RANKRIJK vastberaden,
maar niet onverzoenlijk
Fransch-ltal;aansch6
briefwisseling gepubliceerd
Eageiands leger
op oorlogssterkte
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
9 Bereid tot samenwerkingmaar
9 onder voorbehoud van alle rechten
SCHERPE REDE VERRAST DE ITALIANEN!
Hernieuwde Japansche druk
Uitvoerige rede van
Hitier verwacht
Mussolini houdt
zich groot
Laan, Schagen, Tel. 20.
DONDERDAG 30 MAART 1939. 83e Jaargang. No. 10842.
de. KV. Uitg.-M<f. „XoHoecH Heowleftwoet^f-
(VCom'oiit
op de internationale concessie
te Sjanghai
NANTSJANG DOOR DE CHI
NEZEN OPGEBLAZEN.
De burgemeester van het door de Japan-
neezen bezette gedeelte van Sjanghai heeft
gelijkluiden.de nota's gericht tot den voorzit
ter Tan den gemeenteraad van Sjanghai en
den deken van het consulaire corps in de
inltrnationale nederzetting, waarin nieuwe
«hen vervat zijn. Er wordt direct een dui-
d$i antwoord geëischt op de vraag of het
wulaire corps en de gemeenteraad be-
jjfzijn met zijn bestuur mede te werken,
lil de nota's wordt ook verklaard, dat de
/ipanneez'en bij Nanking hebben aange
drongen op een jurisdictie over de zaken
tan de speciale districtsrechtbank der Chi
nezen, welke in de internationale nederzet
ting fungeert.
Er bestaan aanwijzingen voor, dat de nota
volkomen zal worden genegeerd, daar noch
de gemeenteraad van Sjanghai, noch het
consulaire corps de regeering van Nanking
hebben erkend.
Eens China's rijkste stad in een
■puinhoop veranderd.
United Press meldt dat terwijl de Japan
ners de door hen op de Chineezen verover
de stad Nantsjang Dinsdagavond binnenruk
ten, de Chineesche achterhoede den brand
in de strategisch belangrijke gebouwen $tak
waarin men vooraf ladingen dynamiet had
gedeponeerd. Den geheelen nacht verspreid
den zich de vlammen over de stad. De Ja
pansche overwinnaars moesten toezien, hoe
do rijke stad voor hun oogen vernield werd.
Nantsjang, dat vroeger 1.250.000 inwoners
telde, was geheel verlaten, slechts enkele
honderden uitgehongerde honden waren ach
tergebleven.
Japansche vliegtuigen, die gistermiddag
over de stad vlogen, meldden, dat het cen
trum van de stad vrijwel verdwenen is. Ook
do waterleiding is opgeblazen. De beroemde
pagode van den gouden bal, die volgens de
logende uit massief goud was opgebouwd,
stortte eveneens in.
Japanners bezetten Woening
De Japansche troepen hebben de omsinge
ling van Woening aan de rivier Sioe vol
tooid en zijn de stad, na een hevig vooraf
gaand artillerievuur en gevecht van man
tegen man, binnengetrokken.
Van welingelichte kringen te Hongkong
wordt vernomen, dat een vijftigtal Japan-
schcsche oorlogsbodems, waaronder ver
scheidene kruisers en onderzeeërs, alsmede
twee vliegkampschepen, bij Tsingtau zijn
samengetrokken, pc reden van deze con-
centratie is niet bekend.
Japan behoort tot geen van beide.
Minister-president Hiranoema heeft in een
persinterview verklaard, dat Japan noch
tot het totalitaire blok, noch tot het demo-
1 cratische kamp behoort en dat het geen van
I beide tegen zich wil opzetten.
De premier zinspeelde echter op verster
king van het anti-kominternpact en zeide
aan den anderen kant, dat de betrekkingen
met Engeland, de Vereenigde Staten cü
Frankrijk herziening behoefden.
Zaterdag a.s. te Wilhelmshaven.
Na het te water laten van het tweede
Duitsche slagschip van 35.000 ton, zal llit-
ler Zaterdagavond te Wilhelmshaven een
rede houden, die, naar men verwacht, vrij
uitvoerig zal zijn, Over den inhoud konden
geen inlichtingen verkregen, worden»
DALADIER ANTWOORDT MUSSOLINI.
In zijn antwoord aan Mussolini heeft de Fransche mi
nister-president Daladier gisteravond voor de radio ver
klaard, dat het Frankrijks vaste besluit is zijn rechten
te verdedigen. Nooit is Frankrijk eendrachtiger, vastbera
dener en sterker geweest dan thans, zeide Daladier. Wan
neer den Franschen een oorlog zou worden opgelegd, zou
den zij als één man opstaan om te vechten. Echter, zoo
Frankrijk vastberaden is, het is niet onverzoenlijk en het is
daarom bereid Italiaansche voorstellen in overweging te
nemen.
In Rome is men verrast door de rede, die op ver
schillende punten vrij scherp van toon was; maar men
acht haar niet in overeenstemming met de feitelijke ge
beurtenissen. In Londen heeft de rede diepe indruk ge
maakt en men hoopt dat Rome de geboden gelegenheid
zal aangrijpen om Parijs voorstellen te doen, welke in
staat zullen stellen de hangende kwesties definitief te
regelen.
TOT AL DEGENEN MET EEN
EDELMOEDIG HART
verklaarde Daladier te spreken. „Er is een
taal, die geen enkele vertaling behoeft om
door allen begrepen te worden: de taal van
het hart. Wanneer wij tegenover elkander
zouden staan, gij die naar mij luistert niet
uw kinderen naast u, en ik met de gedachte,
dat mijn zoons naast mij staan, dan zou
den wij elkander begrijpen op hetzelfde
oogenblik, waarop onze blikken elkander
zouden ontmoeten.
Vervolgens betoogde Daladier, dat de on
zekerheid in de wereld, de krankzinnige be
wapening, de algeheele onrust hem noopte te
spreken.
Wat wil Frankrijk?
vroeg Daladier. En zijn antwoord was: „Vre
de van vrije menschen."
Wat is de kracht van Frankrijk? Zijn mo-
reele en materieele eenheid die eens te meer
tegenover het gevaar verwezenlijkt is.
Wat is het vaste besluit van Frankrijk?
Zijn ideaal, zijn rechten te verdedigen.
Om al deze zoo eenvoudige, zoo duidelijke
zaken te doen begrijpen, polemiseert het
hoofd der regeering niet. Hij zal den luiste
renden Franschen niets leeren, maar wel
licht zal hij iets leeren aan de vreemdelingen,
wanneer hij zegt, dat de eenheid van Frank
rijk, nooit zoo diep en zoo volledig is ge
weest als thans. Dit is stellig niet wat som
mige menschen herhalen, die tot taak heb-*
ben gekregen in de wereld het dwaze verzin
sel te verspreiden, over onmacht of abdica
tie van Frankrijk: nooit is Frankrijk een
drachtiger, vastberadener, sterker geweest.
Het hoopt, dat de vrede gered zal worden,
want het haat den oorlog. Maar wanneer
het de oorlog zou worden opgelegd of wan
neer het voor den oorlag werd gesteld als
voor het eenige alternatief voor verval of
oneer, dan zou het in e e n aandrift opstaan,
om zijn vrijheid te verdedigen. Frankrijk is
in staat die vrijheid te behouden.
Vervolgens zette Daladier uiteen, dat
Frankrijk, ondanks de internationale crisis,
zijn herstelpogingen voortzet. De productie
stijgt, de werkloosheid neemt af. Echter, om
zoo noodig de krachten te breken die dit
herstel zouden bemoeilijken, heeft de regee
ring volmachten gevraagd.
In sierlijke taal weidde Daladier daarna
uit over
Frankrijk's kracht,
zijn prachtige legers, maar bovenal zijn
vriendschap met andere vrije volkeren
en bij de leidende volkeren.
-Nimmer zal Frankrijk geloovcn, dat de
betrekkingen van volk tot volk slechts door
geweld geregeld worden. Frankrijk regelt
zijn betrekkingen door recht en rechtvaar
digheid.
Met groote oprechtheid zal ik spreken, al
dus Daladier, over de
Fransch—Italiaansche betrekkingen
Ik zal slechts de feiten zelf laten spreken
Om een einde te maken aan misverstanden,
die al te lang geduurd hadden.
Op 7 Januari 1935 werden de Fransch-
Italiaansche accoorden onderteekend. Zij
hadden ten. doel definitief een regeling en
liquidatie te vormen van de tusschen bei
de landen hangende kwesties. Regelingen
waren opgesteld, waarbij Italië grensverbe-
leringen kreeg en gebiedsafstand in Afrika,
henevens economische voordeelen, en Frank
rijk een geleidelijke wijziging van het sta
tuut der Italinnen in Tunis, met etappes in
1945, 1955 en 1965 toestond.
Deze accoorden kregen van den kant van
Frankrijk een begin van uitvoering. Zij wer
den nooit weer aan de orde gesteld, noch
tijdens de verovering van Abessinië, noch
na de officieele besprekingen in het voor
jaar van 1938, noch op het oogenblik van
erkenning van het Italiaansche imperium
en de benoeming van Francois Poncet tot
ambassadeur te Rome. Eerst in een schrij
ven van 17 December j.1. deed Ciano weten,
dat hij deze accoorden van 1935 niet meer
als geldig beschouwde.
Daladier laakte het daarop dat Mussolini
heeft beweerd, dat in het schrijven van 17
December de problemen duidelijk aan de
orde zijn gesteld. De Fransche regeering zal
den brief publiceeren en men zal hieruit zien
dat er noch van het Suezkanaal, noch van
Djiboeti, noch van Tunis sprake was. Het
schrijven van 17 December zegt eenvoudig,
dat Italië het verdrag van 1935 als verval
len beschouwt en streeft er naar deze hou
ding te rechtvaardigen.
Frankrijk aanvaardt niet het argument,
dat de verovering van Abessinië nieuwe
rechten heeft geschapen ten gunste van Ita
lië. Dat argument, aldus Daladier, beteekent
dat iedere nieuwe verovering of iedere nieu
we concessie nieuwe rechten zou openen.
Zoo zouden de eischen, die ons gesteld
zouden kunnen worden, practisch onbe
grensd zijn, omdat elke eisch, wanneer
daaraan eenmaal voldaan is, in zich toe
komstige eischen opgesloten zou houden.
Geen duimbreeds
In dat geval zal het voldoende zijn, wan
neer ik zeg, dat het standpunt van Frank
rijk terstond bekend is gemaakt. Ik zeg en
ik handhaaf, dat wij geen duimbreed van
onzen grond en geen enkel van onze rech
ten zouden afstaan. Frankrijk heeft de ac
coorden van 1935 onderteekend. Trouw aan
zijn verplichtingen is het bereid door te
gaan met de volledige en loyale uitvoering
daarvan. Ind en geest van en in overeen:
stemming met deze accoorden, op de grond
slagen die ik gedefinieerd heb, en waaraan
ik zooeven heb herinnerd, weigert Frank
rijk geenszins de voorstellen te bestudeeren.
die het zouden worden gedaan.
Vervolgens bestreed Daladier verschillen
de opvattingen, welke hij legenden noemde,
als de mishandeling en vervolging der Itali
anen en de onderonderdrukking der Mo
hammedanen.
Duitschland.
Met enkele woorden bespreekt Daladier
nog de verhouding tot Duitschland.
Nog slechts enkele dagen geleden hebben
wij, bezield door den geest van München,
een missie naar Berlijn gezonden, om er te
onderhandelen over een economisch accoord
de onmisbare basis voor de vestiging van
een duurzame samenwerking. Maar zooals
ik dat reeds in den senaat gezegd heb, heb
ben de verovering van Tsjechoslowakije en
de bezetting van Praag door de Duitsche
legers een buitengewoon harden slag toege
bracht aan dit geduldig streven, verklaarde
de minister-president.
Jarenlang had men ons, ter rechtvaardi
ging van zekere daden, gesproken over het
zelfbeschikkingsrecht der volkeren.
Sindsdien heeft men tot ons gesproken
over de natuurlijke aspiraties en thans
spreekt men tot ons over de levensruimte,
die niet anders is dan een voortdurende ont
wikkeling van den verovcringswil. Gelijk ik
zooeven zeide, hoe zou Europa niet in staat
van alarm verkeeren?
Wij willen Europa helpen, zich zelf te red
den. Uit naam van mijn land, noodig ik tot
een samenwerking vol vertrouwen alle mo
gendheden uit, die denken, als wij, al de mo
gendheden, die evenals wij bereid zijn te vol
harden op den weg van den vrede, maar die
zich in een aandrift zouden verheffen, soli
dair tegenover de agressie.
Defensieve strijdmacht
te Gibraltar
VRIJWILLIGE DIENSTNEMING
BLIJFT GEHANDHAAFD.
Chamberlain heeft bekend gemaakt, dat de
Britsche regeering besloten heeft het terri
toriale leger, dat thans zijn vredessterkte
van 130.000 man heeft, terstond tot oorlogs
sterkte uit te breiden, hetgeen een vermeer
dering met ongeveer 40.000 man meebrengt.
Het aldus op c-Jogssterkte gebrachte terri
toriale veldleger zal verdubbeld worden en
zoodoende een sterkte krijgen van 340.000
man.
Chamberlain zeide verder, dat men zal
inzien, dat een nog veel grootcre krachtsin
spanning noodig is, om de natie de nood
zakelijkheid bij te brengen, in den kortst
mogelijken tijd het vereischte aantal te be
reiken en dat hij vertrouwde, dat alle leden
\an het huis bereid zullen zijn, in eeniger-
lei vorm hun steun aan zulk een krachtsin
spanning te geven.
De Engclsche regeering heeft ver
der bekend gemaakt, dat wettelijke
maatregelen zijn genomen om te Gi
braltar een defensieve strijdmacht te
scheppen en te onderhouden en in
tijd van nood controle op de voor
raden uit te oefenen.
De mededecling van Chamberlain betreffen
de de uitbreiding van het territoriale leger
tot oorlogssterkte werd in het Lagerhuis met
gejuich ontvangen, evenals trouwens de her
haling van het voornemen der regeering om
het vrijwilligcrssystecm te handhaven. Het
besluit van onze regcoring, aldus Chamber
lain, zal niet nalaten zijn invloed te laten
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT!
Verwachting: Nevelig tot ge
deeltelijk bewolkt, droog
weer, zwakke tot matige
wind uit Oostelijke richtin
gen, iets zachter overdag.
gelden op de thans gevoerde onderhande
lingen, hoewel Polen en misschien ook
Frankrijk en Rusland er dc voorkeur aan
zouden hebben gegeven, indien de Britsche
regcering dienstplicht zou hebben ingevoerd
Er bestaat geen twijfel aan of de
regeering heeft dezen landen laten
weten, dat Groot Brittannië van
meening is het bewijs te kunnen le
veren, dat vrijwillige dienstneming
voldoende zal zijn om het hoofd te
bieden aan de eischen van den te-
genwoordigen toestand.
Het is waarschijnlijk, aldus Press Asso-
ciation, dat geen enkele definitieve verkla
ring over het resultaat der onderhandelin
gen, welke thans aan den gang zijn, zal
worden afgelegd voor de aankomst van ko
lonel Beek te Londen, waar hij Maandag
avond wordt verwacht.
De moeilijkheid, waaraan Polen thans het
hoofd moet bieden schijnt zijn wensch te
zijn niet verbonden te worden met Rusland,
ten einde daardoor niet van zijn oppositie
tegen Duitschland te doen blijken.
Polen eischt ook, dat verplichtingen van
militairen aard in het ontwerp der verkla
ring worden neergelegd.
FRANKRIJK TFACHT DE WOORD
BREUK VAN TALIË AAN TE TOO
NEN.
Italië veroordeelt de houding
van Frankrijk na de verovering
van Abessinië.
.idier heeft in zijn groote rede
van gisteravond aangekondigd, dat
hij zou publiceeren wat in 1935 pre
cies tusschen Frankrijk en Italië
was overeengekomen, omdat juist
dit verdrag het geschilpunt van
thans tusschen beide landen uit
maakt.
Men weet dat Ciano op 17 Decem
ber 1938 de Fransche regeering
heeft doen weten dat Italië de gel
digheid van het verdrag niet meer
erkende. Mussolini beweerde enkele
dagen geleden, dat in dezen brief
de Italiaansche eischen duidelijk
zijn geformuleerd. Daladier bestrijdt
dit! De tekst van
den brief van Ciano
aan Francois Poncet is in ons bezit en wij
lezen hierin o.a.:
Het Italiaansch-Franschc verdrag tot re
geling der wederzijdsche betrekkingen in
Afrika werd nimmer geheel afgemaakt. Be
halve deze constateering van juridischen
aard moet ook rekening worden gehouden
met het feit, dat het verdrag, evenals de
andere acten gesloten zijn op basis van zeer
nauwkeurige opgaven en dat deze opgaven
nimmer in de practijk hun bevestiging
hebben gevonden. De overeenkomst van
1935 beoogde de vriendschap tusschen Frank
rijk en Italië te verstevigen, schrijft Ciano
dan, en er werd in de overeenkomst reke
ning gehouden met een gepast begrip en
een overeenkomstige houding van Frank
rijk ten aanzien van de expansiebehoeften
van Italië in Oost-Afrika.
De door Frankrijk aangenomen houding,
toen Italië door de actie van den Negus
werd gedwongen het vraagstuk van zijn
betrekkingen met Abessinië definitief op te
lossen en ook later was zeker niet in over
eenstemming met de bedoeling van de over
eenkomst. Zij was zelfs volkomen in strijd
daarmede.
De overeenkomsten van 7 Januari, welke
overigens nooit ten uitvoer werden gebracht,
ontdeden zich op deze wijze van hun in
houd en kunnen blijkbaar niet als nog van
kracht worden beschouwd, zegt Ciano.
Zij zijn zelfs historisch achterhaald.
Tn haar geheel hebben zij liet rekking ge
had op den algemeenen politieken toe
stand, welke snel door de gebeurtenissen
welke volgde op de toepassing der sanc
ties, werden overstelpt»
De constitutie van het Italiaan
sche rijk heeft nieuwe rechten en
nieuwe belangen van fundamen-
tcele beteekenis geschapen.
Onder deze omstardigheden en in
het belang van hun verbetering
zelve zouden de Italiaansch-Fran-
sche betrekkingen op dit oogenblik
dus niet meer de o\ereenkomsten
van 1935 tot basis kunnen heb
ben en juist indien men verbeterin
gen wil, is het duidelijk, dat deze
betrekkingen opnieuw onder oogen
moeten worden gezien bij gemeen
accoord tusschen de beide regeerin-
Ken.
Het antwoord van Frankrijk.
Op 25 December 1938 antwoordde Frank
rijk reds en zijn ambassadeur Francais Pon
eet schreef o.a.; dat de concessies aan Hit-
Ier verleend zeer zeker althans een begin
van uitvoering hebben gevonden.
De Fransche regeering verzekerde bijvoor
beeld de cessie door een Fransche groep van
de maatschappij welke de concessie bezat
van den spoorweg Dzjiboeti-Addis Abeba,
van 2500 aandeelen dezer maatschappij aan
een Italiaansche groep.
Er kan nimmer een beroep worden ge
daan op eenige politieke daad der Fransche
regeering, sinds dien tijd, om een wijziging
der door de Italiaansche regeering gemani
festeerde maatregelen te rechtvaardigen.
Heeft Fankrijk niet op 12 October bij Z.
M. den Koning van Italië en Keizer van
Abessinië een ambassadeur geaccrediteerd,
waarmede hij de rechten van Italië op
Abessinië erkende?
Herhaalde malen heeft Mussolini bij de
ambassade van Frankrijk, gedurende de te
Genève gevoerde procedure, uitdrukking ge
geven aan zijn waardcering over de gema
tigde actie van Frankrijk en de voortduren
de inspanning van de Fransche regeering; de
eerbiediging der uit het pact voortvloeiende
verplichtingen, voor zoover dat mogelijk was,
met de tot stand brenging der FranschIta
liaansche vriendschap te verzoenen.
Uit deze briefwisseling blijkt, dat de
eischen Tunis, Djiboeti, Suez-Kanaal, niet
zooals Mussolini heeft beweerd, aan Frank
rijk officieel zijn gesteld. Begrijpelijk is dan
ook de uitlating van Daladier in zijn rede,
dat Frankrijk zich geen eischen behoeft te
laten stellen door persartikelen en straat
rumoer.
Hij trekt zich voor een paar da
gen terug.
Mussolini is gisteravond naar Catanzaro
in Calabrie vertrokken.
Hij zal waarschijnlijk twee of drie dagen
afwezig zijn.
Men concludeert hieruit, dat hij Daladier
niet dadelijk zal antwoorden en ziet er ver
der een demonstratie van onverschilligheid
in. Men zal zich herinneren dat Goring na
de rede van Chamberlain en de bezetting
van Tsjechoslowakije zijn vacantie voort
zette, eveneens als of er niets gebeurd was.