Moet Nederland thans tol betalen DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Hitier worden nieuwe plannen toegeschreven waarbij ook Nederland betrokken is Nederlandsche luchtlijn op Noord-Amerika? Schiphol's centrale positie (och in gevaar? De Oud-Beierlandsche kerktoren brandt Rijtijdenbesluit komt spoedig Verlangen naar goedkooper vervoer Legerdag in Duitschland Laan, Schaaen, Tel 20. DONDERDAG 9 MAART 1939. 83e Jaargang. No. 10824. utlgeve <fe' N V Uitg.-Mif. „WoNo.dt NoorderVwortier" Dé Spaansche kust geblokkeerd Franco wacht op het sein van Miaja: „Alles veilig". EEN WAPENSTILSTAND VAN 20 DAGEN? Franco's positie is thans, ondanks zijn volledige overwinning, niet ge makkelijk. Wat moet hij met Ma drid? Zijn bondgenooten Duitschland en Italië zullen ongetwijfeld op een min of meer gewelddadige verove ring aansturen, waarbij zonder on derscheid alle tegenstanders moeten worden onschadelijk gemaakt. Fran- co zelf, die tot taak heeft het na tionale Spanje weer op te bouwen, is geneigd te wachten tot Cassado en Miaja het sein „alles veilig" ge ven. Alles zou veilig zijn, wanneer de republikeinsche leiders, die iets van Franco te duchten hebben, in de gelegenheid waren gesteld Madrid te ontvluchten. „De voorwaarden voor een onvoorwaardelijke overgave" zou dan alleen zijn een wapenstilstand van 20 dagen. Officieel zet Franco zijn voorberei dingen voor een laatst groot offen sief nog voort. Volgens Negrin zal dat heel niet noodig zijn. Heftig verbolgen op Cassado en Miaja, heeft hij te Parijs gezegd: De oorlog is uit, Franco heeft gewonnen. Spaansche kust geblokkeerd. De rechtsche admiraliteit waar schuwt in een communiqué alle schepen, dat tusschen den vuurtoren van Torre Lamesa en Kaap Palos onderzeebooten kruisen, die opdracht hebben, ieder schip tot zinken te brengen, welke vlag het ook voert, dat zou trachten, binnen de drie- mij lsgrens te komen. Schepen, die lading aan boord hebben voor andere havens aan de republikeinsche kust, welke vlag zij ook voeren, moeten naar een nationalistische haven opstooomen en worden uitgenoodigd, naar Barcelona, Palma en Majorca of Malaga te varen. Voorts wordt in het communiqué nog me degedeeld, dat de duikbootblokkade ook de kustwateren ter hoogte van Cartagena om vat. De blokkade treedt onmiddellijk in wer- kinK. Te Valencia zoowel als te Madrid, is alles rustig. De Nationale Verdedigingsraad houdt de teugels strak. Alles wacht op de liquida tie van de laatste zaken de burgeroorlog betreffende. Hore Belisha over de Britsche defensieplannen DEBATTEN IN HET BRITSCHE LAGERHUIS VALLEN SAMEN MET EEN FRANSCH COU- RANTENBERICHT. Het Journal des Débats, een Parijsch blad, dat men allerminst van sensatiezucht mag verdenken, bevestigt oude geruchten over plannen van Hitier, waarbij ook Ne derland betrokken zou zijn. Volgens dit blad is de afspraak tusschen Hitier en Mussolini, dat de twee dictatoren tege lijk zouden optreden na, zooals dezen laatsten tijd al meer gebeurd is, de Westersche mogendheden eerst op allerlei manieren door een perscampagne, dreigementen langs de koloniale grenzen, gestook in Syrië en Palestina, mobili satie in Italië, enz. te hebben lastig gevallen. Op hetzelfde oogenblik, dat Italië zijn eischen kenbaar maakt, zou Hit- Ier van plan zijn een onverwachten aanval op Nederland en eventueel ook op Zwitserland te doen. Met deze „voor- loopige bezetting" zou hij slechts ten doel hebben territo riale waarborgen in handen te krijgen om Engeland en Frankrijk er toe te brengen, de Italiaansche en eventueel ook nieuwe Duitsche eischen in te willigen. Wij zouden aan dit courantenbericht niet zooveel aan dacht schenken, als het niet, merkwaardig genoeg, samen viel met debatten naar aanleiding van een groote rede, gisteravond door den Britschen minister Hore Belisha in het Lagerhuis uitgesproken. Een rede over het uitzenden van troepen, naar het vasteland, in geval van oorlog, welke speciaal in Berlijn groote aandacht heeft getrokken. Regeering wil plannen steunen. Aan de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer nopens de begrooting van waterstaat ontleenen wij het volgende: De regeering kan erkennen, dat door totstandkoming van een Ne- derlandsch luchtverkeer met Noord- Amerika, gewichtige verkeers- en economische belangen kunnen wor den gediend. Zij is bereid aan desbe treffende plannen haar steun te £evcn mits voldoende waarborgen Kinnen worden verstrekt met be trekking tot de uitvoerbaarheid, n'et slechts uit een oogpunt van economie, doch ook uit een oogpunt van vliegtechnische en organisato- nsche mogelijkheden. In 1939 kan er van transatlantisch n u vïrkeep voor Nederland echter nog wets komen, Het is zeker niet noodig zich overmatig ongerust te maken over dergelijke geruch ten. De groote Staten zijn uiterst oplettend en tot de tanden gewapend, zoodat men zich nog wel tweemaal zal bedenken, alvorens een kleine staat aan te vallen, als men met aan zekerheid gi'enzende waarschijn lijkheid kan veiwachten, dat dit een wereld oorlog tot gevolg zal hebben. Het was, nadat Hoi*e Belisha uitvoerig de begrooting van het leger had behandeld, toen de conservatief Rayner de aandacht vestigde op de beteekenis van het Britsche leger in verband met de rijksverdediging. Hij diende een motie in, waar-bij het Lager huis dringend werd verzocht de wenschelijk- heid van vergrooting van het landleger te overwegen. De Labourafgevaardigde Lees- Smith bestreed de motie van Ray ner. De conservatief Wise steunde haar. De mogelijke gevaren, zeide hij o.a. zijn een aanval op Frank rijk of een aanval op Nederland. Wij kunnen niet verwachten, dat Frankrijk troepen naar Nederland zendt, tenzij wij een gelijk aantal divisies waarborgen. Ais voor de verdediging van Nederland 30 divi sies noodig zijn, zouden wij er 15 moeten levei-en. Wise meende, dat het territoriale leger tot een half millioen zou moeten worden ver groot. Het Labourlid Ede verklaarde: een der dingen, waarvoor ik bang ben, is dat het volgende zilverstuk, dat aan de dictators betaald moet worden, de gift van het Nederland sche rijk aan hen zal zijn, opdat zij van onze grenzen zullen afblijven. Rayner trok later zijn motie in. De gehee- le begrooting werd aangenomen, nadat een formeele motie der oppositie om de credie- ten voor 185.700 man met 100 pond te verlagen, was verworpen. DE BRITSCHE MILITAIRE PLANNEN. De rede van Hore Belisha. Allereerst stelde Hore Belisha de vraag, in welke mate Engeland in geval van een ooi-log bereid moet zijn met landstx-ijd- krachten te intervenieeren op het vasteland van Europa. Hij voegde hieraan toe, dat deze kwestie alleen op passende wijze besproken zou kunnen worden in samenhang met de stra tegische problemen van Groot-Brittannië, welke verschillen van die van andere mo gendheden omdat de gi-enzen verschillend zijn. De troepensterkte in het moederland dient als strategische reserve beschouwd te wor den, welke in staat is in, geval van nood een stoottroep te verschaffen. Aan het luchtwa- pen worden nog twee divisies toegevoegd. In het nieuwe financieele jaar zal het aantal bestaande batterijen tusschen 50 en 1QQ Pek .woeden vermeerderd, Met deze maatregelen is meer dan 30 millioen ge moeid. Het geregelde leger is vrijgemaakt voor diensten buitenslands in een tijd, dat de voorziening in de veiligheid van Groot Brit- tannië zelve niet langer de overheerschen- de factor was bij de beschikking over onze strijdkrachten, aldus de minister. Dat is thans de overheerschende factor. Toch hebben wij niet aan het geregelde le ger geraakt. Wij hebben het geheele veld leger der territoriale legers vrijgemaakt voor samenwerking met het geregelde veldleger. Door de vorming van een aparte luchtafweer en een leger voor de kustverdediging, uit de territoriale troepen, wordt een enorme toe neming van onze militaire kracht verkregen Uitvoerig besprak Hore Belisha daarop de verdediging der overzeesche havens. Over het algemeen, aldus verklaarde hij, is alles gedaan om een snelle mobilisatie mogelijk te maken. Van het gei-egelde leger zijn vier infanterie- en een pantserdivisie bij het veld leger gevoegd. Alle divisies zijn mobiel en het geheele leger is goed geschoold. De sterkte van het territoriale leger zal op 250.000 man worden gebracht. Den der den of vierden dag van de mobilisatie zul len in het geheele land 200 recruteerings- centra zijn geopend voor alle wapens en dienstvakken, terwijl intusschen mannen worden gerecruteerd. Wat de verhouding met Frankrijk betreft verklaarde de minister dat alle besprekin- gen steeds betrekking hadden op plannen voor de verdediging en niet voor den aan val. Met 77.000 recruten in 12 maanden, vei-- Minister Steenberghe te Leipzig Receptie. Ter eere van den Nederlandschen minis ter van Economische Zaken, Mr. Steen berghe, die thans in Leipzig is aangekomen, heeft de Nederlandsche gezant, Jhr. Mr. A. M. van Haersma de With, een receptie ge houden, waar de minister een toespraak hield. Zijne Excellentie wees daarbij op de groote beteekenis van de Leipziger Messe voor de bevordering der goede betrekkingen tusschen Nederland en Duitschland. De vi- cc-president van het Messeamt, Fichter, wees op den grooten goederenruil tusschen de beide landen. Duitschland, zoo zeide hij, heeft in 1938 15 pet. van den geheelen uit voer van Nederland opgenomen. De voor- jaarsmesse van 1938 werd door 2600 Neder landsche zakenlieden bezocht. Heden zal Mr. Steenbei-ghe een bezoek brengen aan de Nederlandsche aldeeling op de jaarbeurs. geleken met 45.000 het jaar tevoren heeft de recruteering met gemak alle records gebro ken sinds de oprichting van het tei-ritoriale leger. De indruk te Berlijn. Tc Berlijn bestaat volgens Reuter zeer groote belangstelling voor de Britsche mi litaire plannen. Een woordvoerder van poli tieke kringen zeide, dat Duitschland niet zoozeer de cijfers interesseeren als wel de kwestie of, wanneer en onder welke om standigheden deze strijdkrachten in be weging zullen worden gezet, met andere woorden, waar zij ontscheept zullen worden. Berliner Boersenzeitung meldt uit Lon den, dat de Britsche regeering door haar plannen ongetwijfeld hel gevoel van vei ligheid, zoowel in eigen land, als in Frank rijk, wenscht te vergrooten. In dit opzicht kan de verklaring van Hore Belisha geacht worden in de plaats te komen van den waarborgen, welke Groot- Brittannic niet heeft willen geven. Frankrijk verwelkomt op hartelijke wijze de verklaring van Hore Belisha inzake de uitzending van een veldleger voor krijgs dienst op het vasteland. Terwijl de Britsche pogingen ter zee en in de lucht ten zeerste werden gewaar deerd, was men in Frankrijk tot nu toe van gevoelen dat Groot-Brittannië bij zijn defen sieve voorbereidingen te weinig aandacht besteedde aan het legér. MINISTER WACHT OP ADVIES. Commissie ingesteld. Depar tementen, gemeenten en K-L.M. ingeschakeld. Gelet op de vele stroomingen op het! gebied van de ontwikkeling der luchthavens in het Westen des lands en de wenschelijkheid om bij het doen van verdere stappen te be schikken over een zoo veelzijdig mo gelijk inzicht in de verschillende on- derdeelen van het vraagstuk, heeft de minister van Waterstaat in over leg met zijne daarbij betrokken ambtgenooten zich voorgenomen een commissie in te stellen, welke tot taak zal hebben op korten ter mijn advies over het vraagstuk van een centrale luchthaven uit te bren gen. In die commissie zullen de bij deze gelegenheid betrokken departe menten en gemeenten alsmede de K.L.M. vertegenwoordigd zijn. Het vuur voor de brandweer onbereikbaar Tijdens een hevig onweer is gisteravond tusschen zes uur en kwart over zes de bliksem geslagen in den toren van de Ne- derduitsch-Hervormde Kerk te Oud-Beijer- land waardoor een begin van brand ont stond. Onmiddellijk nadat de plaatselijke brand weer gewaarschuwd was. rukte zij uit. De brandt woedt hoofdzakelijk in de spits van den 40 meter hoogen toren. Een zware vonkenregen valt omlaag, zoodat de vele nieuwsgierigen, die den brand gadeslaan, op een aanzienlijken af stand moeten worden gehouden. Vuur niet te bereiken door de harde wind. Te middernacht kwamen het kruis met bal en haan naar beneden en sloegen daar bij door het dak van de consistoriekamei*. De waakzame brandweer bluschte onmiddel lijk de brandende stukken. De brandweer staat hier al voor een heel ondankbare taak. Om bij de vlammen te kunnen komen, moet tegen wind in worden gespoten. De wind is echter zoo krachtig, dat het water, dat met voldoenden druk op de waterleiding wordt gegeven, wegwaait Met de slangen in den kerktoren, dus bin nendoor, valt ook niets te bereiken, omdat de spits, die veertien meter lang is, eindigt in een massieve punt van drie meter eiken hout. De brand in den in 1614 gebouwden gemeentetoren is het beste te vergelijken met een brandende kaars, het vuur is niet groot. Het eikenhout brandt voor den voet op Een paar meter is 4e toren al afgebrand en men vreest, dat de geheele spits verloren zal gaan. De storm doet de verwachtingen niet erg optimistisch zijn. Door den brand ligt het dorp geheel on der een vonkenregen cn de brandweer past op haar tellen, om elk mogelijk begin van brand in de kiem te smoren. Spoedig beslissing over Velser tunnel De minister van Waterstaat heeft in zijn Memorie van Antwoord betreffende zijn departement medegedeeld, binnenkort een beslissing te kunnen nemen over den bouw, yan den yerkeerstunnel bij .Velsen. Dit nummer bevat 8 pagina's WEERBERICHT DE BILT SEINT* Verwachting: Krachtige, later snel afnemende, N.W. tot N. wind, zwaar bewolkt met tijdelijke opklaringen, afne mend buiig, guur weer. Algemeene vooruitzichten: On gestadig, guur en buiig weer Eén centraal vluchtelingenkamp! Joodsche vluchtelingen en hun gezinnen zullen waarschijnlijk te Elspeet worden ondergebracht. Morgenmiddag zal de gemeenteraad van Ermelo in een spoedeischende vergadering bijeenkomen, ter behan deling van een voorstel tot uitgifte in erfpacht van honderd H.A. heide te Elspeet aan den staat der Neder landen voor de vestiging van een centraal kamp vöor Joodsche vluch telingen. Naar wij vernemen heeft Minister Van Boeven bij zijn bezoek van Vrijdag j.1. aan Ermelo zijn keuze op dit teri-ein laten val len. Het is de bedoeling, dat ook vrouwen en kinderen van Joodsche uitgewekenen in dit kamp worden ondergebracht. Alleen diege nen, die op wettige manier ons land bin nenkwamen, zullen voor huisvesting in aan merking komen. Het kamp zou in totaal tusschen de 2500 cn 3000 personen kunnen bevatten. Geleidelijk hoopt men dan tot de ophef fing van de andere vluchtelingenkampen over te gaan. INWERKINGTREDING MET MEI? In de Memorie van Antwoord aan do Eerste Kamer betreffende de begrooting van Waterstaat voor 1939, zegt de minister van Waterstaat dat het Rijtijdenbesluit de zer dagen zal worden afgekondigd. Zonder hiermede op de beslissing te dezer zake te willen vooruitloopen, wil de minister in dit verband toch wel mededeelen, dat hij de inwerkingtreding omstreeks Mei van dit jaar verwacht. Regeering wil wel medewerken.... Het gebeurde met de „wilde bussen" wijst er ook naar het oordeel van den mi nister van Waterstaat op. zoo deelt hij in een nota aan de Eerste Kamer mede, dat een levendig verlangen bestaat naar goed kooper vervoer, dat met name op de druk ke hoofdverbindingen mogelijk zou zijn. De minister is gaarne bereid te overwegen, of aan dit verlangen kan worden voldaan, en, bij bevestigende beantwoording van deze vraag, medewerking in dien zin te verleenen Ook naar de mcening van den minister houden de uitkomsten van de vervoerbe drijven ten nauwste verband met den al- gemeenen gang van het economische leven, en zal een definitieve oplossing van hei vervoerprobleem bezwaarlijk kunnen wor- den verwacht voordat vei'betering in den algemecnen toestand is ingetreden. Geen verplichte auto-keuring Naar wij vernemen, ligt het niet in de bedoeling van den minister aanstonds een periodieke keuring van motorrijtuigen, geen autobussen, taxi's of huurauto's zijnde, verplicht te stellen. Een andere vraag is, in hoever bevorderd kan worden, dat auto bezitters hun voertuigen vrijwillig aan een periodieke keuring doen onderwerpen. De ze vraag is in onderzoek. Parades en spiegelgevechten. Zondag 19 Maart a.s. zal in geheel Duitschland 'n legerdag worden gehouden, welke in alle garnizoenen gevierd zal wor den met parades en spiegelgevechten. Te Berlijn zullen voor het eerst acht bal lons van. de versperring tegen vliegtuig- aanvallen worden opgelaten cn zal lucht doelartillerie. worden opgesteld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1