Exploitatie van het land
y der Papoea s
Nieuw vliegtuig op de
lijn Amsterdam-Parijs
Tarwe- en
meelprijzen verhoogd
itz
Er is goud en oli 0 in Nieuw-Guinea
DOCH KAN HET LAND MééR
VOOR ONS BETEEKENEN DAN
EEN RESERVE-GEBIED?
„Een mensohvijandig land" zoo
heeft Prof. Schermerhorn zich uit
gelaten over Nieuw-Guinea, na zijn
terugkeer van een expeditie naar
dit land. „Het is niet verantwoord
hooge verwachtingen te koesteren
van dit land" zei de dr. Vesman, lid
van den Raad van Indië, na een
vliegtocht over dit land.
Dit zijn sombere geluiden over
Nieuw-Guinea, een land, vele malen
grooter dan Nederland en na Groen
land het grootste eiland ter wereld.
Maar hiertegenover staat de meening van
vele anderen, die wel in de exploitatie-mo
gelijkheden van dit. eiland gelooven. Vooral
de laatste jaren is de belangstelling voor
Nieuw-Guinea zeer sterk toegenomen, het
geen zich o.a. heeft gemanifesteerd in de
oprichting van de Nederlandsche Maat
schappij voor Nieuw-Guinea.
Dat het zoo lang geduurd heeft, eer dit
land in exploitatie is genomen, vindt voor
al zijn oorzaak in het feit, dat men met den
goolo^ischen toestand van Nieuw-Guinea
zoo slecht bekend was. De luchtkarteering
heeft in dit opzicht enorm veel verbetering
gebracht en thans heeft men zich een beeld
kunnen vormen van de bodemgesteldheid
van dit eiland, dat, mede door de geaard
heid van zijn papoea-bevolking, min of meer
van de buitenwereld afgesloten is gebleven.
Uiteenloopende meeningen.
Over de vraag in hoeverre Nieuw
Guinea voor de wereld economische
beteekenis kan krijgen, loopen de
meen in gen sterk uiteen. De reeds
hierboven genoemde dr. Vesman
acht die economische mogelijkhe
den niet groot, maar hij beschouwt
het tevens als een zedelijke plicht
van Nederland om de pax neerlandi
ca tot dit land uit te breiden.
Veel is er op dit gebied vooral in de
laatste jaren gedaan en Zending, Missie
en Indische Kerk hebben reeds veel en goed
werk gedaan. Voor een belangrijk deel is
dit ook te danken aan dr. Haga, die ge
durende drie jaren resident was van de
Molukken en die gedurende deze periode
zeer veel aandacht besteed heeft aan
Nieuw-Guinea.
Dr. Haga heeft begrepen, dat de
pacificatie van Nieuw-Guinea met
Missie en Zending verre te verkiezen
was boven die met militairen. Hij
begreep ook, dat de exploitatie van
dit land slechts mogelijk is met
medewerking van de bevolking.
Daarom is vooral deze eerste periode
van de exploitatie van Nieuw-Guinea van
groot belang, want al is de opmerking van
prof. Schcrmerhorn misschien wat al te pes
simistisch, dat de papoea-bevolking var
Nieuw-Guinea zeer moeilijk is, staat wel
.vast.
Moordend klimaat.
„Menschvijandig" zou Nieuw-Guinea ook
zijn wegens het moordende klimaat. In
dit opzicht kan men thans reeds cenigs-
zins uit ervaring spreken en wel een erva
ring, die geleerd beeft, dat de blanken
geen hinder ondervinden van dit klimaat,
tenminste, wanneer men beschikt over een
behoorlijk functionneercnden geneeskundi
gen dienst, en ook in dit opzicht is er reeds
veel bereikt. Uitgebreide maatregelen zijn
er genomen, tegen een der meest te vree
zen ziekten, de malaria-koorts.
Deze goed-functionneerende geneeskundi
ge dienst is van essentieel belang voor de
exploitatie van Nieuw-Guinea, want deze
dienst zal het mogelijk maken meerdere
expedities uit te rusten naar het thans
nog slechts voornamelijk uit de lucht be
kende eiland.
Nieuw-Guinea als reservegebied.
Nieuw-Guinea kan vooral van zeer
groote beteekenis worden als een
kostbare reserve, niet alleen voor
Nederlandsch-Indic, maar zelfs
voor de gchcelc wereld, die trou
wens ook duidelijk blijk geeft van
haar belangstelling voor dit Brilsch-
Nederlandsche eiland.
Veel is er in den laatsten tiid over de
kolonisatie van Nieuw-Guinea geschreven
en gesproken, maar een groote moeilijkheid
daarbij is, dat slechts zeer weinigen van
deze sprekers en schrijvers het eiland zelf
kennen. Misleid door de enorme opper
vlakte van het eiland denkt men steeds,
dat er vruchtbaar, hooggelegen terreinen
gereed om in exploitatie genomen te wor
den, in overvloed zijn. Dit is echter een
misrekening, want dergelijke terreinen
zijn er relatief zeer weinig voorhanden.
Bovendien stapt men tc licht over de
enorme moeilijkheden, die een kolonisatie
in Nieuw-Guinea met zich brengt.
Het ontwikkelen van katoen en kapok-
cultures, zooals dat zoo vaak gepropageerd
wordt, stuit op zeer vele bezwaren. Daar is
onmiddellijk al de zeer groote moeilijkheid
van het gebrek aan geschoold personeel en
voorts de strijd tegen de concurrentie. Ook
in deze eedachtengang past dan ook veel
meer de idéé van een belangrijk en niet te
onderschatten reserve-terrein%
Nieuw Guinea's bodem bevat
goud en petroleum, maar over de
exploitatie daarvan mag. men zich
geen overdreven voorstelling ma
ken. Slechts is het zaak, dal men
de kansen hiervan grondig bestu
deert, evenals die van den land
bouw trouwens.
In dit licht bezien is vooral ook de stich
ting van een landsboschbedrijf, waarvoor
de adviezen van een deskundig houtvester
zijn ingewonnen, van niet te onderschatten
beteekenis.
Gestadige vooruitgang.
Er is tenslotte een gestadige vooruitgang
te bespeuren in de exploitatie van Nieuw-
Guinea, waarmede in 1907 een aanvang
werd gemaakt. In die dertig jaar is er veel
gebeurd, meer dan men oppervlakkig zou
denken. De vruchten hiervan kunnen niet
onmiddellijk worden geplukt, minder spoe
dig zelfs dan bij de exploitatie van andere
gebieden hot geval is geweest.
Nog is Nicuw-Guinca een nagenoeg onbe
kend gebied, waaraan de gemiddelde Neder
lander met een ietwat huiverig gevoel
denkt. Anderen, de fortuinzoekers, zien
gouden bergen. Vermoedelijk zijn beide ge-
dachtengangcn verkeerd. Wetenschappelijke
expeditie» en proefnemingen zullen moe
ten leeren welke waarde men aan dit afge
legen eiland mag toekennen en of die zich
verder uitstrekt dan tot die van een reser-
De grootste gletscher
ter wereld
Door Amerikaansche ex
peditie ontdekt.
Een expeditie van de National
Geografie Magazine en van de
liarvard Universiteit heeft uit
Alaska gemeld, dat de grootste
gletscher der wereld is ontdekt.
Bij het vliegen over de bergen
Eeagon en Stelias ontdekten de
deelnemers, dat de Bering-, So-
ward- en Malaspinagletschcr een
samenhangend ijsveld van "2Ö5
mijl lengte vormen.
Hitler's gasten gaan
per lift
Nabij den Obcrsalzberg in Berchtesgaden
zal een groot modern hotel worden gebouwd
voor de persoonlijke gasten van Adolf Hit-
Ier. Het hotel zal negentig meter boven den
weg komen te liggen. Een lift zal worden
aangelegd om de gasten een langen rit te
besparen.
Nieuwe Duitsche kruiser
Fuchrer woont den stapelloop bij.
In tegenwoordigheid van den Fuehrer en
admiraal Horthy is gisterochtend de nieuwe
kruiser van de Duitsche marine, de „Prins
Eugcn" van stapel geloopen. De nieuwe
oorlogsbodem meet 10.000 ton.
Weer een Oceaanvlucht
Dick Merrill
plannen.
heeft grootsche
De Amerikaansche vlieger Dick Merrill
heeft medegedeeld dat hij voornemens is
in September een vlucht over den Atlan
tische!) Oceaan te maken, met het doel de
Fransche regeering te interesseeren voor 'n
Amerikaansch vliegtuigtype. Hij wil den
tocht volbrengen in twaalf uur met een
gemiddelde snelheid van 5G0 k,m. per uur.
Zijn toestel heeft één motor en een open
cockpit.
De Fransche luchtvaartmaat
schappij heeft de snelle en com
fortabele Bloch 220 in gebruik
genomen.
Dat de reorganisatie der Fransche
vliegtuig-industrie resultaten ople
vert, blijkt wel uit het feit, dat thans
ook op de lijn ParijsAmsterdam,
die de Air France in samenwerking
met K.L.M. en A.B.A. vliegt, de wel
iswaar zeer betrouwbare, maar niet
meer snelle Potez 62 vervangen is
door het nieuwste materieel, waar
over de Air France beschikt, de
Bloch 220, welk vliegtuig in elk op
zicht evenwaardig aan de moderne
Douglas machine is.
Ter gelegenheid van de eerste vluchten
van deze machine op de lijn Parijs—Amster
dam, had de vertegenwoordiger van de Air
France in Nederland, de heer v. Martinoff,
gisteren de luchtvaartpers en verschillende
luchtvaart-autoriteiten, onder wie de chef
van den afdceling handel van dc K.L.M.,
den beer D. de Vries, uitgenoodigd tot een
bijeenkomst op Schiphol om de nieuwe ma
chine in oogenschouw te nemen en er een
vlucht mee tc maken.
De eigenschappen der nieuwe
machine.
De tweeonotorige metalen machine doet. in
uiterlijk eenigszins aan de Douglas denken
Het is een laagdekker met een vleugelspan
ning van 22.72 meter en heeft een lengte
van 19,25 meter. Het leeggewicht bedraagt
6100 kg. en het toestel biedt plaats aan 16
passagiers en een bemanning van vier kop
pen. Het is uitgerust met twee Gnomcrhone
14 motoren, elk van 890 p.k., die de machine
een maximum snelheid van 340 k.m. per
uur geven, op 60 procent van hun capaci
teit 320 k.m. per uur, en een gemiddelde
kruissnelheid van ongeveer 300 k.m. per
uur,, waarbij de actieradius nog 3000 km. is.
Vanzelfsprekend heeft het toestel een in
trekbaar landingsgestel en elcctrisch ver-
siclbare schroeven, die zoo noodig tijdens de
vlucht in den zoogenaamden „vaanstand"
kunnen worden geplaatst.
Tijdens dc vlucht bleek de Bloch
220 een uiterst comfortabele rcisma-
chine te zijn, niet alleen wegens de
gemakkelijke stoelen in de ruime, in
twee compartimenten verdoelde ca
bine doch vooral wegens dc groote
gcluidsdichtheid en de goede venti
latie. De machine klimt snel en de
bestuurders zijn zeer tevreden over
de vliegeigenschappen.
Met het in dienst stellen van de Bloch 220
op de lijn Parijs—AmsterdamStockholm
heeft de Air France deze machine op al haar
Europeesche lijnen in gebruik genomen,
terwijl zij ook het materiaal buiten Europa
gemoderniseerd heeft door het indienststcl-
len op de luchtlijnen naar Afrika en het
Verre Oosten van de nieuwste Dewoitine-
vliegtuigen.
Tengevolge van te hooge mono
polie-heffingen.
De commissie-Gcrbrandv bedoeld in de
algemeene verkoopsvoorwaarden voor tar
webloem en tarwemeel c. q. roggebloem en
roggemeel van dc fabrikanten van deze
producten, is gisteren te Rotterdam bijeen
gekomen naar aanleiding van de afkondi
ging van regeeringswegc van de verhoo
ging met ingang van 21 Augustus 1938 der
inpopolie-prijsverscbillen van tarwe en
rogge en van de restitutie-bedragen van
tarwe- en rogge-afvallcn met vijftig cent
per 100 kg.
Op grond van deze verhooging van
monopolie-prijsverschillen en resti
tutie-bedragen heeft de commissie
beslist, dat de prijzen van alle tar
webloem en tarwemeel c. q. rogge
bloem en roggemeel, welke na 21
Augustus 1938 nog te leveren is, op
grond van voorverkoopcontracten af
gesloten vóór dezen datum verhoogd
worden:
a. Voor zoover betreft tarwebloem A) in
clusief Zeeuwsche bloem A) met 27 cent
per 10 kg.
b. Voor zoover betreft tarwebloem B) in
clusief Zeeuwsche bloem B) met 50 cent
per 100 kg.
c. Voor zoover betreft tarwemeel A) met
3234 cent per 100 kg.
d. Voor zoover betreft tarwemeel B) met
50 cent per 100 kg.
e. Voor zoover betreft roggebloem met 50
cent per 100 kg.
F. Voor zoover betreft roggemeel met 50
cent per 100 kg.
De commissie voegt hieraan toe, dat de
beoordeeling van den invloed, welke op de
prijzen der loopende voorverkoopcontrac-
ten voor tarwebloem B. wordt uitgeoefend,
door de wijziging van de heffing op tarwe
bloem B) bedoeld in artikel 3 sub. a van
de Crjsistarwebeschikking 1936 II buiten
haar competentie valt. Daar haar evenwel
van regeeringswege is meegedeeld, dat deze
heffing met ingang van 21 Augustus 1938
verlaagd wordt van f 2.54 tot f 2.31 dus met
23 cent per 100 kg., merkt zij, ter voorko
ming van misverstand op, dat de verhoo
ging van den prijs van tarwebloem B nog
te leveren op voor 21 Augustus 1938 afge
sloten verkoopcontracten als gevolg hier
van uiteindelijk zal bedragen: 27 cent per
100 kg.
Verhooging prijzen tarwe en rog-
ge-afvallen.
De Nederlandsche maalindustrie deelt me
de, dat de prijs van tarwe en rogge-afvallen
welke na 21 Augustus 1938 in het binnen
land nog te leveren zijn, op grond van con
tracten, afgesloten voor dezen datum, ten
gevolge van de verhooging met 50 cent per
100 kg. van het monopolieprijsverschil, op
tarwe- en rogge-afvallen, eveneens verhoogd
zullen worden met vijftig cent per 100 kg.
Het water als
vernielend element
De ramp op Korea.
Officieel wordt medegedeeld, dat
tengevolge van de overstroomingen
in Noord Korea 363 personen om
het leven zijn gekomen en 351 per
sonen worden vermist. De mate-
rieele schade is aanzienlijk, 2629
huizen werden vernield, 19.234 be
schadigd en 27 schepen vermist.
Om loAl dfifu\ati
Dolle Barend hangt voorover op de cel-
kruk, die met 'n ketting aan den steencn
muur is vastgeklonken. Lusteloos, in vol
slagen apathie glijdt zijn blik over den ce
menten vloer, lot aan de plek waar zich dc
tinnen etensbak bevindt. En daar. op de
ruwhouten, aan den wand bevestigde tafel
tusscheni den tinnen beker en z'n celkop,
hl ij ft zijn blik rusten. Dolle Barend gaat spre
ken, hier in do benauwde cel, en zijn stem
klinkt zoo ontroerend-vreemd. Hier, in dit
hok, door menschcn uitgedacht, krijgt ieder
geluid een beteekenis, welke vèr boven het
allcdaagsche uitgaat. En ieder, die buiten
dc cel leeft, mag nu lachen, gierend lachen,
tot hem de tranen over dc wangen rollen.
Het zijn dolkomieke woorden, die Barend
spreekt. Het is belachelijk, o zeker, dat een
man als Dolle Barend een gesprek gaat voe
ren met een vlieg.
Behoedzaam slaat-ie op, vooral bezorgd
geen onnoodig geluid tc verwekken. Ge
knield hij dc taftl krijgt het gelaat van Dolle
Barend iets onzegbaar-weeks. Hij spreekt
met het ecnige wezen, dat hij zijn vriend
durft noemen.
Zoo hè dat lust-ie wel lekker-
bckkie, nog een kruimpiezoet maar
zoet maar, ik zal je ommers niks doen...
wel nee, ouwe jongen, je bent toch m'n
maat... kom nou maar.. zoo, zie jc wel,
jij vertrouwt me wel, hèwe kennen me
kaar... zoo en nou nóg een kruimpie...
Eu nou moet ik je vcrtelle, dat je een slokop
ben... nou, hier dan nog een kruimpie.
Dolle Barend- staat voorzichtig op. Op dit
moment is hij een ander, een beter mensch.
Hij is niet meer alléén! Weer zit hij op
z'n rel kruk, maar z'n blik. waaruit het. dof-
apathische geweken is, glijdt over zijn cel
muur en dc krib omhoog, tot bij het venster
dat in twaalf ruitjes is verdeeld en van die
twaalf ruitjes hebben menschen er acht met
dof en ondoordringbaar matglas voor het
zonnelicht afgesloten. Toch is het mogelijk
door het middengedeelte naar buiten te tu
ren. En nog steeds met dien glimlach, dien
z'n kameraad bij hem wekte, staart Barend
naar dat streepje daglicht, waar af en toe
een vogel, een levend wezen, onwaarschijn
lijk groot lijkend, door heen schiet. Van heel
in de verte hoort hij ccnig gestommel. Hij
staat op. Wat verward blikt hij zoekend om
hem heen. Waar is z'n vriend, dien hij in
veiligheid wil brengen?
Eergisteren was het geweest, of was het
nog een dag daarvoor? I-Iij weet het niet
precies maar dien dag, toen ze hem door
het geopende schaflluik z'n eten toeschoven
toen had-ie z'n hart in z'n keel voelen bon
zen.
De vlieg bevond zich angstig-dicht bij de
opening, die haar de volle vrijheid, maar
hem de meest verlaten eenzaamheid zou
weergeven. En nog juist bijtijds had ie met
een gebaar, dat de bewaker oplettend deed
toezien, de vlieg voor zich behouden.
Nu zoekt hij. Evenals gisteren zal-ie de
vlieg vangen en haar in z'n grove knuisten
bewaren, totdat het gevaar geweken is. Ha!
daar aan den wand hoog aan den wand
daar loopt ie! Hij stapt op z'n krib een
armzwaai mis!
Dolle Barend blijft staan. De vlieg is nu
Zweefvliegster
verongclulj
Toestel stortte
beneden.
loodrecht
tfOENJ
Zondag is op het vliegveld Wel
schap tijdens oefeningen met een
zweefvliegtuig een ernstig ongeluk
gebeurd. De 21-jarige leerlinge, mej,
J. Sanders uit Eindhoven was mei
een zweefvliegtuig tot een hoogle j^eive
van 20 a 25 meter gestegen. Het
toestel maakte toen plotseling
duik en stortte nagenoeg loodrecht
naar beneden.
Het toestel de „Sprinkhaan" werd
nield. Mej. Sanders kreeg ernstige ver
dingen aan hoofd, armen en beenen
werd naar het Binnengasthuis verve
Aanvankelijk liet haar toestand zich
ernstig aanziien, doch in het zieker
geraakte zij buiten bewustzijn. Men
voor haar leven.
uit onze oo
Huiszoeking bij journaljjTw
Communistische boeken iijrr
slag genomen. |"J
De politie heeft tijdens een huiszoekin
de woning van den inheemschen journ
Rabbi te Pajakocmbo een zestiental
munistische boekwerken in beslag p
men, onder andere „van Moskou
Tïflis", door Roestain Effendi. De groiii j
van de U.S.S.R." en werken over Spt 13
het communisme, fascisme en Trotskyi
Deze werken waren alle naar de NJ
meldt, uitgegeven door de uitgeverij
sus" tc Amsterdam.
478ste STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
3de klasse, 1ste lijst r
Trekking van Maandag 2-2 Augustus 1
Hooge Prijzen
2000.— 8477
1000.— 10816 19616
400.— 16021 20916
200.— 5038 10536
100.— 5742 8022 17442 17500 21711
Pritzen van 45.
1014
1171
1315
1502
1677
2083
2413
2766
3021
Dolle Barend hangt voorover op de
celkruk.
en stompt den bewaker In het gelaat
bij do zoldering, twee en een halve meter
hoog; zoo ver rij kt hij niet. Hij jaagt haar
weg van die plek, door met z'n mutsje om
hoog te werpen. Dan wordt de vlieg angstig
en hij mét haar.
Eindelijk, het is de hoogste tijd, zit ze op
een wand, tegenover de deur.
Een hand, die reuzen-afmetingen aan
neemt, slaat langs hem heen de vlieg te
pletter.
Dan een stem, die goedig-spottend op
klinkt: „Zóó vader, die zal jou niet meer
pesten!"
Op 't zelfde moment vertroebelen de oogen
van Dolle Barend en alle bruutheid, die hem
van nature eigen is, keert bij hem weer.
Even snel als dc gedachte wendt hij zich
om en stompt den bewaker in het gelaat.
Een uur later treedt de directeur in zijn
cel.
„Nummer zeven en dertig" zegt hij, „ik
moet even met je spreken. Ik had een ver
zoek ingediend om jou dc laatste zes maan
den van je celstraf voorwaardelijk kwijt te
schelden. Maar nu vraag ik je in gemoede,
nummer zeven en dertig, of ik het voor me
zelf zou kunnen verantwoorden, jou in dc
maatschappij terug tc zenden, als je zelfs
een man, die jou een dienst bewijst, zoo mis
handelt. Ik hen genoodzaakt dat verzoek in
te trekken. Het spijt me voor je, maar ik
mak niet anders handelen."
Dolle Barend is alleen.
Eéns in z'n leven heeft-ie gehuild.
Nu eerst snikt hij weer.
TON RUVGROK.
9657 968
9778 978
10015 10069 10073 10078 10085
10166 10167 10185 10200 10232 10251 10308
10327 10362 10376 10473 10477 10481 10526 n m
10535 10547 10561 10563 10593 10639 10682
10700 10722 10735 10823 10826 10846 10859
10905 10954 10972 11024 11077 11098 11151
11162 11164 11174 11180 11230 11233 11239 ïnom
11269 11308 11363 11368 11387 11395 11429
11518 11566 11594 11622 11627 11642 11645
11713 11724 11764 11772 11806 11807 11917
11998 12020 12053 12140 12166 12182 12199
12286 12318 12319 12376 12412 12423 12425
12482 12511 12556 12559 12578 12629 12653
12671 12705 12758 12785 12790 12791 12856
12921 12931 12967 12991 13052 13064 13071 fste 1
13141 13157 13171 13220 13222 13278 13391
13419 13457 13494 13532 13550 13560 13567
13620 13661 13669 13692 13724 13729 13737
13799 13806 13848 13855 13943 13976 13985
14021 14022 14027 14038 14039 14045 14048
14085 14096 14106 14124 14160 14195 14215
14260 14266 14279 14309 14347 14405 14465
14505 14508 14519 14522 14563 14576 14595
14735 14755 14827 14856 14857 14861 1486!
14905 14946 14947 14988 15060 15065 15091 he k
15148 15174 15241 15250 15274 15318 15321^^^
15401 15478 15484 15511 15513 15532 15575|rekt
15639 15644 15655 15656 15734 15888 159«p
15925 15943 15991 16014 16041 16058 16137
16292 16361 16385 16395 16527 16528 1658:
16702 16706 16712 16803 16807 16822 16825]
16853 16893 16907 16946 16966 16969 169P
17030 17045 17061 17082 17084 17094 1711
17250 17278 17313 17327 17332 17349 175"
17444 17446 17454 17471 17486 17496 175
17589 17640 17669 17736 17755 17840 17t
17990 17991 18004 18065 18104 18109 1811
18194 18221 18249 18Ó67 18392 18438 V"
18621 18645 18724 18774 18815 18820 11
18923 18930 18963 18965 18971 18979 1!
19067 19107 19111 19119 19138 19160 19205
19256 19265 19308 19327 19382 19447 19483
19533 19548 1S629 19637 19659 19675 196811
19698 19711 19718 19724 19767 19794 19868
19943 19945 20067 20120 20134 20148 20155
20194 20198 20234 20247 20272 20277 20284
20319 20395 20428 20431 20448 20488 20508
20517 20534 20544 20545 20568 20590 20599
20679 20686 20787 20857 20868 20886 20918
20968
20977 20981 20995 21022 21049 21087 21115
21127 21180 21183 21218 21225 21237 21249
21301 21313 21338 21391 21400 21418 2144.
21488 21501 21524 21564 21605 21615 21637
21680 21687 21097 21756 21762 21834 21861
21918 9.1926 21985 21997
