Cl* Co II 1*41 lil
Stilte voor den Franschen storm
Geen Duitsch Hnantiëel
onder!
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
I. Oud veibiedt den
voetbalwedstrijd
Noderland-Düitschland
t
r, Schacht aan
t woord
Doodelijk ongeluk
te Uitgeest
Duitsche joden
Zaterdag
huisarrest
Nog geen drinkwater uit
het IJselmeer
Geen koude winter
Blum op den voor
grond geschoven
Laan. Schaden Tel. 20.
jENSDAG 30 NOVEMBER 1938. 83e Jaargang. No. 10710.
Jei N.V. Uitg.-Miï'. „RoNonds NoordetAwortier"
jfi3r een vastomlijnd plan zoo-
:,jj Duitschland de gevolgen
H oorlogsschatting moet dra-
Dc, Schacht
„Er bestaat geen Duitsch finan-
Dod wonder", zeide gistermiddag Dr,
iihacht, president van de rijksbank
ijdens een lezing. Echter, met behulp
zijn gedurfde credietpolitiek
iseft Duitschland zich een sterke he
ropening geschapen, welke weer de
m der Duitsche politiek mo-
lijk hebben gemaakt Er is slechts
[jt wonder van het opnieuw gewekte
litsche nationaal ioewustzijn en
itsche discipline door Adolf Hitier
it nationaal-socialisme heeft de aan-
«eling van het bedrijfsleven nergens
een tevoren opgesteld theoretisch
Dtnisch program ten uitvoer gelegd. Alle
van staatswege was bij voorbaat ge
it voor de vergrooting der productie,
in een werkverschaffingsprogram dooi'
ètverleening e.d. en vervolgens door het
ie voortdurend uitgebreide wapenings-
iram.
rijksbank heeft juist bij de ten uitvoer
ing van het wapeningsprogram het risi-
oor een credietverruiming op zich ge
en, welke bij voorbaat milHarden betrof,
tezien zij de zekerheid heeft gehad in
opperste taak van de bescherming dei-
la den meest volledigen steun te vin-
ran het geheele. staatsapparaat.'
De Duitsche schulden.
in het buitenland genoemde cijfers zijn
Dr. Schacht veel te hoog.
In het geheel waren in 1929 beta
lingsmiddelen ter waarde van 5.9S0
millioen mark in omloop, terwijl in
de eerste tien maanden van dit jaar
7.930 mill-. in omloop zijn geweest.
Houdt men daarbij rekening met de
Oostmark en den Sudetengouw, dan
bedraagt de gemiddelde omloop van
betalingsmiddelen in vergelijking
met 1929 slechts ongeveer 500 mil
lioen mark meer.
De oorlogslasten.
Zoodra de crediteuren van Duitschland be
reid zouden zijn gemeenschappelijk de ge
volgen der oorlogsschattingen terzijde te
stellen, zal een poort geopend zijn, waar
door men zal kunnen komen tot meerzijdi-
gen handel en vrij internationaal betalings
verkeer.
Zoolang deze voorwaarden niet vervuld
zijn, moet het „nieuwe plan" van kracht
blijven. Het eischt wel is waar offers, doch
het waarborgt ook het succes en heeft aan
getoond, dat Duitschland niet voornemens
is zijn oeconomisch leven van buitenaf te
laten leiden.
Tenslotte verklaarde Schacht, dat de vol
ken den welstand van hun volksgenooten
beter dienen door een vreedzame politiek
van wederzijds rekening houden met elkan
ders belangen en van den wil tot overeen
stemming dan door de poging van onder
drukking en overweldiging, zooals Versail-
les heeft geprobeerd.
cherp Duitsch commentaar
DUITSCHLAND OM SCHADEVER
GOEDING VRAGEN?
Naar wij vernemen, heeft het bestuur van
«Koninklijken Nederlandschen Voetbal-
[I het volgende schrijven ontvangen van
burgemeester van Rotterdam:
De burgemeester van Rotterdam,
(verwegend, dat het ter voorkoming
vtn verstoring der openbare orde
(iwenscht is, dat de voetbal wed-
ri «rijd Nederland-Duitschland, op
Zondag 11 December a.s. niet door-
jj faat, gelet op art. 221 2e lid van de
Gemeentewet, besluit liet houden
van gemelden wedstrijd te verbie
den."
Set bestuur van den Koninklijken Neder-
Hlschen Voetbalbond heeft van dit schrij-
3 konnis genomen, en heeft het Fachamt
siball in Duitschland van dit besluit van
vi burgemeester van Rotterdam in keu-
besteld.
Naar wij verder vernemen, zal de ont
ging tusschen het Rondselftal en de
öigaarsche Veulens, vastgesteld op he-
amiddag wel doorpaan.
^ontmoeting was naar men weet, bedoeld
«oefenwedstrijd voor den komenden in-
«Khvedstrijd Nederland-Duitschland.
S MEENING VAN K. J. J. LOTSY.
jHebben bet bestuurslid van de F.I.F.A.
-neer K. J. J. Lotsv gevraagd, of bet ver
jon van den wedstrijd Nederland
«itschland nog gevolgen kan hebben op
^nationaal voetbalgebied.
fl'e mogelijkheid is niet uitgesloten, luid-
fantwoord van den beer Lotsy. Duitsch-
nd kan n.l. een schadevergoeding vragen
'wanneer Nederland deze weigert te be
den, dan komt de zaak voor de F.I.F.A.
*ari>ij het internationale lichaam als ar-
der optreedt. Ik geloof echter niet, dat
Wschland om schadevergoeding zal vra-
Ik betreur het verbieden van den wed-
;JJd ten zeerste, aldus dc heer Lotsy, om-
ik mij altijd op het standpunt heb ge-
*'d> dai |>oIitiek en sport niets met elkaar
®aken hebben.
®ERP DUITSCH COMMENTAAR.
„Mr. Oud bezweek voor Joden en
Marxisten".
wDeutsches Nachrichten Buero schrijft:
I j '""'.^'"PPSter Oud uitgevaardigde
nod van den wedstrijd Ncderland-Duitscli-
land werpt een schril licht op de ophitsing
der publieke opinie in Nederland.
Reeds sedert enkele dagen heeft de marxis
tische en de democratische pers dit sport
gebeuren als voorwerp van haar aanvallen
gemaakt en alles er op gezet den wedstrijd
te verliinderen, althans tijdens het spel anti-
Duitsche betoogingen uit te lokken.
De burgemeester beroept zich bij het ver
bod op artikel 221 sub 2 van de Nederland-
sche Gemeentewet., hetwelk burgemeesters de
mogelijkheid biedt openbare bijeenkomsten
te verbieden, ingeval orde en rust daardoor
in gevaar zouden kunnen worden gebracht.
Indien burgemeester Oud zich thans
genoodzaakt heeft gezien, van dit
recht gebruik te maken, beteekent
dit een zwichten voor de onverant
woordelijke JoodschMarxistische
elementen, die slechts het eenc doel
nastreven: de betrekkingen tusschen
Nederland en Duitschland te bena-
deelen. Dit zwichten van den burge
meester der grootste Hollandsche
havenstad, welke haar welvaart
voor een groot deel te danken heeft
aan haar transito-handel met
Duitschland, heeft, aldus het D. N. B.
in sportief denkende kringen van
Nederland teleurstelling en veront
waardiging gewekt.
Wij hopen, zoo besluit het DNB. dat dit
voorbeeld geen navolging vindt, aangezien
Duitschland zich anders op een goeden dag
genoodzaakt zou zien de spoi-tbetrekkingen
met de landen, welke zich niet weten te
verweren tegen den invloed van Joodsch
Marxistische leringen, af te breken.
Wielrijder door vrachtauto ge
grepen. en overleden.
Gisteravond omstreeks half zes is de 49-
jarige wielrijder G. Bas te Uitgeest, op de
kruising van den provincialen weg Amster
damLimmen op den weg Beverwijkdorp
Uitgeest, aangereden door een vrachtauto.
Achter den wielrijder reed een auto, wel
ke B. liet passcere.n. Hij had evenwel niet
gezien, dat er nog een tweede auto achter
hem naderde. Hij zwenkte naar links en
hoewel de bestuurder van dezen vrachtauto
uit alle macht zijn stuur naar rechts omgooi
de om den wielrijder te ontwijken, werd B.
toch gegrepen. Hij sloeg tegen den grond en
bleef bewusteloos liggen. Het slachtoffer
werd het café „Brandjes" binnengedragen,
waar de geneesheer Beker uit Uitgeest spoe
dig aanwezig was.
Deze constateerde een zware hersenschud
ding. Voordat echter de ziekenauto uit Zaan
dam gearriveerd was, was het slachtoffer
reeds overleden. Het stoffelijk overschot werd
per brancard naar de woning van B. ver-
voerd.
Zuivering van de Nazi-partij in
Weenen?
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt
mede: Overwegende, dat de Joden
geen deel hebben aan de solidariteit
van het Duitsche volk heeft de chef
der veiligheidspolitie een verorde
ning getroffen, welke op 29 Novem
ber werd gepubliceerd. De verorde
ning verbiedt Joden, die Duitsche on
derdanen of staatloos zijn, op den dag
der nationale solidariteit de straten
en pleinen te betreden.
Zij legt den genoemden personen
de verplichting op tusschen 12 uur
en 20 uur in hun woningen op te
houden.
Een zuivering der Nazi-partij in
Oostenrijk.
Het Duitsche Nieuwsbureau spreekt ech
ter het bericht, als zou in de nationaal-so-
cialistisclie partij in Oostenrijk een „zuive
ring" hebben plaatsgehad, waarbij 150 leden
zouden zijn gefusilleerd, alsook dat de
Führer dezer dagen te Weenen zou zijn ge
weest, tegen.
Wel wordt officieel medegedeeld, dat na
een onderzoek( op bevel van Bürckel, door
de Geheime Staatspolitie ingesteld naar de
plunderingen bij de anti-Joodsehe beloogin
gen, twaalf leden der nationaal-socialisti-
sche partij zijn geroyeerd en naar een con
centratiekamp gezonden.
Meer arrestaties worden verwacht.
De oom en tante van Grynszpan
veroordeeld.
De oom en tante van Grynszpan, die den
aanslag op den Duitschen ambassadesecre
taris vom Rath heeft gepleegd, zijn tot vier
maanden gevangenisstraf en een boete van
honderd frank veroordeeld wegens het her
bergen van hun neef, die het land had moe
ten verlaten.
Betoogingen in Rusland.
Op 27 en 28 November zijn te Leningrad
Kief en Tiflis door de Russische intellec-
tueelcn groote vergaderingen gehouden,
waar uitdrukking gegeven werd aan veront
waardiging over de progroms* die „door de
Duitsche fascisten" zijn gehouden. Schrij
vers, kunstenaars, geleerden en tooncelspe-
lers „brandmerkten de barbaarschheid der
Duitsche fascisten, die de Joodsche bevoi
king in Duitschland vernietigen". Er werden
resoluties aangenomen, waarin de veront
waardiging over de pogroms is neerelegd.
Maatregelen door Japan.
De Japansche militaire autoriteiten heb
ben besloten den uit Duitschland afkomsti-
gen Joden den toegang tot Tientsin te ont
zeggen, aangezien „deze Joden meerendeels
communistisch gezind zijn". Inmiddels heb
ben de Joodsche bewoners van de Britsche
en Fransche concessies in Tientsin een
Joodsch hulpcomité opgericht, teneinde on
geveer 2000 Joden te kunnen huisvesten.
Bergen blijft leverancier!
De directie van het Provinciaal water
leidingbedrijf in Noordholland wenscht eeni-
ge belangrijke werken te doen uitvoeren
in verband met winning en transport van
water in de duinterreinen tusschen Egmond
en Bergen. Teneinde een betere verbinding
te krijgen tusschen de afdeeling Noord (bij
Bergen) en de afdeeling Midden (tusschen
EgmondSchardam en het Noordzeekanaal)
acht de directie het wenschelijk een trans
portleiding van ongeveer 13 K.M. te doen
aanleggen. Dit maakt het mogelijk de te
Bergen aanwezige waterzuivermgsmiddelen
hun volle nut te doen afwerpen en met be
trekkelijk weinig kosten een koppeling tot
Dil nummer bevat 12 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Aanvankelijk
zwakke tot matige, later toe
nemende Z.W. tot Z. wind,
nevelig tot betrokken of
zwaar bewolkt, weinig of
geen regen, later toenemen
de kans op regen, weinig
verandering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Toene
mende Z.W. wind, zwaar
bewolkt met nu en dan re
gen, zacht weer.
Het Kon. Ned. Mek Instituut te De BUt
deelt mede:
betreffende het karakter van den komen
den winter, DecemberFebruari, kan wor
den medegedeeld, dat de becijferingen met
een waarschijnlijkheid van 2 of 3 aangeven,
dat de temperatuur hooger zal zijn dan nor
maal, de neerslag ongeveer normaaL
stand te brengen tusschen de drie duinwa
terpompstations te Bergen, Wijk aan Zee
en Bakkum. De onkosten bedragen f 875.000
terwijl een aan te leggen trans port leiding
van den watertoren te Kwadijk naar Edam
nog een bedrag van f S0.000 zal vragen.
De directie acht het, aldus de Msb. thans
nog niet gewenscht de taak dier prise d'eau
bij Bergen door winning en aanvoer van
water uit het IJsselmeer grootendeels over
te laten nemen.
GING HET VAKVERBOND TE VER?
REGEERING VASTBESLOTEN.
Oorlogsnoodtoestand-
afgekondigd
Uit de berichten, welke wij tot op
dit oogenblik uit Frankrijk hebben
ontvangen, krijgt men den indruk,
dat het verbond van vakvereenigin-
gen te ver is gegaan, zelf niet meer
terug kan en nog gaarne een bemid
delingspoging zou aanvaarden. Im
mers, was tot heden een staking in
Frankrijk een doodgewoon feit,
waar men zich bij neerlegde, de
vastberaden houding der regeering
heeft weifeling doen ontstaan.
Men ziet dat het Daladier heilige ernst is
en hij er niet voor terugschrikt zeer harde
maatregelen te nemen. De vakbeweging
heeft nu een nieuwe troef uitgespeeld, door
Blum, Daiadier's grootste tegenstander, zelf
in het strijdperk te doen treden. Blum heeft
geëischt dat 'n brief van hem aan Daladier
waarin hij de rechtsgeldigheid der decreten
betwist, per radio aan het Fransche volk
bekend gemaakt zou worden. Dit is ge
schied en deze oogenschijnlijke capitulatie
der regeering heeft de arbeidersleiding nieu
we moed gegeven. Zij is nu zoover gegaan,
ook de reinigingsdienst in de staking te be
trekken!
OORLOGSNOODTOESTAND.
Gisteren is officieel een decreet gepu
bliceerd voor de toepassing van den
oorlogsnoodtoestaand, waarbij de re
geering verstrekkende bevoegdheden
worden verleend, o.a. tot het op-
eischen van de diensten van iederen
burger.
Staatsambtenaren die staken, zullen
direct worden ontslagen.
Daladier antwoordt Blum.
Daladier is Blum daarenboven het ant
woord niet schuldig gebleven. Het radio
station van P.T.T. heeft een verklaring uit
gezonden, waarin de minister-president be
toogt, dat hij op grond van wettelijke bepa
lingen, die Blum zelf herhaaldelijk heeft er
kend, alle rechten heeft te doen, zooals hij
voornemens is.
Alle bemiddelingspogingen en het zijn
er vele geweest stuiten af op Daladiers
onverzettelijke meening: eerst de stakings
order .opheffen en dan pas praten.
Socialisten roepen op eigen gele
genheid het parlement bijeen.
De socialistische fractie heeft besloten alle
Kamerleden bijeen te roepen voor een ver
gadering, die Vrijdag a.s. in het Palais Bour
bon zou worden gehouden, om de „afge
vaardigden in de gelegenheid te stellen hun
mandaat uit te oefenen".
De fractie is van meening, dat het parle
ment zoo spoedig mogelijk bijeengeroepen
had moeten worden, en bij gebreke van een
officieele bijeenroeping heeft zij besloten zelf
tot een oproep over te gaan.
Waar het om gaat.
Een duidelijk overzicht geeft de kaart,
waar de industriecentra gelegen zijn en wel
ke opgenomen zijn in het stakingsprogram
ma der C.G.T. Deze centra, betreffen voory
namelijk de metaalindustrie, steenkoolbek
kens, textielnijverheid, de hoofd- en handels
havens en het spoorwegverkeer.
Vooral in het Noorden van het land, van
af Armentières tot Sedan, waar als het ware
de fabrieken aaneengereicl staan en waar de
meeste arbeiders in diverse bedrijven werk
zaam zijn, is de toestand eenigszins rusti
ger geworden. De regeering heeft met behulp
van de mobiele garde het Noorden zwaar
versterkt.
Het tweede uitgestrekte gebied omvat
Lyon en Grenoble met ae waterkrachtsta
tions: dan volgt het centrum Briey met de
metaalindustriën en kolenmijnen.
Op deze drie genoemde zones heeft de
CGT de meeste hoop gevestigd. Ten behoe
ve van het functionneeren van het uitge
strekte spoorwegnet (op de kaart aangege
ven) heeft de regeering al het betrokken
personeel gerequireerd.
Verder zijn van de meeste plaatsen van
beteekenis de namen vermeld.
Parijs gisteravond normaal.
Vannacht en gisteravond bood Parijs het
normaal aanzien der stad. Alleen bij de sta
tions van de metro stonden afdeelingen mo
biele garde discreet opgesteld. De metro en
de autobusdiensten duurden normaal tot
kwart over een in den nacht door.
De autoriteiten hebben maatregelen geno
men, tot bescherming van de voornaamste
gebouwen, evenals dit in het noorden des
lands is geschied. Hier worden de gemeente
huizen, stations en postkantoren door mili
tairen bewaakt.
Tot nu toe zijn te Parijs twee kranten uit
gekomen elk met vier pagina's.
Ongeregeldheden.
Gisterochtend moest de mobiele garde te
Raismes in het departement van het noor
den, stakers uiteenjagen, een viertal arres
taties werd verricht. In verband met deze
arrestaties was een opwinding onder de
stakers merkbaar. Te Saint Armand vormde
zich een optocht van een duizendtal sta
kers, die naar Valenciennes wilden trekken
waarheen de arrestanten waren gevoerd. Te
Anzin joeg de mobiele garde de betoogers
evenwel uiteen.
Op last der regeering zijn verscheidene
fabrieken in het gebied van Valenciennes
door troepen bezet.
INDUSTRIE CENTRA EN SPOORWEGNET VAN FRANKRIJK
