C'o ii I
itakingsbevel in
'rankrijk gehandhaafd
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Deftige titel op
een koopje
lorgenochtend begint de groote strijd
Japanscb offensief op komst
Polen beeft 'f niet tegen
Duitschland
„Edda"-kousen verboden
Duitsch bewapeningsplan
in voorbereiding
Waarom zoo n
hooge bankgarantie?
Een financieringsplan
voor kolonisatie
Laan. Schapen. Tel. 20.
jflSDAG 29 NOVEMBER 1938. 83e Jaargang. No. 10739.
fa HV. Uitg.-Mif. „Vtollnnd» Noorderkwartier"
ONVERZOENLIJK STAAN DA-
LADIER EN DE VAKBONDEN
TEGENOVER ELKAAR. - AUTO
BUSDIENSTEN EN ONDER-
GRONDSCHE SPOORWEGEN
DOOR DE REGEERING OPGE-
EISCHT.
Elk nar stijgt de spanning in
Frankrijk. Daladier en het vakver
bond worden steeds onverzoenlij
ker. De regeering is vastbesloten
strijd te leveren en de bonden hand
haven het stakingsparool.
Daladier meent steun te vinden
|n de veronderstelling dat ook on-
ler de arbeiders weinig eenstemmig-
teid heerscht en de regeering con
stateert zelfs een toenemend verzet
egen de stakingsplannen. Het C.G.T.
leeft een open brief aan Daladier
lezonden, waarin het zijn „algemee-
ne mobilisatie" als onnoodig veroor
deelt. De staking berust zeggen
Jouhaux en de zijnen, niet op politie
ke gronden, maar op zuiver econo
mische, nml. verzet tegen den aan-
ral op de 40-uren-week.
srigens is het nop niet te voorzien, wei
invloed de waarschuwende redevoerin-
an Daladier en de Monzie op de massa
n uitoefenen. Kr wordt in de laatste 24
7.eer veel pressie uitgeoefend om nog 'n
!K te zoeken, waardoor staking kan
en vermeden.
Echter, het bestuur van het Fran-
te vakverbond, dat in den namid-
ag in vergadering bijeen is ge
feest, heeft echter besloten het te-
>n 30 November uitgegeven sta-
ingsbevel te handhaven.
Ernstige waarschuwing van oud
minister Frossard.
zeer ernstige waarschuwing is door
oud-minister van arbeid, Frossard, den
van de socialistische en radicale
welke zeer nauw verwant is aan de
listen, uitgesproken, waarin hij gezegd
dat, indien het Woensdag een nieuwe
trüari wordt, thans van links, het ge-
is met het regiem. Hij zegt geen oogen-
te kunnen gelooven, dat de staking
lapen.
Metro- en autobusdiensten opge-
eischt.
regeering neemt geen halve maatrege-
letro- en ondergrondsclie spoorweg-
autobusdienstcn zijn opgeeischt.
zullen geen troepen worden gebruikt
e staking te breken, doch de autobus
os zullen zwaar worden bewaakt en op
on afstand zullen cordons worden ge
ld ter beschouwing van de werkwilli-
Tevens zullen sterke afdeelingon mo-
garde patrouilleoren langs alle be-
'ijke autobusroutes. De sleutelstations
de Metro zullen eveneens zwaar be
kt worden. Mogelijk zullen eenige klei-
tations worden gesloten.
Van betrouwbare zijde wordt ge
raamd dat thans 12.000 man beschik
baar zijn te Parijs en in de onmid
dellijke omgeving voor de handha
ving van de orde. Deze manschap
pen hehooren tot de mobiele garde
erwijl voorts politie in burger aan
wezig is, republikeinsche gardetroe-
n en gewone troepen.
Voor en tegen.
aantal organisaties heeft bekend gc-
t dat zij vijandig staan tegenover het
beeld van een algemeene staking op
'ovember. O.a. de Nationale bond van ta-
iverkoopers. welke meer dan 15000 le-
telt en de radicale bond van ainbtena-
gepensionneerden.
bond van musici en qrlieslen te Parijs
't verklaard deel te zullen nemen a^n
&lgemeene staking.
bond van spoorwegpersoneel heeft aan-
0|)fligd, dat de spoorwegarbeiders de vei-
en de orde zullen handhaven. De
orwegovergangen zullen bewaakt wor-
De „intransigeant" bericht, dat slechts
procent van de si>oorwe.garbeiders hot
'ingsi>arool zullen nakomen en dat de
oen loop vrijwel normaal zal zijn.
e nationale vereeniging van onderwij-
heeft besloten het. parool der algemoe-
slaking op te volgen. Zij plaatst zich
•bis op het terrein van strijd tegen de
Meereien en wil aan haar actie geen
lel politiek karakter toekennen.
)p scholen zullen gesloten zijn, schrijft
I syndicaat, „Neen," zegt de minister
II 0Qderwijs, zonder uitzondering gaan
de scholen Woensdag open. Ook al strijd
over de ruggen der schoolkinderen dus!
Postmenschen staken!
In een oproep aan de leden deelt het be
stuur van den nationalcn bond van post-,
telefoon- en telcgaafpersoneel mede, dat
Woensdag de diensten niet zullen function-
nceren, wat de minister van P.T.T. ook
mag denken en zeggen.
In een vergadering der gedelegeerden van
typografen bij de Parijsche bladen is een
stemmig besloten, dat van Dinsdagavond
tot Woensdagavond gestaakt zal worden en
dat de bladen Woensdag niet zullen ver
schijnen.
Renault ontslaat alle 28000 ar
beiders.
De directie der Renault-fabriekcn heeft
een schrijven gezonden aan elk der 28.000 ar-
beiders der fabrieken, waarin met name
wordt verklaard.
„Door op Donderdag 24 November het werk
neer te leggen, hebt gij de overeenkomst ver
broken, welke u met onze Maatschappij ver
bindt. Wij kunnen van deze daad slechts
acte nemen, zooals wij u op 21 November
door aan plakbrieven in en bij de fabriek heb
ben. medegedeeld. Indien gij wenscht te sol-
liciteeren naar een betrekking bij onze maat
schappij, zoudt gij er wel aan doen in den
ingesloten omslag het hierbij gevoegde ver
zoek in te zenden. Dit zal ons in staat stel-
nieuwen werkkring aan te bieden".
Groote instellingen open.
De groote magazijnen, de banken, crcdiet-
instellingen en verzekeringsmaatschappijen,
zullen Woensdag den gelieelen dag in geheel
Frankrijk geopend zijn. Hun normale werk
zaamheden zullen verzekerd worden.
Uitstel tot 6 December?
De „Union socialiste et republicaine" waar
van Paul-Boncour voorzitter is, tracht Dela-
dier te bewege, het parlement op 6 December
bijeen te roepen en de C.G.T. de algemeene
staking tot dien datum uit tc stellen.
Daladier waarschuwt de autori
teiten.
De minister-president heeft een telegram
gezonden aan de prefecten cn alle chefs van
dienst, waarin hij er aan herinnert, dat de
neerlegging van het werk een ernstige fout
zou beteekenen, welke den ambtenaar, die
er zich aan schuldig maakt, voor ontslag in
aanmerking zou doen komen.
Daladier verzoekt ten slotte in het bijzon
der melding tc maken van „iedere propa
ganda, welke beoogt do stopzetting van het
werk uit te lokken".
Hier en daar de proefstakingen
opgeheven.
Alle stakers in het district van Rijsscl zijn
weer aan liet werk gegaan. Verwacht wordt
dat heden de toestand in het district van Va-
lenciennes normaal zal zijn.
In het Scheldebekken blijft de toestand
verbeteren, de bijna 21.000 arbeiders van An-
zin, Doughy, Vicoigne en Crespin hebben het
werk hervat. Er hebben zich geen incidenten
voorgedaan.
Een Engelsche persstem.
In Engeland ziet men algemeen de Fran-
sche gebeurtenissen als koren op den molen
van de dictatuurstaten. Het is goed te we
ien, dat Daladier een krachtige houding
aanneemt. Reeds heeft deze houding niet
nagelaten een kalmeerenden invloed uit te
oefenen. Woensdag ligl nog 24 uur van ons
af en intusschen zal misschien het gezond
verstand de overhand krijgen. Dit is de
hoop, die de vrienden van Frankrijk zullen
koesteren zegt men.
De „Times' schrijft, dat, als de regcering
om de dringende staking te voorkomen zou
aftreden of de eenmaal aanvaarde politiek
zou prijsgeven, dit zou neerkomen op ver
raad aan de rechten van het parlement "en
de kiezers.
CHINEEZEN BEREIDEN ZICH VOOR.
Schenen de laatste dagen de Japanners
met allerlei tegenslagen te kampen te heb
ben, thans blijkt uit Chineesche berichten,
dat de Japanneezen het voornemen hebben
een offensief te ontketenen op alle fronten,
troepen worden daartoe samengetrokken,
niet alleen nabij Hankau en Kanton, maar
ook in andere centra.
Teneinde de militaire operaties te ver
gemakkelijken, richt het Chineesche opper
commando twee hoofdkwartieren te velde
in, een aan den Noordelijken oever van r'|
.Tangtse, en een aan den Zuidelijken oever.
Momenteel wordt slechts hier en daar ge
vochten. Volgens een bericht uit Tokio, heb
ben de Japanneezen de zuiveringsoperaties
langs de Cbineesch-Britsche grens van Hon-
kong voltooid. Het gros der troepen is op
het oogenblik op weg naar Kanton. De
Chineezen lieten duizend dooden op het ter
rein achter. Voorts hebben de Japansche
troepen de dorpen Tsjoemtsjoen aan den
weg HongkongKanton, en Sjatau ten
Noorden van Kauloen bezet.
Begeerlijke buit: de antimoon-
mijnen.
Volgens berichten van gezaghebbende Ja
pansche zijde is Japan voornemens, door te
dringen tot de antimoonmijnen in Zuid-Chi-
na en, wanneer deze mijnen in bezit geno
men zijn, een Japansch antimoonmonopolie
in te stellen. Het grootste deel van de Chi
neesche antimoon komt uit de provincie Moe-
nan. Het metaal komt ook in geringe hoe
veelheden voor in Kwangsi en Yoennan.
De strijd aan de grens van Hong
kong.
De kaart geeft de operatics weer der Japan
ners op welke wijze zij met behulp van hun
oorlogsbodems hun landingstroepen verdeeld
hadden om het grensgebied bij de Britsche
Kroonkolonie van Chineesche troepen te
zuiveren.
De zuiveringsacties zijn ten zuiden van
Tsckloeng nog in vollen gang, aan de Brit
sche grens zijn deze echter geëindigd. De
Britten hebben de handen vol om de vluch
telingen verder naar Santin, Sjoengtsjoe en
Kauloen te vervoeren. Do Japanners schon
den de grens van het schiereiland Kauloen
dat deel uitmaakt van de Britsche kroonko
lonie Hongkong.
Op de kaart is dit gebied gearceerd aange
geven, terwijl met zwarte blokjes de grens
overschrijdingen zijn aangegeven.
Duitsche pers ziet in Poolsch
Russische toenadering een forma
liteit.
„De PoolschRussische verklaring over
de wederzijdsche betrekkingen wordt in
Duitsche politieke kringen slechts weinig
besproken. Men ziet er in hoofdzaak in een
bevestiging van de verdragsverplichtingen,
die beide staten tot dusverre jegens elkaar
hadden. In overeenstemming met het beken
de Duitsche standpunt, dats treeft naar be
vordering van elke poging tot handhaving
van den vrede, schijnt men hier over deze
verklaring, waarin men een vermindering
van het oorlogsgevaar ziet, niet onvoldaan
zijn De gissingen in 'n deel der builenland-
sche pers, volgens welke de verklaring als
moeten worden, worden in Duitsche politie
ke kringen ongegrond geacht."
De pers spreekt in gelijken zin. Het Ham
burger Fremdenblatt verbergt echter zijn sar
casme niet. Het schrijft: Van Poolsche zijde
schijnt het de bedoeling te zijn van Moskou
de verzekering te krijgen, dat de Sovjets
zich zullen othouden van iedere propaganda
der komintern. Wat een dergelijke verzeke
ring waard is, weet men."
Reorganisatie Duitsche
Evangelische kerk
Lecken-Synode komt binnenkort
bijeen.
Het staat, naar de Berlijnsche corr. van
het Hsb. verneemt, thans vast, dat binnen
kort de leeken-svnode van dc Duitsche Evan
gelische kerk zal bijeenkomen, met het doel
tot een volledige reorganisatie van deze
kerk te besluiten. Geruchten over door mi
nister Kerrl uit te vaardigen disciplinaire
strafmaatregelen, tegen predikanten, die
den eed op Hitier niet hebben willen afleg
gen, worden niet bevestigd.
Misplaatste populariteit door het
gebruik van den naam van Goe-
ring's dochtertje.
Op officieel verlangen zal men in Duisch-
land naar een anderen naam moeten om
zien voor de „Edda"-kouscn, genoemd naar
liet dochtertje van gcneraal-veldmaarschalk
Goering. Bij de geboorte van Edda adver
teerden twee zaken, óén te Berlijn cn éen
te Hagen in Westfalen, onmiddellijk den
verkoop van „Edda'kousen. Laatstgenoem
de zaak ging zelfs zoo ver om dit artikel
tc adverteeren als „Edda, de kwaliteits
kous".
Het is beiden zaken thans verboden het
handelsmerk „Edda" te gebruiken, omdat
„de Duitsche natie niet wenscht, dat haar
hoogste historische symbolen misbruikt
worden voor Inng-hij den-grondsche reclame,
en weigert artikelen een misplaatste popula
riteit te geven door het gebruik van den
naain van Goerings doehterje Edda".
Zijn eigen bewapening het ma
ximum, dat andere landen niet
mogen overschrijden.
Dc „Observer" verklaart de volgen
de bijzonderheden te hebben verno
men omtrent voorstellen tot be
perking der bewapening, welke
Duitschland in het voorjaar zou
willen doen.
De bewapeningsbeperking, aldus het blad,
staat thans boven aan de lijst der aan de
orde zijnde problemen. Dit is het paradoxa
le resultaat van den tegenslag, ondervonden,
bij de toepassing van het accoord van Mun-
chen, als gevolg van de wijze, waarop
Duitschland de Joden behandelt en den te
rugslag, dien deze handelwijze op deopen-
bare mecning in Groot Brittannië en Frank
rijk heeft. Bij hun besprekingen met Dala
dier en Bonnet hebben Chamberlain en Ha-
lifax er zich rekenschap van kunnen geven
dat de omstandigheden niet zeer gunstig zijn
voor een algemeene regeling en zij waren
dus genoodzaakt hun besprekingen over de
pariteit van de Duitsche bewapening met de
Fransche en de Britsche strijdkrachten te
land en in de lucht, aanzienlijk te beperken.
Volgens het blad was het bekend,
dat Duitschland een nieuwe poli
tiek in zake de bewapening over
woog en het voornemen had vol
gend voorjaar een voorstel te doen
tot het in evenwicht brengen der
bewapeningen.
Duitschland zou dan zijn eigen bewape
ning willen beschouwen als een maximum,
dat door geen der vier Westersche groote
mogendheden zou worden overschreden,
zegt het Hsb. Het zou zich verbinden, zijn
eigen bewapening niet op te voeren en zou
er mede accoord gaan, dat de drie overige
landen hun strijdkrachten daannede op
gelijken voet brachten. Ten slotte zou
Duitschland een algeineenen politicken vre
de willen voorstellen op voorwaarde, dat
men het een aanbod doet in zake de kolo
niën.
Dit nummer bevat 8 pagina's
Engelsche Koninklijke Familie
naar Roemenië
Volgens berichten in de Roemecnsche bla
den zal het Engelsche Koninklijke Paar in
Juni 1939 het bezoek van koning Karei aan
Londen beantwoorden.
Uitbreiding der K.L.M.-vloot
„Ijsvogel" en „Sperwer" worden
vervangen.
Naar het Hsb. verneemt, heeft de K.L.M.
bij Fokker, Europeesch vertegenwoordiger
van de Douglasfabrieken, drie nieuwe D.C.
3's besteld, zulks ter aanvulling van de K.
L.M.-vloot, welke eenige gevoelige verliezen
leed door de ongelukken van de „Ijsvogel"
en de „Sperwer".
De nieuwe D.C. 3's zullen het aanstaande
voorjaar geleverd moeten worden, teneinde
opgenomen te kunnen worden in de zomer-
dienstregcling van 1939.
Ministers beantwoorden Kamer
lid inzake het vluchtelingen
vraagstuk.
Op dc vragen van het Tweede Kamerlid
Donker (S.D.A.P.), luidende:
Is het waar, dat do regeering alleen be
reid is een beperkt getal Duitsche vluchte
lingen toe te laten, wanneer door particu
liere bijdragen de kosten te voren zijn ge
dekt, cn dat dientengevolge van het Protes-
tantsch hulpcomité, dat in de eerste plaats
tot taak heeft den steun aan „nict-arischc"
Christenen, door de regeering en bankgaran
tie van f 150.000 gevraagd wordt?
Is de minister niet van oordeel, dat de
toelating van deze Duitsche vluchtelingen
onnoodig geremd wordt door den eisch van
het te voren gestort zijn van een bankgaran
tie tot een zoo hoog bedrag, te meer waar de
inzamelingsactie van gemeld comité in vol
len gang is en reeds giften en toezeggingen
tot een bedrag van meer dan f30.000 zijn in
gekomen?
hebben de minister van justitie en van
binnenlandsclie zaken het volgende geant
woord..
Het antwoord op deze vragen moet reeds
daarom ontkennend luiden wijl op last van
den minister van justitie na 10 November
1938 een aanzienlijk aantal Duitsche vluchte
lingen in ons land zijn loegelaten. Aan het
Protestantsch hulpcomité, evenals aan het
r.k. vluchtelingscornité is door den minister
van binnenlandsclie zaken de eisch gesteld,
dat een zeker bedrag zou worden gestort als
garantie voor dc verzorging van niet bij
eigen familie onder te brengen Piotestant-
sclie en R.K. vluchtelingen, teneinde te voor
komen, dat dezen ten laste zouden komen
van het door liet Joodsch comité samengc
bracht en verder nog aan te vullen fonds.
DE BILT SEINTi
Verwachting: Meest matige Z.
tot W. wind, zwaar bewolkt
tot betrokken met tijdelijke
opklaring, af en toe regen
weinig verandering in tem
peratuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
Surnumerair-onderwijzersvoor
vijftien gulden in de week?
Het tweede Kamerlid, de heer
Tilanus (C.H.) bepleit in een amen
dement op de onderwijs begrooting
de aanstelling van surnumerair-on
derwijzers.
Hij heeft den naam „surnumerair-onder
wijzer" gekozen, omdat deze naam, zeker
beter dan „kweekeling met akte", uitdrukt
wat deze onderwijzers in feite zijn. Hij
heeft gemeend te mogen voorstellen rijksver
goeding te verleenen voor een surnumeraire
leerkracht, tegen een salaris van f 0.60 per
maand, voor die scholen, die een zoodanig
aantal leerlingen tellen, dat zij geacht kun
nen worden in moeilijkheden te geraken.
Hij heeft daarbij zooveel mogelijk de be
staande schaal gevolgd, telkens iets blij-
vens beneden den in artikel 28 der wet
aangegeven bovenkant van de schaal.
Hij stelt voor de benoeming tot
surnumerair onderwijzers" alleen
mogelijk te maken voor jonge akte-
bezitters, met een maximum leef
tijd van 25 jaar. Uiteraard geldt dit
voorstel opgenomen in de begroo
ting voor 1939 slechts voor een
jaar. Voor 1940 kan het vraagstuk
van de leerlingenschaal nader wor
den bezien.
De heer Tilanus meent, dat door dit voor
stel geen, of althans geen aanzienlijke ver
meerdering van kosten wordt veroorzaakt.
Slechts wordt bereikt, dat meer leerkrach
ten zij het ook als surnumeraire onder
wijzers met minder salaris worden te
werk gesteld.
Iin de toelichting zegt de voorzitter, dat
hij heeft gezocht naar een oplossing, waar
bij met strikte handhaving van het door
de grondwet geëischte beginsel der financi-
eele gelijkstelling van het openbaar en bij
zonder lager onderwijs, en zonder directe
wijziging van de leerlingenschaal in de wet
en zonder de rijksbegrooting te verhoogen,
jonge aktebczitters te werk kunnen worden
gesteld, en waarmede zoowel de scholen
als deze jonge onderwijzers worden gebaat.
Donderdag gewichtige besprekin
gen in den Haag.
Naar vernomen wordt zal een groot plan
tot financiering van de emigratie en koloni
satie van vluchtelingen, die op grond van
ras of religie verdreven zijn. Donderdag a s.
in Den Haag besproken worden. De bespre
king zal plaats hebben tusschen Nederland-
sclie en Amerikaansche financieelc groepen.
De heer Louis J. Ruskin uit Chicago is
als vertegenwoordiger van de Amerikaan
sche groep uitgenoodigd in Nederland te
komen, na zijn herhaalde besprekingen in
Londen en Parijs.
Men verwacht in Parijs, dat uit deze confe
rentie in Den Haag belangrijke resultaten
zullen voortkomen, daar het plan gesteund
wordt door vooraanstaande financiers in
Amerika, Engeland, Nederland en Frank
rijk.
Het zou in het voornemen liggen, een groot
programma ten uitvoer tcleggen, dat uit
drie stadia bestaat: eerst de emigratie van
de bedreigden uit de betreffende streken,
dan de opleiding der emigré's voor hun toe
komstig bedrijf en daarop de overbrenging
naar nog ,open" gebieden onder souvereini-
teit van die landen, die mee willen werken.
Men verwacht, aldus de Tel. "met eenige
waarschijnlijkheid, dat een permanente com
missie voor do coördinatie van het werk zal
worden geslicht en dat deze eventueel in
Den Hang zitting zal hebben,
