Geestelijk Leven
De geschiedenis
san het Oude llolh
Bi
fa W «W
ROODE STER
„Mijnhardljes
ABDIJSIROOP
ZEN
s Werelds beste
Hoest-siroop
T'4
Alkmaarsche Kaasmarkt
Adverteert in de
SchagerCourant
Zaterdag 28 Januari 1939
Tweede blad
door ASTOR
k
ci
Dertig eeuwen en langer heeft
hij over de aarde gezworven, ver
acht en verstooten, gejaagd en ge
plaagd, en nochthans heeft hij zijn
zwerftocht niet gestaakt.
Uitgestrekte wereldrijken heeft
hij zien ondergaan. De Egyptenaar,
de Kanaaniet en de Philistijn, Sy
riër, Chaldeër en Pers, Griek, Ro
mein en Saraceen deze allen
hebben hem in hun verwatenheid
onder den voet geloopen.
Met hun koningen en priesters,
hun tirannen en potentaten hebben
zij hem in hun ijdelen trots ver
trapt, maar allen zijn zij ten
slotte neergezegen aan den kant
van den weg, waar zij een smade
lijk einde hebben gevonden.
Maar hij, de Jood, hij leeft nog
steeds. Met ongebroken kracht
weerstaat hij den tijd en de men-
vschen en hij baant zich zijn eigen
weg en overlegt zijn daden, ver-
blijdt zich in zijn droomen en
leeft naar eigen welgevallen zijn
eigen leven.
Een zonderling mensch is hij ge-
- weest en een zonderling mensch
is hij gebleven en geen menschen-
tong heeft ooit zonderlinger ge-
schiedenis verhaald dan het relaas
van zijn leven.
Lewis Browne.
eHt Joodsche volk staat in 't middelpunt
tan de wereldaandacht in onze dagen. De
ipDverbiddelijke en onmenschelijke uitdrij-
sing '-an. dit volk uit de Duitsehe landen is
tr de oorzaak van, dat velen zich met 't Jood
sdie vraagstuk bezig houden en dat bij dui
zendtallen de vraag opkomt, hoe het toch
mogelijk is dat in een eeuw, die zich be
schaafd noemt, de Jodenhaat niet alleen nog
kan bestaan, maar zelfs zich kan uitbrei
den. Wie had ooit kunnen denken dat in
ofisiMd, dat altijd een voorbeeld is geweest
uawidraagzaamheid een tijd zou aanbre-
M waarin het anti-semietisme openlijk
dooreen bepaalde politieke groep wordt ge
propageerd? En toch wie zijn ooren goed
opiii zet en luistert, kan spoedig bemerken,
dat uit de gesprekken, die tegenwoordig wor
den gevoerd, heel vaak een sluimerend anti-
femietisme tevoorschijn komt. Het treft mij
telkens weer opnieuw. Ik merk het op in
alle mogelijke kringen der samenleving. Ik
ieb gezocht naar een verklaring van dit
ptrschijnsel; ik meen het gevonden te heb-
kn in de geschiedenis.
Dit is voor mij de aanleiding geworden
«n enkele artikelen te wijden aan de his
torie van dit merkwaardige volk, dat zich tot
op dezen dag als een van andere volken on-
fcrscheidcn gemeenschap heeft gehandhaafd
•danks de linksche vervolgingen, waaraan
wt in den loop der tijden heeft bloot ge
daan.
Ik doe het in de vaste overtuiging, daar-
Ktte mijn lezers een dienst te bewijzen.
Want de meesten - en dit is heel begrijpelijk
-welen er nagenoeg niets van. Ik kan zelfs
luie Joden, die mij met verbazing hooren
weken als ik het over het lot van het Jood
je volk heb; dan vernemen zij dingen, die
ka totaal onbekend waren,
ia ik heb studie gemaakt van de Jood-,
n geschiedenis ik ben er zeker van,
Ifchet antisemietisme, dat de Jodenvcrvol-
fitren de Jodenhaat, welke hand over hand
tarnen in'de wereld (onder den afgrijse-
liiitn invloed van het verengende nationa
lisme) zonder kennis van deze geschiedenis
fliftle begrijpen zijn.
Ik,meen dus met recht te mogen aanne
men dat ik mijn lezerskring een dienst be
wijs, wanneer ik een overzicht geef van de
Is ongetwijfeld AKKER's Abdijsi
roop. bevattende een twintigtal
«ruiden, alle heilzaam voor de adem
halingsorganen. in de juiste ver
menging en samenstelling. De wer-
Jing is krachtig en snel. Kruiden
hebben geen nadeelen voor de
andere lichaamsorganen. Daarom
komt den taatsten tijd de medische
wereld weer veel van chemische op
Plantaardige middelen terug. De
reeds zoo krachtige werking van
Abdijsiroop is thans bovendien nog
versterkt o.a. door het toevoegen
»an ..codeïne", de sterkste hoestbe-
«wlngende stof. Gebruikt daarom:
AKKER'S
v&isfoitdbe
tegen hoest, griep, bronchitis, asthma
Flacon 90 cL. f 1.50. f 2.40. f 4.20. Alom verkrijgbaar
lotgevallen van dat merkwaardige volk dat
zich onder alle omstandigheden heeft we
ten te handhaven als nationale eenheid tot
op dezen dag en daarbij tevens de gelegen
heid heb te wijzen op de oorzaken van de
haat welke dit volk heeft opgewekt.
Aan de Oostkust van de Middellandsche
Zee ligt het land Kanaan, het latere Pales
tina waar de zonen van Israëlieen woonden
Zij stamden af van Abraham en hadden
zich in Kanaan gevestigd, komend uit het
Oosten. Zij vormden een herdersvolk, gelijk
er in oude tijden vele waren en waren op
zoek naar streken, waar voor hen de levens
voorwaarden het meest gunstig waren. Maar
in Kanaan woonde reeds een ander volk,
de Kanaanieten en deze zagen met leede
oogen de nieuwelingen komen en het kon
wel niet anders of er moest vijandschap ont
staan om het bezit van den bodem. De le
vensomstandigheden voor de Israëlieten wa
ren moeilijk en wanneer geruchten tot hen
doordringen over de vruchtbaarheid van de
in het zuid-westen gelegen Nijlgebied trek
ken zij daarheen en vestigen zich in het
land Goscn. De legende welke om dit histo
rische feit is geweven is aan iedereen be
kend. Zij verhaalt ons van Jozef en zijn
broeders en van velerlei avonturen, door
hen beleefd. Wij behoeven daar niet bij stil
te staan. Wij hebben slechts te doen met het
historische feit dat de zonen van Israël (Ja-
cob) een tijdlang in Egypte hebben gewoond,
daar tijdelijk onder gunstige omstandighe
den hebben beleefd, maar later tot slavernij
werden gedoemd. Onder leiding van Mozes
wordt de groote uittocht uit Egypte aan
vaard en na vele omzwervingen keeren de
Israëlieten weer terug in Kanaan, dat ze
eens verlieten. Hun leider was toen Jozua,
want Mozes stierf vóór het doel van de groo
te reis was bereikt. Kanaan wordt geleide
lijk door het Israëlitische volk bezet. Wij
zijn daarmede ongeveer in de dertiende eeuw
voor Chr.
Dat Israëlitische volk bestond uit verschil
lende stammen, twaalf in getal, die zich in
het nieuwe gebied gingen vestigen entdaar-
bij natuurlijk veel strijd hadden te voeren
tegen de oorspronkelijke bewoners. Daarbij
werden zij aangevoerd door de richters,
waarvan de meest bekende zijn Gidron, Jefta
Eli en Samuel en niet te vergeten Simson
(wiens historiciteit echter door velen betwij
feld wordt).
Het tijdvak der richt wen kan men beschou
wen als het tijdperk waarin de verschil
lende stammen zich nauwer met elkaar ver
binden, waarin dus de volkseenheid geboren
wordt, welke baar bezegeling vindt in het
vestigen van het Koningschap onder Saul
omstreeks 1000 v. Chr. Hij wordt opgevolgd
door David die het land tot macht en bloei
bracht en nog steeds voor de Joden de groo
te Koning is onder wiens regeering de bloei
tijd van het Israëlitische volk valt. Na David
regeert de welbekende Salomo, die leefde
als een Oostersch despoot en zware lasten
aan het volg oplegde. Wanneer Salomo sterft
valt het Israëlitische rijk in twee deelen
uiteen. Er komt een splitsing tusschen het
Noordelijk en 't Zuidelijk deel, tusschen Is
raël en Juda, die als afzonderlijke rijken
hun wederwaardigheden, hun innerlijke
moeilijkheden en hun strijd met naburige
vijanden hebben. De hoofdstad van Juda
bleef het oude Jeruzalem, waar de tempel
stond als het centrale punt van het gods
dienstig leven des volks; de hoofdstad van
het noordelijk rijk werd Samaria.
Het was een merkwaardig volk dat dit in
tweeën gesplitste Palestina bewoonde. Daar
uit zijn mannen voortgekomen, die geen an
der volk der oudheid- heeft gekend: de pro
feten. De Egyptenaren en de Babyloniërs
hebben hun geleerden gehad, hun priesters
en wijzen, die zich bezig hielden met de be
studeering van het heelal (astrologie!); de
oude Grieken kenden hun filosofen en le
verden mannen op als Heraclitus, Socrates,
Plato, Aristoteles en zij hadden hun groote
tooneelschrijvers en beroemde beeldhouwers.
Maar welk volk in oude tijden leverde een
Nathan, een Jesaja, een Jercmia, een Amos
of een I-Iozea op?
Dit profetisme is een kenmerk voor het
oude Israëlitische volk: het had een sterken
aanleg voor een zedelijk-religieuze levens
houding.
Het noordelijke rijk (Israël) gaat te gron
de in het jaar 722 v. Chr.
Het zuidelijke rijk wordt vernietigd door
Nebucadnesar, den koning van Babyion in
597 v. Chr.
De bewoners van het noordelijke rijk wor
den verspreid over het uitgestrekte Assyri-
sche rijk, vermengen zich met de daar in-
heemsche bevolking en lossen zich daarin op
Het ging hun zooals 't met de meeste vol
ken is gegaan, die overwonnen werden in
vroegere eeuwen nadat zij zelf een tijdlang
onafhankelijk waren geweest en zelfs een
leidende rol hadden gespeeld (Men denke b.
v. aan de Gothen, de Alamannen, de Longo-
barden, de Kelten). Zij verdwijnen spoorloos
uit de geschiedenis.
Anders echter en dit is juist het histo
risch en psychologisch merkwaardige ging
het met het zuidelijke Koninkrijk, met Juda.
De kern der bevolking wordt (586 v. Chr.)
weggevoerd naar Babyion en zal daar jaren
lang in ballingschap leven. Maar in die kern
blijft iets leven van wat deprofeten, die dik
wijls tegelijk als -priesters optraden, daarin
hadden gewekt. Hoe langer hoe meer echter
stelt zich de profeet tegenover den priester.
De priester wordt te conservatief, terwijl de
profeet voortdurend aanspoort tot levensrei
niging en levensvernieuwing, zoo wordt ook
de profeet de vertolker van wat er leefde in
de onderdrukte en verontwaardigde massa.
Hij durft het dan een opruier te zijn, die zich
zelfs verzet tegen het wangedrag der Ko
ningin. ^laar diezelfde profeet wekt in de
ziel van het volk de overtuiging,, dat het
volk van Israël niet verloren kan gaan en
zichzelf zal handhaven ondanks alle verne
dering en verdrukking.
Deze overtuiging was de groote kracht van
het volk van Juda, dat na 586 v. Chr. voor
het belangrijkste deel werd weggevoerd naar
't verre Babyion. 'n Onbeduidend deel bleef
achter in Palestina, een ander deel zocht
Egypte op en vestigde zich daar en vormde
een belangrijke kolonie. Zij echter die in Ba-
bylonië onder vreemde heerschappij kwamen
te leven bleven trouw aan de profeten en
aan de priesterlijke wetten. De geest van den
machtigen profeet Jeremia, die den val van
Juda, de verovering van Jeruzalem en de
verwoesting van den tempel had meege
maakt, blijft leven. Er vormt zich onder de
ballingen een stoere kern, die van den ba-
bilonschen godsdienst niets wil weten en
zich vastklampt aan wat de profeten hadden
geleerd. Een krachtig nationalisme leeft op
dat één wordt met den godsdienst: het ju
daïsme. Het is vooral de zoogenaamde twee
de Jesaja, die de ballingen in sterke mate
heeft beïnvloed. Verstoken van hun temipel
komen zij bijeen op verschillende plaatsen
om met elkaar zich te vertroosten door het
leven van de wet (vooral Leviticus en Deu-
teronomium) en de profetische geschriften.
In het jaar 536 werd het trotsche Babyion
veroverd door een nieuw en geweldig rijk,
dat der Perzen, onder de heerschappij van
Cyrus. Deze ondergang van het Babyloni
sche rijk werd de bevrijding van het oude
volk. Cyrus stond en nu komt de nieuwe
naam „Joden" te voorschijn den ballin
gen toe om weer naar hun oude vaderland
terug te keeren. Niet allen maken daar ter
stond van gebruik. Slechts een deel aan
vaardt de moeilijke reis en komt na 3 maan
den in Jeruzalem aan. Daar vinden wij
slechts een een puinhoop en verwaarloosde
akkers. En weg was de tempel. Op den berg
Moria plaatsen zij een steenen altaar, treu
rige afschaduwing en plaatsvervanger van
den schitterenden tempel van Salomo.
Zwaar was hun leven en menigeen dacht
met heimwee terug aan Babyion. (Door Ze-
rubbabel, die door Cyrus als stadhouder was
aangesteld werd spoedig een nieuwe tempel
gebouwd, waarin de door Nebucadnezar
geroofde, maar door Cyrus teruggegeven sie
raden weer een plaats vinden!)
Maar nog zijn het de profeten Haggai en
Zacharia die blijven wijzen op de onver
gankelijkheid van het Joodsche volk, zijn
roeping, zijn bestemming. Hun stern even
wel, evenmin als die van Maleachi, scheen
geen vat te hebben op de massa.
Het had den schijn of het oude volk zich
zou oplossen in de heidensche en half-Jood-
sche bevolking, die in Jeruzalem en Juda
waren neergestreken. Het aantal gemengde
huwelijken was legio. Toen kwam de red
ding. Nehemia en Ezra aanvaarden den reis
naar het vroegere vaderland. Met groote
gestrengheid traden zij op. Dit konden zij
doen omdat Nehemi als stadhouder van den
Perzischen Koning was aangesteld. Alle ge
mengde huwelijken worden verboden. En
het is wel een zeer opmerkelijk verschijnsel
dat wij hm zien optreden op dezelfde wijze
als Hitier en Julius Streieher in onze dagen.
De leer van het zuiver houden van het
bloed! En deze leer werd onverbiddelijk
doorgevoerd.
En tegelijk zien wij" de verbazingwekkende
opkomst van de priesterschap, de afstam
melingen van Levi, die het uitsluitende
recht hebben om in den tempel dienst te
doen, die tienden kunnen eischen en aan
wier hoofd de hoogepriester komt te staan,
die feitelijk de Koning en alleenheerscher
wordt van hqt land. Dit priesterschap heeft
een niet te onderschatten bet.eekenis gekre
gen voor de Joden. Zij beheerschten het
hcele denkleven des volks. Zij gaven de voor
schriften, waarnaar gehandeld moest wor
den, zij waren de eenige tempeldienaars. De
echte Jood werd de wetsgetrouwe en de
hoogste vroomheid bestond uit een stipte
navolging van wat de priesterlijke - wet
voorschreef en deze wet reglementeerde na
genoeg het gansche leven. Wij hebben
slechts te denken aan de spijs de rein
heid en de sabbathswetten.
En zooals thans de massa's in de dictato
riale staten worden geüniformeerd, zóó werd
ook het Joodsche volk geestelijk geünifor
meerd.
Een nieuwe bedreiging voor het Joodsche
volk breekt aan als Alexander de Groote in
333 v. Ghr. de wereld in verbazing en heroe-
ring brengt door zijn ongelooflijke verove
ringen en de stichting van een nieuw rijk,
waaraan ook het Perzische rijk ter offer
valt.
Ook Palestina en daarmede het oude Ju
da valt in zijn handen.
Deze Alexander was een zeer bijzonder
man, doordrenkt van de Grieksche besclia-
cing en zijn droom was om heel zijn mach
tig rijk te belleniseeren (hiermede wordt
bedoeld het bevorderen van den Grieksehen
geest d.i. den geest van Hellas, zooals Grie
kenland in de oudheid wordt genoemd) Om
dit doel te bereiken vestigde hij overal
Grieksohe kolonies, die op vreedzame wijze
poogden hun levens- en wereldbeschouwing
ingang te doen vinden.
En hij had succes. Zeer vele Joden voelden
zich aangetrokken tot het hellenisme; zij
namen gebruiken en ook zelfs de taal van
de overwinnaars over. De lichaamscultuur
wij spreken in de modernen tijd van
sport waarin de Grieken altijd groo'e
belangstelling hadden begon ook hen te
interesseeren.
Langzaam maar zeker miaakte het helle
nisme vorderingen.
Zooals bekend, stierf Alexander de Groote
een vroegen dood en toen werd zijn groote
rijk verdeeld en daarmede begon een perio
de van strijd, waaraan ook Palestina niet
ontkwam.
In het jaar 198 v. Chr. wordt het inge
lijfd hij het Syrische koninkrijk, waarvan
Antiochus Epiplianes Koning was.
Deze Antiochus Epiphanes stelt zich ten
doel het judaïsme volkomen uit te roeien
en de helleniseering met geweld door te
voeren. Hij begaat daarmede een onbegrij
pelijke psychologische fout. Het is waar
schijnlijk te achten dat, wanneer hij niet
zoo dom was opgetreden, de Joden langza
merhand de nieuwe denkbeelden en de
Grieksche levensbeschouwing in zich zou
den li ebben opgenomen. Door zijn optreden
bereikt hij het tegendeel. Zijn ruwe actie
moest een krachtige reactie verwekken.
Hij verbiedt het houden van den sabbath;
hij verbiedt de besnijdenis, hij veibiedt 't
inachtnemen van de reinheidswetten; hij
eischt zelfs het offeren van varkensvleesch.
Dit moest verbittering wakker roepen bij
allen, die aan den ouden godsdienst ge
hecht. waren. En een storm van verzet
breekt los, wanneer Antiochus door zijn
soldaten de Joden wil pressen om zijn be
velen uit te voeren. Een oude vrome pries
ter Mattathias stelt zich aan het hoofd van
een beweging gesteund door zijn vijf zonen,
waarvan Judas bijgenaamd Makkabi (strijd
hamer) de meest beroemde is geworden. En
dan gebeurt, wat wij bijna een won dei'
zouden kunnen noemen. De ongeregelde
benden van Judas en zijn broeders voeren
een guerillastrijd tegen de geoefende legers
van Antiochus en... ovenvinnen.
Op den 25sten December van het jaar 165
v. Chr. wordt weer de tempel van Jeruza
lem gewijd en gezuiverd van alles wat de
Syriërs daarin hadden veranderd. Groot
Nèt heeft de cliënt z'n pijpje opgestoken uit
een versch pakje en hij is er wèg van! Zelfs
kenners op het gebied van tabak zijn wèg van
zulk een weergaloos geurig en smakelijk rooken:
Niemeijer's Roode Ster Tabak!
NIEMEIJER'S
Zeldzaam zacht en licht in de pijp!
was hun vreugde en nog altijd wordt dit
feit herdacht op het feest der lichten, Cha-
nuka genaamd!
In 143 v. Chr. worden de laatste Syriërs
uit Palectina verdreven. Judea (zooals het
toen genaamd werd) was weer vrij: de Jo
den hadden een eigen vrij, zelfstandig
volksbestaan weer veroverd.
Simon de laatste der zonen van Matta
thias werd koning en als zoodanig opge
volgd door zijn zoon Johannes Hyroanus,
die tevens hoogepriester was. Helaas steeg
de roem hem naar het hoofd en prolleerde
hij zijn rijk uit te bereiden. Hij onderwierp
de Samaritanen in het Noorden en de Edo-
mieten in het Zuiden. En hij probeerde,
door verkeerden geloofsijver gedreven, den
zuiver Joodsohen godsdienst bij hen in te
voeren. Hierbij stuitte hij, merkwaardiger
wijze op verzet van zijn eigen geloofsgenoo-
ten n.1. van de Farizeeën, die ons uit het
Nieuwe Testament zoo goed bekend zijn.
Deze vromen hechtten aan een stipte nale
ving van de priesterlijke wetten, welke
hun belangrijker toescheen dan de macht
van het rijk en zij ergerden zich in liooge
mate aan de aristocraten (de Sadduceeën)
die 't met den godsdienst niet zoo nauw na
men. Zij bedroefden zich over de toenemende
wetteloosheid en in hun wanhoop richtten
zij zich tot die nieuwe groote macht, welke
in de wereld was opgekomen, tot Rome.
Pompejus, de legeraanvoerder verovert
het land, een groot deel dor Sadduceeërs
wordt weggevoerd naar Rome en de Fa-
rizeën hebben vrij spel; zij worden niet
meer gehinderd in hun streven om het volk
te brengen onder het juk van de priester
lijke voorschriften.
Het is een onrustig tijdperk dat nu aan
breekt, Onderlinge twisten, strijd om de
macht. Herodes, uit Edom afkomstig slaagt
er in het Koningschap te bemachtigen. Hij
bouwt een nieuwen prachtigen tempel, maai
de echte Joden konden niet vergeten, dat
hij slechts een half-jood, een Edomiet was.
Na Hei-odes' dood breekt een opstand uit
en de Romeinen wisten niets beters te
doen dan zijn zoon en opvolger het land
uit te zetten. Hiermede was feitelijk de on
afhankelijkheid van Juda geëindigd; het
kwam onder het bestuur van Romeinsahe
landvoogden of stadhouders.
Half ziek,
moe en akelig?
IPas op!
iDat wordt grfep!
fNeem 1of 2ItMijnhardtjes"|
en de kou komt er uit
Ook verdrijven ze
wondersnel hoofdpijn,
kiespijn,zenuwpijnen,^-.^-,
^rheumatiek.spit enz.
t ..Mijnhardtje" 5ct.> i 2 ..Mijnhardijes," 50eb
DEN HELDEN
Is het wonder dat in dezen tijd het messi
anisme opleefde d.i. de verwachting, door
de profeten gewekt, dat zou komen de
groote Redder, de Gezalfde. Hadden niet
mannen als Jesaja daarop gedoeld en leefde
niet onder de vromen de overtuiging dat
Ilaggai. en Zacharia beloofd hadden dat de
Messias- zou komen als de tempel was her
bouwd. En hij stond daar immers, de prach
tige tempel van Herodes! Talloos is het
aantal boeken en geschriften, dat in dezen
tijd verschijnt, Het zijn de zoogenaamde
apocalyptische werken, die bijna allen over
de komst van den verlosser handelen. Een
volk in nood hunkert naar den sterken man
die in staat is om de ellende te overwinnen.
Het is begrijpelijk en dwaas tegelijk.
Er ontstonden secten en geheime broeder
schappen. Velen trokken zich terug in de
eenzaamheid der woestijn. Allen waren door
drongen van de gedachte, dat er een gewel
dige verandering in aantocht was en zij
predikten het bekende: „Bekeert u, want
het Koninkrijk der Hemelen is nabij". Zoo
trad op een Johannes de Dooper en na hem
Jezus van Nazareth.
En inlussohen groeit de macht van het
Rorneinsche rijk en het noodlottige uur na
dert, waarin he oude volk de diepste verne
dering zal ondergaan, dat het van zijn bo
dem zal worden weggevaagd en dat het
zijn zwerftocht over de wereld zal begin
nen en nergens rust zal vinden, In het
jaar 70 n. Chr. wordt Jeruzalem door de
Romeinen veroverd, de tempel verwoest en
een einde gemaakt aan het rijk van Juda.
Ik kom hierop in het volgende artikel terug
om thans te eindigen met de opmerking,
dat ondanks alles het Joodsche volk is blij
ven voortleven en zich heeft gehandhaafd
tot op dezen dag; daarom is het, historisch
gezien, ongetwijfeld het allermerkwaardigste
volk dat ooit op aarde heeft geleefd. En
deze merkwaardigheid schuilt in den geest
van dat volk zelf, in den geest der profe
ten, in den geest van Ezra die geworden is
tot volksgeest,
ASTOR.
Met i 21.50 was de hoogste markt on
veranderd. De gang was echter bedui
dend beter, onder 1 20.was nauwelijks
kaas te koop. De beste stapels brachten
op f 21.tot f 21.50, de gang voor de
rest was f 20.— f 20.50.
Bij de nog steeds geringe aanvoer
moet men zulk een opleving niet te boog
aanslaan. Er was een plotselinge vraag
uit het binnenland, die bijna de helft
van de aangevoerde circa 40.000 K.G.
wegnam. Dat daardoor de tendens ver
beterde, ligt voor de hand. Intusschen
lijken ook de berichten uit Friesland
wat beter, zoodat er aanleiding Is te
hopen, dat de markt zioh beter zal
blijven ontwikkelen.
Waarom van UW winkel een museum ge
maakt? Zorg toch dat U klanten krijgt.