Srlm<iri* C'o inMiiI
probleem
i
is op te lossen
zullen niet wijken
der Sudeten-Duitschers
Engeland op de bres
voor den vrede
Bloembollenbedrijf kan niet
zonder ordening
Laan Schaden Tel 20. jf
IAANDAG 29 AUGUSTUS 1938. 81e Jaargang. No. 10660 mw DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
imuzlek.1
t (gr.o[
baandag
KRO. ,gaw der N.V. Uitg.-Mif. „Uollond$ Noorderkwartier"
(3.30-
Eer conflict in Midden-Europa
kan wereldoorlog beteekenen
l
Caf
Sir John Simon, Britsch minister van finantiën, heeft
als spreekbuis der Britsche regeering in zijn Zaterdag ge
houden redevoering een dringend beroep gedaan op alle
hij het Tsjëcho-Slowaaksche probleem betrokken partijen
om langs den weg van onderhandelen en door wederzijd-
sche concessies een vreedzame oplossing te bevorderen.
De Engelsche minister legde de nadruk op het vredes-
verlangén der volkeren en zeide, dat het Britsche stand
punt volkomen duidelijk uiteen gezet was in de bekende
rede van Chamberlain, waarin deze staatsmans verklaar
de, dat Engeland zich nog steeds gebonden achtte door de
verplichting van het Volkerenbondspact, om hulp te bie
den aan een slachtoffer van een onuitgelokten aanval.
Chamberlain's vertoog hield echter geen formeele be
lofte tot miltaire hulp in en ook Zaterdag heeft Sir Simon
een dergelijke positieve toezegging niet gedaan, hoewel hij
er op wees, dat een daadwerkelijke hulp van Engeland en
daarmede een nieuwe wereldoorlog bij een conflict in Mid
den Europa zeker tot de mogelijkheden zou behooren.
ir Simon zeide o.a. nog:
zou de algemeene politiek der Brit-
i regeling op buitenlandse!) gebied wil-
schetson als een positieve vredespolitiek.
jaar is een jaar van veel zorg en moei-
Tamofa le(jen geweest en het leiderschap van
mberlain is door niets meer gekenmerkt
door de vastberaden pogingen, welke
en Halifax in het werk hebben gesteld
de spanning te doen verminderen en een
ncering tot stand te brengen. Er is geen
!n, waarom wij een politiek zouden voc-
alsof geen vriendschap mogelijk is met
en van een geheel ander politiek stel-
Donmuzli
nmuziek
in Ncdf
de ze
zeer
s dat
sijn op)
Ik wijs de gedachte, dat oorlog on
vermijdelijk is, af en zou eerder de
opvatting willen verkondigen, dat
oorlog nooit onvermijdelijk is, wan
neer alle volken gelijkelijk hun best
willen doen om de oorzaken weg te
nemen welke tot oorlog zouden kun
nen leiden, en in geest van eerlijk-
beid oplossingen voor welke moeilijk
heden ook willen zoeken. De Britsche
invloed is steeds aan de zijde van
den vrede geweest.
mon zeide, dat de Britsche herbewapc-
g geen wantrouwen in andere landen te-
)Yieg brengt, omdat ieder weet, dat de Brit-
e wapenen nooit gebruikt zullen worden
zfr een -cressief doel. De inspanning der
naar ^che regeering is geheel gericht op de
richti s'erking van dc instellingen des vredes
g uit ni f'e aanvaarding van argument en rede
sdoel v( de beslechting van internationale geschil-
Want, aldus Simon, wij zijn er van over-
elijk do Idi dat echte oplossingen niet gevonden
lnen worden door geweld. Nog afgezien
de verliezen aan menschenlevens kan
Hij geweldmaalrcgel gemakkelijk aanlei-
naar K geven lot reacties die in zekere omstan-
it zoo li heden andere mogendheden dan de strij-
beetje ide partijen zouden kunnen meesleuren.
:weestt wanneer deze procedure eenmaal begon-
hf\ is: wie zal dan zeggen, waar zij ein-
-Tl verwerkelijking van deze gedachte
raden geleid tot de aanvaarding van idealen
2n conc1 "e. beginselen, die den grondslag van
voetbal 1olkenbond vormen en de Britsche re-
pracö !,!lnS betreurt bet ten zeerste dat de af-
leek i "gheid van een aantal belangrijke sla-
den Bond zoo ernstig verzwakt heeft.
een st:.v..
tot vc echter gebleken is. dat een werktuig
tenniin
len en
ly zich
c zou i
was jï
W
weid door de rede en het recht, is
ouwd 6en moo'e haspireerende gedachte,
lte wet] waarvoor wij zullen blijven werken.
had dor)*, £el°°f dat alle landen evenals Enge-
hij Wt e?n groot verlangen naar den vrede
in slaat blijkt iederen last te dragen,
hetcekent dat nog niet, dat wij zijn bc-
pelen zouden moeten verzaken.
Integendeel, het ideaal van den
Volkenbond, vervanging van het ge-
ol(/d.)
hoop geven, want nergens kan een regeering
zoo onverschillig staan tegenover de gedach
ten van haar volk, dat zij niet weet dat het
volk die verschrikkingen wil vermijden.
In het speciael geval van Tsjecho Slowa
kije, waaraan we thans zeer onze aandacht
schenken, is het standpunt van Engeland
volkomen nauwkeurig uiteen gezet in de
rede, die Chamberlain op 24 Maart van dit.
jaar in het parlement, heeft gehouden. Die
verklaring geldt ook vandaag. Aan haar in
houd behoeft niets te worden toegevoegd
of gewijzigd.
Voor een oplossing van het Tsjecho-Slo-
waaksche vraagstuk zijn bijdragen van alle
betrokkenen noodig. Als regeering hebben
wij in deze kwestie een werkelijk probleem
gezien, dat dringend oplossing behoeft, en
wij zijn er van overtuigd, dat een oplossing
kan worden gevonden, die allen belangen
recht doet wedervaren, indien aan beide
zijden een goede wil wordt getoond.
Het behoeft geen betoog, dat het
zeer belangrijk is een vreedzame op
lossing te vinden, want in onze mo
derne tijden kennen de oorlogsreac
ties geen grenzen meer.
Simon herinnerde vervolgens aan de be
kende rede van Cordell Huil over de nood
zakelijkheid van vervanging van den oor
log door vriendschappelijke samenwerking
en zeide: „Wat Huil zeide en wal» Roosevelt
eenige dagen later vertelaarde, moet. in me
nig Britsche hart. weerklank hebben gevon
den en daarom heeft de Britsche regeering
haar invloed aangcw:end bij beide partijen
in het conflict om er op aan te dringen, dat
men redelijk zou zijn bij de pogingen tot
liet vinden van een oplossing".
Runciman aldus zeide Simon ver
der is geen scheidsrechter of rechter,
maar bemiddelaar en vriend. De goede wen-
schen van dc geheele wereld, die beseft hoe
veel van zijn succes afhangt, vergezellen
Runciman in zijn taak.
Hij is te Praag niet als vertegenwoordiger
der Bi'itsche regccring, maar als vertegen
woordiger van allen, die gerechtigheid wil
len en den vrede liefhebben. Zooals ik-reeds
zeide. gelooven wij zeker, in een vreedzame
oplossing, indien de goede geest over-
heerscht".
Voetbal op Zaterdag?
Predikant houdt pleidooi
Dr. J. Hoek schreef in het Kerkblad der
Gereformeerde kerken van 's-Gravenhagc
enkele opmerkingen over Zondagsrust en
Zondagsheiliging en zegt dan o.m.: „Waarom
kan bijv. de sportbeoefening niet verschoven
worden naar den vrijen Zaterdagmiddag?
Als dat in Engeland kan, is het toch ook in
Holland niet onmogelijk. Wanneer de Engel-
schen hier komen voetballen, dan geschiedt
dat wel op Zaterdag en dan stroomt het. sta
dion ook vol, zooals Zaterdag 21 Mei j.1. bij
den wedstrijd HollandSchotland weer ge
bleken is. Er is van dien wedstrijd gezegd,
dat de Schotten ons een les kwamen geven
in geperfektioncerd voetbalspel, het ware 1e
WPiischen dat men hier in Hollen ook dc
les verstond, die zij ons gaven in eerbiedi
ging van den Zondag!"
Duifsch-Nederlandsche grens
versterkt
Geruchten te Berlijn
Hitier vertoeft thans in het Noord
westen van Duitschland om een be
zoek te brengen aan de manoeuvres
en de militaire werken. In politieke
kringen te Berlijn brengt men deze
reis in verband met de aldaar ont
vangen berichten over den aanleg
van versterkingswerken langs de
Nederlandsche grens.
Vier prikkeldraadlinies bij de
Belgische grens.
De Liberale Gazette verklaart in een ar
tikel, dat nooit, zelfs niet in de laatste jaren
van den oorlog, zoo veel gebruik is gemaakt
van prikkeldraad als thans in Duitschland
bij de Belgische grens. Het blad geeft te ken
nen, dat over een diepte van 25 tot 30 k.m.
drie of vier prikkeldraadlinies, zijn aange
bracht, waarachter zich anti-tankgeschut be
vindt.
Was Sir Simon
dubbelzinnig
De Duitsche bladen: een dubbel
zinnige rede, die geen nieuws
bevat, de kernproblemen ont
wijkt en teleurstellend is.
De Duitsche pers is over het al
gemeen teleurgesteld ten aanzien
van de verklaring van Siï John
Simon over Tsjecho-Slowakije. Men
acht een oplossing niet bevorderd,
eerder een geest van verzet ver
sterkt.
Men kan zich niet losmaken'van de ge
dachte, aldus de Völkischer Beobachter, dat
de rede van Simon hetzelfde negatieve ef
fect zal hebben als die van Chamberlain in
Mei.
Met geen woord heeft. Simon de eischen
der Sudeten-Dui lachers besproken. Als dc
Tsjechische halsstarrigheid versterkt wordt
kan dat den toestand slechts verscherpen.
De rede van Simon kenmerkt zich door 'n
dubbelzinnigheid, welker doel maar al te
duidelijk waar te nemen is.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" vat
haar indruk samen als „teleurstellend".
Het „Berliner Tageblatt" betreurt 't, dat
Simon, naar het blad zegt, de kernproble
men ontweken heeft.
De „Essen er Nalional-Zeitung'
schrijft o.a.: „Met buitengewone ver
bazing heeft men in Berlijn kennis
genomen van dc declen van Simons
rede, waarin hij spreekt van de mo
gelijkheid van een conflict. Als lid
der regeering moet het hem toch
duidelijk zijn. dat het nog al nutte
loos is dergelijke dreigementen aan
het verkeerd adres tc richten. Of
heeft Engeland zich reeds een vast
staand beeld gemaakt van de ont
wikkeling in do toekomst en de
hoop, de Praagsche politiek te kun
nen veranderen, reeds opgegeven?"
aldus vraagt het blad.
Dat zou tot zware verliezen lijden.
De heden gehouden ISSe (buitengewone)
algemeene vergadering der Algemeene Ver-
eeniging voor Bloembollencultuur heeft de
voorzitter, dr. A. J. Verhage, geopend met
een rede, waarin spr. er in de eerste plaats
op wees, dat. het bloemibollenbedrijf nog
niet zonder saneeringsimaatr&gelen kan.
H<S is, aldus spr., niet slechts de groote
oogst, die ons doet beseffen, dat het ont
breken van regelen tot zware verliezen zou
leiden. Het zijn ook de wijzigingen in de
geestesgesteldheid en in de economie der
volkeren, waardoor afzetuitbreiding op een
bepaald moment zooveel moeilijker en ge
vaarlijker wordt dan vroeger.
Wij kunnen niet tegen den
stroom op.
Een vrijere wereldhandel in agrarische
producten zou niet alleen in het belang
van het bloembollenbedrijf zijn en nu noo-
dige maatregelen kunnen doen missen, ook
de welvaart der bevolking zou er door ver
groot worden.
Maar we hebben er rekening mee te hou
den, dat wij alleen den wereldhandel niet
vrijer kunnen maken en de geestesgesteld
heid, waaruit afwerende maatregelen vol
gen of dreigen, niet kunnen veranderen
door te doen, alsof de wijzigingen, waarover
ik sprak, niet bestaan. Wij hébben ons aan
te passen bij de omstandigheden, zooals zij
zich ontwikkelen, in het andere geval
zouden wij tegen een zoo sterken stroom
moeten oproeien, dat groot krachverlic:
daarvan hel gevolg zou zijn.
Ook wil ik hiermede niet zeggen, dat de
handel in ons product steeds meer beperkt
zal worden.
Maar wij moeten cr voor waken,
dat we de buitenlandsche markten
niet overprikkelen, door tegen te
gaan, dat tegen prijzen, die de bui
tenlander dumpingprijzen zal noe
men, onze bloembollen verkocht zul
len worden. Helpen wij niet zorgen
voor een zekere stabiliteit, dan wordt
de kans, dat het streven, naar afwe
rende maatregelen zich nog meer te
gen ons richt, veel grooter.
Wij zien het dit seizoen. Het zou niet mo
gelijk zijn een zoo grooten oogst op de bui
tenlandsche markt te plaatsen, zonder de
prijsverhoudingen volkomen te verstoren, en
daardoor zouden wij afwerende maatregelen
uitlokken. Onze taak is om iu de wereld, zoo
als zij de laatste jaren groeit, dit zooveel mo
gelijk te voorkomen, daar hieruit blijvend
schadelijke gevolgen zouden kunnen voort
vloeien.
Moeilijker dan ooit
Dc uitvoering der maatregelen is dit jaar
bij een abnormaal grooten oogst \an tulpen,
moeilijker dan oit. Alle mogelijke maatre
gelen zijn getroffen om de uitbetaling door
het surplusfonds zeker te stellen. Hierdoor
is voorkomen, dat de markt verder inzakte
dan de minimumprijzen.
Hiervoor waren echter noodig een korting
van 24 pet van de nota's en een mogelijkheid
om tot een zware inlevering te komen. Al
hoewel men door deze maatregelen uitein:
delijk meer zal besommen, dan zonder maat
regelen het geval geweest zou zijn, moge
men zich in de kringen der overheid toch
realiseeren, welke strenge maatregelen in
en door het bloembollenbedrijf worden toe
gepast.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Verwachting: Meest zwakke O
tot Z. wind, half of zwaai
bewolkt tot betrokken, wel
licht tijdelijk regen in het
Westen, zelfde temperatuur
Verdere vooruitzichten: Gedeel
telijk bewolkt, tijdelijk re
gen, later opklarend.
Verruiming afzet noodig.
Zoowel bij mogelijkheden om den afzet
te vergrooten, als in het geval, dat de om
standigheden hulp van de regeering eischen
bedenke men, dat nagenoeg geen enkele
bedrijfstak financieel zoo zelfstandig blijft
staan.
In het bijzonder bedenke men dat, wan
neer onderhandelingen gevoerd worden met
het buitenland.
Ik ben er van overtuigd, dat hierin vele
en groote moeilijkheden schuilen, maar
een bedrijfstak, die zelf nagenoeg geheel de
maatregelen financieert, die voor dien be
drijfstak getroffen zijn verdient toch in de
eersten plaats, dat de export van zijn arti
kel zooveel mogelijk verruimd wordt.
Vooral omdat exportvergunning het eeni
ge middel is om ons bedrijf gezonder te
maken, terwijl het bloenibollenvak zelf
reeds naar verhouding veel middelen be
schikbaar stelt om het artikel te propagee-
ren.
Ik denk in het bijzonder aan het contin
gent voor export naar Duitschland. De ont
wikkeling van de clearingrekening is niet
gunstig, maar nu deze ontwikkeling juist
valt in het jaar, dat de bloembollen worden
geëxporteerd, is er naar mijn meening toch
alle reden, om voor het vierde kwartaal
de bloembollenexport daarheen wat te
verruimen, temeer, omdat de Duitsche af
nemers er op gebrand zijn, om wat meer te
ontvangen.
Prins Bernhard maakt
tennisster blij
Prinselijk Paar bij de tenniswed
strijden te Baarn.
H.K.H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins
Bernhard hebben gistermiddga te Baarn de
eindwedstrijden van het a. tournooi, dat de
Baarnsche Lawntennisclub deze week op
haar banen heeft georganiseerd, bijgewoond.
Prins Bernhard heeft persoonlijk aan de
winnares van het dames-enkelspel, mej. A.
Kerkchoff, den wisselbeker overhandigd, wel
ke hij. verleden jaar als beschermheer van
de Baarnsche Lawntennisclub heeft beschik
baar gesteld. Een aardige attentie viel mej.
A. Knottenbelt ten deel, die verleden jaar
op den Prinselijken beker beslag had gelegd.
Als aandenken aan dit bezit overhandigde
de Prins haar en klein herinnerings-beker-
tje.
EEN HERDERLIJK SCHRIJVEN VAN ON
GEKENDE FELHEID IN ALLE KATHOLIE
KE KERKEN IN DUITSCHLAND VOOR
GELEZEN. STAKING DER VERVOLGING
GEëlSCHT.
Groote indruk te Berlijn
Gistermorgen is in alle katholieke
kerken in Duitschland een herder
lijke brief voorgelezen, die on de
conferentie der bisschoppen te Fulda
is opgesteld. Na een opsomming te
hebben gegeven van alle aanvallen,
waarvan de Katholieke kerk en de
Katholieke godsdienst in het Derde
Rijk doelwit zijn, besluit de brief
met te eischen, dat deze strijd tegen
het Christendom een einde neemt.
In den brief wordt verklaard, dat
de aanvallen op de kerk vijandiger
en heviger zijn dan ooit. De oog
merken, die met deze aanvallen
worden nagestreefd, aldus gaat het
schrijven voort, zijn de katholieke
kerk te verdrukken, haar te ver
zwakken en het volk ervan af te
keeren en vooral het Christendom
uit te roeien en een geloof ingang
te doen vinden, dat niets gemeen
heeft met het geloof aan God en het
eeuwige leven.
De bisschop van Berlijn las den
brief zelf voor.
Voor de eerste maal heeft de bisschop
van Berlijn. Mgr. Preysing, zelf het her
derlijk schrijven voorgelezen. Hij had hier
drie kwartier voor noodig. Het nieuws van
de voorlezing van het document, dat van
groote felheid is en de wil der Duitsche
nrclaten manifesteert niet je zwichten voor
intimidaties, versnreidde zich in de och
tenduren zeer snel en de laatste missen
werden drukker bezocht dan gewoonlijk.
Dc publicatie van den brief viel samen
met den Zondag van de week voor de
katholieke jeugd. Men merkte onder de ge-
loovigen tal van jongelui op.
De voorlezing van den brief werd te
Berlijn aangehoord door een zeer aandach
tige menigte. Er werd een zeer duidelijke
toespeling gemaakt op den bisschop van
Rothenburg. die door de autoriteiten uit
zijn bisdom werd verbannen. Deze passage
heeft een zeer dienen indruk gemaakt.
Dc nationaal-socialistische bladen begin
nen zich weer met kerkelijke kwesties be
zig Ie houden.
Men heeft den indruk, dat het bestand,
dat na de Anschluss werd in acht genomen
in de hoop op oen eventueele verzoening
tusschen het Derde Rijk én de Katholieke
kerk door bemiddeling der Oostenrijksche
bisschoppen, thans afgeloopen is.
De persoonlijke eer van den
Heiligen Vader
Uit het herderlijk schrijven citeeren wij:
„Wij eischen voor de openbare meening
de staking van den strijd tegen het christen
dom."
„Duizenden katholieke staatsburgers vra
gen zich thans af, of hoewel zij de na
tionale gemeenschap erkennen en getrouw
zijn aan den staat, zij nog burgers met ge
lijke rechten zijn."
Met een toespeling op de jongste
aangelegenheid met mgr. Sproll,
den bisschop van Rothenburg, ver
volgt de brief, dat men van een
Duitsch bischop durfde eischen, dat
hij zijn Bisdom verlaat. Daar hij
teruggekeerd was. hield men bijeen
komsten tegen hem en werden da
den van geweld gepleegd, die on
gehoord laag waren. „De Duitsche bis
schoppen moeten duchten in de
naaste toekomst te worden overgele
verd aan aldus stelselmatig opge
hitste massa's.
Men vreesde niet op een grieven
de wijze de persoonlijke eer van
den heiligen vader aan te tasten.
Wij, Duitsche bisschoppen, zullen
onze rijen meer en meer aaneenslui
ten getrouw geschaard rónd denge-
ne, die wegens ons lijdt."
De Duitsche bisschoppen verdedigen zich
tegen het verwijt, dat de nationaal-socialis-
ten tot hen richten, dat zij zich zouden
onttrokken aan de nationale gemeenschap,
dat zij zich zelf buiten deze gemeenschap
sluiten. Zij béu)ogen, dat zij haar ten volle
erkennen, evenals don staat in zijn nieuwen
vorm, maar voegen hieraan toe. dat zij
nooit zullen toestemmen in liet geweld aan
doen aan hun geloofsovertuiging", aan be
perkingen der rechten van de kerk.
