et dalende levenspeil
s
I
II
lUITENLANDSCH,
VERZICHT
9.79
(L00STERBALSEM
Onze nieuwe Rijkslandbouwwinterschool
1
Economische beschouwing
ei
i s
LEED 3 JAAR AAN
RHEUMATIEK
Saterdag 6 Augustus 1938
Tweede blad
eek pas ontdekte economische
beserve, die met alle macht
wordt uitgeput.
noodtoestand in het oorlog
voerende japan.
I Een van de merkwaardige dingen van de-
-teri lijd is ',et dat niettegenstaande alle
voorspellingen verschillende staten, die de
tering niet naar de nering zetten, toch niet
kastloopen. We hebben daarbij in de eer-
We plaats het oog op de extremistische re-
leringen, al mogen we onmiddellijk daar-
n toevoegen, dat democratische landen, ge-
.dzaakt als ze zijn mee te doen aan de
'ebarstenbewapeningsrage, weliswaar nog
'begrooting trachten op te stellen, dat. ze
trmce echter de grootst mogelijke moeite
jben en dat ze, om hun rekeningen slui-
jd te krijgen, veelal dezelfde wegen be-
jndelen als hun ondemocratische buren,
kan het ook anders?
Wonderen verrichten kan niemand
en pér slot van rekening moet alles,
wat de overheden noodig hebben,
door de burgers worden opgebracht.
Jijden als die, welke we op het oogenblik
deven, kunnen ons veel leeren omtrent de
nomische draagkracht van een volk en
zijn de wijsheden, welke men op deze
jte kan putten eigenlijk zoo voor de hand
eend, dat men ze met een beetje gezond
stand ook anders wel op het spoor zou
k gekomen, het schijnt dat alleen dagen
I armoede en nood den mensch kan
irtuigen van de dwaasheid der daden
hij heeft begaan! Hij neemt zich dan
jr in het vervolg verstandiger te zijn en
ferdaad handelde hij daarna dan ecnigen
fin 1918, juist 20 jaar geleden, heette het,
het met de oorlogen voor altijd afgeloo-
zou zijn. De wereldoorlog was' er een
veest, verschrikkelijker en afgrijselijker
1 alle vroegere, doch het zou de laatste
geweest! De laatste! Op het oogenblik
^len we beter. Heel Europa is een groot
enaal en het wachten is eigenlijk alleen
de vonk, die alles zal "doen uitccnspat-
s t e
3 liet hier is gegaan, zoo gaat het
op ieder gebied. En dus zal de
asch, wanneer hij aanstonds de waanzin
economische uitspattingen begint in
tien, een tijdlang verstandiger zijn om
dan opnieuw te bezondigen aan de oude,
Lende fouten.
Welke fout is het, die thans wordt be
kaai
et is deze, dat door de regeeringen een
irve wordt opgeteerd, aan welker be-
in men vroeger vermoedelijk niet had
lacht, In den loop der jaren is overal het
liddcld welstandspeil verhoogd, in som-
;e landen in meerdere, in andere in min-
i mate. Verhoogd echter is het overal,
behoeven daarbij slechts de dingen als
iningbouw, het verkeer, kleeding, voe-
ig, luxe als radio, bioscoopbezoek, sport,
itiegenoegens te noemen. Overal zijn de
Ödelde eisrhen sterk gestegen, waarbij
moderne techniek een en ander voor een
joeddeel mogelijk maakte.
Nu is er niet de minste twijfel aan of de
loorsnee bevolking kan ook met minder toe.
ïoedis zoo iets natuurlijk alles behalve en
nen moet deze overwegingen dan ook ach-
erwefte laten, wanneer men er toe meent
e mogen besluiten, dat de burger een deel
dc winst der afgeloopen jaren behoort
te geven.
Nemen wc aan, dat de welstand
op het oogenblik is gestegen tot on
geveer het hoogste punt, waarop hij
zich in den loop der eeuwen heeft
bevonden, dan beteekent een betrek
kelijk geringe daling nog lang niet,
dal de mensch van heden wordt te
rug gezet, op het plan der vroegere
slaven, lijfeigenen of hoorigen.
Ook blijft men nog ver boven den vis
benden of jagenden Germaan, die twee
KOK ZICH NIET BEWEGEN
IE
Dank zij KLOOSTERBALSEM kan
ki| weer wandelen eh fietsen
,Bet kwam in eens, maar 3 jaar lang
mas het of ik die pijn in mijn rug
nooit meer kwijt zou raken. Alles was
mij teveel Men zei mij dat ik rheu-
matiek had en daarvan wel nooit meer
af zou komen. Toen werd ik opmerk
zaam gemaakt op Kloosterbalsem, die
heerlijk verzachtende zalf en werkelijk,
na een behandeling van nog geen 6
weken zijn mijn pijnen verdwenen. Ik
heb van niets meer last en beveel daarom
iedereen den Kloosterbalsem aan."
S. SI. te H
AKKER'S ORIGINEEL TER INZAG*
„Geen goud zoo goed"
Onovertroffen bij brand-en snejwonden
Ook ongeBvenaard als wrijfmlddel bij
Kheumatiek, spi» en pijnlijke spieren
Sdiroe tdooo 85 et Pottem 62^ ct. en 1.04
duizend jaar geleden in ons land leefden
en die, gehuld in beestenvellen en wonend
in"schamele huiten in zekeren zin een ar
moedig bestaan leidde, al dient te worden
betwijfeld of de bewoner onzer nienschen-
pakhuizen, die industriecentra worden ge
noemd, er zoo heel veel beter aan toe is.
Hoe bet ook zij, in deze mogelijke verla
ging van het levenspeil zit een enorme re
serve, die eerst, zal zijn verbruikt, wanneer
een zoo diep •bestaansminimum is bereikt,
dat onder dc bevolkingen ernstig verzet be
gint te rijzen. Hoe groot deze reserve is, valt
onmogelijk ook slechts bij benadering te be
palen, terwijl bet. verzet tegen den 1egen-
woordigen gang van zaken vooral in dc
autoritaire staten zeer moeilijk is. Daarbij
dient men te bedenken, dat nen economische
achteruitgang verschijnselen met zicli brengt,
die in menig opzicht te vergelijken zijn niet
die, welke men opmerkt bij een patiënt, die
lijdt aan een kwijnende ziekte, welke hem
langzaam ten grave sleept.
In den regel zal men zien, dat af en
toe perioden aanbreken van betex*-
schap. Deze vervullen den zieke cn
zijn omgeving steeds opnieuw met
hoop, totdat ten slotte liet besef be
gint veld te winnen, dat het niette
genstaande alle vooruitgangen, toch
achteruit gaat, omdat dc perioden
van inzinking duurzamer cn heviger
zijn dan die van herstel.
In iedere staat, waar in doorsnee het wel
standspeil daalt, vindt men af en toe tijdper
ken, waarin alles weer beter schijnt te gaan.
Deze worden door dc aan het bewind zijnde
regeering duchtig uitgebuit. Voegt men
daaraan nog toe de vrees voor de onbekende
toekomst, die wacht, wanneer het huidige
bewind, dat in ieder geval het voordeel heeft
zich krachtig te doen gelden, zou worden om
ver gestoten, dan zijn deze beweegredenen
voldoende om de volkeren voorloopig nog
1e doen terugdeinzen voor verzet. De inzin
king wordt aanvaard uit vrees voor iets nog
ergers en dit zal blijven doorgaan, totdat het
ten langen leste heel niet meer gaat.
Hoever het in dit opzicht kan gaan, her
inneren velen zich nog uit den oorlogstijd,
toen men zicli dingen moest ontzeggen, die
tot de eerste levensbehoeften mochten wor
den gerekend. Ook wij zijn in die dagen
door de moeilijkheden heen geholpen door
een krachtig centraal gezag, dat het beschik
bare distribueerde cn dat er zoo voor zorgde
dat ieder voldoende kreeg om althans liet
leven te bewaren.
Uit den aard der zaak is bet voor
al in oorlogstijd, Wanneer .niet geld
wordt gesmeten cn op ongehoorde
wijze dc rijkdommen worden ver
spild dat de achteruitgang van het
welvaartspeil zulke afmetingen be
gint aan te nemen, dat de zaak be
gint vast te loopen.
Dit was in 1918 in Duitschland liet geval
en om even helder voor oogen le stellen,
welke opofferingen in zulke omstandighe
den van de burgers worden gevergd, ver
wijzen wc hier naar een artikel, dat dezer
dagen verscheen in de Bcrliner Börsenzei-
tung. Gezien het feit, dat de Duitsche pers
Japan welgezind is, zou men mogen aan
nemen, dat een cn ander niet overdreven
is, al is het mogelijk, dat hel artikel moet
dienen om de ontevreden Duitsche landgc-
Bovenstaande perspccticfteckening toont
de nieuw te stichten Landbouwwinterscliool
alhier, zooals ze is gedacht door den go-
mcentearchilect, den heer Rezelman.
Buitenaanzien.
't Geheel rust op een donker plint, terwijl
de muren worden opgetrokken van gele
steen, alles afgedekt met violetkleurige, ge
nuanceerde Romaanschc pannen.
Natuurlijk zal bij raam- cn dcurconstruc-
tic het staal een ruime toepassing vinden.
Indeeling.
Als entree dient een ruime vestibule, uit
loopend op een groote hal. Links van den
ingang is een kamer geprojecteerd voor den
directeur en een voor den portier.
Recht tegenover de ingang, aan de ando-
ï'p zijde van de hal, komt een demonstratie-
lokaal voor het toonen van levend vee.
Aan dc voorzijde, rechts van den ingang,
komen twee leslokalen cn aan dc achter
zijde van het gebouw eeu schcikunde-leslo-
kaal en een laboratorium.
Op dc eerste verdieping, welke men via
oen fraai trappenhuis bereikt, komt aan de
voorzijde een lccrmiddelcnlokaal en een bi
bliotheek annex leerarenkamer, benevens
nog een vierde leslokaal.'
Verder is zeer voldoende rekening gehou
den met opslagruimte en is daarenboven
nog een lokaliteit gereserveerd voor grovere
leermiddelen als aardinonsters en derge
lijke.
Zelfs de donkere kamer voor ontwikke
ling van fotografische opnamen is hier niet
vergeten.
Hygiëne.
•Het. spreekt welhaast, vanzelf dal aan de
hoogste eischen der moderne hygiëne is te
gemoet gekomen.
Het gcheclc gebouw wordt centraal ver
warmd cn wordt voorzien van naadlooze
vloeren, terwijl lambriseering in gangen en
portalen van tegels zal worden gemaakt.
Mogelijkheid van uitbreiding.
Hoewel voor dit tweejarig onderwijs in
het project reeds op parallelklassen is ge
rekend en plaats zal zijn voor pl.m. 100 leer
lingen, heeft dc architect toch de mogelijk
heid van uitbreiding willen openhouden,
zonder aan indeeling cn architectuur scha
de tc doen.
Het plan is zóó aangehouden, dat aan de
achterzijde boven hei scheikundelokaal en
bet laboratorium een tweede verdieping
kan worden gebouwd, daardoor de moge
lijkheid openend voor drie parallelklassen,
zoowel voor het eerste als xoor het tweede
leerjaar.
De plaats.
Over de plaats, waar dit gebouw zal ver
schijnen is men het nog niet ge-heel eens en
hierover kunnen wij dan ook nog geen me-
dedeclingcn doen.
Het doet ons genoegen, dat ons gemeen
tebestuur den eigen gemcentoarchitect in
de gelegenheid heeft gesteld, dit plan te
maken cn wij aarzelen niet te zeggen, dat
dc heer Rczelrnan er in is geslaagd een ge
bouw te projecteeren, dat door zijn fraaie
lijnen een sieraad belooft, te worden voor
onze gemeente cn door zijn hoogst moderne
inrichting een groote aanwinst voor het
vakonderwijs aan onze landbouwende be
volking.
noot en te doen gevoelen boe goed zij er be
trekkelijk nog aan toe zijn.
Dc economische oorlogvoering in Japan
dan wordt georganiseerd door den vrocgc-
ren leider van bet enorme Mitsui-concern,
Ikeda, die bezig is de binncnlandsche be
hoefte te besnoeien om zoodoende voor liet
leger meer goederen beschikbaar tc krijgen.
Weliswaar moet deze zelfde Ikeda
hebben verklaard, dat hem de tra
nen in de oogen kwamen bij dc ge
dachte aan de enorme ontberingen,
welke het Japansehc volk te wach
ten staan, doch daaraan viel niels
te veranderen. Want vóór alles
moest de oorlog worden gewonnen.
En zoo vernemen we dan, dat verschillen
de belangrijke grondstoffen niet meer of in
zeer beperkte mate nog voor binnenlandsch
gebruik in aanmerking mogen komen. IJzcr
en leer zijn voor bet binncnlandsche ver
bruik practisch niet meer te krijgen. Alles
is vooiy het leger of voor export, waardoor
bet kan worden geruild tegen andere grond
stoffen, die voor militaire doeleinden on
misbaar zijn. Dc natuurlijke tcxtielvezcls
moeten voor minstens 50worden gemengd
met kunstmatige, zoodat de Japanner, be
halve op bloolc voeten zal moeten rondwan
delen in klecrcn van twijfelachtige kwali
teit.
Bedenken we, dat nog een 30-tnl
andere grondstoffen op dezelfde wij
ze zijn gerantsoeneerd, dan zal men
wel niet ver naast de waarheid zijn,
wanneer men vaststelt, dat in Japan
inderdaad een bestaansminimum is
bereikt, dat zich moeilijk nog verder
laat drukken.
Zoover zijn wc in ons werelddeel gelukkig
nog niet, al gaat het hier dan ook in dezelf
de richting. Bedenken we ei-liter, dat het
hier nog volle vredestijd is, dan mogen we
tranen in de oogen krijgen bij de gedachte
wat er van Europa moet worden, wanneer
straks werkelijk dc lont in het. kruid mocht
worden gestoken. Alles wat met moeite en
strijd in don loop der eeuwen werd veroverd
zal met één slag worden vernietigd. Het is
te hopen, dat dc Kuropeesclie volkeren wij
zer zullen blijken te zijn. Want de geschie
denis der afgeloopen jaren hoeft ons duide
lijk genoeg bewezen, dat niet door kunst
middeltjes als devaluatie, autarkie of wat
dies meer zij, bet verlorene kan worden te
rug veroverd Dat kan alleen door arbeid.
Arbeid, die nu al zoo broodnoodig is, om
dat reeds zooveel verloren werd
runciman begint zijn arbeid op
zakelijke wijze, doch in een ge
laden atmosfeer. grensverster-
kj.ngen in duitschland. mussoli-
ni als imitator.
De lieer Runciman is te Praag gearri
veerd en zoo het hem inderdaad gelukt de
kwestie tusscben de Sudeten-Duitschers cu
de Tsjecho-Slowaken tot een goed einde tc
brengen, dan zou Europa gerust een stand
beeld voor hem mogen oprichten cn dan
zal dit jaar niemand de Nobelprijs voor den
vrede zoozeer verdiend hebben dan deze
lord.
Er zijn dc laatste jaren zooveel conferen
ties cn besprekingen gehouden, dat we liet
verloop er van tc over kennen en we weten,
dat ze in den regel steeds beginnen met
een buitengewoon optimisme, aan den dag
gelegd 'door degenen, die zicli liet middel
punt weten van de dingen, die zullen ge
beuren.
Wanneer lord Runciman zicli dit
maal niet verder uitliet, dan dat de
hangende kwesties grondig dienden
te worden onderzocht en dat een op
lossing, die beide partijen bevredigt,
noodig is om de vrede 1c verzekeren,
waaraan bij nog loevoegde, dat hij
niet om de opdracht bad gevraagd,
dan spreekt daaruit meer zakelijk
heid dan optimisme en in zooverre
mag zijn intree in Praag dan mis
schien wat mcerbelovend worden
geacht.
Inderdaad is liet juist, dat de vrede in
Europa een redelijke oplossing vereischt en
indien Tsjeeho Slowakije en Duitschland
werkelijk zoo op die vrede gebrand zijn als
70 zeggen te doen, dan moet deze poging
met sueces worden bekroond.
Helaas is zeggen en doen nog altijd twee
en wanneer eenige regeering zich gelegenhe
den wil voorbehouden om, wanneer ze den
tijd daartoe gekomen acht, er op los te kun
nen branden, dan zijn kwesties als die wel
ke tusschcn Sudeten-Duitschers cn Praag-
selio regeering zijn gerezen, te mooi om ze
de wereld uit te helpen.
Tntusschen is het altijd goed te weten,
wat men aan elkaar heeft. Indien twee
partijen 'oen geschil hebben, kan dit, zoo zc
heide willen meewerken, altijd worden op
gelost. Slechts op die wil komt het aan.
Ontbreekt deze, dan is alle onderhandelen
vruchteloos.
Nu liccft geheel Europa, voor zoo
ver liet den vrede wil, belamr bij de
onderhavige aangelegenheid. Het
aanwezig zijn van lord Runciman
als onpartijdig bemiddelaar betee
kent, dat bij een eventueel misluk
ken straks bekend zal zijn. welke
dor partijen niet of onvoldoende
beeft meegewerkt. Overig Europa
kan daarmede dan rekening houden
cn het zal dit zeker doen ook.
Deze overweging zal er misschien toe bij
dragen, dat niettegenstaande de vele moei
lijkheden, welke bestaan, toch een uitweg
wordt gevonden. Tsjecbo-Slowakije alléén
weet zich uitgeleverd aan Duitschland en
Ilitlcr heeft reeds kunnen ondervinden, dat
ook zijn macht grenzen heeft en dat bij,
geheel geisoleerd, zijn zin niet vermag door
le zetten.
Met deze Prangsche besprekingen wordt
door. velen in verband gebracht bet bericht
uit Duitschland omtrent de versterking van
sommige grensgebieden, welke versterking
met zicli mee bracht het verbod aan buiten-
•andsehe militairen om zich daar op le hou
den. Inderdaad kan in dergelijke militaire
maatregelen iets worden gelezen als drei
gement.
Men meent dan tc weten, dat Hit-
Ier voorloopig den gang der bespre
kingen wil afwachten, dat hij echter,
zoo in de herfst nog geen bevredi
gend resultaat, is bereikt, hij dc aan
gelegenheid zal regelen „op zijn
wijze".
We doen bet. beste niet op deze dingen
vooruit te loopen. Bij handclszaakjcs kan
men vaak zien, dat kooper en verkooper
eerst ontzettend ver uit elkaar liggen om
elkaar dan toch te vinden.
Niet onmogelijk echter is het. dat deze
nieuwe versterkingen ook bedoeld zijn voor
binncnlandsche gebruik, te meer, waar de
rassentheorie en de kerkelijke kwesties den
'aatsten tijd weer ongeld schijnen te doen.
We weten, dat HIIer gaarne werkt met
voldongen feiten, met coups, dat bij af en
toe voor zijn volk moet verschijnen als ge
weldenaar.
Nu dit, voorshands met buitenr
landscbe successen niet mogelijk
schijnt, beeft men bet wellicht weer
eens met iels anders genrobccrd.
Echter zijn bet oude beestjes, die
van stal zijn gebaald en men beeft
er dan ook weihig belangstelling
meer voor.
Een succes in Tsiccho-SIowakijc zou stel
lig beo! Duitschland weer eens in ren cn
roer brengen. Daarom zal de neiging daar
toe bij Ilitlcr wel aanwezig zijn en bet
boven meegedeelde omtrent een eventueel
krachtdadig ingriinen in bet najaar zou de
hooge hceren tc Berlijn misschien heel wel
aanstaan. Maar, we hebben dat vroeger
reeds herhaaldelijk geopperd, zoodra men
te doen krijgt mot het buitenland wordt
alles veel gevaarlijker dan zoolang men
zich tot het binnenland kan bepalen.
Van dc eersle ontmoeting tussclien Mus-
solini cn Hitier to Venetië, die zoo onbe
vredigend afliep, was destijds een anecdote
in omloop. Hit Ier zou Mussolini hebben be
groet met: „Heil, imperator!", waarop
Mussolini zou hebben geantwoord met-
„Heil, imitator!"
Het zal er wel anders zijn toegegaan,
maar bet grapje was toch kenmerkend voor
dc gedachten, die de wereld van Ilitlcr
had.
Titans echter begint liet er naar uit te
zien, dat de bordjes tot op zekere hoogte
zijn verhangen, want de titel van „imita
tor" begint weer toepasselijk te worden op
Mussolini sedert de Duco. is geworden tot
een aanhanger van dc befaamde Duitsche
rassentheorie.
Mussolini heeft deze leer tot dus
verre steeds verworpen en het feit
dat hij in deze schijnt tc zijn om
gedraaid, bewijst op zijn minst, dat
de binncnlandsche moeilijkheden in
Italië toenemen. De rassenleer, die
neerkomt op een verheerlijking van
het eigen volk hoven andere volke
ren, is in wezen niels anders dan
een ultra-nationalismc.
De sprong van volk naar staat is slechts
een kleine en zoo is de rassenleer zeer
bruikbaar voor iemand, die de theorie van
den absoluten staat aanhangt.
Toch is liet een lapmiddel, omdat dc the
orie in wezen niet deugt. Mussolini heeft
dit zelf herhaaldelijk en duidelijk gezegd.
Dat hij zich er nu toch toe heeft bekeerd,
wijst er op, dat hij zulke lapmiddelen noo
dig beeft.
Voor binncnlandsche afname natuurlijk,
want tegenover het buitenland kan hij zc
niet gebruiken. Zoodat men zou mogen con-
chideercn. dat de toestand in Italië minder
rooskleurig is als men den Duce zou kun
nen tocwenschen!
De tegenslagen .die Franco de
laatste weken in Spanje tc verduren
heeft gehad, zullen er ook wel
niet toe biidrairen een gunstige stem
ming bij den Italiaanschcn dictator
on te wekken. Ze mogen dan al
niet onoverkomelijk zijn, de eindbe
slissing, die zoo dringend noodig
was en die de ratificatie van het
EngelscbItaliaansche verdrag met
zich zou meebrengen, is er weer
door uitgesteld.
Mussolini 'ïntusschen betoont zicli merk
waardig kalm onder deze nieuwe tegen
slag. Hoe kan dat? Enkele maanden gele
den heette liet, dat de toestand in Italië
meer en meer onhoudbaar werd. Deze ge
ruchten zijn verstomd. Nu hebben we de
rassentheorie in Italië en een mindere ac
tiviteit ten aanzien van Spanje, waar dc
overwinning toch zoo vurig werd gewcnscht
Zou er toch iets van waar zijn gewppst
van die sombere tijdingen omtrent Italië?
i