Chamberlain
voort
jrfff
S G0&1/
i
Reynaud
Nieuwe verschrikkingen
in het Verre Oosten
n Halifax gaan
e Parijs praten
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Op uitnoodiging i chambcriain
pan de Fvansche regeering
de Fransche sfinx
Amerika voor
moeilijke beslissingen
Eenheid van het
Britsche Keizerrijk
niet verzekerd
Treinbotsing op
station van
Terborg
qV£RAL i
ARPAD MOLDOVAN
DE V
R I E S
Laan. Schagen. Tel.
TERDAG 5 NOVEMBER 1938. 83e Jaargang. No. 10719.
Jet VI.V. Uitg.-Mif. „RoHondt Noorderkworlier"
mtÊs&È
OP 23 NOVEMBER VER
TREKKEN ZIJ UIT LON
DEN IN GEZELSCHAP VAN
HUN ECHTGENOOTEN.
HET BEZOEK ZAL TWEE
DAGEN DUREN.
Parijs, 4 November. (A.N.P.).
De Fransche regeering heeft den
Britschen minister-president en
den minister van buitenlandsche
zaken nitgenoodigd een bezoek
aan Parijs te komen brengen.
Chamberlain en Halifax hebben
deze uitnoodiging aanvaard.
Zij zullen van 23 tot 25 November
te Parijs vertoeven en vergezeld
zijn van hun echtgenooten.
Reuter bevestigt uit Londen, dat
I Engelsche minister-president
ïamberiain en de minister van bui-
nlandsche zaken, Halifax, de uit-
oodiging van de Fransche regeering
ebben aangenomen.
De diplomatieke correspondent
fan Reuter verklaart, dat ten aan-
öen van de liin der besprekingen,
üe waarschijnlijk door de Britsche
en Fransche ministers zullen worden
pevoerd,' nog geen bijzonderheden
zijn bekend gemaakt. Ook is niet be-
end, welke ambtenaren de Britsche
taatslieden zullen vergezellen. Het
laat zelfs niet vast, of de reis door
mbtenaren zal worden meegemaakt.
In het algemeen zal het bezoek de
tegenheid bieden voor een verdere
[dachten wisseling over den toe-
fstand in Eurona. en de wereld, zooals
pie zich sedert de overeenkomst van
[Muencben ontwikkeld heeft. Ten
eele beteekent het hezoek ook een
^eantwoording van het bezoek der
r-'ransche ministers, die gedurende
öe crisis tweemaal naar Londen zijn
Dat de reis niet alleen poli
tieke beteekenis heeft, blijkt uit het
jeit, dat Chamberlain en Halifax van
|bun echtgenooten vergezeld zullen
zijn.
Zullen er belangrijke politieke
besprekingen gevoerd worden?
Uiteraard wordt deze onschuldige verkla
jn? van het aangekondigde bezoek in poli-
>ei<e kringen met verscheidene korreltjes
•out genomen, aldus de Londenschc corr.
an de N.R.Ct., Men twijfelt er niet aan of
"Iï!-n,8«e" nullen belangrijke politieke be-
Bani voeron- Er is daar immers alle
aieidmg toe. De geheel e politieke constel
latie van Europa is te München ingrijpend
veranderd en het is derhalve begrijpelijk,
dat de leden van de „entente cordiale" hun
houding tegenover de nieuwe vraagstukken
gezamenlijk willen bespreken. Zij, die ge
vreesd hebben dat Engeland na Muenchen
nieuwe paden zou inslaan, welke het van
Frankrijk zouden vervreemden, zullen dus
in het aangekondigde bezoek een zekere ge
ruststelling kunnen vinden. Het. schijnt een
duidelijk bewijs dat Engeland welke politiek
het ook moge volgen, in ieder geval zal trach
ten hand in hand met Frankrijk te blijven
gaan.
Het is wellicht niet te ver gezocht het be
zoek ook in verband te brengen met de goed
gegronde geruchten, dat Chamberlain van
plan is in de niet al te verre toekomst een
nieuwe ontmoeting met Hit Ier te arrangee-
ren. Vanzelfsprekend is het voor hem van
belang, voor hij dit plan ten uitvoer brengt
van den Franschen premier persoonlijk te
vernemen, hoe hij tegenover de met Hitier
te bespreken vraagstukken staat. Chamber
lain komt daardoor niet alleen sterker te
genover Hitier te staan, maar zal op deze
wijze tevens alle achterdocht, dat hij achter
Frankrijk's rug om zaken met Duitschland
wil doen, den kop in kunnen drukken.
ONZEKERHEID OMTRENT ZIJN PLAN
NEN. IS HIJ DE OPVOLGER VAN
DALADIER.
Heel Frankrijk, ja heel de wereld wacht
met belangstelling op de daden van den
nieuwen minister van finantiën. Reynaud,
den man die op zoo ongewone wijze door
Daladier naar voren is geschoven en waar
voor de Fransche regeeringsleider een an
der lid van zijn Kabinet opofferde.
Hoe Reynaud het denkt klaar te spelen
om het lek geslagen scheepje van Frank
rijk's finantieel beheer, weer zeewaardig te
krijgen is voor ieder een raadsel.
Uitdrukkelijk heeft Daladier verklaar!
een sanecring te willen bereiken zonder
wisselcontröle.
Reynaud blijft dan ook niets anders over
dan:
1. besnoeiing der uitgaven1:
2. schepping van nieuwe bronnen:
3. maatregelen tot verheffing van het
bedrijfsleven.
Dat men ook in Duitschland het gevaar
van. een eventueel kabinet Reynaud voelt,
kan blijken uit enkele Duitsche perscom
mentaren, welke nu reeds wijzen op de
verstoring in de goede gang van het vredes
werk in Europa door een mogelijk heengaan
van Daladier.
Intüsschen zwijgt Reynaud in alle talen,
en laat. de wereld' geheel in het onzekere
over den weg welke hij de Fransche econo
mie zal opdrijven.
In regeeringskringen goed georiënteerde
waarnemers betwijfelen of Reynaud met
deze drie wegen, welke hem door de ver
klaring van Daladier nog zijn opengelaten,
genoegen te nemen en verwachten een
scherpen strijd in de boezem van de regce-
ring, waarvan dan de groep Reynaud vrij
wel dictatoriale maatregelen eischen en
het parlement langdurige volmachten wil
afdwingen, terwijl Daladier en zijn vrienden
langs lijnen van geleidelijkheid willen
trachten de moeilijkheden op te lossen.
Het ziet er, verklaart men, naar uit dat
Reynaud het pleit zal winnen en dat Dala
dier öf water in z'n wijn zal moeten doen
óf heengaan.
JAPAN VERKLAART HET NEGEN-
MOGENDHEDEN PACT DOOD.
NAAR EEN NATIONAAL-SOCIALIS-
TISCHEN STAAT. AMERIKA'S
HANDELSBELANGEN IN GEVAAR.
De rede van Konoje, den leider der
Japansche politiek, waarin hij het
negen-mogendheden-pact als 't ware
heeft dood verklaard en gezegd te
streven naar een politiek van natio
nale eenheid, met als einddoel de
vorming van een Japansch-Chineesch
-Mandsjoerijsch economisch en mili
tair blok, heeft in Amerika groote on
gerustheid gewekt. Zooals men weet
hadden negen mogendheden, waar
onder Amerika, Engeland en Japan,
door »en verdrag de politiek der open
deur, dus de vrije handel in China,
plechtig bezegeld. Janan is thans van
meening, dat door de gewijzigde om
standigheden in het Verre Oosten
alleen de Japansche regeering en
geen ander heeft te bestissen, wat er
in China moet gebeuren en dat de
tijd van de „open deurpolitiek" voor
bij is. Hierdoor komen de belangen
in China van Amerika en ook van
Engeland ernstig in het gedrang.
GEHEIME STUKKEN OPENBAARI
De Amerikaansche regeering heeft thans
den inhoud van geheime slakken openbaar
gemaakt, die betrekking hebben op een con
ferentie der negen mogendheden tc Brussel
in 1937. Reeds toen heeft Janan verklaard
dat het geen verzoening met China wenschte
en zijn eigen gang zou gaan.
•Overigens komt in de gepubliceerde do
cumenten duidelijk tot uitdrukking, dat het
negen-mogendheden verdrag slechts moree-
le verplichtingen met zich medebrengt, en
dat niet besloten is lot sancties tegen een
mogendheid die het verdrag zou schenden.
In de publicatie ziet men thans een ge-
haar, om Japan er aan te herinneren, dat het
negen mogendhedenverdrag naar Ameri-
kaansch inzicht nog steeds geldig is.
Wat zal Amerika doen?
Men is van meening, dat Amerika thans
drie wegen openstaan:
1. Trachten met de voornaamste
Europeesche mogendheden een een
heidsfront te vormen.
2. Geheel alleen een actie onder
nemen voor de verdediging van de
zuiver Amerikaansche belangen.
3. Toegeven aan het Japansche
streven en afzien van de traditio-
neelc politiek van Amerika en
China.
Over geen der drie oplossingen is men 't
nog eens. Zoowel de eene als de andere
zal van Amerika groote. opofferingen ver
gen. Daar d politik der Amerikaansche
regeering gericht is op versterking van dc
Monroeleer in geheel Amerika, is de vraag
die zich opwerpt, of de verdedigingslijnen
in de Stille Zuidzee door den wensch van
Japan, een groot Aziatisch rijk te schep
pen bedreigd worden.
De tweede vraag is van economischen
aard: Zal de liberale politiek van Huil de
aanvallen, die zij van alle kanten heeft te
verduren, kunnen weerstaan? Als Japan
erin slaagt, een autarkisch stelsel in het
leven te roepen, dat ook China omvat,
vraagt men zich af of het voor de Vereen.
Staten niet de beste oplossing zou zijn, zich
te richten naar de these volgens welke he'
Amerikaansche continent beter dan elk
ander een politiek van „help U zelf" kan
voeren.
Men verwacht omstreeks 10 November
een antwoord op de Amerikaansche nota
van 6 October, betreffende het waarborgen
der Amerikaansche handelsbelangen in
China op basis van de open deurpolitiek.
alsmede betreffende het negen-mogendhe
den verdrag.
Geheel in den liin van de nieuwe Ja
pansche politiek die in nationaal-snciahs-
tische reching gaat venvacht men dat Ja
nan eenvoudig zal antwoorden, dat het
verdrag niet meer van dezen tijd en dood
is.
Britsch-Amerikaansch overleg?
Gisteren heeft de Britsche ambassadeur
Lindsay een bezoek gebracht aan het Ame
rikaansche departement van buitenlandsche
/aken. Dit feit heeft de geruchten versterkt
dat overleg wordt gepleegd tusschen de
staten-onderteekenaars van het negenmo-
gendhedenverdrag met het doel een ge
meenschappelijke houding aan te nemen
tegenover de pogingen van Japan de open
deur in China te sluiten.
Huil zelf heeft echter gezegd, dat hij van
meening is. dat het bezoek verband hield
met Engelsch-Amerikaanschc handelsbe
sprekingen, welke, naar hij verder zeide,
Twijfel omtrent
Zuid Afrika's houding
De „Daily Mail" zegt van gezag
hebbende zijde te hebben vernomen,
dat de Zuid Afrikaansche regeering
tijdens de jongste dagen van inter-
nationale spanning de Britsche re
geering zon hebben medegedeeld,
neutraal te willen blijven in een
eventueele Duitsch-Engelschen oor
log.
Deze mededeeling schijna te zijn gedaan
toen de crisis haar hoogtepunt had bereikt.
Zelfs zoover zou men in Zuid Afrika heb
ben willen gaan om asylrecht te geven aan
schepen van alle mogendheden, dus ook b.v.
aan Duitsche oorlogsvaartuigen.
Deze houding der Zuid-Afrikaansche re
geering wordt te Londen min of meer als
een verraad aangevoeld. Althans heeft zij
in diplomatieke kringen veel beroering ge
wekt.
Officieele tegenspraak.
Reuter is door de Southafrica House of
ficieel gemachtigd te verklaren, dat er geen
waarheid schuilt in te Londen verschijnende
bladen, dat de Unie van Zuid-Afrika in ge
val van een Europeeschen oorlog neutraal
zou blijven en dit de. Britsche regeering
heeft medegedeeld.
Door verkeerden wisselstand
DRIE REIZIGERS EN LEER
LING-MACHINIST GEWOND.
Gisteravond om half negen zijn op
het station Terborg, de treinen uit
Winterswijk en Arnhem, welke on
geveer getijktijdig binnenloopen, ten
gevolge van een foutieven wissel
stand met elkaar in botsing geko
men. Vier personen werden hierbij
gewond.
De trein uit Winterswijk stond voor het
perron reeds stil, toen de trein uit dc rich
ting Arnhem binnenkwam. Met zulk een
vaart botste deze op den Winterswijkschen
trein, dat de bagagewagen hiervan in het
derde klasse rijtuig schoof. Men mag van
geluk spreken, dat zich op dat oogenblik
niemand in de vernielde compartimenten
bevond.
De spoorlijn Doctinchem-Winterswijk heeft
enkel spoor, doch voor het station ligt een
dubbel stel rails, zoodat de treinen hadden
moeten wisselen.
De gewonden.
Mej. Miedema uit Silvolde en W. A. Wil
link uit Winterswijk, de heer Tjeenk Willink
uit Winterswijk, die allen in den Arnhem-
in het laatste stadium verkeeren, hoe de
afloop daarvan ook moge zijn.
Japan zet zich schrap.
De „Nieuwe Orde" is thans de leuze van
den dag in Japan. De „Jomioeri Sjimboen"
meldt in dit verband, dat de actie voor de
vestiging eener nieuwe orde een definitie
ven vorm aanneemt. Men wil het doel be
reiken door een nationale reorganisatie en
de vorming van één enkele, machtige poli
tieke partij. Het blad verwacht, dat einde
December een organisatiecommissie voor
de nieuwe Totalitaire partij zal worden in
gesteld, waarbij men niet alleen van de
diensten van politici gebruik zal maken,
maar ook van die van financiers, industri-
eelcn en vertegenwoordigers van weten
schap en journalistiek. De vorm dus van de
fascistische opbouw in Italië.
De eerste secretaris van het kabinet, Aki-
ra Kazami, voert reeds besprekingen met
verschillende kringen en met de ministers.
Amerika vergroot de oorlogs
industrie.
President Roosevelt heeft gisteren aange
kondigd, dat de marinewerven te New Or-
leans en de fabrieken voor pantserstaai in
West Virginia weer aan het werk zullen
worden gezet. Tijdens den oorlog hebben
deze fabrieken gewerkt.
Ook deelde de president mede. dat het
bouwen van oorlogsschepen zal worden ver
sneld. Volgens hem is de tijd, welke ver
loopt tusschen het toestaan van de cre-
dieten door de volksvertegenwoordiging en
het van stapel loopen der oorlogsbodems te
lang.
Dit nummer bevat 16 pagina's
6, J O, 13 CT. PER HALF ONS
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Verwachting: Krachtige tot ma
tige W. tot Z. wind, zwaar
bewolkt tot betrokken, waar
schijnlijk eenige lichte re
gen, weinig verandering in
temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Zacht
weer.
schen trein zaten, en de leerling-machinist
De Koe, die op do machine van den trein
uit Winterswijk stond, liepen allen snij- en
schaafwonden op aan het hoofd, doch de
blessures waren niet van emstigen aard. Een
verpleegster, die zich in den Winterswijk
schen trein bevond, verleende onmiddellijk
de eerste hulp. Naar ter plaatse mede door
dokter ten Bosch verbonden te zijn, werden
de vier genoemde personen per auto naar
huis vervoerd. Ecnigc andere reizigers liepen
builen en schrammen op.
Bumpers in locomotief gedron
gen.
De matericele schade, vooral aan de loco
motieven, is zeer aanzienlijk. De bumpers
van de machine van clcn trein uit Arnhem
drongen in den locomotief van den anderen
trein en braken af. De goederenwagon van
den trein uit; Winterswijk liep bij de bot
sing uit de rails. Het treinverkeer heeft als
gevolg hiervan aanzienlijke vertraging. Do
doorgaande reizigers werden per autobus
naar de plaats hunner bestemming vervoerd
Het opruimingswerk, waartoe een materiaal-
wagen uit Arnhem is gerëquirécrd, zal ge-
ruimen tijd in beslag nemen. Het treinver-
keer zal echter geen vertraging ondervin
den, omdat de andere sporen vrij zijn.
FOTOGRAFISCH KUNSTATELIER
NIEUWE N I E D O R P
Speciaal adres voor artistieke f o to's en
v er g r o o tin g en.
Geopend dagelijksook s Zondags.
Bestellingen voor St. Nicolaas
gelieve zoo spoedig mogelijk te
doen.
CENTRALE
VERWARMING
ELKE DAG, ELK UUR,
ELKE MINUUT, WOR
DEN DOOR ONS, AL
LEEN EN UITSLUI
TEND CENTRALE
VERWARMINGS
INSTALLATIES GE
MAAKT.
TECHN.BUREAU
ALKMAAR ROTTERDAM
Tel. 2197—3897 44504
