VOGELS
sterven den hongerdood
De lieer P. Visser Azn.
te Wieringerwaard tot
voorzitter benoemd
Droevige gevolgen van de strenge vorst
Maandag 9 Januari 1939
Tweede blad
r"^TTZrr-T 7'~ 1
laagde hen en met veel wreeder wapens,
dan de vogels. Een IJmuidenaar beroemde
zich er on, dat hij tijdens de vorst tusschcn
de pieren 143 knobeentjes, zooals de top
pertjes, kuifeendjes en andere noordelijke
eendensoorten hier genoemd worden, had
geschoten. Waarvoor hij dan bij den
poelier dertig cent per stuk ontving.
Een aardig daggeld dus; maar hij vertelde
er niet bij, dat tientallen eenden, die niet
onmiddellijk door de hagelkorrels gedood
waren, dagenlang met pijnlijke schotwonden
voor de haven bleven ronddrijven, voor de
dood een einde aan hun lijden maakte. Ook
het toppereendenwijfje, dat thans in mijn
tuin rondscharrelt, werd zieltoogend op het
strand gevonden met een schotwond onder
den rechtervleugel. En hoewel het dier thans
vrij monter en opgewekt is, is de kans, dat
het volkomen herstellen zal, zeer gering. Het
is nu eenmaal vrijwel ondoenlijk, kunstma
tig de levensvoorwaarden te scheppen, die
zoo'n dier noodig heeft. Dat bewijzen de
vele, vrijwel alle mislukte pogingen, om hul-
pclooze stookolieslachtoffers weer zoover te
doen herstellen, dat zij in vrijheid konden
worrden gesteld. Ik wil niet bestrijden, dat
de jacht, ook op waterwild door velen een
bron van sportief genoegen kan zijn. Doch
het bij tientallen neerschieten van hulpe-
looze vogels moet toch, zelfs al geschiedt dit
door een zg.n. broodjager, weerzin wekken.
Natuurlijk hebben ook de overige vogels
een moeilijken tijd doorgemaakt. Vele tien
tallen spreeuwen zijn gestorven, ondanks het
voer, dat door velen werd uitgestrooid. En
ook de lijsterachtigen, roodborstjes en an
dere grondvoeders hebben vaak honger gele
den. Doch het lijdt geen twijfel, dat het aan
tal slachtoffertjes veel grooter zou zijn ge
weest, als niet het publiek de laatste jaren
zoozeer met de natuurbeschermingsgedachte
vertrouwd was geraakt, dat vrijwel iedereen
zijn best deed, om de vogels te helpen.
Voor de watervogels is het echter niet mo
gelijk, hulp te bieden. En zij hebben dan
ook de ernstige verliezen geleden.
SCHAGEN
SLACHTING ONDER DE MEERKOETEN.
Hoewel de periode van vorst en sneeuw
maar kort van duur was, heeft zij voor
honderden vogels en vooral voor de water
vogels, fatale gevolgen gehad. En wie kort
daarna langs het strand wandelde, kon
daar tientallen lijkjes vinden van vogels,
die ten gevolge van het plotseling ingevallen
en abnormaal strenge winteawoeir om 't le-
xcri waren gekomen.
IVanT vooral de watervogels krijgen het
]>ij zoo'n periode van strenge vorst hard
te verduren. De meeste binnenwateren en
zelfs hot IJselmeer, dat bij zacht winter
weer duizende watervogels van voedsel
voorziet, worden met oen dikke ijslaag af
gesloten, waardoor hot den vogels onmoge
lijk wordt, hun voedsel, dat uit allerlei
plantaardige en dierlijke organismen be
staat, die in het water zweven of zich op
den bodem daarvan hebben vastgezet, te be
machtigen. En als dan nog een dikke
sneeuwlaag de velden bedekt, dan wordt
het ook voor die soorten, die anders nog op
(het land voedsel kunnen vinden, een bange
tijd.
Naar de kust.
De eenïgo redding voor deze vogels Is,
de kust op te zoeken, waar het water min
der snel bevriest* En zoo zagen we dan ook
reeds enkele dagen na liet begin van de
Borst periode, dat duizenden watervogels
laar de kust trokken, waar zij zich bij voor
Mur ophielden bij de haven en riviermon
den. Wie zich niet liet weerhouden door de
Jelle koude, kon zich daar v«^'lustigen in
den aanblik van groote troepen eenden van
allerlei soort, waartusschen ook allerlei an-
lero watervogels als futen, meerkoeten,
dodaarsjes, waterhoentjes en zeeduikers
tondzwommen.
De eenden waren daarbij verreweg in de
meerderheid. Vooral toppertjes, met hun
ritte lichaamszijden en grijze rugveeren
(de wijfjes zijn gemakkelijk te herkennen
tan de witte vlek bij den snavelwortel),
kuifeendjes, eveneens met witte zijden, doch
overigens geheel fluweelzwart, nonnetjes,
die een prachtig blank veerenpakje hebben,
met wat zwarte vegen aan kop en vleugels,
groote en zwarte zeeeenden, ciderecnden,
taleleenden, en zelfs een enkele bergeend.
Zelfs uit de Noordpool....
Maar ook rotganzen en enkele brandgan-
ten ontbraken niet op het appèl en enkele
dazen nadat Koning Thialf onttroond was
door don dooi, werd zelfs een kleine alk,
ten bewoner van de arctische wateren, die
toor onze kust vrij zeldzaam is, waarge
nomen.
Een klein vogeltje, ter grootte van een
•preeuw, met een donker boven- en witte
onderzijde en een tijdens het zwemmen
grappig omhoog gericht staartje. Het was
too kwiek en monter, dat we het vermoe
den, dat dit diertje oen slachtoffertje van
de beruchte stookolie was, hebben laten va
ten. Zoo snel, dat we het loopende nauwe-
fe bij konden houden, zwom het tegen de
gnlven op, behendig onder- de al te groote
fiplven, die zijn krachten noodeloos zouden
«ebben uitgeput, door duikend.
Buitenbeentjes.
Een andere wonderlijke verschijning in
dit gezelschap was een aalscholver. Welis
waar heeft het ringonderzoek reeds aan
getoond, dat in de wintermaanden steeds
jonge vogels in ons land aangetroffen wor
den, doch bij dezen koude hadden we den
vogel hier allerminst verwacht. Ook de
'bergeend was een buitenbeentje. Want de
meeste bergeenden trekken in den herfst
naar liet. Zuiden en vooral hij de pieren
van IJmuiden zijn deze vogels allerminst
algemeen*
Meerkoet.
Opvallend was verder het groote aantal
zaagbekiken, niet alleen bij de pieren, doch
ook op het gedeeltelijk ijsvrij gehouden
Noordzeekannaal. Weliswaar is de groote
zaagbek in de wintermaanden geen zeld
zame verschijning in ons land, doch zelden
zagen we hen in zoo groote aantallen bijeen
als nu. Daarentegen was 'l aantal middelste
zaagbekkcu (de soort, die enkele jaren ach
tereen op Thijsse's Fienwieid op Texel
broedde, docli daar in 1938 niet terugkeer
de), betrekkelijk gering. In den winter '36-
'37 was deze soort opvallend algemeen in
ons land en ook in den winter 1937-'3S was
hun aanlal volgens mijn waarnemingen
grooter, dan dat der groote zaagbokken. Tij
dens de laalstc vorstperiode waren do rol
len echter omgekeerd, iets, waarvan de oor
zaak mij, aldus de N. R. Crt., niet duide
lijk is.
Meeuwen smullen.
De meeuwen ondervinden weinig hinder
van de vorst. Voor deze alleseters is het
meestal niet zoo moeilijk aan den kost te
komen en vooral in de Visschershaven van
IJmuiden profiteerden zij van het visch-
afval van den Rijksvischafslag, dat vaak bij
kisten vol voor hen werd neergezet. Een
goedkoopc en eenvoudige wijze om het af
val op te ruimen, zonder het water te ver
ontreinigen.
Bovendien profiteerden deze vogels
van de moeilijkheden, waarmede
andere vogelsoorten te kampen had
den, want herhaaldelijk zag ik,
hoe de uitgeputte meerkoeten in de
Visschershaven werden -aangevallen
door troepjes zilvermeeuwen, die
deze stervende dieren met felle sna-
velhouwen doodden en de ingewanden
gulzig naar binnen slokten. Vooral
de meerkoeten hebben dan ook ern
stige verliezen geleden door de
vorst.
Wreede jacht.
Doch niet alleen de meeuwen wisten hun
profijt te trekken van den betrekkelijk
weerloozen toestand, waarin de meeste wa
tervogels verkceren. Ook de monsch be-
VEREENIGING TOT HET HOU
DEN VAN PAASCHTENTOON-
STELLINGEN IN SCHAGEN.
De Heer Wilken
wordt eere-voorzitfer
Een Schapenfokveedag in Schagen
Zaterdagmiddag liield. de Vereeniging to-t
het houden van Paaschfehtoonstellingen te
Schagen haar jaarvergadering. De opkomst,
hoewel niet zoo groot als anders, was on
danks het zeer slechte weer toch bevredi
gend.
De voorzitter, de lieer Wilken, opent de
vergadering met eenige welgekozen woor
den en heet speciaal welkom den heer Hoo-
gendoorn van Slootdorp, die zich een be
noeming tot bestuurslid heeft laten welge
vallen en thans voor de eerste maal de
vergadering bijwoont. Spreker hoopt, dat
de heer Hoogendoorn zijn erkende gaven
zal geven aan deze mooie verceniging, wel
ke voor geheel ons Noorderkwartier zulk
een vruchtdragend werk doet.
De notulen en het jaarverslag worden
daarna gelezen door den secretaris, den
heer Sehene. De eerste worden zonder wij
ziging goedgekeurd, terwijl het jaarverslag,
dut een zeer optimistische toon laat hoo-
ren, een krachtig applaus aan de vergade
ring ontlokt. Ook het verslag van den pen
ningmeester klinkt optimistisch en met
voldoening werd geconstateerd, dat de finan
tien der verceniging volkomen gezond zijn.
Bij monde van den lieer Schenk Sr., spre
kende namens de commissie van controle,
wordt de penningmeester gedechargeerd
voor zijn gehouden ncheer.
Op voorstel van het bestuur wordt be
sloten de aparte groepen voor mesters uit
Westfriesland te handhaven en nog ietwat
uit te breiden. De proef welk men in 1938
met deze inzendingen uit eigen gebier, bad
genomen, bleek goed te hebben voldaan.
Inplaats van den heer Wilken, die
om gezondheidsredenen, moest be
danken, werd tot voorzitter der ver
ceniging gekozen de heer P. Visser
Az. te Wieringerwaard.
De datum der Paaschiontoonstelling
wordt voor dit jaar gesteld op 29 Maart a.s.
Inplaats van de periodiek aftredende be
stuursleden de Heeren C. Francis en H. Re-
zelman, die niet herkiesbaar waren, werden
gekozen de heeren H. D. Wilken Groetpolder
en Volkcrt Bakker te Schagerbrug, terwijl
in .de bestuiu*svacature ontstaan door het
benoemen van den heer P. Visser Azn. tot
voorzitter werd voorzien door het verkie
zen van den heer H. G. Kooij te Haren-
karspel.
De penningmeester brengt daarna in be
spreking het idee van den heer D. Timmer
man te Schagen, die wegens ziekte niet
aanwezig kon zijn, tot het versterken van
de positie der najaarsten toonstelling door
hieraan te verbinden een scliapenfokclag.
Schagen, aldus de mcenirog van den heer
Timmerman wordt nneer en meer het cen
trum van de schapenteelt in ons Noorder
kwartier en het houden van een speciale
dag, waarop fokschapen van erkend ras
worden aangevoerd zal zeker in veehande
laars en fokkers kringen groote waardee-
ring ondervinden.
Dit voorstel ondervond krachtige onder
steuning uit de vergadering en besloten
wordt deze schapenfokveedag. gecombineerd
met de gewone na jaa,remark t van vet vee te
houden op 28 September 1939.
Op voorstel van den pennningmeester zal
hiervoor een krachtige propaganda worden
gemaakt.
De lieer G. Boontjes, Schagen zou gaarne
zien, dat op de najaarstcntoonstelling de
koeien van de vrije markt en de tenjtoon-
stellingskoeien goed apart worden gehou
den. Het bestuur zal maatregelen treffen.
Do lieer Rezelman Sohagcrbrug spreekt
hartelijke woorden van afscheid tot den
scheidenden voorzitter, wiens verdiensten
hij in het licht stelt. Spreker stelt voor den
lieer Wileken te benoemen tot eere-voorzit-
tèr der vereen iging, welk voorstel met
krachtig applaus wordt begroet en algemee-
ne instemming blijkt te ondervinden.
Tenslotte dankt de lieer Wilken voor de
prettige samenwerking met bestuur en le
den gedurende de 27 jaar, dat hij de voor
zittershamer hanteerde. Deze dag, zeide
spreker, moest voor mij er eigenlijk een
zijn van weemoed over het afscheid, dat ik
neem van een der meest nuttige vereeni-
gingen in dit Noorderkwartier, maar dit
is het niet, want ik weet, dat ik mijn taak
leg in handen van jonge, nergiekc krachten,
die de zaak, welke mijn volle sympathie
heeft, met hun volle kunnen zullen dienen.
Spreker hoopt nog vele jaren, thans als
eere-voorzitter van de tentoonstelling „op
zijn gemak" te kunnen genieten.
Met deze woorden sluit de heer Wilken
de vergadering.
OMVERGEWAAID.
Toen gisteravond de heer Scheltus zijn
wagen naar de stalling wilde brengen,
werd hij op den hoek Molenstraat-Willem
van Beiercnplein, door een hevigen rukwind
gegrepen. De wagen kantelde om, en de
glazen opbouw bekwam nogal wat schade.
RAADSVERGADERING
Vergadering van den Raad der gemeente
Schagen, op Vrijdag den 13 Januari 1939, des
namiddags te kwart over 7 uur.
Punten van behandeling:
1. Ingekomen stukken. Ged. Staten, goed
keuring besluit kasgeldlcening en rekening-
courant-overeenkomst. Ged. Staten, goedkeu
ring bcgrootingswijziging. Proces-verbaal
opname boeken en kas Gemeente-Ontvanger.
Aannemig benoeming plaatsvervangende
leden Stemburcaux. Dankbetuiging F. Bak
ker. Rapport administratie Grondbedrijf. 4e
kwartaal 1938. C. d. K., benoeming I. J. Bot
man tot bezoldigd Gemeente-veldwachter
Minister B. Z. aanvangsuur kermis op Zon
dag. Inspecteur van den Landbouw en het
Landbouwonderwijs inzake bouw Landbouw
winterschool.
2. Benoeming lid Commissie tot Wering
van Schoolverzuim.
3. Voorstel tot wijziging van het Amb
tenaren- en Werkliedenreglcment en de Ver
ordening Veldwachters.
4. Voorstel tot wijziging van een geldlee-
ningsbesluit.
5. Vaststelling kostenbedrag artikel 55bis
der L. O. Wet 1920.
6. Vaststelling uitkeering artikel 104 L.
O. Wet 1920.
7. Vaststelling Gemeente- en Bedrijfsbe-
grootingen 1939.
VESUVIUS ONDER EEN SNEEUWKLEED.
Uit onze Omgeving
LANGENDIJK
Uiize export naar België bemoei
lijkt.
Een tweetal Koninklijke Besluiten in Bel
gië Jlebben de rechten vastgesteld, welke
vanaf 1 Jan. 1939 verschuldigd zijn voor
liet verkrijgen van een invoervergunning;
voor artikelen waarop zulk een recht reeds
werd gelieven, is dit verhoogd en voor
een aantal nieuwe artikelen is invoerheffing
ingesteld. Daar deze heffingen zullen wor
den geheven bij de aflevering der invoerver
gunningen of bij het visa der inschrijving,
van deze vergunningen, zal ook de groen-
tcnexport onucr deze nieuwe heffingen val
len. Waar tot nu toe geen heffingen op de
invoervergunningen werden toegepast,
vreest De Tuinderij, een ernstige belemme
ring voor onzen uitvoer van versche tuin
bouwproducten naar België. Het Centraal
Bureau der Veilingen heeft reeds een protest
tegen den nieuwen maatregel hij den Minis
ter van Economische Zaken ingediend. Ver
trouwd wordt, dat onze Regearing krachtig
voor onze exportbelangen op de bres zal
slaan en gehoopt, dat België, dat veel moer
naar ons land exporteert dan uit Nederland
importeert, van ons goed recht te overtuigen
zal zijn.
EEN TEGENVALLER!
Geen terugwerkende kracht voor
uitkeering extra-toeslag aan
kleine tuinders in Oudkarspel en
Zuidscharwoude.
We kunnen thans meedeelen, dat de Mi
nister geen termen heeft gevonden, om den
toeslag op de vergoeding aan kleine tuin
ders, die voor genoemde genieenten op 45
cent per week is bepaald, met terugwerken
de kracht tot 1 Juni uit te keerem
Dit is een geduchte tegenvaller, voor de
betrokkenen, vooral in Oudkarspel, waar
hun reeds in uitzicht was gesteld, dat die
uitkeering met terugwerkende kracht zou ge
schieden.
OUDKARSPEL.
De gemeentebogrooting 1838.
Hoewel de gemeentebegrooting van Oud-
karspel altijd een dei eerste is, welke aan
Ged. .Staten ter goedkeuring wordt ingezon
den. is de begrooting van don dienst 193J
eerst dezer dagen goedkeuring terugontvan-
Kollwedstrijden Lagendijker
Kolfbond.
De wedstrijd van de Langendijker Kolf
bond werd Zondag in de baan van den heer
C. Vis voortgezet. De uitslagen luidden als
volgt:
Korpswedstrijd:
Eerste klasse: Gezellig Samenzijn, Zuid-
schanvoude G. Mettes (352) 117 pnt.; Th.
Rijper Sr. (424) 133 put., F. Muileboom (363)
114 pnt., Totaal (1139) 364 pnt.
Vriendenkring, Noordscharwoude: T. Kos
telijk (106) 69 pnt., G. Deutekom (436) 150
pnt., G. Hop (434) 122 pnt., Totaal (1225)
341 pnt.
Op Maat, Zuidscharwoude: P. Molenaar
(464) 160 pnt., C. Berkhout (423)) 123 pnt.,
P. Goet (360) 100 pnt., Totaal (1247) 383 pnt.
Volharding Oudkarspel: P. Langcdijk Cz.
(409) 117 pnt., P. Gelder (443) 140 pnt., C.
Vlug (398) 146 pnt. Totaal (1260) 403 pnt.
Tweede klasse:
Ons Genoegen, Noordscharwoude: A. Moe-
ijes (300) 105 pnt., P. Jes (331) 110 pnt., K.
Ruiter (227) 124 pnt., Totaal (859) 339 pnt.
Vriendenkring, Noordscharwoude: G. Lan-
gendijk (403) 137 pnt., K. Langedijk (391)
115 pnt., L. Mallekote (341) 103 pnt., Totaal
(1119) 355 pnt.
Op Maat, Zuidscharwoude: J. J. Reijne (411)
135 pnt., P. van der Welle (359) 106 pnt., J.
Leeuwrik (360) 113 pnt., Totaal (1130) 354
pnt.
Gezellig Samenzijn, Zuidscharwoude: W.
Bergen (415) 131 pnt., J. Engeringh (351)
133 pnt., N. Rijper (387) 98 pnt. Totaal (1093)
362 pnt.
Personeele kolvers:
Eerste klasse: P. van Dam, Ons Genoegen
Noordscharwoude (345) 145 pnt.
Tweede klasse: J. du Burck, Zuidschar
woude (312) 87 pnt.; M. Vlug idem (214-
91 pnt., L. Dekker, Vriendenkring, Noord
scharwoude (341) 116 pnt.
De cijfers tusschen haakjes geven den stand
aan bij het beëindigen van de derde ronde.
Z1JPE
SCHAGERBRUG.
ORATORIUMVEREENIGING APOLLO.
(Directeur Jac. Jansen.)
Erlkönigs Tochter Niels W. Gade
Concerto Grosso - G. F. HandeL
't Is niet zoo gek als 't lijkt, Handel op
één programma te zetten niet de ballade
Erlkönigs Tochter van Niels W. Gade. De
Deensche componist, hoewel natuurlijk in
geheel anderen trant, heeft in zijn werk
heel af en toe dezelfde blijmoedigheid neer
gelegd, als de groote Duitsclie meester. Zijn
opus bevat nergens muzikale buitennissig-
heden, is melodieus en illustreert zeer fijn
de overigens weinig fraaie tekst, welke zere
vaak een aftreksel van Goethe's beroemden
„Erlkönig" is. De inhoud gaven wij reeds
eerder.
Het orkest heeft een zeer omvangrijke taak
in alle drie gedeelten plus voor- en naspel;
de orkestratie is zeer nauw met het vocale
verhonden en kan deze zeer gemakkelijk ten
nadeele beinvloeden. Dit nu was bij deze uit
voering niet het geval. Het voortreffelijk spe
lend orkest, bleef ook waar het dreigend de
vocalisten moet opzwepen, op den achter
grond. Zeer goed waren de violen, in het bij
zonder in liet ons inziens mooiste gedeelte
van 't werk, de 12/8 inleiding van deel II.
We hoorden hier fijne cello-trekjes van de
heeren S. Overtoom én Rus. De pianobege
leiding van mej. Bakker was keurig. Het
koor was goed od dreef, de zwak bezette af-
deeling tenoren weerde zich dapper. De zui
vere uitspraak van het Duitsch viel op. So
listische medewerking verleenden mevr.
Annie Eriks—Buijs, mej. C. Rab en de heer
A. P. van Mever.
Mevr. Eriks zong haar kleine sopraan-par
tij heel mooi, de geroutineerde zangeres had
er weinig moeite miee, haar Erlkönigs
Tochter was zeer overtuigend. Lang niet
vlekkeloos daarentegen zong de alt mej. Rab.
Het inzetten was slecht, de vocalen kHon
ken hol en de zuiverheid was vaak hopeloos
zoek. Het scheen ons toe, dat de soliste, die
overigens een rijk vol orgaan bezit, haar
partij niet machtig was. Jammer, want haar
gedeelten de partij van de moeder be
hoort tot de mooiste van het werk. De heer
van Miever, zong de partij van heer 01 uf.
Zij is nogal hoog geschreven, maar de bari
ton klonk nergens scherp of geforceerd. Wij
haddon het ons niet beter kunnen wcnschen
Als steeds had de dirigent Jac. Jansen de
touwtjes goed in handen. Als geheel een
zeer gelukkige uitvoering!
Vooraf speelde een strijkorkest en twee
piano's het Concerto Grosso no. 10 van Han
del. Solisten waren Mej. Sluis (le solo
viool), de heer Jos. Overtoom (2e solo-viool),
de heer S. Overtoom (le solo:cello) en aan
de piano's de dames Annie Bakker en Mien
Jansen.
Het concert werd zeer zeker gestreken,
niet altijd echter was de toon eren be
schaafd, sj>eciaal in de allegro's, wanen de
eerste violen 't soms niet eens. Een Lento
was zeer mooi. Dirigent Jansen, joeg het
tempo in de allegro's tot een furioso op,
maar de geroutineerde musici konden dit
best hebben. Behalve een even te vroege
inzet van de eerste violen in het voorlaatste
allegro, was er geen hapering. De pianobe
geleiding was goed, maar wel iets te be
scheiden.
Aan het einde van den avond sprak de
voorzitter de heer Wiering een ernstige op
wekking het vereenigingsleven in de Zijpe
in het algemeen en het werk van Apollo in
het bijzonder te steunen. Dank bracht spr.
speciaal degenen, die, ofschoon geen lid, de
vereeniging hadden geholpen. Ook sprak hij
woorden van waardeering aan het adres
van de Schager Courant. Den dames-solisten
werden bloemen aangeboden. Een verloting
en een gezellig bal onder leiding van den
heer Jn. van den Brink besloten wareneer
na afloop van het concert»
