De Gpoe onder
nieuwe leiding
DE WEREL
Steun gevraagd voor
„kleine visschers"
De fraude te Roswinkel
Postvluchtcn
op Indll
in w eini
woorde 1
Een gedeelte van den Duitschen Rijks autoweg, welke 3000 Kilometer lang
moet worden, werd dezer dagen in gebruik genomen. Een opname van het
ieestelijk versierde traject in de omgeving van Berlijn.
Na den val van Jesjow
WAT IS BERIJA'S TAAK?
CONTROLE VAN HET NIEUWE
BESTUURSAPPARAAT.
Zooals wij dezer dagen meldden, is
de GPOe-commissaris Jesjow van zijn
functie als volkscommissaris van bin-
nenlandsche zaken (d.i. de officieele
naam van de GPOe) ontheven. Met
den persoon van Jesjow, den kleinen
man, met het gladde gezicht en de fa
natieke uitdrukking in de oogen,
steeds gekleed in de met goud be-
stikte uniform van een commissaris-
generaal van staatsveiligheid, zal
steeds een eigenaardige periode in
de geschiedenis der bolsjewistische
heerschappij verbonden blijven.
Toen Stalin op 26 September 1936,dus kort
na het eerste Trotskistenproces togen Si-
nowjef en Kanienef, Jesjow in de plaats van
den later eveneens „geliquideerde»" Jagoda
aan het hoofd van de GPOe stelde', was het
reeds duidelijk, dat de toenmaals 41-jarige
Jesjow, die tot od dat oogenblik weinig op
den voorgrond getreden was, het gewillige
instrument zou zijn, dat het Kremlin op dat
moment ter vernietiging van zijn werkelijke
en vermeende vijanden noodig had. Jesjow
die in tegenstelling met zijn voorganger Ja
goda nimmer blijk gaf van veel eigen initia-
bleven de geruchten aanhouden, dat de nieu
we man, die als een bijzondere gunsteling
van Stalin geldt, Jesjow als leider van de
GPOe zou opvolgen.
Berija's taak.
Natuurlijk is de vraag, welke beteckenis
aan de nu ingetreden verandering gehecht
moet worden, van niet geringe betcekenis.
Men kan niet eenvoudig aannemen, dat met
het heengaan van Jesjow een nieuw tijdperk
in de Russische binncnlandsche politiek be
gonnen is. Het „krachtdadig optreden" is in
het rijk der Sovjets reeds zoozeer tot principe
der regeering geworden, dat het bijna on
denkbaar is, hoe het land zonder deze „be
proefde" methode geregeerd zou worden. In-
tusschen mag bij de verwijdering van Jesjow
het streven voorgezeten hebben, het beangste
apparaat der eigen bureaucratie gerust te
stellen, vooral echter ook de organen der
GPOe zelf, zoowel in de centrale als in dc
provincie, weer eens aan een vernieuwing
te onderwerpen. Dit heeft de nieuwe man,
naar men hoort, reeds voor een groot deel
gedaan en Stalin zal in de toekomst de vol
doening hebben, naast Berija zelf nog een
groot aantal van zijn Georgische landslieden
op andere sleutelposities van zijn geheime
politie te zien. Maar ook de nog voor Berija
liggende taak zal zich van het programma
onderscheiden, met welks uitvoering Jesjow
twee jaren geleden belast werd.
Voor Jesjow ging 't er om een „op
ruiming" onder alle hooge partij- en
staatsfunctionarissen te houden. Zijn
activiteit zal de toekomstige ge
schiedschrijver niet anders kunnen
noemen dan de systematische vernie
tiging van een geheele sociale klasse,
namelijk de vele duizenden men-
schen omvattende laag, clie in de eer
ste twintig jaren der communistische
heerschappij de groote en kleine posi
ties in het apparaat van den staat,
de partij, het economisch leven en
het leger bezet had.
Jesjow geheel in ongenade?
Deze klasse heeft Jesjow onder de leuze:
„liquidatie der volksvijanden" vernietigd. Nu
hebben wel is waar nieuwe menschen de
posities der „geliquideerde»" bezet, men
schen, die voor een groot deel nog niet in
hun nieuwe functies ingewerkt zijn en wier
politieke houding meestal nog een onbe
schreven blad is. De nieuwe taak van de
politieke politie zal derhalve gedifferentieer
der en moeilijker zijn. Zij zal in de eerste
ilaats daarin bestaan dit nieuwe apparaat
hjeen te houden en te controleeren. Jesjow
is daarbij overbodig geworden. Zijn zware
ziekte zal hem overigons ook veel van zijn
energie ontnomen hebben. Of hij geheel in
ongenade gevallen is, is niet duidelijk. In
ieder geval heeft, hij voorloopig zijn hooge
partij functies behouden.
JESJOW.
tief, maar zich met des te meer fanatisme en
ijver van een hem opgedragen taak kweet,
heeft in de twee jaren van zijn ambtstijd ge^
daan, wat men van hem verwachtte. Hij
heeft spannende sensatieprocesscn georgani
seerd, hij heeft bijna de geheele leiding van
het Roode Leger uitgeroeid cn hij heeft tal
rijke vroegere partijfuncionarissen naar de
concentratiekampen geholpen of „geliqui
deerd".
„Vlammend zwaard der revolutie".
En gedurende deze twee jaren stelden
Sovjetpers en agitatie alles in het werk om
Jesjow als een soort held te verheerlijken.
Bolsjewiek uit het echte hout gesneden, sta
len leider van de socialistische executieve
apparaten, vlammend zwaard der revolutie,
lieveling van het volk dat waren de attri
buten, waarvan men Jesjow voorzag.
Berija treedt op den voorgrond.
Plotseling, ongeveer in den herfst van dit
jaar, werd het steeds stiller om de persoon
van Jesjow. Men voelde als het ware, dat de
genade van het Kremlin zich langzaam van
hem afkeerde, wijl een oogenblik genaderd
was, waarop men moest vaststellen, dat de
resultaten, welke men van Jesjows optreden
verwacht had, uitbleven. Reeds in September
wisten de geruchten te melden, dat een me
dedinger van den „lieveling van het volk"
zich in het gebouw aan de Locbljanka ge
vestigd had, de Georgiër Lawrentij Pavlo-
witsj Berija. Op 7 November van dit jaar, bij
de gebruikelijke parade op het Roode Plein
vertoonde Berija aan dc zijde van Jesjow
zich voor de eerste maal in de uniform
van een hoogen GPOe-functionaris, zij het
ook nog zonder de gouden ster van den com
missaris-generaal, in het openbaar. Sindsdien
Landbouwersknecht
pleegde meineed
Tot 8 maanden gevangenisstraf
veroordeeld.
De 45-jarige J. M., een landbouwers
knecht uit Haaylcmmerliede, werd gisteren
door de Haarlemsche rechtbank tot 8
maanden gevangenisstraf veroordeeld we
gens meineed.
De baas van verdachte was vervolgd
wegens dierenmishandelinghij had een
onwillig paard zoodanig met een stuk hout
op' den kop geslagen, dat het dier was ge
storven.
Niettegenstaande eenige getuigen den
landbouwer hadden zien slaan, hield de
knecht de onschuld van zijn patroon vol.
Tweede Kamer
Werkloosheidszorg is niet alleen
RijkstaakI Begrootingen Econo
mische Zaken en Landbouwcri
sisfonds aangenomen-
Deelname aan de New York-
sche tentoonstelling een dure re
clame!
De Tweede Kamer hechtte gisteren in haar
vergadering, welke des morgens te 11 uur
aanving -zonder h. st. goedkeuring aan dc
begrooting van het Werklooshei dssubsidie-
fonds 1939. Van liberale en soc.-dem. zijde
wordt er den minister op gewezen, dat de
werkloosheidszorg door de regeering te veel
als een gemeentelijke aangelegenheid wordt
beschouwd; diep gaan de gemeenten onder
deze zorg gehukt. Van de beloofde uitbrei
ding der werkverschaffing met 50 is wei
nig terecht gekomen.
Minister de Wilde verwierp echter de stel
ling dat de werkloosheidszorg alleen Rijks
taak is.
Voortgezet wordt de behandeling van de
afd. Visscherij, der begrooting Landbouwcri
sisfonds 1939.
De heeren Kievit (s.d.), v. Lidth de Jcude
(lib.) en Duymaer van Twist (a.r.) vestigen
de aandacht op den slechten toestand van de
zoetwater- en garnalenvisscherij.
Om bevordering van den export, moderni
seering der vloot en steun voor de „kleine
visschers" wordt gevraagd.
De heffing op bakolie noemt men één dei-
oorzaken van het onvoldoende vischverbruik
hier te lande.
De minister van Economische Zaken, de
heer Steen berghe, zegt, dat dc regeering al
les doet om de exportmogelijkheden te be
houden en uit te breiden. Het is moeilijk, het
verbruik van zoctwatervisch te bevorderen.
De heffing der bakolie kan spr. niet alleen
van het standpunt der visschers bezien, ze
is een onderdeel der geheele zuivelpolitick.
Wat de garnalenvisscherij betreft, kan de
Staat moeilijk de risico der crediteuren over
nemen.
Spr. betwijfelt voorloopig of voor de
kleine visschers een regeling als voor
kleine boeren en tuinders geëigend
is.
Het rapport over de moderniseering
der visschersvloot kan spr. niet pu-
bliceeren, daar dit tal van gegevens
over de bedrijven zelf bevat. Spr. wil
de visscherij zooveel mogelijk helpen
via den handel.
Nadat eenige kleinere wetsontwerpen,
waaronder eenige bekrachtigingen van
contin-genteeringsbeskiiben, zijn afgehan
deld, heeft de Kamer de hegrooting van
het departement van Economische Zaken en
die van liet Landbouwcrisisfonds zonder
hoofdelijke stemimin-g aangenomen met
aanteekening „tegen" van de N.S.B.; tegen
Economische Zaken stemmen eveneens de
communisten.
Pluimveeteeltbeperking.
Bij de hieraan voorafgaan-de besprekingen
zegt minister Steenberglie in antwoord op
van verschillende zijden ingebrachte be
zwaren tegen de beperking der pluimvee
teelt, dat het verzet toge.n deze regeling
steeds vermindert cn thans niet groot:
meer is. We moeten er naar streven, dat
we hier op den duur niet meer met een;
gesteund bedrijf te nnaken hebben. Daarom
vooral in de bestaande dwang nog zeer
op zijn plaats. Spr. ontkent, dat er tegen
woordig vele slechte kuikens worden afge
leverd.
iy2 millioen voor reclame.
Er komt dan een suppletoire hegrooting
voor 1938 aan de orde waarbij gelden be
schikbaar worden gesteld voor deelneming
aan de wereldtentoonstelling te New York.
Dc heer Smeenk (a.r.) zeiet weinig econo
misch nut in dit soort, tentoonstellingen
en vond de Nederlandsche deelneming het
groote bedrag (VA millioen) niet waard.
De heer Thijssen (s.d.) laakt de bonding
van den regacringscommissaris tegenover
den tcntoonstcllingsraad en is hang, dat
Nederland niet representatief voor den
dag zou komen nu zooveel kunstenaars hun
medewerking geweigerd hebben. De heer
van der Putt (r.k.) vindt het juist mooi,
dat Nederland nu zoo goed voor den dag
schijnt te zullen konnen.
De minister van Economische Zaken, de
heer Steenberghe, acht het economisch nut
van deze dure reclame op zijn minst dubi
eus. Aan de tentoonstelling te New York
echter heeft de regeering besloten mede te
doen, in de eerste plaats wegens de be
langrijkheid van onze handelsbetrekkingen
met de Vereenigde Staten, in de tweede
plaats om geen on vriendelij ken indruk te
maken.
Het. wetsontwerp wordt z. h. st. aangeno
men met aanteekening „tegen" van den
heer Smeeruk, van de N.S.B. en van de
Staatk. Ger.
Sociale Zaken.
Daarna snijdt de Kamer de begrooting
van Sociale Zaken aan.
De heer Kuiper (r.k.) maakte het den
minister niet moeilijk, zijn rede bevat niets
dan lof voor den bewindsman.
Mevr. BakkerNort (v.d.), verontrust als
zij is over de berichten omtrent de onze
delijkheid in fabrieken, acht een uitbrei
ding van de vrouwelijke arbeidsinspectie
noodig. De heer Kupcrs (s.d.) dringt aan op
ratificatie van een aantal arbeidsconventio
en op snellere instelling van hedrijfsraden.
Het verlanglijstje van den heer Van
Houten (chr. dcm.) is lang en bevat o.m.
verkorting van arbeidstijd en uitbreiding
van het bedrijfsradensysteem.
Werktijden in den tuinbouw
De heer Hilgcnga (s.d.) wijdt zijn be
toog aan de belangen der landarbeiders, op
wie hij een wettelijke regeling van den ar
beidstijd zou willen zien toegepast.
Ongeveer 250.000 mannelijke ar
beiders zijn aldus spr., in dit bedrijf
nog verstoken van een wettelijke be
perking van den arbeidsduur. Ar
beidsweken van 0072 uren zijn hier
geen zeldzaamheid.
De heer Amelink (a.r.) nodigt den mi
nister uit om, ondank - een tegengesteld ad
vies van den Hoogen Raad van Arbeid, zijn
wetsontwerp tegen den arbeid der gehuwde
vrouw toch door te zetten.
Ten slotte heeft dr. Vos (lib.) zich tegen
de verordenende bevoegdheid, clie sommigen
aan de hedrijfsraden willen toekennen, ver
zet. en opleiding van dienstboden bepleit.
De kamer ging voor eenige uren uiteen
om zich des avonds weder aan het verkeers-
fonds te wijden.
Gisterochtend is te Roswinkel, ge
meente Email en, bekend geworden, dat
het tekort bij de Boerenleenbank, ver
oorzaakt door frauduleuze handelingen
van den directeur K. G., niet minder
dan driehonderdvijftigduizend gulden
bedraagt.
Dit bericht heeft algemecne ontstem
ming veroorzaakt bij de bevolking,
die nog altijd in de hoop leefde, dat het
aanvankelijk op een ton geschafte te
kort zou meevallen en door de waarde
van G.'s' bezittingen zou worden gedekt.
Deze hoop is thans geheel vervlogen.
G. is inmiddels door de rechtbank te
Assen failliet verklaard. Hij bevindt
zich nog steeds in arrest en schijnt me
dedeeling over hetgeen hij met de
middelen der bank gedaan heeft, te
weigeren.
Gistermorgen is het bestuur van de
bank te Roswinkel bijeengekomen, in
afwachting van nadere mededeelingen,
clie, naar men meende, van de zijde
van de justitie zouden worden gedaan.
Ned. smokkelschip vastgehouden
Hofmeester en eenige opvaren
den in Duitschland gearresteerd
Woensdag is te Emmerik het Nederandsch
istVonnschip „Koningin Emma" door de
commiezen in beslag genomen. Het perso
neel van de „Koningin Emma" werd ver
dacht van deviezen-smokkelarij.
Na een onderzoek zijn de hofmeester en
eenige opvarenden in arrest, gesteld. Het
bleek, dat zij tienduizend rijksmark hadden
gesmokkeld.
De lading is vrijgegeven en op "een andere
boot overgeladen. De „Koningin Emma" on
derhoudt een geregelder! vracht- en passa-
giersclienst tusschen Rotterdam en Mainz.
Van de zijde van de Nederlandsche Stoom
boot Reederij te Rotterdam, aan welke on
derneming de „Koningin Emma" behoort,
wordt ons medegedeeld, dat één der opva
renden, een Duitscher, van boord is gehaald
INBRAAK TIJDENS VERDUISTERINGS
PROEF.
Slager tot een jaar gevangenis
straf veroordeeld; heler krijgt
zes maanden.
Tijdens een verduisteringsproef te Laren,
brak de 34-jarige Amsterdamsche slager
P. E. J. H. in in de woning van den Laren-
schen uitgever Schoonderbeek. De buit be
droeg ruim f 760.
De Amsterdamsche rechtbank veroordeel
de den slager wegens diefstal met inbraak
tot één jaar gevangenisstraf. De timmer
man F. M. W. uit Laren, die de inlichtin
gen had verschaft aan den slager en clie
250 gulden belooning van hem had ont
vangen, hoorde zich wegens heling tot zes
maanden gevangenisstraf veroordeelen,
Vertrek van
Aankomst g|
Pelikaan
(heenreis)
Rang. 15 Dec.
jSingap. 151
Emoe
(terugreis)
Alex. 15 Dec.
A'dam 15 Dr
Valk
(heenreis)
Alex. 15 Dec.
|Basra 15 Dei
Oehoe
(terugreis)
Rang. 15 Dec.
|jodhp. 15
Nandoe
(heenreis)
jA'dam 15 Dec.
j Napels 15 D|
Zilverreiger
(terugreis)
|Band. 15 Dec.
|Medan 15 D
OM VAST IN DE STEMMING TE KOMEN s Verkoopsters van een
groot Londensch warenhuis begonnen dezer dagen hun arbeid met hei zingen
van Kerstliederen, om in de juiste stemming te komen. Men ziet hier het win
kelmeisjeskoor voor de toonbanken opgesteld,
Arita zal de buitenlandsche pers ont'
gen. De Japanschc minister van b|
tenlandsche zaken, Arita, zal op 19
combcr a.s. de buitenlandsche correspi
denten ontvangen. Verwacht wordt, dj
hij hierbij een verklaring zal afleggi
over de japansche politiek, in Oost-Azi
Pauselijke nuntius in Poolsch Oekraïne.
Mgr. Cortesi, de pauselijke nuntius
Warschau heeft een bezoek gebracht
Lemberg, de hoofdstad van de Poolse)
Oekraïne, en een verklaring aan de pei
overhandigd, waarin hij zegt door dr
Paus belast te zijn, zijn vaderlijke bi
zorgdlreid. te vertolken jegens de gr
loovigen van dit gebied.
Een Amerikaansche Volkenbond? De rn
nister van buitenlandsche zaken var
buitenlandsche zaken van Columhia heef
te Lima een rede gehouden, waarin hij dr
oprichting van een Amerikaanschcn Vol
kcnibond voorstelde. Voorts wilde hij,
dat de ministers van buitenlandsche za
ken de Amerikaansche landen om de
twee jaar zouden vergaderen, teneinde
hun politiek gezamenlijk te bepalen.
Voetbaltribune in vlammen opgegaan. -
Naar de Daily Express meldt, is dc enor
me tribune op het vootbalterrein van
Swansea door onbekende oorzaak
vlammen opgegaan, vlak voor den be
langrijken wedstrijd tegen Newcastle Uni
ted. De schade loopt derhalve in de dui
zenden,
De perscampagne van een groot OekrainscÜ
Rijk. In den loop van twee gesprek*
ken met den Tsjechische» minister van
•buitenlandsche zaken, Chawlkowsky,
heeft de Sovjetgezant te Praag 'er op ge
wezen, dat de Sovjet Unie bepaalde
campagnes in de Tsjech oslowaakscl»
bladen voor een groot Oekrainsch rijk als
onvriendelijk jegens de Sovjet Unie Ik-
schouwt.
Engelsche financieele steun aan China?<L
Volgens de Financial Times zou de Br)
sche regeering de mogelijkheid van 1
nancieelen steun aan China overwegei
teneinde de door Japan genomen maa
regelen, die in strijd zijn niet de door h<
n cgenmogendh eden verdrag bekra chtigt
politiek van de open deur, te doen mi
iukken"
De zetelverdeelinq in de nieuwe Joego-Slavi
sche Kamer. Volgens de tot dusver be
kende verkiezingsuitslagen zal Stodatil
witsj in dc nieuwe kamer over 304 zetels
beschikken cn de oppositie onder leidinj
van Mat sjok over GS zetels.
De positie van Jesof. Te Moskou ontkent mei
dat Jesof de voormalige leider der G. P. Os
gearresteerd zou zijn. Niemand twijfelt
aan zijn trouw aan het bewind.
De Britsche handel. Engeland is zeker vait
plan fel stelling te nemen tegen de Duit-
sche handelsmethoden. Sfaats-secretaris
Iludson heeft aangekondigd dat Engeland
dezelfde Duitsche methoden zal gaan
toepassen.
Luxe winkels in Rusland. Te Moskou dod
het gerucht de ronde, dat dc regeering
binnenkort luxe winkels zal openen, waar
men tegen hooge prijzen eenige buitenland-!
sche producten zal kunnen koopen.
Sedert Munchen wenscht de Russische reJ
geering klaarblijkelijk haar betrekkingen
met haar naburen, die ook met Duitsch
land in contact zijn of dicht bij Duitsclw
land liggen, te verbeteren, cn handelsbe
trekkingen aan te knoopen, waartoe dit
een der middelen zou zijn.
Ogesloten in een vuurtoren. Dc hooft
vuurtorenwachter te Eddystone is ernstig
ziek. Pogingen om hem met een reddings
boot naar 't vasteland te vervoeren, zijn
mislukt. Bij een dezer pogingen zijn eenige
redders in den toren gekomen, maar even
eens geïsoleerd, doordat de lijn van de red
dingsboot brak.
Russische vlieger omgekomen. De Ui?
sische vlieger Chkalov, die in 1937 heet
deelgenomen aan de vlucht van Moskoe
via dc Noordpool, naar do Vereenigde St»
len, is tijdens het invliegen van een nieiff
vliegtuig omlaag gestort en om het levl
gekomen.
Finland heeft een schoone lei. Finish
heeft, gisteren liet laatste restant van zij®
oorlogsscliuld aan de Vereenigde State»
betaald. Het bedrag was 232.935 dollar.
Koning Alfonso weer Spaansch burger, ft
ministerraad, die Donderdagavond onder1
voorzitterschap van generaal Franco bij
een is gekomen, hoeft een decreet uitge
vaardigd, w-aarbij ex-koning Alfonso vol
ledig in zijn burgerrechten wordt hersteld
Beneden Congo in staat van verdediging, ft
gouverneur generaal van den Kongo beeft;
tegenover een vertegenwoordiger van.'®
Soir verklaard, dat beneden Kongo in staat
van verdediging zal worden - gebracht. Er
zal worden voorzien in een verdediging te
gen aanvallen uit de lucht.
Graan voor Spanje. De Spaanscho regeering
heeft het aanbod van de rogeorinc der Ver
eenigde Staten maandelijks 13.7000 ton
graan te schenken aanvaard. Volgens mc-
dedeeling van de Spaanscho regeering
aan Huil, zal dc Spaanscho regeering de
transportkosten voor haar rekening nomen
Gedurende zes maanden zal het graan
worden verstrekt.
