Niet het zwaard,
de ploeg herstelt
de wereld
Een reuzen Atlantisch vliegschip
Het financieele
isolement van
Duitschland oorzaak
van het anti-semietisme
Op genade
of ongenade
Er wordt gevisebt
naar Po'ens gunst
Honderd nazi's in
concentratiekamp
„Leve IfaSië, weg
met Duitsch'and"
Frankrijk wil geen nieuwe
grens verdedigen
Sdui ii e i* Co ii nl
Laan Schagen Tel 20 F I
Uj^NDAG 27 FEBRUARI 1939. 83e Jaargang. No. 10815. ©F DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Uitgave der N.V. „Hollond, Noofderitwortier" r-. i.
Engeland en Frankrijk vertrouwen
op Franco's beloften. Azana's aftre
den heden verwacht.
GAAN HITLER, MUSSOLINI
EN FRANCO CONFEREEREN?
Hoewel in Madrid de linksche groe
pen hebben aangekondigd een nieuw
volksfront te zullen vormen en het
republikeinsche leger te organisee-
ren, wordt aangenomen dat verder
verzet onwaarschijnlijk is. Azana, de
president kan ieder oogenblik aftre
den en goed ingelichte kringen be
weren dat men in Madrid gaarne
den door Engeland aangegeven weg
naar een wapenstilstand wil volgen.
OUD-MINISTER FLANDIN ZIET
ALS EENIGE OPLOSSING DER
WERELDCRISIS EEN MIDDEN
WEG TE VINDEN TUSSCHEN
DEMOCRATIE EN AUTOCRA
TIE.
Niet het zwaard, maar de ploeg
herstelt de wereld, aldus de vroe
gere Fransohe minister-president
Flandin die door velen weer als
de komende man in Frankrijk wordt
beschouwd tijdens een politieke
bijeenkomst te Marseille. Flandin
betoogde dat het er thans niet om
gaat de tegenstellingen te verscher
pen, maar een middenweg te vinden
tusschen de twee groote politieke
stroomingen van het oogenblik, de
democratische en de autocratische.
„Groote ideologische conflicten verdeelcn
de staten en de leiders der volkeren, wenden
alle pogingen aan om de massa's te voeren
tot den kruistocht welken zij prediken, zei-
de Flandin. De dictators Mussolini en meer
nog Hit Ier, hebben de eerste stroomen van
sarcasmen over de democratieën uitgestort
Op hun beurt hebben de leiders dezer de
mocratieën geantwoord met een scherpe cri
lick op de totalitaire stelsels. In dit opzicht
is de jongste redevoering van president Roo
sevelt opmerkelijk door haar kracht. De we
reld leeft op het oogenblik in een verdwa
zing. Terwijl allen verkondigen, dat een
nieuwe oorlog de beslissende aftakeling zou
beteekenen voor een tijdperk van bescha
ving, dat der menscliheid zooveel vooruit
gang heeft gebracht, schijnen sommigen zich
er op toe te leggen een oorlog onvermijde
lijk te maken. De bewapeningswedloop
draagt in zich zelf kiem van stoffelijke in
eenstorting en sociale wanorde, welke niet
minder vernietigend zal zijn voor de bescha
ving dan een oorlog zelf. De ecnige voor
Europa overblijvende kans om niet ten on
der te gaan is, een compromis te vinden
tusschen de rivale ideologieën, een compro
mis, dat het aan den tijd moet overlaten zijn
vredeswerk te voltooien.
Ciano's bezoek slechts vriend
schapsgebaar. Eet is Polens
belang niet verder te gaan en
mèt Italië ook Duitschland
als grootste vriend te krijgenl
POLEN LAAT FRANKRIJK
NIET LOS.
Uit liet. feit. dat verschillende vooraan
staande Italiaansche journalisten, waaron
der Gayda, dc redacteur van de Giorna
dltalia, Ciano. den minister van builcnland-
sche zaken, vergezellen op zijn tocht naar
Polen, blijkt dat Italië zich voor deze reis
^er interesseert. Men meent dat naast al-
Pcmcene besprekingen vooral aan de orde
zal komen de vraag hoe Polen tegenover de
Italiaansche verlangens ten opzichte van
Frankrijk staat.
Hartelijke ontvangst.
Ciano is zeer hartelijk ontvangen. Hem
zijn do gebruikelijke galadiners aangeboden
waarbij hij heeft geantwoord op een tafel
rede van Beek. Het. wederzijdse!» begrip en
vertrouwen werd geschetst. De Italiaansche
bladen schrijven zeer vriendelijk over „den
bondgenoot van Frankrijk, maar den vriend
van Italië", en zeggen voorts, dat geen bij
zondere: besluiten genomen zullen worden.
Het bezoek is slechts een vriendschapsge
baar
Ook de Frnnsehc pers meent, dat er niets
bijzonders zal gebeuren, omdat Polen geen
reden heeft door nog nauwer met Italië sa
men te gaan. meteen te treden in de al te
veeleischende. vriendschap van Duitschland,
Italio's asgenool! Zeer zeker zal PoIcd
Frankrijk daarom niet loslaten.
Handelsboycot oorzaak van Hit-
ler's anti semitisme.
Zonder dc handelsboycot en de fi
nancieele isoleering van Duitschland
zou het anti-semitisme van Hitlcr
waarschijnlijk niet zulke betreurens
waardige excessen gekend hebben.
Zonder de politiek der sancties tegen
Italië, zou ook wellicht de strijd
lust van Mussolini niet zoo sterk
zijn aangewakkerd. Laat ons Cliam-
berlain den eer ge,ven, dat hij schijnt
begrepen te hebben, dat heden ten
dage de vrede slechts gewaarborgd
kan worden door economische be
trekkingen tusschen de volkeren to
vestigen welke hun een bestaan ver
zekeren, waardig de beschaving
waartoe zij geraakt zijn.
Indien ik mij aan een voorspelling zou
durven wagen, vervolgde de ex-premier,
zou ik willen zeggen, dat de vrede in 1039
geconsolideerd wordt, op voorwaarde, dat
over de ideologische nolitiek van fascisme,
antirascisme en antifascisme, een politiek
heerscht van handelsverdragen en interna
tionale credieten.
Men herstelt de wereld niet met leerstel
lingen, maar met de ploeg met machines en
gereedschap. Men schept peen rijkdom met
douanebeambten en de belastingontvangers,
maar met boeren en arbeiders, die hun pro
ducten uitwisselen, zelfs tot over de gren
zen, en zoo actief en vrij mogelijk".
Zijn rede beëindigend, zeide Flandin: Wij
hopen, dat althans op internationaal poli
tiek gebied dc erkenning der reneerine van
Burgos en het einde van den Spaanschen
burgeroorlog hef begin mogen beteekenen
van een vredestijriperk in Europa, dat hef
eerste tot uiting komt in de aan den ean~
zijnde handelsbetrekking tusschen Londen
en Berlijn.
Razzia in Hongarije. Het broeit
nog.
In Hongarije zijn niet minder dan
100 „Hongarïstcn",, dat zijn de leden
der nationaal-socialistische partij in
Hongarije, welke partij Vrijdag j.1.
werd verboden, naar concentratie
kampen gebracht. Tot hen behooren
journalisten, een professor, eenige
lagere regeeringsambtenaren en
ecnige reserve-officieren, die allen
de kans loopen tot twee jaar gevan
genisstraf te zullen worden .veroor
deeld.
Verder zijn honderden arrestaties verricht
en een hoeveelheid propagandamateriaal,
alsook een zeer groot aantal documenten
in beslag genomen. Dc fondsen, van de or
ganisatie zullen worden verbeurd verklaard
en voor weldadige doeleinden aangewend.
Het schijnt, dat de politie de meeste ge
heime codes en de documenten, de organi
satie betreffende, in beslag heeft genomen.
Eet „Zwarte Front".
Het gevaarlijkste was een geheime groep,
het zwarte front, welke verantwoordelijk is
voor den bomaanslag, die begin van de
maand op de synagoge werd gepleegd.
De Hongaarsche studenten hebben oen ver
bod weten te verkrijgen van een lezing, die
zou worden gehouden door den leider der
Duitsche minderheid, Basch.
Hoewel de regcering haar maatre
gelen niet volledig succes en met
een minimum van onrust heeft ten
uitvoer gelegd, gelooft men algemeen
dat de kwestie niet zoo gemakkelijk
zal kunnen worden geliquideerd.
Ondanks het feit, dat de partij der Hön
garisten zuiver Ilongaarscli was en zij geen
Duitsche leden telde, bestaat, naar Reuter
uit Roedanest meldt, geen twijfel er over,
daf zij geinspireerd werd door het huiten
land en vandaar haar middelen heeft ont
vangen.
Met belangstelling ziet men de reactie
vaji de Duitsche pers tegemoet.
der republikeinsche Spaansche regcering bij
den Volkenbond zijn gistermiddag met den
Parijschcn expres vertrokken. Bolivia en
Venezuela hebben Franco erkend.
In Madrid
blijft men, aldus de berichten uit de stad,
goeden moed houden. De zuidelijke wijken
van de stad zijn beschoten.
Krachtens een verordening van den mi
nister-president mogen mannen van 17 tot
57 jaar, die in het bezit van een paspoort
zijn, het land slechts verlaten met een vrij
geleide, afgegeven door "*t ministerie van
defensie.
Op genade of ongenade
In dc „Oeuvre" schrijft Madame Tabouis:
Wij vernemen uit Burgos, dat terstond na
de erkenning van Franco door Parijs en
Londen, hetgeen Maandag (dus lieden) zal
geschieden, de rechtsche regeering. naar
men gelooft, een beroep zal doen op dc re
publikeinen om zich zonder meer over te
geven, waarbij Franco hun een zekere cle
mentie zal waarborgen. Den republikeinen
zou een zeer korten termijn voor capitulatie
worden gelaten. Aanvaarden zij het voorslel
niet, dan zal het groote offensief tegen Ma
drid tei-stond inzetten.
Dit nummer bevat 8 pagina's
AZANA,
die van het tooneel verdwijnen gaat.
Hoewel is tegengesproken dat Mussolini,
Hitier en Franco vandaag te Milaan zouden
confereercn, neemt men, zegt de N.R.Ct., in
Berlijn aan, dat in de komende dagen een
bespreking zal volgen.
Londen vertrouwt op Franco's
beloften.
Franco's verzekeringen dat alleen misda
digers te vreezen hebben en hij dc onaan
tastbaarheid van Spanje wil handhaven,
acht men in Brilsche kringen voldoende.
Jordana, Franco's minister van Buitenland-
sche Zaken, en dc Fransche vertegenwoor
diger Bérard hebben Zaterdag de overeen
komst geteekend, waarbij de normale betrek
kingen tusschen de Franco-regeering en
Frankrijk worden geopend,. Bérard is te
Parijs na zijn terugkeer hartelijk ontvan
gen.
Havas meldt uit Parijs, dat men daar re
kening houdt met de benoeming van Bérard
lot ambassadeur te Burgos. Indien Bérard
mocht weigeren, houdt men de benoeming
van generaal Giraud, militair gouverneur
van Metz en oud-medewerker van Lvautey,
voor waarschijnlijk
Zoodra de erkenning van de regeering te
Burgos door Frankrijk officieel zal zijn, zal
de ambassadeur van het linksche Spanje
de ambassade tc Parijs verlaten en zijn in
trek nemen in een hotel. Met het consulaat-
generaal van Spanje en het Spaansche ver
keersbureau zal op dezelfde wijze worden
gehandeld.
Gisteravond om 10.20 is Azana van Parijs
naar Collonge-sous-Saleves vertrokken. Hij
was vergezeld van zijn zwager Rivas Che-
riff.
Het 2jwitsersche telegraaf-agentschap meldt
De ambtenaren der permanente delegatie
Nieuwe anti-Duitsche bclooqin-
qen in Polen en anti-Poolsche
relletjes in Dantziq.
Beek een slecht chirurg
De komst van den Italiaanscheh minis
ter Ciano te Warschau is aanleiding gewor
den tot nieuwe anti-Duitsche en... pro-Ita
liaan sche btcoogingen der opgewonden stu
denten en door hen meegesleepte massa's
strooibiljetten werden uitgegeven waarin
op de Duitsch gezinde houding der Poolsche
regeering werd gewezen, waardoor de be
laagde Poolsche studenten te Dantzig zich
in een wanhopige situatie bevinden.
Een motie werd aangenomen om alles
wat Duitsch is te boycotten. Toen Ciano,
die zeer goed bewaakt wordt, door de
hoofdstraten van Warschau reed, werd ge
roepen: Leve Italië weg met Duitschland:
weg met Beek. Winkelruiten zijn vernield
hier en daar vielen gevoelige klappen.
De meeste studenten zijn uitèrst-rechtsch
georiënteerd. Later word bij nieuwe demon
straties het woord gevoerd door kolonel
Tomaszewski den leider van het Universi
taire legioen. Hij spoorde de jongelui aan
noedig te zijn, en zeide:
Dantzig is een gezwel aan het
lichaam van Polen en Oit gezwel
uioet geopend worden. De studen
ten riepen hierop: „maar Beek is
een slechte chirurg."
Tenslotte drong de spreker er bij
de studenten op aan, niet tc treden
in den valstrik, gespannen door de
Duitschers, die incidenten te War-
schau uitlokken tijdens het bezoek
van Ciano, die zich een vriend van
Polen had geloond.
De relletjes in Dantzig
schijnen tien dagen geleden te zijn begon
nen, toen een bord met het opschrift „hon
den en Polen worden niet toegelaten ge
plaatst stonr in een openbare gelegenheid,
welke door studenten wordt bezocht.
Eenige honderden Duitsche stu
denten te Dantzig hebben bet ver-
eenigingsgebouw der Poolsche stu
denten stormenderhand genomen en
daarbij geroepen: „Wij zullen het
Poolsche gespuis uit Dantzig weg
vagen, zooals wij het Joodsche ge
spuis hebben weggevaagd".
DE BILT SEINT:
Verwachting: Geen neerslag van
beteekenis, gedeeltelijk be
wolkt, meest matige Z.W.
tot W. wind, weinig veran
dering in temperatuur.
Plaats voor 74 passa^i^r*
I-lavas meldt uit Baltimore. dat de reir/.e
vliegboof. bestemd voor den dienst over do*
Atlantischen Oceaan vermoedelijk* is dil
de nieuwe Boeing uit Californië te Balti
more is aangekomen. De vliogboot zal
„Yankee Clipper" heeten en op 3 Maart niet
eenige plechtigheid door mevrouw Roose-
velt worden gedoopt.
De piloot, die liet toestel van Californië
naar Balimore vloog, verklaarde, zeer te
vreden te zijn; hij schatte de kruissnelheid
>ij ongeveer 275 km. per uur.
')e vliegboot. welke 74 passagiers moet
"'•ruien vervoeren, is voorzien van vier mo-
■on van 1500 p.k. elk en van driebladige
schroeven. De motoren zijn tijdens de vlucht
toegankelijk voor den vliegenden mecani
cien.
Dit reuzenvliegsehip heeft twee dekken;
hei eene is voor de passagiers gereserverd
en bevat een eetzaal, een rooksalon, een
bar en eenige hutten. Het andere dek is
voor de bemanning; op dat dek wordt de
bagage geborgen.
Zes Poolsche studenten werden tij
dens het gevecht gewond.
De commissaris-generaal van Po
len te Dantzig heeft bij den senaat
geprotesteerd, welke volgens een
Poolsch communiqué de verzeke
ring heeft gegeven, dat de orde zou
worden gehandhaafd.
Naar aanleiding hiervan is het in Polen
ook op andere plaatsen rumoerig geweest,
o.a. te Kralcau en Wilna. De autoriteiten
hebben aangekondigd strenge maatregeelen
te zullen nemen.
De reactie in Duitschland.
Terwijl officicele Duitsche kringen gis
teravond weigerden, zich over de Poolsche
bctoogingen uit tc laten, wordt de indruk
gegeven, dal do zaak met de Poolsche ver
ontschuldigingen tliuns als afgedaan wordt
beschouwd. Het lijkt waarschijnlijk, dat dc
Duitsche regeering tol dc slotsom is geko
men. dat op het oogenblik ieder krachtig
optreden belemmerend zou werken op de
Poolsch-Italiaansche besprekingen.
Joodsch tehuis
in Palestina wankelt
VERZET DER JODEN TEGEN
DE BRITSCHE VOORSTELLEN
„Er zal geen Joodsch ghetto in ons
eigen vaderland zijn."
De Joden voelen niets voor de voorstellen
der Bntsche regecring in zake Palestina,
welke bcoogen het stichten van een Pales-
tijnschen staat niet gelijke rechten voor al
le burgers, waarborgen voor de Joodsche
finderheid en een defensief verbond met
Engeland.
Vernomen wordt nu dat de uitvoerende
raad van het Jcwish Agcncy, na gisteren te
Londen voortdurend te hebben vergaderd,
besloten heeft, de categorische verwerping
van de voorstellen der Brilsche regeering
inzake Palestina aan te bevelen; de defini
tieve beslissing ligt thans bij het conferen
tiecomité van Zionisten en niet Zionisten,
dat de Joodsche delegatie bij dc besprekin
gen over Palestina van advies dient, en dat
de aanbeveling vandaag zal bespreken. Als
het conferentie-comité besluit, de beslissing
van den uitvoerenden raad te steunen, zal
het memorandum van den uitvoerenden
raad in de vandaag te houden bijeenkomst
van de vertegenwoordigers van de Joden en
de Britsche regecring worden voorgelezen.
Het Joodsch tehuis wankelt.
Dc berichten uit Londen over de ontwik
keling van de conferentie inzake Palestina
hebben den Nationalen Joodschen Raad aan
leiding gegeven tot publicatie van een ver
klaring, waarin o.a. gezegd wordt, dat het
gerapporteerde voorstel tot beëindiging van
liet Mandaat over Palestina en dc vervan
ging ervan door een onafhankelijken staat
onder controle van een Arabische meerder
heid, de grondvesten van het Joodsch Natio
naal Tehuis dreigt aan te tasten en dat dit
plan op den tegenstand van de Joodsche be
volking van Palestina en van het geheele
Joodsche volk zal stuiten. De Joodsche be
volking zal zich eensgezind verzetten tegen
elke poging, haar den status van een min
derheid op tc dwingen, en haar groei en
haar vrije ontwikkeling in haar vaderland
te belemmeren. Er zal in het land van Is
raël geen Joodsch ghetto zijn, aldus besluit
de verklaring.
Daarom zond het Bérard naar
Burgos.
Bonnet heeft in een toespraak ter gelegen
heid van dc oprichting van een radicaal-
socialistische federatie uiteengezet, waarom
Frankrijk zich van Franco's vriendschap
moest, verzekeren. Sedert München is door
de Fransche staatslieden alles gedaan den
vrede in Europa te verzekeren. De Fransch-
Duitsche betrekkingen zijn verbeterd. Frank
rijk en Engeland zijn solidair, Frankrijk wil
niet een nieuwe grens verdedigen bij de
Pyreneeën, daarom zond het Bérard naar
Burgos.