19 Aprilt Een zeer
belangrijke dag!
EN DE
VERBODEN
Ons nieuwe feuilleton
Radioprogramma
fJtoïm op
itoJim acut taai
DOOR
EDGAR RICE
BURROUGHS
Doordat zg beiden goede zwemsters en
duiksters waren, gelukte het hen. veilig in
het water van het Horus Meer te komen. Zij
waren verbaasd, dat zy beiden nog in leven
waren, want zij waren van een grote hoogte
afgesprongen. Doch zij waren nog lang niet
veilig. Want even later kwam er een Athai-
aanse galei in hun richting geroeid. Snel
werden de meisjes aan boord getrokken door
de verbaasde krijgers. De kapitein keek He
len verwonderd aan. Er kwam een triomfan
telijke lach op zijn gezicht. „Koningin Atka
zal ons wel een grote beloning geven voor
Uw gevangenneming. En deze keer zal het
U niet gelukken om te ontkomen!"... Daar
de meisjes zijn geroep niet beantwoord had
den, ging Tarzan op zoek naar hen. Zijn
scherpe reukorganen wezen hem het pad, dat
zy gegaan waren. Maar aan het eind hiervan
vond hy slechts Zoe-thu en Ga-un. „Waar zijn
zy?" vroeg Tarzan. „Zy's gesprongen", ant
woordde een van de apen. Tarzan keek uit
over het meer en zag de vijandelgke Athai-
riaanse galei snel wegroeien. Er was slechts
één kans op de honderd, dat de meisjes ge
red konden worden. Hij keerde zich om, wilde
de spelonk verlaten, doch daar in de toegang
stond Chon met al zyn priesters, gewapend
met drietanden.
Een overzicht van de stembus
strijd in 1935. Wat zullen de
Prov. Statenverkiezingen ons
thans brengen?
De 19e April zal voor ons land een be
langrijke dag zijn. De verkiezingen voor
de Provinciale Staten zullen worden ge
houden. Men onderschat hier ten onrechte
dikwijls de beteekenis van, immers uit de
leden van de Provinciale Staten wordt de
Eerste Kamer geformeerd, zoodat de kie
zer dus ook via de Statenverkiezingen in
vloed op de wetgeving heeft.
Zeer sterk is de belangrijkheid ge
bleken bij de Statenverkiezingen
van 1935, toen de stembusstrijd bo
ven de proporties was gegroeid,
welke ze door de jaren had aange
nomen. Het ging toen in hoofdzaak
voor of tegen het kabinet Colijn.
De Statenverkiezingen kregen als
't ware het karakter van een tus-
schentijdsche krachtmeting.
De economische nood had velen onte
vreden gemaakt, het nieuwe dat véél be
loofde en met daverende leuzen het land
doortrok, kreeg invloed op de massa: de
N.S.B. veroverde niet minder dan 44 zetels.
Men weet dat de zege van Mussert kort
ls geweest. Bij de verkiezingen voor de
Tweede Kamer in 1937 is duidelijk gebleken,
dat Nederland democratisch geregeerd
wenscht te worden. Het stemmen-aantal
van de N.S.B. werd gehalveerd. In 1935 pro
fiteerden ook enkele andere ontevreden-
heidspartijen. Opvallend was ook het suc
ces van de Christelijk Democratische Unie,
die voor het eerst aan de Statenverkiezing
deelnam, en 10 zetels veroverde.
Een overzicht van de winsten en verliezen
bij de stembusstrijd in 1935, vergeleken bij
die van 1931 geven wij hieronder:
winst of
1931 1935 verlies
R. K. Staatspartij 180 175 5
Anti-Rev. Partij 81 75 6
Chr. Hist. Unie 71 61 10
Vrijheidsbond 58 33 25
Vrijz. Dem. Bond 36 28 8
S. D. A. P. 128 126 2
N.S.B. 44+44
Kath. Dem. Partij 2 5 3
Communisten 10 12 2
Staatk. Ger. Partij 12 13 1
Herv. Ger. Staatspartij 11
Chr. Dem. Unie 10+10
Rev. Soc. A. P. 2 4 2
Diss. Katholieken 4 1 3
Andere partijen 5 2 3
Een zeer zware strijd voerden in 1935 de
Katholieken. Velen zijn ongetwijfeld toen
naar Mussert overgeloopen en ook de Ka
tholieke Democratische Partij had nog vele
aanhangers. Met een verlies van vijf ze
tels hebben de Katholieken zich volgens de
uitlatingen van de R.K. pers in die dagen
zich nog zéér gelukkig geacht. Ongetwijfeld
zal de strijd der Katholieken thans minder
zwaar zijn. De Kath. Democratische Partij
is enkele weken geleden ontbonden. Na
een korte opfleuring door de zaak-Oss. wel
ke eenige Katholieke wind in de N.S.B.-
zeilen blies, is thans ongetwijfeld vele af
valligen door de gebeurtenissen in Midden-
Europa de schrik om het hart geslagen.
Zeker zal dit gebeuren de sympathie
voor de N.S.B. sterk hebben doen afnemen.
Wat zal de N.S.B. bereiken?
Zonder twijfel staat ook, evenals bij de
Kamerverkiezingen in 1937. de N.S.B. weer
in het brandpunt der belangstelling. Thans
moet blijken of de arbeid van den heer
Mussert in zijn Ders, na het groofe échec
van twee jaar geleden, vrucht heeft gedra
gen en of thans zijn invloed weer sterk
genoeg is om de groote zetelwinst van de
vorige Statenverkiezingen te behouden. In
Noordholland had de N.S.B. in 1935 zeves
zetels, in Zuidholland zeven, in Gelderland
vijf, in Limburg vijf, in Groningen vier, in
Een verhaal van de Zee
Het feuilleton, dat wy ditmaal onze
lezers aanbieden, wykt af van het ge-
wone menu. Het is ditmaal nu eens geen
romantisch-idyllisch liefdesverhaal van
Ethel Dell, noch een spannende detec
tive-geschiedenis van Philip Oppen-
heim.
Het is iets anders: een onopgesmukt
I verhaal over een jongen, een schip en
I de zee. Een verhaal van den auteur Jaap
Mouiyn, zonder sentiment, zonder pathos.
Maar eenvoudig, zoo simpelweg verteld
van de stormen op zee en de stormen
I aan land.
Wy zyn er van overtuigd dat onze
i lezers dit zeeverhaal zullen kunnen t
apprecieeren.
Het is o.i. een smakeiyke tusschen-
1 schotel in het gewone romantische menu.
Utrecht vier, in Drente vier, in Overijsel
drie, in Noordbrabant twee, in Zeeland
twee, in Friesland één zetel, totaal 44 zetels
met een totaal van 294.598 Stemmen.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen,
toen de strijd gevoerd werd onder
de leuze „Mussert komt", kwam
hij echter voorloopig nog niet, want
het stemmenaantal was tot 171.057
geslonken.
De teruggang van dé N.S.B. was toen als
volgt:
Prov. St. '35 Tw. Kamer '37
stemmen
pet. stemmen
pet.
Noord-Brabant
11.430
2.92
7.025
1.63
Gelderland
30.094
7.76
16.744
3.90
Zuid-Holland
81.263
8.79
44.636
4.39
Noord-Holland
72.843
9.61
44.683
5.42
Zeeland
6.556
5.64
3.356
2.72
Utrecht
18.795
9.50
10.087
4.49
Friesland
6.056
3.13
3.486
1.68
Overijsel
15.672
6.42
8.995
3.37
Groningen
15.795
8.41
10.551
5.19
Drenthe
10.474
11.19
8.936
8.64
Limburg
25.620
11.68
12.638
5.32
Totaal
294.598
7.94
171.137
4.21
In onze provincie is thans de samenstel
ling van de Provinciale Staten aldus:
R.K. Staatspartij
Ant. Rev. Partij
Chr. Hist. Unie
..Vrijheidsbond
Vrijz. Dem. Bond
S. D. A. P.
Communisten
Staatk. Ger. Partij
Herv. Ger. St. Partij
K. D. P.
N. S. B.
Chr. Dem. Unie
Rev. Soc. A. P.
Andere lijsten
77
Gezien de wereldtoestand is het thans
van zeer groot belang hoe en door wie Ne
derland geregeerd wordt. In dit licht bezien
zijn de verkiezingen voor de Provinciale
Staten minstens even belangrijk als in 1935.
Tóen beheerschte de binnenlandsche crisis
den stembusstrijd, ongetwijfeld zullen
thans de internationale verwikkelingen niet
nalaten het oordeel van de kiezers te be
ïnvloeden!
De zin voor onafhankelijkheid die de Ne
derlander als het ware in het bloed zit,
zal zich zeker uiten in de uitslag van de
komende Statenverkiezingen!
Prins Bcrnhard op de Jaarbeurs
Langdurig bezoek.
Gistermorgen omstreeks half elf arriveer
de Z.K.H. Prins Bernhard met. een gele Ford
V 8 twoseater aan het administratiegebouw
van de Koninklijke Nederlandsche Jaar
beurs te Utrecht, om een bezoek te brengen
aan de veertigste Nederlandsche Jaarbeurs.
De Prins, die er gebruind en uitstekend
uitzag, werd verwelkomd door de hceren
Dr. F. H. Fentener van Vlissingen en W.
Graadt van Roggen, resp. voorz. en secr.-
generaal van den Raad van Beheer van de
Kon. Ned. Jaarbeurs.
Na een kort verblijf in de administratie
gebouwen maakte de Prins een langdurigen
rondgang over de verschillende afdeelin-
gen.
Om half één werd het bezoek besloten met
een lunch in het Jaarbeursgebouw.
Ontrouw penningmeester had
gunstig verledea
Voorwaardelijke straf geëischt.
De ex-penningmeester-bode van een in
koopcentrale van brandstoffen te Lands
meer stond gisteren voor de Amsterdam-
sche rechtbank terecht wegens verduiste
ring ten nadeele van de Inkoopcentrale. De
laatste jaren had hij een deel van de door
de leden gestorte gelden niet naar de spaar
bank gebracht, maar ten eigen bate aange
wend. Zoo was er een tekort ontstaan van
ongeveer f 600. Bij de kascontrole poogde
hij het tekort te verantwoorden door een
valsche quitantie, waaruit zou moeten blij
ken, dat hij den brandstoffenleverancier een
voórscbot had gegeven.
De man, die vroeger Onderofficier bij de
marine is geweest, legde een volledige be
kentenis af, Van het verduisterde geld had
hij reeds f 300 vergoed en binnen korten
tijd hoopte hij het geheele bedrag te kunnen
restitueeren. Het over hem uitgebrachte re-
classeeringsrapport luidde zeer gunstig.
Gezien het gunstige verleden van den ver
dachte vorderde de officier van Justitie een
voorwaardelijke gevangenisstraf van zes
maanden met een proeftijd van drie jaar
en met de verplichting om het verduisterde
geld geheel terug te betalen. Vonnis 6 April.
lOP ELKE BUS EEN BON VOOR GESCHENKEN
VRIJDAG 24 MAART 1939.
Hilversum I, 1875 en 801,5 m.
8.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA.
12.00 AVRO. 4.00 VARA. 7.30 VPRO. 9.00
VARA. 10.40 VPRO. 1 1.00—12.00 VARA.
8.00 Gramofoonmuziek. (Ca. 8.16 Berichten)
10.00 Morgenwijding.
10.20 Declamatie.
10.40 Pianovoordracht.
11.10 Declamatie.
11.30 Gramofoonmuziek (Ca. 12.15 Berichten),
12.30 AVRO-Amusementsorkest en soliste.
1.15 Gramofoonmuziek.
I.45 AVRO-Amusementsorkest.
2.15 Causerie „De tuin in het Voorjaar".
3.00 De Palladians en gramofoonmuziek.
4,00 Gramofoonmuziek.
4.305.00 Orgelspel.
5.05 Voor de kinderen.
5.30 VARA-orkeat.
6.28 Berichten.
6.30 Letterkundig overzicht.
6.50 Hammond-orgelspel.
J 00 VAR A-Kalender.
7.05 „Socialisme en Humanisme", lezing.
7.23 Berichten ANP.
7.30 Berichten.
7.35 Cursus „Levenswaarden in het heden".
8.00 Versterkt koor der Vereeniging van Vry-
zinnig Hervormden (met toelichting).
9.00 De Ramblers.
10.00 Fragmenten uit de operette „Ball in
Savoy".
10.30 Berichten ANP.
10.40 A vond wy ding.
II.00 Orgelspel.
11.30 Jazzmuziek (gr.pl.).
11.5512.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum II, 415.5 m.
Algemeen Programma, verzorgd door de
NCRV.
8.00 Schriftlezing, meditatie.
8.15 Berichten, gramofoonmuziek.
(9.309.45 Gelukwenschen).
10.30 Morgendienst.
11.15 Viool voordracht met pianobegeleiding
en gramofoonmuziek.
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
12.45 „Quintolia" en gramofoonmuziek.
2.35 Christelgke Lectuur.
3.00 Zang en piano.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.30 Hollands Kamermuziek-ensemble en
gramofoonmuziek.
5.45 Declamatie en gramofoonmuziek.
6.15 Gramofoonmuziek.
6.30 Berichten, hierna: Voor tuinliefhebbers.
7.00 Berichten.
7.15 Literaire causerie.
8.00 Berichten ANP, herhaling SOS-Ber.
8.15 Orgelspel.
9.00 Nederlandsch kamerorkest (opn.).
9.30 Actueel halfuur.
10 00 Berichten ANP.
10.05 Causerie „Gezins- en huweiyksmoeiiyk-
heden.
10.35 Vervolg concert m.m.v. solist (opn.).
11.20 Gramofoonmuziek.
11.50—12.00 Schriftlezing.
FEUILLETON.
Een zeemansverhaal
door* Jaap Moulijn
i.
Kom 'r moar in voader! roept ma
troos Willem Tuinman tot de wat onwennig
in de deur staande stuurmansleerling Tom
van Tuilen: d'r benne' nog meer heere'
van de Atlantische Lloyd!
Tom kijkt de heeren, die verzameld zyn in
de recreatiezaal van 't Rotterdamsche Zee
manshuis, eens aan. Zoo op het oog zien ze
er niet bepaald aanlokkelijk uit voor den zoon
van een notaris uit Arnhem, die rechtstreeks
van huis is gekomen op dezen killen Zondag
avond in October, om morgén zijn eerste zee
reis te gaan maken van Rotterdam naar Am
sterdam. Hg vermant zich echter en stapt op
de grapjas die hem aangesproken heeft, toe.
Mag ik me even voorstellen, mijn naam
is van Tuilen, zegt hy, zyn hand uitste
kend.
0...joawel... oangenoam jonge'n, maan
noam is Tuinman, moar ik bin zeeman, be
roerd genog! Met dit antwoord weet Tom
geen raad. Hij gaat intusschen door de an
dere, eeltige knuisten te schudden en noemt
telkens beleefd zijn naam.
Sjeg voader, roept Tuinman: as je
dat vol wil houwe' je heele lefe', die klauwe'
geverij, dan zei je 't druk kraage. Ik nokte
d'r moar mee af, as ik jou was, jonge'! Je
ken toch strakkies teuge' al die nikkers in
Amerika niet zegge': oangenoam, maan
noam is van Tuile'. Ze zoue' nog goan denke'
dadde ze op de bruiloft genood wiere!
Een wat oudere man met een pet op, de
baas timmerman, komt Tom te hulp met zyn
meerdere ervaring by dergelijke conversatie.
Hé Willem, loat die jonge' nou is effies
op se verhaal komme'! Die is nog nooit by
se moessie fendoan geweest en heb van zokke
malle opflikkers als jy d'r een bint, niet
terug!
Joa poa! zegt Willem gehoorzaam.
Tom gaat zitten, alleen in een hoekje.
Toen hij, voor het eerst van huis. in Amster
dam op de Zeevaartschool kwam, voelde hij
zich nogal gedeprimeerd, maar toch niet zóó
uit zyn evenwicht als nu. Hy luistert naar de
gesprekken om zich heen. Ze hebben 't druk
over het nieuwe schip, de Middelerveld.
Ik snap niet, woarom dadde ze een Am-
sterdamsche boot in Rotterdam motte' loate'
bouwe', zegt matroos Brouwer.
Nou snap jy nog wel d'r is meer wat
niet! zegt Tuinman.
Snap jy 'et dan wel? vraagt de tim
merman.
Ze binne' hier zeker goeiëkooper,
vermoedt Tuinman.
En wat zou dat dan nog? Loat 'et een
poar cente' minder koste', dat verlieze' ze
toch weer, doordadde ze de heele ekiepasie
op Zondag van Amsterdam noar Rotterdam
motte' sture', om die boot Moandag noar Mo-
kum te bringe'. En 'et kost ze ook nog een
nacht logies voor ons allegaar!
En duur dat 'et hotel hier is! spot
Tuinman: Nee Brouwer, jonge', jy bint
geen linke, dat doch' ik al wel, zóó dat ik je
voor het eerst zag! Wat zal dét nou heele-
moal schele', die poar cente', die ze voor ons
motte' uitgeve' hier?
En de dag van morrege' dan? De boot
mot toch moar van Rotterdam noar Amster
dam gebroch' worre'. Dat zei jy motte be-
toale', wat dat kost!
En as ie nou in Mokum gebouwd was,
had ie dan soms geen proef motte' voare' op
de Noordzee?
Hiertegen weet Brouwer geen argument
aan te voeren en hy zwygt dus maar. Wel
verstandig ook, want hy zou zich niet makke
lijk verstaanbaar hebben kunnen maken. De
olielieden, die zitten te kaarten, krygen ver
schil van meening.
't Zwarte koor zit op de kast! con
stateert Tuinman laconiek, als de herrie wat
luwt, en dan tot Tom:
Kaak leerling, doar hei je nog drie
moats van je. Goan ze moar gauw vertelle'
hoe of dat je hiet!
De drie, eveneens gloednieuwe stuurmans
leerlingen, komen zelf al naar Tom toe om
kennis te maken. Het zyn Waardekamp uit
Amsterdam, Bolting uit Den Haag en Noor
denbos uit Terschelling.
Zullen we wat drinken? stelt Waar
dekamp voor, als ze met zyn vieren aan een
tafeltje zitten. Café-achtig kykt hy om zich
heen, klaar om ober te roepen. Maar hy
ziet in, dat een ober hier zou passen als een
roze strik om een trekhondennek.
Door een sloom soort halfheer, die van
achter het buffet opduikt, worden ze van
nergens naar smakende koffie voorzien. Een
kwartier later loopen ze achter hem aan de
trap op en laten zich hun kamers wyzen. Ze
krygen ieder een klein simpel gemeubeld,
maar net hokje.
In bed peinst Tom nog even na over den
vreemden dag, die achter hem ligt. Wat was
de treinreis toch saai op Zondagavond! Vol
gende week, vóór hy met de „Middelerveld"
naar Amerika vertrekt, moet hy thuis in
Arnhem nog afscheid nemen. Zal wel niet
meevallen! Maar enfin, dat hoort by het vak.
Laat hij daar vooruit maar niet over pieke
ren. Hy draait zich om en slaapt in.
Om half vyf slaat „de jloome een slappe
roffel op zyn deur en bromt iets, dat waar-
schijnlyk het tydsein is. Tom hoort hem ook
andere deuren bewerken. Hy staat maar
gauw op, bang om weer in te slapen. Als
een berg ziet hij, deze donkere, vroege herfst
morgen, tegen den dag op, die komen gaat.
Maar Tom is het eerste uur 's morgens nooit
op zijn best, later wordt dat vanzelf beter.
De sloome is toch niet zoo sloom, of hij
heeft het ontbijt kant en klaar staan. Het is
geen slecht ontbijt ook, al is het eenvoudig.
De heele bemanning zit zwygend te schaften,
de baas natuurlijk met zyn pet op. Men be
weert, dat de baas, als hij onverwachts ge
pord wordt, altyd dadelijk en het allereerst
zy'n pet opzet. Deze pet schijnt dienst te doen
als regulateur zyner stemmingen, want de
baas mèt pet is onveranderlijk en onder alle
omstandigheden dezelfde.
Tuinman is de eenige die niet zwygt. Er
bestaan enkele van die gelukkige stervelin
gen, die altijd in een zonnig humeur zyn en
in staat biyken, 's morgens by vyven hard te
zingen of moppen te vertellen. Zoo ook Wil
lem. Toen hij daarnet binnenkwam, wilde hij
dadeiyk op Tom af om hem weer de hand
te schudden, maar de baas had hem door en
zei:
Hou je gemak Willempie en eet!
Tuinman deed het heusch. Tom kykt dank
baar naar de baas, want hy is nog niet op
de moppige golflengte ingesteld. De anderen
trouwens al evenmin, want ze blijven stil
dooreten.
'Et laakent wel ovve me hier een dooie
in de femilie hebb', vindt Willem: boas,
doar mot je Je pet by afzette man, dat staot
zoo niet!
Hou toch je kop, zegt de baas:
straks mot je naschafte', omdat je je taad
verkiest heb en dan kenne' wy wachte'!
Kom mannen, we gaan! zegt de
bootsman en even later loopen ze huiverig
naar de steiger van de Spido-booten, die op de
Maasdeining aangenaam tegen elkaar liggen
te ryden. Een ervan zal hy naar Feyenoord
brengen, maar welke? Van schipper of dek-
knecht is op geen enkel dek nog iets te zien.
De heere' binne' zeker nog niet gereed
mit d'rlui telet, vermoedt Tuinman. Met
een stapt hij aan boord van het eerste bootje
en brult op goed geluk in een trapgat:
Owe jullie nooit an d;k komme', luie
slampampers! Kom is tusschen, de stutte' van-
doan en loat is kaka' owe jullie strikkies wel
recht zitte'!
Tom vindt dit optreden tegenover wild
vreemden nogal eigenaardig. Tuinman ziet
zyn wat verschrikt gezicht en beweert:
Sjeg leerling, moak je aage' nou maar
niet te sappel dadde me mot kraage' hoor, As
je die Rotterdammers niet anpakt, dan
stoane' me hier fenoavenn nog!
Het blykt echter, dat genoemde Rotter
dammers zich niet tusschen de stutten be
vinden, want er duiken er twee op uit een
wachthuisje met rookend yzeren schoor
steentje, dat op den steiger staat.
Doar neb ik nou me morregetoesproak
foor tjoemo. gehouwe'! beklaagt zich
Tuinman spytig.
'k Mot de eerste riddenasrie, niet voor
tjoema, nog van je te hooren krygen, zegt
de baas.
Hou je pet op, anders fat je kou!
bemoedert Tuinman hem, aldus de opmer
king negeerend, zooals je dat bij een kind
weieens doet, als je bang bent, dat het je er
anders in zal laten loopen. Hé, manne',
goane' me nou of goane' me niet? Dit
tegen de Spido-bemanning.
Ja, we gane' niet! zegt de schipper:
Je mot nog vyf minuten wachten.
Ik alleen of de ander' ook? infor
meert Tuinman, waarop de schipper geen
antwoord weet en dus zwy'gt.
(Wordt vervolgd.)
