POLEN bedreigd! Uitlei heelt 700.000 man gemobiliseerd DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER bescherming Nieuwe zorg voor Londen: Wat zal Polen doen Het wil volledige Italië roept zijn gezant uit Egypte terug »De Hollandsche koopman als middelaar" Mussoüni krachtig doch evenwichtig ffl Bijzonderheden over het ongeluk met de Boeiïng Toch stratoliners bij de K.L.M. Laan, Schagen. Tel. 20. DONDERDAG 23 MAART 1939. 83e Jaargang. No. 10836. (fcfOW Jet KV. Uitg.-Mij*. „HoHondt Noorderlwortier' QVER DE MAATREGELEN IN GEVAL VAN DUITSCHE AGRESSIE IN HET WESTEN IS GEEN MEENINGSVERSCHIL HEER. Nu het Memelgebied Duitsch is geworden is de bedreiging van Roe menië alweer eenigszins op den achtergrond geraakt door den nieu wen toestand in welke Polen is ge raakt. Nieuwe zorg in Londen, het diplomatieke centrum. Bonnet heelt gisteren een onderhoud met Cham- berlain en Halifax gehad en zonder twijfel zal de positie van Polen een hoofddeel der besprekingen hebben gevormd. Officieel is over het onderhoud niets be kend gemaakt, maar volgens den correspon dent van Iiavas is men het gemakkelijk eens .geworden over de noodzaak, zoowel voor Engeland als voor Frankrijk, in de toekomst paal en perk te stellen aan pogin gen van Hitier, zich in Europa de hegemo nie te verzekeren. Welke vorm ook aan de Fransch-Britsche samenwerking op dit punt zal worden gegeven, Frankrijk is bereid, er zonder beperkingen aan deel te nemen, en Bonnet heeft hiervan gisteren schriftelijk de verzekering aan de Britsche ministers ge geven. De wederkeerige verplichtingen der beide landen in een geval van Duit- sche agressie in West-Europa zijn volkomen omlijnd en zij zouden au tomatisch in werking treden, zelfs bij een mogelijken indirecten aanval over Nederland, België of Zwitserland. Thans gaat het erom, een soortgelijk de fensief stelsel voor Oost-Europa te organisee- ren. Het alarm van enkele dagen geleden, naar aanleiding van de economische onder handelingen tusschen Duitsch land en Roeme nic heeft, volkomen natuurlijk, doen vree- ten, dat de volgende actie der Nazi's tegen „Troeven weer uit Libye!" Graaf Mazzolinï, Italiaansch gezant in Egypte vertrekt vandaal? naar Rome. Hij is teruggeroepen om verslag over den toestand in Egypte uit te brengen, tus schen welk land en Italië wrijving gestaat over troepenbewegingen aan de grens van Libye. Naar de „Daily Express" verneemt heeft Mahmoud Pasha, de Egyptische premier tijdens een onderhoud, dat hij gisteren met Mazzolini had, tegen deze troepenbewegin gen geprotesteerd. Den gezant werd medegedeeld, dat indien deze bewegingen blijven voortduren Egypte met zijn bondgenoot Engeland maatregelen zal nemen om zijn grenzen te beschermen. die opgeroepen zijn en konden aantoonen geregeld werk te hebben, zijn weer naar huis gezonden en het schijnt dat de mili taire maatregel, vooral ten doel heeft werk- loozen te absorbeeren, welke vooral in Zuid- Italië en Sicilië talrijk zijn. Trouw aan de as. Gayda heeft in de Giornaïe d'Italia, het officieele orgaan van Mussoüni, zeer stellig verklaard dat Italië trouw aan de as is en blijft en alle uitdagingen zal ontvangen. Niettemin heeft men in Frankrijk nog al tijd hoop, dat het gezond verstand zal ze gevieren en het Italiaansche volk zich niet zal laten meeslepen in een avontuur, waar bij het een kleinigheid te winnen, maar zeer veel te verliezen heeft. Nederland onder de hoede van Frankrijk en Engeland! Roemenië met zijn graan en zijn petroleum zou kunnen zijn gericht. Men kan er zeker van zijn, dat zulk een onderneming de re geeringen te Parijs en Londen niet onver schillig zou laten. Boekarest hééft in dit opzicht alle geruststellingen gekregen. Echter, thans is de Memelbezetting geko men, en darmede een zeer urgente kwestie! Polen. De houding van Polen is het voornaamste obstakel op den weg naar de viermogendhe- denverklaring, waarvan sprake is. Polen is het met Rusland eens. Aan een platonisch verhond zonder waarborgen van militairen aard heeft het niets! 't Wcnscht absoluut een defensief verbond met Enge land. Echter zou Polen er ook nog weinig voor voelen zijn handteekening samen met Rusland op een document te plaatsen. Polen is zeker beducht voor een Duitschc .bezet ting van den corridor. Ofschoon deze tot 1944 gewaarborgd is, door het Poolsch-Duitsch accoord, zal Ber lijn in een al te groote toenadering van Polen tot Engeland ten gereede aanleiding kunnenvinden om deze waarborg teniet te doen. Anderzijds wil Polen niet graag de mili taire hulp der democratische mogendheden missen. Het wil echter voldoende waar borgen van bescherming als het Duitsch- land definitief den rug toekeert. De Pool- sche Christelijk-democratische partij heeft zich bij monde van generaal Sikorski duide lijk uitgesproken voor toenadering tot Enge land. Sikorski verklaarde: Op tredende uit naam van zijn eigen on aantastbaarheid, zal het volk van Polen zich, wanneer het oogenblik gekomen is, scharen aan de zijde van hen. die zullen strijden voor de vrijheid". Beok confereert. De. minister van buitenlandsche zaken, Beek, heeft besprekingen gevoerd met de diplomatieke vertegenwoordigers van Frank rijk, Duitschland, Roemenië en Hongarije. Engeland staat dus thans voor een moei lijke beslissing. Het heeft zich nimmer van tevoren willen verplichten, ten aanzien van aanvalsdaden ten Oosten van den Rijn. Chamberlain, het is bewezen, doet niet graag een sprong in duister, maar... in de ze tijden is tenslotte van alles mogelijk. Staatsraad Helfferich spreekt op de Utrechtsche Jaarbeurs. ,Wtj waren gedwongen een muur rondom Duitschland op te trek ken". Hoop op bestendiging der we- derzijdsche handelsbetrekkingen. Onder groote belangstelling is gisteren op de Jaarbeurs te Utrecht een Duitschc dag gehouden, Een groote groep Duitschers werd des middags door den Raad van Beheer ontvangen. In een 's middags belegde bui tengewone zitting van de Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Utrecht waaraan zoowel de Duitschc als tal van Nederland sche autoriteiten op handelsgebied deelna men, hield Staatsraad Emil Helfferich, pre sident van de HamburgAmerika Lijn, een voordracht, waarin deze speciaal wees op de noodzakelijkheid van een harmonische internationale economische politiek. Spr. logde den nadruk op eenige zwakke plek ken van den wereldhandel. Deze wonden Kunnen volgens spr. geheeld worden, doch niet door een enkelen stand of een enkelen staat afzonderlijk, maar in een geestelijke bereidwilligheid tot onderling samenwerken van alle landen zooais mogelijk is gebleken op een bijeenkomst van Engelsche en Duit- sche industriëelen een dezer dagen in Dus- seldorf. Daar hebben zi.i ondanks dal politie ke wolken de atmosfeer dreigden te ver storen, practische resultaten weten te he reiken door een uitwisseling van gedachten, waarhij men tol een harmonische overeen komst is kunnen komen. Het is duidelijk, zoo ging de heer Helfferich voort, dat een zoo inten sief ge-industrialiseerd land als Duitschland zonder overzeeschc ge bieden, een land, dat hoofdzakelijk leeft van het exportoverschot, groo- tere moeilijkheden ondervindt dan welk ander land ook. Wij worden gedwongen in het belang en ter be scherming vaD or.ze volkshuishou ding. waarvan alleen onze kracht uitgaat, een muur om Duitschland op te trekken. Wij moeten nieuwe wegen betreden en nieuwe methoden zoeken en ik durf hier, zonder getallen te noemen, verklaren, dat wij ons daarbij beter hebben bevonden dan met welke andere mogelijke oplossing der moeilijkheden ook. Een dronk op Duitschland. Tijdens een diner tot besluit van den Duit- schen dag, wijdde de minister van Econo mische Zaken, mr. M. P. L. Steenberghe, een ecredronk aan het welzijn van Duitschland en Nederland en sprak de hoop uit, dat de Utrechtsche Jaarbeurs in de komende jaren de verdere ontwikkeling van het handels verkeer tusschen het moederland onzer Duitsche gasten en Uit ons eigen land op dezelfde voorbeeldige wijze als in de vooraf gaande jaren zou dienen. Staatsraad Helfferich voerde daarna nog het woord. „Wij leven", aldus spreker, „in moeilijke tijden. Laten wij ondanks dat alles zorgen voor goede handelsbetrekkingen. De Duitscher is heethoofdig, de Engclschman koud, doch- de Nederlander staat daartus- schen." Spr. bewonderde deze flegma van het Ne- derlandsche volk. „Moge u", aldus besloot spreker, „de rol beschoren zijn, zoo kenmerkend aan uw ka raktereigenschap, in de toekomst als mid delaar op te treden. De handel is immers een zeei belangrijke factor in de interna tionale verhoudingen» 300.000 RESERVISTEN ONDER DE WAPENEN GEROEPEN. TROUW AAN DE AS. FRANKRIJK HOOPT NOG OP EEN VREEDZAME OPLOSSING. Zondag zal de wereld weten! Reuter verneemt in welingelichte kringen, dat de Dnce Zondag in krachtige, doch evenwichtige be woordingen de eischen van Italië zal uiteenzetten. Men gelooft niet dat de Duce met zijn sterk gevoel voor werkelijkheid, een soort ulti matum tot Frankrijk zal richten of zijn eischen in een zoodanigen vorm zal gieten, dat de mogelijk heid van een regeling er door zal worden uitgesloten. Het is bekend, dat zekere kringen in Frankrijk er naar verlangen de aangelegenhe den met den Dnce te bespreken. Er zijn vele geruchten in omloop ten aanzien der persoonlijkheden van wie men denkt, dat zij de bood schappen tusschen de beide regee ringen overbrengen. Men weet, dat in dit verhand de naam Laval, dezelfde politicus die in het geschil met Abessinië Italië zulke goede diensten bewees wordt genoemd. Laval zou echter teleurgesteld zijn, dat niet eerder een beroep op hem gedaan voor een zending naar Rome. Zijns inziens zou het nu te laat zijn, welk inzicht door den gemiddelden Franschman niet gedeeld wordt. Het blad Ordre erkent, dat Frankrijk iets in Italië te doen heeft, maar dit moet niet door Laval geschieden; door hem te voeren besprekingen zouden uitloopen op een versterking van Mussolini en dienten gevolge van de spil. Niets ondernemen, al dus het blad, wat twijfel kan laten opkomen aan de vastberadenheid van Frankrijk en Engeland, is de eerste voorwaarde voor den yrede. In de komende week zullen in Italië on geveer 300.000 man onder de wapenen wor den geroepen. Het zijn de mannen van de lichting 1918,. het eerste kwartaal van 1919 en van de lichtingen 1915, 1916 en 1917 de mannen, die niet hun normalen diensttijd hebben verricht, wegens ongeschiktheid, naar schatting ongeveer 60.000 man. De normale lichting, welke ieder jaar wordt opgeroepen, bedraagt omstreeks 200.000 man. Men verwacht, dat een gelijk aantal manschappen, die hun diensttijd hebben volbracht, op April met groot ver lof zullen gaan, zooals gewoonlijk. In militaire kringen verklaart men hierin geen teekenen te zien van een voorbereiding tot onmiddellijke vijandelijkheden. Velen, Dit nummer bevat 8 pagina's VERKLARING VAN SIR NEVILE HENDERSON. De besprekingen tusschen de Britsche en andere regeeringen over de opstelling van een „tot-hier-toe-en-niet-verder" waarschu wing aan Duitschland duren nog voort. Men hoopt er binnen enkele dagen mee klaar te zijn en de inhoud te publiceeren. Berichten uit alle betrokken hoofdsteden waren gisteren voor de zitting van het ka binet binnengekomen. Naar verluidt heeft Sir Nevile Henderson, de kortelings uit Berlijn teruggeroepen Brit sche ambassadeur, den premier en het mi nisterie van buitenlandsche zaken ervan op de hoogte gesteld, dat Duitschland onge veer 700.000 man gemobiliseerd heeft, en dat verdere stappen van Hitier in de naaste of in verdere toekomst verwacht kunnen worden. Er is nog geen beslissing genomen om trent den terugkeer van Sir Nevile Hender son naar Berlijn. Hij zal waaschijnlijk, vol gens de Daily Express, zo0 lang in Londen blijven als zijn advies door het Kabinet ge- wenscht wordt EERBERICHT DE BILT SEINTj Verwachting: Zwaar bewolkt met opklaringen, plaatselijk enkele lichte buien, matige, tijdelijk krachtige, meest W. wind, zelfde temperatuur als gisteren. Alg. vooruitz.: Aanhoudende de pressie-activiteit. Het verdrag Duitschland-Littauen Een vrijhavenzöne, wederzijds geen geweld. Het is geen groot document, waarin het Duitsch—Lithausche verdrag over de terug gave van het Memelgebied beschreven staat. Slechts vijf artikelen hebben van Ribbentrop en Skirpa noodig gehad om de bedoelingen van I-Iitler te omschrijven. Ze zijn: Artikel 1: Het door het verdrag van Ver- sailles van Duitschland afgescheiden Me melgebied wordt met ingang van heden met het Duitsche Rijk hereenigd; Artikel 2: Het Memelgebied zal onmiddel lijk door de Lithausche militaire- en poli tiemacht worden ontruimd. De regeering van Lithauen zal er zorg voor dragen, dat het gebied bij de ontruiming in ordelijken toestand wordt achtergelaten. Artikel 3: Teneinde rekening te houden met de economische belangen van Lithauen zal te Memel voor Lithauen een vrijhaven- zóne worden bepaald. De bijzonderheden worden geregeld in een bijlage bij dit ver drag. Artikel 4: Ter bekrachtiging van het be sluit een vriendschappelijke ontwikkeling der betrekkingen tusschen Duitschland en Lithauen te waarborgen, nemen beide par tijen de verplichtingen op zich, wederzijds niet over te gaan tot daden van geweld. Artikel 5: Dit verdrag treedt in werking met de onderteekening. De NederlandschAmcrikaansche Kamer van Koophandel te Amsterdam schrijft ons: Omtrent de vliegramp bij Alden in den staat Washington, waarbij de heeren Ir. A. G. von Baumhauer, ingenieur van den rijks luchtvaartdienst en P. Guilonard, onder-di recteur der KLM, Zaterdag j.1. helaas het leven verloren, bereikten ons inmiddels na dere berichten. Ir. von Baumhauer, die zich na ambtelij ke besprekingen met H.M. gezant en Ame- rikaansche autoriteiten te Washington naar de Douglas Aircraft Cy te Santa Monica bij Los Angeles in Californië had begeven, was op verzoek Vrijdagsnachts doorgevlogen naar Seattle om daar met den heer Guilo nard een proefvlucht mee te maken met het nieuwe stratosfeervlicgtuig der Boeing Air craft Cy aldaar, hetwelk plaats voor 33 per sonen biedt. Om één uur 's middags stegen beide heeren op in het gezelschap van 8 andere experts der fabriek, waaron; der haar hoofdingenieur Kijlstra, die mede Nederlander van geboorte is. Om 1.20 uur n.m. (8.40 uur n.m. Ned. tijd) bevond men zich op 10.000 voet hoogte boven de dunbevolkte bergen van Tacoma. Een radiobericht meldde toen nog dat alles wel aan boord was. Slechts enkele minuten later zag een waar neempost in een duik een vleugel afslaan en viel het vliegtuig pijl snel omlaag in een bergravijn op 80 mijl afstand van Seattle. Een red dingsbrigade wist de tien slachtof fers nog denzelfden avond vandaar naar Seattle over te brengen. Gisteren is te Seattle een plechtige rouwdienst gehouden, waarbij de heer van der Spek vice-consul van de Ned. Am. K. v. K., de Nederlandschc overheid, de K.L.M. en de familie der Nederlandsche slachtoffers vertegenwoordigde. Vandaag vindt de crematie van het stof felijk overschot van den heer P. Gui- lonaud plaats, wiens urn tegelijk met het stoffelijk overschot van ir. v Baumhauer per „Nieuw Amsterdam" naar het vaderland gebracht wordt. ILL.M. blijft zich voor de Boeing interessseren. Naar de Msbd. meldt, staat het nog geens zins vast, dat de vliegramp te Seattle aan een fout in de machine of haar construc tie moet worden geweten. Eerder gelooft men aan een vliegfout. Maar hoe het ook zij, ook thans blijft de K.LJff. volharden in haar interesse voor dit vliegtuigtype. De vertegenwoordiger der Nederlandsche) luchtvaartmaatschappij, de heer Veenen- daaL liet zich in dit opzicht als volgt uit: „Wij hebben definitief besloten stratoliners aan te schaffen, indien deze goed mochten blijken. Dit blijft nog altijd waar". De gezanten van Polen en Zwitserland te Burgos op weg naar Franco, ten einde den generaal hun geloofsbrieven te overhandigen. Hun auto's worden geëscorteerd door een eskadron van de Marokkaansche garde» Geen Tsjechische spelers in Duitsche teams Bohemen en Moravië krijgen hun eigen vertegenwoordigingen op sportgebied. Hoe de sport organisatorisch in Bohemen en Moravie zich zal ontwikkelen is nog niet definitief besloten. Op dit oogenblik staat echter wel vast, dat geen Ts.jechische voetbalspelers in het Duitsche elftal zullen worden opgenomen, terwijl ook geen Tsjechen in de Duitsche Davisbelcerploeg zullen worden gekozen. Deze protectoraatsgebieden zullen, dus in de toekomst hun eigen vertegenwoordigin gen op sportgebied hebben en kunnen dus deelnemen aan de Olympische Spelen, we reldkampioenschappen, enz., zooals dat b.v. ook het geval is met Australië. Canada, N'ieuw Zeeland e.d»

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1