De kortste weg naar
TÈHlÉPs Drogisterij
De nieuwe
het huwelijksaltaar
Breuklijders!
graanpolitiek
Via het Ned. Indische leger
VOOR
Woensdag 3 Augustus 1938
(jfypjynmM IJNHARDTJÊS"
1 „feitelijk zit ik door mijn hu
welijk voor ALTIJD AAN INDIë
VAST", VERTELT EEN SERGEANT.
Een soldaat van het Nederlandsch-
Indische leger verdient per maand
ongeveer negentig gulden. Bovendien
heeft hij vrije kleeding en schoeisel,
en geniet nog een kindertoeslag.
Tal van faciliteiten worden hem toe
gestaan. Is het wonder, dat de Indi-
sches oldaten spoedig tot een hu
welijk met een inlandsche vrouw
overgaan? Een huwelijk, waarvan
de meesten later spijt krijgen? Onze
medewerker J. K. Brederode sprak
met verschillende aldus „gedupeer
de" jongemannen en vertelt ons
daarvan in onderstaanden brief,
den tweeden van zijn serie over de
toestanden bij onze koloniale weer
macht.
WAT ZOU IK MET ZOO'N VROUW IN
HOLLAND MOETEN BEGINNEN?
Voor trouwlustige jongelieden loopt
de kortste weg naar het huwelijksal
taar door 't „leger der huisvaders"
het Nedcrlandsch-Indischc leger.
Een Europecsche soldaat, dus een Neder-
landsclie soldaat (vreemdelingen worden
reeds geruimen tijd niet meer in het Neder-
landsch-Indische leger aangenomen) komt
naar Indic. Is hij verloofd, dan kan hij,
zelfs nog voor hij afgeöxerceerd is, zijn
aanstaande vrouw op staatskosten over la
ten komen. De staat betaalt daarvoor vierde
klasse overtocht, doch de scheepvaartmaat
schappijen geven aan zulke soldatenvrou
wen steeds dorde klasse overtocht.
Een gehuwde soldaat krijgt vrij
woning cn vrij licht of de vergoe
ding daarvoor, bovendien dertig gul
den per maand voedingsgeld voor
Z.IJ" Jtouw. Vanaf het oogenblik,
uat hij getrouwd is, komt hij „bui
ten de menage" en krijgt nog me-
nagegelil. Dan heeft hij zijn soldij.
n '?Iaa' heeft zoo'n soldaat dan
een inkomen van ongeveer negentig
yin •I)01' maand Pllls voor zich-
vr'J kleeding en vrij schoeisel,
i l.1..cr kinderen geboren, dan
slag n°8 recllt °P kinderloc-
hmvr^/c '1Ct °°Pcnhlik ,dat een soldaat ge-
slamt yeianclert z'in geheele leven. Hij
de 'ki7olm m,eer in het kampement of in
nief -/iin thuis. Ilij eet niet meer
jn makkers, doch met zijn vrouw.
.ij) °.rf" daardoor de eenheid van
don troep bevorderd?
„0„'Smeen, en overal wordt aan-
k tJk"' i fle schuwde soldaat
L Cll0uwen als eon soldaat
fin ét S00rt' *n a^e landen worden
«.i;fi!0rm,roepen "5ieeds zooveel mo-
uit pPVOmid uit ongchuwden.
don 'o .0'Scnaai'dige is nu, dat voor
mini a hveede soort drie a vier
v' zoo vee] moet worden uitgegc-
snoi-f V00r f,en soldaat eerste
sooif, den ongehuwde.
1 h'ederhfnur('i°'t nvan t>et huwelijk in het
Idool |')eRhri" Sclle ,pK°r beeft o.a. ten
1 denkbeeld n(lci' onzedelijkhcid. Het
f heel weinig Ultf\e£raan van menschen. dip
tal OriSm"k?™e'n.ÏCn e" eVC" WCinig
'iomfr Öe..honger dc deur in
Rehuwdpn^Jarup <0 keeren tot den jong
vrouw- hun ^n!f nie-f zi'n Europeeschen
te leven vJnKomen 18 ruim voldoende om
cn zirh nni- m,enschen, die Tndië kennen
hebben gewend' LT Indische sp\izeïl
noe zn«,. üfi 'OORO echtgenoot kent
talen do !n"U" van een dPr Inlandsche
I woord van Het «Iïï"W varstaat er
•.baboe" ri„i pnar ls Fwlwonsen een
j (Inlandsche dienstmeid te nemen)
Mitrailleurs van het Ned. Indische leger
bij een oefening.
en ook dat kan er wel vanaf, want deze
„baboes" zijn niet duur. Echter, zoo'n
„baboe" zal heel gemakkelijk misbruik ma
ken van de onkunde van haar meesteres,
die natuurlijk voor alles veel en veel te
veel zal moeten betalen. De jonge vrouw
gevoelt zich vreemd in een vreemd land.
Allerlei moeilijkheden rijzen, ook finanei-
eele en „waar de honger de deur in komt,
vliegt de liefde het venster uit."
Men kan het geval verder voor zichzelf
uitwerken.
Voor de Indo's is het beter.
Beter staat het geval voor de Indo's, de
halfbloeds, die in Nederlandsch-Indië als
„Europeanen" worden beschouwd, ook al-
hebben zij Europa nimmer gezien.
Zoo'n Indo-Europeesche vrijwilliger trouwt
gewoonlijk met een Indo-Europccsch meisje.
Beiden kennen het land, een of meer In
landsche talen, zijn gewend aan het Indi
sche eten, gevoelen zich thuis op den „"pas-
sar" (inlandsche markt). Zij kunnen van
hun inkomen prachtig leven- en zouden zelfs
nog iets over kunnen houden, indien dit in
het Indische karakter zou liggen.
De huwelijken der Inlandsche soldaten
laat. ik hier buiten bespreking. Hun opvat
tingen, hun zeden, hun gewoonten zijn
(zelfs als ze Christen zijn geworden) geheel
anders dan de onze.
Oost is Oost en West is West.
Het leger een uitkomst voor werk
zoekenden.
Ik ken hier een „Indischcn jongen", een
Indo-Europeaan, die wel eens foto's voor
me maakte en ook wel mijn schrijfmachine
repareerde. Hij is twee-en-twintig jaar cn
reeds drie jaar verliefd cn verloofd. Na zijn
diensttijd als milicien 'bleek het hem niet
gemakkelijk een goed betaalde betrekking
te verkrijgen, hoewel hij eindexamen van
een technische school heeft en zeven jaar
in Nederland werd opgevoed. Hij is nu vrij
williger geworden bij een der technische
wapens, want, zoo verklaarde hij: „ik heb
nu ruim twintig gulden als zakgeld per
maand. Wie heeft dit op mijn leeftijd in
het burgerleven? En over een paar maan
den ga ik trouwen, want dit is mijn groot
ste wenscb: een eigen gezellig thuis te heb
ben."
Dit klonk aardig, sympathiek, deze
droom van een „jong-Hollandsch"
binnenhuisje in Indië'. Maar
zijn jonge mannen met zulke zoete,
rustige droomen de ideaal-soldaten
voor een vrijwilligersleger, voor een
oorlogsleger?
Ik heb met heel veel soldaten en onder
officieren gesproken over hun huwelijken
en ik heb hen laten vertellen.
Er was hier een sergeant, thans met zes
maanden verlof in Nederland. Hij is ge
trouwd met een inlandsche vrouw en heeft
drie alleraardigste kinderen, doch die heeft
hij hier achtergelaten, hoewel hem ook
voor vrouw cn kinderen de overtocht be
taald zou zijn geworden. Twee avonden
voor zijn vertrek naar Nederland vertelde
hij mij: „liet is nu de tweede maal sedert
mijn huwelijk dat ik met verlof ga. Den
eersten keer hel) ik mijn oudsten jongen
mede genomen. Ons hecle dorp kwam bijna
in opstand door zoo'n bruin kind. Mijn
moeder heeft het nooit, echt als haar klein
kind kunnen beschouwen. Dc menschen ke
ken steeds mij en mijn zoontje na. Mijn
vrouw kan ik natuurlijk in het geheel niet
mede nemen. Zij spreekt zoo goed als geen
Nederlandsch, Europeesch eten lust ze niet
en ze is nog donkerder van huid dan mijn
oudste zoontje. Daarom ga ik nu alleen
naar Nederland. Mijn vader cn moeder le
ven nog en die wil ik nog eens terugzien.
Maar feitelijk zit ik door mijn huwelijk
voor altijd aan Indië vast. Dat is ook wat
de regeering gewild heeft en daarom bevor
dert ze de huwelijken in het leger."
Dit laatste is natuurlijk niet waar. Dc
huwelijken worden alleen bevorderd ter be
strijding van dc onzedelijkheid.
Het was een stommiteit van me...
Een soldaat eerste klasse (een „spandri"
noemt men dat hier) van ruim dertig jaar,
eveneens gehuwd met 'n inlandsche vrouw,
vertelde me: „Het was een stommiteit van
me to trouwen, maar hot wordt je zoo ver
leidelijk gemaakt. Dooi' je huwelijk mag je
buiten de kazerne in een eigen huisje wo
nen. Je krijgt oen vrijer leven, je kan eten
wat je wenscht, thuis komen als je wilt.
Als je dan één-, twee-en-twintig jaar bent,
denk je er niet lang over na. Een paar jaar
geleden, toen ik met verlof naar Nederland
ben geweest, heb ik mijn vrouw mede ge
nomen, maar dat doe ik nooit meer. Mijn
oude moeder was griezelig van mijn vrouw
Mijn zwager, die in de stad, waar mijn
ouders wonen, een der leiders van de so
ciaal-democratische partij is, zeide me
zelfs: „Het eenigc wat je doen kunt, is te
trachten langs een zoet lijntje van die
vrouw af te komen". Jawel, maar hoe moet
ik dat aanleggen? Er is echter één geluk
bij, kinderen heb ik niet."
Deze sergeant cn deze „spandri" zijn men
schen met een min of meer ernstige levens
opvatting, die alles, zij het te laat, overleg
gen en nog ccnige verplichting gevoelen
tegenover de vrouw met wie zij gehuwd
zijn. Er zijn evenwel ook nog andere.
Dan stuur ik haar terug.
Een... soldaat eerste klasse, een „span
dri" met ruim tien jaar dienst, een zeer
levenslustige Rotterdammer, voor wicn het
leven steeds vol zonneglans is, vertelde me:
„Ja, natuurlijk ben ik getrouwd. Ik ben nu
vrij in een eigen huisje. Mijn vrouw, een
Javaansche, krijgt dertig gulden voedings
geld per maand. Reken dat eens uit. Zoo'ri
inlandsche kan heel goed eten voor tien
gulden per maand en'dus blijven er twintig
over voor mij, een aardig potje bier. Kan je
het beter hebben?"
Toen ik dezen levenslustigen soldaat
vroeg, wat hij dan met zijn vrouw zou
doen, als hij voor goed naar Nederland
zou terug keeren, keek hij me eens even
verbaasd aan en zeide toen: „Wel, dan
stuur ik haar natuurlijk terug naar de
kampong (Indisch dorp). Wat zou ik met.
zoo'n vrouw in Nederland moeten begin
nen? Maar hier heb ik er een goeie aan."
Inderdaad gebeurt het heel veel, dat
soldaten en onderofficieren, die met in
landsche vrouwen zijn getrouwd, bij hun
vertrek naar Europa hij onderling goedvin
den hun vrouw rustig achter laten.
J. K. BREDERODE.
Tweede blad
Paardentenfoonstelling te Utrecht
Uitgebreid, met een rubriek reu
lens.
De jaarlijksche nationale vee- en paar-
dentcntoonstelling te Utrecht belooft weer
een groot succes te worden. Zeer optimis
tisch is men gestemd ten aanzien van de
paarden uitzendingen.
Deze afdeeling is uitgebreid met een ru
briek veulens, welke naar te verwachten,
is, goed voorzien zal worden met jong ma
teriaal, waarvoor ongetwijfeld ook van koo-
perszijde veel animo zal zijn. Waar Utrecht
ligt in het centrum der warmbloed-fokkerij,
behoeft het geen twijfel of ook deze afdee
ling zal veel goeds bieden.
Aan de tentoonstelling is dit jaar een
concours-hippique verbonden.
Uit onze omgeving
Voor U bestaat een BREUKBAND, die U
weer in staat stelt, alle werkzaamheden,
zonder bezwaar uit te voeren. Dit is TER-
LEP's BREUKBAND ZONDER VEER. dus
géén knellend gevoel en hinderlijke druk.
Ook in BREUKBANDEN MET VEER heb
ben wij een groote sorteering. Steeds alle
maten voorradig. In prijzen vanat f2.50.
Alleen verkrijgbaar in
Apothekers Assistenten.
HOOGZIJDE 103. Tel. 99 SCHAGEN.
Buitenl. Spoorbiljetten
(met kortingen)
Scheepspassages
Luchtvaartbiljetten
Goedkoope privéreizen
Zwits. hotelplanreizen
Reismarken, cheques,
Vreemd geld
Hotel- en treinreserveering
t.o. Postbrug VELTHUIJS
DEN HELDER, TELEFOON 308
Turksche manoeuvres
Een spel dat ernst isl
De groote manoeuvres van het Turksche
leger, zullen dit jaar in Oost Anatolie wor
den gehouden, het zoogenaamde Dersem-ge-
bied. Hieraan zullen drie legercorpsen deel
nemen, alsmede talrijke vliegtuigen en vecht-
wagens. De leiding van de manoeuvres ligt
in handen van generaal Kiasim.
De opdracht voor de manoeuvres bestaat
in het zuiveren van het Dcrsemgebied, dat
sedert het voorjaar van 1937 wordt geteis
terd door oproerige Koerdische rooverben-
den. Men verwacht, dat het. gebied thans dej
fïnitief gepacificeerd zal worden.
Regeering van Venezuela
afgetreden
Driejarenplan kan nu worden uit
gevoerd. 1
De minister-president heeft, het ontslag
van het kabinet aan den president der re
publiek overhandigd, opdat de regeering kan
worden gewijzigd overeenkomstig het drie
jarenplan. Een nieuwe regeering werd on
middellijk gevormd, waarin de vroegere mi
nister van verkeersmiddelen, Pietri minis
ter-president en minister van binnenland
sche zaken is. Gil Borges behoudt het mi
nisterie van huitcnlandsche zaken cn gene
raal Isaias Medina blijft minister van oor
log cn marine. Behalve deze drie oude
ministers tolt het nieuwe ministerie zeven
nieuwe leden.
Menschen met apenwervels
£.^n merkwaardige operatie.
In een particuliere kliniek te Turijn heeft
professor Andrea Marro vijf wervels van
een aap ingevoegd in do wervelkolom van
een 35-jarigcn* man. De operatie, die vier
uur duurde, is uitstekend geslaagd, cn ver
wacht wordt, dat dc patiënt, wiens borst
kas thans nog door een gipsverband omslo
ten wordt, over twee maanden hersteld zal
zijn, terwijl hij anders spoedig had moeten
sterven
De kooldraaihartigheid
Wagcningen vraagt rapporten.
De plantenziektenkundige dienst te Wage-
ningen houdt zich zeer aanbevolen, hetzij
rechtstreeks of door bemiddeling van zijn
ambtenaren, voor het ontvangen van me-
dcdeelingen over dc resultaten, die dit jaar
met de bestrijding der draaihartigheid door
bespuiting zijn verkregen. Uit den aard der
zaak kan dit resultaat eerst over ecnigen
tijd met zekerheid worden vastgesteld en
is het noodig, dat daarvoor bespoten planten
met* onbespoten planten kunnen worden
vergeleken.
Daar volgens de waarnemingen van dr.
Lccfmans het gevaarlijke deel van de twee
de vlucht der draaihartïgheidsmuggen voor
bij is. kan het bespuiten der koolplanten
met oplossingen van pyridine of nicotine
cn zachte zeep, dat als bestrijdingsmiddel
daartegen werd toegepast, wederom gc
staakt worden.
BA RSINGERHüRN
Op het in Middcn-Beemster door de lan
delijke rijvereeniging „Bcyaartaldaar ge
organiseerde feest, werden door onze plaat
selijke vereen. „Bucephalus" ecnige fraaie
successen behaald. Zoo kwam do wisselbeker,
uitgeloofd door Dr. Boni uit Purmercnd en
welke enkele weken terug door „Beyaart"
was gewonnen, thans in het bezit van Bu
cephalus. In de dressuurproef, klasse B, was
J. Schenk Az„ eerste, G. Blaauboer, 2de
en K. Smit Gz. 4de. Van de 4 prijzen, gin
gen er dus drie naar Barsingerhorn. Bij
den dressuurproef voor nieuwelingen, be
haalde H. Kistemaker den eersten prijs.
Groepspringen was Bucephalus tweede
achter Bcyaart I en voor Beyaart 11 cn West-
friesland. En tenslotte behaalde J. Schenk
Az. bij 't individueéle sjringene cn twee
den prijs en H. Kistemaker een 5e. In to
taal dus 8 prijzen w.o. 3 eerste. Inderdaad
een groot succes, waarmee wij het dappere
4-tal van harte gclukwenschen.
„Tehuis voor alleenstaande blin
den" te Wolfheze.
Naar wij vernemen zal de jaarlijksche
collecte, ten bate van de natinalc stich
ting: „Tehuis voor alleenstaande blinden"
te Wolfheze eerstdaags plaats hebben, lil
het Tehuis, waarin onvermogenden geheel
kosteloos opgenomen zijn, is plaats voor
blinden uit het geheele land en van eiken
godsdienst en overtuiging. Reeds van af de
oprichting bleek, uit liet groot aantal aan
vragen om opname, hoezeer naar deze in
stelling werd verlangd en nog steeds komen
aanvragen om opname in. Om de stichting
in stand te houden, de talrijke verpleegden
liet noodige te verschaffen, is er zeer veel
geld noodig, zoodat de uitgaven nauwelijks
door de inkomsten worden gedekt.
Blind!! Wilt gij u even verdiepen in de
beteekenis van dit woord: slechts één oogen
blik nadenken over de mogelijkheid dat gij
zelf blind waart? Moeten wij niet juichen,
dat er een mogelijkheid bestaat om het bit
tere lot van die stakkerds te verzachten?
De stichting te Wolfheze moet zoo goed
als geheel van nationale liefdadigheid be
staan Laat toch ieder helpen naar ver
mogen 1
LANGEND1JK
NOORDSCHAHWOUDE.
Verkocht.
De heer Corn. Bruin Mzn. te Waarland heeft
zijn schuur aan de Handelskade te Noord-
scharwoude onderhands verkocht aan den
heer KI. Wagenaar te Noordscharwoude.
Hotel 't Bonte Paard.
Met kermis 7, 8 en 9 Augustus is er
bij Jan dc Bakker (Hotel 't Bonte Paard)
iederen dag bal. Dc bekende Gebr. Schermer
zullen de muziek verzorgen, zoodat men van
goede muziek verzekerd kan zijn. Dc entree
is laag gesteld, zoodat een ieder in de ge
legenheid is om bij Jan de Bakker le dan
sen.
Woensdag zal er in de kolfbaan in drie
klassen om prijzen gekolfd worden. Deze
prijzen bestaan uil contanten.
Voor nadere bijzonderheden zie men de ad
vertentie in dit no
ANNA PAULOWNA
BREEZAND.
Oude rijwielplaatjes.
Bezitters van oude rijwielplaatjes maken
wij erop attent, dat deze weer in het kistje
aan het postkantoor gedeponeerd kunnen
worden.
Hooge invoerrechten brengen
mee glijdende graanrechten!
ZULLEN DE GRAANVERBOUWERS
DE DUPE WORDEN?
Het recente besluit tot verhooging van de
monopolieheffing op granen geeft om ver
schillende redenen aanleiding, de algemcene
regeeringspolitiek metbetrekking tot de
landbouw in het oog te vatten.
Reeds is gemeld dat de monopolichcffin-
gen op granen met ingang van 31 Juli zijn
verhoogd tot 1 3.per 100 k.g. voor rogge
en gerst en tot f2.— per 100 k.g. voor de
andere granen. v
Beschouwen wij dezen laatsten re-
geeringsmaatregel, zegt de N. R. Ct.
dan is het niet alleen de verhooging
van de onderhavige crisishefling als
zoodanig, welke onze belangstelling
trekt. Eerder is hel de omstandigheid
dat wij uit dezen maatregel 'n koers
wijziging met betrekking tot de
graanpolitiek kunnen ailezen. Want
sedert de crisis haar invloed op den
landbouw deed gelden en aanleiding
gaf tot den steun aan den landbouw
is de hulp ten behoeve van onzen
graanverbouw steeds gebaseerd ge
weest op twee grondslagen: n.L de
monopolieheffingen op de ingevoer
de granen, waarvan een prijsoptrek-
kende werking in het binnenland het
gevolg is en een steunbijslag uit de
opbrengst van deze heffingen via het
Landbouwcrisisfonds.
Weliswaar werd de hier aangegeven opzet
kort na de depreciatie verbroken, toen de
steunbijslag geheel kon worden afgeschaft en
de monopolieheffing kon worden verlaagd
lot f 1., maar zulks vloeide voort uit het naar
verhouding geringe verschil tusschen de
wereldmarktprijzen en den binncnlandschen
kostprijs der granen. Want, indien dit ver
schil gering is. is het ook volkomen te moti
vee ren dat de te geven steun b.v. niet wordt
gesplitst in een monopolieheffing van f0.50
an een steunbijslag eveneens van f0.50 per
100 k.g. Immers de betaling van een steun
bijslag aan de graan verbouwers vercischt een
omvangrijk ambtelijk apparaat, zoodat het
volkomen gerechtvaardigd moet worden ge
acht, indien de overbrugging van een prijs
verschil van slechts fl. per 100 k.g. wordt
gevonden door een maatregel aan de grens.
Anders wordt dit echter, wanneer de gra
nen op de wereldmarkt zoodanig in prijs
dalen. dat. een veel grooter bedrag als nood
zakelijke steun moet worden vastgesteld.
Icrccht i dit in het verleden door dc regee
ring ingezien. Toen de Noderlandsche gerst
en rogge met f 5. per 100 k.g. moest worden
gesteund, werd dit bereikt door cru monopo
lieheffing aan de grens van f2. en een steun
bijslag van f3, betaald uit de opbrengst van
eerstgenoemde monopolieheffing. Terwijl de
boer dus in totaal fö steun genoot betaalde
de verbruiker de rogge en gerst met slechts
f2 extra.
Wij herinneren, zegt de N. R. Ct. verder
aan het rapport v. Loon, dat vernietigend
was voor 't stel&el derh ooge invoerrechten,
z?oals dit oa. door .Landbouw en Maatschap
pij" tegenover de regeeringspolitiek is go-
steld. Vrij algemeen was men het er over
eens, dat 't stelsel van hooge invoerrechten
zou leiden tot. een te hoog binnenlandsch
prijsniveau met alle gevolgen van dien voor
onzen internationalen handel.
De regeering draait een slag om.
Uit het recente besluit, waarbij de mono-
poliewinst op rogge en gerst is gebracht op
f 3 per 100 k.g.. kunnen wij concludeercn
dat de regeering het veel betwiste stelsel van
hooge invoerrechten op granenheeft aan
vaard. Want medegedeeld wordt, dat de re
geering met het oog op een zoo eenvoudig
mogelijke uitvoering wil volstaan met een
verhooging van de monopoliewinsten.
Ongetwijfeld heeft het gecombineer
de stelsel van lage monopoliewinsten
cn daarnaast steunbijslagen het na
deel van een ambtelijk apparaat,
maar dat weegt niet op tegen het
groote voordeel, dat. liet binnenland-
sche prijspeil in vpel mindere mate
kunstmatig behoeft te worden ver
hoogd.
Wij moeten ook beseffen, dat de
consequentie van het systeem van
hooge invoerrechten tevens is glij
dende graanrechten.
Een andere vraag is, of de nieuwe graan
politiek goede resultaten voor de graanver-
bouwers kan opleveren. De verhooging van
de monopoliewinsten in April j.1. heeft ons
geleerd, dat de binnenlandsche prijzen geens
zins op dezen maatregel reageerden. Eerst
toen dc regeering rogge ging opkoopen was
een gunstige invloed op het binnenlandsche
prijsniveau merkbaar.
