SclnMUfcl*i*OII 1*11 lil
De Vrede is verzekerd
München voorkomt
een Wereldoorlog
Volksstemming vóór 15 November
Italië juicht reeds
Vredesboodschap
van den Paus
Reeds morgen begint de
etappe-gewijze bezetting door
Duitschland van Sudetenland
Een internationale commissie
regelt de bijzonderheden
der ontruiming
j Het overblijvende gebied van overwegend
puitschen aard, zal zonder verwijl door de
I bovengenoemde internationale commissie
'bepaald en vóór den tienden October be
let worden.
Poolsche opmarsch
naar Tesjen?
Laan, Schagen. Tel. 20.
SEPTEMBER 1938. 81e J.atgang- No. 10688. DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
BIJDAG 30
Lare der KV. Uitg.-Mir. „Wollond. Noorderkwortier"
Om half een in den afgelopen nacht is te Muenchen,
nadat de beraadslagingen tusschen Hitier, Ghamberlain,
Daladier en Mussolini ten einde gevoerd waren, een over
eenkomst onderteekend.
Het protocol bestaat uit acht artikelen en drie bijvoeg
sels, waaronder een kaart. Het beslaat ongeveer drie blad
zijden machineschrift.
Overeengekomen werd, dat, behoudens nadere goed
keuring van de Tsjechische regeering, reeds morgen met
de étappegewijze bezetting van het in overwegende mate
Duitsche deel van Sudetenland, door de Duitsche troepen
zal worden begonnen.
De wijze van ontruiming zal door een internationale
commissie worden geregeld, welke commissie ook zal be
palen in welke gebieden een volksstemming zal moeten
plaatsvinden.
Reeds thans zijn wij in staat de volledige tekst van het
protocol te publiceeren.
pereenkomsf tusschen
Duitschland, Engeland,
Frankrijk en Italië, aan
gegaan te München op
29 September 1938
uitschland, het Vereenigde Koninkrijk,
nkrijk cn Italië zijn, rekening houdende
de overeenstemming, die ten aanzien
den afstand van het Sudetengehied
ds principieel werd bereikt, ten opzichte
1 de volgende voorwaarden cn modali-
en van dezen afstand en de daartoe te
ïen maatregelen, tot overeenstemming
omen cn verklaren zich door deze over
komst elk afzonderlijk verantwoordelijk
ir de ter verzekering hiervan noodzake-
ie stappen.
De ontruiming begint op den eersten
October.
Het Vcreenigd Koninkrijk, Frankrijk en
Italië komen overeen, dat de ontrui
ming van het gebied vóór 10 October
j voltrokken wordt en wel zonder ver
nieling van welke bestaande inrichtin
gen ook, en dat de Tsjechoslowaaksche
[regeering er de verantwoordelijkheid
j voor draagt, dat de ontruiming der aan-
1 geduide inrichtingen ten uitvoer wordt
gelegd.
De modaliteiten der ontruiming worden
in bijzonderheden vastgelegd door een
internationale commissie, die samenge
steld is uit vertegenwoordigers van
Duitschland, het Vereenigd Koninkrijk,
Frankrijk, Italië en Tsjechoslowakije.
De etappegewijze bezetting van het
overwegend Duitsche gebied door Duit
sche troepen begint op den eersten Oc
tober.
De vier op de bijgevoegde kaart aange
geven gcbiedssectoren worden in de vol
gende volgorde door de Duitsche troepen
bezet:
'e met 1. aangegeven gebiedssector op den
eersten cn tweeden October;
16 met 2. aangegeven gebiedssector op den
tweeden en derden October;
le met 3. aangegeven gebiedssector op den
1 3en, 4en cn oen October;
D'* met 4. aangegeven gebiedssector op den
6cn, en 7cn October.
5. De onder 3. genoemde internationale
commissie, zal de gebieden bepalen, waarin
een volksstemming moet worden gehouden.
Deze gebieden zullen voor het einde der
volksstemming door internationale troepen
worden bezet. Dezelfde commissie zal de mo
daliteiten vastleggen, waaronder de volks
stemming ten uitvoer moet worden gelegd,
waarbij de modaliteiten van het Saarplebis-
ciet als grondslag moeten worden beschouwd
De commissie zal eveneens den dag bepalen,
waarop de volksstemming plaats vindt. De
ze dag mag echter niet later dan einde No
vember liggen.
6. De definitieve bepaling der grenzen zal
geschieden door de internationale commis
sie. Deze commissie is gerechtigd, den vier
mogendheden: Duitschland, het Vereenigd
Koninkrijk, Frankrijk en Italië, in bepaalde
uitzonderingsgevallen geringe afwijkingen
van dc streng ethnografische bepaling der
zonder volksstemming over te dragen zones
aan te bevelen.
7. Er wordt een recht van optie voor het
verhuizen naar de afgestane gebieden en
voor het vertrekken uit deze gebieden vast
gelegd. De optie moet binnen zes maanden,
te rekenen vanaf het tijdstip der afsluiting
van deze overeenkomst, uitgeoefend worden.
Een Duitsch—Tsjechoslowaaksche commis
sie zal de bijzonderheden der optie vastleg
gen, procedures ter vergemakkelijking van
de uitwisseling der bevolking overwegen en
principieele problemen ophelderen, welke
voortvloeien uit deze uitwisseling.
8. De Tsjechoslowaaksche regeering zal
binnen een termijn van vier weken, te reke
nen vanaf den dag van afsluiting dezer over
eenkomst, "alle Sudetenduitschers ontslaan
uit hun militaire en politieorganisaties, voor
zoover zij dit ontslag wenschen. Binnen den
zelfden termijn zal de Tsjechoslowaaksche
regeering Sudetenduitsche gevangenen ont
slaan, die wegens politieke delicten vrijheids
straffen ondergaan.
München, 29 September 1938.
De Poolsche en Hoogaarsche
minderheden
Aanvullende verklaring.
De regeeringshoofden der vier
mogendheden verklaren, dat het
probleem der Poolsche en Hon-
gaarsche minderheden in Tsjecho-
Slowakije, voorzoover het niet bin
nen drie maanden door een over
eenkomst tusschen de betrokken
regeeringen geregeld wordt, het
voorwerp vormen za! van een ver
dere bijeenkomst der bier aanwe
zige regeeringshoofden der vier mo
gendheden.
München, 29 September 1938.
De waarborging der nienwe
grenzen
Bijvoegsel bij de overeenkomst.
Z. M. regeering in het Vereenigd
Koninkrijk Groot Brittannië en de
Fransche regeering hebben zich
aangesloten bij bovenstaande over
eenkomst, met dien verstande, dat
zij het aanbod handhaven, dat
vervat r is in paragraaf 6 van de
Engelsch-Fransche voorstellen van
19 September, betreffende de inter
nationale garantie der nieuwe
grenzen van den Tsjechoslowaak-
schen staat tegen een niet uitge-
lokten aanval.
Zoodra de kwestie van de Poolsche en
Hongaarsche minderheden in Tsjechoslowa
kije geregeld is, zullen Duitschland en
Italië van hun kant Tsjechoslowakije een
garantie geven.
München 29 September 1938.
Dc samenstelling der Inter
nationale commissie
Aanvullende verklaring.
De vier aanwezige regeeringshoofden zijn
overeengekomen, dat de in de heden geslo
ten overeenkomst vastgestelde commissie be
staan zal uit den Duitschen onderstaatsscre
taris van Buitenlandsche Zaken, de te Ber
lijn geaccrediteerde ambassadeurs van En
geland, Frankrijk en Italië, en een door
de Tsjechoslowaaksche regcering te benoe
men lid.
München 29 September 1938.
Aanvullende verklaring.
Alle kwesties, die voortspruiten uit de ge
biedsoverdracht, worden gerekend te be-
hooren tot de bevoegdheid van de interna
tionale commissie.
München 29 September 193S.
Omtrent de conferentie zelf, waarin voor
den weiwldvrede zulk een schitterend resul
taat werd bereikt, kunnen wij nog mededee-
len, dat vanaf de aankomst der hooge bui
tenlandsche staatslieden een zeer hartelijke
stemming heerschte.
Zoowel Daladier als Chamberlain en na
tuurlijk ook Mussolini werden geestdriftig
door de bevolking toegejuicht.
Nadat de gasten eenige ververschingen
hadden gebruikt, werd te 12.45 uur met de
beraadslagingen in het Führerhaus begon
nen.
Dc eerste gedachtenwisseling eindigde te
gen 3 uur, waarna Hitier Mussolini tot het
noenmaal noodigde.
Havas meldt, dat Daladier 's middags in
het Führerhaus zijn eerste onderhout! met
Hitier cn Göring heeft gehad. Het gesprek
was bijzonder hartelijk. Hitier heeft de hoop
uitgesproken, dat een duurzame samenwer
king zou kunnen ontstaan na de historische
bespreking tusschen Duitschland en
Frankrijk te. München.
Daladier heeft vervolgens met Chamber
lain in denzelfden geest van vriendschap
en solidariteit, welke de jongste bijeen
komst te Londen kenmerkte, gesproken.
Ten slotte heeft, Daladier met Mussolini
eenige vriendelijke woorden gewisseld.
Vervolgens kwamen, zooals gezegd, op
voorstel van Hitier de vier leiders der
geering in conferentie bijeen. Zij waren
vergezeld door von Ribbcntrop, Ciano en
Léger.
Hitier gaf te kennen, dat snel een oplos
sing tot stand moest komen, dat het van
belang is, dat de regeering te Praag zonder
dralen haar beloften betreffende een rege
ling ten uitvoer zou brengen.
Vervolgens hebben Chamberlain, Dala
dier en Mussolini de opvattingen hunner
regeeringen ten aanzien van het geheele
aan de orde zijnde probleem uiteengezet.
Havas meent voorts te weten, dat
Mussolini het vraagstuk van den
burgeroorlog in Spanje heeft ter
sprake gebracht. Men verzekert
zelfs, dat hij de terugtrekking der
vrijwilligers zou voorstellen.
Hitier heeft twee aparte gesprekken met
den Duce gevoerd, het eerste in den trein
tusschen Kufstein en München, dat ander
half uur heeft geduurd en het tweede na
aankomst te München, waar de Führer te
gen elf uur een bezoek bracht in het Prinz
Karl Palais, waar Mussolini zijn intrek
heeft genomen.
De besprekingen welke te half vijf op
nieuw aanvingen duurden 4 uur ononder
broken. Zij eindigden om half negen, waar
na de delegaties op uitnoodiging van Hitier
deelnamen aan een gcmeenschappelijken
maaltijd. Hiertoe uitgenoodigd waren ook
een vrij groot aantal leidende Duitsche
personen.
Om tien uur werden de besprekingen
weer voortgezet welke met de onderteeke-
ning van het zoo belangrijke protocol ein
digde.
In een speciale editie kondigt de
„Tribuna" met enorme koppen aan,
dat de viermogendhedenconferentie
tot overeenstemming Is gekomen,
lezen wij in het Hsb.
In hert bericht wordt verklaard,
dat men thans kan zeggen, dat in
zake de overdracht van het Sudeten
duitsche gebied overeenstemming is
bereikt. Het gebied zal worden ver
deeld in vier zones, waarvan de be
zetting, die geleidelijk zal geschie
den, op 1 October aanvangt om op
10 October te eindigen.
Als de Duitschers Sudetenland
binnenrukken.
Dc Poolsche regeering is volgens de te
Praag heerschende meening van plan, haar
troepen over de grens van het district Tesjen
ie zenden op hetzelfde moment, dat de Duit
sche troepen het Sudentenduitsche gebied
binnenrukken, ook al zou dat voor hen niet
meer dan een „symbolische bezetting" zijn,
aldus het Hsb.
Het P. T. A. verklaart, dat Praag nog niet
heeft geantwoord op de Poolsche nota.
ROEMENIe SPREEKT DUITSCHE
BERICHTEN TEGEN.
Naar aanleiding van een bericht uit Duit
sche bron, volgens hetwelk de Roemeensche
regeering de spoorwegverbindingen tus
schen Sovjet Rusland en Tsjccho Slowakije
zou hebben verbroken, verklaart men in
officieele kringen, dat dit bericht onjuist
is. Ook een bericht, als zou Roemenië de
levering van petroleum aan Tsjecho Slo
wakije geweigerd hebben, wordt tegenge
sproken.
Gisteravond te half aoht plaatse
lijken tijd heeft Z.H. Paus Pius XI
zijn aangekondigde radiorede gehou
den. De Heilige Vader sprak lang
zaam met zeer bewogen stem. Hij
spoorde de geloovigcn aan zich met
hem te vereenigen in een gebed
voor vertrouwen tot het behoud
van den vrede in rechtvaardigheid
cn liefde, opdat God, in Wiens han
den het lot der wereld ligt, bij de
regeering het vertrouwen in vreed
zame middelen laat bestaan, alsme
de in duurzame verdragen en dat
hij allen inspireert in overeenstem
ming met de zoo dikwijls herhaalde
woorden van vrede te werken om
den vrede te bevorderen en deze te
grondvesten op de leer van het evan
gelie. Zijn Heiligheid voegde hier
aan toe, dat hij van ganscher harte
zijn leven wil geven voor het heil
en den vrede dtr wereld, hetzij dat
de meester over leven en dood hem
dit reeds lange leven wil nemen of
het nog wil- verlengen om verder te
werken. Tenslotte gaf de Heilige Va
der aan alle katholieken en de ge
heele menschheid zijn Vaderlijke
zegen.
Toen het protocol
geteekend was....,
HARTELIJKE HANDDRUKKEN
IN MÜNCHEN.
Na de onderteekening van het protocol
der conferentie dankte Hitier in eenige
woorden de vertegenwoordigers der drie an
dere regeeringen voor den goeden wil ten
gunste van den vrede, dien zij hadden ge
toond. Namens de gasten sprak Chamber
lain op zijn beurt woorden van dank en van
blijdschap over de bereikte overeenstem
ming. Daarna drukten de vier regeerings-
chefs elkaar hartelijk de hand.
Na de conferentie had Daladier een onder
houd van bijna een uur met Chamberlain
Men meent, dat zij tezamen den tekst voor
de mededeeling aan Praag hebben opge
steld.
Daladier en Chamberlain stelden er prijs
op, alvorens zij de regeering te Praag in een
officieel communiqué op de hoogte stelden
van de overeenkomst, den Tsjechoslowaak-
schen gezant te Berlijn, Mastny, te ontvan
gen, om hem op de hoogte te steUen van de
omstandigheden, waaronder het accoord tot
stand was gekomen.
Poolsche be richten
over incidenten
Warschau, 30 Sept.: Het Poolsche
telegraaf-agentschap publiceert het volgende
communiqué: „In den nacht van 27 op 28
September hebben Tsjechen het vuur ge
opend op een Poolsche grenspost. Er zijn tal
rijke geweerschoten gelost op het gebouw
van de grenswacht te Gorna Leszna. Het mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft tot
het Tsjechoslowaaksche gezantschap te War
schau een protest gericht, dat vergezeld gaat
van een waarschuwing.
VjyEERBERICHT
DE BILT SEINT»
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Zuidelijke tot Zuidwes
telijke wind, betrokken tot
zwaar bewolkt, met aanvan
kelijk plaatselijk regen of
onweer, later opklarend,
koeler overdag.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
-