Engelschen bezetten
Oud-Jeruzalem
De nieuwe koers in
Tsjeshn-Slowakije
PALESTINA
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Een verecnigdc staat
onder Britsche
leiding?
Spionnen bij het
Panamakanaal 7
Kemal Atafurk stervende
Prinses Juliana
weer hersteld
Honderden typografen
weer aan 't werk!
Economische vrede
óók noodzakelijk
De dubbele moord te
Vlissingen
Turkije sticht
industriecentrum
ing
Laan Schagen Tel. 20.
PONDERDAG 20 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 10705.
Uit9(,,e tfer N.V. Uitg.-Mif. ./Holland: Noorderkwartier"
EEN MOEILIJKE ZUIVE
RINGSACTIE IN STEGEN
EN ONDERAARDSCHE
GANGEN.
De zuiveringsactie in de oude
stad van Palestina heeft tot re
sultaat gehad dat de Engelsche
troepen de Arabische wijken
weer geheel hebben bezet. Een
veertigtal arrestaties is verricht.
Er zijn negen Arabieren gedood
en twee Engelschen gewond.
Een aantal opstandelingen is
door onderaardsche gangen, wel
ke nog uit den tijd van Salomo
dateeren, gevlucht. De stad zie^
er verlaten uit, de winkels zijn
gesloten, overal ziet men prik
keldraadversperringen.
Uit profest tegen de buitengewone mili-
m maatregelen heeft het Arabisch comi-
Moten tot een transportstaking in ge-
icel Palestina.
Een moeilijk werk.
Het doorzoeken der huizen in de oude
8d door afdeelingen politie onder leiding
j, an hooge politie-officieren zal waarschijn-
k verscheidene dagen duren, daar de re-
0® illen het voordeel hebben van de nauwe
raten en bazaars en van een grondige be-
ndheid met de onderaardsche gangen. Het
orzoeken geschiedt onder gevaarlijke om-
indigheden, in verband met de activiteit
verdekt opgestelde scherpschutters,
het dak der regeeringsgebouwen kon de
eciale correspondent van Reuter zien hoe
troepen, bestookt door dc rebellen, via
;en en gangen langzaam vooruitkwamen,
lerwijl alles op hun weg doorzoekend,
wijl een heliograat op den citadel hun
tructies seinde.
Brood uitgedeeld.
tinpUcn delegatie van gesluierde Mohamme-
lotsfr lansche vrouwen heeft een bezoek gc-
e op racht aan de militaire autoriteiten in de
wa! "Ie stad, om aan te dringen op verlich-
p di |n* van den nood der belegerde bewonersa
n en 'ster is in de bezette gebieden, waar de
ipen ''-strijders erg geleden hebben, brood uit-
aan !jee'd.
va, beorganiseerden tegenstand is niet gebo-
d n 'Üdens den Britschen aanval, maar toch
ee! snelvuur onmogelijk geweest, omdat de
even ^e"en zich dikwijls vertoonden bij hospi-
2ij] 'en en kerken. Waagde een Arabier zich
in d) 1 een dak, dan was hij verloren, want on-
iffen! Adellijk schoten dan de Britsche scherp-
amei tutters. Het werk in de regeeringsgebou-
(s en ging gewoon door. De journalisten za-
aati op et dak en deden daar hun waarne-
Sa: ^en-
In een door de rebellenleiding uitgegeven
uch an^munifiué wordt den Arabieren het ge-
fuik van electriciteit verboden, en wordt
|n gelast terug te kceren tot kaarsen en
Wampen, omdat, aldus het communiqué,
>t aan electriciteit bestede geld in de zak-
der Joden komt.
|EN VEREENIGDE STAAT ONDER
ITSCHE LEIDING?
Het deelingsplan Peel vervallen.
Boewei van officieele zijde een bevestiging
jtbreekt, en verklaard wordt, dat nog geen
Pport van de commissie Woodhead, welke
'1 Palestijnsche vraagstuk bestudeert, is
6Veo.rvan8en» schijnen er nieuwe, plannen te
Volgens de Daily Telegraph zal
bister MacDonald vandaag het kabinet
'uwe voorstellen ter goedkeuring voorlcg-
i. waarin wordt afgezien van het plan tot
va»»'i v.an Palestina, en besloten wordt
aatif "^dhaving van liet Britsche bestuur en,
lelijk? laagste doel de vorming van een
orfi«j "'gdcn staat onfier Britsche leiding,
kte^. Dei^staan(' ^aarlje geeft de verdeeling
ïoordl Fales,bna weer, zooals destijds in 1937,
uidtïf» c,°mrmssie p°el deze uitgestippeld had.
inkpfh ,.JV^Tn, eroP neer, dat men het land wil-
vest,n,«!I? f ?nJn ficn loodschen en Arahi-
hclLa» iS,aa 1)6 Arabieren zouden het acli-
ii i" t r njgen' met strook met
t lng naar zec, terwijl de stad Jaffa
••abisch zou blijven.
De Joden kregen een smalle strook
langs de kust met het landgedeelte
Galilea. De Britsche regeering zou
echter eenige steden in het Jood-
sche gebied tijdelijk onder Mandaat
nemen. (Op de kaart met een drie
hoekje aangegeven). Nazareth zou
Britsch worden. Eveneens werd een
corridor naar zee geschapen, waar
in de steden Lydda, Ramle, Bethle-
hem en Jeruzalem gelegen waren;
ook deze doorgang zou Britsch wor
den. De Joden zouden door dezen
corridor vrije doorvoer van goederen
krijgen langs den Egyptischen spoor
weg. Toen het plan bekend werd,
protesteerden hiertegen zoowel de
Joden als de Arabieren; de Joden
eischten zelfs expansie van meer
gebied op).
Wanneer de Arabieren en Joden elkander
later zouden verstaan, zou het Britsche man
daat opgeheven worden.
Al dien tijd, vanaf Juli 1937, handhaafde
de Britsche politiek het plan der commis
sie Peel, waartegen zooveel verzet is geko
men.
De Amerikaansche Joden.
De vertegenwoordigers der in Palestina
gevestigde Amerikaansche Joden zijn gister
bijeengekomen. De sprekers betoogden, dat
de Amerikanen naar Palestina waren geko
men om voor andere geloofsgenooten den
weg te effenen op de basis der Balfour-de-
claratic en de -overeenkomst met Amerika.
Zij deden uitkomen, dat Amerikaansche Jo
den 80 milliocn dollars in het land hebben
belegd en dat tijdens den wereldoorlog 6000
Amerikaansche Joden met het Joodsche le
gioen in Palestina hebben gestrdeen.
Alle Duitschers en Italianen
moeten uit de nabijheid.
De Amerikaansche militaire autoriteiten
nemen op het oogenblik de noodige maatre
gelen om de defensie van het Panamaka
naal te beveiligen tegen spionnen. De
eerste maatregel, die onder oogen wordt
gezien, is de uitzetting van alle Duitschers
en Italianen uit de militaire kanaalzone.
Een Oostenrijker. Fielmoser geheeten, die
de laatste twee jaar een brouwerij leidde
bij het militaire vliegveld Albrook Field,
is zonder opzegging verwijderd.
Het onderzoek naar de verrichtingen, van
de vier Zondag j.1. gearresteerde Duitschï-s
wordt inmiddels voortgezet. Hun signale
menten zijn naar New York gezonden," ten
einde uit te maken of er betrekkingen be
stonden tusschen hen en de spionnen, die
thans te New York voor het gerecht ver
schijnen. Men zal zich herinneren, dat deze
vier Duitschers gearresteerd werden, toen
zij foto's namen van fortificaties.
Uit Istanboel wordt gemeld, dat de toe
stand van Kemal Ataturk, den president
van Turkije, stationnair is. Men vreest
thans, dat het einde ieder oogenblik kan
komen.
HET VERDEELtNGSPJLAN PEEL VERVALLEN
arabisch? staat
joodsche staat
britsch mauüaat
stffiffjbém
ouder britsch
mahdaaz
ioodsche e/scm
voor expahs/e
vau meergebied
Zij zal de opening van het kleu
tercongres bijwonen.
Naar wij vernemen zal H.K.H. Prinses
Juliana de openingsplechtigheid van het
derde kleutercongres op 28 October a.s. in
Utrecht bijwonen.
Twee IJ-tunnels voor
Amsterdam
Besprekingen verloopen gunstig.
Naar het Volk verneemt, zijn de onder
handelingen tusschen de hoofdstad en het
Rijk over den bouw van twee IJ-tunnels in
een dusdanig stadium gekomen, dat een
beslissing ten gunste van den bouw zoo
goed als zeker is.
Zooals men weet, zullen deze tunnels,
waarvan één voor personenvervoer en de
tweede voor autp's dient, een verbinding
tot stand brengen tusschen de stad en den
overkant van het IJ. Het object, dat c.a.
IS millioen gulden zal kosten, beteekent
voor tal van werkloozen weer arbeid.
Regeering steunt plan van den
Bedrijfsraad.
Op initiatief van den Bedrijfsraad voor
de Typografie hebben de bij het collectief
contract in het boejvdrukkersbedrijf be
trokken vakorganisaties een regeling ont
worpen om, vernemen wij. 3 a 400 werkloo-
ze typografen weer in het bedrijf in te
schakelen. Er is reeds overleg met de re
geering geopend teneinde voor dit doel
noodige subsidies te verkrijgen en deze on
derhandelingen hebben veel kans van sla
gen.
De bedoeling is, aldus het Hsb., dat de
vak organisaties vóór 1 November a.s. op
gaaf krijgen van de 60-jarige typografen,
die vrijwillig met vervroegd pensioen wil
len gaan en dan door werklooze collega's
vervangen kunnen worden. Die het bedrijf
verlaten, krijgen tusschen hun 60 en 65e
jaar 65% van hun loon als 'wachtgeld en
daarna hun gewone volle pensioen.
Komt deze regeling tot stand waar
over ten slotte de typografen per referen
dum uitspraak moeten doen dan zal zij
voor het geheele land gelden.
Zestien landen gaan spreken
over internationale regelingen.
De intemationle kamer van koophandel
deelt mede, dat de jongste internationale
gebeurtenissen meer dan ooit de noodzake
lijkheid hebben aangetoond van een algc-
meene economische regeling. Derhalve zijn
twee commissies benoemd om de mogelijk
heid van opleving te bestudeeren, n.1. een
commissie voor handelsuitbreiding, welke
een gisteren onder voorzitterschap van den
heer Fentcner van Vlissingen hijeen is ge
komen en een politïek-monetaire commis
sie, welke gisteren voor het eerst bijeen
is gekomen onder voorzitterschap van
Winthrop W. Aldrich, voorzitter van den
raad van bheeer van de Chase National
bank van New York ter bestudeering van
plannen.
De vertegenwoordigers van zestien landen
hebben aan de besprekingen deelgenomen.
ALLEN, LINKS ZOOWEL ALS RECHTS,
ZIJN HET EENS GEWORDEN OVER
DE NOODZAKELIJKHEID VAN EEN
WIJZIGING DER BUITENLANDSCHE
POLITIEK DES LAND.
„Duitschland is onze
machtigste nabuur"
PRAAG. Sedert 30 September is
de geheele Tsjechoslowaaksche pers,
de linksche zoowel als de rechtsche,
het eens geworden over de noodzake
lijkheid van een wijziging der buiten-
landsche politiek des lands.
Zoo schrijft vandaag het tijdschrift Pritom-
nost, vroeger de vurigste voorvechter van een
Fransch-Engelsche oriënteering en de meest
verbeten tegenstander van het Duitsche na-
tionaal-socialisme: „Onze vroegere bondge-
nooten hebben ons iedere mogelijkheid ont
nomen om hun politiek te voeren. Wij zul
len die politiek niet voeren. Dat is natuur
lijk geen ideqjil, maar het is de noodzake
lijkheid. Onze buitenlandsche politiek zal
1 zich aanpassen aan den nieuwen toestand
en wij zullen steun verleenen aan wie het
ook zij, die die nieuwe politiek zal uitvoe
ren, omdat hij dat in ons belang zal doen."
In een ander artikel, getiteld „Neutrali
teit, niets meer. niets minder' schrijft het
zelfde tijdschrift: „Slechts een ding blijft
over voor het Tsjecho-Slowaaksch volk, de
neutraliteit, een oprecthe en absolute neu
traliteit, zonder uitvluchten. Duitschland is
onze machtigste nabuur, daarom zullen wij
daar een modus vivendi mee moeten vin
den. Na de opgedane ervaringen van den
rampspoedigen maand September hebben
wij niet den minsten lust ons in een front
te scharen, dat om politieke redenen anti-
Duitsch is". Na verder gewezen te hebben
op de nauwe economische banden, die in
den vervolge Tsjechoslowakije en Duitsch
land zullen vereenigen, vervolgt het tijd
schrift: „Tsjecho-Slowakije zal moetep sa
menwerken met Duitschland als producent
en als consument. Wij willen echter goede
ren koopen en verkoopen. Daarom moeten
wij economisch met iedereen samenwerken.
De neutralisatie van Tsjecho-Slowakije zal
ons den binnenlandschen vrede brengen.
Aanhangers van Benesj ontsla
gen.
Bij de spoorwegadministratie te Press-
burg zijn alle ambtenaren ontslagen, die in
contact hebben gestaan met het „systeem-
Benesj."
Presidentsverkiezing nog niet
mogelijk. Nieuwe grenzen
moeten eerst worden vastgesteld
Het volgende officieele communiqué is uit
Praag aan de pers verstrekt:
„Daar het nog niet mogelijk was de on
derhandelingen met het buitenland omtrent
de vaststelling der nieuwe grenzen te be
ëindigen, kon de Nationale Vergadering niet
worden bijeengeroepen binnen den termijn,
welke door de constitutie voor de verkiezing
van een nieuwen president is bepaald."
(Heden, twee weken na Benesj' aftreden,
had de Nationale Vergadering moeten wor
den bijeengeroepen om een opvolger te kie
zen).
De in het buitenland verspreide geruch
ten, dat Benesj Tsjechoslowakije zou heb
ben verlaten, zijn onjuist. Hij verblijft nog
steeds op zijn landgoed te Sezimovoesti bij
Tabor, waarheen hij zich direct na zijn af
treden had gegeven.
Von Ribbentrop ontvangt Tsje
choslowaaksche afgevaardigden
De Duitsche minister van buitqnlandsche
zaken Von Ribbentrop heeft gistermiddag
in het Fuchrerhaus te Muenchen, den Slo-
waakschen minister-president Tisso en den
plaatsvervangenden premier Durcanskv ont
vangen en een onderhoud met hen gehad.
In aansluiting hierop ontving von Ribben
trop de Karpatho-Oekrainschen minister
Badcynski.
Naar vernomen wordt, wettigt de tegen
woordige stand der besprekingen, die ge
voerd worden op initiatief van de regeering
te Praag, de hoop, dat de door Duitschland
en Italië gedane bemiddelingspogingen
spoedig zullen leiden tot definitieve rege
ling van de kwestie der Hongaarsohe min
derheden in Tsjecho-Slowakije. Het bezoek
aan Muenchen wordt te Berlijn een logi
sche voortzetting genoemd van de besprekin
gen tusschen Fuehrer en ministerpresident
Daranyi en tusschen Mussolini en graaf
Gzaky.
Dii nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Verwachting: Meest matige N.-
W. tot Z.W. of Z. wind,
gedeeltelijk bewolkt, weinig
of geen regen, iets warmer
overdag.
Verdere vooruitzichten.: Zacht
weer.
Verdachten worden in vrijheid
gesteld.
Op 4 Maart 1937 was te Vlissingen ontdekt,
dat het echtpaar Lauwereins in café Keer
sluis om het leven was gebracht en dat roof
vermoedelijk hiertoe de aanleiding was ge
weest.
Hierop zijn drie arrestaties gevolgd. De
gearresteerden waren L. B., B. P. de K. en
D. van T., allen uit Maassluis.
Deze verdachten zitten resp. sinds Augus
tus en December 1937 in voorarrest. L. B.
heeft een gedeeltelijke bekentenis afgelegd.
De justitie is er echter niet in ge
slaagd voldoende bewijsmateriaal bij
een te brengen, terwijl geen veroor
deeling mogelijk is uitsluitend op de
bekentenis van een verdachte.
De instructie is daarom j.1. Dinsdag geslor
ten en de verdachten zullen dezer dagen in
vrijheid worden gesteld.
Een vierjarenplan.
In Turkije zal binnenkort een nieuw cen
trum van industrieën worden opgericht, dat
gebaseerd zal zijn op de bruinkool voorraden.
Volgens een mededccling van den Turkschen
minister-president zal met de exploitatie van
de anderhalf jaar geleden ontdekte bruin-
koolvoorraden, van naar schatting 300 a 400
millioen ton zeer binnenkort een aanvang
worden gemaakt.
Onmiddellijk hierna zal worden overge
gaan tot het oprichten van talrijke industri-
ccle ondernemingen. Tevens zal een groote
eleetrischc centrale worden gebouwd met een
jaarcapacitcit van 400 millioen kilowatt-uur.
Voorts zal ingevolge de exploitatie der bruin-
koollagen een industrie voor de productie
van synthetische petroleum en benzine wor
den opgericht.
Tevens zal ook de productie van stikstof,
ammoniak, zwavelzuur en misschien ook van
kunstmeststoffen ter hand worden genomen.
De Turkschc regeering beoogt in het ka
der van het nieuwe vierjarenplan over te
gaan tot het oprichten van een locomotief-
en wagonfabriek. Hiermede zal in het begin
van het volgende jaar een aanvang worden
gemaakt, n.1. nadat de*ijzerfabrieken in Ka-
rabuk met de productie zullen zijn begon
nen, zoodat het benoodigde materieel hiervan
kan worden betrokken.
ITALIë VERBIEDT RITUEEL SLACHTEN.
Uit oogpunt van dierenbescher
ming.
De „Gazeta del Popoio" bericht, dat dc
Italiaansche regeering alle prefecturen van
het koninkrijk telegrafisch heeft doen we
ten, dat met ingang van heden het slach
ten volgens Joodsch ritueel verboden is.
Men weet, dat daarbij de Joodsche geeste
lijke de dieren met een mes doodt, zonder
ze te bedwelmen. Het blad voegt hieraan
toe, dat de bond van dierenbescherming te
Turijn en gezondheidsbureaux de aandacht
van de regeering op deze „afschuwwekken
de" handelwijze hadden gevestigd.
GÖRING HEEFT HET ZEER DRUK.
Geen tijd meer om te jagen.
Het secretariaat van veldmaarschalk Goe-
ring deelt mede, dat de veldmaarschalk
niet zal deelnemen aan het jagersfeest, dat
de Hainberg op 6 November zal worden ge
geven. Bovendien zal hij gedwongen zijn in
de eerstvolgende maanden de uitnoodiging
af te slaan voor beloogingen van partij en
slaat. Evenmin zal de veldmaarschalk kun
nen deelnemen aan congressen en verjaar
dagen, aangezien de door hem aanvaarde
taken al zijn werkkracht ppeischen.