Ook de Tschechen maakten fouten Groot-Brittannië weer eerste zeemogendheid? Maar de Sudeten-Duitscher leeft als vrij man Wat is zonde? Militair vliegtuig tegen boom gevlogen Versterking van onze luchtvloot Hij stond liever niet in de krant Henlein's manifest van 1933 een vodje papier? (Van onzen specialen verslaggever.) Een mijner relaties in Praag was zoo vrien delijk mij voor te stellen aan een jong Tschechisch econoom, en met hem is het, dat ik verscheidene uren heb zitten praten. En waarover anders dan over de toekomst van den Staat Tschechoslowakije, precies 20 jaar oud, doch die reeds over een bewogener historie beschikt dan tal van oudere staten. Het was prettig met dezen zegsman te spreken, omdat hij inderdaad bleek te be zitten datgene wat in den jare 1938 by velen hopeloos zoekgeraakt is: objectiviteit. Ook de Tschechen maakten fouten. Hij was het, die vertelde, dat ook inder daad de Tschechen schuld hebben aan dezen uiterst gespannen toestand. De Tschechen toch traden gedurende deze 20 jaar meer malen op als „Herrenvolk", als de superieur boven de anderen. Dat is te begrijpen. Het Tschechische volk is intelligent en nam automatisch de plaats in van het leidende deel der natie. Was het daarbij te verwonderen, dat het meerendeel der goede baantjes eveneens in handen kwamen van de Tschechen en dat er wel eens wetten opgesteld en uit gevoerd werden, die in het oog der minderheden als anti-nationaal aandeden Dat valt, uit den aard der zaak, niet goed te praten, maar men vergete niet, dat Tschechoslowakije een kunstmatige staat is, deels door Wilson, deels door Masaryk gegrondvest! Een staat die in 1918 opgericht werd, een staat dus, die voortkwam uit de krankzinnige wereld van die jaren. Vele fouten en smetten kleefden deze jonge staat aan, maar dat was te verwachten. Hier jiioest met groot beleid en niet minder geduld gepoogd worden een harmonischen toestand te scheppen, een toestand, die het ieder mogelijk maakte te leven en te werken in het land, aan hpt hoofd waarvan men geplaatst had den grijzen menschenkenner en 'Staatsman: Thomas Masaryk. Een der beste zonen, die het Boheemsche land ooit voortgebracht heeft. Iedereen voorvoelde dat eens de strijd zou losbarsten tusschen de Slaven en Germanen in deze kunstmatige staat, maar weinigen ver moedden, dat het reeds zóó spoedig zou zijn Ik heb den econoom gevraagd waarom het, in laatste instantie, niet mogelijk zou zijn, ten einde alle oorlog en verdere geschillen te ver mijden, den Sudenten-Duitschers hun zin te geven. Laat men het randgebied aan Duitsch- land toevoegen, dan zou er toch een rustige kern overblijven M'n zegsman lachte. Dat zou inderdaad mogelijk zijn, indien het Sudeten-Duitsche gebied inderdaad één gesloten rayon was. Dan was de zaak eenvoudig en wellicht zou er op deze wijze een oplossing gevonden kunnen worden. Maar de zaak staat anders. Het is namelijk geen aaneenge sloten geheel. Het zijn stukken land, af gewisseld door „eilanden" Tschechisch of ander gebied. Nu weer eens enkele stroo- ken 100 procent Duitsch, dan weer een stuk land waar louter niet-Duitschers leven. Zoo is het in vrijwel het geheele gebied der Sudeten-Duitschers en men begrijpt wat het zou beteekenen voor de niet- Sudeten-Duitschers als ze als minderheid in het Derde Rijk werden opgenomen. Ik vroeg of het waar was, dat de Tschechen inderdaad het Sudetengebied ringelooren en zelfs als ze er de kans toe kregen, de Duit sch ers terroriseerden. Wederom lachte de Tschech en hij raadde mg een bezoek te brengen aan het stadje Brüx, waar twee dagen later een Sudeten-Duitsche optocht gehouden zou worden. De artikelen voor de Duitsche bladen liggen nu al klaar, zei hij, maar als U inderdaad kopij wil opdoen, wel, ga er dan zelf heen. U kunt daar leeren hoe Tschechen optreden. Samen hebben wij daarna statistieken en brochures nagelezen. Officieel regeeringsmate- riaal, wat aan geen enkele critielc onderhevig is, doch glashelder getuigt op welke wyze men van boven af regeert in de Duitsche gebieden. Materiaal, wat zeer interessante dingen leert. Zoo leert het o.a., dat het in ieder Duitsch gebied lederen Duitscher vry staat de Duitsche taal te gebruiken, ook by officieele gelegenhe den. De straatnamen staan in het Duitsch op de hoeken der straten. Duitsche vlaggen mo gen overal wapperen, en iedere Duitscher mag vryelyk redevoeringen houden over welk on derwerp ook. Iedere Duitscher krijgt verlof naar Duitschland te gaan teneinde aldaar fees- ten en congressen mee te maken en de ver kiezingen zyn volkomen vrij als in ieder ander democratisch geregeerd ryk. De kinderen krygen onderwgs op Duitsche scholen, die onder Duitsch toezicht staan, er zijn Duitsche bibliotheken, er zijn een kleine 250 Duitsche kranten en tijdschriften, Duit sche theaters, een Duitsche universiteit (met onafzetbare Duitsche professoren!), een eigen kerkbestuur en een eigen „Kulturverein für Volkserziehung", die... let wel!... een Tsechi- sche subsidie verkrijgt. UIT DE PERS. Aan deze lyst zouden wg nog tal van punten kunnen toevoegen, maar het lykt ons vol doende. Dit zyn officieele gegevens en berusten op volkomen waarheid. Vergiftigde geest. Maar er is iets anders in Tsechoslowakye. Er is een verpeste en vergiftigde geest, die al het goede vergeet en alleen het foutieve aan wijst. Een geest, gekweekt door de kranten, met aan het hoofd „Die Zeit", Henlein's offi cieele orgaan. Daarin wordt dag aan dag den Duitscher verteld, dat hij in dit land vertrapt en geslagen wordt. Dat het in het Derde R(jk goed is en dat het de heilige plicht van ieder Ausland-Duitscher is te vechten voor directe en volkomen vrij heid van zijn volk, dat hier in den vreemde ge knecht wordt. In haast iederen winkel in het Sudeten-Duit sche gebied staart U het gezicht van Henlein aan. Een energiek, min of meer jongensachtig gelaat, waaraan de gouden bril een scherpen trek geeft. Henlein... de man, die in October 1933 zijn historisch manifest openbaar maakte en waar in geschreven stond... W(j streven onze doelstellingen na met alle wettelyk geoorloofde middelen en on der erkenning van den Staat". Dat was in 1933 Thans hebben wij 1938 en is gebleken, dat Henlein is gaan loopen in het gareel van Adolf Hitier. Spottend heb ik hem dan ook in Praag keer op keer hooren betitelen als Hitler's Bo- heemschen filiaalhouder. Tusschen 1933 en 1938 liggen 5 jaren, waar in veel veranderd is. Een manifest is tenslotte slechts een vodje papier, waaraan men zich niet altijd behoeft te blijven storen. Zal het strijd geven in Tsechoslowakije, dan zal er geen kind en geen grysaard thuisblijven om den staat van Masaryk te helpen verdedi gen en niemand in Europa behoeft te vreezen, dat het hier zal gaan als eens met Oostenrijk. Want wie Tschechoslowakije aanvalt, valt een volk aan, dat reeds vele eeuwen om zyn vrijheid en onafhankelijkheid gevochten heeft en dat met iederen druppel bloed zal verde digen, zooals alleen maar een oud helden volk dat kan. Er zal dan ook nog heel wat water door de Moldau moeten vloeien voor en aleer het Slegheil en het Horst Wessellled in het Boheemsche land opklinken van noord naar zuid en van oost naar west. Mussert zal het zeggen De Maasbode schrijft: Een vriendenhand zendt ons „De Java- hode" van 16 Augustus met. een verslag van den propagan da-a vond te Batavia, waar de heer d'Ansembourg liet woord voerde. Aan den heer d'Ansembourg werd de vraag gesteld, waarom de Katholieke Kerk zoo vol komen afzijdig staat t.o.v. de N.S.B. De lieer d'Ansembourg verklaarde, dat. hij het standpunt van de R. K. Kerk in dezen evenmin kon begrij pen. Voor hem, die Katholiek is, doch ook N.S.B.-ër, staat het echter vast, dat het niet de R.K. geestelijk heid is, die bepalen zal, wat een dood zonde beleekcnt, maar dat het aan den mcnsch naar zijn eigen plicht en geweten overgelaten moet worden, welk begrip men hieraan geven moet Deze kwestie, zooals zoovele andere, zal aan de orde komen, wanneer de N. S. B eenmaal aan het bewind zal zijn gekomen. Dat de heer d'Ansembourg iets niet be grijpt, is hem, aldus de Msb., niet euvel te duiden. Maar dat hij zich aanmatigt., het gezag der Kerk te betwisten, zelfs in een vraag van dezen aard, is niet alleen dom, liet is matcrieele ketterij van de ergste soort De rebel is, zonder dat hij het weet, in werkelijke ketterij gevallen en het toppunt is, dat. den Nederland- schen katholieken wordt aangekon digd, dat de heer Mussert, eenmaal aan het bewind gckomcnr ook zal uitmaken wat al of niet zonde is. Het ontbreekt er nog maar aan, dat de ge wezen Duitsche officier er bij aankondigde, dat onze Bisschoppen bijaldien zij eens niet voor het geüsurpeerde gezag van den ex- liberalen heer Mussert zouden wijken, het lot van den Bisschop van Rottenburg zullen on dergaan. Wij zijn intusschen gewaarschuwd, zoo besluit het blad. Militair vliegtuig tegen boom gevlogen. Gistermiddag omstreeks half cén is te Gilze het militaire vliegtuig 114, komende van Socsterberg, bij het „doorvliegen" van het vliegveld Mo lenheide in een bocht tegen een boom gevlogen. Het toestel kantelde en boorde met den neus in den grond. Het vliegtuig werd bestuurd door den sergeant-vlieger Kuiper met als passagier sergeant-vlieger van Zuy- len. Beide vliegers liepen slechts lichte verwondingen op. Zij werden naar het vliegveld de Molenheide ge bracht, waar zij door dokter Hoek te Gilze werden verbonden. Fokker levert nieuwe vliegtuigen af Zooals bekend, werd in het begin van dit jaar bij Fokker een groote bestelling ge plaatst op éénpersoons jachtvliegtuigen, tweemotorige luchtkruisers en gévechl&viiog tuigen (jachtkruiscrs). Niettegenstaande de korte levertijden, welke werden ge- eischt, heeft Fokker getoond dat de regee ring niet. tevergeefs een beroep heeft ge daan op de eigen industrie. Nadat reeds in Juli jongstleden de eerste jachtvliegtuigen en luchtkruisers werden afgcleyrd, vond Maandag de over neming plaats van een nieuwe serie dezer vliegtuigtypen. Ten overstaan van een commissie van Socsterberg, onder leiding van den directeur van het luchtvaartbedrijf, kolonel II. L. van Roycn en den chef van don technischen dienst, Jhr. Ir. A. Krayen- hoff, werden de nieuwe vliegtuigen door de vliegers van Fokker voorgevlogen en ver volgens door de commissie nagevlogen, waar na de overneming plaats vond. Steeds meer scholen dicht Wegens uitbreiding der kinder verlamming. Opnieuw zijn te Enschede eenige gevallen van kinderverlamming geconstateerd. Het gemeentebestuur heeft in verband hiermede besloten, de sluiting van alle scholen voor voorbereidend en gewoon lager onderwijs te verlengen tot 15 September a.s. Voorts is aan de verschillende Oranje- vereenigingen met nadruk verzocht de feestelijkheden voor de schooljeugd uit te stellen. Kapitein in overtreding. Toen het in Groningen thuisbe- hoorende motorschip „Antilope" van een reis naar Höganas (Zweden) in de haven terugkeerde bleek het schip een ernstige bodemschade te hebben opgeloopen. Toch vermeldde het scheepsjour naal geen enkel bijzonder voorval, waardoor de schade zou kunnen zijn ontstaan. Wat was nu het geval geweest? Even buiten de haven van Höganas was de „An tilope" aan den grond geloopen. De kapi tein-eigenaar had niet gelood. Het gelukte hem na drie uur zwoegen zijn vaartuig met eigen middelen weer vlöt te krijgen. Het feit, dat het sclieepsdagboek zweeg over de stranding en ook de ambtenaar van de scheepvaartinspectie hiervan onkundig bleef, bezorgde den kapitein en klacht van den inspecteur-generaal voor de Scheepvaart die hem ook nog verweet, geen expert te hebben geraadpleegd over de averij. De kapitein moest zich dan ook gisteren voor den Raad voor de Scheepvaart ver antwoorden. Hij bekende schuld, doch gaf als excuus op, dat hij het niet prettig zou hebben gevonden, wanneer in de couranten kwam te staan, dat zijn schip aan den grond had gezeten! Volgens den inspecteur-generaal was dit echter niet de ware reden van 's kapiteins verzuim. Beklaagde had er aan getwijfeld of hij met zijn diploma in Höganas mocht komen en daarom maar niets van zijn pech in het journaal vermeld! Later bleek, dat Höganas inderdaad nog binnen de grens ligt welke het diploma aangeeft. Omdat beklaagde nu zoo om de waarheid heendraaide, vond de insp.-gencraal het niet noodig op clementie aan te dringen. De Raad zal later uitspraak doen en de arme kapitein komt tegen wil en dank in de krant OP DEN DAG VAN HAAR ONDERTROUW DOODGEREDEN. Chauffeur trekt zich van zijn slachtoffer niets aan. Gistermiddag is op den Enschedeschen straatweg een doodelijk ongeluk gebeurd. De 20-jarige mejuffrouw S. Oude Jeuninck uit 01denzaal..rced op het fietspad en werd door een personen-auto van achteren aange reden. Het meisje kwam in de naast den weg loopendc sloot terecht. Het slachtoffer was zoo ernstig gewond, dat zij vrijwel on middellijk overleed. De chauffeur is na de aanrijding doorge reden. Het nummer van den wagen is echter bekend. Een tragische bijzonderheid is, dat mejuf frouw Oude Jeuninck gistermiddag in onder trouw zou gaan. RAMPOKXER TER DOOD VEROORDEELD. De Landraad van Mecster-Cornelis sprak, naar de N.R.Crt. meldt, den doodstraf uit tegen den beruchten rampokker Endi Bin Enten, wegens roofmoord op een tokohouder te Kalimanggis. Amerika's vloofprograam Bouw van minstens neg eenheden. Het Amerikaansche departemeni van marine deelt mede, dat het vloot programma voor 1939 den bouw nij omvatten van minstens 18 eenheden: 2 pantserkruisers, 2 kruisers, 8 tor- pedobootjagers, 6 duikbooten en wel- licht een vliegtuigmoederschip. Mer. overweegt voorts uitbreiding van d{ effectieven van het marineleger me: 2 tot 5000 man. Al deze inlichtingen worden in vert? gebracht met het artikel, waarin Woodi de minister van oorlog, in het orgaan gcr en vloot uitbreiding heeft aanbevi xan de nationale garde v. 195.000 tot 2f man, benevens de instelling van een miü re luchtmacht van 2320 vliegtuigen en; dernisatie van de defensiemiddelen aas kust. Achthonderd huizen weggespoeld Noodweer boven Monterrey (Me xico). Wolkbreukachtigc regens blijven op Mon terrey en dc geheele streek in Mexico neer- stroomen. De overstroomingen nemen van oogenblik tot oogenblik grooteren omvang aan, heele groepen arbeidershuizen worden weggespoeld. Reeds zijn door het water acht honderd woningen meegesleurd, negenhon derd gezinnen zijn dakloos geworden. Het aantal dooden bedraagt reeds negen. Er moet nog veel gebenren. aleer Amerika behoorlijk I ligd is. De Amerikaansche minister van oc: Harry H. Woodring, heeft verklaard, di uitvoering van het Amerikaansche ]j verdedigingsprogram ten zeerste verg moet worden om te voorzien in een U, lijk nationale veiligheid. Hij sprak de *s schuwing uit, dat nog veel te doen d blijft voordat men het leger als door door gemoderniseerd kan beschouwen.! Worsteling in raamkot New Yorksche krank-j dreigt met zelfmoord. Maandag slaagde een patiënt van nuwinrichting Bellevue (New York) een oogenblik aan de waakzaamhel zijn oppassers te ontsnappen. Gekleü- een pyama klom hij op de negende ping van het gebouw uit het raan dreigde van het kozijn omlaag te sprt Ruim een uur bleef de ongelukkige gevaarlijke positie. Eindelijk slaagde oppasser er in hem te grijpen. Een \r ling ontstond, waarbij op een gegeven# blik vijf personen omlaag dreigden lt- len. Tenslotte wist men den man naar binnen te trekken. De Gele Rivier in ee: nieuw bed Vijf maal heeft de stroont loop "ewijzigd. Volgens berichten van Chineesche zijdii er aanwijzingen, dat de Gele rivier haart. vanaf Hwajoeankoe, ten westen van Kailf in zuidelijke richting heeft gewijzigd. Dr ken te Hwajoeankoe zijn in Juni bezwtl Ten oosten van dit punt is het oude thans opgevuld met het zand, dat gedur? den zomer voortdurend in groote hoeveel den uit de bergen in Noord-West Chini aangevoerd, zoodat de rivier thans gemal lijk te voel gepasseerd kan worden. Sinds mcnschcnheugeris heeft de Ge!? vier haar loop vijf maal gewijzigd, voor laatst in 1852. DAAR KUN JE RESPECT VOOR HEBBI Binnenkort zullen in de straten van kio politiebeambten van 17 jaar verschil' aangezien besloten is, 500 politieagente recrulccrcn uit de jongelieden van 17j en ouder. De nieuwe agenten zullen i vankelijk bureauwerk moeten verrichten, dusver was de minimumleeftijd 21 jai Bouw van kruisers in versneld tempo HET NIEUWE VLOOTBOUWPROGRAMMA GEREED. (Van onzen Londcnsohen correspondent). Het nieuwe Britsche vlootbouw- programma, dat zoojuist in zijn bij zonderheden bekend werd gemaakt, is gebaseerd op de voor Engeland smartelijke ervaringen van de Mid- dellandsche Zeecrisis van 1935. De Engelsche vloot was tijdens den Abessijnschen oorlog, zooals van de zi.jde der admiraliteit verklaard is, niet in staat, aan hoog te stellen eischen te voldoen. Het voornaamste doel. Steeds weer 6tuit men in toonaangeven de kringen op de meening, dat Groot-Brit- tanje onder den invloed van dc algomecnc ontwapeningstendens van den tijd na den oorlog zijn militair apparaat zoo zeer ver waarloosd had, dat in bet jaar 1935 zoowel de offensieve als de defensieve kracht van de Engelsche vloot tot op een in de En gelsche geschiedenis ongekewlén graad was gedaald en deze vloot inderdaad niet meer in staat scheen, de 80.900 miilen, die de verbindingen van bet Britsche, wereld rijk lang zijn. behoorlijk te, beschermen. Hef voornaamste doel van bet thans met zoo groote en ongewone middelen ingelei de vloot.bouwprogramma is volgens de of ficieele uiteenzetting vooral de bescherming van de Britsche scheepvaart op de open zee en in de binnenwateren, in het bij zonder echter ook de beveiliging van den aanvoer van levensmiddelen, waarop immers hot Britsche eilandenrijk, dat in zoo hooge mate geïndustrialiseerd is, bijna geheel aangewezen is. Niet minder dan 50 groote koop vaardijschepen zijn dagelijks noo dig, om de noodige levensmiddelen en dc grondstoffen voor de indu strie aan te voeren. Herstel van de hegemonie ter zee. Het nieuwe vloofbouwpropra-mima voor ziet nu in den bouw van oorlogsschepen met een tonnemaat van in totaal 600.000 ton, dus meer dan de helft van het ton nage der Britsche vloot van 1935. Znrïer twijfel is de admiraliteit thans besloten, de oude heoemonie van de Britsche vloot ter zee met alle middelen te herstellen en daarmede het aanzien en de levens belangen van het Britsche empire opnienw voor langen tijd te ver zekeren. Het groote Britsche vlootbomvprogrnmma omvat van de jaren 1936 tot en met 1938 alleen reeds 7 slagschepen, 5 vliegtuig- moederschepen, 21 kruisers, 33 torpedo jagers en 17 duikbooten, dus in totaal 83 eenheden. Vijf slagschepen belmoren tot de klasse Koning George V van 45.000 ton elk met een snelheid van 30 knoopen en 35- cm-gcscbut. De twee andere slagschepen hebben een watcrverplaatsing van 40.000 ton en bezitten 40-cm-geschut. Deze zeven schepen bevinden zich in aanbouw. De bouw van verdere slagschepen is aange kondigd. De vijf nieuwe vliegtuigmoeder schepen zijn ieder 23.000 ton groot en kunnen 70 vliegtuigen elk dragen. Teza men met dp zich nog in aanbouw bevin dende vliegtuig-moederschepen zal de Brit sche vloot in de toekomst 420 vliegtuigen met zich mede kunnen voeren. Daarbij komen nog vijf bruikbare oudere vlieg- tuigimoederschepen. Verder bieden de nieuwe slagschepen en de kruisers plaats aan nog eens 100 vliegtuigen. Vele nieuwe kruisers. Het tegenwoordige totaal van 60 nieuwe en 10 oude kruisers ie vol gens de mocning der admiraliteit geenszins in overeenstemming met de geweldige uitbreiding der Brit sche zeeverbindingen. De bouw van kruisers zal daarom binnenkort in versneld tempo worden voortgezet. Torpedojagers en duikbooten. Na uitvoering van het vloothouwpro- gramana van 193S zal Groot-Brittanje ver der over 108 moderne en 60 oude torpedo jagers beschikken. De meening wint veld, dat het tegen woordige aantal Britsche duikbooten ab soluut onvoldoende is en zoowel om of fensieve als defensieve redenon duikbooten in grooter getale aangebouwd moeten wor den. Moderniseering in vollen gang. Naast den bouw van nieuwe oorlogs schepen is de moderniseering van bijna de geheele R'ritsche vloot, voor zoover deze nog bruikbaar is, in vollen gang. Financiëele problemen behoóren zooals bekend niet tot de zorgen, waaronder de Britsche admiraliteit gebukt gaat. Wanneer het om d« vloot gaat, heeft het Engelsche volk tot nog toe geen moeilijkheden ge kend. Een zoo geweldig en zoo uit gebreid wereldrijk als het Engelsche hangt, in zoo hooge mate van de kracht zijner vloot af, dat op dit ge bied alle politieke tegenstellingen verstommen en niemand er denkt dc voorhanden zijnde rijke middelen te weigeren, Gebrek aan manschap Een groote rol speelt hij de plat van de admiraliteit het vraagstuk van recruteering der manschappen. Hier sc! men van het zich gestelde doel intusst nog vér verwijderd te zijn. Evenals landleger strijdt de vloot tegen een in laatsten tijd duidelijk merkbaar word gebrek aan geschikte nieuwe krachten het jaar 1933 bedroeg het, aantal officie en manschappen der Britsche vloot o: veer 89.000 koppen. Dit aantal is thans 119.000 man gestegen. Maar daarmede i' recruteering der Britsche vloot nog ge" zins ten einde. Om gevoelige bressen te sluiten, zijn thans overal opleidingsscholen geschapen. 12.000 zeecadetten, die op het oogenblik opgeleid worden, zul len reeds in den komenden tijd een plaats op de vloot krijgen. Een nieuwe eerst kort gejeden ingH de maatregel is de militaire opleiding, officieren der koopvaardijvloot; 5000 jf eieren der koopvaardij hebben reeds militaire opleiding met een examen aff ten. Bovendien worden thans de gr oceaanschepen met scheepsgeschut en weermiddelen tegen duikbooten uitge Binnen weinige jaren zal Groot-Brit aldus hoopt men bier, weer zijn oude als leidende zeemogendheid innemen-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 2