Schagen en omgeving
ontdook
C
een ton belasting!
■ai ë'-J )1 nFir.7 ijur
De geschiedenis van
Anna. Paulowna's Raadhuis
Vrijdag 23 September 1938
Tweede blad
Eisch tegen J. Sch. Pz.
8 maanden, met aftrek
van 6 mnd. preventief
en tegen B. 3 mnd.
Proc. Generaal eischt bevestiging
vaa de vonnissen van de Alkmaarscbe
Rechtbank
BIJ DE BEHANDELING IN HOO-
GER BEROEP TEGEN DEN OUD
WETHOUDER VAN SCHAGEN J.
SCH. Pz., en B. IS MEDEGE
DEELD DAT DOOR INWONERS
VAN SCHAGEN EN OMGEVING
HONDERDDUIZEND GULDEN TE
KORT BETAALDE BELASTING IS
AANGEZUIVERD. DE ZAAK TE
GEN B., DE KLEINSTE AL
LEEN VERVOLGDI
Gisteren diende in hooger beroep
voor het Gerechtshof te Amsterdam
de zaak tegen den oud-wethouder
van Schagen, accountant J. Sch.
Pzn. en tegen den heer B. Zooals
wij bij de behandelingen van de
zaak voor de Arrondissementsrecht
bank te Alkmaar op 3 Mei 1938
reeds uitvoeriger mededeelden,
wordt aan verd. B. ten laste ge
legd, het opzettelijk vervalschen
van zijn balans, waarbij de oud
wethouder hem van advies heeft
gediend. De uitspraak van de Ar
rondissementsrechtbank te Alkmaar
lui^e: acht maanden gevangenis
straf voor Sch. en drie maanden
voor B.
Bij de motiveering van het von
nis verplaatste de rechtbank het
zwaartepunt van de beschuldiging
naar den verdachte Sch., en was
van oordeel, dat de heer B. zich
geheel aan diens leiding had over
gegeven. Zooals men weet, is ver
dachte Sch. reeds van het begin
van dit jaar af gedetineerd.
De terechtzitting
(Van onzen eigen verslaggever).
Het Hof wordt gepresideerd door mr.
joh. M. Jolles, procureur-generaal is Air. J.
||\ersteeg, raadsliceren Airs. Smith en Kanis.
Als verschillende uitspraken in andere
[taken worden voorgelezen, is verd. Sch.
leeds aanwezig. Bleek en stil, de rijksveld
wachter achter hom, zit hij op een der ge-
jserveerde tribunes. De maanden van af
zondering hebben hun uitwerking niet ge
mist, de oud-wethouder schijnt zijn vroegere
vitaliteit volkomen kwijt te zijn. Dan treden
ook de beide verdedigers binnen, mr. dr.
buiskool, die verd. B. zal verdedigen en
mr. H. Schol ten, die voor verd. Sch'. zal plei
ten. Eindelijk volgt ook verd. B., die even
eens op de gereserveerde tribune plaats
neemt. Op de publieke tribune is geen be
langstelling uit Schagen. Dan zetten bei
de verdachten zich op de voor hen bestem
de bank, de gebruikelijke vragen volgen
en de procureur-generaal leest het vonnis
voor.
HET VERHOOR.
De president vangt vervolgens met het
verhoor der beide verdachten aan. Waarom,
vraagt hij verd. B., is U in hooger beroep
gekomen, waarop als antwoord volgt, dat
B. de straf te zwaar vindt „Heeft U", vraagt
dc president verder, „indertijd toegegeven
29 kaarten uit Uw goederenvooraad te heb
ben achtergehouden?"
Verd. B.: Ja, meneer de President. Ook
verd. Sch. vindt de straf te hoog, zegt hij.
Getuige Steenken, de rijksaccountant legt
dan zijn verklaringen af, en zegt dat de
ze gelijkluidend zullen zijn aan die, wélke
hij alflegdc voor de rechtbank te Alkmaar.
Pres.: Alles was toch keurig geadmini
streerd niet waar?
Gct. Steenken: Zelfs zaten de achtergehou
den kaarten in een omslagje en er was een
lijst bij. De kaarten werden een jaar be
waard, daarna zouden ze vernietigd wor
den. Getuige zet dan uiteen, hoe naar zijn
meening het verminderen van de goederen
voorraad op de balans door achterhouden
van inventariskaarten niet de juiste me
thode is.
Aan verdachten worden dc verschil
lende balansen en bewijsstukken ge
toond. Verd. Sch. geeft, toe de stuk
ken te hebben opgemaakt, verd. B.
ze gedeeltelijk gcteckcnd te hebben.
President wijst er op, dat wel de
invulstaat van de belasting, niet de
balans gcteckcnd is, en vraagt of dit
in afwijking van naamlooze Ven
nootschappen, de gewoonte is.
Verd. B. merkt op, dat de kaarten door
liet personeel zijn ingevuld, en geeft toe dat
bij de kaarten een lijst was, waarop was
aangeteekend het totaalbedrag van de kaar
ten.
President: U hebt verklaard, verd. B., dat
U een stille reserve wilde kweeken, om
minder belasting te moeten betalen.
Verd. B.: Ik heb gezegd: Om niet te veel
belasting te moeten betalen!
De deskundige en de president hoor
den dan een gedachtenwisseling
over de groote aftrek, welke B. toe
paste. Zij zijn het niet eens met
de verklaring van verd. B., die aan
voert, dat hij goede en slechte ja
ren door elkaar nam, want, zoo zegt
de president, U hebt alleen dc goe
derenvoorraad verminderd om de
belasting te bedriegen. Waarom, zegt
pres., hebt U niet de eerlijke ma
nier gevolgd. Zoo kon het toch nooit
juist zijn?
Verd. B.: Ik dacht dat het mocht!
Pres.: Verd. Sch., wist U van al deze za
ken af?
Verd. Sch.: Van begin af.
Pres.: Het is dus doodeenvoudig. Maar
deed meneer B. dat nu alleen of hebt U
het hem geadviseerd? De boel is gewoon
achterover gedrukt.
Verd. Sch.: Ik heb B. eerst gewaarschuwd,
maar het was eenmaal de wensch van
meneer B.
Pres.: Het was dus om de belasting een
valsch beeld te geven?
Verd. Sch.: Inderdaad.
Air. Dr. Buiskool wijst er op, dat verd.
B. totaal slechts f 269.90 moest betalen aan
navordering. Er zijn veel grooter ontdui
kers in Schagen.
De Pres.: Welk nadeel heeft het Rijk dan
eigenlijk gehad?
Get. Slccnken: f 100 ongeveer.
Als doktoren over de operatietafel
huigen rechters, verdedigers en des
kundige zich dan over de papieren.
Verd. Sch. zit apathisch in zijn
bank, schijnbaar interesseert hem
de zaak niet meer. Air. Dr. Buiskool
merkt dan op, dat B. alleen de kaar
ten een jaar bewaarde om deze bij
een volgende balans weer te gebrui
ken. Er zijn goederen aan het eind
van het jaar gewaardeerd, die al
verouderd waren.
Pres.: Dat is alles goed en wel, maar dan
is nog niet de methode kaarten achter te
houden. Dan had B. nog eens een extra
aftrek moeten doen, maar dat durfde hij
niet.
Verd. B.: 'k Nam de goederen op tegen
verkoopwaarde.
Air. D. Buiskool: Tenslotte was de bedoe
ling dezelfde, namelijk tot een juiste waar
doering van dc goederenvoorraad te komen.
Raadslid Mr. Kanis merkt, op, dat men nu
nooit kon nagaan of goederen waren ver
kocht. De kaarten ontbraken en daar zit
juist de knoeierij.
Dan vraagt de president verd. B.
of zijn raadsman Sch. hem 't alle
maal zoo heeft verteld, waarop B.
ontkennend antwoordt. B; meende
zijn vermogen juist getaxeerd te
hebben en meent dat nog.
Op een vraag van den president antwoordt
verd. Sch. niet te weten, waarvoor de kaar
ten een jaar werden bewaard.
Pleiter Air. Scholten, merkte op, dat de
verdachten op den goeden weg waren door
elk jaar de reserve reeds te verminderen,
al was dc methode niet. verstandig.
Getuige Steenken merkt op, dat. het er
tenslotte ook niet best meer voor door kon,
daarom werd de zaak opgevoerd! Het zou
immers gebleken zijn, dat voor een zaak
als van B. het winstcijfer te laag was-
Een getuige-aanklager!
Getuige van der Alaat, rijksaccountant is
in zijn getuigenis meer aanklager dan on
dervraagde! Op doceercndc toon zet hij uit
een hoe door een reeks van jaren de opge
geven vermogens belasting niet juist was,
en daardoor ook de opgaven van de inkom
sten belasting beïnvloedden. De balans was
telkens een mijlpaal in 's heeren finantieel
gedoe, zegt getuige, terwijl hij beschuldi
gend den vinger heft in de richting van
de beklaagdenbank, en langzamerhand is
de som, die te kort werd opgegeven gegroeid
Verdachten hadden moeten ophouden, maar
telkens is de juiste opgave verschoven, tot
het te laat was!
President: De weg terug is eenmaal moei
lijk!
Get. v. d. Maat: Ik beweer dus, dat ver
dachten, bewust een zijweg zijn ingeslagen!
Op een vraag van mr. dr. Buiskool
geeft get. toe, dat B. natuurlijk niet
over één jaar een groot bedrag ver
diend heet door de te lage opgaven,
maar dat bet totaalbedrag over ja
ren verdeeld moet worden. De presi
dent merkt dan op, dat eigenlijk
verd. alle balansen moesten corri-
geeren!
De deskundige wordt dan weer voor "de
tafel ontboden en zet in finesses uiteen,
waarom ook naar zijn oordeel de metbode
van reserveering niet juist was. Als B. er
met de belasting eerder over had gepraat,
zou een eenvoudig advies zijn gegeven,
maar had men het geval niet als fraude
beschouwd: en gewoon op-het verkeerd!)
van de methode gewezen.
Verder geeft get. v. d. Maat toe dat een
juiste waardeering van goederen ingekocht
op een bepaald tijdstip later moeilijk is, en
heelemaal lastig is het na te gaan, nóg
weer later of die taxatie wel juist was.
Air. dr. Buiskool vraagt aan getuige, of
hij nu kan aangeven of alleen onderne-
mingskapitaal of ook privékapitaal is op
genomen.
Getuige: Ik geef U dat te doen om dat
uit te zoeken, meneer Buiskool!
Raadsheer mr. Smith: Alen moet de ba
lans totaal nemen, splitsing is niet moge
lijk!
Dan wendt de president zich" weer
tot de verdachten. Uit het debat
zegt hij, is duidelijk uw systeem
gebleken en uit uw verklaring voor
den rec'hter-commissaris is komen
vast te staan, dat verd. B. een en
ander deed om minder belasting te
behoeven betalen. Wie liecft het
spelletje nu uitgevonden?
Verd. B.: Het ging op aandrang van
Sch.
Pres.: Er is toch wel overleg gepleegd?
Verd. Sch.: Ja, ik herhaal, dat ik eerst
meneer B. er nog op gewezen heb, dat 't
anders moest, maar B. vond het zoo een
voudiger.
Pres.: Dus 't idéé is van B. uitgegaan.
Verd. Sch. (aarzelend): Jawel, meneer
de President.
Als verd.B. op een vraag van den presi
dent een en ander heeft medegedeeld over
V-"
£2 pra
vi-»
luisvesting der vroede vaderen
in vroeger tijd
Een kennisdebat anno 1873
Nu hot fraaie nieuwe bestuurs
gebouw van de gemeente Anna Pau
lowna in gebruik is genomen, zal
het velen belang inboezemen om
trent den vroege ren toestand iets
meer le vernemen.
f,Joei1 f'p Anna Paulownapolder droog was
RWestpolder 1845, Oost polder 1847) vormde
wel een afzonderlijk waterschap onder
J ijkgraaf j c. dc Leeuw maar met betrek
king tot liet burgerlijk bestuur werd de
polder bij de Zijpe ingelijfd. Deze toestand
gvem met hct 00J? op de afstancl naar
örnagerbrug en den afzonderlijken groei
jvan rlen Polder op den duur onhoudbaar
jen hij Koninklijk Besluit werd met ingang
f au 1 Augustus 1S70 de afzonderlijke ge
meente Anna PauTowna. ingesteld, omvat
tende het grondgebied van den Anna Pau
lownapolder.
Een gemeentehuis was nog niet
aanwezig, maar de gemeente sloot
met den heer J. C. van Wijk, eige
naar van „logement Veerburg" een
overeenkomst om de secretarie al
daar te vestigen.
Voor f 12.50 per maand huurde de ge
meente aldus het vertrek. De heer Van
Wijk mocht de kosten van verwarming ex
tra berekenen doch moest telkens wanneer
dit tioodig was de zaal (d.w.z. de hoven-
zaal) kosteloos beschikbaar stellen.
Veerburg raadhuis.
De gemeente heeft verscheidene 'jaren in
Veerburg gezeteld want. de omvang van de
administratie, was blijkbaar niet van dien
aard dat een grootere en speciaal aan dit
doel beantwoordende behuizing dringend
geboden was,
Op die bovenzaal van Veerburg hebben
de toenmalige vroede vaderen heel wat be
langrijke besprekingen .gehouden, wat voor
de hand ligt omdat, nu Anna Paulowna
voor zichzelf had te zorgen, tal van aange
legenheden aan dc orde waren, die opnieuw
en nu alleen ten dienste van Anna Paulow
na moesten worden geregeld.
We stippen in dit.verband aan dat het
raadslid Albcrt Klaaszoon Kaan (de groot
vader van Volkert en William en ook van
Albert uit dc Zwinweg, dus) reeds in Oc-
tobcr 1871 namens de bevolking van den
Oostpolder aandrong op de stichting van
een eigen school aldaar, welke er pas in
1889 zou komen.
Kermis debat.
Interessant is he't ook het kennis
debat van 13 Februari 1S73 te lezen.
De gemeente Zijpe had in 1855 voor
Anna Paulowna een kermis inge
steld. Een verzoek van vele A. P. no
tabelen aan Ged. Staten om dat be
sluit te vernietigen werd van de
hand gewezen. Nu A. P. zelfstandig
was werd er weer over begonnen
en enkele leden wilden, gezien de
wijze waarop overal kermis werd
gevierd, speciaal door dc minvermo
genden, afschaffing.
De heer J. C. dc Leeuw, dijkgraaf en na
zijn burgemeesterschap van 1 Aug. 1870 tot
1 Maart. 1872, raadslid gebleven, hield een
uitvoerig betoog dat hij er alleen voor was
indien deze menschen dan een ander feest
kregen en wanneer overal en vooral in de
naburige gemeenten ook de kermis zou
worden afgeschaft aangezien de bevolking
dan evengoed kermis zou blijven vieren,
doch in dc randgemeenten.
Dit dijkgrafelijk betoog bad echter geen
succes en met 4 tegen 2 stemmen werd dc
kermis afgeschaft om pas in 1902 te herle
ven en tot op den huidigen dag, met onder
breking van 1916 le blijven voortbestaan
als een der drukst bezochte kermissen in
Noordelijk Noord Holland.
'Raadhuis naast dc kerk.
De aanleiding tot de overplaatsing
van de gemeenteraad-administratie
naar het z.g.n. oude raadhuis naast
de Nod. Herv. Kerk is gelegen in de
schoolkwestie.
In 1852'53 was voor f 4150.— door de
Commissie tot stichting van een Eigen
Herv. Kerk en Gemeente i.d. Anna Pau
lownapolder een school gebouwd (bet voor
ste deel van he't tegenwoordige „oude" raad
huis) op een stuk land van 1 II.A. dat Jhr.
Air. C. van Foreest voor het doen bouwen
van een kerk, school en Pastorie van den
eigenaar, Notaris Bccts te Nieuwediep, had
gekocht en de Commissie ten geschenke
had gegeven. Deze school nu werd allengs
te klein en het gemeentebestuur diende dan
ook plannen in bij de regeering om het. ge
bouw te vergroot en ten bedrage van f 6000.-
De Min. van Waterstaat keurde dit plan
echter niet goed doch wilde een geheel
nieuwe school. Het raadslid dijkgraaf .T. C.
de Leeuw heeft toen een voorstel ingediend
om een nieuwe school te bouwen, om den
Polder te verzoeken haar belofte gestand
te doen en gratis het stuk. grond achter
den Lagedijk naast Veerburg, dat de Polder
reeds als plaats voor een Raadhuis had
willen geven, aan dc gemeente af te staan.
Tenslotte: om de oude school tot Raadhuis
te verbouwen. Al deze voorstellen zijn aan
genomen. De polder heeft de grond zoo goed
als gratis (voor f 3.afgestaan. Voor
f 19000.is toen school I gebouwd De hoofd
onderwijzerswoning vergde f 7340.
Aannemer P. Wilms te Anna Paulowna
verbouwde als laagste inschrijver voor
f 3900.(raming f 3331.de school tot
raadhuis.
'Goede burgerzin.
Dal in die dagen goede burgerzin
gedemonstreerd werd blijkt wel uit
de wijze waarop èn de heele ver
bouwing èn de meubileering is be
kostigd. De heeren J. C. de Leeuw,
Jhr. Mr. J. H. van Foreest van der
Palm heiden te Anna Paulowna en
de heer C. Smit te Barsingerhorn
hadden de opbrengst van e.en deel
hunner landerijen voor dit doel af
gezonderd en droegen het bedrag bij
wijze van schenking aan het ge
meentebestuur over!
Burgemeester C. E. Perk die de heer J.
C. de Leeuw op 1 Maart 1S72 als burgemees
ter was opgevolgd heeft op 20 December
1875 bet nieuwe raadhuis ingewijd. Dit
heeft lot op den dag van heden als zooda
nig dienst gedaan.
Be laatste jaren.
Wat de laatste paar jaar is geschied be
hoeft niet opnieuw uitvoerig te worden ge
schetst. Na lang aarzelen en eindeloos cor-
respondeeren met Ged. Stalen heeft het
voorstel-Hooimeijer op Oudejaarsdag 1937
tenslotte genade gevonden in de oogen van
den gemeenteraad en van Ged. Staten, zoo
dat we dan toch, in plaats van een opnieuw
verbouwd oud gemeentehuis, een fraai
nieuw raadhuis hebben gekregen waarvoor
op 21 Mei 193S de eerste steen werd gelegd.
zijn huidige particuliere omstandigheden M
zijn zaken, richt de president, zich met en
kele schedp omlijnde vragen tot verd. Sch.
Een dramatisch oogenblik.
Het is eend ramatisch moment in
deze overigens sensatielooze, doch
zeer ingewikkelde zitting van cijfers
en nog eens cijfers, als de oud-wet
houder moeilijk opstaat en met nauw
hoorbare stem van de gevolgen ver
telt, welke deze zaak voor hem heb
ben gehad. „Ik ben, zoo zegt hij,
door een en ander volkomen geru
ïneerd, bezit niets meer en wordt
door mijn familie onderhouden.
Als U vrij komt, vraagt de président, wat
gaat u dan doen?
Verd. Sch.: „Trachten de boel weer op te
bouwen".
Pres.: Dan tocli maar niet als accountant,
zou ik u raden, kies maar 'n ander beroep!
Of denkt u, dat t' als accountant wel zal
gaan?
Verd. Sch.: Neen dat is buiten gesloten.
Alet een moedeloos gebaar zakt verd. weer
in zijn apathische houding terug...
DE PROCUREUR-GENERAAL
houdt een kort requisitoir, waarin hij
hoofdzakelijk betoogt, dat niet de vraag is,
wat nu te laag en wat te hoog is gewaar
deerd, maar dat het gaat om dc vraag, wat
hebben deze menschen gedaan! De tenlaste
legging en de motiveering van het Alkmaar
scbe vonnis in hoofdzaak juist, want de
balans is een stuk, dat dient als bewijs
voor een belasting aangifte cn deze balans
is valsch, hetgeen door de deskundigen vol
doende is aangetoond. Overigens staat de
proc. gen. ecnigszïns sceptisch tegenover de
verklaringen van de verdedigers, dat som
mige onderdeden van de bcdrijfs boekhou
ding in bun uitkomsten als 'n ontlastig van
het te laag gewaardeerde te hoog getaxeerd
waren want menschen, die door kaarten
achter te houden zooveel aftrekken, zijn
ook op andere punten niet geheel betrouw
baar.
Op enkele onderdeden van dc dagvaar
ding heeft spr. geen bezwaar beklaagden
vrij te spreken, bijv. wat het al of niet tee
kenen van de balans betreft en de waar
deering van de kapitaals opgave, omdat
men een balans op verschillende manieren
kan lezen. Al deze dingen kunnen echter
de hoofdzaak niet weg nemen, de bewijs-
stelling blijft goed; omdat, tegenpartij, de
fiscus de balans als bewijsstuk heeft aan
vaard tot gebleken is. dat de opgave niet
deugde. Niet afzonderlijk zal de procureur-
generaal het aandeel van Sch. in de zaak
bespreken, zijn medeplichtigheid, overigens
voorzichtig in de dagvaarding omschreven,
slaat vast. Echter moet men onderscheid
maken in
De strafmaat
Sch*. was accountant, intellectueel
de meerdere, hij legde zich op het
belastingwerk toe. Hij had een aan
zienlijke clientèle, wellicht tengevol
ge van zijn methode van advisee
ring.
WEET GIJ WEL, GROOTE EDEL
ACHTBARE HEEREN, ROEPT DE
PROC.-GEN. UIT, DAT VOLGENS
EEN MEDEDEELING VAN DEN
OFFICIER VAN JUSTITIE TE ALK
MAAR, D.D. 9 SEPTEMBER J.L.
DOOR DE KLANTEN VAN SCH.
f 70.659 BETAALD IS AAN ONTDO
KEN BELASTING?
Mr. Dr. Buiskool: Volgens mijn gegevens
een ton, mijnheer de procureur-generaal, er
is de laatste 14 dagen nog f 30-000 bijgeko
men!
De procureur-generaal' vervolgt:
Verschillende zaken zijn nog in be
handeling of komen in behandeling
bij den fiscus, deze zaak is maar
een der kleinsten. Ik neem aan dat
B. overigens een fatsoenlijk man is,
maar gezien de ernst van het feit,
cn de wijze waarop het is gepleegd,
heb ik toch de eer voor B. bevesti
ging van liet vonnis der Alkmaar
scbe rechtbank, alzoo 3 maanden ge-
vangenistraf te eischcn. Tegen Sch.
als dc veroorzaker eisch ik eveneens
bevestiging van het vonnis der Alk-
maarsche rechtbank, dus S maanden
gevangenisstraf met aftrek van pre
ventieve hechtenis voor den tijd van
6 maanden. Ik verzoek U tenslotte
de verdachten niet ontvankelijk in
hun appel te verklaren.
Het pleidooi van mr. dr. Buiskool
tracht in hoofdzaak op juridische gronden
het vonnis van de Al'kmaarsche rechtbank
te ontzenuwen. Daarnaast wil pl. aantoonen.
dat niet verdachte B. maar zijn vertrouwde
raadsman, verdacht Sch. de geestelijken
dader in de verschillende manipulaties
is geweest. Kern van pl.'s klemmend betoog
is, dat de fiscus geen nadeel kon onder
vinden uit een balans, maar slechts door
en uit een onjuiste aangifte gedaan op een
standaardformulier en onderteekênd naar
waarheid. De balans was alleen dienstig
voor B. zoolang hij er geen gebruik van
maakte tor voldoening aan een wettelijke
of administratieve verplichting Het
werkelijke kapitaalscijfer staat niet. vast,
dat zeggen de deskundigen zelf in hun»
rapporten. De officier heeft ten onrechte
ten laste gelegd, dat de balans „valsch" is,
omdat een deel der goederen niet onder de,
bezittingen is vermeld, want hoogstens is
ten laste te leggen „Je hebt een te laag
vermogen opgegeven", maar dat is niet tei
bewijzen uit de stukken.
Deze man, zegt mr. dr. Buiskool
aan het einde van zijn pleidooi,
dat zichtbaar indruk maakt, ver
dient geen strafvervolging. Er zijn
later in Schagen schikkingen ge
troffen in veel ernstiger gevallen.
Duizenden guldens hebben anderen
betaaldi B. heeft met de verhooging
