J 1 Er wordt een „Incident" geboren Herdenkingsgolf over Nederland Zoowel in 't Tschechische als Duitsche kamp onwaardige methoden Democratie heeft kracht bronnen noodig Postvluchten P ïndii Metze wereldkampioen achter den motor En tochBenesj gelooft niet aan oorlog «Ten had m\j verteld, dat er in Brüx kopij klaarlag, aangezien er, in verband met de benoeming van een pro-Duitschen burge meester, ongetwijfeld incidenten zouden voor vallen. En die incidenten, waarover thans zooveel geschreven wordt, wilden we gaarne eens met eigen oogen aanschouwen. In Brüx. Na een paar uur reeds zaten we in een café in Brüx. Voor ons een van die onwaar schijnlijk groote glazen origineel Pilsner, op gediend met 3 glaasjes water, 3 kleine brood jes en 6 kranten (Duitsche). Het was een klein café, en er zullen zoowat 20 menschen gezeten hebben. Allen lazen ze hun krant. Er heerschte volkomen rust. Ik heb den waard aangesproken, gezegd dat ik Hollander was en verwonderd, dat er hier niets te bespeuren viel van een gespan nen toestand. Ik was toch in Brüx...?? Een van die vele stadjes, waar de bevolking on geveer 50 procent Duitsch en 50 procent Tsjechisch is? De man haalde de schouders op, stak z'n «nor in het schuim van z'n pul bier en keek me aan. Van hem hoorde ik niets. In nog 2 café's zat ik dien middag, maar overal hetzelfde tafreel. Mannen en vrouwen by hun „Kaffee mit Zahne", kranten. Een enkele voerde een gesprek, maar ik kon niet ontdekken of het over ,,het probleem" ging. Zou ik voor niets naar Brüx gekomen zijn? Er wordt ©en Incident geboren. Neen, toch niet, want om 7 uur 's avonds, toen de zon als een koperen knikker achter de heuvels van het stadje schuil ging, mar cheerde een optocht in optima forma door de straten. Mannen en vrouwen. Veel jonge ke rels met verbeten gezichten. Strak en onver zoenlijk. Banieren enschilden werden mee gedragen, met opschriften als: „Strydt tegen de Praagsche dictatuur", „Dood aan het Com munisme", „Brood, Vrijheid, Werk" en andere. Voorop liep het muziekkorps te blazen, Duitsche wijsjes. Voor het stadhuis sprak de nieuwe burge meester. Hij had het in bewogen woorden over de nooden van zijn medeburgers en be loofde al het zijne te doen om aan den vloek der werkloosheid een einde te maken. Hij had het over onwettige manieren van' regee- ren en iedereen begreep, dat daarmee op Praag gedoeld werd. Hij wees op de vrijheid, het hoogste goed van iederen inwoner van Brüx en dat het de heilige plicht was van ieder zijner burgers daarvoor te strijden, o'ok al kosttte hem dat het leven. Daarop luide ovaties, eindeloos geroep en t liederen van één volk en één leider. Vervolgens trok de optocht af, door de straten van Brüx, waar nu op de trottoirs een groot publiek zich opgesteld had. Hier en daar werden sarcastische opmerkingen ge lanceerd. Verscheidenen lachten en een enkele riep een (hatelijke) opmerking tot de mar- «lieerenden. Op de straathoeken stond de jeugd. Opgeschoten knapen, met uitdagende houding, maar die, gezien de talrijke agenten, niet het hart hadden openlijk verzet te plegen. Er werd wat gemees muild en booze blikken geworpen, maar daarby bleef het. Een tamme vertooning. Niets van „incidenten", niets van verzet, niets van ordeverstoring. Met het laatste treintje vertrok ik dien avond uit Brüx. De eene helft van het stadje vierde feest, de andere zat de krant te lezen. Ik had 3 uur lang door de straten en slopjes van het leelijke stadje gehold in de hoop „incidenten" te ontdekken, maar het lot was me niet gunstig gezind. Het resultaat was een paar dronken vle gels, die zich te veel aan het kostelijke Pilsner gelaafd hadden, een oude man, die uit een bierknijp gezet werd en wat groepjes jongens, die het druk hadden, maar vast niet over de politiek. Dét was alles. Politiek van den zelfkant. Den anderen dag kocht ik in Praag zooveel mogelijk kranten en las dat het in Brüx dien avond een heksenketel geweest was. De Sudeten-Duitschcrs hadden een buitenge woon uitdagende houding aangenomen, het „Sieg Heil" was niet van de lucht geweest, de burgemeseter had zich in beleedigende termen uitgelaten over de republiek, terwyl tal van Tsjechen in de zystraten met knup pels en ploertendooders afgeranseld waren... Er had veel bloed gevloeid en weer eens was duidelyk bewezen, dat de Duitschers er op uit waren middels terreur en hadtastelijk op treden angst in te boezemen en aldus de macht in handen te krygen. En de andere kant... Vier dagen later kocht ik in Dresden de Duitsche kranten over de „incidenten" en hoewel ik vooruit wist wat me wachtte, had ik niet kunnen vermoeden, dat men er op een dusdanige wijze op los zou durven fan taseer en. Wat de correspondent schreef was wel zóó volkomen bezijden de waarheid, was zoo op geblazen en tot in de tiende macht versterkt, dat het werkelijk belachelijk was. Dit was geen jouranlistiek meer, doch politiek van het minste soort. Zooiets bestaat niet in Holland en waarschijnlijk ook in de andere democratisch geregeerde Eropeesche landen. Het zou niet kunnen, want zelfs het meest ordinaire sensatieblaadje zou zich waarlijk schamen voor zulk een verkrachting van feiten. Het is wellicht nog interessant te weten, er 10 Sudeten-Duitschers zwaar mishan deld waren, dat de bevolking van Brüx op alle manieren getracht had door het werpen met steenen en vuil den optocht te doen mis lukken en dat de rede van den burgemeester herhaaldelyk onhoorbaar geweest was door het geroep van „Moskou" en „Es lebe dr. Milan Hodza". Overigens bleek wederom dat hetde hoogste tyd was voor Duitschland om in te grijpen in den Tsjechischen chaos, aange zien men niet kon dulden dat weerlooze volksgenooten op dergelijke manieren het leven onmogelijk gemaakt werd. Dit alles is voor Hollandsche begrip pen moeilyk te vatten. Men moet het meegemaakt hebben om te begrijpen dat hier, wederzijds, een haatkloof gaapt, die haast niet te overbruggen zal zyn. Het is een haat, waarby die van de Nederlandsche sociaal-democraten ten op zichte van de N.S.B. een kinder-ruzie is. Een haat, die den buitenstaander steeds meer het besef bybrengt dat hier nimmer een compromis mogelijk zal zyn. Al die dagen, dat vjj in Praag waren, con fereerde Lord Runican op slot "Rothenhaus by Görkau, alwaar hij gesproken heeft met Henlein. Wat er besproken is is onbekend, maar ongetwijfeld zal de Führer aller Sudeten Duitschers er zijn principes ten aanzien van ras, bloed en bodem met welsprekendheid uiteengezet hebben. En hij zal er op gewezen hebben, dat de regeerwijze van Praag onver biddelijk zal uitloopen op een bolsjewistisch regiem (z'n stokpaardje). En hij zal gezegd hebben, dat er aan het geduld van den Führer aller Duitschers, die zetelt in het trotsche Berlijn, eens een einde zal komen Zal hij den Lord geïmponeerd hebben? We weten het niet. Democratie voor alles! Wat we wél weten is, dat het volk der Tsjechen de democratie huldigt als een groot ideaal en dat zij diezelfde democratie zal ver dedigen tot den laatsten druppel bloed. En dat is, by dit oude vechtersvolk, geen frase, maar een gelofte. Men verwyt in de Duitsche kranten het volk van Masaryk toeneiging tot het com munisme, maar dat is een verdraaiing der feiten, omdat deze democraten noch iets voe len voor de Hitleriaansche dictatuur, noch voor een Stalinistische knoet. Er zijn in dit land vele partijen en partijtjes (als in Hol land!), maar in wezen zijn ze verankerd in de beginselen der democratie, uitgezonderd de Duitschers en Hongaren. De laatsten wor den met den dag meer Duitsch-gezind en vormen, met een getal van 700.000 een sterk bolwerk tegen Praag. Ook de Slowaken, tot voor kort onder leiding van den even strijd- vaardigen als fanatieken Hlinka, zijn niet op de hand van Praag. Ze spelen in de kaart van de Duitschers, omdat ze meenen een eigen volk onder eigen leiding te moeten (en kunnen) vormen. Het is de groep, die in het oosten naar autonomie streeft. Er zit tragiek in deze verwijdering tusschen twee volks groepen, die zooveel gemeen hebben en toch elkander haten. Moeilyk© dagen voor Praag. Men ziet het, dat alles ziet er weinig op wekkend uit en inderdaad: men heeft de Praagsche landsbestuurderen niet te benij den. De druk, die thans op de oude regeering wordt uitgeoefend is onnoemelijk zwaar en kan alleen gedragen worden door de weten schap, dat men niet alleen staat. De Kleine Entente zal zonder eenigen twij fel solidair blijven, komt het tot een conflict met het Derde Rijk. Stuk voor stuk zijn de regeeringen van Joegoslavië en Roemenië daar garant voor. Met Frankrijk is daar een verdrag van eeuwigdurende vriendschap, ter wijl het eveneens met Rusland een verbond sloot, dat aan duidelijkheid niets te wenschen overlaat. Daarnaast bezit het een leger dat er zijn mag en waarover iedere Tsjech die wij in die dagen spraken den mond vol heeft. Een leger, voortreffelijk gedrild naar Fran- sche wijze, onder leiding van den vryheids- held Jan Syrooy. De grenzen zijn zwaar be wapend en iedere toegangsweg, iedere berg, iedere rivier is een vesting. Geen man blijft thuis, zal het er, onverhoopt, toch op ios mocht gaan. Oorlog Zal het dus oorlog worden ln het land aan de Moldau? Geen sterveling kan die vraag beant woorden, maar we stellen vertrouwen in iemand als Lord Runican, wiens stem in dit capittel van grooter beteekenis is dan velen meenen. Daarnaast bezit men in dit land Benesj, die op het graf van Masaryk plechtig de gelofte deed de er fenis van den grijzen staatsman t zullen verdedigen op zijn (Masaryk's) wijze. Benesj geloofde niet aan oorlog. Hij zegt dat er een weg is dit alles op te lossen op vredelievende manier en wy weten dat dit is in den geest van Thomas Masa ryk. Maar dat in het jubleumsjaar van de Tsjecho-Slowaaksche republiek, na 20 jaren, de fundamenten dezer republiek herzien moeten worden... dat valt, he laas, niet te ontkennen. Moreele her-bewapening Engelsche Lagerhuisleden on derstrepen de Oxfordgedachte. De groeiende invloed van de Oxford groep in liet Britsche parlement, nog onlangs ge bleken aan een parlementairen maaltijd waar dr. Frank Buchman zijn programma voor „moreele lier-bewapening'' lanceerde, komt thans tot uiting in een verklaring, die achttien leden van het Lagerhuis .uit ver schillende partijen, conservatieven en la boor, aan de pers hebben doen toekomen en welke o.m. het. volgende behelst: De democratie heeft er zich altijd op be roepen dat ze een juiste verhouding schiep tusschen vrijheid en discipline. Maar wan neer vrijheid een recht wordt en discipline wordt verworpen als het tegendeel van vrij heid, dan gaat dat noodzakelijk evenwicht verloren. Het gevaar is gelegen in het, met woorden dienen der democratische beginselen en het weigeren van het betalen van den vollen prijs der vrij heid. Democratie zonder hoogheid van karakter en discipline voor- de- gelegenheid verlagen en vrije instel lingen kunnen haar vrijheid niet langer beveiligen wanneer ze zich in stellen op louter verdediging. Ook is het niet voldoende zich op te werpen tot rechter over andere stelsels. Innerlijke bezieling noodig. Vanwaar kan dan de innerlijke bezieling komen die zoo bitter noodig is? Zou het antwoord niet te vinden zijn in een weder-opwekking van die grond-waar heden waarop de democratie is gebouwd: in oen her-opvoeding van de menschen tot die eenvoudige deugden van eerlijkheid, onzelf zuchtigheid en liefde, die velen van ons naar een secundaire plaats hebben doen af zakken, in het onderwerpen van elk deel Van ons wezen aan den dienst van God's wil, zooals nog onlangs de minister van bui- tenlandsche zaken ons voorhield? In een tijdperk waarin verlaagde zedelijke maatstaven een kweek- grond zijn geworden voor vernielen de krachten is het tijd voor de demo cratie om weer krachtbronnen te zoeken, en om de wereld een demon stratie te geven van de kracht der moreele grondstellingen. Wij zijn er van overtuigd dat er algemee- nc overeenstemming zou bestaan tusschen denkende menschen hoe gering jok hun betrekkingen met de beweging zijn wan neer men inzag dat op de hoogstnoodzake lijke basis van moreele her-bewapening een bijdrage zou kunnen worden geleverd voor de grondslagen van een werkelijke rechts regel. Al hetgeen in deze dagen vol schok ken verinniging kan brengen tusschen bot sende politieke stelsels, parlijtegenstellingen klasse en ras verdient de belangstelling van hen, die volken besturen en van die volken zelf in ieder land welks levensbelang de vrede is. Congres te Neurenberg is een Rijksdag Geruchten weersproken. „Het congres te Neurenberg is op zich zelf een rijksdag van Groot-Duitschland Hitier richt zich daar openlijk tot de gcheele Duitsche natie" aldus verklaren gezag hebbende Duitsche kringen, die verder gaan: „bijgevolg zijn de in het buitenland verspreide geruchten over een bijeenroeping van den rijksdag in Neurenberg zuiver com binaties." Opgemerkt moet intusschen worden* dat de Rijksdag is bijeengeroepen tijdens het congres te Neurenberg in September 1933 om twee belangrijke wetten aan te ne men: de wet op de Rijksvlag en de z.g. Neu- renbergwet tegen dc Joden. Tot op het laat ste oogenblik was deze bijeenroeping van den Rijksdag geheim gehouden. Dc verga dering kwam dos avonds bijeen in een snel in orde gemaakte schouwburgzaal. Tech nisch is het mogelijk te Neurenberg onmid dellijk een Rijksdagvergadering te houden. Alle afgevaardigden die functionarissen zijn van de N.S.D.A.P., wonen het congres bij. Wanneer de verwachte bijeenroeping van den Rijksdag een theatraal effect moet heb ben, is het zeker, dat men het tot het laat ste oogenblik geheim zou houden. Alleen Hitler en zijn omgeving zouden er dan van in kennis zijn. Roosevelt glimlachte Over de zege van zijn tegenstander. President Roosevelt liceft te kennen ge geven dat de New Deal campagne strekken de tot. het verdrijven van conservatieve de mocraten uit de hooge staatsorganen, voort gezet zal worden ondanks de schokken, die hij de eerste verkiezingen in Zuid-Carolina en Californic aan zijn prestige zijn toege bracht. Met een glimlach hoorde hij dc berichten aan omtrent de gemakkelijke overwinning van senator Ellison D. Smith, bijgenaamd Kalocn-Ed, op gouverneur 01 in D. John son. „Smitli leeft nog in het verleden", aldus de president. Duitschland biedt klinkende munt aan Voor Mexicaansche petroleum. Uit welingelichte bron wordt vernomen, dat de Duitsche rcgecring bereid zou zijn Mcxicaansche petroleum die te Tampico geleverd zou worden, te bekomen tegen een betaling niet in goederen, maar in klin kende munt. OOK ZWEDEN IN DEN BEWAPENINGS WEDLOOP. De leiding der militaire luchtvaart beeft voor het begrootingsjaar 19391940 credie- ten aangevraagd ten bedrage van 53.750.000 kronen, waarvan 2G.980.000 kronen bestemd zijn voor den aankoop van nieuw mate riaal» Soldaten versieren een kazerne. Een „nobele Koningin" hielp de Hongaarsche kindertjes. Een jubileum-stemming heeft zich meester gemaakt van Nederland. Overal in don lande worden in verband met liet Koninklijk jubileum herdenkingssamenkomsten gehouden men zet dc festiviteiten vroeg in, om met dc programma's tijdig klaar te komen. Het is ondoenlijk, en ook vrij eentonig, om de toespraken van alle feestredenaars te memorecrcn, den aard van alle versieringen te bespre ken en nauwkeurig weer te geven wat in stad en dorp ter ecre van de Landsvrouwe georganiseerd wordt. Wij doen dan ook een greep uit de talloo- ze berichten, die ons beueiken, teneinde on ze lezers een indruk te geven van de Oranje stemming hier te lande en in het buitenland. Wat dit laatste betreft, vele buïtenlandsche bladen wijden groote artikelen aan Hare Majesteit Koningin Wilhelmina. Ware democratie. Zoo lezen wij in het Hongaarsche blad de ,Pesti Hirlap" o.m.: De Nederlandsche vorsten waren vroeger bekend vor-hun democrati sche houding. Koningin Wilhelmina echter heeft al Haar voorgangers in ware democratische gevoelens over troffen, waarbij Zij Haar Koninklijke waardigheid op eenvoudige en- zeer natuurlijke wijze wist te behouden. Wij willen er steeds aan denken, dat de edele, groote Koningin na den wereldoorlog met de liefde van een echte Moeder onze arme, honger- en koudelijdende kinderen in bescher ming nam. Vier decenniën lang heeft Koningin Wil helmina Haar volk langs paden van vreed- zamen arbeid en welstand geleid: zij ver stond het steeds uit den overvloed van haar land den noodlijdenden te hulp te komen. De Hongaarsche kinderen, die in de jaren van het smartelijkste lijden in Nederland een waarlijk broederlijke verzorging hebben gevonden, gedenken thans, nu zij reeds lang volwassen zijn en zelf gezinnen hebben, met een dankbaar hart dc Nobele Koningin, die hun het verder leven heeft mogelijk gemaakt. De oudste Oranjevereeniging. Gisteravond heeft de oudste Oranjevereeni ging in Nederland, de „Ncderlandsch Oran- je-vereeniging te Rotterdam'' 'ter gelegen heid van het Rcgeeringsjubileum een her- denkings-samenkomst georganiseerd. Op de ze bijeenkomst, waarvoor groote belangstel ling bestond, voerden als sprekers het woord Z. Exc. Jhr. W. Roëll, luitenant generaal b. d. oud-commandant van het veldleger en generaal-majoor Jhr. J. T. Alting van Geu- sau. In een geestige toespraak zette generaal Roëll de beteekenis van het Huis van Oranje voor het Koninkrijk der Nederlanden uiteen 7ertrek van u—l~1 s^< ÏÏJu*reis) lAlhene 1 Sept' iBasra 1 Sept. vheenreis) U^reis) lRan*- 1 Sept- A'dam 1 Sept. Band. 1 Sept. Ibis Uieenreis) Emoe (terugreis) op Aukuut Band. 1 A'dam 1 s, Jjodhp. i Jjodhp. i Si, Athene t s* |>tedan, 1 s. Hit opret blijk' ke ben ^5j Soldaten in da Dc bewoners van de kazerne inj de Sarphatistraat te Amsterdam,-.! zooals bekend is hier tijdelijk eej[ bataljon luchtdoelartillerie geves tigd hebben den gevel van het jp- bouw,( alsook wacht huisje, en cat tine met eigen middelen versierd. Heide en dcnncgrocn namen de solci mee uit liet Gooi en om aan het bcnooe: roocle, witte, blauwe cn oranje limiet- te komen, werd er binnen de muren vt kazerne een collecte gehouden. De frontgevel van het hoofdgebouw; nu een kleurrijk aanzien gekregen. S| ko, oranje gekleurde banen, rood-wit-bli vlaggen cn vanen, oranje-appels, d? groen cn heide zijn er op aangebrad in het midden een portret van onze Kc gin, door één der dienstplichtigen scliilderd. Een spontane hulde! Mui ni Rini KW giei Au' Oir Op Engelsch jacht aan dt grond De N.Z.H.R.M. redt den 6«fe schipbreukeling. Op den morgen van KoninginnedagjJ een Engelsch jacht, dat de haven vani veningen wilde verlaten, op den Noes vastgeloopcn. In verband met de branding kwam het scheepje al dadelf een gevaarlijke positie tc verkecrcn. D lorreddingboot „Zecmanshoop" van deft Z. Hollandsche Redding Mij. die ds uitvoer, slaagde er na veel moeite inf jacht, waarop zich vijf personen bevcü in behouden haven te brengen. Met. deze redding heeft de N.- cn Z. Redding-Mij. tevens een jubileum geb Het was n.1. dc GOOOste schipbreukeling sedert de oprichting van de maatschap^ 1S24 werd gered. UUel>i£ntien In een rit, welke weinig span nend was, waren de Duitsche renners superieur. Wals op de vierde plaats met 750 meter achterstand. Klink tweemaal geslagen Schulte wint den officieuzen we reldtitel der achtervolging. Voor ruim 25.000 toeschouwers is gisteravond de finale gereden voor 't wereldkampioenschap der stayers over 100 K.M. Na een in de eerste METZE. 50 K.M. interessanten strijd, welke echter daarna een vrij eentonig ver loop kreeg, is de Duitscher Metze er in geslaagd beslag op den titel te leggen. Dc beide Duitschers Mctze cn Lohmann beheerschtcn volkomen het veld. Paillard kon het tempo meermalen niet volhouden, zoodat tegenover de beide Duitschers alleen Severgnini en Wals stonden. Severgnini, de favoriet voor den titel, verweerde zich kra nig, doch kon het tegen het tweemanschap der Duitsche stayers onmogelijk bolwerken, terwijl Wals hem, om overigens verklaar- UIT ONZE OOi Bouw gasroaskerfabrit begonnen ln Juli 1939 in M In den loop van deze maand zal te doeng een aanvang worden gemaakt den bouw van een fabriek van gasmasilfc Vanwege de staatsspoor is reeds bcgoJE met het aanleggen van een zijspoor nat terreinen waarop deze fabriek zal won gebouwd. Verwacht wordt, aldus dc N. R dat do fabriek in April van het volg» jaar gereed zal zijn en in Juli in vol bei zal zijn. bare redenen, geen moment steunde. dan ook na 50 K.M. Metze en Lohmann; aan den kop hadden genesteld en zij vergnini geen kans gaven to passer kreeg de wedstrijd oen eentonig karai Het einde was voor het publiek zecrtejÉfi stellend, omdat men ten slotte in een*1 strijd om den wereldtitel ook in de laai 30, 40 K.M. meer strijd mag verwachten zelfs een strijd van „er op of er onder". 1 Onmiddellijk na den start ging Wals 5 voren en bezette de tweede plaats. AU dig bleek, dat de strijd een zeer span# karakter droeg. De stand wisselde oogenblik. Na 50 ronden, dus nadat een kwart de 100 k.m. was afgelegd, leidde Severr met 75 m. voorsprong op Metze, Loh© lag op 200 meter en Wals op 400 nieter Paillard was toen ruim twee ronden» ter. 1 Na 50 k.m. verwisselde Paillard flets, zonder dat hij echter een defect: Dc stand was toen, na de helft van: wedstrijd: Mctze 42 min. 33 sec., Lohmann. Scr nini on Wals allen vrij dicht achter) kaar en Paillard op vijf ronden. Wals raakte een ronde achter, doch weldra' hij deze op Metze terug te nemen. Pai'.' geraakte steeds meer ronden achter. Ongeveer dertig ronden voor het einde ging Metze Wals voorbij, zoo dat er voor den NederlandschMt stayer niet veel kans meer bestond; voor een der eerste plaatsen. vergnini lag tusschen Metze M Lohmann in. En de beide Duit schers gaven hem geen kans uittel loopen. De laatste kilometers werden in een* rustig tempo gereden, Zoodra de ItaliML tempo verhoogde, gingen de heide N schers mee. Van strijd was geen 9Prl; meer, zoodat met liet vrij eentonige Metze het wereldkampioenschap behaM De ein duits la? werd: 1. en wereldkampioen: Metze 1 uwl min. 55.2 sec.; 2. Lohman op 300 meterl Severgnini op 310 meter; 4. Wals op -t meter; 5. Paillard op 7 ronden. KLINK DOOR SCHUIT! r SLAATS GESLAGEN. De uitslagen van de achtervolgingen den: Halve eindstrijden: 1. Schulte 6 29 sec.; 2. Klink 6 min. 37.6 sec. Tweede rit: 1. Pijnenburg 6 min. W 2. Staats 6 min. 47 sec.; Om de derde plaats: 1. Slaats 6 wIB-' sec.; 2. Klink 6 min. 39.6 sec. Finale: 1. Schulte 6 min. 28.2 nenburg 6 min. 30.8 sec.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 2