Voor den Zaterdagavond S
OUDERS
Wonderen der moderne
waterbouwkunde
't HOEKJE
Waar schepen varen over schepen en
over land
tiaoü!
ïi
I
morg:
Scha
Gelijk bij ons, heeft men in het tegen
woordige Duitsche Rijk ook waar dat mo
gelijk was, profijt getrokken van het voor
deel, dat de waterwegen konden bieden
voor het goederenvervoer. Daar waren in
de eerste plaats de rivieren, de natuurlijke
waterwegen, maar ook bestond behoefte,
aan vervoer te water, waar geen natuur
lijke waterwegen aanwezig waren.
Zoo heeft men in Noord Duitschland
langen tijd de dringende behoefte gevoeld
een directe verbinding te hebben tusschen
Rijn en Elbe. Meer dan een eeuw werd van
overheidswege heel wat gedaan om die
verbinding tot stand te brengen, maar het
werk vorderde op papier sneller dan in
werkelijkheid. Maar eindelijk was het
oogenblik aangebroken, waarop het kanaal
werkelijk geopend werd en thans kan men
het nagenoeg als voltooid beschouwen. Een
blik op de kaart is voldoende om in te
Technische bijzonderheden.
Gelijk men weet stroomen alle rivieren
naar een dal, de bovenloop ligt altijd hoo-
ger dan de monding. Zoo hebben de ka
nalen, evenals de natuurlijke waterwegen,
een verval te overwinnen, dat grooter is,
naarmate het terrein min of meer glooiend
is. Hoe grooter dit verval is, hoe grooter
de snelheid waarmede het water stroomt.
Is deze strooming te sterk, dan is scheep
vaart in het algemeen onmogelijk. De
mensch heeft daarin evenwel niet berust en
zich toch deze waterwegen ten nutte ge
maakt door middel van sluizen, later heeft
men hefwerken gebouwd, die echter eerst
van de laatste jaren dateeren. Het sluizen-
stelsel bood meestal voldoende gelegen
heid een rivier bevaarbaar te maken, wan
neer dit systeem zeer intensief toegepast
wordt, noemt men het kanaliseeren. Een
Waar schepen varen over schepen. Een brug over de Wezer bij Minden; het aquaduct
is 370 meter lang.
dergelijk hefwerk werd onlangs geopend
bij Rothensee, waar het Mittellandkanaal
zien van welk een belang deze verbinding
is. Daardoor is namelijk een directe com
municatie tusschen West en Oost tot stand
gekomen, zoodat men tegenwoordig een
scheepslading vervrachten kan van Boven-
of Beneden Rijn naar Opper Silezië of Stet-
m. -
De beteekenis van het Mittellandkanaal
zoo schreven wij hierboven, wordt eerst
duidelijk, wanneer men het kanaal be
schouwt als een integreerend bestanddeel
van het Duitsche scheepvaartnet. Het past
geheel in het oeconomische schema, zoo
als dat de afgeloopen jaren in het Derde
Rijk wordt uitgevoerd.
De verbinding tusschen twee
scheepvaartnetten.
Tot dusver was de Duitsche scheepvaart
gescheiden in twee gedeelten, die geen
rechtstreeksche verbinding met elkaar had
den. Daar was in het Oosten het Elbe-
Oder net, in het Westen de scheepvaart, die
zich concentreerde op Rijn en Wezer. De
waterweg via Oder en Elbe, verbond Sile
zië en Midden Duitschland, daardoor ont
stond ook een contact tusschen Berlijn,
Hamburg en Stettin. Berlijn had dus recht
streeksche verbinding met de Noordzee- en
Oostzeehavens. Het westelijke net «orgde
voor de aansluiting van het Rünsch-West-
faalsche gebied met de Noordzeehavens.
Deze beide stelsels zijn nu verbonden door
het Mittellandkanaal. Mefi was tot voor
enkele jaren veelal de meening toegedaan,
dat de scheepvaart in beide stelsels van
waterwegen gefixeerd zou zijn. Daarom
was het moeilijk goede argumenten te vin
den en het ondernemen van een reusach
tig werk als het graven van het Mittelland
kanaal te rechtvaardigen. Doordat in de
laatste jaren verscheidene takken van nij
verheid zich verplaatst hebben naar Mid
den Duitschland was de oplossing van dit
probleem een gebiedende eisch. De fabrie
ken, die nu aan de oevers van het kanaal
of in de onmiddellijke nabijheid staan,
hebben heel wat steenkolen noodig. Daar
door is plotseling duidelijk de oeconomi
sche noodzaak van dit kanaal aangetoond.
Het kanaal heeft een tweeledige functie, t
aanvoeren van grondstoffen en het afvoe
ren van de producten. Daarmede is een op
en neervaart verzekerd, die noodzakelijk
is, wil een dergelijk kanaal rendeerend
zijn.
eindigt in de Elbe. Men ging tenslotte zoo
ver, zoogenaamde aquaducten aan te leggen
over spoorlijnen, wegen en over.water-
wegen.Was het niet mogelijk het kanaal
rondom een berg te leggen, dan koos men
de meest afdoende wijze, een tunnel door
den berg heen.
De oudste hefwerken zijn de sluizen, die
wij nog overal in hun oorspronkelüken
vorm zien toegepast. Men kent de werking
van een sluis. Moet het schip van laag
naar hooger gelegen water, dan staat het
water in het sluisbassin op gelijke hftogte,
de sluisdeur kan daardoor gemakkelijk
opendraaien, het schip vaart naar bin
nen en de deur sluit zich. Nu laat men
uit het hooger gelegen gedeelte zoo lang
water toestroomen, totdat de waterspiegel
in de sluis daaraan gelijk wordt, nu draait
gemakkelijk de tweede sluisdeur open,
daar aan beide zijden de druk hetzelfde
is. Ook de zwaarste schepen kunnen op
deze wijze, als ware het kinderspel, in de
sluis opgeheven worden.
Maar de hefwerken zijn in geen enkei
opzicht de voortzetting van het sluissy-
Bij het aanleggen van een kanaal in Oost-Pruisen moest men vijfmaal een bergrug
overwinnen". Dit geschiedde door middel van voertuigen op rails, die de
schepen over land vervoeren.
steem, al denken de ingenieurs er ook niet
aan de sluizen te beschouwen als een over
wonnen standpunt. Ook in het Mittelland
kanaal komen er nog verscheidene voor.
Tegelijk met de opening van het hefwerk
bij Rothensee werden op eenige kilometers
afstand enkele sluizen in gebruik geno
men. Zij zijn aangebracht aan het einde
van het Mittellandkanaal, waar een sterk
verval overwonnen moet worden. In de
schutkolk, die 120 M, lang en 12 M. breed is
kunnen twee groote kanaalschepen binnen
varen en opgeheven worden. Tegenwoordig
laat men het volloopen van de sluiskolken
niet meer alleen afhangen van den druk
van het buitenwater, maar versnelt dit
door het in werking stellen van krachtige
pompen. Zoodra de waterspiegel aan beide
zijden gelijk is, draait een zware electro-
motor de ijzeren deur open. Ook in het
Rijn en Main-Donaukanaal zijn deze slui
zen noodzakelijk, om langs de vele stuw
dammen heen te komen. Men kent deze
van onze eigen rivieren. In het bijzonder
de Maas, die op deze wijze geheel gekana
liseerd werd. Bij een groot verval is het
echter niet wel doenlijk het sluizensysteem
nog langer toe te passen. Vele sluizen ach
ter elkaar is tijdroovend voor de scheep
vaart, het moderne hefwerk biedt hier af
doende uitkomst. Bovendien hebben deze
werken een tweede voordeel, namelijk, dat
zij geen waterverlies veroorzaken. Daar
waar de strooming betrekkelijk gering is
en een drukke scheepvaart heerscht kan
door het vele schutten het niveau te zeer
dalen, waardoor de scheepvaart ernstig be
lemmerd zou kunnen worden. Bovendien
hebben hefwerken het voordeel, dat het
schip veel sneller „doorgesluisd" wordti
Bij Rothensee duurt dat niet langer dan
twintig minuten.
Geheel voltooid zal het Mittellandkanaal
eerst zijn, wanneer in 1942 het aquaduct
over de Elbe gereed is. Een dergelijke ka-
naalbrug is het meest ideale hefwerk, dat
men zich denken kan. Maar natuurlijk zijn
de mogelijkheden beperkt. Ditzelfde sy
steem heeft men ook toegepast, waar het
Hohenzollernkanaal een veel lager gelegen
spoorlijn moest kruisen. Het aquaduct over
de Wezer is vrij lang, ruim 370 M., de brug
over de Elbe zal zelfs een spanwijdte krij
gen van 900 meter.
Waar een te sterk verval groote moei
lijkheden oplevert, komt zelfs de trein het
scheepvaartverkeer te hulp, hoewel deze
trein wel een ietwat eigenaardig voorko
men heeft. Zoo bijvoorbeeld in Oost Prui
sen, waar het schip, maximaal tot 70 ton op
een voertuig vaart, dat in het water ligt.
Dit voertuig nu rijdt langs een ijzeren baan
Het onlangs geopende hefwerk bij Rothensee. Daardoor is het mogelijk in minder
dan twintig minuien een sehip alt het kanaal naar de Elbe „door te sluizen"
uit het water en vervoert het schip over
land naar de plaats, waar het kanaal voort
gezet wordt.
Men ziet dat bij den aanleg van een mo
dern kanaal heel wat komt kijken, het is
allesbehalve een uitgegraven sloot. Talrij
ke vindingen van het menschelijk vernuft
moeten worden toegepast, wil een kanaal
in een eenigszins geaccidenteerd terrein
voldoen aan de eischen van een snel
scheepvaartverkeer.
Psycho-analyse
Het is nog lang niet genoeg bekend, dat
vele zenuwstoornissen veroorzaakt worden
door een hevige schok of emotie, die dateert
van jaren terug. Wanneer de betrokken per
soon zulk een schok indertijd niet behoorlijk
heeft verwerkt, blijft deze op den bodem
van het onderbewustzijn doorwerken, en kan
de oorzaak worden van allerlei dwangge
dachten.
Het eenige middel om van zulk een dwang
gedachte bevrijd te worden, is psycho-analyse
die den wortel van het kwaad opspoort en
ultroéit.
Een treffend voorbeeld van een dergelijk
geval is ons bekend uit de practijk van den
Engelschen dokter en psycholoog, Board.
Op zijn spreekuur kwam op een druileri-
gen middag een zeer neerslachtig uitziend
patiënt.
Dr. Board bood hem een stoel aan en
vroeg hem daarna, wat hij voor hem doen
kon.
„Ik zal niet veel van Uw kostbaren tijd
in beslag nemen", antwoordde hij. „Ik heb
al heel wat medicijn geslikt zonder er eenige
baat bij te vinden. Maar ik ben op het punt
flauw te vallen".
„Wel, antwoordde de dokter, „valt U lie
ver hier niet flauw als het U hetzelfde is,
Hoe weet U dat U flauw gaat vallen?"
„Ik voel het," antwoordde de patiënt.
Sinds acht maanden heb ik eiken dag ge
voeld, dat het zou gebeuren,"
ze geen kans, de overhand te krijgen. Onze
vriend was door het verdriet over den dood
„Maar kijk eens ,als u nu acht maanden
lang eiken dag iets verwacht, en het
beurt nooit, waarom blijft u het
steeds verwachten, zonder eenigen grc
„Niet zonder eenigen grond," protest*
de man. En langzamerhand, met tact
duld, kwam dokter Board erachter, dat
angst voor flauwvallen het ergste niet
maar dat zijn bezoeker ook vervolgd
door de obsessie, van plotseling te 2
sterven, en tevens door een neiging tot
moord, hoewel hij zeer bang voor
dood was.
Met groot geduld ging de dokter alles
wat de oorzaak voor een dergeljjken
stand zou kunnen zijn.
Hij vroeg den patiënt naar zijn levensW prijs; I
De Sc
lokaal
Boontje
haar 1«
aniniee
De u:
J. v.
12 puni
ter, 12
Tolle,
zei man
20 pun
Even 1
J. Si
1 cj
en betrekking.
„Als u eens wat vacantie nam?"
De ander huiverde bij het idee alle
„Zoodra ik niets te doen heb, wordt
erger."
„Was u gevoelig als kind?"
„Ja, dat geloof ik wel.
„Ooit een moord meegemaakt, of een ei
stig ongeluk zien gebeuren?"
„Neen."
„Als kind ooit gestraft op een manier,
U met angst vervulde?"
„Neen, zoo waren mijn ouders niet."
„Ooit een anderen jongen zien straffen
een angstaanjagende manier?
De patiënt dacht even na en de helde
oogen van den dokter schenen zijn herin»
ring te doordringen. „Ja, eens. Er stoi
een oude windmolen, dichtbij ons huis, waa
van de ladder waarlangs men naar bovt
kon klimmen geheel verrot was. Het
mij streng verboden om naar boven te kil»
men. Maar op een dag dat de geheele famill
uit was en ik een vriendje bij mij had, ded(
wij het toch. Juist toen we elk op een vi
de bovenste sporten stonden, kwam mijn vi
der thuis. Hij was woedend. Ik werd onmii
dellijk in mijn kamer opgesloten, en tegt
Hans die bekende het verzonnen te hebbe
bulderde mijn vader: „en jou zal ik in
schuur opsluiten tot de ratten je beenen
eten, en dat zullen ze doen ook!'
Den volgenden dag zocht ik overal naa
Hans, zonder hem te vinden. En uit
schuur die op slot was scheen een kermen
geluld te komen, alsof de ratten Hans beene
aan het opeten waren.
Toen ik mijn vader naar Hans vroeg, ant
woordde hij: „vraag dat de ratten."
Pas na een week zag ik Hans, die door
ouders thuis was gehouden, terug.
Dokter Board knikte tevreden.
„Daar hebben wij de heele dwanggedachte
En hij legde zijn bezoeker uit, dat he
onderbewustzijn een goed werktuig maar eei
slecht meester is, en dat, om een gezonde!
toestand te waarborgen, het bewustzijn d(
leiding moet houden.
„Denkt U nu eens goed in", zeide hij, „da
Hans nooit bij de ratten opgesloten is ge
weest. Hij was zoo gezond als een visch, dei
volgende morgen.' En gelooft U mij, als
zeg dat Uw heele angst berust op die ou.
geschiedenis van de windmolen, een
schuldige boeman. Zoodra U nu Uw obsessl
weer voelt opkomen, neemt U dat oproerig
onderbewustzijn van U eens flink onder
handen en zegt: „onzin!'
Geeft U mij nu Uw hand, dan zeggen wij
het samen."
En uit twee monden klonk hartgrondig:
„onzin". Dat oogenblik brak de ketenen,
waarin de dwanggedachte onzen vriend
jarenlang gehouden had.
Ons aller onderbewustzijn herbergt de
kiem voor dwanggedachten, maar wanneer
we gezond zijn, geen zorgen hebben en geen
dingen, die onze zenuwen prikkelen, krijgen
van zijn vrouw aan het tobben geraakt, en
dat had die oude. nooit vergeten indruk tot
een dwanggedachte ontwikkeld.
Maar in elk geval van dwanggedachten is
de wortel van het kwaad ongetwijfeld door
psycho-analyyse te vinden en-uit te roeien.
Het zij door den patiënt alleen of met de
hulp van een psycholoog.
Dr. JOS. DE COCK
ten; D
ten; J.
Holtro
ORTH
Gist.
Orth.
secr.
ledenl
Hiei
toudi
nemei
kiczin
Bes
1939 A
vies
geven
Ein
gen 1
tegen
zwak
altijd
jong<
hun
scha'
eerst
lat,
op 1
wille
tane
krac
lijkt
De
als 1
bezc
ten.
linie
gevi
rad.
taat
O
dei
-1»
VOOR DE
Hei clMev-en
Wanneer de kinderen den leeftijd van
acht jaar bereikt hebben, constateert men,
dat het verlangen naar spel in groeps
verband de overhand begint te krijgen.
Het zeer jonge kind speelt aanvankelijk
alleen of met een kameraadje of in een
zeer klein clubje, doch met het klimmen in
ja.ren neemt het verlangen deel te willen
zijn van de massa toe. Dit verschijnsel zien
we niet alleen zich openbaren in het spel,
ook in het oprichten van allerlei clubs door
deze kinderen ontdekken we het sociaal
voelen. Het oprichten van clubs door deze
kinderen geschiedt met veel geheimzinnig
heid. De jongenc waaronder ik hier ook
de meisjes maar reken zonderen zich af
in schuren, leege wagons, in hallen, enz.
enz. en bespreenk daar hun plannen. De
meest fantastische namen voor de clubs
worden uitgedacht, speldjes, vlaggen, Insig
nes, enz, worden vervaardigd, een volledig
bestuur wordt gekozen, reglementen opge
steld en in vele gevallen worden zelfs cere
moniën gebruikt, welke doen herinneren
aan de gebruikt bjj de Indianen. In derge
lijke gevallen komt dan de invloed van de
Indianenverhalen naar voren. Nu zitten aan
dit verschijnsel clubvorming talrijke
voor- en nadeelen t.a.v. de opvoeding. Het
Hjkt me gewenscht in de eerste plaats de
verschillende nadeelen onder de loupe te
nemen.
Ik noem dan in de eerste plaats het af
zonderen. Hierbij ligt het gevaar, dat de
kinderen zich schuldig zullen maken aan
afkeurenswaardige dingen. Wanneer er on
der de knapen of meisjes individuen voor
komen met misdadigen aanleg, zullen deze
in de geheime bijeenkomsten ontzaglijk veel
kwaad stichten. Zij zijn in den regel de ge
tapte kameraadjes, bijna steeds verstande»
lijk de beste en hun invloed rijkt ver.
Het is onder inv.oed van dergelijke „lei'»
ders" van het slechte soort, dat dergelijke
clubs ontwaarden in benden. De „leiders"
ontwerpen allerlei fantastische en gedurfde
plannen, welke meestentijds neerkomen op
diefstallen, baldadigheden vergrijpen tegen
orde en zeden. De zwakkere „broeders" zijn
tegen deze dingen niet opgewassen en wor
den slachtoffer van het kwaad. Vooral jon
gens zullen in de voorst llen van hun „lei-,
ders" het heldhaftige zien er behoort
ook in de meeste gevallen moed
nen tot uitvoering te brengen
het ergste, zij laten zich door
voor spannen. De leiders zelf zjjn wijs ge
noeg zich op den achtergrond te houden.
De „leider" heeft meestal zijn kwartier in
het bureau schuur, hooizolder, leege wa
gon, enz. De „mannen" trekken er op uit,
werken volgens de instructies van den lei
der en ontvangen, al naar het succes van
hun werk van dezen een pluim of een beris
ping. Het is verbazend te zien, hoe jongens
zich aan het oordeel van hun leiders willen
onderwerpen. De macht van ouders en on
derwijzers is hierbij vergeleken n i e ts!
In talrijke plaatsen, waar de jeugd zich
aan bandeloosheid schuldig maakt, bemerkt
men steeds dat er. of meer leiders het
bendewezen op gang houden. Gelukt het
den autoriteiten deze leiders onschadelijk
te maken, door ze in te rekenen, dan is het
bendewezen spoedig van ''e baan.