n'('onr«iil Chamberlain ion niet anders c Daladier legt- De franc opnieuw onder zwaren druk verantwoording af DAGBLAD VOOR HOLLAMD'S HOORDERKWARTIER Mr. Oud burgemeester tan Rotterdam? Kwestie van vertrouwen gesteld Eendracht blijft dringend noodig Daladier krijgt verstrekkende volmachten icgd ltuur^ Laan. Schagen. Tel. 20. WOENSDAG 5 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 10692. >p Uitgove <fer N.V. Uitg.-Mif. „HoHond* Noorderkwortier" 8,4 niemand had kunnen doen, ITOf; wat hij deed toen hij in duitschland besprekingen s cinc voeren." 2Rsl Een drogreden, dat oorlog op den duur onvermijdelijk was Tijdens het debat over den internationalen toestand in het Engelsche Hoogerhuis, heeft als eerste Lord Strabolgi het woord gevoerd. Deze uitte de klacht dat, aangezien het par lement niet bijeen was, aan het volk niet alle bewijsstukken zijn verstrekt. „Wij heb ben twee weken lang onder een dictatuur geleefd", aldus Lord Strabolgi. Het Tsjeeho- siowaaksche volk had volgens hem wellicht gered kunnen worden, indien men in Enge land en Frankrijk niet zwak was geweest. Strabolgi noemde als alternatief voor een vier-mogendhedenpact een wereldconferen tie, zoo mogelijk gepresideerd door den pre sident der Vereenigde Staten. Lord Samuel, behoorende tot de oppositie liberalen, had bewondering voor Chamber lain. Hij meende, dat de Britsch—Fransche voorstellen, gezien de omstandigheden niet te vermijden waren. BALDWIN AAN HET WOORD. Lord Baldwin, die zijn eerste rede in het Hoogerhuis hield, zeide o.m.: „Ofschoon ik weinig weet van hetgeen tusschen de kan selarijen in Europa is afgehandeld, weet ik genoeg om te kunnen zeggen, dat, toen de minister-president het besluit nam om naar Berchtesgaden te gaan er niets ter wereld was, dat hij anders kon doen en ik dank God. dat hij het heeft kunnen doen". Spr. was vol lof voor Chamberlain. Ik zou, zeide hij, niemand kunnen aanwijzen, die zou hebben kunnen doen wat hij deed toen hij in Duitschland besprekingen ging voeren. Het was een prestatie, waarvoor dit land hem veel verschuldigd is. Toen men het deed voorkomen alsof het niet in den haak was, van aangezicht tot aangezicht met de dicta tors te spreken, had hij zich afgevraagd of men er zich wel van bewust was, dat een'der grootste moeilijkheden van de laatste vijf jaar het probleem was geweest, hoe in con tact te komen met de dictators, die de ma chinerie van de diplomatie hadden afgebro ken. Er is, zoo vervolgde Baldwin, nooit een grootere drogreden geuit, dan de opmerking, die velen thans op de lip pen ligt: „Eens moet ge toch vechten, vecht daarom nu". Oorlog was op den langen duur nooit onvermijde lijk. „Indien er in de toekomst 95 procent kans was' op een oorlog, zou ik tot het einde mijner dagen op de 3 procent zetten". LORD BALDWIN. Voortgaande zeide Baldwin: „De wereld vrede zal wellicht afhangen van de wijze, waarop de moeilijkheden in het komende jaar onder de oogep worden gezien". Met een verwijzing naar het binnenkomen van Hitlera uitnoodiging voor de conferentie te Munchen tijdens het debat van verleden week Woensdag, zeide spr.: «Het was net of de vinger Gods opnieuw een regenboog over den hemel had getrok- h 6in- opn'euw zijn verbond met de men- scnenkinderen had bestendigd. De menschen Kinderen moeten thans in de komende uren, e vo°rbij zullen vliegen, hun rol vervullen fit mofrn de regeerders van alle naties zich ,pn en met begrip en wijsheid", oaidwin werd na afloop van zijn rede lui de toegejuicht. Ook nog critiek. -^Ta de huldebetuigingen v: kwamen an Baldwin, er weer afgevaardigden aan het 1101 minder eens waren met de houding v»n Chamberlain. Meerderheid van 460 stemmen voor de regeering Parijs. Gistermiddag heeft de Fransche minister-president Daladier in de Kamer en Chautemps in den Senaat, de volgende ver klaring van de regeering voorgelezen: „In de afgeloopen weken heeft de wereld zich met angst af kunnen vragen of zij niet in een oorlog ge wikkeld zou worden. Op het oogenblik komen wij u re kenschap afleggen van onze werk zaamheid en wij kunnen u zeggen, dat wij den vrede hebben gered." D® minister-president zette in zijn verkla ring vervolgens uiteen, dat het Sudeten- duitsohe probleem reeds bestond, toen de huidige Fransche regeering agn het bewind kwam. De regeering was bezield door twee gevoelens, zich niet te mengen in een mi litaire actie en haar woord niet te breken. Einde April stelde de Fransche regeering met voldoening vast, dat de Britsche regee- ring op een gelijk standpunt stond. Daar door kon bij de crisis van 21 Mei onmiddel lijk gemeenschappelijk worden gehandeld. Na een wapenstilstand laaiden de hartstoch ten in het Sudetcngebied wederom op, het geen leidde tot de gebeurtenissen in Sep tember. Daladier heeft toen de Tsjechische regeering aangeraden om de Sudeten snel belangrijke en rechtvaardige concessies te doen binnen het kader van den staat. De Eritsche regeering trad op gelijke wijze op en de zending van Lord Runciman naar Praag deed de hoop ontstaan door het on middellijk contact tusschen de regeering van Praag en de leiders van de Sudeten- duitschers. De zitting van de Kamer. Reeds te half drie gistermiddag begon de publieke tribune van de Kamer vol te loo- pen, terwijl in de diplomatenloges de ver tegenwoordigers van de buitenlandsche mo gendheden hun plaatsen innamen. Ook de plaatsen der afgevaardigden waren alle be zet. Toen minister-president Daladier het spreekgestoelte besteeg om zijn verklaring af te leggen, stonden alle afgevaardigden op om hem toe te juichen, alleen de communis ten bleven zitten. Tijdens de. rede werd de minister-president herhaalde malen luide toegejuicht, alleen de communisten bewaarden het stilzwijgen. Na het afleggen van de regeeringsverkla- ring deelde de minister-president mede, dal Chichery heeft verzocht een interpellatie te mogen indienen. Bij zitten en opstaan sprak de Kamer zich uit voor een onmiddellijk vaststellen van den datum der interpella tie. De minister-president verzocht deze in terpellatie uit te stellen tot na de andere interpellaties en stelde de kwestie van ver trouwen. De Kamer heeft dit verzoek met 535 stemmen tegen 75 en 3 onthou dingen goedgekeurd. In de wandelgangen verluidt, dat de communisten en enkele ongeor ganiseerden tegen hebben gestemd. Lord Lloyd verklaarde, dat het re sultaat van Chamberlains bezoek aan Hitier was, dat Engeland „een middel tot overbrenging was gewor den van wat, naar het mij voor komt, een der meest beschamende en ongelukkige boodschappen is, die ooit door een Britschen premier aan een bevriend volk zijn overhandigd. „Lord Lloyd veroordeelde de „schijnheilig heid" tegenover de minderheden en stelde de vraag wat er gedaan werd voor de be scherming van de Duitsche minderheden in Polen en Italië. Hij voegde hier nog aan toe, dat hij brieven had ontvangen uit lan den als Ftoemenie en Turkije, waarin de vraag gesteld werd: „Hoe kunt gij verwach ten, dat de ball.aneilanden tot het verdedi gingsstelsel toetreden, indien gij allen rond hen verraadt?" Spr. gaf uiting aan zijn bange voorgevoe lens met betrekking tot de garantie en vervolgde: „iedere nauwe samenwerking mét het nazi-regime zou bij een groot deel van de openbare meening in dit land hoogst onpopulair en ongewild zijn. tenzij het nazi-regime zijn methoden wijzigt." Het debat werd vervolgens tot morgen verdaagd. DALADIER Dé verklaring van Daladier. In zijn verklaring over de jongste gebeur tenissen wees Daladier er op, dat de vrede tenslotte gered is, te danken is aan het feit, dat men niet zijn toevlucht genomen heeft tot de geheime diplomatie, doch on der het oog der volken de besprekingen heeft gevoerd. In deze dagen van span ning waren in Frankrijk twee stroomingen merkbaar. De eene zette alle hoop op on derhandelingen, de anch-r verwachtte meer van onbuigbare kracht. De minister-presi dent zag evenwel, dat het heil lag in een samenvoegen van deze beide stroomingen. Het Fransche volk wilde een aanval van Duitschland voorkomen, waardoor Frank rijk, overeenkomstig de verdragen, in had moeten grijpen. Minister-president Daladier wees er ver volgens op, dat men erin is geslaagd den vrede te redden door het toonen de recht vaardigheid te willen en door loyaal te zijn, door te onderhandelen als mannen, die overtuigd zijn denwar en weg des vre- des te bewandelen. Hierbij steunde men op het vertoon van zijn kracht, niet als mid del van intimidatie, want men behoeft er niet meer aan te denken Duitschland te intimideeren, evenmin als men eraan kan denken Frankrijk te intimideeren, doch door het joonen van zijn kracht stond men als gelijke tegenover gelijke. Men kan niet onderhandelen met een man of een volk, zonder eerst de achting te hebben gewonnen. Daladier heeft te Mttnchen ge voeld, dat de achting van Duitschland voor Frankrijk was gegrondvest op het feit. da men overuigd was, da Frankrijk bereid was te strijden om te verhinderen, dat tekort zou worden gedaan aan zijn vi tale belangen of aan zijn gevoelens van rechtvaardigheid. Men moet, aldus Dala dier, het land hier de eer brengen, welke het. toekomt, op de eerste onroep hebben de jonge troepen en de strijders uit den grooten oorlog zich achter hun vaandels geschaard en in weinig uren vormden zj1' een onoverkoombare wal tot verdediging van het land. De minister-president wees verder op de verschillen van levensopvatting, welke be staan tusschen Frankrijk en Duitschland en Italië, doch ook met andere volken, die een andere opvatting hebben, leeft Frankrijk in goede vriendschap. Ongeacht de regee- ringsvorm wenschen de volken vrede. Op het oogenblik moet de vredeswil van de geheele wereld vereenigd "worden. In het belang van den vrede wil Frankrijk nieu we vriendschap voegen bij de oude. De eerste plicht van allen is te werken met alle kracht op de plaats waar zij zijn gesteld. De vrede zal slechts gehandhaafd blijven, wanneer als gelijke kan worden gesproken met de omringende landen, wan neer de financiën gezond zijn en de begroo- tig in evenwicht en indien men kan reke- en op alle hulpmiddelen van het land. De vrede kan slechts gehandhaafd blijven, wanneer in Europa en de geheele wereld nieuwe beginselen worden uitgewerkt en overal waar nog een oorlog woedt, een rege ling wordt getroffen. Alles wat. haat op wekt en Franschen tegen Franschen ophitst moet worden beschouwd als verraad. Het land moet een moreele ommekeer ondergaan Tijdens de dagen van de mobilisa tie is de eenheid hersteld en men moet zich niet verliezen in nieuwe twisten. Om dit tot stand te brengen moet de regeering kunnen handelen en derhalve heeft zij be sloten het parlement te verzoeken haar de middelen hiertoe in de hand te geven. „Het is aan u ons deze middelen te ge ven, of ze te weigeren," zoo besloot Dala dier zijn verklaring, „Doch weet wel dat het gaat om het belang en zelfs hét leven van het Vaderland»'* Communisten en Socialisten stemmen tegen Geen wisselcontróle De finantieele toestand van Frank rijk baart opnieuw zorg. De druk op de franc wordt zeer serk, daar men algemeen aanneemt, dat de grens van het bedrag der voorschotten van de Banque de France (de cir culatiebank) aan den Staat reeds is bereikt of zelfs overschreden. De voorzorgsmaatregelen noodig door de Europeesche spanning stelden plotseling groote finantieele eischen en de biljetten-cir culatie nam bedenkelijk toe. Ook wijst alles er op, dat het publiek niet direct geneigd is afstand te doen van de liquide middelen, welke het zich in de cri- sisdagen heeft verschaft, terwijl de groote vraag naar buitenlandsche waarden op een aanzienlijke kapitaalvlucht wijst. Van terugkeer der gevluchte kapitalen is geen sprake, daar meer en meer duidelijk is geworden, dat ook het Kabinet Deladier er tot dusverre niet in is geslaagd een wer kelijke saneering der staatsfinanciën door te voeren. Om wisselcontrole en toezicht op de finan tieele transacties te voorkomen, welke weg de regeering blijkens haar herhaalde verkla ring niet wenscht in te slaan, heeft thans het Kabinet besloten volmachten op econo misch terrein te vragen, teneinde aan de dreigende ineenstorting van de valuta het hoofd te kunnen bieden. Dit volmachtenontwerp behelst geen van te voren vastgesteld „kader", dat de middelen, waarover de regering zou beschikken ,zou beperken. Het ontwerp bevat slechts één artikel, dat als volgt luidt: „De regeering wordt gemachtigd tot 31 December 1938 bij decreet, overwogen en aangenomen in den ministerraad, maatrege len te nemen tot onmiddellijk herstel van den financieelen en economischen toestand des lands. Deze decreten zullen kracht van wet hebben en zullen vóór 1 Januari 1939 ter ratificatie aan de Kamer worden voor gelegd. Overigens zullen de maatregelen zeer spoe dig ten uitvoer gelegd worden. Men ver klaart, dat de regeering een dringende taak heeft te vervullen: zij moet alles in het werk stellen om een duurzaam economisch herstel van het land te bereiken. Communisten en socialisten te gen volmacht ontwerp. De communistische fractie heeft besloten tegen het volmachtenontwerp te stemmen. De socialistische fractie heeft eveneens besloten, met 92 tegen 48 stemmen, om haar stem tegen het regeeringsontwerp uit te brengen. De radicaal-socialisten vóór. De radicaal socialisten, de democratische linkerzijde en de onafhankelijk republikei nen besloten voor het volmachten ontwerp te stemmen. De fractie der socia listische en repuhlikeinsche unie heeft be sloten voor te stemmen met als tijdslimiet 30 November, wanneer geruststellingen wor den gegeven, ten aanzien van de handha ving der essentieele beginselen van de so ciale wetgeving. Herwaardeering der goudwaarde. Marachandeau en Daladier hebben in de Kamercommissie voor Financiën de vol- machtsvoorstellen toegelicht. Daladier ver klaarde o.m. dat hij niet voornemens was een controle op wisselkoersen in te voeren. Hij ging accoord met volmachten tot 1 De cember in plaats van 31 December. Mar- chandeau verklaarde geen gedwongen con versies in het voornemen te hebben, maar gaf te verstaan, dat een herwaardeering der goudvoorraden van de Banque de France uitgevoerd zal worden. Tijdens de hedennacht: gevoerde debatten over dit belangrijke wetsontwerp werd de datum, waartoe de machtiging zou loopen door de regeering teruggebracht van 31 De cember tot 15 November. Nadat de Minister-President Daladier nog maals de kwestie van vertrouwen had ge steld, heeft de Kamer hedennacht het wetsonwerp tot het verleenen van volmach ten aan de regeering goedgekeurd met 331 tegen 78 stemmen. Balcon te Lodz ingestort Twee dooden. Te Lodz (Polen) is een balcon ingestort waarop zich negen personen bevonden. Twee hunner werden gedood, en de anderen ernstig gewond. De eigenaar en beheerder van het huis zijn in hechtenis genomen* Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT» Verwachting: Krachtige tot ma tige, later wellicht weer toe nemende W. tot Z.W. wind gedeeltelijk bewolkt, later weer toenemende bewolking, regenbuien, iets kouder. Verdere vooruitzichten: Krach tige wind, buiig weer. Geruchten. Naar aanleiding van een bericht in een der plaatselijke Rotterdamsche bladen, dat, gelijk reeds van den aanvang werd veron dersteld, voor het ambt van burgemeester van Rotterdam, met groote zekerheid in aanmerking zou komen de oud-minister van Financiën, Mr. P. J. Oud, had, zoo meldt de Msb., onze parlementaire redacteur he den een onderhoud met den minister van Binnenlandsohe Zaken, den heer Van Boeyen De minister deelde mede, dat het zijn plan was, om, zoodra het benoemingsbesluit vaststaat, daarvan direct mededeeling te doen. De minister wenschte uiteraard geen be vestiging of tegenspraak van loopende ge ruchten te geven. Intusschen verluidt, dat het de be doeling is te Rotterdam een link- schen burgemeester te benoemen. Aangezien het zeer onwaarschijnlijk is, dat een sociaal-democraat zal worden voorgedragen, krimpt de keuze van in aanmerking komende personen al direct zeer sterk in. Mr. P. J. Oud. Genoemd worden o.a. de oud-ministers Oud en v. Lidth de Jeude. Krachtens het Reglement van den Raad van Ministers moeten benoemingen van. burgemeesters van groote steden den Minis terraad passeeren. Zijn de candidaten daar goedgekeurd dan worden de namen van de eventueel te benoemen personen aan het kabinet van de Koningin medegedeeld. Maakt ook de Koningin geen bezwaar, dan kan de minister van Binnenlandsche Zaken het benoemingsbesluit definitief uitlokken. Het is duidelijk, dat vooraf met candida ten wordt gesproken. Doet zich nu een geval voor, dat een partij leider aan de practische politiek wordt ont trokken, dan is het ook begrijpelijk, dat over een en ander wordt gesproken, zelfs in broederen kring, dan gewoonlijk het geval is. Zoo komen dan namen in de wereld. De Rotterdammers zullen echter nog even geduld moeten oefenen, vooraleer van offi- cieele zijde de naam van hun aanstaanden burgervader bekend zal worden gemaakt. Slechts gewapend met wandelstokken Het Britsche legioen naar Tsje- cho Slowakije. Gisteren is de selectie begonnen van 1000 man van het Britsche legioen, die naar het Sudetenland zullen worden gezonden om er politiedienst te doen in de streken, waar een volksstemming zal worden gehouden. Er zijn admiraals, generaals, zakenlieden en arbeiders bij die allen op dezelfde wijze gekleed zullen gaan en een armband van blauw met goud zullen krijgen, politiehel- men met een punt zullen dragen en slechts gewapend zullen zijn met wandelstokken. Zij zullen gekleed zijn in blauwe overjas sen. Gehuwden zullen 75 schellingen per week ontvangen, vrijgezellen drie pond»

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 1