Oll lit
De kerkstrijd in Oostenrijk
Japansche legerchefs bijeen
DAGBLAD VOOR HOLLAKD'S NOORDERKWARTIER
Opheffing katholieke
scholen
Göring naar Londen
Spaansche regeering zal
onvermoeid verder strijden
Als Indische vorsten reizen
igavomj ErnFNSDAG 10 AUGUSTUS 1938. 81e Jaargang. No. 10644.
Wfu** L gchagen, Tel. 20.
reeks
iel KV. llitg.-Mif. „'Hotlondl Noorderkworlier"
ONDANKS VERSCHERPING VAN
DEN STRIJD EN VERWOEDE
GEVECHTEN, BLIJFT MEN IN
TOKIO OPTIMISTISCH.
Moskou ziet den toestand zeer ernstig
rijen' aj
verse
j
ERIJ
82
17
1282
15!
1922
2270
2510
2600
2784
3150
3311
3476
3649
3943
4050
4238.
4451'
Een zeer belangrijke conferentie
tusschen den Japanschen minister
van oorlog, generaal Itagaki en de
hooge legerleiders, is gisteren ge
houden. Een conferentie, waarin
waarschijnlijk is beslist of Japan
thans ook openlijk tegen Rusland
zal ageeren of nog voort zal gaan
langs diplomatieken weg te trachten
hj[ geschil te regelen. De conferen
tie zal vandaag hervat worden. In
Moskou ziet men den toestand thans
zeer emstig in. Men meende dat Ja
pan, gebonden door de actie in
China, geen oorlog met de Sovjets
zou riskeeren. Hoe langer hoe meer
komt men thans tot de overtuiging,
dat de militaire extremisten in Ja
pan de overhand zullen krijgen.
Waar ook de Russen, gehoord de
iltlatfngen van Litwinoff, geen
duimbreed willen wijken en het in
Moskou moties blijft regenen, om
Japan krachtig aan te pakken, moet
hel welhaast uitgesloten worden ge-
aoht, langs diplomatieken weg de
zaak te beëindigen.
demonn op b dezer ceenszms de hoop
teen diplomatieke regeling, die na het
lerhoudvan 4 Augustus ontstaan vvas,
■sommige kringen te Tokio blijft men
inks alles optimistisch,
verneemt dat Litwinof en Sjigemitsoe
enkort een derde onderhoud zullen
ion qp een nader door de beide diplo-
»n te bepalen datum. In dezelfde krin-
*r's n1<ïn van nieeninK> dat het tweede
4643 lerhoud op 6 dezer ceenszins de hoop
4868
5227
5493 ft vernietigd.
5618
Een nieuwe aanval?
Japansche pers bericht, dat de opper-
lhebber van het roode leger in het
B Óósten, maarschalk Blücher te No-
Pfsk is aangekomen om persoonlijk de
Wt van de operaties op zich te nemen,
i gevechten gaan onverdroten voort. De
Sischc artillerie bombardeert zonder op-
(Ion de Japanscbe stellingen.
8760 et Sel'oele dorp Tsjang Koe Feng, dat
8947 (i.en voet van den heuvel Tsjang Koe
9116 's gelegen, stond gisteravond in vlam-
9281
5785
6135
6524
6840
7093
7364
7541
7737
7870
8130
8471
70 jWaarom de Karimata
zand baggert
DE MOLEN GRAAFT LOOD
RECHT NAAR BENEDEN EN
ONDERMIJNT HET TALUD.
12386 lil.
12751 I
13035 1
13474 i
14149
14382
14571
14674
15025
15558
15711
16024
16277
16384
16604
16735
16916
17269
17438
17699
18003
18242
18431
18627
18725
19011
19238
19440
19531
19823!
20099
20417
20653
21015
21101
21231!
21421
2 15251
21719:
ITAGAKL
men, na een bombardement door de Sovjet-
Russische artillerie. Dit was het hevigste
bombardement sinds het uitbreken der vij
andelijkheden.
Het was duidelijk, dat de Russische ar
tillerie alle hoogten, welke zich in Japan
sche handen bevinden, geheel beheerschte.
Het scheen ongelooflijk, dat er nog Ja
pansche soldaten in leven zijn gebleven om
ze te behouden, doch toen het rookgordijn
wegdreef, waren duidelijk de Japansche ka
nonnen te zien, die in actie waren.
Blücher zelf de leiding.
Uit het feit dat sterke afdeelingen Rus
sische infanterie, ruiterij en artillerie wor
den geconcentreerd ten Zuidwesten en ten
Noordwesten van I-Iansj, dat 20 kilometer
ten noorden van Tsjangkoefeng, leidt, men
af, dat de Russen blijkbaar een nieiftv
inval op Mandsjoerijsch gebied in den zin
hebben.
Volgens berichten van de grens zijn vijf
tig Russische tanks, zwaar bezet met man
schappen, van Novokiefsk naar Hansj yer:
trokken. De Russen leggen versterkingen
aan tusschen Hansj en de grens.
Volgens berichten uit Tokio hadden de
gevechten, welke in de laatste vier dagen
aan een front van ongeveer 4 k.m. hebben
plaats gehad tot resultaat, dat de lijken
van 1000 Russische soldaten binnen de Ja
pansche linies werden geborgen.
10036
10170
10396
10587
10788
10995
11206
11361
11583
11758
11863 lfet ging blijkbaar te vlot met de ber-
121391 Spogingen van de Lutine-schatten gis-
Weer stortte het talud in en viel
zand van een hoogte van 14 M. naar be-
>n in den circa. 20 M. diepen kuil, op
bodem waarvan do emmers van de
13796 imata" zitten te wroeten. Af en toe
me'f'den bet elders in dit blad wer-
wrakstukken naar boven gebracht.
paf hoop en vertrouwen. Voorloopig
?r zullen geen nieuwe vondsten meer
«en gedaan. Eerst moet het neergestorte
worden weggebaggerd en dat duurt
15^t» c' dan men wel zou willen wen-
15372
„Karimata" is in verband met de zand-
Ji'ting enkele meters achteruit gegaan.
Het feit, dat deze instortingen pe
riodiek terugkeeren, is een gevolg
van de wijze waarop men de laatste
weken bij de bergingspoqingen te
werk gaat. Sinds eenigen tijd graaft
de „Karimata" den zeebodem in het
afgepaalde gebied niet meer regel
matig laag voor laag af. Deze werk
wijze is te tijdroovend gebleken. Nu
gaat men anders te werk. Nadat de
molen eerst steil naar beneden heeft
gegraven en op deze wijze de ver-
eischte diepte van circa 20 M. on
der den waterspiegel heeft bereikt,
gaat de „Karimata" langzaam voor
waarts De molen blijft echter op een
diepte van 20 M. baggeren. Hierdoor
wordt het talud ondermijnd, met
het logisch gevolg, dat wanneer het
zand niet langzaam in den kuil
stroomt, het talud na eenigen tijd
instort.
9ia«fi£?„ m(!len m0Gt dan weer eenige meters
Rite ruit. om eerst het ingestorte zand weg
Daggeren. Een dergelijke instorting heeft
«teren weer plaats gehad.
Overbodige nonnen naar Brazilië.
Te Weenen is aangekondigd, dat
de particuliere scholen in Oosten
rijk langzamerhand zullen worden
opgeheven.
Dit is, aldus het Hsb., weer een
nieuw bewijs van den strijd, wel
ken de nationaal-socialisten tegen
de katholieke kerk voeren. Het gaat
hierbij immers voornamelijk om
katholieke parochiale scholen.
In het begin van deze maand zijn de
katholieke bewaarscholen reeds onttrokken
aan het toezicht van katholieke nonnen
en overgedragen aan staatsonderwijzeressen
Thans zijn de lagere scholen aan de beurt.
Aangekondigd wordt voorts, dat de katho
lieke nonnen, die overbodig zijn geworden,
naar Zuid-Amerika zullen worden gezonden
in het bijzonder naar Brazilië. Katholieke
nonnen in de Weensche hospitalen worden
langzamerhand vervangen door nazi-pleeg
zusters.
Kardinaal Innitzer moet zwijgen
Volgens inlichtingen van betrouwbare
zijde, zou kardinaal Innitzer, die wel eens
de „Heil Hitler-bisschop" wordt genoemd,
vrijwel het zwijgen zijn opgelegd, en zou
hij opdracht hebben gekregen geen voor
stellen meer tot de nazi's te doen, zonder
dat dit door het Vaticaan tot in alel details
is gelast. Het vooruitzicht op een compro
mis tusschen Hitier en het Vatiaan, waar
voor kardinaal Innitzer de afgeloopon ja
ren Jieeft gewerkt, is daardoor niet zeer
verbeterd.
Chamberlain onderbreekt
zijn vacantie
Strengere maatregelen in Pa
lestina?
Dn Engelsche pers kondigt aan,
dat minister-president Chamberlain
naar Londen terug zal keeren om
een neusaandoening te laten behan
delen, doch men veronderstelt, dat
hij van zijn verblijf te Londen ge
bruik zal maken om op Downing-
street eenige vraagstukken te bcstu-
deeren.
De „Times" is van meening, dat de mi
nister-president zich zonder twijfel op de
hoogte zal laten brengen van den buiten-
landschen toestand door lord Halifax, die
iedere week twee of drie dagen op het mi
nisterie van buitenlandsche zaken door
brengt. Ook zal hij den toestand in Pales
tina bespreken met Macdonald, die mor
gen uit Jeruzalem naar Londen terug zal
keeren.
De „Daily Herald" schrijft, dat Chamber
lain van zijn terugkeer naar Londen ge
bruik zal maken om zich met twee gevallen
bezig te houden, nl. Spanje en Palestina.
Macdonald werd door den Hooge-
Commissaris te Jeruzalem en den
generalen staf aangespoord krachti
ger maatregelen te nemen tegen de
Arabische terroristen. De minister
president heeft geen strengere maat
regelen willen nemsn. evenmin trou
wens de minister van Koloniën, al
vorens hij ter plaatse een onderzoek
heeft ingesteld.
De plaatselijke autoriteiten houden even
wel voet bij stuk.
Wat betreft het stilzwijgen van Franco
over het Britsche plan, is men van oor
deel, dat hierdoor een moeilijke toestand
wordt geschapen. De weken gaan voorbij en
terwijl de Fransche grens gesloten blijft,
gaan Duitschland en Italië voort het recht-
sche Spanje te voorzien van wapenen en
munitie.
Berlijn spreekt de geruchten
tegen.
Sinds Zaterdag loopen er geruchten, vol
gens welke gencraal-veldmaarschalk Göring
door Lord Londonderry tot een bezoek aan
Engeland en Schotland zou zijn uitgenoo-
digd, aldus de Berlijnsche correspondent van
de N. R. Ct.
Van deze geruchten werd nauwelijks no
titie genomen, totdat de Intransigeant met
de bewering kwam, dat Göring binnenkort
naar Londen zou gaan, teneinde aldaar, ten
vervolge op de onderhandelingen van Wiede-
mann, verder over een luchtpact te gaan on
derhandelen.
Deze bewering van de Intransigeant-wordt
te Berlijn ter gezaghebbender plaatse, tegen
gesproken. Göring heeft in Duitschland be
langrijke ontvangsten af te doen: Balbo, ge
neraal Vuillemin en I-Iorthy.
Intusschen is nog niet gezegd, dat Göring
geen uitnoodiging heeft gehad. Mocht hij die
wel hebben ontvangen, dan is het mogelijk,
dat hij er voorshands geen gebruik van
maakt, want inderdaad is het, als het de
kwestie van een luchtpact geldt, voor hem
zeer gewichtig eerst door besprekingen met
Balbo zich op de hoogte te stellen van de
meening, welke men in Italië over dit ge
compliceerde vraagstuk koestert. Alleen
wanneer het onderhoud met Balbo. zoowel
als dat van Vuillemin ten opzichte van het
luchtpact een positief resultaat mocht ople
veren (hetgeen overigens nauwelijks wordt
verwacht), dan zou een besluit van Duitsch
land en een daaraan aanknoopend bezoek
van Göring tot de mogelijkheden gaan be-
hooren.
Een nieuw tweelingvliegtuig
In één nacht zonder tusschen-
landing van Londen naar New
York.
Majoor Mayo, de ontwerper van de wa
tervliegtuigcombinatie, waarvan het boven
ste deel de „Mercurv" onlangs over den
Oceaan is gevlogen, heeft medegedeeld dat
men spoedig met den bouw van een nieuw
type landvliegtuig combinatie hoopt te be
ginnen, waarvan de maximum snelheid 480
km. per uur en de kruissnelheid slechts
weinig minder zal bedragen. Men zal met
dit nieuwe tweelingvliegtuig in één nacht
met een ton nuttige lading zonder tusschcn-
landing van Londen naar New York kun
nen vliegen.
Een nieuwe tarwesoort
Resultaat van Engelsche kweek-
proef.
De landbouwcorrespondent van de Daily
Telegraph and Morning Post meldt uit Cam-
bridge, dat prof. F. L. Engledow van het
instituut voor kweekproeven aldaar ver
trouwt een nieuw soort tarwe te hebben ge
kweekt, dat betere eigenschappen bezit dan
alle tot dusver in Engeland verbouwde tar-
vvesoorten, aldus de N.R. Ct.
De stengel is korter dan bij andere En
gelsche tarwesoorten, maar ook zwaarder,
zoodat zware regens en felle wind niet zoo
veel schade aan de nieuwe soort berokke
nen als aan de gebruikelijke oudere soor
ten. Een bezwaar van de soort, welke een
10 pet. hoogere opbrengst per vlakte-een
heid geeft dan andere goede soorten, is, dat
de kleur nog niet bestendig is, hetgeen ech
ter door voortzetting van selectieproeven
kaï^ worden verkregen.
Het droogleggen van
den Z. O. polder
Geen uitstel?
Het is volkomen onjuist te zeggen, dat
de Zuidoostelijke inpoldering uitgesteld is
ondanks de verzekering van minister Co-
lijn, gelijk van zekere zijde te verstaan
wordt gegeven, schrijft de Tel.
Van den aanvang af heeft het voor den
techniscben dienst van den Waterstaat
vastgestaan dat de voorbereidingen vrij
veel tijd zouden vragen.
Tegenstrijdige berichten van het
Chineesch-)apansche front
Beide partijen beweren successen
te hebben behaald.
Zoowel de Chineezen als de Japan
ners melden successen van het Kioe
Kiangfront. Volgens Chineesche be
richten zou de opmarsch der Japan
ners tot staan zijn gekomen, de Ja
panners spreken dit tegen en hou
den vol, door de eerste Chineesche
verdedigingslinies om Hankau ge
broken te zijn.
De Chineezen hebben de steden Hwanghei
en Tainhoe op de Japanners heroverd.
Ook de bekende Leeuwenheuvel is bij ver
rassing door de Chineezen heroverd. Dit
neemt echter niet weg, dat de Japanners,
ook volgens deze berichten, 22 kilometer ten
westen van Kioe Kiang zeer belangrijke
posities bezet houden.
Kanton opnieuw gebombardeerd
Twintig Japansche vliegtuigen hebben
Kanton opnieuw gebombardeerd. Het aan
tal dooden wordt op verscheidene honder
den geschat.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek heeft be
paald, dat een half millioen inwoners van
Hankau de stad voor 15 dezer moeten ver
laten. Reeds zouden 800.000 inwoners geëva
cueerd zijn, doch iederen dag komen dui
zenden van verschillende punten stroomaf
waarts.
Arbeiderspartij in Ned.-Indië?
Tal van meetings worden gehou
den.
Te Batavia, Bandoeng, Semarang en Soe-
rabaja zijn, naar het Bat. Nbl. meldt, ge
durende de laatste maanden vakbonden op
gericht waarvan behalve vakarbeiders, ook
ambtenaren lid zijn.
Deze vereenigingen hebben nog geen vast
omlijnd programma doch stellen zich ten
doel, betere sociale toestanden voor de ar
beiders te vertvervcn.
Er bestaat tusschen de diverse
bonden een streven naar aanslui
ting.
In de betrokken kringen zegt men:
als elders ter wereld moeten de ar
beiders ook in Indië voor zichzelf
zorgen, Daartoe moeten zij zich bij
elkaar aansluiten. De wettelijke ar
beidsregeling is nog steeds niet wat
zij moet zijn, zij laat den arbeider
nog vrijwel onbeschermd.
Hoe de organisatie in de toekomst
zich zal ontwikkelen, zal van ver
schillende omstandigheden afhan
gen. Zij zal kunnen uitgroeien tot
een arbeidsbureau naar analogie van
het Arbeidsbureau van den Volken
bond; ook kar zij worden een defi
nitieve arbeiderspartij.
Tal van meetings worden gehouden; op
een der laatste werd de regeering in een
motie verzocht, de loonbelastig af te schaf
fen.
JUAlelieti
Kampioenschappen van
Noordholland
Op 28 Augustus te Amsterdam.
De Districts-kampioenschappen in Noord-
Holland zullen, naar door hot Bestuur van
genoemd District aan het Hsbl. wordt ge
meld, op Zondag 28 Augustus a.s. op de
Sintelbaan Olympiaplein te Amsterdam wor
den gehouden.
Het programma zal de navolgende num
mers omvatten: Hardloopen 100 m., 200 m.,
400 m., S00 m., 1500 m. en 5 km, 110 m .hor
den loop, hoogspringen, v^-springen en pols
stokhoogspringen, speerwerpen, discuswer
pen en kogelstooten.
Voor de dames zijn aan dit programma
toegevoegd 100 m. hardloopen voor de klas
sen A. B en C en 4 x 100 m. estafette.
De inschrijving is tot Maandag 15 Augus
tus opengesteld.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINTi
Verwachting: Zwakke tot mati
ge wind, meest uit Ooste
lijke richtingen, gedeeltelijk
bewolkt, met aanvankelijk
nog kans op onweersbuien,
vooral in het Zuiden, warm
weer ,in het Oosten zeer
warm.
Verdere vooruitzichten: Nog wei
nig verandering.
Het fortuin blijft den linkschen
troepen gunstig.
Een der belangrijkste verklaringen
van de Spaansche regeering in de
laatste dagen is geweest dat zij
reeds alle maatregelen heeft geno
men den strijd voort te zetten ge
durende den winter en zelfs gedu
rende het voorjaar. De regeering is
thans zeer optimistisch gestemd.
Successen der regeeringstroepen
Rechtschc berichten zijn er weer in het
geheel niet. De berichten uit Barcelona ma
ken melding van successen der regeerings
troepen. Aan het Levantfront hebben de re
geeringstroepen den vijand onophoudelijk
bestookt en na enkele uitvallen vooruitge
schoven stellingen heroverd. In de Siërra
Espada maakten de linkschen zich van eeni
ge heuvels meester. -Verscheidene vijande
lijke aanvallen in den sector van Caudiel en
de Siërra de Javalambre werden afgeslagen
Vannacht hebben de regeeringstroepen een
offensieve beweging ontketend. Zij zijn de
Rio Segre ten zuiden van het bruggehoofd
bij Balaguer overgestoken. Zij zetten hun
opmarsch voort.
Gunstige perspectieven voor
Haagsche winkeliers.
In een hoofdartikel in de Javabode van
1 Augustus bespreekt Zestgraaff de vraag,
wat de handeldrijvende middenstand in Ne
derland te verwachten heeft van de komst
van de Indische vorstendelegaties ter gele
genheid van het regeeringsjubileum van
H. M. de Koningin.
Hij herinnert daarbij aan hetgeen vroe
ger deze vorsten bij een reis in Indië zelf
in enkele dagen uitgaven en zegt daarom
trent het volgende:
In onze oude notities, overgenomen uit
een Kraton register, vinden wij bijv. van zoo
een reis, die zes dagen duurde, van Solo
naar naar Semarang, om de „Koningin Re
gentes" te bezichtigen: dat de kosten
f 13.136.44 waren. Dus meer dan f2000.
per dag
En voor eene latere reis naar Soerabaja
vinden wij de volgende aanteekening (uit
het Maleisch vrij vertaald):
„De vorst niet zijn gemalin reisden naar
Soerabaja met -het doel verschillende fa
brieken te bezichtigen, en gingen naar de
haven („eboem" of „boom") met een torpe
doboot, om het wachtschip van Soerabaja
te bezichtigen. Verder gingen zij naar Pa-
socroean. Er werd (in het geheel) zeven da
gen overnacht. De kosten bedroegen
T 47.222.24/4".
Bijna 7000 gulden per dag.
Hier werd het bijna f7000 per dag, waar
onder natuurlijk ook zijn begrepen de in-
koopen welke de soenan in verschillende
winkels doet.
Hij is een vorst die het royale gebaar
heeft. Natuurlijk is een reis naar Europa
van een zijner zonen veel minder kostbaar.
Alles bijeen is er voor hotelhouders en
sommige winkeliers in Den Ilaag weer een
goede tijd op komst, en later zal men, uit den
klank van het enthousiasme over deze rei
zende Oostersche zelf bestuurders, wel hoo
ien of er veel geld in Holland is blijven
hangen.
Engelsch militair vliegtuig
vermist
Waarschijnlijk in zee gestort
met vier man aan boord.
In de baai van Bridlington wordt op
het oogenblik gezocht naar een militair
vliegtuig, dat sedert Maandag vermist
wordt Visschers, die des avonds thuis kwa
men hebben medegedeeld, dat zij een vlieg
tuig hadden gehoord, dat op geringe hoogte
scheen te vliegen. Kort daarna hoorden zij
een ontploffing. Het verdwenen vliegtuig
had een bemanning van vier personen aaii
boord.