in de
schaduw eu een heerlijk koeltje waait.
Echter, dc opvoeding in een „voorgalerij"
zal nimmer dezelfde zijn als in een echte
„huiskamer". Nooit zal er die innigheid
ontstaan, nooit voor het gezin dit sterke ge
voel van eenheid, van afgeslotenheid van
de vérdere wereld.
En toch, liet is niet anders mogelijk. Het
klimaat sfelt zijn eischen, zooals het ook
eischen stelt ten onzichte der voeding. Het
zou hier onmogelijk zijn de avonden door
te brengen „binnen vier muren", die den
gcheelen dag do warmte van de zon in zich
opgenomen hebben.
Kan men verwachten, dat in dit land van
eeuwigen zomer (en wat voor een zomer)
kinderen evengoed hun lessen lccrcn als
hij ons, jongelieden even goed studceren,
ouderen met evenveel .belangstelling hun
couranten en tijdschriften lezen?
Zelfs de Europeesche gemeenschap moet
hier daardoor een ander karakter krijgen
dan in Europa: oen andere voeding, een
andere wijze van huisvesting en een ander
klimaat, waarvan de twee eerstgenoemde
factoren een uitvloeisel zijn.
Het nationaal-socialisme kreeg
grooten aanhang.
Dat het nationaal-socialisme in Indië een
tamelijk grooten aanhang heeft, zal
ook wel aan deze factoren zijn toe te
schrijven. Ik zag dezer dagen zelfs een
Jood, die den nationaal-socialistischen groet
bracht. Deze Jood zakenman was aangeslo
ten bij de'nationaal-socialistische partij.
Voor politiek gevoelt men liier over het
algemeen niets, maar de nationaal-socia
listische partij is iets anders. Deze partij
scheldt, gaat tekeer, gebruikt veel kracht
uitdrukkingen en dat valt in den smaak
van rnenschen, die door zwakkere middelen
niet in beweging komen. Over liet algemeen
houdt men hier van gekruide spijzen en
ook in ander opzicht houdt men van dingen
die gekruid zijn.
Een kwestie van smaak, maar die weder
voortvloeit uit volkomen andere levensver
houdingen.
J. K. BREDERODE.
WIM WIESE DOET DE „OUDE
DOOS" EEN KIERTJE OPEN.
De geit, die het symbool van
„De Zevensprong" opvrat
Naar de 4000 bezoekers dit jaar!
Toen eind September van het jaar
1933, de eerste steen gelegd werd van
de Pettemer jeugdherberg „De Ze
vensprong", zullen de toenmalige
oprichters, ondanks hun vervaar
lijke dosis enthousiasme en idealis
me, niet bevroed kunnen hebben,
dat bun jcugdburgt een dermate
voorspoedige toekomst tegemoet
Ring.
Het is prettig dit thans te mogen
constateeren: zoowel voor de op
richters als voor het huidige bestuur,
dat nog dag-in, dag-uit paraat is dc
toch reeds uitzonderlijke reputatie
der „Zevensprong" te doen toene
men.
De secretaris vertelt.
Toen wij vernamen van hot nabije jubi
lcum, hebben wij ons gewend tot een dei-
hardste werkers voor dit jeugdhuis: den
bekenden secretaris Wim Wiese, wiens
domicilie Dirkshorn is. doch wiens gedach
ten ieder vrij oogenblik in Pelten zijn,
bij dc „Zevensprong". Want ook voor hom
is het een stuk levenswerk.
Wim Wiese heeft ons er van verteld. Van
de oprichting, Van het laaiend vuur. dat de
oprichters in hun harten droegen. Helaas...
het was zelfs tè laaiend, en al spoedig na
dc indienstneming trokken er wolken over
't dak van het Pettemer jeugdhuis en bleek
dat men er met enthousiasme alléén niét
komt. De zakelijke kant' eischic ook zijn
aandeel en daar ontbrak zoo hier en daar
nog al eens iets aan.
Het waren anders onvergetelijke dagen en
Nel Kok, Karei Nadort en Wim Wiese zelf,
zouden U er avonden van kunnen vertellen.
Want deze „Zevensprong" was praktisch de
oerstc goede herberg in den lande, waaruit
men dus kan coilcludcercn dal met dit Pet
temer jubileum ook de N.J.C. feitelijk recht
tot jubileei>en heeft.
Het verdwenen symbool.
Herinneringen ja, die zijn er
vele. al was het slechts alleen de
speech van dien autoriteit, wiens
naam wij hier zullen verzwijgen.,
doch die bij 't planten van de sym
bolische den er op wees, dat deze
den en de jeugdherberg in symbo
lisch opzicht gelijk waren. „Dames
én Heeren"... zoo riep hij uit, „zoo-
als eens deze den op zal groeien
tot een rijzigen hoorn, als een mach
tig getuigenis van kracht en groei...
zoo zal eens deze herberg worden ecu
voorbeeld van kracht en onderne
mingszin van diegenen, die thans
hun goed en bloed aan dit vol-
schoone werk gegeven hebben.
Woorden, een redenaar van pro
fessie waardig, maar helaas, dc wer
kelijkheid was in schrijnende dis
harmonie ermee, want 3 dagen la
ter vrat de geit, die vreedzaam het
jeugdherberggras consumeerde, het
jeugdig boompje erbij als dessert op
weg was het zinrijk symbool....
Voor 10 jaar..
Do huidige lierberg-ouders waren ook toen
reeds lieer en meester in dc „Zevensprong".
Gelukkig maar, want ook aan hen is veel,
zeer veel te danken van het volkomen suc
ces. Maar ook zij hebben het niet altijd zóó
gehad als thans. Lang niet. Weinigen zul
len zich wellicht thans nog herinneren, dat
vader en moeder Wiese in dien pionierstijd
als „eigen domein", als woonvertrek voor
zich zelf, beschikten over een ruimte van
6 kubieke meter, inclusief dc bedstede,
waaronder de opslagplaats voor de kolen
golegien was... Ja, ja... dat waren tijden!
Daar kan men nu makkelijk om lachen!
Naar de 4000!
Zooals gezegd, er waren moeilijke perio
den in dien begintijd, moeilijkheden.van za-
kclijken aard. maar ze werden overwonnen
en thans staat dc „Zevensprong" er als een
toonbeeld van jonge durf en inzicht, voor
de behoeften van onze Nederlandsche en...
bmtenlnndsche jeugd.
En dit is geen schoonklinkende frase,
want hier volgen do cijfers. Materiaal, dat
we officieel opleckenden uit de boeken. Een
lijst, waaraan wc o.i. geen woord van com
mentaar helleven vast te knoopen.
Het bezoek bedroeg namelijk in
102S
117 overnachtingen
1029
863
1930
984
1931
1600
1932
1737
1933
2080
1934
3178
1935
3004
1936
3001
1937
3346
En de dief ging er met een geld
kistje met ruim f 800 van door.
Gisternacht heeft in het café-res
taurant „Splcndid" op den Badhuis
weg te Scheveniiigen een brutale
diefstal plaats gehad, waarbij een
geldkistje inhoudende f S42 is buit
gemaakt.
Dit kistje, waarin de ontvangsten van den
geheelen dag worden gedeponeerd, neemt
de gérant, die boven het restaurant, slaapt,
eiken avond mee naar zijn kamer. Dit had
hij in den nacht van Donderdag op Vrijdag
eveneens gedaan. Midden in den nacht
werd hij wakker en hoorde het gepiep van
zijn kamerdeur. Toen hij opstond om te kij
ken of er onraad was, bemerkte hij, dat het
bewuste geldkistje was verdwenen. Blijk
baar was een indringer door de geopende
deuren van de slaapkamer naar binnen ge
komen en op dezelfde wijze verdienen.
Gisterochtend kon men over deze inbraak
nog weinig mccdoelen, daar het politie-on-
dcrzock in vollen gang is.
Vast staat evenwel, dat de dief wel zeer
goed van de gewoonten van_de zaak op dc
hoogte is geweest.
„Ik ben er wel bij geweest
maar..."
De man, die op den uitkijk stond,
voor de rechtbank.
Op 5 Mei veroordeelde de recht
bank te Amsterdam een autohande
laar daar ter stede wegens mede
plichtigheid aan diefstal van een
auto tot anderhalf jaar gevangenis
straf.
De man kwam van dit vonnis in hooger
beroep en gisteren stond hij voor de vacan-
tickamer van het gerechtshof terecht.
Zijn aandeel in het misdrijf zou bestaan
hebben uit het op den uitkijk staan, toen de
auto uit de garage werd gestolen. Dit ont
kende hij: „Ik hen er wel bij geweest, ik
stond buiten maar niet op den uitkijk,
want ik dacht, dat het een verzekerings-
misdrijf was."
Pres.: U was dus van meening, dat het
de bedoeling was om de verzekering op te
lichten?
Vcrd.: Juist, en dan hoef je niet op den
uitkijk te staan.
Pres.: Waarom hebt u dat niet direct ge
zegd?
Verd.: Om anderen te sparen en of je nu
voor het één of het ander veroordeeld
wordt
De procureur-generaal vorderde bevesti
ging van het vonnis, evenwel met aftrek
van den tijd in voorloopigc hechtenis door
gebracht.
De verdediger pleitte vrijspraak op ju
ridische gronden. Subs. drong hij op clemen
tie aan.
Aanvaring tusschen Nederlandscl
en Noorsch schip
Beide booten beschadigl
In den vorigen nacht heeft nabij hel
vuurschip Sandettie een aanvaringplaats
gehad tusschen het Noorsche motortank
schip „Belita", gebouwd in 1932, groot 6323
bruto en 37(30 registerton van de reederij
Reidar Rod te Tonsberg komende van]
Port San Luis en bestemd voor Antwerpei
en liet nieuwe Nederlandsche motortanfc]
schip „Barendrecht", gebouwd in 1938, bri>
to 9385 en netto 5617 registerton, van Van|
Ommeren's Scheepvaartbedrijf te Rotter
dam. De „Barendrecht" maakte zijn eerste
reis van Schiedam naar Abadan.
Het tankschip „Belita" passeerde Vlissin-
gen gisterochtend omstreeks half zeven enl
zou schade hebben opgeloopen aan den
voorsteven. Het maakte water in de voor-I
piek. Door trimmen van liet schip heeft
men hot gat, dat door de aanvaring was
ontstaan, boven water kunnen krijgen, zoo
dat de reis naar Antwerpen kon worden
voortgezet. De „Barendrecht" is, gistermor
gen eveneens met schade aan den voorste
ven naar- den Nieuwen Waterweg terugge
keerd.
De Amsterdamsche rechtbank be
handelde gisteren het verzoek tot
uitlevering van een 50-jarigen Duit-
schen fabrikant, gedaan door de Bel
gische regeering.
De man zou zich te Verviers in België heb
ben schuldig gemaakt aan oplichting, door
dat hij een octrooi aan verschillende perso
nen in licentie had gegeven.
Bovendien zou de man iemand voor eeit
bedrag van frs. 10.000 hebben opgelicht.
De Belgische rechtbank veroordeelde den
man bij verstek tot drie jaar gevangenis
straf. Het vooronderzoek had hij bijgewoond,
doch vóór de openbare terechtzitting plaats
had vertrok hij naar Nederland en vestigde
zich te Bussum.
De man ontkende ter zitting zich in Bel
gië ooit aan oplichting te hebben schuldig
gemaakt. „Ik ben ruim vijftig jaar geworden
en nooit ben ik met de politie ef justitie in
aanraking gekomen Ik ben veroordeeld op
valsche verklaringen".
De Officier van Justitie concludeerde tot
uitlevering van verd. aan de Belgische auto
riteiten.
Mr. Van Rompu, die den fabrikant, bij
stond, bestreed het uitleveringsverzoek en
voerde aan, dat verd.'s schuld niet vast
staat.
De rechtbank zal binnen 14 dagen advies
aan de regeering uitbrengen.
DE JUBILEERENDE JEUGDHERBERG TE PETTEN.
193S 4 tot nu toe on
bekend, maar men is vast besloten
dat liet thans de 4000 moet halen.
Het weer kan echter ditmaal wel
eens een spelbreker worden. Maar
dat is force majeure.
10 Jaar is nu niet zoo'n lange tijd, maar
toch lang genoeg om geschiedenis te maken.
En zelfs zóó veel, dat we hier en daar
maar even een greep doen.
Vermelden wc daarbij dan, dat in 1931
de nieuwe slaapplaatsen bijgebouwd wer
den, hetgeen een zeer belangrijke verbete
ring was, iels wat de cijfers trouwens dui
delijk aan het licht doen komen. Voorts
ging men in 1933 over tot de op
richting van de Pettemer Jeugdherberg
Stichting. De namen van hen, die hieraan
liet hunne bijdroegen zijn (om er maar
enkele te noemen) die van de heeren Eriks.
Jansma. oud-burgemeester Koster van
Winkel en Cees de Jong.
Het bezoek aan „De Zevensprong" was
internationaal. Naast het (natuurlijk het
grootst) contingent vaderlanders, waren
daar Denen, Engclschen, Duitschers, Bel
gen, kortom, vrijwel iedere Europeesche
natie af eens of meerdere malen haar
broodje bij vader en moeder Wiese.
Groote plannen
Een jubileum is een feest en voor een
feest behooren plannen gemaakt te worden.
En dus informeerden wij daarnaar.
Er zijn plannen. Groole en kleine. Veel
daarvan hangt weliswaar nog in de Pettemer
lucht maar dat het 10-jarig bestaan zonder
meer gepasseerd wordt is uitgesloten,
Zoo is de heer Wiese thans bezig
met de organisatie van een interna
tionale trekkersweek op touw te
zetten. Niet minder dan 27 organi
saties zegden reeds hun medewer
king toe. Het plan is deze week in
Augustus te houden. Het principe is
voornamelijk buitenlanders Holland
te laten zien. En dus: een interna
tionaal contact tot stand te bren
gen. Ziedaar: het groote idee van
den geestelijken vader der wereld-
jeugdherbergen: Schirrmann.
Gedurende het week-end van 10 en 11
September wil men voorts een reünie hou
den van alle oud-bezoekers, en gedurende
dat van 17 en 18 September een feest, ge
wijd aan de Nederl. Trekkersbond. 24 en 25
September dan een feest voor den NederL
Jeugdbond voor Natuurstudie (160 deelne
mers gaven zich bereids op) en op 1 en 2
Octobèr, de feitelijke officicele data,... ja,
daarover laat men zich nog niet uit. Deze
plannen zijn nog in cmbryonalen toestand
en we zouden te voorbarig zijn daaromtrent
uit de school te klappen.
Men ziet het: er staan voor „De Zeven
sprong" en Petten drukke dagen vpor deri
boog en als de voorteekenen niet bedriegen
zullen moeder en vader Wiese en de overi
ge werkers thans een soort vuurproef te
doorstaan krijgen.
Een vuurproef, die men echter met blijd
schap zal verduren.
Want het enthousiasme van allen, die
„De Zevensprong" in goede hanen leiden is
nog ongebluscht en volmaakt bestand tegen,
de thans volgende 10 jaar.
Ondanks de gesneuvelde den... ondanks
de moeilijkheden van „zakelijken aard" iii
den aanvang]
Jap
len
So\
Hel
ie
bh
va
■e?
sii
