wee Engelsche schepen
'angevallen
Het eerste Lutinegoud
boven water
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
jinksche
iuren voort
ijen:
Veertig bommen
op Berlijn"
Bijna honderd edelsteenen
ontvreemd
Koelte versnelt het tempo
„Heil Duce,
Uw Adolf Hitier''
Laan, Schagen, Tel. 20.
IJDAG 29 JULI 1938. 81e Jaargang. No. 10631.
je haven van
f Valencia gebom
bardeerd.
Deeoscb waarnemer
gedood. Gandesa
omsin
oeld
nnen dpei
;en df.
adem. Br
K>e uojuccessen
wori
Franco heeft gisteren opnieuw ge
toond, dat de luchtmacht nog steeds
zijn voornaamste aanvalswapen is,
door de haven van Valencia te bom
bardeeren. Hierbij zijn twee Engel
sche schepen getroffen, een Deensch
waarnemer en een Chineeschen
overjai kok B^ood. terwijl vier leden der
i mode# rjjgejsche bemanning gewond wer-
gangbsAj-
Ra den.
ms. Allee
i tijd zijfn Valencia zelf werden twintig burgers
modernsfljQo^ cen jterjc en vijftien andere gebou-
kortinöE vernield De twee getroffen schepen zijn
keuzei Kellwyn en de Stanleigh. Twaalf vlieg-
;T IpKen wierpen 115 bommen,
rd, Tel. t De aanvallende toestellen hadden hun
aotoren afgezet, toen zij nog op groote
toogte vlogen. Zij daalden toen neer in de
ichring van het Engelsche schip Kellwyn,
lat in de haven bezig was met het lossen
,an koffie en suiker, de geheele lading van
|iet schip was goedgekeurd door de con-
role.
Gandesa omsingeld.
Officieel wordt, medegedeeld, dat de re-
geeringstroepen Gandesa hebben omsingeld
Vierduizend krijgsgevangenen zijn gemaakt
allen Spanjaarden en veel oorlogsmaterieel
is buitgemaakt.
Welingelichte militaire kringen wijzen er
op, dat de door de regeerin.gstroepen ten
uitvoer gelegde operatie aan het front van
den Ebro de resultaten heeft gehad, die
men er van verwachtte. De betrekkelijke
kalmte, die zich eergisteren reeds deed ge
voelen aan de fronten van den Levant en
Estra-Madura, is gisteren nog duidelijker ge
worden. Dezelfde kringen stellen het feit
in het licht, dat de overtocht over den
Ebro ten uitvoer werd ge
legd op het oogenblik, waarop aan beide
genoemde fronten het regeeringsleger doel
treffend weerstand bood aan de krachtigste
aanvallen, die nog op dit leger gericht wer
den.
De rechtsche tegenaanvallen schijnen tot
dusverre weinig resultaat te hebben.
Langzamerhand gaan de fronten weer
verstarren. De toestand is nu, zooals ons
kaartje aangeeft.
Thans beheerscht Franco 280.000 vierkan
te Kilometer, (het doorstreepte gedeelte)
de linksche regeering nog 140.000 vierkante
Kilometer, het gebied dat echter het dichtst
bevolkt is.
Kanovaarder op avontuur
Afgedreven en weer opgepikt.
Uit Brussel wordt gemeld, dat in den
lacht van Woensdag op Donderdag een plei-
dervaarluig, behoorende aan een inwoner
m ^Pl/an dc Panne was verdwenen.
\Voensdagavond kwam te Oostende be-
•ïcht binnen, van één der loodsvaartuigen,
lat het bootje in de buurt van het vuur-
»chip Wandelaer was aangetroffen, en dat
!/«iiils ee,n .man aan Boord bevond. Van
Jostende is daarop een sleepboot uitgevaren,
lie het vaartuig heeft binnengebracht.
iKflS t^C man aan Boord bleelc te zijn de
r*irs ^cdei,'andfir A. T., woonachtig te
ELDep Den Helder, die het volgende ver-
m kaa' dced. Hij was uit Duinkerken te
LTW iX de ^anne aangekomen met een ka-
1 rïfll' no, die hij op het strand trok. De
TEL ft kano geraakte echter weer vlot en
dreef naar de open zee. Hij was toen
EN '1et denkbeeld gekomen om met
het pleziervaartuig te trachten, zijn
N. Jano weder op te pikken. Dit gelukte
hem, doch toen het er om ging, naar
dc ^anne terug te keeren, slaagde hij
- hierin niet.
jtfN ,0»n Jegendec1, Bet vaartuig dreef hoe lan-
',iüt\n JnuvL.VCrdcr naar da open zee, tot het
vogeudjj jgenblik waarop het nabij de Wandelaer
-IO°1 "et 'oodsvaartuig werd waargenomen.
Lon<'an'iS dezc v'erklaringen is T. naar
«i!n! 0Vergebracht, waar thans een
jj)nderzoek wordt ingesteld.
Record.
De politieagent is de staat
»a Paris-
star- Congres van de internationale
Elegan- federatie van overheidspersoneel
Moden. r».
'iflrPnmternati0Dala federatie van arnbte-
ANinnru Wcrklieden in overheidsdienst
oudt hans een congres in Den Haag. In
ïempna [Gr vcrwelk°ming deed de waar-
Burgemeester, de heer Snoeck
'Oiifiioo f1S' ,!1,koiPen. dat de meest een-
110naris> de politieagent, de
t op zeker moment de regeering
van zijn staat vertegenwoordigt, zijn woord,
zijn beslissing is onder zekere omstandig
heden het woord of de beslissing van de
publieke autoriteit.
Spr. hoopte voorts, dat het congres den
vrede en de vriendschap tusschen de vol
keren zal verstevigen. Op de agenda, die
behandeld zal worden, staat o.a. een bespre
king van maatregelen tegen gevaar uit de
lucht.
Zeven machinisten
verbaliseerd
Smokkelarij op groote schaal.
De Inspectie der Invoerrechten en
Accijnzen te Amsterdam heeft pro
ces-verbaal opgemaakt tegen een
zevental machinisten der Neder-
landsche Spoorwegen, die zich in
den laatsten tijd schuldig gemaakt
hebben aan smokkelarij op groote
schaal van allerlei goederen.
Deze machinisten, allen rijdende op de
internationale treinen, niet name de D-trei-
nen naar Duitschland zouden aldus op
grove wijze het vertrouwen hebben mis
bruikt, dat de ambtenaren van den dienst
der invoerrechten en accijnzen in hen als
semï-ambtenaren stelden, welk vertrouwen
hun werd gegeven om het mogelijk te ma
ken, dat het oponthoud der treinen aan
de Nederlandsche grens niet langer dan
twintig minuten behoeft te duren. Zouden
ook de locomotief en het ti*einpersoneel
moeten worden gevisiteerd, dan zou het op
onthoud uiteraard veel langer duren.
Nog drie personen verdacht.
Zooals wordt medegedeeld zijn de bewij
zen tegen zeven machinisten van dien aard,
dat de inspectie der invoerrechten en ac
cijnzen proces-verbaal heeft opgemaakt. Te
gen drie andere machinisten duurt het on
derzoek nog voort.
Hangende het onderzoek hebben de Ne
derlandsche spoorwegen de betreffende ma
chinisten. in den rangeerdienst geplaatst,
Het wordt burgeroorlog
in Palestina
TERREUR, OVERVALLEN EN MIS
HANDELINGEN NEMEN STEEDS
ERNSTIGER KARAKTER AAN.
De onrust in Palestina duurt voort
en neemt langzaam he karakter van
een burgeroorlog aan. Te Haifa heeft
de Arabische bevolking wederom
'n aantal Joodsche winkels in brand
gestoken, boimmen geworpen in de
Joodsche wijken en Joden mishan
deld. Een aantal wegen werd onbe
gaanbaar gemaakt. Een passagier
van een Joodsche autobus werd be
trapt op het oogenblik, dat hij een
bom wilde werpen in de Arabische
stad Ramleh.
De Joodsche nationale raad heeft een op
roep gepubliceerd om een burgerwacht te
vormen. De eerste groep van deze burger
wacht betrekt thans in den nacht de wacht
in het gebied Sliaron.
Een Britsehe politiepost te Bethlehem is
overvallen. De eerste berichten hieromtrent
spreken van drie gedoode politieagenten, de
Britsehe autoriteiten spreken dit echter te
gen en deelen mede dat er slechts twee ge
wonden zijn. Uit verschillende deelen van
Palestina worden nog overvallen en aan
vallen gemeld.
Een ondoordachte interruptie in
het Lagerhuis. Lord Runciman
vreest niet dat zijn „roeibootje
schipbreuk zal lijden. Dinsdag gaat
Runciman naar Praag.
Het Labourlid Fred. Montagne heeft in het-
Engelsche Lagerhuis een krijgshaftige in
terruptie geplaatst.
Toen de minister van Luchtvaart
mededeelde, dat er een nteuwe ma
chine voor de burger luchtvaart in de
maak is, welko twintig passagiers
naar Berlijn kon vervoeren, vroeg
Montagne plotseling; zal zij ook
veertig bommen naar Berlijn kun
nen brengen?
Groote ontsteltenis-
verwekte deze laconieke opmerking in het
Lagerhuis. „Schande", „schande, werd van
alle kanten geroepen en Montague, die 't
niet zoo kwaad bedoeld had, moest zijn
woorden terstond intrekken Inmiddels heeft
de Duitsche pers felle commentaren op
dit feitelijk onbeteekenend 'incident gege
ven, spreekt van „schandaal" en „waan
zin van misdadige boosaardigen".
De zending van Runciman.
Havas verneemt uit Londen, dat lord
Runciman Dinsdag a.s. zal vertrekken.
In het Fransche blad 1'Epogue vinden
wij over deze kwestie een geestige opmer
king. Donnadieu schrijft o.a., dat lord Ha-
lifax gisteren in het Hoogerhuis heeft me
degedeeld, dat Lord Runciman, toen hij
zijn opdracht vernam, heeft gezegd: „Dat
staat gelijk met in een notedop den oceaan
overvaren", doch de raadsman van Zijne
Majesteit is blijkbaar nog niet overtuigd
van een schipbreuk, want hij heeft tien da
gen noodig om zijn bagage gereed te ma
ken 4 I
Over het algemeen wordt de rede van
Lord Halifax in Frankrijk gunstig beoor
deeld.
Wie "brak de vitrine in het Rijks
museum voor Geologie te Leiden
open?
Bij sluiting van het Rijksmuseum
voor Geologie en Mineralogie te
Leiden kwam gisteren aan het licht,
dat in één der zalen een vitrine
was opengebroken en dat een aan
tal edelsteenen, diamanten, robijnen,
saffieren, smaragden, berylsteenen,
aquamarijnen, topazen enz. ontbrak.
Alle steencn, in totaal 99, waren
geslepen en vertegenwoordigen een
waarde tusschen twee en vijf dui
zend gulden.
De stecnen zijn overdag tentoongesteld,
maar worden bij sluiting in een brandkast
geborgen.
In verband met dezen diefstal verzoekt
de waarnemend commissaris van politie
te Leiden alle personen, die op 28 Juli het
museum hebben bezocht, zoo spoedig moge
lijk, hetzij per brief, hetzij persoonlijk, zich
tot hem te wenden voor nadere inlichtin
gen.
Hedenmorgen
de eerste staaf opgehaald
„De eerste goudstaaf boven water", seinde
men hedenmorgen half drie van de sleepboot
„Utrecht", die als een trouwe wachter de
geweldige „Karimata" bewaakt en dra was
het een drukte van belang op het haven
kantoor van de firma Doeksen te Terschel
ling, waar de schat zou worden aangevoerd.
Reeds maakte de boot, welke de verbin
ding tusschen den wal en de „Karimata"
onderhoud, los en zette full speed koers
naar den gagantischen baggermolen, die on
verstoorbaar zijn lied van arbeid en 8
avontuur zingt.
Wij hadden het genoegen zoo juist een
der heeren van de firma Doeksen te spre
ken, die ons mededeelde, dat er inderdaad
een staaf goud en een stuk goud was op
gehaald.
Het ligt hier voor mij, juichte de heer
Doeksen door de telefoon.
„En 't lacht me tegen".
Onze vriendelijke zegsman zeide, dat de
staaf 20 o.M. lang en 6V2 c.M. in diameter
was en 3V2 Kg. weegt.
Ze is gemerkt B. B. 57, dat nu
wel zeker was, dat de „Karimata" boven
het achterschip van de „Lutine" lag en dat
de sombere voorspelling, als zou het schip
in tweeën zijn gebroken en het achterste
stuk, dus dat waar de goudschat was ge
borgen, niet gemakkelijk zou zijn te he
reiken, gelukkig niet bewaarheid was.
De heer Doeksen vertelde ons, vol goeden
moed te zijn en met een „goed succes"
van onze zijde eindigde dit telefoongesprek,
dat ook ons, door de enthousiaste toon van
den Terschellinger, even een klein goud-
koortsje had bezorgd.
Nader meldt men nog, dat toen op het
eiland bekend werd, dat het eerste goud
was gevonden, van tal van schepen in de
haven de vlag werd geheschen en de si
renes zich lieten hooren. Vroeger dan an
ders was het druk op het eiland, Iedereen,
die van de vondst vernam, ging naar de
haven. I
Daar nog niets verder is gevonden, neemt
men aan, dat deze staaf bij vorige bergings
pogingen van de „goudschat" van de Lutine
is losgeraakt en is verdwaald.
Derde dag van de Vierdaagsche
bijzonder geslaagd. De vijfti
gers kregen het zwaar!
Op den derden dag zijn er 4508
deelnemers uitgegaan voor den der
den marsch, welke ditmaal ging van
Nijmegen door de Betuwe naar Arn
hem en omstreken. Donderdagmor
gen waren er slechts 18 deelnemers
thuis gebleven, terwijl er daags tevo
ren op den „crisisdag" negentien wa
ren uitgevallen.
De dag ving voor de wandelaars op 'de
meest gewenschte wijze aan. De mnrgp.ri7.nri
zond wat koesterende stralen over het in
dauw gelegen tentenkamp, maar toen kort
nadat de 55'ers de poort van de kazerne ver
laten hadden en het groote leger op marsch
was, de zon achter de wolken verdween, kon
de groote massa den anders zoo moeilijken
tocht over de Waal- en Rijnbrug en den be
tonnen weg door de Betuwe maken onder be
dekten hemel en in een verkwikkende koel
te.
Een niet te frissche wind speelde
door het land en veraangenaamde
de atmosfeer, waarin alle deelne
mers een tamelijk snel tempo kon
den ontwikkelen, zoodat velen reeds
tegen elf uur op den terugweg wa
ren. Na twaalven brak de zon door
en om één uur lag de betonnen weg
in blakend licht. Toen werd de taak
voor de wandelaars heel wat ver
zwaard en kregen de 50'ers en 55'ers
het vooral zwaar te verantwoorden.
Groote drommen toeschouwers.
Dc meesten namen nochtans voldoende
rust en wisten zoo op tactische wijze den
langen weg zonder te groote inspanning af
te leggen. De deelnemers hadden anders
niet le klagen over gebrek aan belangstel
ling. Stonden er in Nijmegen vooral in de
omgeving van de Waalbrug duizenden langs
den weg, ook in de Betuwe, .vooral in Lent,
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Verwachting: Meest matige Wes
telijke tot Zuidwestelijke
wind, gedeeltelijk bewolkt,
lal er wellicht toenemende
bewolking, waarschijnlijk
droog, met later wellicht
ecnige knas op regen, wei
nig verandering in tempera
tuur.
Verdere vooruitzichten-: Weinig
verandering.
Eist en nabij Elden hadden zich groote
drommen toeschouwers opgesteld, terwijl te
Arnhem vooral in de omgeving van de Rijn
brug en op het Velperplein het aantal kitjk^
lustigen ontelbaar was. Deze belangstelling
concentreerde zich op en om het Velperplein,
waar de politie bijzondere ordemaatregelen
had getroffen.
De 50'ers en de 55-ers maakten achter
Arnhem op den Rosendaalschen, Schehn-
schen en Deelenschenweg een parcours in
een schitterende omgeving, waar geen zon
en wind hinderlijk konden zijn.
Te Arnhem, waar vooral de ca
detten van Breda, de nariniers en
en de matrozen en de artilleristen
een kranig défilé maakten voor ge-
neraal-majoor W. F. Sillevïs, hadden
zich verschillende autoriteiten ver
zameld.
De ontvangst van de deelnemers Iri Arn
hem was zeer enthousiast.
De meeste deelnemers waren weer op fjjd
in Nijmegen, waar hun naar gewoonte een
geestdriftige ontvangst werd bereid door de
duizenden toeschouwers die van de Waal
brug af stonden opgesteld. De derde dag mag
zeker geslaagd lieeten.
Het aantal uitvallers bedroeg'21, het to
taal over drie dagen 83.
Mussolini 55 faar.
Vandaag viert Mussolini zijn 55en verjaar
dag. Hitier zond hem een telegram, waar
in hij zeide:
„Duce, op uw verjaardag heden gedenk Ik
uwer op de hartelijkste wijze, met mijn op
rechte wenschen voor uw persoonlijk wel
zijn, zoowel als voor uw werk, dat tegelijker
tijd de grootheid van Italië en den yrede
van Europa dient.
In het trotsche bewustzijn van het door
u tot stand gebrachte fascistische imperium
kunt gij dezen dag vieren, waarop mijn
gedachten bij u vertoeven.
Het heleekent voor mij een genoegdoening
dat wij nu uw zoo even afgesloten en voor
u zoo succesvolle levensjaar den spil Ro-
mel Berlij en onze vriendschap door onze
bijeenkomst op den grond van uw rijk nog
meer verstevigd hebben, heil Duce, Uw
Adolf Hitler."
De
,Gooiscbe moordenaar"
moet blijven!
De Nederlandsche honden van spoorweg
personeel hebben in een uitvoerig adres,
gericht tot de burgemeesters en gemeente
raadsleden der bij de exploitatie van de N.
V. Gooische tramweg maatschappij betrok
ken gemeenten, hun bezwaren kenbaar ge
maakt tegen de plannen om den dienst
van de tram (bijgenaamd de Gooische
moordenaar) te staken en de exploitatie
met autobussen voort te zetten.
Zij doen een beroep op hun medewerking
tot behoud van het tegenwoordige ver
voersmiddel,
