Indië ideaal voor
een zee-guerilla
V
SPORT
ZBlfstandigheidspslitie
naar alle zijden
Blauw Wit—D.W.S.
0-2
Tommy Farr verüest
Nieuwe toporestatie van
Irene van Feggelen
Suikerstroop bedreigt
een gasfabriek
Rechercheurs bofFe t
10
ft
Nederland beschikt over uitstekende artiüerie-richtmiddelen
„HET IS VERBAZINGWEKKEND,
HOE SNEL ONZE ONDERZEEËRS
KUNNEN DUIKEN".
SOERABAIA. In December.
Op zoek naar een groote „prauw"
(inlandsch zeil vaartuig) die me naar
Manilla als passagier medenemen
wil, heb ik thans gelegenheid de groo
te havenstad Soerabaia grondig te
leeren kennen en speciaal de haven
wijk, waar men een zeer bonte bevol
king aantreft.
Behalve allerlei soort Europeanen, Ame
rikanen en Australiërs, allen „blanken", ont
moet men er vertegenwoordigers van vrijwel
alle rassen uit Nederlandsch- en Britsch-
Indië (en dat is reeds een bont mengel
moes), Chineezen in grooten getale, Japan
ners (veel geringer in aantal), Armenianen,
Arabieren, bewoners van Irak (herkenbaar
aan hun eigenaardig hoofddeksel), Philippi-
no's (bewoners van de Philippijnen) en nog
talrijke vertegenwoordigers van andere ras
sen meer. Enkele kennen Nederlandsch,
maar de algemeene taal is het Esperanto van
dit deel van de wereld, het Maleisch.
Woeste zee en typhoon.
Het is niet gemakkelijk een „prauw" te
vinden, die in dezen tijd van het jaar naar
Manilla vaart. De West-Moesson is aange
broken met regen en stormen, met woeste
zee en typhoons en in dezen tijd van het
jaar wagen de prauwen zich gewoonlijk niet
aan tochten van duizenden kilometers. Zij
beperken hun vaarten tot nabij gelegen ei
landen van Nederlandsch-Indië en wagen
zich niet ver uit de buurt en Manilla ligt ten
slotte niet „naast de deur". Flinke stoom
schepen doen over de reis van Soerabaia
naar Manilla acht dagen, wat voor een
prauw zou worden eenige weken, bij gunstig
weer en gunstigen wind. Ik vreès dan ook,
dat ik me wel zal moeten inschepen op een
doodgewone passagiersboot, wat voor mij
minder belangwekkend is, hoewel veel gerief
lijker aanmerkelijk duurder, maar
ook veiliger. Die groote inlandsche prauwen
zijn wel zeewaardig, doch het zijn, verge
leken bij passagiersbooten, slechts „scheep
jes", die, geheel aangewezen op hun zeilen,
in een typhoon of in een storm gemakkelijk
een speelbal -wórden van wind en zee.
Overal „Jantjes".
In dezen tijd, tegen de Kerstdagen,
is Soerabaia vol menschen van de Ne-
derlandscbe marine, daar nu de meeste
schepen „binnen" zijn. Overal ziet men
„Jantjes" in hun smettelooze witte matro
zen-uniformen en opmerkelijk is het, hoe ve
len hunner zich de weelde kunnen veroor
loven er een motorfiets op na te houden.
De oorlogsvloot staat in Nederlandsch-In-
dië in het midden der algemeene belangstel
ling. Hoort men de menschen hier, dan zou
men de overtuiging kunnen krijgen, dat Ne-
derlandsch-Indië elk oogenblik in een oor
log kan worden betrokken of een aanval kan
verwachten.
De propaganda, die eenige maanden gele
den in Nederlandsch-Indië gevoerd werd voor
den bouw van een „slagvloot", dat wil zeggen
„een vloot met minstens 3 of 4 slagschepen
van veertigduizend ton", begint te luwen.
Deze propaganda ging uit van een groot dag
blad te Soerabaia en vond ondersteuning bij
enkele andere Nederlandsch-Indische dagbla
den.
Bij de behandeling van de marinehegroo-
ting in- de Tweede Kamer, die toch in deze
aangelegenheid te beslissen zal hebben, heeft
dit plan voor een „slagvloot" niet de minste
ondersteuning gevonden. Dit heeft de gemoe
deren hier ietwat afgekoeld, al meende men
ook in Nederland, dat een versterking der
vloot gewenscht is, maar niet met zeer kost
bare slagschepen, doch met kruisers.
In nauwe zeestraten.
De vloot zal een strijd moeten aanbinden
niet op de open zee, doch voornamelijk in
zee-engten. De zee-straten, welke tot het Ne
derlandsch-Indische eilandengebied toegang
geven, zijn nauw, evenals de zee-straten tus-
schen de verschillende eilanden. Er zijn daar
lange kustlijnen, die op de strategische pun
Hr. Ms. „JAVA".
ten versterkt worden en zijn. Voor een vloot,,
die uit het noorden nadert, is feitelijk alleen
het voor het grootste deel Nederlandsche
eiland Borneo dadelijk vanuit de open zee
te naderen, maar dan komt zoo'n 'vloot
niet voor Nederlandsch, doch voor Engelsch
gebied.
In de nauwe zee-straten wordt een
vijandelijke vloot niet alleen door de
Nederlandsche zeemacht bedreigd,
maar nog van alle zijden door vlieg
tuigen. Het is niet waarschijnlijk, dat
een mogelijke tegenstander, daar
zijn zeer kostbaar materiaal aan slag
schepen licht zou wagen. Die slag
schepen zouden er bloot staan aan
een „zee-gurilla". Dit woord mag ik
hier wel gebruiken sinds een Neder
landsch generaal het woord „beton-
guerilla" gebezigd heeft.
Trefzekerheid!
Wat ik vernam over in den laatsten tijd
gehouden oefeningen van de Nederlandsche
vloot, waren de resultaten wat de trefzeker
heid der artillerie betreft, gunstig. Dit is zoo
wel toe te schrijven aan de groote geoefend
heid der Nederlandsche marine-menschen,
als aan de richtmiddelen, die inderdaad uit
stekend zijn.
Dit weet men ook in andere landen en de
vloten van enkele kleinere landen zijn in Ne
derland van richtmiddelen voorzien. Groote
staten deden hiervoor noe geen beroep op
Nederland, daar dit den nationalen trots zou
kwetsen. Kleine staten zijn in dit opzicht niet
zoo overgevoelig.
Trefzekerheid van het geschut speelt bij
een zee-oorlog een veel grootere rol dan bij
een oorlog te land. Eenige goede treffers kun
nen in een zeeslag de beslissing geven, in een
oorlog te land hoogstens aan een beslissing
medewerken.
De Nederlandsche onderzee-booten
hebben zich 'n zekeren naam verwor
ven, ook in het buitenland. Dat nog
kort geleden een mogendheid, die
niet geheel tot de kleine gerekend
kan worden, in Nederland onderzee
booten bestelde, is niet zonder reden.
Na den wereldoorlog liet ook Turkije
zijn eerste onderzeebooten in Neder
land bouwen.
Latere bestellingen gingen echter naar Ita
lië, wat Turksche zeeofficieren, die ik te
Konstantinopel ontmoette, ten zeerste be
treurden. Voor de Turksdie regeering waren
er toen andere overwegingen dan de kwali
teit. Italië leverde tegen lagere prijzen en...
gaf lang crediet. Achter die lagere prijzen
en dat crediet stak echter Italiaansche poli
tiek, waarop ik hier niet verder zal ingaan.
In Engelsch-Indië zeide me eens een En
gelsch marine-officier:
„De Nederlandsche onderzeebooten
zijn bijzonder handelbaar. Het is
verbazingwekkend, hoe snel deze boo
ten kunnen duiken."
Hij schreef dit toe aan bepaalde inrichtin
gen aan boord. Van Nederlandsche zijde
hoorde ik later beweren, dat het niet zoo
zeer de booten zelf waren, die dat snelle dui
ken mogelijk maakten, doch dat dit een
kwestie was van meerdere geoefendheid der
Nederlandsche marine.
Deze verklaring komt me weinig aanneme
lijk voor. Ook bij de Engelsche marine zal de
geoefendheid immers weinig te wenschen
overlaten.
Hoe dit zij, een feit is, dat de Nederland
sche onderzeebooten onder een grooter hoek
(met het wateroppervlak) duiken en dus
sneller onder water en voor artillerie projec
tielen veiliger zijn, dan bij onderzeeërs van
andere nationaliteit het geval is. Het behoeft
geen betoog, dat die „handelbaarheid" der
Nederlandsche onderzeebooten, dat snelle on
derduiken en weder boven komen, in een
oorlog van de allergrootste beteekenis is.
Deze feiten mogen ter geruststelling die
nen voor menschen, die in hun verbeelding
Nederland-van-over-zee reeds zien aangeval
len door de een of andere veroveringslustige
mogendheid.
J. K. BREDERODE.
Ikei&al
Een goed idee van Slot; hij speelt
met een ijsmuts opl
Het veld van het Olympisch Stadion was,
als gold. het een interlandwedstrijd, enkele
dagen van tevoren afgedekt en geprepareerd,
opdat het tegen den vorst bestand zou zijn
en de ontmoeting tusschen Blauw Wit en
D. W. S., niet alleen belangrijk omdat het
oen derby betrof, maar vooral ook omdat
heide clubs goede kansen hebben voor de
eerste plaats, zou kunnen doorgaan. Zoo was
het verklaarbaar, dat gistermorgen het ter
rein werd goedgekeurd en ook scheidsrech
ter van Moorsel er geen bezwaren tegen had
den wedstrijd te laten doorgaan. O. i. viel
deze beslissing geenszins toe te juichen. Ze
ker, het terrein was bespeelbaar en uit dien
hoofde behoefde de wedstrijd ook niet te
worden afgelast. Maar de lage temperatuur
en de felle gure wind vormden tezamen een
factor, welke van grooten nadeeligen in
vloed op het physieke welzijn der spelers
zou kunnen zijn. Wij kunnen ons moeilijk
voorstellen, dat een genoegelijk spelletje
\oethaI in een adembenemenden feilen, ijs-
kouden wind, welke door de dunne kleeding
der spelers heengaat en de spieren verstijft,
goed voor de gezondheid is.
Het was heelemaal niet vreemd de meeste
spelers met handschoenen aan te zien. Er
viel in dit opzicht een keurcollectie van de
ze nuttige keedingstukken waar te nemen,
al slaken de fraaie glacéhandschoenen van
den heer van Moorsel wel wat af bij de gro
ve wanten van Trock En Slot van D.W.S.
was met een ijsmuts op verschenen, zoo van
zijn jongste broertje meegenomen, een oudcr-
wetsch model met een fraaie pluim. Het
koppen van den geijsmutsten Slot geschied
de dan ook wel met eenig effect!
liet spreekt van zelf, dat het spel bijzon
der geleden heeft onder de ongunstige om
standigheden. Botsingen werden zooveel
mogelijk vermeden, doch niettemin moesten
Slot van Blauw Wit in de eerste helft en
Draeger van D. W. S. in de tweede helft
zich laten vervangen. Men speelde gereser
veerd, zonder volledige overgave en het ge
volg was, dat het geluk een grooten rol ging
spelen. D. W. S. had het geluk aan haar kan.
Zoowel het eerste doelpunt, van Slot. als
het tweede, dat na de pauze werd gemaakt,
zijn gescoord, omdat de achterspelers en
vooral keeper Ferwerda van Blauw Wit niet
resoluut durfden ingrijpen. Overigens mag
de overwinning van D. W. S. niet onver-
riicnd worden genoemd, men speelde aan
die zijde iets minder slecht voetbal dan bij
Blauw Wit, terwijl de stadionhewoners
steeds in hun oude fout vervielen n.1. om het
spei te kort te houden.
Ï3albien
Geslagen door Lou Nova, e
nieuwe ster.
In Madison Square Garden te New
York sloeg de jeugdige Californische
zwaargewichtbokser Lou Nova den
Britschen kampioen in dit gewicht,
Tommy Farr, in een gevecht over
15 ronden op punten.
Nova, die acht weken geleden Gunnar
Baerlund sloeg, wordt als een nieuwe ster
aan het firmament der zwaargewichtbok-
sers beschouwd.
Behalve Max Baer is ook Nova een ern
stig candidaat voor een gevecht om den
titel tegen Joe Louis.
In zijn gevecht tegen Farr was Nova tech
nisch de betere bokser. Vooral in de laatste
ronden bleek dat hij over meer uithoudings
vermogen beschikte dan zijn tegenstander.
Nova tegen Max Baer.
Op 24 Februari a s. zal in Madison Square
Garden een gevecht worden georganiseerd
tusschen den nieuwen ster in het zwaarge
wicht, Lou Nova en den vroegeren wereld
kampioen Max Baer. Het gevecht is vastge
steld op vijftien ronden, terwijl de winnaar
zoo goed als zeker het recht krijgt tegen
Joe Louis voor een titelkamp uit te komen,
Dit titelgevecht zal dan in Juni of Septem
ber 1939 worden gehouden.
Wielrennen
GÉRARDIN WINT DEN SPRINT TE
BRUSSEL.
Van Vliet op de tweede plaats.
Voor een zeer talrijk publiek zijn gisteren
in het Sportpaleis te Brussel internationale
wielerwedstrijden verreden.
In den sprintwedstrijd om den „Grooten
prijs van Europa", behaalde do Franschman
Gérardin een verrassende zege voor den we
reldkampioen, onzen landgenoot van Vliet
en den Belg Schcrens.
In den handicapwedstrijd werd Scherens
eerste voor Gérardin en Van Vliet.
NEDERLANDSCHE SUCCESSEN TE
ANTWERPEN.
Van Vliet wint de sprint, Schulte
de achtervolging.
In het Antwerpsche Sportpaleis boekten
Zaterdag de Hollandsche deelnemers succes
sen. Zoo won Van Vliet de sprint voor Sche
rens, Richter en Loatti, terwijl Schulte de
achtervolging voor zijn rekening nam. Ach
tereenvolgens versloeg hij in fraaien stijl
Verreycken, Somers en Aimar.
Een uurwedstrijd achter tandems was voor
Kaers, 2. Wals, 3. Pellenaars en 4 Loncke.
ilcAaaUen
Wedstrijden te Bergen
Om den Kennemerwisselbeker.
Mot, toestemming van den K.N.S.B. wordt
Dinsdag 20 December een wedstrijd in het
hardrijden om den Kennemerwisselbeker
over afstanden van 500, 1500 en 5000 me
ter georganiseerd. De laatste maal, in 1933,
werd de Kennemerwisselbeker gewonnen
door K. Schenk uit Anna Paulownapolder.
De organisatie is in handen van de Berger
IJssport vereeniging.
Langedijk c.s. niet naar
Zwitserland
Zij zullen in eigen land slarlen.
Naar wij vernemen is het vertrek van
de Nederlandsche hardrijders op de schaats
die Zaterdag a.s. naar Davos zouden gaan
om in deze Zwitsersche wintersportplaats
verscheidene weken te trainen, voorloopig
uitgesteld, dit in verband met hot feit,
dat zij, door liet plotseling invallen, van de
vorst, aan wedstrijden in eigen land zullen
deelnemen. Zoo is het reeds zeker, dat
Langedijk, Koops, Heiden en anderen Vrij
dag a.s. zullen starten op den nationalen
invitatiewedstrijd, welke op de baan van
de Amsterdamsche IJsclub wordt gehouden.
■jammen
Haar eigen wereldrecord 200 M-
rugslag verbeterd.
Op schitterende wijze is de IJ-zwem-
ster Irene van Feggelen er gistermid
dag in het Sportfondsenbad te Am
sterdam in geslaagd het wereldrecord
over 200 meter rugslag, dat mer een
tijd van 2 min. 40,6 sec., gevestigd op
26 October 1.1. te Düsseldorf, in haar
bezit is, te verbeteren. Niet minder dan
1,6 sec. haalde zij van dezen tijd af,
zoodat het wereldrecord, natuurlijk te
vens Europeesch en Nederlandsch re
cord, op 2 min. 39 sec. kwam te staan.
ïïlolüALpOJlt
Een motorrace te
Zandvoort?
Deelname van de K.N.M.V. aan
den Dumonceaubekerrtt staat
nog niet vast.
De sportcommissie van de Koninklijke
Nederlandsche Wielrijders Vereeniging
heeft gistermiddag te Utrecht de jaarlijk-
sche bijeenkomst gehouden ten einde den
wedstrijdkalender voor het komende sei
zoen samen te stellen.
Bij den aanvang der besprekingen werd
medegedeeld, dat, indien de K.N.M.V. tot
overeenstemming komt met de autoriteiten,
waarop inderdaad veel kans is, op 10 Juni
1939 voor de. eerste maal een stratcnrace
te Zandvoort zal worden gehouden.
In verband hiermede is het nog niet ze
ker, of de K.N.M.V. wel zal deelnemen aan
den Dumonceaubekerrit, welke voor 10 en
11 Juni is vastgesteld.
Tank door de felle kou gespron
gen.
De felle koude heeft gisterenmorgen in
Zeebruggo (België) een merkwaardig onge
luk doen ontstaan.
Onder de inrichtingen van een daar ge
vestigde havenmaatschappij bevinden zich
zes tanks, terwijl nog drie tanks in aan
bouw zijn. Deze tanks dienen voor het op
slaan van walvischtraan, suikerstroop en
creosoot. Op een gegeven oogenblik hoorde
men een dof godreun. Een onderzoek wees
uit, dat een der tanks, d'ie niet minder dan
4.200 ton suikerstroop inhield, was inge
stort De suikerstroop stortte zich uit over
den grond en liep als een dikke golf in de
richting van twee cok"4 wens. Onderweg
werd een tweede tank door het geweld
van de voortstroomende massa omvorge-
duwd. Deze tank was gevuld met 2.2.00 ton
melasse. Ook een kleine tank, waarin 150
ton creosoot was opgeslagen, word omver-
geduwd. Een eindie verder werd de muur,
die opgetrokken is rondom het emplace
ment der maatschappij, weggedrukt. Steeds
verder stroomden de millioonen kilo's we
gende dikke massa, passeerde een sloot en
verspreidde zich over den weff, tot zij ein
delijk uitkwam bij de installaties der co
kesovens. Verscheidene met cokes geladen
wagons werden omvergeworpen en de ge
bouwen der cokesovens werden bedreigd.
Terstond "waren de politie en de gendar
merie gealarmeerd. Tegen twaalf uur arri
veerden voorts 200 soldaten van het garni
zoen te Brugge ter versterking.
Wanneer men bedenkt, dat de suiker
stroop een waarde heeft van 50 centimes
per k.g. en het creosoot 90 .centimes, kan
men nagaan hoe groot de schade, alleen
aan verloren grondstoffen is.
De opgeslagen suikerstroop was pas ge
lost door het Engelsche f.s. „Athelmer."
Alles was verzekerd.
Wat de oorzaken van het ongeval betreft
het schijnt wel, dat die gezocht moeten
worden in de plotseling optredende felle
koude, waardoor de tanks gekrompen zijn.
terwijl de melasse zelf niet samendrukbaar
is, zoodat de ijzeren tankwanden scheurden
Regeeringsmededeeling naar
leiding van een bewering i] j
Duitsche pers.
De Regeeringspersdienet meldt:
Naar aanleiding van in de Duifsch
pers verschenen beschouwing*
over de vraag of de huidige
spreiding der Nederlandsche strijd,
krachten moet leiden tot de op.
vatting dat Nederland zijn Zuid
grens en met name zijn Westgrern
min of meer ongedekt laat, terwijl
het een onevenredig groote troepen
macht aan de Oostgrens gereed zou
houden., wordt van bevoegde zijde
het volgende gemeld:
■DO
lEC
I BL
In dagen van internationale spant
worden langs onze kust opgesteld niet i
bataljon (gelijk in Duitsche bladen op
zag van een publicatie van een Ne
landseh oud-opperofficer was vermeld)
verscheidene bataljons, nog afgezien
de kustartillerie.
In normale tij don zijn deze nueer in
centrum des lands gelegen. Bovendien m
hij een beoordeeling dezer verspreiding
troepen over de verschillende garnizoei
er mede rekening worden gehouden dat
ze westgrens een zeegrens is, en dus
natuurlijke belemmering vormt voor
aanvaller. Vooral echter moot gelet
den op het feit, dat de kust verdedig)
niet alleen en zelfs niet in die een
plaats aan de bovenbedoelde troepen
landmacht is toevertrouwd, doch bovei
aan de Koninklijke Marine, die daarvoor
beschikking heeft over het noodige vare van 1
materieel en doode weermiddelen als nii|z'in
versporringen.
Wat de Zuidgrens betreft, zij er op
wezen dat deze korter is dan de Oostgrel
Voor de zooveelste maal moge uit 1 gaster
voorgaande blijken, dat het der regeori rijder!
ernst is met de toepassing harer zelfstj
digheidspolitick na-air alle zijden.
Uit,
lede
biappc
ronsci
kers
laars
u aai
nazat'
decz'
[leiden
ware
terom
Zij
jus tip
is ui
zuini
klas
breng
niot
kan
Inbreker liet demonstratief
gestolen motor in den steek.
De laatste weken is te Rotterdam, zooa
reeds gemeld werd, een groot aantal inbr
ken gepleegd, waarbij de buit meestal
ring was. Bij haar onderzoek kon de polit
vaststellen, dat in vele gevallen dczelfc
lieden aan het werk moeten zijn gevvees
Een arrestatie, waarhij het geluk de politp
diende is aanleiding geworden, dat eejPaa
reeks inbraken thans kon worden opgch»*1
derd en dat nog eenige aanhoudingen 'plat
vonden. 1
Dinsdagavond j.b wandelden twee ree!
chcurs van de hondenbrigade mot. een
litiehond in de nabijheid van het Fevenoorl
stadion, toen uit de tegenovergestelde ricl
ting een motorfiets naderde, waarop twt 11,1
mannen gezeten waren. Bij de rechercheur
gekomen, bleef de motor onverwachts in dl
sintels van den weg steken. Begrijpelijker
wijs zagen de rechercheurs hierin niets ver
dachts. Wel toen de heeren, na verschillen
de malen getracht te hebben met den moto
te starten, dit voorwerp in den steek lietei
en aan den haal gingen. De rechercheur!
zetten onmiddellijk een achtervolging
andt
met 't resultaat, dat een van de vluchten!
gen, de 21-jarige los-werkman P. O., wonen
de te Rotterdam, gegrepen kon worden. D<
ander werd later gevat, doch die bleek nie
geweten te hebben, dat ziin vriend, die di
motor onlangs gestolen had, zulk een kwaad
geweten had. Hij werd dan ook spoedig 0{
vrije voeten gesteld.
O. werd op het politiebureau gefouilleeri
en men vond twee horloges op hem. Al spoe
dig bleek, dat hij meer van een heele serie
gepleegde inbraken afwist.
Een langdurig verhoor had tot resultaat
dat zijn handlanger, de 21-jarige schippers
knecht W. T., eveneens kon worden gearres
teerd.
Mussolini wijdt een stad in
Geen rede over de buitenland
sche politiek.
Mussolini heetf gisteren de nieuwe stad
Carlwnia op het eiland Sardinië ingewijd.
Hij heeft niet gesproken over de buiten-
landsche politiek. Hij zou slechts gospre
ken hebben over de nieuwe prestatie van
het regime, gelegen in de hervatting van
de exploitatie der mineralen in dit deel
van Sardinië.
Mussolini verheerlijkte den onbuigbare
wil van liet fascisme, uitte den lof der deu
den van het Sardijnsche volk en zeide, dï
een volk, dat in staat is zoo groote offeffl
te brengen met vasten blik wie het oer
zij en in welke richtng ook kan aanzie»
Na zijn rede vertrok Mussolini naar Cagü
ari, vanwaar hij mot het oorlogsschip Bot
zano naar Rome terugkeerde.
Dc
aan
volk
kine
scbi
prol
dc
hon
keu
wer
H
VOO
naa
toe.
Z
het
ver
een
nal
of
len
kg
KIND VALT IN KOKEND WATER.
Gistermiddag om kwart over drie is in
een perceel in de Torrestraat te Amsterdam
een tragisch ongeluk gebeurd. De bewoner
van dat huis wilde een bad nemen en had
daartoe 'n kuip heet water klaar gezel. Op
een onbewaakt oogenblik is een van zijn kin
deren in het kokende water gevallen. Ge
heel met brandwonden overdekt is het door
den G. G. D. en G. D. naar het Wilhelmina
gasthuis overgebracht.
Uit raam gestort-
In de Egelantierstraat is een klein kind
uit een raam van de eerste étage van een
lerceel gevallen. Hot werd met inwendige
kneuzingen door den G. G. en G. D. opgeno
men en naar het Juliana Ziekenhuis over
gebracht*