DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER eepsrampop Imeer J|rkomen Heilig Joodsch bezit vernield het centrale vliegveld ortgeldleening aan Frankrijk DE WRAAK DER NAZts Nieuwe strenge maatregelen tegen de [oden De duisternis om vJJeerbericht Kemal Ataturk overleden Tienduizend Joden gearresteerd rCoin'diiL Laan. Schaden. Tel. 20. 'dagenJACr 11 NOVEMBER 1938. 83e Jaargang. No. 10724. Jer RV. Uitg.-Mif. „>ioHon<Js Noorderkworiier" Radii dt Ri Philï bet. ïi'uilpi dei$ icfje e U d« G Bur. rinses juliana" overvoer bijna een motorschip. •er had zijn boordlichten verkeerd geplaatst, lerdagavond is het instructie- d i it geftnig *oeg er het Icine v pel bo iren,! rdéja .Prinses Juliana" van het dcc rwijsfonds voor de scheepvaart, leze week met de leerling-matro- die aan boord worden opgeleid, oefentocht maakt, te Lemmer he jekomen. De nses kapitein van de de heer J. Salo- is Juliana", s, rapporteerde, dat hij op onge- drie mijl afstand van de ha- jvan Lemmer, even ten zuiden het einde van het in uitvoering dijkgedeelte van den Noord polder, dat bij Lemmer begint, het laatste moment een ernstige ivaring met een klein onbekend leven motorschip, heeft voorko- Aii| rofcJ boeit] i bij i in 2rlei rinses Juliana" voer tegen half acht le vaart in de richting van de ha- Lemmer. Op ecnigen afstand ver een rood en een wit licht, die zeer lorden, sneller dan van een in tegen- elde richting varend schip verwacht rden. Kapitein Salomons liep naar dajAird, doch tot zijn groote verbazing afstand van de „Prinses Juliana" dat het stuurboordsein gegeven was eji(j Iwekkend snel korter. slechts eenige tientallen meters itand bleek, dat een klein motor- wenvaartuig, dat de beide boord den verkeerd geplaatst had, ars voor de „Prinses Juliana" wil- oversteken. Door uit alle macht ir stuurboord te wijken en door- de schipper van het onbekende blijvi ilorvaartuig op het laatste oogen- ik zag, dat het verkeerd ging en iet' ij 1 osbo ZOOYI 011111 m snel trachtte naar bakboord te le Y. jken, werd voorkomen, dat de ]iej rinses Juliana" dwars over het an- e sre schip heen voer. h E gevolgen hiervan zouden voor het klei- wc iip catastrophaal geweest zijn, daar de uitsc enden zicli in den zeer donkeren h naar alle waarschijnlijkheid niet c la hadden kunnen redden. De kapitein Ie „Prinses Juliana", die verklaarde ge- 191 de de zestien jaren, dat hij als gezag- men ei. van instructievaartüig van het rijsfonds op Zuiderzee en IJsselmeer gevaren, een dergelijke ernstige fout f|an len binnenschipper nog niet te hebben eniaakt, heeft den schipper van het on- ide motorvaartuig gepraaid en hem op elac ^llt gewezen. Daarop heeft deze zijn llichlcn goed geplaatst. Nederlandsche bankgroep neemt 100 millioen gulden schatkistbil jetten over. de heeren Ni lan o.n troi iciu arf aar wij vernemen hebebn Jia ndelssohn en Co.. Amsterdam en de Ne- landsche Handel Maatschappij N.V., met ^weten- c'ocb zonder medewerking van u-ai ^etkUandschc Bank, een bedrag van D.OOO.OOO schatkistbiljetten van den Fran- 'e'i v,aat overgenomen, 'cze schatkistbiljetten hebben een loop- van drie maanden en kunnen, naar 'tier 'ZC van c*e FranscIie regeering. viermaal 1 ons voor een periode van drie maanden, rden verlengd. biljetten luiden in guldens. De terugbe- ing zal naar keuze van den houder ge- niodèn in guldens of in goud. Nobelprijswinnaars aangewezen De Nobelprijs voor Natuurkunde 1938 is door de Academie van We tenschappen toegekend aan den Ita- Haanschen professor Enrico Fermi voor zijn werkzaamheden op het gebied van nieuwe radio-active ele menten; die voor letterkunde werd toegekend aan de Amerikaanschc schrijfster Pearl Buck. Peai'1 Buck heeft vooral bekendheid ^?r Tvorvi>n door haar China-romans. aan een waarvan ook de succesfilm „Goede Aarde" ls ontleend. llöEc Volprijs voor chemie voor het jaar zal ter beschikking worderi gehouden ,°iü eventueel in 1939 te worden verleend. ANTI-JOODSCHE RELLETJES IN HET GEHEELE DERDE RIJK. MILLIOENEN SCHADE. ZWIJ GENDE MENIGTE SLAAT HET GEORGANISEERD OPTREDEN DER NATIONAAL-SOCIALISTEN GADE. VERONTWAARDIGING IN AMERIKA. Uit alle deelen van Duitschland ko men berichten over het verbranden van synagoges en Joodsche zaken. Gesproken kan worden van een ge organiseerde vernieling van Joodsch bezit in het Derde Rijk. Voor milli- oenen schade is aangericht. De re geering spreekt van een „spontane aotie", de verzèkeringsmaatschap- pijen weigeren elke vergoeding, daar van overmacht sprake zou zijn. De regeering bereidt nieuwe Jodenwet- ten voor, die, naar verluidt, buiten gewoon streng zullen zijn. Göbbels heeft gisteren bevel gegeven, dat de vernielingen moeten worden ge staakt. Algemeen is men echter van oordeel, dat de gevolgen van de on doordachte daad van den Poolschen jodenjongen te Parijs, in hun volle zwaarte op het hoofd der overige Joden zullen neerkomen. BINNEN 48 UUR MüNCHEN UIT. Alle Joden te München hebben zich vóór gisteravond -zes uur bij de politiebureaus moeten aanmelden en er de sleutels afge ven van hun woningen en garages. Voorts werd hun 48 uur gegeven om München te verlaten. Deze 48 ur zijn op 10 November des middags om 4 uur ingegaan. Vele Joden hebben hun woningen en ho telkamers moeten verlaten. Er zijn nog eenige particuliere huizen in brand gesto ken. 500 personen, allen Joden, zoowel •mannen ais vrouwen, zijn gearresteerd. De regeering bijeen. Vooraanstaande leden der regeering, o.m. Hitier, Goering, Hess, Goebbels en von Rib ben trop zijn gisteravond bijeengekomen om maatregelen te beramen, welke teg^n de Joden zullen worden genomen. Verwacht, wordt, dat deze maatregelen heden zullen worden afgekondigd. Tn offi- ciecle kringen gelooft men, dat zij zeer streng zullen zijn. Te Berlijn werd ondanks de waarschuwing van Goeb bels ook gisteravond nog geplunderd. Eerst laat was de politie den toestand meester. In de Tauentzienstrasse, een bekend win kelcentrum. stond een groote menigte te kij ken naar hoeden en jassen, die van de twee de verdieping van een groote winkelzaak naar beneden werden geworpen. Sommige kijkers hielnen zichzelf aan wat zij van hun gading dachten Niemand is toegestaan foto's te maken van de vernielingen. Vertegen woordigers van Londensche bladen, die dat toch deden werden gearresteerd, doch later in vrijheid gesteld. „Wij weten van niets". Een verantwoordelijk ambtenaar van het ministerie van propaganda heeft gezegd dat het juist is, dat het ministerie van propaganda de verantwoordelijkheid op zich neemt voor do gebeurtenis sen van gisteren, maar, aldus voegde hij hieraan toe, het minis terie van propaganda hebben geen mededeèlingen bereikt over plun deringen van Joodsche zaken. De po litie zal in gevallen van plundering zeer zeker zijn opgetreden. In andere steden is het mogelijk nog er ger dan in Berlijn. In Frankfort a. Main, is niet één Joodsche winkel gespaard geble ven ook particuliere woningen moeten het ontgelden. Men trekt met houten hamers en lange staven rond onder het geroep van „Dood aan de Joden." Een zwijgende menigte, slaat de betoogers gade. 4Te Berlijn werd gaandeweg het centrum der operaties ver 1 plaatst naar de wijk der confectiezaken. Heele troepen dringen de huizen binnen en vernielen alle ramen. Rinkelend vallen de scherven op straat, sommige straten zijn er als het ware mede overdekt. Een menig te van honderden personen slaat het schouwspel onbewogen gade. Niettemin kan men op menig gelaat een uitdrukking van nauw verholen afkeuring lezen. In do Markgrafenstrasse in hot centrum van Berlijn hebben in burger* gekleede nati- onaal-socialisten de meest uiteonloopende voorwerpen uit de vensters van Joodsche firma's op straat geworpen. Een voorbij ganger werd bijna getroffen door een schrijfmachine, die uit de tweede verdie ping gesmeten werd. In de naburige Kro- nensfrasse hebben de nationaal socialisten bontwaren weggehaald. De uithangborden van ritueele Joodsche restaurants zijn ka pot geslagen. De aangerichte schade wordt reeds op verscheidene millioenen R.M. ge raamd. De algemeene indruk van neutra le zijde kon niet anders zijn, dan de overtuiging, dat men niet heeft willen verhinderen, dat goed georga niseerde benden ongeveer 24 uur tijds kregen om het Joodsche zaken- bezit radicaal te vernielen en een wederopbouw onmogelijk te ma ken, zegt het Hsb. Htt Heiligste verwoest. In Joodsche kringen zal de verontwaardi ging en verbittering vooral bijzonder groot zijn, wegens het feit, dat hoogstwaarschijn lijk alle synagogen in Duitschland min of meer volkomen vernield en op vele plaatsen zelfs verbrand zijn. Te Berlijn alleen zijn twaalf synagogen. Wij zijn er niet in ge slaagd tot nu toe betrouwbare inlichtingen te verkrijgen, T>f er nog één van deze twaalf niet is verwoest. Door eigen waarneming konden wij constateeren. dat drie der groot ste geheel of gedeeltelijk zijn uitgebrand, nl. die in de Fasanen-. die in de Prinz-Regentcn en die in de Franzsbaderstrasse. De laatst genoemde is ook een architectonisch kunst- werk van hooge waarde, zeer oud en vol kostbaarheden. Zij is volledig door brand vernield. Een internationaal probleem. Politieke kringen toonen zich zeer gere serveerd. Men wacht thans op de wetten en verordeningen, die Goebbels in zijn oproep heeft aangekondigd. Niettemin kent men in zekere Duitsche kringen den gebeurtenissen „historische beteekenis" toe. Men zegt zelf wel, dat zij haar weerslag in de gelieele we reld zullen hebben. In diezelfde kringen ver klaart men, dat in verband met den aanslag te Parijs het Joodsche probleem voortaan zuiver Duitsch, maar een internationaal vraagstuk is geworden, dat elk land zal heb ben op te lossen. Tot dusverre heeft men in politieke kringen deze opvatting niet met zooveel stelligheid tot uiting gebracht. Verontwaardiging in Amerika. De Duitsche anti-semistische betoogingen hebben algemeene afkeuring gewekt in de Vereenigde Staten. Amerikaansche kringen zijn verontwaardigd over het „georganiseer de" karakter der betoogingen. Men is van meening, dat Duitschland over de geheele wereld haat zaait tegen het huidige regiem in Duitschland. In de Joodsche kolonie te New York, waar tal van personen familie in Duitsch land hebben heerscht hevige beroering. In de buurt van het Duitsche consulaat is de ordedienst op discrete wijze versterkt. De meening van het Joodsche wereldcongres. Havas meldt uit Genève, dat het Jood sche wereldcongres gisteravond een commu niqué heeft gepubliceerd, waarin wordt ver klaard, dat liet zich. terwijl het den aanslag met doodelijken afloop betreurt, welke een Poolsche Jodenjongen heeft gepleegd, op een lid der Duitsche ambassade te Parijs, zich verplicht ziet met kracht te protesteeren te gen de hevige beschuldigingen, welke bij deze gelegenheid door de Duitsche pers te gen het geheele Jodendom worden gericht en vooral tegen de vergeldingsmaatregelen, welke thans genomen worden tegen de Duit sche Joden". Na er .aan herinnerd te hebben, dat talloo- ze Joden tijdens de vervolgingen der laat ste jaren werden gedood, betoogt het Jood sche wereldcongres, dat de werkelijk ver antwoordelijken voor de misdaad te Parijs degenen zijn. die deze vervolgingen ver heerlijken door niet op te houden te predi ken, dat geweld boven recht staat. Dit nummer bevat 8 pagina's Kamerleden dringen op meer openbaarheid aan. Schiphol, Bo degraven of Leiderdorp? Meeningen blijven zeer verdeeld Uit de couranten heeft men verno men, aldus het voorloopig verslag bij de verkeersfondsbegrooting, dat de regeering de stichting of het bevor deren van de stichting van een cen traal vliegveld overweegt. Ter ver heldering van het openbaar debat zou men het echter algemeen bijzon der op prijs stellen, indien de minis ter de Kamer volledig zou willen in lichten omtrent hetgeen de regeering heeft gedaan om tot de sticht'ing van een Centraal vliegveld te komen, omtrent den huidigen stand van za ken en omtrent 's ministers opvat tingen betreffende deze kwestie. Eenkele leden vragen waarom de minister tot ander inzicht is gekomen en hij Leider dorp niet meer schijnt tc verkiezen. Ceen centraal vliegveld? Sommige leden verklaarden niet in te zien, dat aan een centraal vliegveld behoefte bestaat en gaven daarom de voorkeur aan handhaving van den bestaanden toestand. De keuze van Schiphol als het eenige vlieg veld voor internationaal luchtverkeer acht ten zij voor Rotterdam volstrekt verwerpe lijk, terwijl naar hun oordeel Leiderdorp zoowel van Rotterdam als van Amsterdam te ver verwijderd ligt. DE BILT SEINTJ Verwachting; Zwakke tot ma tige wind, uit Zuidelijke richtingen, half tot zwaar bewolkt, of betrokken, waar schijnlijk droog weer, kans op mist in den nanacht, in den morgen wellicht iets kouder, weinig verandering in temperatuur overdag. Verdere vooruitzichten: Weinig verandering. Turkije rouwt HEDEN VERKIEZING VAN EEN NIEUWEN PRESIDENT. Kemal Ataturk, de eerste president en hervormer van Turkije is na een vrij langdurige ongesteldheid gister morgen op zestig jarigen leeftijd te Istanboel overleden. Voor zijn ver scheiden was de staatsman, die aan een leverkwaal leed, volkomen bui ten bewustzijn. Wijzen sommige leden op de schade welke het binnenlandsch luchtverkeer zal lijden, door een centraal vliegveld, andere leden stemmen in met het denkbeeld van één vliegveld voor internationaal luchtverkeer. Dan moet echter de plaats van dit inter nationale vliegveld gelijktijdig rekening houden met de belangen van Amsterdam en Rotterdam. Schiphol, aldus deze leden, voldoet aan deze voorwaarde niet. Kiest men Schiphol dan offert men de belangen van Rotter dam op aan die van Amsterdam, hoewel de eerstgenoemde plaats veel meer internatio naal georienteerd is dan de 'aatste. Ten slotte merkten zij op, dat, indien Schiphol wordt gekozen, daarmede 'tevens vervalt het bijkomstig voordeel, dat wel bereikt zou kunnen worden als Leiderdorp tot centraal vliegveld wordt bestemd, n.1. dat de mili taire luchtvaart zou beschikken over twee eigen vliegvelden, te weten Waalhaven en Schiphol. Bodegraven? Somimige leden betwijfelden, of de om geving van Leiderdorp voor het stichten van een nieuw vliegveld wel centraal ge noeg is gelogen. Zij zouden aan 'den om trek van Bodegraven de voorkeur geven, mede met het oog op zijn ligging ten op zichte van reeds aangelegde en nog aan te leggen rijkswegen en de belangen van Utrecht en het achterland va.n Utrecht. Verscheidene leden gaven als hun oor deel te kennen, dat Rotterdam over een eigen vliegveld en wel bij Overschie moet kunnen beschikken, zeker wanneer Schiphol, maar ook indien Leiderdorp als inlernatiónaal vliegveld wordt aangewezen. Een havenstad als Rotterdam kan een vliegveld niet ontberen. Andere leden meenen, dat noch Leider dorp. noch Bodegraven Rotterdam zullen kunnen bevredigen. Zij zeggen: Schiphol moge later zijn ontstaan dan Waalhaven, het is het best geoutilleerde vliegveld van Nederland, heeft 't meeste verkeer, is gun stig gelegen en heeft een goeden naam in het buitenland. Bij het inrichten van een nieuw vliegveld enkele kilometers Zuide lijker, zouden de belangrijke in Schiphol geïnvesteerde kapitalen verloren gaan. Tenslotte wordt gevraagd de stichting van een vliegveld in Zuid-Limburg te be- vorderen. KEMAL ATATURK. Mustafa Kemal, zooals de president oor spronkelijk heette, was de ziel van de nati onalistische beweging in Turkije. Op 29 Oct 1923 werd de republiek uitgeroepen en be noemde de groote nationale vergadering Mustafa Kemal tot den eersten president der republiek. (Ataturk beteekent „eerste Turk".) In Juni 1926 werd een samenzwering te gen Ataturk's leven ontdekt, doch in Novem ber 1927 herkoos men met algemeene stem men den populairen president. De verslagenheid in het land is algemeen. Alle vlaggen wapperen halfstok. De mos keeën zijn vol, duizenden komen gebeden uit spreken. Waarschijnlijk zal het stoffelijk overschot Zondag of Maandag worden overgebracht naar Ankara, waar het zal wofden bijgezet. Parlement kiest een opvolger. Het parlement zal heden om 11 uur bijeen komen om den nieuwen president der re publiek te kiezen. De meeste kans om opvolger van Ataturk te worden, heeft generaal Ismet Isneunu, de 58-jarige oud-premier, die gedurende langen tijd met Ataturk heeft samengewerkt. Alle Weensche synagogen verwoest. Ale synagogen in Weenen zijn vernield op slechts één uitzondering na, die in het centrum der stad. Naar verluidt werd in alle synagogen brand gesticht met behulp van brandbommen. De arrestatie van Jo den gaat voort. Alle mannelijke .Todeh be neden de 60 jaar, die worden aangetrof fen op straat, in trams en zelfs in de wo ningen. die door de politie, welke door SS- lieden wordt bijgestaan, doorzocht worden, worden in arrest gesteld. Het Hsb. meldt, dat sommige Joden naar de bosschen van Weenen zijn gevlucht, om aan arrestatie te ontkomen. Er zijn geen officieele cijfers gepubliceerd omtrent het aantal arrestaties; het wordt echter geraamd op ten minste 10,000. Naar verluidt zullen de gearresteerde Jo den worden overgebracht naar een nieuw Oostenrijksch concentratiekamp in do steen groeven van Mauthausen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 1