II'CoiiiVI ii V
Ook Polen
tevreden
gesteld
Tragisrh
week-end
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S MOORDERKWARTIER
Engeland's minister van
Marine jfgetreden
Alsof een aardbeving
had gewoed
Na dePolen
de Hoigaren
Ongerustheid over
twee Duitsche vliegtuigen
Chineezen snijden
spoorweg af
Vlammen uit
fabriekstoren gg
Laan. Schagen. Tel. 20.
MAANDAG 3 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 10690.
Uitgave tfer N.V. Uitg.-Mii". „Rolland, Noorderkwartier"
liste.
Groote voorraden erts drukken
weeken veenbodem omlaag
Ben grondverschuiving, die
een klein terrein tusschen Plaat-
ijzerweg en het IJ te Amsterdam
heeft herschapen in een gebied,
waar een aardbeving schijnt te
hebben gewoed, heeft gisternacht
het optreden van brandweer en
politie geëischt, waardoor voor
komen kon worden dat persoon
lijke ongelukken het gevolg wa
ren van het merkwaardig ver
schijnsel, dat zich hier heeft
voorgedaan.
Tusschen Plaafijzenvep en het IJ liggen
ablissement, fabrieksgebouwen en opslag-
Lnte« aatsen van de N.V. Koninklijke Zwavel-
urfabricken v.h. Ketjcn Dicht bij den
•oever bevindt zich een zeer groote loods,
igeveer 90 M. lang. 30 M. breed en 16 M.
oog. De loods is aan drie kanten open en
istaat eigenlijk slechts uit een groote drie-
intige overkapping van met asphalt ge-
epareerd plaatijzer, welke overkapping
een aantal zware ijzeren pilasters rust.
den nok van deze loods loopt over de
on fcheele lengte een transportband, waarlangs
irreties kunnen rijden, die uit de schepen
oor den wal het kopèrpvriet lossen, dat in
loods, die als opslagplaats voor deze
rondstof bedoeld is. wordt neergegooid. De
instructie is gewoon op het grasland neer
zet en aangezien uitsluitend ertsen hier
orden opgeslagen, was het niet noodig
vloer onder de overkapping aan te bren-
en ligt het erst gewoon op den grond.
In deze loods, die na« kort geleden was
gesteld, was een hoeveelheid van 15.000
zwavelerts geborgen.
In verhand met de moeilijkheden,
die de afgeloopen twee jaar bij den
aanvoer van dit pyriet worden on
dervonden. was de voorraad van de
fabriek wat grooter dan normaal.
Het terrein in de omgeving en ook
de bodem van de loods bestaat uit
opgespoten grond Waarschijnlijk is
nu onder den zwaren druk van het
materiaal het slappe veen van de
kleilaag afgegleden.
Zaterdagavond deden zich de eer
ste verschijnselen voor. die er op
wezen, dat de veengrond dezen druk
niet kon weerstaan.
Langzaam zakte de grond die de
bodem van den loods vormde en
drukte daardoor den grond in de
onmiddellijke nabijheid omhoog,
cfaar, waar deze den minsten weer
stand bood. Dit was voornamelijk
aan den kant waar de terreinen zijn
gelegen van de scheepsbouwwerf
Verschure. In den loop van den
nacht en gisterochtend werd de
grond steeds verder omhoog gedrukt
zoodat gisterenmorgen een gedeelte
van het terrein van de scheepsbouw
werf zeker vier meter gestegen was,
met het gevolg dat verschillende
kleine loodsjes, werkplaatsen en
toiletten mee de hoogte in gingen
en geheel werden ontwricht.
Ook op het terrein van de zwavelzuur-
febrieken ontstond het verschijnsel, dat
sierk aan aardscheuren doet denken.
De Tsjechen geven toe
POOLSCHE TROEPEN TREKKEN
TESCHEN BINNEN. BIJ POLEN
OP MATIGING VAN HUN HOU
DING AANGEDRONGEN.
Ook ten aanzien van de Poolsche
eischen heeft Tsjecho-Slowakije toe
gegeven. De regeering te Praag
deelde mede, de voorwaarden van de
Poolsche regeering le hebben aan
vaard, doch dat dese beslissing on
der protest is genonen. Later werd
tegengesproken, dit het onder
protest geschied wai.
Van de zijde var Frankrijk en
Engeland is op matiging dpr
Poolsche houding fen aanzien van
Tsjecho-Slowakije ange drong en.
Poolsche tropen rukken Teschen
binnen.
Om vijf minuten ove: twee Zondagmiddag
zijn de eerste afdeelinpn van het Poolsche
leger het oude Tsjeclsche gedeelte van
Teschen binnengerukt.
De troepen werden verwelkomd met ge
juich van de menigte die aan weerszijden
van de oude grens sthd opgesteld.
Zij trokken onder foote geestdrift van
de bevolking door destad en zullen van
daag het rond de staj gelegen voormalige
Tsjechische gebied me een straal van tien
kilometer bezetten. D. algchcele bezetting
van de twee aan. Polc afgestane gebieden
Teschen en Frvstatt zl voor den lOen Oc-
tober voltrokken woren.
De overgave van hi door Tsjechoslowa-
kije afgestane gebied.aldus meldt het D.
N B. uit Teschen, gesiiedde om 2 uur op
de historische Olzabrg, waar de Tsjechi
sche generaal .Krapcick hel gebied op
symbolische wijze aarde militaire hoede
van den Poolschen gceraal Brotnoski toe
vertrouwde. Het eerst' rukte daarop het
Poolsche vrijkorps hc:gebied binnen, ge
volgd door het Poolse* civiele bestuur.
Praag zelf »emt het initiatief
tot regelingvan de positie der
Hongaarschminderheden.
Zaterdagavond oml uur heeft de
Tsjechoslowaaksche minister van
Buitenlandsche Zakt Krofta aan
den Hongaarschen gant te Praag
een nota overhandigmet een voor
stel der Tsjec'hoslowiksche regee
ring, volgens hetwelkinnen een zoo
kort mogelijk tijdsvejop een ge
mengde commissie vaHongaarsche
en Tsjechoslowaaksche deskundigen
moet worden gevormd om het
vraagstuk der Hongaarsche minder
heid te Tsjechoslowakije te bestudee-
ren en voorstellen tót oplossing van
dit probleem voor te bereiden.
Vrjjwel tegelijkertijd heeft de Hongaar
sche gezant aan Krofta een nota overhan
digd, waarin de Hongaarsche regeering, re
kening houdende met het besluit der con
ferentie van Muenchen, het verlangen te
kennen geeft, dat direct tusschen de regee
ringen te Boedapest en Praag onderhande
lingen worden geopend, en aan de regee
ring te Praag verzocht wordt, spoedig te
antwoorden, wanneer en waar de Tsjecho
slowaaksche regeering bereid zou zijn, deze
onderhandelingen aan te vangen.
De Hongaarsche regeering is van oordeel
dat het in het belang is niet. alleen van de
beide betrokken staten, doch van geheel
Europa, dat deze onderhandelingen spoedig
worden gevoerd en dat zij een positief re
sultaat hebben."
De Hongaarsche actie was ingeleid door
een radiorede van den Hongaarschen mi
nister-president Imredy. waarin hij zijn
vreugde uitsprak over de besluiten te Mun-
ehen, die zeker een stellige belofte inhiel
den voor een vrijmaking der Hongaarsche
minderheden in Tsjecho-Slowakije.
Imredy eindigde zijn overigens vrij rus
tige toespraak met de mededecling, dat
Hongarije niet zou terugschrikken voor een
uiterste consequentie, teneinde zich zijn
rechten te verzekeren.
Blijkbaar heeft nu Praag niet willen af
wachten, totdat ook de derde gegadigde het
mes op de keel zette, maar thans zelf een
regeling voorgesteld.
Passagiersvliegtuig in de Alpen
verongelukt?
Gistermiddag was te Schiphol nog
steeds geen bericht ontvangen van
twee Duitsche vliegtuigen, die sedert
Zaterdag vermist worden.
Het betreft in de eerste plaats het pas
sagiersvliegtuig van de Deutsche Lufthansa
D.A.V.F.B. van den dienst Rotterdam—
FrankfurtMilaan, dat Zaterdagochtend te
10.40 uit Rotterdam is vertrokken en na de
gebruikelijke tusschenlanding te Frankfurt
vandaar te 12.20 uur is opgestegen voor het
traject over de Alpen naar Milaan, waar het
toestel te 14.50 had oioeten aankomen.
Men maakt zich ernstig ongerust
en vreest dat de machine, een JU-
52. boven de Alpen een ongeluk heeft
gekregen. Zaterdagmiddag hoopte
men nog dat het in het kanton Grau-
bunden een noodlanding zou heb
ben gemaakt, doch in dat geval zou
men Zondagmiddag toch reeds eenig
bericht ontvangen moeten hebben.
Aan boord bevond zich een uit vier kop
pen bestaande bemanning, onder commando
van den gezagvoerder Handke, en negen
passagiers, waaronder zich géén Nederlan
ders bevonden.
Bovéndien heeft de Deutsche Lufthansa
nog steeds geen bericht ontvangen van de
Dornier-vliegboot D.O.-18, welke den trans
atlantische postdienst tusschen Zuid-Ameri-
ka en West-Afrika onderhoudt. De vliegboot
is in den nacht van Vrijdag op Zaterdag
uit Natal in Brazilië naar Bathurst vertrok
ken, doch is niet tijdig op zijn bestemming
aangekomen, terwijl men ook geen nader be
richt heeft ontvangen.
Kan zich niet- vcreenigen
met de politiek van
Chamberlain
Duif Coopor, de eerste Lord der
Admiraliteit, heeft zijn ontslag in
gediend.
DUFF COOPER.
In den brief, waarmede Duff Cooper den
minister-president in kennis stelt an
zijn aftreden, zegt hij o.a.: „Ik betreur het
buitengewoon, genoodzaakt te zijn, in dit
uur van uw groote overwinning een disso
nant te lalen hooren. Om redenen, welke
ge kent, en welke ik voornemens ben te
zijner tijd in het Lagerhuis uiteen te zot
ten, stel ik geen vertrouwen in de buiten
landsche politiek, welke de huidige regee
ring volgt en welke zij waarschijnlijk zal
voortzetten. Aangezien ik deze meening
bon toegedaan, acht ik het een eerezaak
mijn ontslag aan te bicden.
Chamberlain schrijft in zijn antwoord
den brief met het ontslag van Cooper met
groot persoonlijk leedwezen te hebben ge
lezen, maar wetende, aldus Chamberlain,
dat het uw oprechte overtuiging is, dat de
buitenlandsche politiek van de huidige
regeering misplaatst is, ben ik het met U
eens, dat het. niet juist zou zijn, indien U
een lid er regeering zou blijven.
De correspondent van Reuter verneemt,
dat het niet waarschijnlijk is, dat nog meer
Engelsche ministers zullen aftreden.
De Chineesche troepen hebben, volgens
een bericht van het Chineesche persbureau
uit Loyang. op 29 September het op 75 k.m.
ten zuiden van Soetsiau gelegen Sjoehsjen
veroverd en het zuidelijk gedeelte van den
spoorweg van Tientsin naar Poekau afge
sneden. Ten Noorden en ten Zuiden van
Soehsjen zijn de rails over langen afstand
losgeschroefd, om te verhinderen, dat de
Japanneezen versterkingen laten aam-uk
ken.
Dat de Japansche inval meer en meer een
hachelijke onderneming wordt voor de zo
nen van Nippnn, blijkt ook uit een bericht
uit Hankau, dat gewaagt van een heftige
4 dooden engewonden
Gevaar voor de arbeiders.
Nadat de oorzaak van de verschuiving
w'as gevonden, begon men bij de zwavel
z'Hirfabrieken onmiddellijk het zware erts
"it den loods te halen. De loods zelfs toonde
echter eveneens gevolgen van de verzakking.
De ijzeren spanten begonnen door te huigen
de achtermuur scheurde en het dak hoog
geleidelijk onder den druk der spanten.
Politie en brandweer kwamen ter plaat-
om zoo noodig assistentie te verleenen,
baarbij de brandweer tot de conclusie
Kwam, dat het niet verantwoord was de ar
beiders, die met het verplaatsen van het ko-
jiererts bezig waren, langer aan het werk te
laten in den loods, waarvan de overkanping
bij verdere verzakking zou kunnen instor
ten. Op last van de brandweer werd het
werk dan ook gestaakt en nadat bouw- en
Woningtoezicht en onderzoek zullen hebben
aeesteld on den loods zal zijn gesteund^znl
Waarschijnlijk hedenmorgen mot het «ver
lengen van het kopererts kunnen worden
doorgegaan.
Ook op het terrein van de scheepsbouw-
In het afgeloopen wkend heeft
het verkeer weer tal vaslachtoffers
geëischt.
Op de Weesperzijde tersterdamïs
gisteravond een vieirsoonsauto
geslipt op het oogenbliklat, van te-
werf Verschure moesten mtregelen geno
men worden. In het dok eer firma, dat
voor den wal ligt lag een sp, dat in den
loop van Zondagavond bij jze van voor
zorgsmaatregel uit het dok iehaald, waar
na men het dok heeft latenjzen. Een on
derzoek zal moeten uitmakeM ook de bo
dem onder het wateropperk langs den
oever niet zoodanig omhoog gedrukt, dat
het. dok niet meer kan zakkj In dat geval
zal het verhaald moeten wom. Bovendien
zou men niet normaal hebbeumnendoor
werken aangezien door lietptreden van
don grond verschillende eleische en an
dere geleidingen zijn verbroi.
Doordat gisterenmiddag n verder ge
werkt mocht worden aan hetisen van het
kopererts, bleef de grond nivoortdurend
werken.
genovergestelde richting een vracht
auto naderde. De bestuurder van de
auto verloor de macht over zijn
stuur, waardoor de wagen in den
grasberm reed, over den kop sloeg
en in de Weespertrekvaart terecht
kwam.
De beide inzittenden konden op het droge
worden gebracht en bleken licht gewond te
zijn.
Onvoorzichtigheid met den dood
bekocht.
Gistermiddag heeft een auto, uit
Den Haag, op den Rijksweg Breda-
Roosendaal onder de gem. Etten, op
de wegkruising nabij de hoeve St.
Willihrord een tweetal jongemannen
uit laatstgenoemde plaats, die on
voorzichtig den weg overstaken, ge
grepen. Beide mannen waren vrijwel
op slag dood.
Eén hunner droeg zijn één-jarig kindje op
den arm, de kleine werd een eindweegs weg
geslingerd. doch bekwam wonder boven
wonder slechts lichte kwetsuren.
De rijksveldwacht heeft de auto in beslag
genomen.
Auto tegen treiler.
Met groote vaart is in den nacht van
Zaterdag op Zondag op den Rijks
straatweg onder de gemeente Mui
den juist tegenover de Papenlann
tusschen de Merwedebrug en de
Vechtbrug een uit Amslerdam naar
hot Gooi terugkeerende personen
auto tegen een rechts op den weg
staande met steenen geladen treiler
gereden. Eén der inzittenden werd
on slag gedood, de drie anderen wer
den gewond, van wie twee dames
zeer ernstig.
Er moet met den wagen, een Lancia met
rechts stuur," hard gereden zijn, want toen
de botsing plaats had, was deze zoo hevig
dat de wagon totaal vernield werd.
De achter den bestuurder zittende J. G.
Schoelvink uit Baarn werd op slag gedood.
Behalve de bestuurder zaten in de auto
nog de echt genoote van den heer S.
mevrouw Blijdenstein uit Baarn.
Deze beide laatsten werden zeer ernstig
gewond.
Het best is er de bestuurder van af ge
komen, die behalve een armbreuk eonige
minder ernstige kwetsuren opliep.
Jeugdige levens vernield.
Bij het omslaan van een auto op den
Groenen Kruisweg te Roferdam het on
geluk gesfhiedde tengevolge van slippen
werden vijf personen uit Nieuw Helvoet, in
den leeftijd van 4 tot 25 jaar, min of meer
ernstig gewond.
Te Roozendaal hotste een Belgische per
sonenauto tegen een auto: bij dit ongeval
liepen twee personen ernstige verwondin
gen op. Een juffrouw uit. Cuijk werd, toen
zij met haar fiets met melkbussen den
voorrangsweg fusschen ïïeeze en Leende
wilde oversteken, door een uit Noordhol
land afkomstige auto gegrepen. Het slacht
offer overledd aan de gevolgen
Een treurige lijst verekersongevallen, waar
bij roekeloosheid weer een groote factor
vormde.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT»
Verwachting: Krachtige tot ma
tige Zuidelijke tot Westelij
ken wind, zwaar bewolkt
opklaringen, regenbuien,
kouder.
Verdere vooruitzichten: Afne
mend buiig.
Imposant schouwspel te Kille-
gersbert7. Carosseriefabriek
uitgebrand.
Zondagochtend heeft een felle
brand gewoed in de carosseriefa
briek van den heer C. Lith, gelegen
aan de Ceintuurbaan te Hillegers-
berg.
Tegen zeven uur ontdekten omwonenden,
dat in het langs den spoorweg staande
fabrieksgebouw brand was uitgebroken, wel
ke reeds 'n vrij grooten omvang had aange
nomen. Toen dan ook kort daarop de mo
torspuit en ecnige handspuiten van de
gemeente Hillegersberg ter plaatse versche
nen, woedde het. vuur niet alleen in het
gelijkstraats gelegen gedeelte van het ge
bouw, doch ook reeds op de eerste verdie
ping en in den hoog boven de fabriek uit
stekenden torenbouw.
Vooral uit dezen toren sloegen de
vlammen fel uit, een prachtig
schouwspel biedende aan de omwo
nenden en aan de vele nieuwsgieri
gen, die daar de brand tot op ver
ren afstand te zien was van alle
kanten samenstroomden.
Korten tijd zag het er naar uit, dat niets
gered zou kunnen worden. Het bleek, dat de
brand was ontslaan in het kantoor, dat
beneden naast de ingang van de fabriek
is gelegen. In de fabriek bevond zich een
groot aantal nieuwe en in reparatie zijnde
automobielen. Het grootste deel hiervan kon
tijdig in veiligheid worden gebracht.
Voorraden en inventaris verloren.
Van de werkplaatsen is een groot gedeelte
uitgebrand, terwijl ook het inwendige van
den toren geheel verwoest is. Alle maga
zijn-voorraden en de kantoorinventaris gin
gen verloren.
Toen de brand na eenige uren gebluscht
was, bleek, dat een gedeelte van de werk
plaatsen was behouden
De oorzaak van den brand is onbekend.
De schade wordt door verzekering gedekt.
De directeur der fabriek deelt mede, dat
het bedrijf normaal zal kunnen worden
voortgezet.
tegenaanval gedaan door een Chineesch
keurcorps aan den spoorweg Kanton-Han-
kau, waardoor den Japanschen opmarsch
werd tegengehouden.
In een strijd van twee dagen, waarbij vol
gens Chineesche berichten, zes Japansche
divisies in het vuur werden gebracht, wer
den twee Japansche afdeelingen geheel in
de pan gehakt. Tweeduizend Japanneezen
zijn gesneuveld.
Volgens Chineesche berichten zijn ver
scheidene Japansche oorlogsschepen de
Jangtse boven Foetsjiakau opgestoomd, met
de bedoeling te Lioetsjiatoen op den zuidelij
ken oever troepen aan land te zetten. Deze
poging werd echter door het Chineesche ma
chinegeweervuur verijdeld. Twee oorlogsbo
dems werden door het geschutvuur der Chi
neezen getroffen en zonken.
De Chineezen verklaren, dat zij den Ja
panneezen de laatste dagen ten Z.W. van
Joeitsjang in Noord Kiangsi gevoelige klap
pen hebben toegediend, en dat de Japannee
zen meer dan 10.000 dooden en gewonden
hebben verloren. De Japanners daarentegen
melden dat de Chineezen hier 30.000 man
verloren. Echter gewagen hun berichten niet
van een verderen opmarsch.
Parijs weer lichtstad
Normale verlichting hersteld.
De prefect van de Seine deelt mede, dat
orders zijn uitgevaardigd, om op de open
bare wegen van Parijs en omgeving weer
snel de normale verlichting aan te brengen.
Men weet, dat deze, in verband met den
internationalen toestand, getemperd was
door het aanbrengen van blauwe lampen.
