ialler oogen op -praag gevestigd l DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Orkaan over Japan Japansche marinetroepen in bloedige gevechten Den Vaderland getrouwe... 'liUv „Wij hooren bij elkander" Oudere Duitsche soldaten ontstemd Tien Sovjet-admiraals doodgeschoten Laan, Schaffen, Tel. 20. ie tafrpj jqNDERÜAG 1 SEPTEMBER 1938. 81c Jaargang, No. 10663 nbiu'1 Jer N.V. U '9- M'„Hollonds Noorderkwartier" i die h» j •ooned, i de h. 'Plaus een ni, ar inii He he» cht leur >P gebj(r Buzul ij ze ge wo vu ïartig kan p, louw Yfc ;nd heef krenkttf lij dep >pen ye lolooge ïren zijn» van a| housiii h«t ju' rd, eiu een tri) r mink >nffedi zijn» eden rordfl Ld, w? le hi :al Voorstel tot verdeeling in kantons morgen verwacht. Duitsche pers staakt haar aanvallen. Eenige ontspanning. I staak Gistersn berichtten wij reeds dat de regeering te Praag voornemens zou zijn het iand *n kantons te ver- deeleni naar Zwitsersch model, waar bij elk kanton groote bestuurszelf- standigheid zou bezitten. Men zal zich herinneren dat geruchten hier omtrent een veertien dagen geleden ook reeds opdoken. Van oflicieele zijde wordt een en ander nóch be vestigd, nóch tegengesproken. Al blijft de toestand zorgwekkend, toch schijnt een lichte ontspanning te zijn ingetreden. In ieder geval, heeft de Duitsche pers, blijkbaar op bevel van hoogerhand zijn felle aanvallen ge staakt en is de toon der commenta ren milder. Het verluidt, dat president Benesj, waar- ihijnlijH heden een proclamatie zal uitvaar- eurteJ digen, waarbij hij de richtlijnen van de nieuwe voorstellen zal bekend maken. Het onderhoud, dat Bunciman's vertegen woordiger gisteren met Henlein heeft ge- rdenkaj mder u tot lu i "schil hee't twee uren geduurd, evuret Men gelooft dat president Renesj in zijn ;E' proclamatie op de noodzakelijkheid zal wij- De Britsche bemiddelingspogin gen. zen het vraagstuk in twee deolen te split sen: 1. een onmiddellijk program en 2. een v- program, dat later zou worden uitgevoerd. Kamen t op K» heeft in plan rftolt het oogen blik is nog geen onderhoud ie 01 vastgesteld tusschen den Britschen ambas sadeur, Sir Neville Hendorson. en Hitier, die i wog niet te Berlijn is teruggekeerd. Wel verwacht men, dat Von Ribbentrop ac rijksminister van buitenlandsche zaken, I De Tsjechische regeering Ibeslist over vrede of I oorlog zeer binnenkort een bespreking zal hebben niet Henderson. De terugkeer van Henderson heeft aan leiding gegeven tot tallooze geruchten. Men spreekt over bemiddeling van verschillende mogendheden, met name van landen- in Midden- en Zuidoost Europa. Men geeft eveneens te verstaan, dat. Italië gunstig zou staan tégenover onderhandelin gen voor een vreedzame regeling van het Sudeten-Duitsche vraagstuk. Lord Runciman heeft gistermorgen om' elf uur afgevaardigde Kundt, leider dei' Sudetcn Duitsche delegatie, die belast is met de onderhandelingen met de regeering, ontvangen. Reuter meldt nog, dat de politieke com missie der Sudeten Duitsche partij heden bijeen zal komen. Het „blok der Roctheensche autonomisti sche partijen" deelt mede, dat minister-pre sident Hodza gisterochtend een Roethecn- sche delegatie heeft ontvangen. De bespre king duurde twee uren. De deelnemers aan de conferentie verklaarden voldaan te zijn over het verloop der onderhandelingen. Lord Halifax heeft een bespreking gehad met Corbin. den Franscher. ambassadeur, over de Tsjccho-Slowaaksche kwestie. Aan beide zijden is men van opvatting, dat lord Runciman zijn laak moet voortzet ten. Beide regeeringen hopen, dat vruchtdra gende onderhandelingen zullen worden aan geknoopt tusschen de regeering van Praag en de Sudeten Duitschers in een geest van wederzijdsche verzoening en vrij van iedere buitenlandsche pressie. Het Hamburger Fremdcnblatt publiceert een beschouwing over de houding van Lon den in het Tsjechoslowaakschc vraagstuk, dat in rechtstreeksche gedachtenwisseling met do Duitsche - regeering het Tsjechische probleem thans schijnt te willen oplossen Echter, ligt de eenige waarborg vooi het be houd van den vrede niet bij Adolf Ilitler, maar hij de Tsjechische regeering en deze heeft in laatste instantie de beslissing over oorlog en vrede. land dat di gekocht, ot steun millioen af ti Nationale ramp wordt gevreesd. Tokio in donker. STVER' Tokio, Yokohama en andere dee- len van Oost-Japan zijn gisteroch- d dezeï *end geteisterd door een Taifoen, den alle be hevigste sinds 1905, welke zich met rt°in di 6611 Snellieid van 70 miilen Per «ur 'bijeen- verPhatste en geweldige schade poppeï ^«eft aangericht aan de te velde ijkertijï staande gewassen. De rivieren was- deze.' sen voortdurend. Het dreigt een na tionale ramp te worden. ,.P® typhoon is, volgens het Hsb., ontstaan er rond jHJ de Zuidzee-eilandcn en trok in Noorde wei on- hjxe richting van het eiland Hatsjijosjima in den Stillen Oceaan. rzinnen Te 129 was het grootste gedeelte van Tokio in totale duisternis ge huld. In de zuidelijke voorstad van Tokio Omori stonden 100 huizen on der water. Alle rivieren wassen tengevolge van de stortregens, welke met den orkaan gepaard gaan en overal wor den boomen ontworteld. Te midder nacht was de heele stad Jokohama in duisternis gedompeld wegens sto- 'ing in de electriciteitsvoorziening. Pe schade is aanzienlijk, doch de omvang is onbekend wegens de heerschende totale duisternis. Te 11 uur Woensdagavond had de wind te Wonania een snelheid van 32 M. per se Me. 1 /.llllICK 1 pgelostf: in derenf Ja, en en zijn Ronald ander, die om passen lij hiel op het ;ing de Ronald net een de boe- et den i God, lad het liet zon icheurd was... le hall Her- ,r.r In dc laaggelegen wijk van Tokio, Ka- ■t goed£®1(i°. stonden volgens een nader bericht nememH huizen onder water, liet ge-lPolitie en leden van dc jongemanuenver- boekenpigingen te Tokio en Jokohama houden Ronald pnerp toezicht. >u mu it, om' hij. lerbert iets in. ct zijn, van ;Tot dusver zijn geen verliezen van nicn- .henlevens gemeld. Te 3 uur was dc windsnelheid te Tokio P M. per seconde, blijkens mededecling van et centrale observatorium aldaar dat voorts leidde dat liet centrum van de typhoon juten Tokio langs was gegaan en te 3.50 haas! F noordelijke richting wegtrok. Bij het at- ie de#£®nt,en van het bericht woedde er nog steeds een orkaan over Tokio. ed gffrfc Het is heden, Donderdag juist de 15e ver- K™*, .van l'e P'ootc aardbeving, die in ,i».j lokio en Jokohama verwoestte.' CHINA Feilen strijd verwacht. Be richten over gebruik van gifgas door Japanners bevestigd. Naar het Chineesche telegraaf- agentschap meldt, zijn Haiyan en Tsjapoe, twee steden in Noordoost- Tsjekiang voor de tweede maal her overd op 27 Aug. j.1. na een bloedi- gen slag met de Japansche marine troepen. Uit Hankau meldt hetzelfde agent schap dat zoowel de Japanneezen als Chineezen versterkingen zenden naar het Joeitsjang-front, waar fei len strijd verwacht wordt in de vol gende dagen. Langs den spoorweg Kioekiang— N'antsjang hebben de Japanneezen hun aanval hervat op 25 Aug. om de aandacht der Chineezen af te leiden van de fronten bij Joeitsjang en Hsintze. Nadat versterkingen waren ontvangen zijn de Chineezen tot den tegenaanval overge gaan en thans wordt zwaar gestreden ten zuidoosten van Joeitsjang. In Zuid Sjansi hebben de Japanneezen Fcnglintoe bezet. Zij bereiden zich thans voor de rivier over te steken. Er zijn aanwijzingen, dat de Japan neezen binnenkort in West Honan zullen oprukken naar Jocantsjoe ten noorden van de Gele Rivier aan dé grens van Honan. Japanneezen en gifgas. De berichten over het gebruik van gifgas sen door de Japanneezen schijnen bevestigd te worden door buitenlandsche waarnemers die teruggekeerd zijn van een uitgebreiden tocht langs de fronten ten zuiden van de Jangtse. Zij verklaren, dat de Japanneezen dc gassen niet op groote schaal gebruiken, doch er hun toevlucht toe nemen op critio- ke oogenblikken en strategische punten, waar zij niet op andere wijze door de kiachtigc defensie heen kunnen breken. Van gezaghebbende zijde wordt vernomen dat het Chineesche departement van bui tenlandsche zaken bewijzen verzamelt, ten einde die aan den Volkenhond te kunnen overleggen. Met het oog op deze berichten gelooft men, dat de Japansche militairen hun toevlucht nemen tot gifgassen in den strijd 'om liankau. HOE DE ORANJEDAG GISTEREN VERDER VERLIEP. Ook het verdere gedeelte van den glorie rijken dag van gisteren elders in dit blad vindt men een uitvoerig verslag van wat er 's morgens en 's middags in den lande gebeurde kenmerkte zich door een zeer opgewekte stemming, die in de groote steden vaak tot uitgelatenheid oversloeg. Na don groolen optocht in Den Haag begaven de vorstelijke personen zich naar Scheve- ningen en brachten vervolgens een bezoek aan hot Vredespaleis. Om 6 uur had op liet Binnenhof een openluehtvertooning plaats van het historische spel „Uit het leven der Oranje's". Het spel zal eiken dag gedurende de feestweek om zes uur namiddags op het Binnenhof worden gespeeld. Een eereavond in het gebouw voor Kun sten en Wetenschappen besloot de officieelc feestelijkheden. Het historisch spel „1813" vormde de hoofdschotel van liet program ma. De hoogste burgerlijke en militaire au toriteiten, zoomede dc leden der Staten- Gcneraal waren uitgenoodigd. Ongeveer 2000 personen waren aanwezig. Aan het einde van de voorstelling werd de Koninklij ke Familie het Wilhelmus toegezongen. Ook in Amsterdam werd een rijk program ma afgewerkt. In het Stadion was de be langstelling groot voor de feesten, georga niseerd door de vcrecniging voor volksver maak. De Marine kon het best lijn trekken! De Koninklijke Marine toonde, dat. het dagelijks omgaan met touw op touwtrek ken wel van invloed is, althans na een spannenden strijd wist zij de overwinning „over den lijn te trekken." Op dc eeretribune bevonden zich ver schillende militaire en civiele autoriteiten w o. burgemeester dr. W. de Vlugt. overste W. A. Boswijk, garnizoenscommandant van Amsterdam, vice-admiraal L. J, Quant en kapitein ter zee. N. A. Rost van Tonningen. In Rotterdam werd op stijlvolle wijze feestgevierd. Hier maakten Piet Hein en zijn bemanning hun intrede en werden door het gemeentebestuur ontvangen. Ook in de Maasstad was het tot laat in den nacht overdruk. Overuren nuttiger dan diplomatieke nota's Daladier over den internationa len toestand. Minister-president Daladier heeft gistermiddag in de legercommissie een uiteenzetting gegeven over den internationalen toestand. Hij zeide de openbare, meening niet te wil len verontrusten noch haar in slaap te wil len sussen. Tn liet tweede deel vergeleek hij den staat der bewapeningen in Europa: en gaf een. schatting van dc strijdkrachten, waarover men in geval van een aanval zou kunnen beschikken, niet alcen voor Frank rijk, maar ook voor Engeland, Rusland en Tsicchoslowakijc. In het derde deel gaf Da ladier een uiteenzetting van de wapenfabri- cage en de resultaten, tot; dusverre verkre gen bij de uitvoering der programma's van regeering en parlement. Vervolgens sprak hij over de voordcelen der genationaliseerde fabrieken. Dank zij de bepalingen van liet decreet op de 40 urige werkweek en de regeling voor dc overuren kan het rliythme der wapenfabri- cage versneld worden en dat der nabuurlan den benaderen. Op verschillende vragen ant woordende, zeide premier nog. dat alle le gercorpsen reeds van maskers voorzien zijn doch de aanmaak daarvan moet. versneld worden ter bescherming van dc burgerbe volking. De overuren. Dc communist Cornavin protesteerde heftig tegen de beschikkingen der regeering ten aanzien van de wet op de 40-urige werk week. Daladier zou toen gezegd hebben: „Is het niet merkwaardig dat degenen, die van mij een Don-Quichotte politiek verlangen, mij het recht ontzeggen van de arbeiders overuren te vragen, die op het oogenblik misschien voor den vrede nuttiger zijn dan diplomatieke nota's? Daladier noodigde de communistische partij uit niet langer door te gaan met polemieken, die dc bedoeling hebben het voor te stellen, alsof hij Daladier zich tegenover dc arbeidende klasse plaatst. Schoolschip „Koningin Wilhelmina" in dienst gesteld Door den minister van Onderwijs. Heden zal de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Prof. Dr. J. R. Slotemaker dc Bruine, het nieuwe school schip van liet Onderwijsfonds voor de Scheepvaart te Amsterdam, de „Koningin Wilhelmina" officieel in dienst stellen. De „Koningin Wilhelmina" is een school schip, waarop de eerste dagnijverheidsschool voor scliippersjnngens „Oranje-Nassau" van liet Onderwijsfonds voor de Scheepvaart wordt gevestigd. Honderd twintig schippersjongens kun nen op de „Koningin' Wilhelmina" worden gehuisvest voor het volgen van een twee jarigen cursus in vakonderwijs. De Groot-Nederlandsche gedachte. -- „Het Alg. Ned. Verbond heeft zijn beginsel verloochend". Prof. dr. F. C. Gerretscn sprak gisteren voor het Algemeen Nederlandsch Verbond te 's-Gravcnliage over 't onderwerp „hand haven". Spr. wees cr op, dat de achter ons Jijende 40 jaren, onder het beleid van Koningin Wilhelmina, ondanks partijwezen en klassenstrijd, tot re sultaat hebben gehad het besef: „Wij. Volk van Nederland, wij hoo ren hij elkaar." Het is volgens spr. eigenlijk een groot historisch wonder, dat het ons sedert de tot standkoming, in 1S30. van de scheidingsacte tusschen Noord en Zuid, nu welhaast een volle eeuw is gegund geworden, èn ons ont zaggelijk wereldrijk èn ons kleine vader land, in ongestoorden vrede geestelijk en stoffelijk tot steeds hooger ontwikkeling te brengen. „Klein burgerlijk Hollandsch saamhoorigheidsgevoel". Toen de mogendheden, in 1814 de histo rische eenheid der Nederlanden als grond slag kozen voor het Vereenigd Koninkrijk, vercenigden zij twee volksdeelen, die zich als twee volkomen afzonderlijke naties ge voelden. En omstreeks 1870 scheen liet oude, nlgemeene, Groot-Xederlandsclie na- tionaliteitsbewustzijn hopeloos ver schrompeld tot een sterk particula ristisch, klein burgerlijk Hollandsch samenhoorigheidsgevocl. Vlaande ren bleef verstooten, Kaapland was vergeten. In dien toestand is gedurende bet regee- ringstijdperk van'Koningin Wilhelmina een grondige verandering gekomen. De stoot tot die verandering is de boerenoorlog geweest. Het in die dagen opgerichte Alg. Ned. Verbond leerde ons zien het Algemeen Ne derlandsch gezichtspunt en leerde het be lang van de in Vlaanderen en Kaapstad le vende Nederlanders als een algemeen Ne derlandsch belang verstaan. Op het critieke oogenblik heeft het Ver bond zich aan de inzichten! .dor Regeering onderworpen en zijn beginsel feitelijk ver loochend. Spr. meent dan ook dat het ver bond niet meer is wat het krachtens Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINTi Verwachting: Meest zwakke W. tot Z.W. wind, gedeeltelijk bewolkt., weinig of geen re gen, koude nacht, zelfde temperatuur overdag. Verdere vooruitzichten: Meest zwakke wind uit Z. rich tingen, gedeeltelijk bewolkt niet weinig of geen regen. zijn beginsel had moeten zijn. Het is, niet meer de organisatie van Het Groot-Nedérlandsche nationali- teitsbewustzijn. Niet meer, in den waarachtigen zin des woordt, een algemeen Nederlandsch Verbond. Prof. Gerretscn zegt. dat de taak van het Verbond thans is: een beperkt weer opne men van de Groot Nederlandsche Werkzaam lieid en een onbeperkte activiteit op hst klein Nederlandsche arbeidsterrein. Een verzuim. Bij het verdrag van Versailles heeft men aldus spr. verzuimd liet recht van den staat in overeenstemming te brengen met het recht van het volk. Wat zich thans in Tsj echo-S lowa- ki.je afspeelt is een van de gevolgen van dat verzuim, dat Genève niet heeft weten te herstellen. De pers speelt hiermede maar al te veel kie keboe. Spr. beveelt voor de nationalitcitcnkwcstic een oplossing aan, die staat en natie beide recht doet. Laten wij, aldus besloot spreker, de her nieuwde belofte afleggen, dat wij ook in de toekomst ons onwankelbaar geloof in do eenheid van bet Algoheelc Nederlandsche volk zullen handhaven. (Luide teekenen van instemming.) Na een slotwoord van den voorzitter zong de vergadering het Wilhelmus. Een ingewikkeld verkeersongeval Onderwijzer gedood; zijn zoon gewond. Op den rijksweg RoermondSwalmen, ter hoogte van den zijweg naar kasteel „Hil- lenraedt", heeft zich gistermiddag een ern stig ongeluk voorgedaan, waarbij een on derwijzer uit Vcnld werd edood en zijn 13- jarige zoon gewond. Uit den zijweg van kasteel „Ilillen- raedt" naderde op dat tijdstip een met kip pen geladen vrachtauto van den expediteur Pillaerds uit Herkembosch. Uit de richting Vcnlo kwam op hetzelfde moment met groote snelheid een Engelsche personen auto aanrijden. Juist op de kruising kwamen de auto's met elkander in botsing. De personenauio vioog van den weg en raakte daarbij een paar boompjes, die geveld werden. Zij kwamen in hun val neer op twee wielrijders, die zich op hot fietspad be- vonjlen, de onderwijzer W. Spiers uit Ven- lo en zijn 13-jarige zoon. Reiden vielen te gen den grond. De lieer Spiers werd met een verbrijzeld been en enkele gebroken ribben in bewusteloozen toestand opgeno men. Zijn zoon had een hoofdwonde opge- loopen. De twee slachtoffers werden naar het ziekenhuis te Roermond overgebracht, •waar de heer Spiers aan dc bekomen ver wondingen óvcrlecd. Dc vier inzittenden van de personenauto, allen Engelschen. twee dames en twee hec- ren, kwamen met den" schrik vrij, evenals de bestuurder van de vrachtauto. De legeroefeningen groote lasten op. leggen te Over de groote troepenmacht, die het Duitsche Rijk in deze weken onder dc wapenen heeft en die door ingewijden op ten minste 2 millioen man wordt geschat, leest men wei nig of niets in de Duitsche bladen, maar hoort men des te meer. Natuurlijk betreft liet hier vaak moeilijk te controleeren geruchten, waarbij men ver standig doet de bronnen in aanmerking te nemen waaruit zij geput worden, zegt liet Hsb. Maar dat rieze oefeningen, die men ook tot op zekere hoogte een mobilisatie zou kunnen noemen, diep ingrijpen in liet economische en particuliere leven en onder de oudere reservisten een ontstemming ver wekken, die aan de sociale moeilijkheden in onzen eigen mobilisatietijd tijdens den we reldoorlog herinnert, mag wel als zeker worden aangenomen. Over deze ontstemming verneemt men bijzonderheden, die er op wijzen, dat zelfs in het huidige Duitscliland zekere lasten als ze een al tc langdurig karakter gaan aannemen en er te weinig werkelijke ar beid te verrichten is, een zware proef voor liet geduld der uit het eigen werk gerukte dienstplichtigen kunnen beteekenen. De verplichting van alle bezitters van mo torrijtuigen om hun auto's, vrachtwagens, enz. ter beschikking van de weermacht te houden, is thans tot 31 December verlengd. De vergoedingen zijn opnieuw in dc bladen medegedeeld. Vrijgesteld zijn slechts de auto's van het corps diplomatique, dus niet die van de ove rige buitenlanders die in Duitscliland wonen en wier wagens Duitsche kenteekencn dra gen. Dc vcrecniging der buitenlandsche pers te Berlijn heeft tot de Duitsche regeering het verzoek gericht ook de auto's der bui tenlandsche journalisten voor een mogelij ke tijdelijke confiscatie te vrijwaren. Mussolini als vredesapostel Beroep op den Duce om tot den vrede bij te dragen. Guyon bericht uit Rome aan „Le Jour nal", dat de Fritschc zaakgelastigde, Sir Noel Charles, opdracht, heeft ontvangen, Mussolini te verzoeken, ook bij te dragen aan den vrede in Europa. Naar verluidt, zegt de Msb., zou Mussolini deze gelegenheid hebben afgewacht, om in tc grijpen. Morgen zal men zien of' hij hier toe zal besluiten. Guyon gelooft niet. dat men een opzien barende verklaring van den duce moet ver wachten ter gelegenheid van hot leggen van den eersten steen voor liet ministerie voor Italiaansch Afrika, hetgeen morgen zal ge schieden. Chamberlain zou liever een discrete, doch krachtige interventie verlangen en Musso lini zal zeker zijn bijdragen leveren. Russische Marine geeft de „zui vering" toe. Volgens de „Times" heeft het volkscommis sariaat van Marine te Moskou voor het eerst toegegeven, dat eenige maanden geleden een belangrijke „zuivering" van de roode vloot heeft plaatsgehad. Een tiental admiraals, alsmede eenige pro fessoren van de vlootacadcmie tc Leningrad werden gefusilleerd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 1