Naar het eiland der zwijgende goden en der luidruchtige toeristen Voortvluchtig kassier uitgeleverd Een vliegtuig nadert in den nacht Landau slaat Sir Thomas Welgestelde straatzangers Zaterdag 31 December 1938 Vierde blad BALI LOKT ONWEERSTAANBAAR. DEN PASSER (BALI), Dec. Van alle zijden had men verteld, dat ik toch Nederlandsch-Indië niet moest verlaten eer ik het eiland der zwijgende goden, het paradijs eiland, het land der lijkverbrandin gen en der oude tempels had be zocht. Ik mocht tegenvoeren, dat ik Hindoetem pels in overvloed had gezien in Engelsch- Indië en dat. ik te Benares, de tempelstad aan den heiligen Ganges, voldoende lijken had zien verbranden om er mijn heele leven genoeg van te hebben, iedereen, die dit antwoord hoorde, keek me verwijtend aan. Men wees er mij op, dat van de ge- Jieele wereld toeristen reizen maken van duizenden en duizenden kilometers, om de wonderen van Bali te aanschouwen. Zij kwamen en komen van Engeland en Frankrijk, van Noorwegen en Amerika, van Australië en Italië, en ik, die me er zoo dicht bij bevond, zou onbegrijpelijkerwijze da gelegenheid niet benutten om het w.on- .dëreiland te bezoeken Vrij algemeen scheen men dat gelijk te stellen met een halsmisdaad. Ik heb er genoeg van Ik moet erkennen, dat ik van den Hin doe-godsdienst na mijn verblijf in En- gelsch-Indië ruimschoots genoeg heb. Ik ben uiterst verdraagzaam en stel belang in alle godsdiensten, maar de 2500 goden van den Hindoegodsdienst (het kunnen er ook wel 25000 zijn; ik heb mijn desbetreffende aan- teekeningen op het oogenblik niet bij de hand) vind ik toch wel rijkelijk te veel. Ik heb indertijd getracht er aan de hand van \ele dikke boeken, geschreven door zeer" ge leerde menschen, wegwijs in te worden. Ten eerste de zonderlinge familieverhoudingen van vele dezer goden het was om dui zelig te worden. Toen ik tenslotte twee zeer dikke en geleerde boeken vond, die een ver schillende verklaring gaven van enkele de zer familieverhoudingen, heb ik den moed verloren, het op gegeven. Nu herinner ik me van die 2500 of 25000 nog maar enkele, waaronder een godin met tien armen, een bedenkelijke en weinig zachtmoedige juf frouw, want in een dier tien handen hield ze het hoofd van een onthoofden man; een onvriendelijke aap, die ik nu eens rood ge schilderd en dan weer eens verzilverd heb gezien; en dan een god met een olifanten- kop en een slurf, waarvan ik zelfs den naam, Ganpatti, onthouden heb en waarvan ik op Java zelfs nog vele afbeeldingen heb gevonden. En dan te moeten bedenken, dat deze godsdienst is een godsdienst van „Ariërs", van de echte Ariërs van u-weet-wel-wie. Het was om alle vertrouwen in de Ariërs te .verliezen. Tóch naar Bali. Al deze redenen hielden me er aanvan kelijk van terug Bali, den droom en het verlangen van velen, te bezoeken, maar ein delijk ben ik voor den raad en de verwijten van tallooze menschen bezweken, ook al omdat de door mij gezochte reisgelegenheid naar de Philippijnen niet zoo gemakkelijk -te vinden bleek. De Philippijnen wachten wel en de oorlog in China is nog niet zoo spoedig ten einde en zal in verband met den winter tijdelijk min of meer tot stil stand komen. Groote en misschien beslis sende gebeurtenissen zijn daar niet te ver wachten voor de lente, zoo zette men mij van alle zijden uiteen. De reis naar Bali wordt over het algemeen 'gemaakt met de schepen der Koninklijke Paketvaartmaatschappij, die er elk jaar duizenden toeristen heen brengt. Voor een stroom van toeristen gevoel ik niets. Ik be hoor er niet tusschen thuis. Over het alge meen is de weg der toeristen niet de weg Van een reizend journalist. Toen vertelde men mij, dat. er nog een andere weg is, een weg, die door de inter nationale toeristen niet wordt gevolgd. Bij Banjoewangi, aan den uitersten oosthoek van Java, was een veer en daar kon ik me laten overzetten naar Bali, waar ik een autobus zou vinden, die de verbinding vormt tusschen het veer en Denpassar, de meest belangwekkende plaats op het ei land en het centrum van het toeristenver keer. Deze reis zou me boxendien aanmerke lijk goedkooper uitkomen dan de reis met een der schepen van de paket vaart-maat schappij. Kijkje in Banjoewangi. De trein rijdt 40 K.M. per uur. Ik bevond me toen te Soerabaja, dus in Oost-Java; Banjoewangi. aan de oostkunst kon dus niet ver zijn. Dat viel echter niet mee. Ik had weder eens uit het oog verlo ren hoe geweldig groot Java is. Van Soe rabaja naar Banjoewangi is een afstand van niet minder dan 288 kilometer. De treinen op Java loopen, behalve de expres- treinen van Batavia naar Soerabaja, niet zeer snel en houden op dit dicht-bevolkte eiland, het dichtst-bevolk-te land der aarde, telkens stil bij steden en dorpen. Ze rijden daardoor, de halten inbegrepen, met geen grooter snelheid dan veertig kilometer per uur, zoodat de reis Sooraba ja-Ban joewangi een reis wordt van ongeveer zeven uur, maar een reis, die door het land en zijne bewoners ongewoon belangwekkend is. Als gewoonlijk reisde ik derde klasse, waar men meer mogelijkheid heeft dan in de eerste of tweede klasse de bevolking waar te nemen. Een bezwaar was daarbij, dat ik nog niet voldoende Maleiscli spreek om een vlot g'esprek te voeren, maar ik re kende met de goode kans een inlander of een Chinees, te ontmoctjen, die Noderlandsch verstond. Ën tegenwoordig, nu de zaken in Nederlandsch-Indië zoo vlot niet meer gaan, nemen ook vele Europeanen, die vroeger steeds in een hoogere klasse reis den, derde klasse. Goedkoope consumptie. Voor honger en dorst lijden behoeft men in de treinen op Java niet bevreesd te zijn. In Weer een geval van kolendampvergiftiging Bejaard echtpaar te Upendam omgekomen. Ten huize van het bejaarde echtpaar Laan in de Óorpsstraat te Upendam heeft zich in den vorigen nacht een geval van kolendampvergiftiging voorgedaan, dat don 73-jarigen man en diens 67-jarige vrouw het leven heeft gekost. Om negen uur vervoegde zich gistermorgen de zoon van het echtpaar aan de woning. Op zijn aanhoudend bellen werd niet open gedaan, waarop de man zich bij de politie vervoegde. Deze brak het slot open en verschafte zich toegang tot de woning. Zij nam bij het betreden van de kamers een zwaren kolendamp waar en vond het echt paar levenloos. Een dochter, die zich in een naastgele gen vertrek bevond, was reeds bedwelmd, doch kon, nadat de ramen waren ge opend, weer bijgebracht worden. De genees heer Donker uit Ilpendam constateerde bij het echtpaar den dood. Amerika zond Maastrichtenaar terug. De oud-kassier P. J. L. N. van de Midden standsband te Maastricht verdacht v. ern stige malversaties aan de bank waar hij werkzaam was en die naa r Amci-ika tiacht t e uit te wijken, is thans doo-r de Fransche regeering aan de Nederlandse!)e Justitie uitgeleverd en in het Huis van Bewaring Ie Maastricht ingesloten. De man was per boot naar Amerika over gestoken. Hij werd daar na waarschuwing vanuit Nederland niet aan land gelaten en moest per zelfde bootgelegenheid naar Europa terugkocren. In Le Havre is hij door de Fransche politie aangehouden. Weinig of geen voetbal op Nieuwjaarsdag Wederom zal het. oen Zondag zonder voet bal zijn. De N.H.V.B. stelde geen enkelen wedstrijd vast, terwijl het programma van den K.N.V.B. weer heel klein, is Als het. terrein van de roodbroeken bespeelbaar zal zijn gaat Wieringerwaard IAtlas I door. In dat geval zal de thuisclub met kleine cijfers winnen. Verder is in de res. II A vastgesteld: O.V.V.O. 2—D.W.S. 2 D$t is alles! den trein, waarmede is reisde, kwam tel kens een .Tavaansche bediende met verkoe lende dranken voor weinig geld en deze be diende had ook een spijskaart, waarop men zich kon uitzoeken, wat men wcnschte en duur was dit alles niet. Bij tallooze stationnetjes, waarvan ik nog nooit gehoord had, hield de trein stil en ook aan die stationnetjes was van velerlei tegen billijke prijzen te koop. Daar stonden kooplieden met vruchten, met limonade, met allerlei gebak. Eerst ging de trein door een vlakte, dan kwam heuvelland, later ging die tocht door bergland met «enige lange tunnels. Dorpjes, kleine stadjes bleken langs den spoorweg te liggen en herhaaldelijk zag ik plantages van rubber en koffie. Eens brachten die plantages schatten op, maar die goede tijd is voorbij sedert de prijzen van die artike len zoozeer gevallen zijn. Toch maakte de streek niet dien indruk van armoede. Inte gendeel, er scheen nog een zekere welvaart te heerschen onder de bevolking. Op een oogenblik, dat ik ecnigc moeite had met den trein-bediende, wien ik iets wilde bestellen, wat hij niet begreep, kwam lachend een als Europeaan gekierde Javaan te hulp, die Nederlandsch bleek te kennen. Hij was gekleed in een keurig wit pak en had een witten helmhoed bij zich. Ik IxkkI den nog tamelijk jongen man een sigaret aan en zette me bij hem, iets waarmede hij zich zeer vereerd toonde. Een spaarzaam politie-agent. Deze Javaan sprak uitstekend Noderlandsch Ilij was op school geweest op een Christe lijke Hollandsch-Indische school, maar Chris ten was hij niet geworden. In bedachtzaam Noderlandsch vertelde hij mie, dat hij vier jaar politie-agent was geweest op Borneo. Maar nu had hij ontslag genomen. Hij had het niet langer uit kunnen houden op Bor neo, zoo ver van zijn laild, Java, waar hij als Javaan zich hopeloos alleen had gevoeld. En nu, binnen een paar uur zou hij zijn vader terugzien, na vier jaar. Als politieagent op Borneo had hij twee- en-twintig gulden per maand verdiend en daarvan... flink wat over kunnen houden. Ik had hoop, dat deze oud-politieagent ook naar Banjoewangi moest en mij daar wegwijs zou kunnen maken. Hij stapte ech ter een paar stations voor Banjoewangi uit, doch spoedig ontdekte ik in don trein een ander ingezetene van Nederlandsch-Indië, die Noderlandsch kende. Het was een jeug dige Chineesche handelsman. Te Banjoewangi moest ik een nacht overblijven, daar ik denzelfden avond geen verbinding meer liad met Bali. Primitief logies. Toen ik dit den Chinees vertelde en naar een goed hotel in Banjoewangi informeer de, vroeg hij of ik in een Chineesch hotel zou willen slapen. Het zou veel goedkooper zijn dan het cenige Europceschie hotel te Banjoewangi. De kleine Chinees, die Liem Hie Si-ng heette cn Noderlandsch sprak als een gebo ren Nederlander bracht me te Banjoewangi naar een Chineesch hotel, waar ik een ka mer met ontbijt kreeg voor anderhalven gulden. In die kamer kon geen blind paard zware schade aanrichten, maar er stond toch een zindelijk, breed bed met een mus kietennet, een tafel en twee stoelen. In het bed kon ik slapen, aan de tafel kon ik schrijven, dus had ik alles, wat ik noodig had. J. K. BREDERODE. Inbrekers zaagden traptrede uit Brutale inbraak in Den Haag. Op zeer brutale wijze zijn inbrekers in den vorigen nacht binnengedrongen in een filiaal van de firma Weinthal aan het Piet Heinplein te Den Haag. Allereerst verschaf ten zij zich toegang tot het perceel in de Piet Heinstraat, waarin het tandheelkundig instituut A.H.I.T. is gevestigd. De moge lijkheid is evenwel niet uitgesloten, dat zij reeds binnen waren toen het personeel Donderdagavond het instituut verliet. Daarna doorzochten de dieven de ver schillende vertrekken van het. instituut, doch, hoewel zij ook een brandkast, die op de tweede etage stond, openscheurden, vonden zij niets van hun gading. Toen zaagden zij een trede uit de trap en kwamen zoo in een leegstaand winkel perceel. Hier vergrootten zij een W.C.- raampje en vervolgden toen hun weg naar den sigarenwinkel. Ook hier haalden zij al les overhoop. Zij stalen f 80.in contan ten en een aantal sigaren en sigaretten ter waarde van ongeveer f 300.Het schijnt, dat de inbrekers langs dcnzelfdcn weg wederom verdwenen zijn. In ieder geval is de buit gering voor zooveel moeite. De nachtverlichting van de lucht haven Twente voldoet uitstekend. Gisteren in den vroegen ochtend liad de eerste officieele nachtlanding plaats na den aanleg van de nieuwe verlichting op het vliegveld Twente. Het was het. K.L.M.-toe- stel Ph—A. R. X., type D.C. 3, dat op weg van Hannover naar Londen bericht "kreeg, dat Schiphol vanwege den mist potdicht zat en bedoelde landing volbracht. Daar de gezag voerder Klein vreesde, niet genoeg benzine aan boord te hebben om Londen nog te ha len, besloot hij n.1. Twente aan te doen. Hij was toen een kwartier van dit vlieg veld verwijderd en in allerijl ontstak men daar het was ongeveer zeven uuir v.m. de nachtverlichting, welke uit zeshon derdduizend kaars Philips Philora-schijn- werpers en roode hindernislampen bestaat. Wij hadden gelegenheid dien heer Klein na de welgelukte daling van zijn vliegtuig even te spreken en de piloot verklaarde op getogen te zijn over de n&chtverlichtiing, die hij een der beste noemde welke hij tot nu toe in zijn langdurige vliegp rak tijk lvad gezien. De gezagvoerder achtte het waarschijnlijk, dat het luchtvaartterrein Twente <loor zijn uitstekende outillage een zeer belangrijke plaats in het internationale luchtverkeer zal gaan innemen, Nieuwjaarspost in brand Vlammen in een postauto. Gisteravond omstreeks half twaalf werd brand ontdekt in de lading van een post auto, welke van 's Gravenhage naar de hoofdstad was gereden met een hoeveelheid briefpost cn postpakketten. De brandweer •bluschte het vuur met eon straal op de tank. Hoewel men ijlings de postzakken op straat wierp, werden tocli acht zakken brieven en postpakketten door het vuur geteisterd. Waardezendingen waren niet in de auto aanwezig. DEVENTER KOEKEN VOOR PUZZELAARS! De „Ronde door Nederland" een succes. Op de prijsvraag „De Ronde door Neder land" ter bevordering van den verkoop van kinderpostzegels zijn thans bijna 100.000 op lossingen binnengekomen welke nagenoeg alle juist waren, zoodat de Centrale Propa ganda Commissie besloten beeft, aan de reeds uitgeloofde prijzen nog 200 Deventer koeken toe te voegen. Dc trekking der prijzen is uitgesteld tot 5 Januari a.s. Skoda-fabrieken thans Kruppfiliaal? De contröle aan Duitschland. Het denkbeeld, dat de groote Tsjechische wapenfabrieken van Skoda een filiaal zou den kunnen worden van Krupp, wordt door de Citycorrespondent van de Evening Stan dard uitgesproken. Hij 'gelooft, dat de En- gelschTsjechoslowaaksche en Praagsche credietbank, die de Fransche aandeelcn heeft opgekocht, slechts optreedt als tus- schenpersoon en verklaart „de controle over Skoda zal uiteindelijk aan Duitschland ver kocht worden",. Dit denkbeeld brengt de geruchten in herinnering, die twee weken na de conferentie van München de ronde de den en volgens welke Krupp Skoda had op gekocht. Toen werd echter een tegenspraak gepubliceerd. Van der Velde begraven Emile Vandervelde, de leider der Belgische arbeidersbeweging, heeft zijn laatste reis gemaakt Vele vertegenwoordigers van bui te n- landsche socialistische organisaties waren bij de begrafenis aanwezig, o.a. Ir. Albarda vertegenwoordigde de Nederlandsche ar beidersbeweging. Er was o.m. een krans van "Koning Leopold. Eon zeer groote me nigte stond langs de straten, welke de stoet passeerde, opgesteld. Voor het graf van d.en Onbekenden Sol daat werd een oogenblik halt gehouden onder een indrukwekkende stilte, welke plotseling werd onderbroken door een laat ste groet van de bazuinen. PUBLICATIE STEUNVERGOEDING ERWTEN EN VELDBOGNEN. De Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt bekend, dat de steun vergoeding voor erwten van den oogst 1938, gedenatureerd in het tijdvak van 2G tot en met 31 Decem ber 1938, zal bedragen f 1.35 per 100 kg. voor groene envten. welke door handelaren zijn gedenatureerd en voldoen aan het standaard monster van kwaliteitsklasse C en f0.85 per 100 kg. voor voedererwton, welke zijn gede natureerd door telers, die deze erwten zelf hebben geteeld. De st^unvergoeding voor veldboonen van den oogst 1938, welke in genoemd tijdvak door telers of handelaren zijn gedenatureerd en voldoen aan de kwaliteitseischen zal f2.60 per 100 kg. bedragen. 's-Gravenhage, 30 Dec. 1938. (Adv.) Schaken Euwe moet met remise genoe gen nemen tegen Szabo. HET TOURNOOI TE HASTINGS De uitslagen van de partijen, gespeeld in de derde ronde van het tournooi te Hastings luiden: TylorMillner Barry 0—1; Landau—Sir G. A. Thomas 1—0; Pirc—Klein 0—1; Szabo ~dr. M. Euwe y2V2I GolombekSergeant De afgebroken partij uit de eerste ronde tusschen Golombek en Klein werd gisteren voortgezet en eindigde in remise. De stand luidt: 1. en 2. Landau en Szabo, ieder 2Y2 punt. 3. dr. M. Euwe 2 punten; 4. 5, 6, en 7. Sir G. A. Thomas, Klein, Pirc en Golombek, ieder IV2 punt. 8. Millner Barry 1 punt; 9. en 10. Tylor en Sergeant ieder y2 punt. Matige resultaten der andere Ne derlandsche deelnemers. Verdere uitslagen: Premier reserves A: PrinsList 1—0; Van Scheltinga—Luchis, afgebroken in betere stelling voor Luchis. SaemischPrins (eerste ronde) y2y2\ MiesesPrins (eerste ronde) 10." Premier reserves B: Van Doesburgh Perlmuttr 01; KittoVan Seters ViK; Morrison—Ritson Morry 01; Major A: LewisMevr. Roodzant 10"; Mej. HeemskerkMiss Musgrave 10. Eerste klasse A: J. Spedan—Lewis—F. A. Damen y2y2> MET EEN AUTO NAAR DE STUDIO. De Engelschc B.B.C.. heeft dezer dagen twee jongelieden van de straat gehaald, een guitaarspeler cn een straatzangeres, om hen tot stars van de populaire iniddaguitzendin- gen te maken. Dat komt misschien ook bij andere omrocpmaatschappijen wel eens voor, maar belangrijk in dit geval is een andere omstandigheid: de ambtenaren van de B.B.C. waren niet weinig verwonderd, toen het paar voor het eerste optreden in ©ent eigen auto kwam aanrijden, die wel is waar geen Rolls-Rov ce was, maar ook geens zins behoorde tot die categorie van voertui gen, die men in Engeland „auto van den armen man" noemt. Verbazingwekkend antwoord. Men vroeg den straatzangers hoffelijk, of zij dan genoeg verdienden om een wagen te kunnen houden cn kreeg een antwoord, dat den ambtenaren duidelijk maakte, dat deze beide zangers die hun contract reeds met de B.B.C. geteekend hadden meer yerdienden dan de afdeelingschef die hen van de straat „gered" had! De beide jonge menschen zijn sinds eeni- gen tijd gehuwd en beginnen nadat zij de „vrijgevige" wijken van Londen op hun groote kaart aangeteekend hebben, hun werk om 11 uur in den morgen. Is een stadsdeel „afgewerkt", dan begeeft met zich in zijn wagen snel naar het volgende. Precies acht uren wordt, met onderbrekingen gezongen en het geld geincasseerd. Men moet intus- schen toegeven, dat beiden uitstekende, zij het ook ongeschoolde zangers zijn, die voor- deelig afsteken bij de jankers, die men in het algemeen in de straten van Londen hoo ien kan. Per dag verdienen zij volgens een mededeeling van den man minstens 30 gul den, maar dikwijls, vooral op dagen van opera's cn concerten, zijn de ontvangsten nog hooger. De B.B.C. er ingevlogen. Zelfs de „ontdekking" door de ambtenaren van de B.B.C. was niet toevallig, maar door de beide zakelijke lieden uitgelokt Zij posteerden zich een week lang in een be paalde straat en op een bepaald uur, wijl zij wisten, dat een ambtenaar van de B.B.C. hun dan passeeren moest. Inderdaad sprak deze man hen op een gegeven oogenblik aan en verzocht hen hem naar de studio te vergezellen. Zij deden zeer gelukkig en schuchter, zongen proef en hadden een uur later een contract in den zak. Het zingen op straat willen zij echter niet opgeven. Thans, als „stars", hopen zij hun dagelijksche on1 vangsten te kunnen verdub belen. Misschien koopen deze merkwaardige „ax-men" dan nog eens een echte Rolls-Royce. Om het kapitaal der Duitsche Joden Critiek op de a.s. reis van Rublee „Financial News" verneemlt, dla)t R-ublee, de leider van het i mt.ergou vernemten te e 1 o vluchitelingenbureau, begin Januari in gezel schap van een ambtenaar van het Britsche ministerie van financien naar Berlijn zal gaan. „Het doel van dit bezoek aldus het blad is de rijksregeering tegen voorstel! 011 voor te leggen met betrekking tot het Irans- fert van kapitaal van Duitsch Jootlsche vluchtelingen. Men kan zich echter afvra gen. of de tegen voorstellen het rijk niet zouden kuninen worden voorgelegd langs normalen diplomatieken weg of zelfs per aangeteekend schrijven." Het blad oefent critiek op dit initiatief en zou het verstandiger vinden te beginnen met een gemeenschappelijke basis voor on derhandelingen te zoeken en vervolgens Duitsche vertegenwooidigers uit te noodigen naar Londen te komen. Een zwerver wordt predikant Onthullingen van een methodist In een bijeenkomst van dakloozen te Lon den heeft de voorganger van de methodis tische kerk te Tilehurst bij Reading, Nor man Burns, medegedeeld, dat hij tien jaar geleden zelf eon zwerver en dakloos was. Hij verklaarde twee keer geheel Engeland te hebben doorkruist en bekend te zijn met alle tehuizen in de groote steden. Indien de aanwezigen inlichtingen over deze tehuizen wcnschten, moesten zij zich maai' bij hem vervoegen. Tijdens een zwerftocht is Burns in aan raking gekomen met eenige zakenlieden te Ncwcastle, die hem naar het methodistisch college zonden. Hierna ging hij naar New Foundland als hulpprediker. Vervolgens bezocht hij de Mac Gill Uni versiteit en weid hij rondreizend predikant in Canada en Labrador. Verleden jaar is hij naar Engeland gekomen. AulatnoMliime. DE RALLYE MONTE CARLO. Eerste Nederlandsche deelnemer op weg naar zijn startplaats. Gisteravond vertrok de eei-ste Nederland!- sche auto met het bekende roode bordje „Rallye Menie Caiio 44" naar zijn start plaats. Inzittenden waren de bekende rallye rijders Gatsonides en Barendireeht die te Athene of Boekarest zuilen starten. WloloMpoAt MOTORRACES TE ZANDVOORT OP 5 AUGUSTUS A.S. Het staat thans definitief vast, dat 1' motorraces, die volgend jaar te Zandvoo t zullen worden gehouden, op Zaterdag 5 Augustus worden verreden. Het verdere j> - granwna der motorwegraces luidt: 29 Mei nationale^ nace6 op het circuit van Limburg en 1 Juli T.T.-races. om den grooten priis van Nederland.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 13