ie wereld houdt
aar adem in***
Kermis - Schaprbrug
„Het paard van Troje
Groot Gemaskerd Bal
Londen
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Steeds dichter
bij Hankau
Prijsbiljarten.
Lve ier N.V. Uitg -Mif. ..WoHond» Noorderkwartier"
fij wijken voor
[emand» zegt
lolf Hitier
en
Nieuwe Douglas
met neuswiel
Z. K. H. Prins Bernhard
op Hr. Ms. „Tromp"
EERBERICHT
Lampions langs den Amstel
Vliegveld Bergen grooter
dan Soesterberg
Engeland zal
Frankrijk helpen
11, 12, 13 en 14 Sept. a.s.
Hotel „Het Wapen
van de Zijpe"
S* KUIPER*
Nieuwe Fokkers voor
onze luchtmacht
r
CENTRALE
VERWARMING
Laan, Schagen, Tel. 20.
Ierdag 10 SEPTEMBER 1938. 81e Jaargang. No. 10671
T De onderhandelingen tusschen de
«geering van Praag en de Sudeten-
nitschers zijn op aandringen van
litler hervat.
De door den minister-president
ie, ^verstrekte uitlegging der te Mora-
8 s!' yisch Ostrava genomen maatregelen
iiojf heelt de Sudetenduitsche gedelegeer
den volkomen bevredigd en zij heb
ben er in toegestemd weer in onder
lasdeling te treden over een oplos
ing van het nationaliteitenpro-
ileem,
Duitsche autoriteiten zonden hun
}S voornamelijk gegrond hebben op de
sch dat Hitier Maandag a.s. gelegenheid
ebben in zijn redevoering aan te kondi-
dat een regeling ophanden is. Wijst dit
ip eenigc ontspanning,
hï
wel! sen veeg teeken is. dat Engeland
a's ivan plan is om de sterkte van de
emanning van de Britsche oorlogs-
n Ai chepen, die thans 60 pet. bedraagt,
ap te voeren tot de volle honderd pro-
ardi
do ent.
admiraliteit heeft gisteren medegedeeld
t vt het eerste flottielje mijnleggers, zeven
n a, pen van de Halcyon-klasse, van een vol-
0( ;c bemanning zal worden voorzien en
l)0t bet kader van vier kruisers zal worden
breid met reserve personeel, dat in ac-
dienst zat komen.
Engeland maakt
zijn vloot paraat
Groote spanning te Londen en te
Neurenberg. De onderhandelingen
met de Sudetenduitschers op aan-
dringen van Hitier hervat.
Ook uit Berlijn verontrustende
berichten.
s Kfiftcns een „U.P. '-bericht uit Londen,
e Msb., dat wij onder alle voorbehoud
;even, zou Frankrijk Engeland hebben
weten, dat het „zeer verontrustende"
iten betreffende Duitsche militaire
;ingen heeft ontvangen, en het noodig
dut Engeland zal aankondigen, dal
efinitief met Frankrijk zal oprukken,
Ijecho-Slowakijé wordt aangevallen.
Fransche diplomatieke v ertegen woor-
te Londen, Corbin, heeft volgens de-
bron gisteren (Vrijdag) tweemaal een
k gebracht aan hét Foreign Office om
andacht van lord Halifax te vestigen
berichten betreffende Duitsche mili-
ernstig acht, blijkt o.m. uit het feit, dat
hij op het allerlaatste oogenblik zijn rede
voor den nationaal-socialistischen vrouwen
bond heeft geannuleerd, ten einde zijn tijd
te kunnen wijden aan het Tsjechoslowaak-
sche vraagstuk.
Vo Ribbentrop heeft gistermiddag aan
den Fuehrer verslag uitgebracht over een
onderhoud, dat hij gisterochtend met den
Britschen ambassadeur, Sir Neville Hen-
derson heeft gehad.
Ook heeft Sir. Herderson met Göring ge
sproken. Ja er loopen zelfs geruchten dat
hij met den Führer zelf gesproken heeft.
De details van de onderhandelingen zijn
natuurlijk niet bekend, maar de stemming
te Neurenberg is zeer gespannen. Alles be
wijst dat de Sudeten-Duitschers ook verder
een zoo scherp "mogelijken koers willen zei
len en hun druk steeds willen vergrooten
naar mate dat zij aannemen, dat de tegen
stander minder zeker van steun wórdt.
Nauw contact tusschen Engeland
en Frankrijk.
Het nauwste contact tusschen de Fran-
sche en Engelsche regeeringen wordt in
verband met de Tsjecho-Slowaaksche cri
sis gehandhaafd, aldus de diplomatieke me
dewerker van Reuter. Frankrijk heeft
Groot-Brittannië in kennis gesteld van de
voorzorgsmaatregelen, die genomen zijn
ten aanzien van den militairen toeistand.
Het. standplunt van Italië is. volgens het
Hsb., dat het de Duitsche stelling steunt,
doch nochtans zou willen, dat de Sudeten
duitsche minderheid uitsluitend binnen 't
kader van den Tsjechoslowaaikschen staat
politieke en territoriale autonomie zou
worden toegekend. In werkelijkheid
wenischt Italië het behoud van de status
quo in dit deel van Eurona.
i voorbereidselen.
zou ontgoocheld zijn, zoo meldt
p» vercjer> over Engelandsch afwach-
houding.
[ieder geval zal de Engelsche minister-
welke Maandag gehouden wordt, wel
der belangrijkste zijn in de geschiede-
ijdens de Sudetenduitsche crisis. Tot
'in schijnen de besprekingen geen resul-
litfehad ie~ hebben, althans nog steeds
Engeland zijn houding niet definitief
ald.
aarschijnlijk zal de Engelsche regeering
Maandag wel geen officieele verklaring
iilk;
tw«
3 Ju
df
rtiki
am,g(
me
aard
t ieder geval is het weekeinde uiterst
ek. De wereld houdt zijn adem in en
laast ondraaglijke spanning gaan thans
uren voorbij.
„WIJ CAPITULEEREN VOOR
NIEMAND."
aldus is de kern geweest van Hit-
Iers korte maar in. verband met den
internationalen toestand zeer be
i-zijd ,a%iïke rede voor de politieke lei-
jrtj, ders.
adka et Hsb. noteerde de volgende zinnen van
O hf F
k voel het in een tijd, nu wolken aan
su.v, firmament zijn gekomen, als een geluk,
J lom mij-een garde van millioenen te we-
die uit onwrikbare nationaal-socialis-
bestaat. Ik kan mij ook héden blinde-
izetf s °P 11 verlaten.
Kruissnelheid van 320 K.M. per
uur.
Reeds eenigen tijd geleden werd gemeld
dat de Douglasfabriek te Santa Monica een
nieuw, tweemotorig vligtuig type DC 5 uit
gebracht had, een vergroote versie van de
DC 2, met plaats voor 14 passagiers.
Er bleek in Ameria niet veel animo voor
dit plan te bestaan, redenen waarom het
vliegtuig is verbouwd tot 'n vliegtuig met
hoogliggende vleugel en neuswiel, plaats
biedend aan IS in plaats van 14 passagiers.
De stoelen zijn geplaatst in 2 rijen van 9;
de cabine van het toestel is zeer hoog en
dank zij het neuswiel bevindt zich de romp
van het vliegtuig zoo dicht bij den grond,
dat de bagageruimten toegankelijk zijn zon
der dat men van ladders gebruik hoeft te
maken.
De motoren zijn dezelfde welke zich thans
in alle DC 3's der K.L.M. bevinden. De maxi
mum snelheid is volgens de berekeningen
3S0 k.m. per uur, de kruissnelheid 320 k.m.
per uur.
De proefvluchten zullen, aldus het Hsb.,
begin Februari 1939 een aanvang moeten
nemen.
Japanners rukken verder op.
Chineesche successen. De Japan
ners zware verliezen toegebracht
HERNIEUWDE CHINEESCHE
ACTIE IN HET NOORDEN.
Uit Tokio wordt gemeld, dat de rechter
vleugel van de Japanschc troepen, die een
beweging uitvoeren, welke de omsingeling
van Hankau beoogt, verder opgerukt is. De
van Anhwei komende troepen, die langs de
grens van Honan oprukken, hebben Tsjang-
poli bezet, gelegen op ongeveer 25 k.m. ten
zuiden van Koesjin, dat de Japanneezen in
het begin der week bezet hebben. De Chinee
sche strijdkrachten, die zich langs den
Loenghai spoorweg bevinden, zijn volkomen
afgesloten van Hankau.
Kwangtsi heroverd
Hoewel de Japansche autoriteiten
dit categorisch tegenspreken blijkt
dat de Chineezen Kwangtsi heroverd
hebben.
Vele honderden Japanneezen kwa
men om het leven en de Chineezen
maakten onder meer veertig stuk
ken zwaar geschut buit.
De toestand aan het front langs
den spoorweg Nantsjang Kioekiang
is voor de Chineezen gunstiger ge
worden.
Hernieuwde bedrijvigheid in
Noord-China.
In Noord-China is weder op verrassende
wijze het bekende achtste Chineesche leger
opgedoken om in samenwerking met de se
dert maanden aldaar afzonderlijk operee-
rende guerillatroepen een stelselmatigen
aanval te ondernemen op de achterwaart-
sche Japansche verbindingen, in het hijzon
der op den spoorweg van Peking naar Han
kau en dien van Tientsin naar Koekau, ten
einde de Chineesche troepen, die bij Han
kau in de klem zitten, te ontlasten. Het Ja
pansche oppercommando ljeeft. in verband
hiermede opnieuw belangrijke troepen con
tingenten naar noórd-China gezonden. De
eerste colonnes zijn gisteren per schip in de
haven van Tientsin ontscheept.
Helpen de Franschen Tsjang Kai
Sjek?
Domei meldt uit Tokio, dat volgens betrouw
bare berichten uit Indo-China de Fransche
steun aan Tsjang Kai-Sjek ,in den vorm van
zendingen oorlogsmateriaal sinds Juni j.1.
sterk zóu zijn toegenomen.
De Fransche autoriteiten zouden daarbij
zoo voorzichtig mogelijk te werk gaan; het
materiaal zou b.v. steeds 's nachts geladen
en vervoerd worden. In de afgeloopen weken
zouden op dezè wijze 40 bommenwerpers en
een groot aantal tanks en mitrailleurs over
de Chineesche grens zijn gebracht naar Hai-
.phong, vanwaar de wapens naar Joennan
en Kwangsi werden doorgezonden.
Voetballers door de lucht
Voor het voetbal-elftal van Feyen-
oord, dat a.s. Zondag in Twente in
een vriendschappelijken wedstrijd
moet uitkomen, is, zoowel heen als
terug, een K. L. M.-vliegtuig gechar
terd. De reistijd en de daarmede ge
paard gaande vermoeienis worden
aldus tot een minimum terugge
bracht.
Gast in de officierslongroom.
Gistermiddag te zes uur heeft
Prins Bernhard een informeel be
zoek aan den nieuwen flottieljelei
der der Koninklijke Marine, Hr. Ms.,
„Tromp" gebracht.
Bij een vorige officieele plechtig
heid aan boord had de Prins toege
zegd ïiog eens in den kring der of
ficieren te zullen terugkomen en
gistermiddag heeft Z.K.H. deze be
lofte ingelost.
Te zes uur arriveerde Hij per auto aan
het z.g. Steehen Hoofd, waar Hr. Ms.
„Tromp" gemeerd ligt. Z.K.H. was verge
zeld van den marine-adjudant van H.M. de
Koningin, luitenant ter zee le klasse Jhr.
E. .T. van Holthe en den adjudant van den
Prins, kapitein J. K. I-I. de Roo van Alder-
werelt. De Prins was gekleed in de uniform
van Luitenant ter zee le klasse, waarover
hij de lange overjas droeg.
Aangezien het hier een volkomen
particulier bezoek gold, werd hij
aan boord ontvangen, niet als lid
van het Koninklijk Huis, maar met
de eerbewijzen aan zijn rang ver
schuldigd. n.1. twee matrozen als
valreepsgast aan den valreep.
Z.K.H. begaf zich terstond naar de offi-
cierenlongroom waar men, terwijl een apë-
retif werd rondgediend, gedurende een uur
in opgewekte stemming bijeen bleef.
Te zpven uur verliet Z.K.H. met de hem
vergezellende adjudanten den oorlogsbodem
om per auto naar het Koninklijk Paleis
terug te keeren.
Dit nummer bevat 16 pagina's
DE BILT SEINTs
Verwachting: Matige, in het Z.-
Westen krachtige N.O. tot
N.W. wind, nevelig tot licht
of half bewolkt, waarschijn
lijk droog weer, iets war
mer overdag.
Verdere vooruitzichten: Waar
schijnlijk nog droog weer.
Wij zijn besloten voor niemand te
capiluleeren. Gij maakt het mij ge
makkelijk heden Duitschlands aan
voerder te zijn.
)nze beweging is steeds sterker uit elk
bw gevaar weer te voorschijn getreden,
c thans hoopt op een inzinking, zal zich
jn/.cer vergissen. Als ik zoo spreek, zie
niet de 180000 politieke leiders voor mij,
aar do goheele Duitsche natie. Zij zal goed
W orden aangevoerd."
i vfn (l8ze zinnen werd met bijzonderen
dB Inruk uitgesproken en lokte geweldig ap-
■eeï .?S llii; ^fin niaR wel zeggen, dat deze
orte rede op dit oogenblik uitgesproken,
ban »n zeer bijzondere politieke heteekenis is.
sin Z1' ,n fiet kader der blufnolitiek of wijst
a S$ÏV'R,'scheiTin* ('cr situatie?
I ai Hilier de situatie ook buitengewoon
Geslaagd waterfestijn. De Prins
temidden der feestende Studen
ten.
De vijfde dag van een ongekende, en
onvergetelijke feestweeh in de hoofdstad,
waarop de Gemeentelijke Universiteit der
Koningin het eeredoctoraat in de Econo
mische Wetenschappen verleende, is be
sloten met een avondfeest op den Amstel.
Het feest concentreerde zich in de kom tus
schen Hooge Sluis en Ceintuurbaanbru"T en
voor de clubgebouwen van de roeivereni
gingen „De Hoop" en „De Amstel". De
bogen van beide bruggen, de twee clubge
bouwen en de oevers waren met gloei
lampjes omzoomd en bet schijnsel van al
deze honderden lichtjes spiegelde in lange,
trillende gouden strepen in het zacht rim
pelende water, waarin tal van met bloe
men versierde bootjes dreven.
In de hoornen langs de boorden
van den ouden Amstel hingen kleu
rige lamipions en onder deze hoo
rnen sloegen duizenden en nog
eens duizenden Amsterdamimcrs
het imposante, romantische water
festijn gade. Een volle maan aan
een helderen hemel overgoot dit
alles met met een zilveren glans.
Hoog in de lucht cirkelden vlieg
tuigen die zich in het licht der
maan en in het licht van een fees
tende stad duidelijk aan den on-
bewolkten, helderen hemel aftec-
kenden.
Per 1 November krijgt de re
organisatie der militaire lucht
vaart haar beslag.
Naar de Tel. verneemt, zal per 1
November a.s. de nieuwe formatie
van luchtstrijdkrachten haar beslag
krijgen, waardoor de militaire
luchtvaart een afzonderlijk wapen
wordt.
Ingesteld wordt thans een luchtvaart
brigade,. bestaande uit drie luchtvaartregi
menten, terwijl er sprake van is in de
toekomst hieraan nog een vierde regi
ment toe te voegen. Als brigadecomman
dant wordt benoemd de luitenant-kolonel
vlieger F. A. van Heyst, thans comman
dant der luchtvaartafdeeling, die dan te
vens in rang zal worden verhoogd tot ko
lonel.
Het eerste luchtvaartregiment zal komen
op het thans in aanleg zijnde vliegveld
Bergen, het tweede luchtvaartregiment, het
zij in Rotterdam of Amsterdam, daar
omtrent is nog steeds geen beslissing ge
troffen en het derde luchtvaartregiment
bevattende de opleiding tot vlieger en
waarnemer, blijft te Soesterberg.
Het vliegveld Bergen zal grooter worden
dan dat van Soesterberg. Een gedeelte van
het personeel van Soesterberg zal daartoe
worden overgeplaatst, niet alleen mecani
ciens, doch ook personeel van het lucht
vaartbedrijf, daar Bergen ook werkplaatsen
tot reparatie van vliegtuigen zal kriinen.
De inrichting van het vliegveld voor het
tweede luchtvaartregiment zal nog wel
eenigen tijd vorderen.
Er heerschte hoe kon het anders
een blijde, opgewekte stemming langs de
oevers en in de clubgebouwen der roeiver-
eenigingen.
Een muziekkorps speelde vroolijke klan
ken en tusschen de als glimwormen voort
glijdende bootjes speelden eenige ranke jol
len met een vlagerig windje. Schijnwerpers
speelden op hun beurt met de helder witte
zelen en belichtten de fontein, die de brand-
weCrboot „Jan van der Heyden" hoog in
de lucht boven het water van den Amstel
spoot. En dat alles deed even indrukwek
kend als onwerkelijk aan.
Ook de Prins geniet.
Prins Bernhard was dezen avond
de gast van de Amsterdamsche studen
ten in de studentensociëteit in de
Sarphatistraat. Ook Hij heeft dit
spel van licht en kleuren op den
Amstel gadegeslagen en er de beko
ring van ondergaan.
Tot na middernacht is de Prins temidden
der studenten gebleven en heeft hij ge
deeld in de ongedwongen, spontane vreug
de, welke er in de geheele hoofdstad en
dus ook onder de hoofdstedelijke studenten
heerscht.
Een vuurwerk met knallende, kleurige
pijlen een saluut aan de ronkende
vliegtuigen besloot dit avondfeest. In de
harten der duizenden, die het bijwoonden
en die slechts voetje voor voetje en in afge
laden trams naar huis konden terugkeeren,
zal de herinnering nog lang dankbaar blij-,
i ven voortleven,
EINDELIJK SPREEKT LONDEN
DUIDELIJKE TAAL.
De diplomatieke redacteur van de
„Daily Mail" schrijft: „De Britsche
regeering heelt kort voor midder
nacht besloten de Duitsche regeering
er in duidelijke en lormeele termen
van In kennis te stellen, dat Groot.
Brittanje niet terzijde zou blijven
staan, wanneer Tsjechoslowakije
het voorwerp werd van een militaire
agressie. Te dien einde zal Hender.
son over enkele uren, waarschijnlijk
aan Hitier, een nota ter hand stellen.
De ambassadeur had gisteravond,
op 't oogenblik waarop hij zich ge
reed maakte naar Berlijn te vertrek
ken, een telegram ontvangen, waar
in hem verzacht werd te Neuren
berg te blijven, waar hem nieuwe in
structies zouden worden meegedeeld.
„De gisteren in Engeland ontvan
gen inlichtingen hadden ten slotte
tot gevolg, Chamberlain te doen be
sluiten Duitschland te deen weten,
dat Engeland aan den kant van
Frankrijk zou staan, om weerstand
te bieden aan iedere agressie in
Midden-Europa".
Reuter meldt uit Neurenberg, dat
Henderson daar blijft om vanmor
gen de parade der Hitlerjeugd bij te
wonen.
Dansmuziek J. van der Brink.
MAANDAG 12 SEPTEMBER, 's avonds
8.30 uur: Eerste opvoering van
Blijspel van Henk Bakker,
door de
Kon. Letf. Vereen. J. J. Cremer
van Haarlem.
Entrée f 1.alles inbegrepen.
WOENSDAGMIDDAG 2 uur:
WOENSDAGAVOND, 8 uur:
Opgave voor deelname aan de zaal.
Entrée 25 cent
Aanbevelend,
Weer twee stuks afgeleverd.
Zooals bekend, werden voor de verster
king van de Nedqrlandsche luchtmacht o.a.
een belangrijk aantal Fokker eenpersoons
jachtvliegtuigen van het type D 21 besteld,
Reeds werden van deze bestelling eenige
toestellen afgeleverd, terwijl gister opnieuw
twee machines op Schiphol door hét lucht
vaartbedrijf werden overgenomen.
Beide vliegtuigen werden door den heer
Leegstra van de Fokkerfabriek voorgevlo-
gen, nagevlogen door luitenant de Zwaan
en vervolgens door de commissie overge
nomen.
PROFITEERT OOK U
VAN ONZE GROOTE
INKOOP EN GROOTE
VAKKENNIS, HET
VERSCHAFT U AL
ZIJDIG VOORDEEL.
DE V
TECHN.BUREAU
R I E S
ALKMAAR - ROTTERDAM
Tel. 2197-3897 44504
