beroep op de natie Be kindermoord in Oen Helder Ons vlootplan DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER wordt niet uitgebreid f Chamberlain doet Vrede door kracht!! Een verrassende wending Heden directe besprekingen tusschen Joden en Arabieren Wil Duitschland militaire vliegtuigen leveren Slagschepen te kostbaar Laan, Schaden. Tel. 20. DONDERDAG 23 FEBRUARI 1939. 83e Jaargang. No. 10812. Uftgore cfer N.V. Uitg.-Mrf. „VtoHoed# hfoofdefkworfier" Hiaten in de aanmelding van vrijwilligers erkend Wanneer de drie hoeken der wereld de wapens opvatten, zullen wij hen treffen heeft Chamberlain te Blaekburn een redevoering uitge sproken, warin hij een beroep heeft gedaan op de natie om de politiek der regeering van „vrede door kracht" te steunen. Hij zeide, dal het natuurlijk is in deze dagen van onzekerheid in internationale aanpelegenlieden, dat de publieke belang stelling voor een groot deel geconcentreerd is op de buitenlandsche politiek en dat voor bereidingen worden getroffen om aan iede- ren mogelijken noodtoestand het hoofd te bieden. Wanneer overal sterk wordt bewapend, kan dit niet een zekere bezorgdheid weg nemen, dat een incident, misschien op zich zelf onbeteekenend, de gcheèle machinerie in beweging kan zetten. Indien zich een dergelijke ontzettende ge beurtenis zou voordoen, zou niemand er op kunnen rekenen te ontsnappen aan de ge volgen. „Het komt mij voor, dat onder dergelijke omstandigheden alleen rockelooze, onverant woordelijke of onwetende lieden kunnen wonschen, dat de regcering eenige andere politiek zou volgen dan wij voor onszelf hei) hen vastgesteld, een politiek van vrede door kracht, welke geen gelegenheid zal voorbij laten gaan verdenkingen en vijandelijkheden den kop in te drukken en tezelfdertijd ge stadig, vastberaden en mei de hulp van on ze vrienden binnen en huiten het rijk een macht op te bonwen, die zoo formidabel is, dat zij onze rechten en vrijheden kan hand haven tegen ieder die zoo onbezonnen zou zijn ons aan te vallen." De herbewapening. t Chamberlain herinnerde aan de jongste debatten over de landsverdediging. Hij zei- de, dat de kosten der herbewapening toe nemen. Er zijn één of twee troostrijke conclusies te trekken uit de geweldige bedragen, die zouden kunnen opwegen tegen de tamelijk onbehaaglijke wijze, waaron de rekening moet worden betaald. Welke bezorgdheid nok moge bestaan over het uitstel der wa penproductie, dit uitstel zal spoedig zijn in gehaald. Schepen, geschut, vliegtuigen en munitie verlaten thans in voortdurend toenemende hoeveelheden en aantal onze werven en fa brieken en onze positie is thans, vergeleken bij een paar maanden geleden, geweldig ver sterkt. Sprekende over de ontwikkeling der lucht macht, welke, naar hij zeide, een geheel nieuw element in de moderne oorlogsvoe ring heeft ingevoerd en de gevaren van den oorlog naar de burgerbevolking heeft ge bracht, verklaarde Chamberlain: „Niets wat wij kunnen doen, kan den bur gers volkomen bescherming geven tegen aanvallen uit de lucht, doch wij kunnen veel doen om haar doeltreffendheid te ver minderen, paniek te voorkomen de ge vechtskracht te verzekeren. De natie zal borden gehandhaafd". Chamberlain trad in bijzonderheden over het werk der verdediging van de burgerij, oat geschiedt onder leiding van Sir John Anderson. Hij zeide te hebben opgemerkt, dat een aantal critici zeer stellig verklaren, dat «aar stalen schuilplaatsen welke aange schaft worden en waarvoor de kosten 20 nullioen pond bedragen, geen bescherming geven tegen directe treffers, deze moeten worden opgegeven en dat in plaats daarvan schuilplaatsen moeten worden verzorgd, me zoo diep onder den grond liggen, dat 2il door geen enkelen bomykunncn worden getroffen. Wanneer men de zaak zou over denken, zou men zien, dat het niet zoo en- voudig is. Er moet rekening worden gehou den met de mogelijkheid dergelijke diepe schuilplaatsen binnen te gaan zonder paniek of overijling, Een directe treffer bij den ingang zou vete slachtoffers eischen. De regee- mng heeft nog geen definitief be sluit kunnen nemen over de kwestie van diepe bomvrije schuilplaatsen, doch intusschen is het volgens spre ker zeer zeker juist voort te gaan niet de splintervrije schuilplaatsen. De vrijwilligersdienst. dankte don vaderlandslie- hnriiio manncn en vrouwen, die zich reeds dpn opgegeven om deel te nomen aan von 'Kcn nationalen dienst.. Zij hel- net land op drie manieren: Hier bf de Wen?ld te toonen, dat wij, kumJn de* °b vrijwillige dienstneming rekenen, waardoor dwang niet noo- bevolking het vertrouwen Ie zonHan indien onrust zou komen, wij den we*en Hoe daaraan het hoofd te bie- hafnR00! er 0T\ fnitelijke wijze aan mede te kêiPr J;-00 °°rl0*.te voorkomen, daar, hoe wij voorbereid zijn, hoe minder waar sohijnlijk het zal zijn, dat iemand ons zal aanvallen. Er zijn echter nog steeds hiaten en Chamberlain deed dan ook een beroep zich ook verder vrijwil lig aan te melden. De groote bedra gen voor de herbewapening ver- eischt, zal allen de geweldigheid onzer financicele bronnen duidelijk maken, die ons niet alleen in staat stellen dergelijke koloseale bedra gen te vinden, doch ook te overwe gen hoe deze uit te geven zonder op merkbare wijze het vertrouwen te verstoren, dat de basis van onze financieele kracht is. „Wanneer wij nagaan, dat hetgeen wij thans overwegen, een inspanning voor dit land alleen is, zonder daarbij rekening te iiouden met de bijdrage, weike, indien de nood aan den man zou komen, door de groote Dominions of door onze bondgenooten en vrienden buiten het Britsche Rijk, zou geleverd kunnen worden, kunnen wij de woorden begrijpen van onzen Shakespearc „wanneer de drie hoeken van de wereld de wapens opvatten, zullen wij hen treffen". Ik spreek deze woorden niet uit pocherij en nog minder in een geest van agressie. Onze wapenen bedreigen niemand en wij hebben ook geen andere gedachte dan van vriendelijkheid jegens eenig ander volk ter wereld. Mijn eigen meest oprechte wensoh is de ves tiging van den vrede te zien en het vertrou wen. dat hij bewaard zal kunnen blijven. Ik geloof, dat zoodra dit vertrouwen in aanzienlijke mate zal zijn verkregen, het mogelijk zal zijn over te gaan tot de taak der ontwapening door algemeene overeen komst. Geen land gaat voor de aardigheid over tot dezen ruineuzen vorm van uitgaven. Zij doen dat. omdat zij bevreesd zijn voor het geen met hen zou gebeuren, indien zij ont wapenen. Neem deze vrees weg en automa tisch zal ontwapening volgen." De werkloosheid. Vervolgens sprak de minister-president over de werkloosheid en zeide er van over tuigd te zijn, dat deze slechts te wijten is aan bezorgdheid over den internationalen toestand, waardoor den handel elke onder nemingslust wordt ontnomen. De regeering zal dan ook trachten handel en industrie die steun te verleenen, welke noodig is om uitbreiding aan haar zaken te verleenen. De verhouding tot Duitschland. Chamberlain voegde hieraan toe, dat hij de onlangs tusschen de Duitsche en Brit sche kolenindustrieën gesloten overeen komst, welke gevolgd zal worden door on derhandelingen tusschen de vertegenwoor digers der Britsche en Duitsche industrieën, in het algemeen, ten zeerste toejuicht. Bovendien zal de minister van handel de volgende maand een bezoek aan Berlijn brengen en op deze wijze door persoonlijk contact, welke methode reeds zulke kost bare resultaten heeft opgeleverd, deze me- hode verder bevorderen. Deze toenadering door den handel, waarbij beide partijen gemeenschappelijke belangen hebben, zou wel de snelste en beste manier kunnen blijken te zijn om een beter begrip tusschen Groot Brittannië en Duitschland tot stand te brengen. „Ik ben het eens met de vorige maand door Hiler gesproken woor den, toen hij zeide, dat samenwer king tusschen onze volken in het volledig vertrouwen voor elkander voor de gehcele wereld geluk zou beteekenen. Vertrouwen wordt niet in een dag gebo ren en wanneer het eens verstoord is, is er veel tijd voor noodig het te herstellen. Doch een weinig goede wil aan beide zijden heeft een wonderlijk heilzaam effect en ik voor mij bezie de toekomst met de groote verwachting, dat deze gelukkiger zal blijken te zijn, dan het verleden". Thans de moeder in arrest. In het drama in Den Helder, waarbij een kind van drie maanden van het echtpaar Z. zóó ernstig was geslagen, dat het aan de gevolgen daarvan is overleden, is, zegt de N. R. Ct., een verrassende wending geko men. Zooals men zich zal herinneren, werd in den laten avond van 16 Januari in het huis van Z. een dokter geroepen, omdat de baby plotseling was overleden. De dokter consta teerde den dood. Hij merkte ook op dat een armpje van de kleine was gebroken. Z. gaf toen een verklaring, die nogal aannemelijk klonk; 't kind had erg gehuild bij het naar bed brengen en toen had hij het een paar klappen gegeven en later nog méér, toen het huilen niet ophield. Toen was het kind stil geworden dood. Thans is een verrassende wending in hét geval gekomen, met het gevolg, dat de man op vrije voeten is gesteld, terwijl zijn echt- genoote thans in het Huis van Bewaring is ingesloten. Dit kwam zob: Z. schijnt de be lofte, aan zijn vrouw gegeven te hebben dat hij de schuld op zich zou nemen. Deze be lofte heeft hij nu verbroken, daar hij ver nomen had, dat zijn echtgenoote als huis houdster in dienst zou treden bij een jon gen man. Hij was daarover zóó verbolgen, dat hij Maandag aan den rechtercommis saris mededeelde, dat de vrouw het kind had doodgeslagen en toen had voorgesteld om het in den tuin te begraven, iets waar in hij niet had willen toestemmen, zoodat overeengekomen werd oni een dokter te ha len en het bovenvermelde verhaal te doen. Deze beschuldiging heeft er toe geleid, dat de vrouw voor den rechter-commissaris werd geleid, die haar aan een langdurig verhoor heeft onderworpen. Tenslotte erkende de vrouw de juistheid van de beschuldiging, zoodat zij terstond werd ingesloten en de man werd vrijgelaten. OVEREENSTEMMING IS WEINIG WAAR SCHIJNLIJK. Officieel wordt medegedeeld, dat de ver tegen wooixligers van eenige Arabische sta ten, n.1. van Irak, Egypte en wellicht Saoe- disch Arabic, en vertegenwoordigers der Joodsche delegatie, n.1. dr. Weizmann cn enkele anderen, heden met de leden der Britsche delegatie informeele beraadslagin gen zullen hebben. Halifax, Mac Donald cn Butler zullen de bijeenkomst bijwonen. Er is geen agenda en de besprekingen zullen een algemeen ka rakter dragen. Havas meldt nog, dat de Executieve van het Joodsch Agentschap gisterochtend was bijeengekomen om den toestand te bespre ken, waarbij Weizmann cn Ben Gurion ver slag* hebben uitgebracht omtrent een be spreking, welke zij vóór de bijeenkomst van het kabinet met Halifax en Mac Donald hadden ge-had, ten einde de middelen onder de oogen'te zien om een einde te maken aan de impasse, waarin de conferentie dreigt te komen, doordat beide partijen star aan hun eischen vasthouden. Men schijnt in Britsche kringen weinig vertrouwen te hebben in de mogelijkheid van een compromis tusschen de Joden en de Arabieren en invloedrijke kringen te Londen verzekeren dan ook dat de Engelsche re geering reeds plannen gereed heeft om de partijen haar wil op te leggen. Het mag wel als vaststaand worden aan genomen, dat deze Engelsche maatregelen, welke desnoods met behulp der wapenen zullen worden doorgezet, gunstig zullen zijn voor de Arabieren. Er is beslist geen sprake van, dat Enge land zich als verdediger der Joodsche be langen zal opwerpen. Hiervoor is, naar men te Londen meent, het belang van Brittannië bij een goede verstandhouding met de Ara bische landen te groot. Engeland kan het niet wagen ter wille van de Joden zich de haat van de geheele Arabische wereld op den hals te halen. Een verscherping van den toe stand in Palestina. Er is opnieuw een verscherping van den toestand ingetreden, die de Engelsche regee ring niet onverschillig laat en, naar. het schijnt, de positie der pro-Arabische partij in Engeland bemoeilijkt. Deze verscherping komt in de statistiek der slachtoffers van de terreur nog niet voldoende tot uiting, maar is niettemin een feit. Het is n.1. den ex-moefti gelukt, weer eens tamelijk groote groepen terroristen te importeeren. naar men veronderstelt, dit maal niet uit Syrië, maar uit het Zuiden, via de woestijn. Voor het eerst zijn weer groepen van eenige honderden gesignaleerd De vastberaden vijandigheid van de mi litante Arabieren, die uit deze nieuwe be- zendingen blijkt, past niet al te goed in den opzet der oplossing, die de Engelsche regeering voor den geest staat. Zij is tegen het verblijf van Engeland in Palestina ge richt en 't kan nu al niet meer waarschijn lijk lijken, dat de vriendschap van den ex- moefti alleen met concessies ten nadeele van het Zionisme te koop zou zijn. Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINTi Verwachting: Matige tot krach tige, tijdelijk stormachtige wind uit Zuidelijke richtin gen. Zwaar bewolkt tot be trokken, eenige regen, zelf de temperatuur als gisteren. Onthullingen in de Amerikaan- sche legercommissie. „Associated Press" heeft nadere inlichtin gen van vertrouwelijken aard gepubliceerd over de besprekingen van de Amerikaansche Senaatscommissie voor militaire zaken. Tijdens deze besprekingen, gehouden vóór de goedkeuring van het bewapeningspro- gram voor de luchtmacht, zou senator Grant Mason hebben verklaard, dat na het bekend worden van den verkoop van vliegtuigen aan Frankrijk Duitsche functionarissen had den laten doorschemeren, dat Duitschland gaarne vliegtuigen van het nieuwste type zou leveren aan de landen, welke zulke toe stellen zouden bestellen, ook eventueel aan Frankrijk. Zij zonden daaraan hebben toege voegd, dat de Duitsche productie zoo groot is, dat indien de oorlog verklaard zou worden op den dag na een levering aan Frankrijk. Duitsch land den dag daarna nog moderner typen vliegtuigente zijner beschik king zou hebben. Nog een onthulling. Generaal Arnold moet in de leger commissie hebben medegedeeld, dat de Duitsche luchtmacht op het oogenblik waarschijnlijk beschikt over 1700 toestellen, welke van de Oostkust van Afrika naar de West kust van Zuid-Amcrika kunnen vlie gen cn van de Kaap Verdische eilan den naar de Vereen. Staten. Spr. wees er evenwel op, dat deze vlieg tuigen den Oceaan niet kunnen oversteken met een bommcnlast. Het eenige middel voor de Duitschers om de Vereen. Staten aan te vallen zou zijn over te steken naar Zuid Amerika, waar zij, die met Duitsch land sympathiseeren, vliegvelden gereed zouden kunnen maken en voldocndfe brand stof en bommen opslaan, waardoor een deel van Zuid Amerika kan worden beheerschL EERSTE KAMER AANVAARDT DEFENSIEBEGROOTING. AANZIENLIJKE GRENSVERSTERKING. ERNSTIGE AANDRANG OP VER STERKING VAN ONZE WEER MACHT. Aan het begin der Eerste Kamervergade ring van gisteren werd z.h.st. aangenomen het wetsontwerp tot verlenging van den ter mijn, gedurende welke de algemeene Vorde ringswet 1938, de wet Economische Verdedi- gingsvoorberciding 1938, de Prijsopdrijvings wet 1938, de Schepenvorderingswet 1938, de Schepenuitvoerwet 1938, de Oorlogszee- en Luchtvaartverzekeringswet 1938, de Distrihu- tiewet 1938 en de Bodeniproductiewet 1938 van kracht zijn. De minister verklaart tijdens het debat hierover, dat er door de regeering reeds vol doende maatregelen zijn genomen om de voedselvoorziening in oorlogstijd menschc- lijkerwijs te verzekeren. Hierna wordt de behandeling van de Rijksbegrooting voor 1939 voortgezet. De heer Savornin Lohman (c.h.) zegt met betrekking tot de kosten van Defensie, dat het in den regel tegenover 't nageslacht on billijk is, teveel te brengen op den kapitaal- dienst. Maar met de defensie is het hier wat anders. Of deze generatie moet het spit af bijten voor de toekomende, óf de laatste zal voor minder zware lasten staan. Leenen voor defensiedoeleinden is dus geoorloofd. Overal worden enorme offers gevraagd, b.v. in België heeft men veel meer op den kapitaaldienst gebracht dan hier te lande. Voor Nederland komt spr. aan defensiekos- ten op f 16.per hoofd. In Zwitserland zon der vloot is dit f 19.—. Met andere kleine landen kan de vergelijking goed worden doorstaan. Spr. uit zijn groote ongerustheid ten aan zien van de paraatheid van ons leger en onze vloot. Kunnen alle garnizoenen der tweede bataljons tijdig aan de grenzen zijn? Het kan een kwestie van een half uur zijn, zegt spr., die voorts opmerkt, dat de zee gaande vloot niet meer voor haar taak is berekend. In verhand met de bezetting van Hainan door Japan moet de mogelijkheid van een directen aanval op Java onder het oog worden gezien. „De tijd is krab aan". Spr. wil splitsing van het dep. van Defen sie in éen van Oorlog en één van Marine. De heer Brict (a.r.) wekt het geheele par lement op, den minister te steunen. Neder land is aan de landzijde veel kwetsbaarder dan aan de kust. De geschiedenis leert het. De heer Van Vessem (n.s.b.): U vergeet de invallen van de Noormannen. Aan de landzijde moet dan ook de meeste aandacht worden besteed, aldus gaat de heer Briet voort. Spreker beveelt met 't oog op het SDoedeischende van Indië's ver dediging, klein materiaal aan, boven den bouw van slagschepen. Wij moeten ons toe leggen op een vloot met onderzeeërs als kern. Nadat de soc.-dem. afgevaardigde verbcto ring dor positie van de oud-geponsionncer- l den heeft bepleit, merkt de nat.-soc. verte genwoordiger de lieer Van Vessem, o.m. op, dat ons leger niet meer nationaal is, doch tot een partijleger gedegradeerd, en het ver trouwen in onze neutraliteit door een zóó samengeselde weermacht ondermijnd wordt. Spr. brengt den N.S.B.-eisch van 6 krui sers nog eens naar voren. Particuliere be veiliging van gebouwen is onjuist. Tenslotte bestrijdt spr. de verwijten van den heèr Van Embden als zou de N.S.B. streven naar an nexatie van ons land door Duitschland, en critisecrt daarbij de Joodsche mentaliteit van den heer Van Embden. Minister verdedigt zijn beleid. In zijn beantwoording van de verschillen de sprekers merkt de minister van Defensie, de heer Van Dijk dit aan het adres van den heer Wiardi Beekman op, dat aan sociale en cultureele belangen van het volk geenszins te kort is gedaan. Met verlies van de onafhankelijk heid komen sociale en cultureele be- langen in ernstig gevaar. De minis ter verwerpt met den meesten na druk de conclusie van den heer Van Embden, als zoude een verlaging van defensie-uitgaven mogelijk en noodzakelijk zijn. Wanneer ons land beschikt over een sterk weermacht apparaat, dan heeft dit inderdaad precentieve werking, terwijl wij daarenboven in tijden van gevaar paraat zijn. Het heele kabinet beschouwt het de- fensiebelang als uniek. N.S.B. en leger. Komende tot de rede van den heer Van Vessem, merkt do minister op, dat een aan tal reserve-officieren, aangesloten bij de N.S.B., de weermacht heeft verlaten, omdat deze officieren zelf verklaarden het leger niet te kunnen steunen. Spr. vindt geen aanleiding het Nat. Jonge ren Verbond medewerking te weigeren in zake het trekkamp. Opname van oudere be roepsofficieren in het beroepskader is on- noodig en ongewenscht. De f 11 millioen voor de groote gezinnen kunnen niet voor de oud-gepensionneerden besteed worden. Grensbeveiliging en oefentijd. Een 2-jarige oefentijd is niet mogelijk. Er zou 2 maal zoo veel kazerneruimte moeten zijn. De kosten zouden f 150 millioen per jaar meer bedragen. Spr. verklaart, dat binnenkort een groote reeks versterkingen aan de grens zullen worden uitgevoerd, welke een veelvoud van de gevraag de 200 kazematten uitmaakt. Maritieme weermiddelen. Ofschoon erkennende, dat een paar zware schepen een belangrijke waarborg zouden zijn voor de beveiliging van Indië, zal de minister geen stap verder gaan dan het te genwoordige vlootplan. Gegevens worden echter voortdurend verzameld om zoo goed mogelijk geinformcerd te zijn. Thans zijn 40 lot 50 grootere cn kleinere eenheden in aanbouw. Een slagschip kost f60 tot f70 millioen, Wanneer 4 slagschepen zouden worden ge bouwd. zouden exploitatiekosten per jaar f40 millioen stijgen. In totaal is hier f340 millioen mee gemoeid. Na korte replieken is de defensie-begroo ting z.h.st. aangenomen met de aanteeke- ning „tegen" van den heer Van Embden (v.d.) De Pausverkiezing begint 2 Maart Het uitbrengen van de stemmen voor het kiezen van een nieuwen Paus zal Donder dag 2 Maart beginnen. Kardinaal Pietro Boetto, de aartsbisschop van Genua, is gistermorgen naar Rome ver trokken om deel te nemen aan het conclaaf.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1