lieuw vonnis
Spanje geen gevaar
meer voor Europa
Zeegevecht
ver
ijecho-Slowakije
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
i
Engelsche kust
van de vijf betwiste
den naar Hongarije terug
Chamberlain weer
naar Hitlcr
onder de
Duitscbe treinen rijden
dwars door Tsjecho Slowakije
lYl'ftlliMut
Het scheidsgerecht te Weenen doet
uitspraak in de kwestie met Hon
garije. Ongunstige beslissing
voor Tsjecho Slowakije. Versla
genheid te Praag, vreugde te Buda-
pest.
Gilleren heelt het Duitsch-Itali-
aaasche scheidsgerecht uitspraak
jidaan in de Tsjechisch-Hongaar-
jsche kwestie. Zooals te verwachten
■was is de beslissing in ongunstdgen
zin voor Tsjecho Slowakije uitgeval-
jlen. Slowakije verliest Kosice. Roe-
ienië wordt practisch afhankelijk
n Hongarije. Te Budapest heersch-
groote vreugde, te Praag daaren-
jen is men voor de zooveelste
maal diep verslagen...
lens het D.N.B. ons kaartje wijst
j den weg loopt de nieuwe grens
Igt:
de oude staatsgrens ten Z. van Bra-
a uitgaand, loopt de nieuwe grens ten
n de spoorlijn Bratislawa—Neuhausl
Zamky), buigt ten N.W. van Neu-
naar het N.O. en loopt dan ten N. van
8 tot aan de spoorlijn Lewenz (Lewice)
>hl (Zwolen). De steden Neuhausl en
■\komen bij Hongarije Ten O. van Lc-
wopt de grenslijn ongeveer 30 km. ten
fi.de tegenwoordige staatsgrens. Zij
ifan verder ten N. van Lucepec en
'Steffelsdorf (Riniav. Sobota) wélke
plaatsen eveneens weer Hongaarsch
i. Dan gaat. de grens naar het N.O.
de stad Jolsjwa in en bereikt bij Ro-
(Roznawa) het Duitscbe vestigings-
van de Intcr-Zeps. Naar het N. om-
zjï zij dan verder Kosice en gaat verder
ongeveer 30 k.m. van het spoorweg-
punt Satoraljauholv. aan de oude Hon-
:he staatsgrens. Dan loopt zij in Ooste
richting tot een punt Noordelijk van
ir (Uzhorod) en vervolgens naar het
n haar verderen loo loopt zij Noor
van Munkacs (Mukacewo) en bereikt
Jf -9- van het Roemeensche grensstation
ei de oude staatsgrens,
de omstreden steden blijven dus de
stad van Slowakije. Bratislava, zelf,
de oude bisschopsstad Neutra, zoome-
Karatho Oekraine de stad Sevljusch,
imliggende plaals binnen het. gebied
cpubliek Tsjecho Slowakije. Hongarije
Ie steden Neuhaeuscl, Lewenz, Lutsch-
Kaschau, Ungvar en Munkacs toegewe-
let geheele Hongaarsche koloniale ge-
weer naar Hongarije terug.
pi-
Te Praag
ilitieke kringen te Praag werd gister-
gezegd, dat men van oordeel is, dat
slissing van het scheidsgerecht te
;(a en verder gaat dan het ethnografisch
iel. dat te Muenchen is aanvaard,
echen, Slowaken en Rocthenen zullen
evenwel niet in een hoek laten drin-
zc-: dat hebben de minister-presidenten
iiijSlowakije en Roethenië te Weenen dui
laten merken. Door opbouwend
zullen de fouten van de vorige jaren
en goedgemaakt.
Verbittering in de Oekraine.
Ockrainers hebben een verklaring ge
leerd, waarin zij met bitterheid con-
ten, dat. de cessie aan Hongarije van
md en Mukacevo, welker omstreken
Oekrainers worden bewoond, en van
re Oekrainschc dorpen, in andere
nrlcn gelegen, met in overeenstemming
de ethnische beginselen, welke
'•den verkondigd als basis van een nieu-
'su politiek, welke na de conferentie van
nchen rnoest worden ingezet. 7.ii con-
leron, dat deze uitsnraak in strijd is
de gerechtvaardigde belangen van
ethisch Oekraine.
Voldoening te Budapestl
Hongaarsche minister-president is
aan. Hiï beeft zijn erkentelijkheid tc-
ver Duitschland en Ttalië uitgesproken
het feit dat 3 der 5 betwiste steden
ajgarije zijn toegewezen. Imredv maakte
vervolgens tot tolk der voldoening van
tongaren over de inlijving bij Hongarije
eenige honderdduizenden Hongaren,
waken, Roethenen en Duitschers, doch
verheelde- niet zijn teleurstelling over
Iteit, de beslissing der scheidsrech-
!!j '1- van Hongaren en verscheiden ste
il®! die vroeger Hongaarsch waren, hij
nieuwen staat Tsjechoslowakije doet
Toen hij deze verklaring aflegde, vanaf
het balkon van zijn ministergebouw, riep
het volk
„Geeft alles, geeft alles."
Imredy zeide daarop, dat slechts „de da
geraad van de Hongaarsche opstanding" is
gekomen. Hij wees erop, dat Hongarije geen
keus had en zeide, dat het nieuwe Hongarije
moet zijn bezield met een „nationalistischen
geest, het geweten van het ras en de chris
telijke moraal."
In Budapest heerschte den geheelen avond
een vreugdevolle stemming.
Nieuw onderhoud verwacht.
De politieke redacteur van de „Star"
meldt, dat Chamberlain voornemens
zou zijn een nieuw onderhoud met
Hitier te hebben. De redacteur ver
klaart te kunnen verzekeren, dat
Henderson, die nog steeds te Lon
den vertoeft, binnen enkele dagen
naar Berlijn zal terugkeeren met in
structies, die een hervatting van het
te. München aangeknoopte contact
beoogen. Van een dergelijke hervat
ting zou overigens niet voor Kerst
mis sprake zijn.
Het blad schrijft: „Wanneer het terrein ge
ëffend zal zijn, zal Chamberlain zelf de ver
antwoordelijkheid voor 't openen van onder
handelingen op zich nemen en streven naar
een nieuw onderhoud met Hitier. Dat on
derhoud zal de inleiding zijn tot een nieuwe
conferentie der vier mogendheden. De mi
nister-president wil een verdrag doen slui
ten, dat de vrede in Europa zou verzekeren.
Hij beseft echter, dat een dergelijk ver
drag niet onmiddellijk kan worden gesloten
en stelt zich voor, het in etappes tot stand
te brengen. Hij zal trachten Duitschlanös
toestemming te verkrijgen voor afschaffing
van het gebruik van gas in oorlogstijd, af
schaffing van luchtaanvallen op de burger
bevolking en beperking van de capaciteit
van bombardementsvliegtuigen."
Londen erkent Italiaansch
Keizerrijk
Britsch ambassadeur bij den
koning van Italië, keizer van
Ethiopië.
Chamberlain heeft in het Lagerhuis be
kend gemaakt, dat de Engelsche ambassa
deur in Rome geaccrediteerd zal worden bi]
„den koning van Italië en keizer van
Ethiopië".
De eerste minister voegde hieraan toe, dat
de premiers van Australië en Zuid-Afrika
hun goedkeuring hebben gehecht aan maat
regelen, die onder zijn gezien als bijdrage
tot den vrede.
UITSTEL INWERKINGTREDING VAN
HET BRITSCH-ITALIAANSCHE AC-
COORD NIET LANGER MOGELIJK.
Mussolini beloofde, Franco bleef
in do jongste crisis neutraal, ge
noeg om het accoord van kraoht
te doen worden, meent Cham
berlain.
„Engeland wankelt"
zegt Eden
Het Engelsche Lagerhuis heeft
gisteren de motie van de regeering,
waarbij het huis de inwerkingtre
ding van de Britsch-Italiaansche
overeenkomst begroet, aangeno
men met 345 tegen 138 stemmen.
Bij het indienen van deze motie zeide
ChamJherlain: Ik beschouw deze motie als
een stap in de richting van de pacificatie
van Europa. Het is wcnschclijk, dat. zij zoo
spoedig mogelijk behandeld wordt".
De oppositie had namelijk tal van be
zwaren gehad tegen onmiddellijke behan
deling.
Geen geschil meer met Italië!
Vervolgens zeide Chamberlain o.a.:
Sedert wij de overeenkomst aangingen
met Italië op 16 Maart j.1: ben ik zoo vrij
de meening te zijn toegedaan, dat er geen
geschillen meer waren tusschcn onze beide
landen. Het is echter duidelijk, dat wanneer
de verbetering in onze betrekkingen, die
zoo uitgesproken volgde op de afsluiting
van dit accoord, gehandhaafd wil worden,
een uitstel in het van kracht doen worden
der overeenkomst, -welk uitstel reeds langer
dan zes maanden heeft geduurd, ni'et voor
onbepaalden tijd gerekt kan worden. De
vraag, welke heden onder oogen gezien moet
worden, is niet, of dit een goed accoord is
of niet. Dat is reeds uitgemaakt voor zoover
het Lagerhuis betreft. De vraag, die wij
moeten overwegen is, of de tijd thans is
gekomen het accoord van kracht te doen
worden.
Uitvoerig ging Chamiberlain daarop de
geschiedenis der laatste maanden na.
Onder gelach van de oppositie zeide Cham
berlain vervolgens dat, wanneer het Brit-
sche plan tot terugtrekking der buitenland-
sche vrijwilligers uit Spanie thans niet in
uitvoering is. niet gezegd kon worden, dat
dit de schuld van Italië is.
Tegen de opvatting der oppositie in, die
bij de opvatting blijft dat Duitschland en
Italië in Spanie een fnscistischon staat wil
len vestigen, herinnerde Chamberlain aan
beloften van Hitier en Mussolini aan hem
persoonlijk.
Beiden hebben verklaard in het
geheel geen ambities in Spanje te
hebben. Spanje vormt in het geheel
geen bedreiging van den vrede
meer, de verzekeringen van Musso
lini en zijn houding 'tijdens den
jongsten crisis zijn voldoende om
het Britsch-Italiaansche accoord te
bekrachtigen.
Franco bleef neutraaL
Ook zou ik de leden van het Lagerhuis er
aan willen herinneren, aldus vervolgde
Chamberlain. dat korten tijd geleden, toen
Europa naar het scheen stond voor een
nieuwen oorlog, Franco een neutraliteitsver-
klaring aflegde, zeggende, dat hij de
Fransche grens niet zou schenden, tenzij hij
van dien kant werd aangevallen. Het schijnt
I' men,
EEN SPAANSCH SCHIP DOOR 'N HULP-
KRUISER VAN FRANCO BESCHOTEN.
Het aangevallen schip
gezonken
Londen: Een hevig kanonvuur,
ter hoogte van Cromer (Norfolk)
heeft gistermiddag een groote me
nigte naar de klippen gelokt. Met be
hulp van kijkers kon een kruiser
worden waargenomen in de nabij
heid van een schip, dat in rook ge
huld stond.
Later werd van het Britsche stoom
schip Monkwoord een mededeeling
ontvangen, volgens welke een gewa
pende kruiser meer dan een uur lang
het Spaansche stoomschip „Canta-
bria" onder vuur had genomen. Het
schip scheen aanzienlijke schade te
hebben opgeloopen. De kruiser seinde
met vlaggen: „Draai bij of ik vuur".
Als positie van de Cartagena werd
opgegeven een plaats op tien mijlen
ten noorden van den vuurtoren van
Cromer.
Vuurtorenwachter was de eerste,
die de kanonschoten hoorde.
Het was voor de inwoners van het kleine
Engelsche kustplaatsje'de sensatie van hun
leven. De vuurtorenwachter was de eerste
die kanonschoten hoorde, maar omdat het
zicht slecht was en hij aan dit geluid wel
gewend was, heeft hij er in den beginne geen
aandacht aan geschonken in de mecning dat
eeji of ander Engelsch oorlogsschip in de
buurt schietoefeningen hield.
Op de pier hadden zich inmiddels ook
eenige inwoners verzameld en plots kon men
een brandend schip onderscheiden dat van
korten afstand door een hulpkruiser bescho
ten werd. Het reddingstation ving draadloo
ze berichten op van schepen in de buurt die
elkaar reeds op het schieten attent maakten
en toen kwam ook bericht van den toren
wachter dat er een soort gevecht werd gele
verd, ofschoon de eene partij natuurlijk niet
terug kon schieten. De Cantabria heeft ge
tracht de haven te bereiken en de redding
boot van Cromer is uitgevaren om de op
varenden over te nemen, indien het schip,
dat zware rookwolken en vlammen uitstoot
te, de haven niet meer zou kunnen bereiken.
De reddingboot uitgevaren.
De reddingboot van Cromer is uitgevaren.
Zij kon de plaats van het zeegevecht in vijf
kwartier bereiken. In een door de „Monk
woord" opgevangen bericht van het Bel
gische schip „Adolphe Urban"' wordt mede
gedeeld. dat een gewapend koopvaardijschip
langszij de „Cantabria" lag. De „Cantabria"
was toen nog drijvende, doch een dichte
rook steeg van het schip op. De eerste scho
ten werden te Cromer omstreeks 3 uur in
den middag gehoord. Het vuren duurde on
geveer een uur.
De reddingboot terug.
De reddingboot van Cromer is later te
ruggekeerd met den kapitein van de „Can-
taria" diens vrouw en twee kinderen aan
boord. De rest van de bemanning van de
„Cantabria" was door een Britsch schip
dat op weg was naar Londen, aan boord
genomen.
De bemanning van de reddingboot deelde
mede, dat de „Cantabria" op dat oogenblik
een hopeloos verlaten wrak was. De Spaan
sche hulpkruiser, welke de „Canlabria" heeft
beschoten, is verdwenen.
Het admiraliteitsvaartuig „Penzance" van
de visscherijbescherming was tegenwoordig
bij de beschieting van de .Cantabria"
lette op, dat de internationale wet inzake
de territoriale wateren niet werd overtre
den.
Ook bleef het schip in de nabijheid om
eventueel te kunnen helpen bij het red
dingswerk.
In een interview heeft de kapitein van de
„Cantabria" medegedeeld, dat de aanvaller
een gewapende treiler was, welke zes stuk
ken geschut voerde. Gedurende twee en een
half uur werd de „Cantabria" beschoten.
Kort nadat de kapitein het schip had verla
ten is de „Cantabria" gezonken.
Ook de andere opvarenden gered.
De andere opvarenden van de „Canta
bria", die door de „Pattersonian" aan boord
waren genomen, zijn te Great Yarmouth
aan land gezet. Aan de kade stonden zie
kenauto's op hen te wachten, doch niemand
bleek gewond te zijn.
Zekerheid over den aanvaller.
Later werd nog meegedeeld, dat de „Can
tabria" afkomstig uit Santander, een schip
was van 5649 ton (bruto). Het is in 1919 ge
bouwd en heette oorspronkelijk Alfonso Pe-
rez. Het had pas een reis naar de Karazee
(Rusl.) achter den rug en het zou naar Le
ningrad gaan.
Aan boord van het schip bevonden zich 37
personen, waaronder drie vrouwen en vijf
kinderen.
Het aanvallende vaartui? was het motor
schip „Nadir" van de vloot van Franco.
Het Britsche schip „Pattersonian", dat op
weg was naar Londen, is omstreeks tien mi
nuten voor tien gisteravond voor Yarmouth
aangekomen en vroeg de reddingboot uit te
varen, om een aantal mensohen, waarvan
sommigen gewond waren, af te halen. De
reddingboot van Cromer heeft behalve den
kapitein met zijn gezin, ook den steward
van de „Cantabria" gered. De overige opva
renden zijn door de „Nadir" aan boord ge
nomen.
De „Cantabria" was met hallast op weg
van Immingham naar Londen.
Dit nummer bevat 8 pagina's
I
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Verwachting: Krachtige tot ma
tige, W. tot Z.W. wind, aan
vankelijk nog buiig weer,
vooral in het Noorden, la
ter gedeeltelijk bewolkt,
met weinig of geen neerslag
iets zachter overdag.
Verdere vooruitzichten: Onzeker
ons toe, dat de gebeurtenissen van Sep
tember het Spaansche conflict verder van
ons af hebben gebracht.
Nadat Chamberlain de Abessinische kwes
tie had aangeroerd en er op wees dat de
Volkenbondsraad in Mei heeft gezegd, dat
elke natie daardoor zelfstandig moest oor-
deelen, eindigde hij met te zeggen:
„Laat ons niet langer het denkbeeld
kosteren, dat wij eenigen staat op een af
stand wenschen te houden, en laat ei' aan
denken, dat iedere stap, dien wij thans
doen op den weg naar verwijdering der
wrijvingsoorzaken, de regeling der nog niet
bestaande kwesties gemakkelijker maakt".
Eden spreekt.
Toen Greenwood, de arbeidersafgevaar
digde verklaard had de rede van Chamber
lain met groot misnoegen te hebben aan
gehoord, nam Eden het woord.
Niemand in het Lagerhuis heeft een
grootere verantwoordelijkheid voor de po
litiek der niet-inmenging dan ik, zeide
Eden en daarom wil ik duidelijk maken,
dat ik de beslissing, welke de regeering:
had genomen, niet betreur. Integendeel: ik
geloofd, dat het Britsch-Fransche initiatief
het dreigende gevaar van een Europcesch
conflict heeft, afgewend en daarvoor be
hoef ik geen verontschuldiging aan te bie
den. In dit opzicht verschil ik van de ar
beiderspartij.
Verder zette Eden meen, dat het doel van
de Britsch-Italiaansche overeenkomst een
einde te maken aan den burgeroorlog in
Spanje, althans aan de buitenlandsche in
menging niet wordt bereikt.
De grootste Italiaansche hulp aan
Franco heeft nooit bestaan uit In
fanterie, maar uit technisch perso
neel en materiaal en helaas duurt
die hulp onverminderd voort, speci
aal ten aanzien van de luchtmacht.
Zoolang Italië zijn luchtleger in
Spanje heeft, kan niet gezegd wor
den, dat zijn inmenging werkelijk
beperkt is. De waarheid is, dat de be
langrijkste voorwaarde, die de regee
ring gesteld heeft niet is vervuld toe
juichingen). Wij hebben gewankeld
en niets kan dat voor de wereld
verborgen houden. Indien de pacifi
catiepolitiek nog langer door ver
schillende staten op verschillende
wijze wordt uitgelegd, bestaat de
kans, dat onze belangen en onze po
sitie in groot gevaar worden gebracht
Ik zou, aldus besloot Eden, verbete
ring in de betrekkingen met Italië
hartelijk toejuichen, maar ik kan
niet gelooven, dat het in het belang
van ons land 'is deze overeenkomst
onder de bestaande omstandigheden
in werking te stellen. Ik kan deze
politiek niet steunen."
Directe spoorverbinding tusschen
Oostenrijk en Silezië.
De onderhandelingen, welke te Kysperk
(Noord Bohemen) gevoerd zijn door Tsje-
choslowaakschc en Duitsche deskundigen
over het spoorwegverkeer in de bezette ge
bieden zijn gisteren geëindigd.
De Tsjechoslowaaksche treinen zul
len het recht hebben door zekere
Duitsche gebieden te rijden, doch
mogen er niet steppen.
Daartegenover zullen de Duit
schers op dezelfde voorwaarden het
recht hebben Tsjecho-Slowaaksch
grondgebied tusschen Silezië en 't
oude Oostenrijk te doorsnijden.
