D Chevrolet GOOI WEG I N D Jac. Groote De kwakzalver en zijn wondermiddelen Oames-Heeren&Kinderonderldeeding fa. SCHMALZ, Schagen personenwagens en nog enkele trucks P. WAIB0EK Roosjes Succes Dameshoeden Hoornsche Crediet- Effectenbank N.V. die ouderwefsche BRIL „Het Groene Kruis" KOFFIE ENTHEE F! SDLEVELT 0FFRINGA.HART1" BREED HOORN Zaaigranen Pootaardappelen Spek met laurierbladen DE WERELD WIL BEDROGEN WORDEN! Pieter Langendijk dichtte op een wonderdokter het volgend veelzeg gend grafschrift: Hier legt een dokter, koud als lood; Die meesterknecht was van den Dood De zieken, die hij niet kon redden, Zijn opgesprongen uit hun bedden En volgden 't lijk tot aan het graf, Daer elk zijn dranken overgaf, En riepen met hun tien of elven: Slok op den brui en help u zei ven! Het magere lichaam gehuld in een zwarte samaar, het hoofd gehuifd door een zwarte doek, een gordel, waarop de figuren van den dieren riem zijn afgebeeld, een ivoren too- verstaf in de hand... daar staat hij voor ons, meester Barbanera, de mid- deleeuwsche kwakzalver, ons door den grooten Van Lennep op zoo meesterlijke wijze geschilderd in zijn Roos van Dekama. Daar staat hij, schijnbaar onaandoenlijk voor de grappen van het kermis-feestpubliek dat zich vergaapt aan de vreemde zaken, die op het tafeltje vóór den duivelskunstenaar zijnuitgestald en door zijn metgezel, den hansworst, aan het volk worden vertoond, het elixir longae vitae, de kraaienmergzalf, de Chineesche balsem en een dozijn andere praeparatcn. Ge weet het, Barbanera komt er in het verhaal niet best af, hij sterft den hongerdood en zijn kist met medicijnen valt zijn helper ten deel, die op zijn beurt de ge neesmiddelen tracht te slijten en zoo komen we te weten, dat zijn beroemde zalf niets an ders blijkt te zijn dan spek met laurierbladen Barbanera is dood en zirn zalf is al lang opgedroogd. Maar het gilde der rondreizen de oliekoopers is, aldus het orgaan van de Vereeniging tegen de Kwakzalverij, nog niet uitgestorven en menig goedgeloovig mensch is er nog in onze dagen voor te vinden,, een lief bedrag te betalen voor een wonder middel weinig verschillend van het spek met de laurierbladen uit veertienhonderd. De kwak door alle tijden... inderdaad, door de eeuwen heen hebben ze getracht, hun slagje te slaan, de wonderdokters, de kruid kundigen, de kwakzalvers, en er hun treurig bedrijf van gemaakt, arme tobbers te bewe gen, hun goede geld te besteden aan midde len, die in het gunstigste geval niets hel pen, dikwijls echter kwaal of ziekte verer gerden. Bedriegers... maar. menschkundige bedriegers! Want ze weten opperbest, dat ieder mensch ten slotte toch altijd twee zaken beoogt: maatschappelijke welvaart en lichamelijke gezondheid en wie met deze twee zaken aan de markt, komt vindt altijd luistergrage oo- ren, goedgeloovige zielen en geopende beur zen. We zullen de eerste categorie, die u aan boord komt met obligaties van Amerikaan- sche sporen, die nooit bestaan hebben of met aandeelcn van mijnen, die nooit gedolven zijn, laten voor wat ze is. De tweede interes seert ons meer, de categorie der geneesheeren zonder bekwaamheid en zonder bevoegdheid de geneesmiddelen zonder geneeskracht. Lichamelijke gezondheid is, zoo zeiden we, het benijdenswaardig bezit, waarnaar iedereen verlangt, die haar mist. Dat is een natuurwet en het ligt dan ook voor de hand, dat zelfs in de meest primitieve omgeving een lijder zijn vertrouwen stelt in ieder, die hem sugge reert, zijn ongemak op afdoende wijze te kunnen bestrijden. Aanvankelijk zien we dan ook de hoofden der huisgezinnen, de onbetwiste leiders im mers van de primitieve samenleving, als ge neesheer, als genezer van ongesteldheden op treden. Vertrouwd als ze waren met het ve- getale leven kenden ze menig kruid, dat, al dan niet toebereid, pijnstillend of genezend werkte. Wellicht werd menige ervaring uit gewisseld, vermoedelijk werd anderzijds me nig middel geheim gehouden en van vader op zoon overgeërfd, waarbij natuurlijk aller lei vormen van bijgeloof zich deden gelden. Hier zijn we nog op het terrein dei- huismiddeltjes, kamillenaftrekseï tegen kiespijn, honig te gen hardlijvigheid, eierdooier tegen hoest, diverse bladeren en oliën tegen brandwonden altemaal zaken, waarvan zelfs de Australi sche inboorling wel op de hoogte is. Doch als het religieuze.element in de geneeskunde te hulp wordt geroe pen door den natuurmenschdan komt do priester, de toovenaar, de medicijnman op de proppen en eischt de waardigheid van geneesheer al spoedig voor zich op. Zoo zien we bijvoorbeeld in het oude Grïe- k nland de geneeskunde vrij spoedig privi lege van de priesters, van wien sommigen zich allengs gaan specialiseeren tot genees heeren. Vermoedelijk zet dat kwaad bloed, althans deze geneesheeren scheiden zich af en vormen dan als Pytagoraëers en Ascle- piaden een afzonderlijke vereeniging met af zonderlijke wetten. De beroemde Galenus kwam uit deze vereenigingen voort. De me dische wetenschap gaat in die dagen ziender- oogen vooruit en het aanzien der geneeshee ren stijgt dan ook, vooral als een soort staats examen wordt ingesteld, waaraan iedereen, die zich als medicus wil vestigen, zich moet onderwerpen. Ook in het Romeinsche rijk regelt de staat de, bevoegdheid der geneesheeren, maar met het verval yan Rome komt de geneeskunde weer in handen yan priesters en monniken en hiermede is de deur voor de geneeskunde door onbevoegden weer opengezet. Want waar men om den een of anderen reden niet gediend is van kloosterlijke hulp of daarvan gedwongen verstoken moet blijven, daar ver schijnt de buitenlander, de Arabier, de Moor, de Israëliet' met zijn mengsels en tincturen, zijn talisman en amulets en menig goedge- rand geldstuk wordt ingeruild tegen een doosje mos, dat onder de buik van een pad is gebonden, het bloed van een vleermuis, een flacon slangenmerg of iels dergelijks. En het klooster? Er zijn kruidenboeken bewaard gebleven en eerlijk gezegd blijkt daar nu niet uit, dat de vrome vaders het bijster ver hadden gebracht in de genees kunde en hun verdiensten dan ook meer danken aan hun wijze van ziekenverzorging dan aan ziekengenezing. Al treffen we er natuurlijk menig recept aan, dat nog heden ten dage zijn waarde heeft behouden. Maar daarvoor behoeven we niet slechts naar de middcleeuwsche kloosters te gaan. Reeds in de bibliotheek van Asurbanipal, 500 voor Chr. vinden wc als middel tegen diverse kwa len allerlei voorschriften, die nog heden ten dage opgeld doen, al ontkomen we ook hier natuurlijk niet aan rariteiten als zalf tegen luizen, dikke melk tegen een ontstoken oog (denk het u in!) en toover- spreuken tot het „uitdrijven van den worm" die de kiespijn verwekt. Eerst tegen het einde der middeleeuwen ontstaat er weer een stand van geneeshee ren, die op zichzelf staat, al onderhoudt men nog altijd de relatie met de kerk. Dat intusschen aan de hoogescholen faculteiten dor geneeskunde worden ingesteld is een overwinning der wetenschap op zichzelf. De kerkhervorming verbreekt dan de band tusschen kerk en medische wetenschap en voortaan bekleedt de medicus een zuiver maatschap pelijk beroep. En daarmede het klinkt vreemd breekt voor den kwakzalver een gouden lijd aan. Want de geneesheer vraagt van zelf sprekend vergoeding voor zijn diensten en de apotheekcr kan het ook niet voor niets doen. Welnu, geen wet belet den rondreizenden wonderdokter, den man van het vak concurrentie aan te doen. Daar is allen maar een flink dosis brutaliteit, een abnormale woordenrijkdom en een paar stuivers grondstoffen voor drankjes en zal ven noodig voor en de eenvoudige ziel mis trouwt den inan van het vak en er is niets nieuws onder de zon offert gewil lig zijn goede geld voor de kwakzalversmid delen. Wie er de moeite voor over heeft kan in zestiende- en zeventiende eeuwsche kunst meermalen den kwakzalver uit die tijden tegenkomen. Wie kent niet de schilderij van Jan Steen, waarop een rondreizende kiezentrekker een arme drommel de kaak bijna uit elkaar getrokken heeft? De kwak heeft echter een taai leven en de verwenschingen van teleurgestelde pa tiënten laten hem koud. Veel zal hij er ook niet van bemerken, immers hij werkt op kermissen en markten, in 't algemeen over al waar volk en dus nering is. Daar heeft hij vlug genoeg de goegemeente om zijn staletje verzameld en aangezien hij groote woorden genoeg in den kraam heeft valt het hein niet moeilijk, de menschcn onder zijn bekoring te krijgen. Dan komt de negentiende eeuw met haar ontzaggelijke expansie van den menschelij- ken geest. De medische wetenschap fiiat met sprongen vooruit en langzaam aan breekt het besef zich baan, dat een ziek or ganisme nu eenmaal dokters hulp noodig heeft en door schadelijke of onschadelijke wondermiddelen dikwijls onherstelbaar 'be dorven kan worden. En als de strafwet zich met den charlatan gaat bemoeien wordt het heelemaal een bedrijf met risico. Hij reorganiseert dus de zaak. Hij mo derniseert zijn bedrijf. Want er mede uit scheiden, terwijl er, ook in onzen tijd, nog zoo lief mede te verdienen valt, daar denkt hij niet aan! Dat kan je gebeuren, als je leert fietsen! ALKMAAR Oudegracht 297 HOORN Dal 8 SCHAGEN Torenplein E 76 Alle Bank- en Effectenzaken. Moderne Kluisinrichting. Denkt aan uw gezondheid Draagt goede Onderkleeding! Wij verkoopen de bekende: Nederland, Co- mète, Derby, Benger en Scholl Engberts, Scholten kwaliteiten in Vraagt naar onze bekende JAEGER FLANELLEN EN BAAL Door onze Nederland organisatie beslist prima kwaliteiten voor de laagste prijzen. Bontmantels Bontkragen Vossen Vakkundig vermaken en repareeren van alle bontwerk ANGESTRAAT 72, ALKMAAR Hoek van den Boschstraat BONTWERKERS SINDS 1882 Ook in 1938 weer de meest verkochte wa gen ter wereld! Ondanks het feit, dat de productie van General Motors te Antwer pen nagenoeg geheel is uitverkocht, kunnen wij U nog verschillende modellen uit voorraad leveren. THANS voor U het meest gunstige oogen- blik om tot aanschaffing over te gaan!! Onze afd. GEBR. AUTOMOBIELEN heeft een groot tekort voor een ruime keuze; vraagt daarom direct vrijblijvend eens een inruilofferte! ALKMAAR. N.V. De Heldersche Graan- en Kunst mesthandel voorheen C. R. Keyser Co., Binnenhaven 64, tel. 106, Den Helder Vrijblijv. noteering af magazijnen op onze bekende condities: Laplatamaïs f 8.40 Maïsmeel f 8.40 Gerstemeel prima f 8.30 Voerroggemeel - 7.23 Voertarwe, zware blanke - 8.30 Haver geschoond - 6.50 Chevaliergersi, zware geschoond - 8.20 Voerrijst - 9.~ Gemengd Kippenvoer - 8.70 OCHTENDVOER C.R.K. - 10.- Varkensmeel A f 8.70 B f 8.60 C - 8.50 Kalvermeel met mineralen A f 10.— B - 9.50 Koeienmestmeel A f 8.70 B - 8.60 Koeienmeel 30—32 °/0 eiwit en vet - 8.80 Murwe Lijnkoek W.L., in kisten, netto 12% vet - 11.10 Wessanen's Weidekoekjes B 28-30% eiwit en vet - 8.75 Weidekoekjes Prins - 8.60 Gebr. Amerikaansche Lijnkoek - 9.60 Gebr. Zaansche Voorslaglijnkoek f 9.60 Vette - 10.10 Lijnzaadschilfers SYPESTEYN e.a. - 9.75 Gebr. Grondnotenkoek 55% f8.50 Schilfers 58%- 8.65 Gebr. Cocoskoek, blanke - 8.65 Soyaschroot Inlandsch - 8.25 Gebr. Palmpitkoek - 8 Tarwezemelen t 7.70 Tarwegrind - 7.70 Vischmeel „Hollandia" f 12.80 Haringmeel - 11.20 Diermeel SCHAGEN f 9.70 Carnarina N.S. - 11.20 Delftsche Voederkalk f 7.geslibd krijt - 1.80 TURFMOLM per pak - 1.30 Per 100 K.G. Gemalen en gebroken bruto voor netto. MAAL- EN PLETLOON van granen f 0.30 per 100 K.G. 10 October 1938 te Nieuwe Niedorp b. h. café van H. J. KOSSEN op Woensdag 12 Oct. '38 v.m. 10 uur, van Groote partyen NIEUW HOUT w.o. planken, vloer- en schot hout, latten, palen, enz. Alles best werk- en timmerhout. KOUDENBURG AMOUREUS Deurwaarders - Alkmaar. inniayiii i ii^a^iiiiiiiagtiiiiiiiiaiiiii i iiiüanuii Moderne glazen voor nabij en vérzien, uit één stuk geslepen, 6.00 per paar. Geplakte glazen beduidend goedkooper, bij: J. H. VRIELINK, HOOGZIJDE 115 SCHAGEN. Ziekenfondsleverancier. EBlSBraKBIEB Pr. Hendrikkade 26, A'dam. Steeds 't beste I is zoo DE TEMPERATUUR IN UW HUIS? Ben! U 's winters een kluizenaar Uw eigen huis? Is de helft van Uw huis niet te gebrui ken door de kou? Neem dan CEN TRALE VERWAR. MING en in Uw hele huis heerst een aangename temperatuur. Maar laat de aai\. leg dan door ons verzorgen, wij garandeeren U in alle opzichten een eerste klas installatie. Willen wij U even inlichtin gen sturen NV. Origineele en le nabouw ZAAI TARWE en ROGGE. Voor ontsmetting: GERMISAN en TUTAN. WITTE en BL. EIGENHEI MERS A. SCHAGERBRUG. TEL. 11 N.V, De Heldersche Graan- en Kunstmesthandel v.h. C. R. Keyser Co., Binnenhaven 64, flten Helder, vraagt voor kantoor JONGSTE BEDIENDE, mnl., Alleen schriftelijke solli citaties. Te koop gevraagd: BIGGENMERKEN, Br. m. prijsopgaaf. Tevens te koop aangeboden: Een beste versche Schot. Te bevragen bij JAC. VISSER Cz., Sijbekarspcl I d Te koop: Een z.g.a. nieuwe MIELE TUIMELKARN, inh. 100 1., bij C. KLEIN Azn., Stroeërweg 6, Wieringen. hebben steeds Aparte modellen Moderne tinten Grootste keuze Laagste prijzen L' ANGESTR. 72, ALKMAAR Hoek van den Boschstraal

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 8