Geestelijk Leven De geschiedenis san het Oude llolh Bi fa W «W ROODE STER „Mijnhardljes ABDIJSIROOP ZEN s Werelds beste Hoest-siroop T'4 Alkmaarsche Kaasmarkt Adverteert in de SchagerCourant Zaterdag 28 Januari 1939 Tweede blad door ASTOR k ci Dertig eeuwen en langer heeft hij over de aarde gezworven, ver acht en verstooten, gejaagd en ge plaagd, en nochthans heeft hij zijn zwerftocht niet gestaakt. Uitgestrekte wereldrijken heeft hij zien ondergaan. De Egyptenaar, de Kanaaniet en de Philistijn, Sy riër, Chaldeër en Pers, Griek, Ro mein en Saraceen deze allen hebben hem in hun verwatenheid onder den voet geloopen. Met hun koningen en priesters, hun tirannen en potentaten hebben zij hem in hun ijdelen trots ver trapt, maar allen zijn zij ten slotte neergezegen aan den kant van den weg, waar zij een smade lijk einde hebben gevonden. Maar hij, de Jood, hij leeft nog steeds. Met ongebroken kracht weerstaat hij den tijd en de men- vschen en hij baant zich zijn eigen weg en overlegt zijn daden, ver- blijdt zich in zijn droomen en leeft naar eigen welgevallen zijn eigen leven. Een zonderling mensch is hij ge- - weest en een zonderling mensch is hij gebleven en geen menschen- tong heeft ooit zonderlinger ge- schiedenis verhaald dan het relaas van zijn leven. Lewis Browne. eHt Joodsche volk staat in 't middelpunt tan de wereldaandacht in onze dagen. De ipDverbiddelijke en onmenschelijke uitdrij- sing '-an. dit volk uit de Duitsehe landen is tr de oorzaak van, dat velen zich met 't Jood sdie vraagstuk bezig houden en dat bij dui zendtallen de vraag opkomt, hoe het toch mogelijk is dat in een eeuw, die zich be schaafd noemt, de Jodenhaat niet alleen nog kan bestaan, maar zelfs zich kan uitbrei den. Wie had ooit kunnen denken dat in ofisiMd, dat altijd een voorbeeld is geweest uawidraagzaamheid een tijd zou aanbre- M waarin het anti-semietisme openlijk dooreen bepaalde politieke groep wordt ge propageerd? En toch wie zijn ooren goed opiii zet en luistert, kan spoedig bemerken, dat uit de gesprekken, die tegenwoordig wor den gevoerd, heel vaak een sluimerend anti- femietisme tevoorschijn komt. Het treft mij telkens weer opnieuw. Ik merk het op in alle mogelijke kringen der samenleving. Ik ieb gezocht naar een verklaring van dit ptrschijnsel; ik meen het gevonden te heb- kn in de geschiedenis. Dit is voor mij de aanleiding geworden «n enkele artikelen te wijden aan de his torie van dit merkwaardige volk, dat zich tot op dezen dag als een van andere volken on- fcrscheidcn gemeenschap heeft gehandhaafd •danks de linksche vervolgingen, waaraan wt in den loop der tijden heeft bloot ge daan. Ik doe het in de vaste overtuiging, daar- Ktte mijn lezers een dienst te bewijzen. Want de meesten - en dit is heel begrijpelijk -welen er nagenoeg niets van. Ik kan zelfs luie Joden, die mij met verbazing hooren weken als ik het over het lot van het Jood je volk heb; dan vernemen zij dingen, die ka totaal onbekend waren, ia ik heb studie gemaakt van de Jood-, n geschiedenis ik ben er zeker van, Ifchet antisemietisme, dat de Jodenvcrvol- fitren de Jodenhaat, welke hand over hand tarnen in'de wereld (onder den afgrijse- liiitn invloed van het verengende nationa lisme) zonder kennis van deze geschiedenis fliftle begrijpen zijn. Ik,meen dus met recht te mogen aanne men dat ik mijn lezerskring een dienst be wijs, wanneer ik een overzicht geef van de Is ongetwijfeld AKKER's Abdijsi roop. bevattende een twintigtal «ruiden, alle heilzaam voor de adem halingsorganen. in de juiste ver menging en samenstelling. De wer- Jing is krachtig en snel. Kruiden hebben geen nadeelen voor de andere lichaamsorganen. Daarom komt den taatsten tijd de medische wereld weer veel van chemische op Plantaardige middelen terug. De reeds zoo krachtige werking van Abdijsiroop is thans bovendien nog versterkt o.a. door het toevoegen »an ..codeïne", de sterkste hoestbe- «wlngende stof. Gebruikt daarom: AKKER'S v&isfoitdbe tegen hoest, griep, bronchitis, asthma Flacon 90 cL. f 1.50. f 2.40. f 4.20. Alom verkrijgbaar lotgevallen van dat merkwaardige volk dat zich onder alle omstandigheden heeft we ten te handhaven als nationale eenheid tot op dezen dag en daarbij tevens de gelegen heid heb te wijzen op de oorzaken van de haat welke dit volk heeft opgewekt. Aan de Oostkust van de Middellandsche Zee ligt het land Kanaan, het latere Pales tina waar de zonen van Israëlieen woonden Zij stamden af van Abraham en hadden zich in Kanaan gevestigd, komend uit het Oosten. Zij vormden een herdersvolk, gelijk er in oude tijden vele waren en waren op zoek naar streken, waar voor hen de levens voorwaarden het meest gunstig waren. Maar in Kanaan woonde reeds een ander volk, de Kanaanieten en deze zagen met leede oogen de nieuwelingen komen en het kon wel niet anders of er moest vijandschap ont staan om het bezit van den bodem. De le vensomstandigheden voor de Israëlieten wa ren moeilijk en wanneer geruchten tot hen doordringen over de vruchtbaarheid van de in het zuid-westen gelegen Nijlgebied trek ken zij daarheen en vestigen zich in het land Goscn. De legende welke om dit histo rische feit is geweven is aan iedereen be kend. Zij verhaalt ons van Jozef en zijn broeders en van velerlei avonturen, door hen beleefd. Wij behoeven daar niet bij stil te staan. Wij hebben slechts te doen met het historische feit dat de zonen van Israël (Ja- cob) een tijdlang in Egypte hebben gewoond, daar tijdelijk onder gunstige omstandighe den hebben beleefd, maar later tot slavernij werden gedoemd. Onder leiding van Mozes wordt de groote uittocht uit Egypte aan vaard en na vele omzwervingen keeren de Israëlieten weer terug in Kanaan, dat ze eens verlieten. Hun leider was toen Jozua, want Mozes stierf vóór het doel van de groo te reis was bereikt. Kanaan wordt geleide lijk door het Israëlitische volk bezet. Wij zijn daarmede ongeveer in de dertiende eeuw voor Chr. Dat Israëlitische volk bestond uit verschil lende stammen, twaalf in getal, die zich in het nieuwe gebied gingen vestigen entdaar- bij natuurlijk veel strijd hadden te voeren tegen de oorspronkelijke bewoners. Daarbij werden zij aangevoerd door de richters, waarvan de meest bekende zijn Gidron, Jefta Eli en Samuel en niet te vergeten Simson (wiens historiciteit echter door velen betwij feld wordt). Het tijdvak der richt wen kan men beschou wen als het tijdperk waarin de verschil lende stammen zich nauwer met elkaar ver binden, waarin dus de volkseenheid geboren wordt, welke baar bezegeling vindt in het vestigen van het Koningschap onder Saul omstreeks 1000 v. Chr. Hij wordt opgevolgd door David die het land tot macht en bloei bracht en nog steeds voor de Joden de groo te Koning is onder wiens regeering de bloei tijd van het Israëlitische volk valt. Na David regeert de welbekende Salomo, die leefde als een Oostersch despoot en zware lasten aan het volg oplegde. Wanneer Salomo sterft valt het Israëlitische rijk in twee deelen uiteen. Er komt een splitsing tusschen het Noordelijk en 't Zuidelijk deel, tusschen Is raël en Juda, die als afzonderlijke rijken hun wederwaardigheden, hun innerlijke moeilijkheden en hun strijd met naburige vijanden hebben. De hoofdstad van Juda bleef het oude Jeruzalem, waar de tempel stond als het centrale punt van het gods dienstig leven des volks; de hoofdstad van het noordelijk rijk werd Samaria. Het was een merkwaardig volk dat dit in tweeën gesplitste Palestina bewoonde. Daar uit zijn mannen voortgekomen, die geen an der volk der oudheid- heeft gekend: de pro feten. De Egyptenaren en de Babyloniërs hebben hun geleerden gehad, hun priesters en wijzen, die zich bezig hielden met de be studeering van het heelal (astrologie!); de oude Grieken kenden hun filosofen en le verden mannen op als Heraclitus, Socrates, Plato, Aristoteles en zij hadden hun groote tooneelschrijvers en beroemde beeldhouwers. Maar welk volk in oude tijden leverde een Nathan, een Jesaja, een Jercmia, een Amos of een I-Iozea op? Dit profetisme is een kenmerk voor het oude Israëlitische volk: het had een sterken aanleg voor een zedelijk-religieuze levens houding. Het noordelijke rijk (Israël) gaat te gron de in het jaar 722 v. Chr. Het zuidelijke rijk wordt vernietigd door Nebucadnesar, den koning van Babyion in 597 v. Chr. De bewoners van het noordelijke rijk wor den verspreid over het uitgestrekte Assyri- sche rijk, vermengen zich met de daar in- heemsche bevolking en lossen zich daarin op Het ging hun zooals 't met de meeste vol ken is gegaan, die overwonnen werden in vroegere eeuwen nadat zij zelf een tijdlang onafhankelijk waren geweest en zelfs een leidende rol hadden gespeeld (Men denke b. v. aan de Gothen, de Alamannen, de Longo- barden, de Kelten). Zij verdwijnen spoorloos uit de geschiedenis. Anders echter en dit is juist het histo risch en psychologisch merkwaardige ging het met het zuidelijke Koninkrijk, met Juda. De kern der bevolking wordt (586 v. Chr.) weggevoerd naar Babyion en zal daar jaren lang in ballingschap leven. Maar in die kern blijft iets leven van wat deprofeten, die dik wijls tegelijk als -priesters optraden, daarin hadden gewekt. Hoe langer hoe meer echter stelt zich de profeet tegenover den priester. De priester wordt te conservatief, terwijl de profeet voortdurend aanspoort tot levensrei niging en levensvernieuwing, zoo wordt ook de profeet de vertolker van wat er leefde in de onderdrukte en verontwaardigde massa. Hij durft het dan een opruier te zijn, die zich zelfs verzet tegen het wangedrag der Ko ningin. ^laar diezelfde profeet wekt in de ziel van het volk de overtuiging,, dat het volk van Israël niet verloren kan gaan en zichzelf zal handhaven ondanks alle verne dering en verdrukking. Deze overtuiging was de groote kracht van het volk van Juda, dat na 586 v. Chr. voor het belangrijkste deel werd weggevoerd naar 't verre Babyion. 'n Onbeduidend deel bleef achter in Palestina, een ander deel zocht Egypte op en vestigde zich daar en vormde een belangrijke kolonie. Zij echter die in Ba- bylonië onder vreemde heerschappij kwamen te leven bleven trouw aan de profeten en aan de priesterlijke wetten. De geest van den machtigen profeet Jeremia, die den val van Juda, de verovering van Jeruzalem en de verwoesting van den tempel had meege maakt, blijft leven. Er vormt zich onder de ballingen een stoere kern, die van den ba- bilonschen godsdienst niets wil weten en zich vastklampt aan wat de profeten hadden geleerd. Een krachtig nationalisme leeft op dat één wordt met den godsdienst: het ju daïsme. Het is vooral de zoogenaamde twee de Jesaja, die de ballingen in sterke mate heeft beïnvloed. Verstoken van hun temipel komen zij bijeen op verschillende plaatsen om met elkaar zich te vertroosten door het leven van de wet (vooral Leviticus en Deu- teronomium) en de profetische geschriften. In het jaar 536 werd het trotsche Babyion veroverd door een nieuw en geweldig rijk, dat der Perzen, onder de heerschappij van Cyrus. Deze ondergang van het Babyloni sche rijk werd de bevrijding van het oude volk. Cyrus stond en nu komt de nieuwe naam „Joden" te voorschijn den ballin gen toe om weer naar hun oude vaderland terug te keeren. Niet allen maken daar ter stond van gebruik. Slechts een deel aan vaardt de moeilijke reis en komt na 3 maan den in Jeruzalem aan. Daar vinden wij slechts een een puinhoop en verwaarloosde akkers. En weg was de tempel. Op den berg Moria plaatsen zij een steenen altaar, treu rige afschaduwing en plaatsvervanger van den schitterenden tempel van Salomo. Zwaar was hun leven en menigeen dacht met heimwee terug aan Babyion. (Door Ze- rubbabel, die door Cyrus als stadhouder was aangesteld werd spoedig een nieuwe tempel gebouwd, waarin de door Nebucadnezar geroofde, maar door Cyrus teruggegeven sie raden weer een plaats vinden!) Maar nog zijn het de profeten Haggai en Zacharia die blijven wijzen op de onver gankelijkheid van het Joodsche volk, zijn roeping, zijn bestemming. Hun stern even wel, evenmin als die van Maleachi, scheen geen vat te hebben op de massa. Het had den schijn of het oude volk zich zou oplossen in de heidensche en half-Jood- sche bevolking, die in Jeruzalem en Juda waren neergestreken. Het aantal gemengde huwelijken was legio. Toen kwam de red ding. Nehemia en Ezra aanvaarden den reis naar het vroegere vaderland. Met groote gestrengheid traden zij op. Dit konden zij doen omdat Nehemi als stadhouder van den Perzischen Koning was aangesteld. Alle ge mengde huwelijken worden verboden. En het is wel een zeer opmerkelijk verschijnsel dat wij hm zien optreden op dezelfde wijze als Hitier en Julius Streieher in onze dagen. De leer van het zuiver houden van het bloed! En deze leer werd onverbiddelijk doorgevoerd. En tegelijk zien wij" de verbazingwekkende opkomst van de priesterschap, de afstam melingen van Levi, die het uitsluitende recht hebben om in den tempel dienst te doen, die tienden kunnen eischen en aan wier hoofd de hoogepriester komt te staan, die feitelijk de Koning en alleenheerscher wordt van hqt land. Dit priesterschap heeft een niet te onderschatten bet.eekenis gekre gen voor de Joden. Zij beheerschten het hcele denkleven des volks. Zij gaven de voor schriften, waarnaar gehandeld moest wor den, zij waren de eenige tempeldienaars. De echte Jood werd de wetsgetrouwe en de hoogste vroomheid bestond uit een stipte navolging van wat de priesterlijke - wet voorschreef en deze wet reglementeerde na genoeg het gansche leven. Wij hebben slechts te denken aan de spijs de rein heid en de sabbathswetten. En zooals thans de massa's in de dictato riale staten worden geüniformeerd, zóó werd ook het Joodsche volk geestelijk geünifor meerd. Een nieuwe bedreiging voor het Joodsche volk breekt aan als Alexander de Groote in 333 v. Ghr. de wereld in verbazing en heroe- ring brengt door zijn ongelooflijke verove ringen en de stichting van een nieuw rijk, waaraan ook het Perzische rijk ter offer valt. Ook Palestina en daarmede het oude Ju da valt in zijn handen. Deze Alexander was een zeer bijzonder man, doordrenkt van de Grieksche besclia- cing en zijn droom was om heel zijn mach tig rijk te belleniseeren (hiermede wordt bedoeld het bevorderen van den Grieksehen geest d.i. den geest van Hellas, zooals Grie kenland in de oudheid wordt genoemd) Om dit doel te bereiken vestigde hij overal Grieksohe kolonies, die op vreedzame wijze poogden hun levens- en wereldbeschouwing ingang te doen vinden. En hij had succes. Zeer vele Joden voelden zich aangetrokken tot het hellenisme; zij namen gebruiken en ook zelfs de taal van de overwinnaars over. De lichaamscultuur wij spreken in de modernen tijd van sport waarin de Grieken altijd groo'e belangstelling hadden begon ook hen te interesseeren. Langzaam maar zeker miaakte het helle nisme vorderingen. Zooals bekend, stierf Alexander de Groote een vroegen dood en toen werd zijn groote rijk verdeeld en daarmede begon een perio de van strijd, waaraan ook Palestina niet ontkwam. In het jaar 198 v. Chr. wordt het inge lijfd hij het Syrische koninkrijk, waarvan Antiochus Epiplianes Koning was. Deze Antiochus Epiphanes stelt zich ten doel het judaïsme volkomen uit te roeien en de helleniseering met geweld door te voeren. Hij begaat daarmede een onbegrij pelijke psychologische fout. Het is waar schijnlijk te achten dat, wanneer hij niet zoo dom was opgetreden, de Joden langza merhand de nieuwe denkbeelden en de Grieksche levensbeschouwing in zich zou den li ebben opgenomen. Door zijn optreden bereikt hij het tegendeel. Zijn ruwe actie moest een krachtige reactie verwekken. Hij verbiedt het houden van den sabbath; hij verbiedt de besnijdenis, hij veibiedt 't inachtnemen van de reinheidswetten; hij eischt zelfs het offeren van varkensvleesch. Dit moest verbittering wakker roepen bij allen, die aan den ouden godsdienst ge hecht. waren. En een storm van verzet breekt los, wanneer Antiochus door zijn soldaten de Joden wil pressen om zijn be velen uit te voeren. Een oude vrome pries ter Mattathias stelt zich aan het hoofd van een beweging gesteund door zijn vijf zonen, waarvan Judas bijgenaamd Makkabi (strijd hamer) de meest beroemde is geworden. En dan gebeurt, wat wij bijna een won dei' zouden kunnen noemen. De ongeregelde benden van Judas en zijn broeders voeren een guerillastrijd tegen de geoefende legers van Antiochus en... ovenvinnen. Op den 25sten December van het jaar 165 v. Chr. wordt weer de tempel van Jeruza lem gewijd en gezuiverd van alles wat de Syriërs daarin hadden veranderd. Groot Nèt heeft de cliënt z'n pijpje opgestoken uit een versch pakje en hij is er wèg van! Zelfs kenners op het gebied van tabak zijn wèg van zulk een weergaloos geurig en smakelijk rooken: Niemeijer's Roode Ster Tabak! NIEMEIJER'S Zeldzaam zacht en licht in de pijp! was hun vreugde en nog altijd wordt dit feit herdacht op het feest der lichten, Cha- nuka genaamd! In 143 v. Chr. worden de laatste Syriërs uit Palectina verdreven. Judea (zooals het toen genaamd werd) was weer vrij: de Jo den hadden een eigen vrij, zelfstandig volksbestaan weer veroverd. Simon de laatste der zonen van Matta thias werd koning en als zoodanig opge volgd door zijn zoon Johannes Hyroanus, die tevens hoogepriester was. Helaas steeg de roem hem naar het hoofd en prolleerde hij zijn rijk uit te bereiden. Hij onderwierp de Samaritanen in het Noorden en de Edo- mieten in het Zuiden. En hij probeerde, door verkeerden geloofsijver gedreven, den zuiver Joodsohen godsdienst bij hen in te voeren. Hierbij stuitte hij, merkwaardiger wijze op verzet van zijn eigen geloofsgenoo- ten n.1. van de Farizeeën, die ons uit het Nieuwe Testament zoo goed bekend zijn. Deze vromen hechtten aan een stipte nale ving van de priesterlijke wetten, welke hun belangrijker toescheen dan de macht van het rijk en zij ergerden zich in liooge mate aan de aristocraten (de Sadduceeën) die 't met den godsdienst niet zoo nauw na men. Zij bedroefden zich over de toenemende wetteloosheid en in hun wanhoop richtten zij zich tot die nieuwe groote macht, welke in de wereld was opgekomen, tot Rome. Pompejus, de legeraanvoerder verovert het land, een groot deel dor Sadduceeërs wordt weggevoerd naar Rome en de Fa- rizeën hebben vrij spel; zij worden niet meer gehinderd in hun streven om het volk te brengen onder het juk van de priester lijke voorschriften. Het is een onrustig tijdperk dat nu aan breekt, Onderlinge twisten, strijd om de macht. Herodes, uit Edom afkomstig slaagt er in het Koningschap te bemachtigen. Hij bouwt een nieuwen prachtigen tempel, maai de echte Joden konden niet vergeten, dat hij slechts een half-jood, een Edomiet was. Na Hei-odes' dood breekt een opstand uit en de Romeinen wisten niets beters te doen dan zijn zoon en opvolger het land uit te zetten. Hiermede was feitelijk de on afhankelijkheid van Juda geëindigd; het kwam onder het bestuur van Romeinsahe landvoogden of stadhouders. Half ziek, moe en akelig? IPas op! iDat wordt grfep! fNeem 1of 2ItMijnhardtjes"| en de kou komt er uit Ook verdrijven ze wondersnel hoofdpijn, kiespijn,zenuwpijnen,^-.^-, ^rheumatiek.spit enz. t ..Mijnhardtje" 5ct.> i 2 ..Mijnhardijes," 50eb DEN HELDEN Is het wonder dat in dezen tijd het messi anisme opleefde d.i. de verwachting, door de profeten gewekt, dat zou komen de groote Redder, de Gezalfde. Hadden niet mannen als Jesaja daarop gedoeld en leefde niet onder de vromen de overtuiging dat Ilaggai. en Zacharia beloofd hadden dat de Messias- zou komen als de tempel was her bouwd. En hij stond daar immers, de prach tige tempel van Herodes! Talloos is het aantal boeken en geschriften, dat in dezen tijd verschijnt, Het zijn de zoogenaamde apocalyptische werken, die bijna allen over de komst van den verlosser handelen. Een volk in nood hunkert naar den sterken man die in staat is om de ellende te overwinnen. Het is begrijpelijk en dwaas tegelijk. Er ontstonden secten en geheime broeder schappen. Velen trokken zich terug in de eenzaamheid der woestijn. Allen waren door drongen van de gedachte, dat er een gewel dige verandering in aantocht was en zij predikten het bekende: „Bekeert u, want het Koninkrijk der Hemelen is nabij". Zoo trad op een Johannes de Dooper en na hem Jezus van Nazareth. En inlussohen groeit de macht van het Rorneinsche rijk en het noodlottige uur na dert, waarin he oude volk de diepste verne dering zal ondergaan, dat het van zijn bo dem zal worden weggevaagd en dat het zijn zwerftocht over de wereld zal begin nen en nergens rust zal vinden, In het jaar 70 n. Chr. wordt Jeruzalem door de Romeinen veroverd, de tempel verwoest en een einde gemaakt aan het rijk van Juda. Ik kom hierop in het volgende artikel terug om thans te eindigen met de opmerking, dat ondanks alles het Joodsche volk is blij ven voortleven en zich heeft gehandhaafd tot op dezen dag; daarom is het, historisch gezien, ongetwijfeld het allermerkwaardigste volk dat ooit op aarde heeft geleefd. En deze merkwaardigheid schuilt in den geest van dat volk zelf, in den geest der profe ten, in den geest van Ezra die geworden is tot volksgeest, ASTOR. Met i 21.50 was de hoogste markt on veranderd. De gang was echter bedui dend beter, onder 1 20.was nauwelijks kaas te koop. De beste stapels brachten op f 21.tot f 21.50, de gang voor de rest was f 20.— f 20.50. Bij de nog steeds geringe aanvoer moet men zulk een opleving niet te boog aanslaan. Er was een plotselinge vraag uit het binnenland, die bijna de helft van de aangevoerde circa 40.000 K.G. wegnam. Dat daardoor de tendens ver beterde, ligt voor de hand. Intusschen lijken ook de berichten uit Friesland wat beter, zoodat er aanleiding Is te hopen, dat de markt zioh beter zal blijven ontwikkelen. Waarom van UW winkel een museum ge maakt? Zorg toch dat U klanten krijgt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 5