roces tegen Schuschnigg
oorbereid!
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Df. Schacht tegen Goering?
Daladier doet een aanval op
de 40'ürip arbeidsweek
Duitschland kan niet alleen in
de wereld leven'
ijlen het Russisch-
Japansch conflict
Onze haringexport naar
België bemoeilijkt
De „Karimata" opnieuw
aan den arbeid
Laan, Schaden, Te!. 20.
IANDAG 22 AUGUSTUS 1938. 81e Jaargang. No. 10654
r Jer N.V. Uitg.-Mif. „Uollonds Noorderkwortier"
RV. 7.4J
Boekt
Zingem
Speciale wet afgekondigd
Zerkdienit
het ;,Rcichsgozetz Blatt" van Zaterdag
i'dt een wet over „de verantwoordelijk-
d van leden van vroegere Oostenrijksche
ads- en Landsregeeringen en hun hei
ig" afgekondigd. Daarin wordt onder meer
êgd, dat leden van vroegere Oostenrijk-
e Bondsregeeringen, die zich bij hun
Itzaaniheid in het openbare leven heb-
pchuldig gemaakt aan een rechtsschen-
tg of een handeling, vijandig tegenover
door - k |oor een staatsKerecllt te Weenen
verantwoording kunnen worden geroe-
Ketzelfde geldt voor de leden der vroe-
richten) D Landlsregeeringen (burgemeester der
Weenen en hun helpers). Het staats
lid te Weenen zal vaststellen, of een
jttsschending of een handeling, vijandig
rover het volk begaan is.
aanklacht wordt ingediend door den
commissaris voor de hereeniging van
enrijk met het Duitsche Rijk in naam
't Duitsche. volk. De rijksminister van
enlandsche Zaken kan dengenen, die
5cns uitspraak van het staatsgerecht
uldig zijn, het voorloopigc rijksburger-
ontnemen. Hij kan de Duitsche na-
aliteit ontzeggen. Bovendien kan hij als
deloosstelling hun vermogen in beslag
en ten gunste van het Duitsche Rijk.
leden van het gerecht worden op voor
van den Rijksminister van Binnenland-
Zaken door den „Fuehrer" en Rijks-
selier benoemd.
an welingelichte zijde wordt verklaard,
deze wet, die reeds lang verwacht, werd,
iluitend toepassing zal vinden op de
rechtschenders. Er kunnen nog geen
Jcdeelingen worden gedaan over het
tal personen, die voor het gerecht te
lt zullen staan. Dat, zal eerst, mogelijk
als rijkscommissaris Bucrckel, die be-
uziek,|gd is voor het indienen der aanklachten,
bestudecring der documenten voltooid
SCHUSCHNIGG
dan*
9.u
zal hebben. Dat de processen te Weenen ge
voerd zullen worden, verklaart men uit den
wensch, dat Oostenrijksche aangelegenheden
in Oostenrijk zelf behandeld worden. Het
onderzoek zal dan ook op de plaats der han
delingen geschieden.
Men meldt uit Berlijn, dat dit decreet niet
van toepassing zou zijn op oud-bondspresi
dent 'Miklas, die thans een pensioen geniet,
dat hem veroorlooft ziin villa aan het Woer-
ther-meer te blijven bewonen. Hoewel hij een
verklaarde vijand der' nationaal-socialisten
is geweest, schijnt hij deze voorkeursbehan
deling te genieten door het feit, dat zijn zoon
een actieve rol speelde in de nationaal-soci-
alistische beweging voor deze aan de macht
kwam.
De gewezen bondskanselier Schuschnigg
wortd thans vastgehouden in hotel Metro-
pole te Weenen den zetel der Gestapo. Zeer
zeker zal Schuschnigg onder bedoelde wet
vallen. Voorts zullen zich moeten verant
woorden Dr. Schmitz, de vroegere burge
meester van Weenen, dr. Ludwig, gewezen
chef van het bondsburoau, kolonel Adam,
chef van het vaderlandsche front, Balir Bac-
renfeld, oud-gezant te Boedapest en vele an
deren.
De Japansche ambassadeur te Mos-
ou Sjigemitsoe, heeft Zondag den
Sovjetrussischen volkscommissaris
ïligl. voor buitenlandsche zaken, Litwi
nof, de voorstellen der Japansche re-
Keering overhandigd voor de vorming
eener gemengde commissie, die zich
belasten zal met de vaststelling en
afbakening der grenzen in het
Isjan Koe Feng-gebied.
jdens het onderhoud, dat drie uur
''de, is men tot overeenstemming geko-
n omtrent 'n aantal bijzonderhdeen, o.m.
personen-kwestie. Litwinof handhaaft
|er zijn standpunt, dat uitsluitend ge
lik zal worden gemaakt van het verdrag
n hoentsjoeng en de daarbij gevoegde
"ten van het jaar 1866, terwijl Sjigemit-
rle mcening is toegedaan, dat de com-
isic behalve deze stukken bovendien nog
materiaal zal onderzoeken, dat de Ja-
ïsclie en Mandsjoeri.jsche regeeringen in-
c deze kwestie aan de commissie zou
len voorleggen. De onderhandelingen zul-
;0 worden voortgezet,
Weer een protest.
In aansluiting aan deze bespreking pro-
itcerde de Japansche amba&sadeur nog te-
het overvliegen van Mandsjoerijsch en
'ï'caansch gel/ui der Sovjetrussische vcr-
nning.svliegtuigen. Litwinof antwoordde
erop met. een protest tegen een beweerde
ensschending van' Japansch-Mandsjoerij-
ie zijde.
be
ult,
het
ing
llea
Lichting 1940
De inschrijving.
Bij Kon. besluit van 23 Juli 1933 (Staats-
lad no. 584) houdende voorzieningen ten
anzion van de inschrijving voor den dienst-
icht voor de lichting 1940, is, aldus de
|sl)., bepaald, dat voor de lichting 1940 voor
en dienstplicht wordt ingeschreven hij, die
een der gevallen, omschreven in artikel
F eerste lid, der Dienstplichtwet, verkeert
p 1 Oct. 1938.
^Voor de lichting 1940 geschiedt de aan-
'tto tor inschrijving, bedoeld in artikel S,
lorde lid, dor Dienstplichtwet:
o. voor (le ingevolge artikel 0 dier wet
m Ie schrijven personen in Octnher 1938;
1 V001'. do ingevolge artikel 7 dier wet
in te schrijven personen binnen dertig dagen
"na den dag, waarop liet in dat artikel be-
'aaide op hen van toepassing is geworden.
Zijn orgaan valt de vierjaren-
politiek der regeering scherp aan
„Als Duitschland in 1914 een autarchische
economie had gehad zou het niet zoo lang
hebben kunnen stand houden". Deze zin
geeft de algemeene strekking weer van
een artikel, van de hand van dr. Tomberg,
dat in „Der Deutsche Volkswirt" het econo
misch weekblad van dr. Schacht is ver
schenen, en waarin op critische wijze
Duitschland's economische krach' in tijd
van oorlog aan een onderzoek wordt on
derworpen." Een gezonde en sterk ontwik
kelde vredes-economie, zoo schrijft het blad.
is een eerste voorwaarde voor een goed
functionneeren van de oorlogs-cconomie.
Daarentegen voert een te sterk
doorgevoerde autarchie tengevolge
van de kosten, die zij met zich
brengt, tot een verzwakking van de
economische kracht van het land in
tijden van oorlog.
De buitengewone resultaten, die in 1914
door de Duitsche oorlogsindustrie werden
verkregen, waren slechts mogelijk, doordat
gedurende het aan den wereldoorlog voor
afgaande tijdperk de zeer nauwe hand met
de wereld-economie Duitschland in staat
had "-esteld belangrijke reserves in bet eco
nomisch bestel en bij de bevolking op te
bonnen,
Ten aanzien van den tegenwoordige!) toe
stand van Duitschland schrijft dr. Tom-
berg: een grootc mogendheid, die in een
oorlog verwikkeld raakt zonder bondgenoo-
tcn, beschikkend over groote voorraden
grondstoffen, en over geen enkele militaire
en economische mogelijkheid beschikkende
voor den invoer van goederen, afkomstig
uit neutrale landen, zal den oorlog ver
liezen, tegen een verbond van staten, die
militair de mindere zijn, doch een econo
misch overwicht, en goede handelsrelaties
en credieten hebben.
Goudreserves en deviezen-reserves
spelen een belangrijke rol. Duitsch
land dat niet zich zelf kan voeden
en geen hinnonlandsche grondstof
fen bezit, moet er aan denken goud
en deviezen bijeen te brengen, ten
einde in geval van een conflict te
kunnen koopen hetgeen het land
ontbreekt.
In dit verhand wijst de schrijver op het
feit, dat de Yereenigde Staten, Engeland en
Invoervergunning vereischt.
Naar wij vernemen heeft de Belgi
sche regeering bij Kon. Besl. van 10
Augustus j.1. den invoer van gedroog
de, gerookte of gezouten haring af
hankelijk gesteld van een invoerver
gunning. Dat dit besluit zeer nadee-
lig voor de Nederlandsche haring-
visscherij is, is duidelijk, want tot nu
toe was de Nederlandsche invoer
geheel vrij.
Reeds zijn verschillende auto's, die
haring naar België vervoerden, aan
de NederlandschBelgische grens
aangehouden en teruggestuurd, wan
neer geen vergunning kon worden
getoond.
De vereeniging Handelsbelangen te
Scheveningen heeft zich in verbin
ding gesteld met het departement
van Economische Zaken ter bespre
king van den nieuwen toestand, door
dit Belgische Koninklijke Besluit ge
schapen.
In een nieuwe strook van den
zeebodem op zoek naar het ach
terschip.
Nadat de reparatie aan de in het onge-
reede geraakte emrrierketling reeds vorige
weck hersteld was, was liet weer zoo veel
slechter geworden, dat ook na de reparatie
de molen op de reede van Terschelling bleef
in afwachting van beter weer.
Gisteren bleek het weer zoodanig gedraaid
te zijn, dat er geen enkel bezwaar was om
zich weer met het gevaarte op de wadden
zee te wagen, zoodat in de vroegte besloten
werd, dat de „Karimata" haar werk op zoek
naar het Lutinegoud zal hervatten.
Tegen elf uur werd de baggermolen dan
ook door de sleepboot,en vgb de firma Doek-
scn naar buiten gesleept en teruggebracht
naar de plaats boven het. Lutine-wrak, 75
meter achter de plaats, waar men het laat
ste gebaggerd heeft, om thans een nieuwe
strook van den zeebodem, waar men hoopt
het achterschip met de Lutineschatkamer
te vinden, af te zoeken.
Matroos doodgereden
Politie onderzoekt de schuldvraag
Zaterdagmiddag is op den Bunschoterweg
onder gemeente Nijkerk een een verkeers
ongeluk gebeurd, dat den matroos P. van
M. uit Hilversum het leven heeft gekost.
Van M. reed met een kameraad per fiets
van Harderwijk naar Hilversum en werd
gegrepen door een uit de richting Bunscho
ten komende auto. De man was op slag
dood.
Het stoffelijk overschot is naar het lij
kenhuisje op de algemeene begraafplaats
overgebracht.
De politie onderzoekt de schuldvraag.
De verdronken padvinder
Zijn lijk aangespoeld.
Een schipper heeft te De Cocksdorp (Texel)
een lijk aangebracht, dat op de VTiehorst
was aangespoeld.
Het is waarschijnlijk het stoffelijk over
schot van dei' jongeman van het katholieke
kamp. die Maandag jl. is verdronken. Het
slachtoffer moet ruim 20 jaar oud zijn ge
weest en was gekleed in zwemcostunm.
De burgemeester is van een en ander in
kennis gesteld.
Een „martelaar"
der Sudetenduitschers
Om half twaalf werd de functionaris der
Sudetenduitschè partij Hugo Kraus te
Kostany bij Teplitz Sanof aangevallen door
drie individuen wier indentiteit hij niet
kon opgeven. Na met een hard voorwerp
getroffen te zijn, kreeg Kraus nog een mes
steek in den rechterarm.
Toen de aanvallers zich verwijderd had
den heeft Kraus, in plaats van hulp te
vragen bij omwonenden, zich eerst naai
den plaatselijiken leider der Sudotenduit-
srhe partij begeven. Pas daarna heeft hij
bij de politie een klacht ingediend. Een
door de politie en een geneesheer ingesteld
onderzoek hehben uitgewezen dat zich geen
sporen van messteken bevinden in de klee-
ren van Kraus, althans niet daar waar zij
zouden moeten zijn.
Frankrijk tezamen 76 procent van do
goudreserves der wareld bezitten, terwijl
ook Rusland over aanzienlijke reserves
beschikt, De Duitsche reserves bedragen
zelfs nog niet één procent der wereldvoor
raden.
Tiet. artikel besluit met de opmerking,
dal men de oorlogs-economie ongetwijfeld
in tijden van vrede moet hebben voorbereid,
doch dat zij eerst bij het verklaren van
den oorlog in toepassing mag worden ge
bracht,
Fransch Nationaal inkomen
moet vergroot worden
Daladier heeft Zaterdagavond een
radioredevoering gehouden, waarin
hij o.m. zeide: de oorlogsconflicten
en internationale geschillen vormen
thans de overwegende zorg der vol
ken.
De oorlog woedt in Spanje en in
het Verre Oosten. In midden-Eu
ropa spreiden groote staten hun
krachten ten toon. Voor hun sol
daten en reservisten is er geen wer
kelijke grens meer van den duur
van hun militairen dienst. Voor
hun arbeiders is er geen grens meer
voor hun werktijd.
De meeste landen ter wereld geven ook
een voorbeeld van een intense activiteit.
Het zijn alle feiten die voor Frankrijk een
waarschuwing zijn. Ik heb u al eens gezegd,
dat ik niet geloofde aan de fataliteit van
den oorlog.
Zooals alle oud-frontsoldaten ben ik
vast besloten alles in het werk te
stellen om Europa te sparen voor een
vernietiging der beschaving.
Gij weet ook. dat wij ten dienste
van -onzen vredeswil 'onze eigen
strijdkrachten hebben georganiseerd.
Wij hebben deze zoo juist nog ge
perfectioneerd en hebben maatrege
len genomen om ze uit te breiden.
Niemand ter wereld denkt er aan hun
materieele en morocle macht te onderschat
ten. Ten slotte kent gij de handen van
vriendschap en solidariteit, die Frankrijk
vereenigen met de groote democratieën, die
door dezelfde liefde voor de vrijheid zijn
bezield als Frankrijk, doch dat is niet vol
doende. Een vrede in eerc, solidariteit met
de democratieën ter wereld kunnen wij
slechts behouden in de maten waarin wij
den moed hebben, iedere monetaire en fi-
nancieelc crisis uit den weg te gaan.
Franc een der sterkste muntsoorten.
Daladier verklaarde zich dan ook
sterk gekant tegen iedere nieuwe de
valuatie of controle van den wissel
koers. Iedere crisis op dit gebied zou
worden beschouwd als een gunstige
omstandigheid door hen die den oor
log willen.
Spreker merkt op, dat de franc uit. een tra
ditioneel technisch oogpunt een der sterk-
munstoorteii ter wereld is. Tal van feiten,
zooals de terugkeer van verscheidene mil-
liarden aan kapitaal, onthullen overigens het
vertrouwen, dat Frankrijk in zijn lot heeft.
De reden voor de onbehaaglijkheid is elders:
het nationale inkomen is sinds verscheiden
jaren aanzienlijk verminderd. 22 milliard
goud Franken in 1937 tegenover 38 milliaird
in 1914.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Westelijke tot Zuidwes
telijke wind, wisselende be
wolking aan de kust, des
ochtends buiig, overigens
weinig of geen regen, kou
de ochtend, vooral in het
Oosten, overdag iets warnier.
Verdere vooruitzichten:
warmer.
Iets
Daladier betoogt: het nationale in
komen moet dus vergroot worden.
Alle Franschen moeten daaraan me
dewerken. Eerst moet de 40-uren-wet
worden aangepast wegens de natio
nale behoeften met het oog op den al-
gemeenen toestand in Europa. Zoo
lang de internationale toestand zoo
delicaat zal zijn, moet meer dan veer
tig uur en tot 48 uur kunnen worden
gewerkt in ondernemingen, die voor
de landsverdediging werken. In an
dere bedrijven zal een stelsel van be
taalde overuren volgens een redelijk
tarief moeten worden toegepast.
Goed nieuws voor het bedrijfs
leven.
Na verklaard te hebben, dat ook van de
werkgevers offers zullen worden geeischt.,
delde Daladier mede, dat de regeering een
wetsontwerp in voorbereiding heeft, dat be
oogt; de buitengewone fiscale lasten, welke
op de productie drukken, te verlichten.
Hij zeide verder nog de staat wensclit
aan het particuliere bedrijfsleven een rui
mer deel in de inkomsten des lands te la
ten dan in bet verleden bet geval was.
Tenslotte verklaarde Daladier, dat hij on
getwijfeld in de volgende dagen de wijze
van toepassing zal kunnen uiteenzetten van
een plan, dat hij vanavond slechts de alge
meene richtlijnen uiteenzette.
Nieuwe recordvlucht
van Hughes
Dwars over de Vereen. Staten In
10y2 uur.
In hetzelfde toestel, waarmede hij
zijn vlucht om de wereld heeft ge
maakt, is Hughes thans zonder tus-
schenlanding dwars over de Ver-
eenigde Staten gevlogen. De vlucht
werd volbracht in den tijd van tien
uur, 23 minuten en twintig seconden,
hetgeen neerkomt op een snelheid
van 229 mijlen per uur.
♦t
tt
Minister Funk tracht de beurscrisis te verklaren
Ter gelegenhéid van de opening der 26ste
„Deutsche Ostmesse" te Koenigsberg, heeft
do minister van Economische Zaken, Funk
een rede gehouden, waarin hij er op wees,
dat Duitschland tegenwoordig wat de in-
dustrieele productie der wereld betreft op
de tweede plaats na de Vereenigde Staten
komt, terwijl het in den wereldhandel de
derde plaats inneemt na de Ver. Staten en
Engeland. Het is thans het land met de
grootste staalproductie der wereld. Hij zei
de dat de verklaring van minister Huil, dat
de Duitsche handelspolitiek niet tot een
vermee.redring doch tot een vermindering
van de goederen zouden leiden, door de
feiten weerlegd is. Bij de door Duitschland
in de laatste maanden gesloten handels
overeenkomsten kon zonder uitzondering de
omvang van den handel vergroot worden.
De op deze Mossè vertegenwoordigde landen
hebben voor het grootste deel verdragen met
Duitschland gesloten, die, een vermoerde-
dering waarborgen van den wederzijdschen
goederenruil. Duitschland is voornemens op
dezen weg voort te gaan. Het schept ver
lichtingen voor den handel, door in nlaats
van de clearing-overeenkomsten soepele be-
lalings-overeonkomsfen te treffen. Het kan
thans zelfs de mogelijkheid overwegen een
proef te nemen met de uitbreiding van twee
zijdige'lot veelzijdige overeenkomsten. Door
cie gestadig groeiende binnenlandsche markt
kan Duitschland den omvang van zijn bui-
tenlandschen handel vergroaten. Het sehent
daardoor de mogelijkheid voor de landen
waarmede het handelsovereenkomsten heeft
getroffen, hunne productie op groote schaal
onafhankelijk te maken van de schommelin
gen der wereldmarkt der buitenlandsche
munt.
De daling der beurskoersen.
Mot betrekking tot de daling der beurs
koersen verklaarde de minister, dat al te
angstige of kwaadwillige beoordeelaars het
oploopen der beurskoersen gedurende de
laatste jaren niet als een gunstig te eken
voor het Duitsche economische leven had
den beschouwd, doch als een aanwijzing
voor een beginnende inflatie. Thans, nu
de koersen dalen, ziet men daarin weer een
teeken van een beginnende financieele cri
sis. De daling der Duitsche aandcelcn-koer-
sen is allereerst terug te voeren tot dén
verkoop van geldswaardige papieren door
Joodse!)© bezitters, die ten onrechte van
meening waren, dat Joden in de toekomst
geen Duitsche geldswaardige papieren
meer mochten bezitten. Weliswaar moeen
Joden door effectenbezit geen invloed uit
oefenen, er is geen enkele reden waarom
bet een Jood niet vergund zou zijn, een
niet op naam staand geldswaardig papier
te bezitten. Bovendien beeft lipt economisch
leven door een verdere productie-uitbrei
ding een groote behoefte aan geld gekre
gen".
Men moet echter niet uit het oog verlie
zen dat de notecringen aan de Duitsche
beurzen in geen geval zoo sterk zijn terug-
geloopen als die in andere landen. De lei
ding van bet nationaalsocialistische econo
mische leven zal nimmer dulden, dat het
financieren van groote economische objec
ten stokt. Dergelijke moeilijkheden zouden
worden overwonnen, zelfs, indien men
daarbij een systeem of methode zou moe
ten wijzigen, die in de praktijk ondoelma-
(ig gebleken zijn.
Bij liet voeren eener economische poli-
tiek mag men zich niet door dogma's of
systemen verbinden. Tenslotte verklaarde
Funk nog, dat Duitschland weef. dat het
niet alleen in de wereld kan leven, waar
om hot dan ook allo krachten inspant om
door middel van zijn buitenlandsche han
delspolitiek bruggen te slaan naar het bui
tenland.
