Italië weg uit Spanje?
bezit vu Tsjechische
De „Hunze"
vergaan?
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De chaos in
Palestina
Ruiling
bevolkingsgroepen
nes*,
Franco bereid dertien
procent der vrijwilligers
terug te trekken
Vliegtuig
op jacht naar
drie records
Den Haag tegen
Schiphol
R I E S
Laan. Schagen. Tel. 20.
w SATERDAG 8 OCTOBER 1938.
83e Jaargang. No. 18885.
„„-ave dei KV. Uitg.-Mif. „NoHoad» Noorderkwortief
ïeft 9—
[TSJECHO SLOWAKIJE
te y,>
icieel--:
we rv
beó
rnee
ïcn.i
Jr.
an
lond.
DE FORMIDABELE FORTEN", WEL
KE ONDER TOEZICHT VAN FRAN
SCHE MILITAIREN ZOUDEN ZIJN
GEBOUWD.
De Duitscbe troepen hebben gis
termiddag bezit genomen van het
westelijke gedeelte van de formida
bele Tsjechische verdedigingslinie.
Deze versterkingswerken zijn, naar
men meent te weten, onder toezicht
van Fransche militairen gebouwd,
en zij vertoonen vele kenmerken van
de Maginotlinie.
De Reuter-correspondent telefoneert,
dat de Duitsche majoor, die hem
meenam in de half onder den grond
gelegen forten, tegen hem zeide:
„Thans is eindelijk dit fortenstel
sel een open boek voor ons."
De forten zijn gebouwd van beton ter dik
te van iy2 meter. Tot in alle hoeken en
iten wemelt het van machinegeweren en
inonnen. Van binnen zijn zij niet meer
[an een labyrinthvan nauwe gangen, die
verscheidene kamers leiden, waarin
:h schiegaten voor de kanonnen bevinden.
Onze gids, aldus de Reutercorr. ging ons
'oor langs een aantal trappen naar beneden
iaar Wij kwamen voorbij een onderaardsche gang
van ongeveer 8 k.m. lengte, met dubbel
rami; jpoor en wagens voor het vervoer van mu
nitie. De forten, die half onder den grond
liggen, zijn in den heuvel ingebouwd en
geheel omringd door stevig prikkeldraad en
ne' versterkt met anti-tankversnerringen. In den
(L)itop der forten, bevinden zich kleine beton-
{ge, nen machincgeweernesten, terwijl voor de
machinegeweerschietgaten beton was gelegd
llsJe om te verhinderen, dat troepen de ka-
itof- nonnen zouden bestormen. Onmiddellijk na-
de Duitschers de forten over hadden ge-
pien, posteerden zij er schildwachten en
iemand, aldus de Reutercorr., mocht er
nnengaan, behalve de majoor en ikzelf.
De correspondent meldt verder nog, dat,
>ordat de Tsjechen Jaegerndorf verlieten,
w j> *1.000 van de 26.000 inwoners de stad uit
waren getrokken.
"iftf
nes
Duitschers zouden geen volks
stemmingen wenschen.
:isje Het voornaamste vraagstuk, dat
;lijk de internationale commissie inzake
aad accoord van München Maandag
ha(j t as. zal krijgen te behandelen, aldus
cht I het HsbId- betreft het lot van
f de Duitschers in Tsjechoslowakije
etrj buiten die zone. Hitier heeft gezegd
op- dat er nog 400.000 Duitschers buiten
dadt'1 n^euwe grens wonen en dat hij
wenscht, dat deze naar Duitschland
niet ft" komen.
■an dei,
jnovir- Duitschland hecht geen waarde aan het
g, mail grondgebied waarop die Duitschers wonen
en- dat voornamelijk bestaat uit het „taal-
lerlieidt eiland" rondom Iglau. Men kan zich hier
wordeaptet voorstellen, dat Duitschers niet gaar
ne alles in den steek zouden willen laten
tic vai'Om naar het vaderland terug te keeren en
snometBelfs niet bereid zouden zijn hun woonste-
te belffcn te verlaten, en daarom zal waarschijn-
nen. een ruiling van bevolkingsgroepen wor-
let voorgesteld, n.1. de Tsjechen in het
Qieuwe Duitsche gebied te ruilen tegen de
"'schers buiten de nieuwe grens.
Directe besprekingen tusschen
Berlijn en Praag?
Ie kef aar uit Praag vernomen wordt zullen
fSCntstreeksche besprekingen worden ge
roerd tusschen Tsjecho Slowakije en Duitsch
i hedfy 0ver definitieve grenslijn.
hpL«Va^r F1* PraafT opgemerkt wordt, schijnt
8 i° pestreefd is naar een grenslijn, die
de zorwovcel mogelijk de voornaamste Tsjecho-
houdei?,owaaksche spoorlijnen .snijdt.
ld
mhisto
te Sit'
s Frist
Eerste Slowaaksche regeering
samengesteld.
x Aan den Tsjechischen minister-president,
oVI nir?w 12 p'stermorgen door dr. Tisso, den
int v.00r Slowaaksche zaken, mede-
"B gedaan van de vorming der eerste
'«misAiil0n?e Slowaaksche regeering.
zicntlg Alle leden der autonome regeering zul-
w deel uitmaken van de centrale Tsje-
rde zeffj'^'?waa'ksche regeering. De autonome
nis De» vtr'nf. zal baar zetel hebben te Siiina,
iiMfeir, a in Hanskabystrice, omdat Bra-
ezeltuRlava, de tegenwoordige hoofdstad van
GROOTE POLITIEKE BEDRIJVIG
HEID TE ROME.
Tusschen Lord Perth, den Britschen
gezant te Rome en Graaf Ciano, den
Italiaanschen Minister van Bniten-
landsche Zaken, vinden in de laat
ste dagen vrijwel dagelijks bespre
kingen plaats over een regeling der
Spaansche kwestie en een, tengevol
ge daarvan in werking treden der
BrltschItaliaansche accoorden.
Naar verluidt verloopen de onderhandelin
gen zéér gunstig en is het terrein grondig
geëffend voor definitieve bespreking van
welomlijnde voorstellen. Het tot stand bren
gen van een regeling zou tevens inhouden
de erkenning van het Italiaansche Keizer
rijk.
Franco ongerust.
In het hoofdkwartier van Generaal Franco
spreekt men reeds van een te verwachten
onderhoud tusschen Mussolini, Daladier en
Chamberlain. Hoewel, rustig beschouwend,
van een dergelijke bijeenkomst nog geen
sprake kan zijn, daar men zeker geen échec
van een biieenkomst dezer drie machtigen
zal riskeeren, gromt men in Franco-kringen
reeds bij voorbaat verontwaaardigd en ver
klaart, dat het buitenland niet het recht
heeft de Spaansche kwestie te regelen. Hoog
stens kan men bemiddeling aanbieden.
Het is, zegt men, onaanvaardbaar, dat
vreemde mogendheden in Spanje een wapen
stilstand pogen op te leggen. Door den strijd
te beperken tot de Spanjaarden alleen zou
men tot een spoedige oplossing door de wa
penen komen.
De rechtsche autoriteiten verlangen niet
anders dan een volledige overwinning, een
andere regeling is voor hen niet mogelijk.
Franco houdt wat hij heeft.
De diplomatieke redacteur van de „Eve-
ning Standard" heeft medegedeeld, dat Fran
co aan Mussolini heeft geschreven, dat, ter
wijl het hem mogelijk is het vertrek van de
buitenlandsche vrijwilligers uit Spanje in
overweging te nemen, hij weigert het oor
logsmateriaal, waarvan zich de buitenland
sche eenheden bedienen, te laten wegvoeren.
Dertig procent der vrijwilligers
terug?
Volgens een uit Burgos ontvangen be
richt heeft Franco zich bereid verklaard
tot onmiddellijke terugtrekking van onge
veer dertig procent der vrijwilligers, die aan
de zijde der rechtschen strijden, hetgeen
neerkomt op terugtrekking van in totaal
ongeveer 10.000 man.
Goedkeuring van den Grooten
fascistischen Raad.
Volgens niet-officieele berichten acht men
het waarschijnlijk, dat de Groote Fascisti
sche Raad goedkeuring gehecht heeft aan
het beginsel van terugtrekking der Italiaan
sche vrijwilligers uit Spanje.
Het is echter mogelijk, dat dit besluit niet
uitdrukkelijk in een communiqué vermeld
wordt.
Het Joodsche ideaal aangetast. -
Heilige oorlog der Arabieren.
De formeele opstand in Palestina,
geschiedt, voor wat de Arabieren be
treft, thans onder de leuze van „hei
ligen oorlog".
De Arabieren voeren thans den
„heiligen oorlog": zij stellen zich als
moezjahidin in dienst van den Islam
en het nationalisme om het land van
den ongeloovigen vreemdeling te zui
veren. Deskundigen uiten als hun
meening, dat. als de regeering niet
snel tot een oplossing van het Ara
bische probleem komt, zij wel eens
in de noodzakelijkheid kan komen te
verkeeren, Palestina opnieuw te
moeten veroveren.
^en scherper vonnis van den bestaanden
toestand is nauwelijks denkbaar, zegt het
Hsb. Blijkbaar om te voorkomen, dat het
burgerlijk bestuur volkomen wordt verlamd,
heeft de Britsche regeering besloten, het
Britsche garnizoen in Palestina wederom te
vergrooten, thans met twee regimenten ca
valerie en vier bataljons infanterie. Men
kan ook thans niet verwachten, dat deze
maatregel herstel van de orde zal brengen.
Dat schijnt ook wel de overtuiging te zijn
van Mac Michael. deo gouverneur-generaal
van Palestina, die, nog eerst zoo kort in
functie, het noodig acht met de Engelsche
regeering overleg te plegen.
Er is thans grond voor het vermoeden,
dat de Engelsche regeering het beginsel der
verdeèling definitief weder heeft losgelaten.
Het bezoek, dat op het oogenblik Sajid Tau-
fik-al-Soewaidi, de minister van buitenland
sche zaken van Irak, aan Londen brengt ter
bespreking met de Engelsche regeering van
een volkomen nieuw plan betreffende de op
lossing van het probleem, kan daarop wij
zen.
De regeering van Irak heeft zich v. begin af
Slowakije, aan de Duitsche grens komt te
liggen.
De voornaamste taak der Slowaaksche
ministers zal zijn zich te verstaan met
de Tsjechoslowaaksche ministers over de
tijdelijke bestuursmaatregelen ter verze
kering van de toekomstige functies der
autonome Slowaaksche ministers.
De bezetting der Sudetenduit-
sche gebieden.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend dat heden, den Ssten
October, de Duitsche troepen herinnen met
den opmarsch in de resteerende nog te be
zetten Sudetenduitsche gebieden. De bezet
ting van de 4e zóne is gister voltooid.
Handgemeen tusschen Tsjechi
sche en Duitsche soldaten.
Naar gemeld wordt, heeft zich gisteravond
te Ratzdorf, dat over de Tsjechische grens
in zone 4 is gelegen een gevecht afgespeeld,
tusschen zes Tsjechische soldaten en drie
Duitsche soldaten. Bij dit gevecht, dat ander
half uur duurde, zouden drie Duitsche sol
daten gewond zijn waarvan een zwaar.
aan eigenlijk opgeworpen als bemiddelaar.
Het Iraksche ver-strekkende voorstel, dat
wij gisteren opnamen, zou, indien de Engel
sche regeering er op inging, den doodsteek
toebrengen aan het Zionistische ideaal van
een eigen, onafhankelijk Nationaal Tehuis.
Engelsche regeering moet beslissen.
De Engelsche regeering zal thans, naar
het schijnt, moeten kiezen en een besluit
moeten nmen Er heersoht in Palestina
chaos, en het valt niet aan te nemen, dat
Engeland den bestaanden toestand nog lan
ger kanlaten voortduren zonder dat zijn
reeds geschokte prestige verder schade
lijdt. De vrees is echter gewettigd, dat deze
beslissing niet zal uitvallen in het voordeel
der Joden, dat zij minder zullen krijgen
dan de kleine staat, die hun reeds in uit
zicht was gesteld.
Te Cairo is het Panaribische congres ter
bestudeering van den Palestijnschen toe
stand gisteren geopend. Verscheidene spre
kers deden felle aanvallen op de Britsche po
litiek in Palestina. Zij eischen den Heiligen
Oorlog. De zitting ontaardde in een betoo
ging en de aanwezigen traden ruw op tegen
Alloeba Pasja, den organisator van het con
gres, die hen tot kalmte aanmaande. De
meeste Arabische landen zijn op het con
gres vertegenwoordigd, met uitzondering
van Iran, Transjordanië en Saoedisch Arabië
Wrak op IJselmeer
gesignaleerd
DRIE OPVARENDEN AAN BOORD.
STORM BEMOEILIJKT DE RED
DING.
Sedert enkele dagen wordt de
„Hunze 13", een vrachtboot van de
GroningerRotterdammer stoom
boot Mij. „Hunze" te Groningen ver
mist.
Treurige ontdekking.
Er waren drie opvarenden aan
boord: de kapitein, J. Snelschop, de
stuurman J. Timmer en de matroos
H. Groene wol d.
In de buurt van Edam, ongeveer
acht kilometer uit de kust is een
wrak ontdekt, waarvan men aan
neemt, dat het afkomstig is van de
Hunze 13Men heeft n.1. na pei
ling vastgesteld, dat de lengte ge
heel overeenkomt met die van het
vermiste schip.
Nader vernemen wij, dat de Hunze Maan
dagavond van Amsterdam naar Groningen
is vertrokken; zij had Dinsdag of Woens
dagavond ter bestemder plaatse moeten aan
komen.
Ter redding.
Een marineboot is gistermorgen van Enk
huizen naar het wrak vertrokken.
De inspecteur van de reederij
Koppe die zich eveneens met 'n boot
van het loodswezen van Enkhuizen
naar het wrak heeft begeven, keerde
tegen twaalf uur terug en deed de
mededeeling, dat het gesignaleerde
wrak dat van de verdwenen boot
is...
Het wrak ligt geheel onder water,
het levert een groot gevaar voor de
scheepvaart op, zoodat men een
boei heeft aangebracht, op de plaats
waar het schip ligt.
Het slechte weer heeft de directie dor
Groninger-Rotterdammer Stoomboot Maat
schappij doen afzien van haar voornemen
om haar inspecteur, die te Amsterdam ver
toeft, naar het wrak te laten vertrekken.
Men zal beter weer afwachten en dan een
onderzoek ter plaatse instellen.
Hakenkruis op 't
voorhoofd gebrand
Bij kindje van acht maanden.
Brutale leugen zegt Berlijn.
Men is in Berlijn zeer gebelgd over zekere
gruwelberichten uit Tsjechoslowakije. Als
een provoceerende leugen van zeldzame bru
taliteit wordt de bewering van het. Engel
sche liberale lagerhuislid Acland betiteld,
die in het Lagerhuis meedeelde, dat hij uit
Praag kwam, waar hij een jonge Tsjechische
vrouw gezien had, wie men een hakenkruis
in de borst had gebrand, zegt de Msb.
Een kind van acht maanden zou men
een hakenkruis op het hoofd gebrand hebben
De „Mercury" gleed
veilig van moeders
rug het luchtruim in
OP WEG NAAR
KAAPSTAD.
Het merkwaardige Engelsche vlieg
tuig de „Mercury" een toestel dat
zich bij den start losmaakt van den
rug van een ander vliegtuig, is op
jacht naar drie records.
Men weet, dat de start van een
vliegtuig, volgeladen met benzine,
steeds groote moeilijkheden oplevert.
Men heeft nu een groot toestel ge
construeerd, de „Maya", dat zich met
een zwaren last in het Inchtrnim
kan verheffen. Deze last is een twee
de vliegtuig, i.c. de „Mercury", vol
belast met benzine, dat hoog in de
lucht zich van de „Maya" losmaakt
en dus de startmoeilijkheden van
den beganen grond ontwijkt.
Het is gisteren op weg gegaan naar
Kaapstad en bevindt zich volgens de
laatste berichten boven Makakoe in
Centraal Afrika.
Volgens een gisteravond te Londen ont
vangen bericht, had het vliegtuig in de eer-
sie 26 uur ongeveer 6400 k.m. afgelegd, dwz.
ongeveer tweederden van de reis.
Als de piloot van de Mercury erin slaagt
zijn vliegtuig tot Kaapstad in de lucht te
houden, zal hij het Sovjet Russische lange
afstandsrecord met ruim 100 kilometer heb
ben overtroffen. Hij zal dan ook het af-
stands record voor watervliegtuigen heb
ben verbeterd en ook heeft hij nog de kans
de snelste vlucht naar Kaapstad gemaakt
te hebben. De beste tijd tot heden is 45 uur
2 minuten.
DE START.
vor de ruim 10.000 kilometer is vlot ge
gaan, hoewel de Mercury zeer zwaar gela
den was. Echter veilig gleed de Mer
cury van moeders rug het luchtruim in,
negentien minuten, nadat het moedervlieg
tuig was opgestegen. De moeilijke klim
over de Atlas bergen, die op sommige plaat
sen 3000 meter hoog zijn, geschiedde zonder
ongelukken,volgens de berichten uit Ghat
in Noord Afrika.
Men verwachtte het toestel hedenmorgen
tusschen vier en zes uur in Kaapstad.
Het vliegtuig heeft voldoende benzine in
om zonder tusschen landing van Londen
naar Kaapstad te vlieden.
Dit nummer bevat 16 pagina's
Vl/EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Verwachting: Meest matige, tij
delijk nog krachtige wind,
uit W. richtingen, half tot
zwaar bewolkt, of betrok
ken, waarschijnlijk enkele
regenbuien, iets kouder.
'erdere vooruitzichten: Buiig
weer, matige tot krachtige
wind uit West.
LEIDERDORP IS VOOR EEN LUCHT
VAARTCENTRUM IDEAAL! VANAF
ELK PUNT BINNEN EEN HALF UUR TE
BEREIKEN.
B. en W. van 's Gravenbage
geven den raad in overweging tot
de regeering een adres te ridhten
van den volgenden inhoud:
„De raad der gemeente 's-Graven-
hage, er kennis van genomen heb
bende, dat de regeering, naast
de aanvankelijke gedachte, om een
centraal luchtvaartterrein aan te
leggen bij Leiderdorp, thans een
in de tweede plaats mogelijke op
lossing overweegt, n.1. de bestem
ming van Schiphol tot eenige
luchthaven voor het groote inter
nationale verkeer, dringt er op aan
deze subsidiaire oplossing niet te
aanvaarden, maar vast te houden
aan den aanleg van een luchtha
ven te Leiderdorp, waardoor zoo
wel het belang van 's-Gravenhage,
als het algemeen belang, op de
beste wijze zal worden gediend."
B. en W. zeggen in hun toelichting, dat
Leiderdorp de ideale ligging voor een
luohtvaartcentrum benadert, daar het op
ongeveer een half uur gaans ligt van de
groote steden. Schiphol is echter vanaf
Den Haag in 45 minuten, vanaf Rotterdam
in 60 minuten te bereiken. Deze laatste
verhouding miskent de beteekenis van
Den Haag en Rotterdam tegenover Amster
dam.
CENTRALE
VERWARMING
GOEDKOOPER, MAAR
OOK BETER, ZIJN
DE INSTALLATIES
DOOR ONS UITGE
VOERD.
TECHN. BUREAU
ALKMAAR - ROTTERDAM
Tel. 2197-3897 44504
DE V
