Gewapende steun
P olen toegezegd
Slagschepenbouw
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Hitier zal hard
terugslaan!
3
dringend noodzakelijk geacht
aan
Hitier zal zeer hard
terugslaan
„Indië verloren, rampspoed geboren"
Ook de apothekers
op het oorlogspad
BRUIDSFOTO'S
ARP AD MOLDOVAN
r
DE V
R I E S
41111
Laan, Schagen, Tel.
JA TERDAG 1 APRIL 1939. 83e Jaargang. No. 10841.
UWgflre <fe» KV. Ititg.-Mrf „HoHoeik Noofd.rtwoftier"
Chamberlains verklaring
wekt voldoening te
Warschau en scherpe
reactie te Berlijn
Chamberlain
De slag is gevallen: Engeland heeft zijn politiek van isole
ment, waarschijnlijk voor goed, prijsgegeven en Polen den
volledigen steun toegezegd van zijn gewapende macht voor
het geval Polens onafhankelijkheid zou worden bedreigd
en de Poolsche regeering zich tegen die bedreiging te weer
zou stellen. Een historische gebeurtenis van de allereerste
rang! De Fransche regeering heeft zich bij die verklaring
aangesloten. Feitelijk stellen Frankrijk en Engeland nu de
beslissing voor een Europeeschen oorlog in handen van
Polen, een bewijs, dat de toestand in Oost-Europa wel zeer
ernstig wordt geacht.
Te Warschau is de Engelsche garantie met vreugde
aanvaard
De reactie in Duitschland is een felle anti-Britsche
campagne. Zeer hard zal de Führer terugslaan, zegt men
te Berlijn. Wij deelden reeds mede, dat Hitier vandaag te
Wilhelmhaven spreekt.
DB VERKLARING VAN
CHAMBERLAIN.
zijn
Even na drie uur legde Chamberlain
[gewichtige, verklaring af.
Zooals dit huis weet, wordt thans met an
dere regeeringen overleg gepleegd, zeide de
premier. Teneinde in den tusschentijd, alvo
rens dit overleg is geëindigd, het standpunt
der Britsche regecring volkomen duidelijk te
maken, moet ik het huis thans mededeelen,
dat gedurende die periode de regeering, in
geval van ecnige actie die duidelijk de Pool-
sche onafhankelijkheid bedreigt en waarte
gen de Poolsche regeering het derhalve van
vitaal belang acht zich met zijn nationale
Strijdkrachten te verzetten, zich verplicht
zou voelen, de Poolsche regeering onverwijld
allen in haar macht staanden steun te ver
kenen.
Ik heb de Poolsche regeering de desbetref
fende verzekering, gegeven. Ik kan hieraan
toevoegen, dat de Fransche regeering mij
gemachtigd heeft, 't duidelijk te maken, dat
zij zich op hetzelfde standpunt stelt als de
Britsche regeering.
Op de verklaring volgde een levendig de-
hat, waarin de oppositie zich aansloot bij de
titans genpmen maatregelen. Kenmerkend
voor de eenheid welke thans het Britsche
«volk bezielt, was die van Thurlle.
„Er zou een andere minister kunnen zijn,
zei hij, om in dit ernstige uur de zaken van
dit land te leiden, doch, als de minister-pre
sident thans werkelijk en .oprecht en zonder
eenig geestelijk voorbehoud, ervan overtuigd
is, dat liet noodzakelijk is. dat hij deze nieu
we politiek van het bijeenbrengen van de
vrienden van den vrede voortzet, en niet
terugziet naar het doode verleden, dan ge-
kof ik, dat hij, gezien zijn wereldreputatie
als man van den vrede, waarschijnlijk de
beste man voor dit ambt is.
De zitting kreeg hierdoor een indrukwek
kend slot.
Nadere mededeelingen verwacht.
Het besluit, van Engeland om de Poolsche
onafhankelijkheid met de wapenen te steu
nen in geval van een Duitsche agressie,, al
dus» een diplomatieke waarnemer, wijzig*
het aangezicht van Europa, Deskundigen
wijzen op den nadruk, dien Chamberlain
kgde op het woord „onafhankelijkheid", dat
de redenen bepaalt waarom Engeland zich
gedwongen zou achten tusschenbeide te ko
men. Verklaard wordt, dat het aan Polen
zal worden overgelaten te beslissen, wat in
mite zijn onafhankelijkheid zou bedreigen.
Men gelooft dat de Polen een afstand van
Dantzig niet. als een levensbelang zouden
zien, aangezien zij in zekeren zin den terug
keer van Dantzig naar Duitschland vele ja
ren geleden reeds voor geweest zijn met den
aanleg van den haven Gdingen met aparte
spoorwegverbindingen. Ook denkt men, dat
«e Polen zouden kunnen, toestemmen in den
aanleg van ppn autoweg met exterritoriale
rechten tussehen Oost- en Westpruisen. Te
gen alles echter, wat de Poolsche grenzen
zou bedreigen, zou weerstand geboden wor
den.
Men zegt, dat Chamberlain binnenkort een
meer omvattende verklaring zal afleggen,
waarin hij waarschijnlijk venvijzen zal naar
de medewerking van Roemenië en andere
Balkanlanden tegen een agressie. Het is be
kend, dat de diplomatieke besprekingen
voortgezet worden met Roemenië, Turkije én
Griekenland. De houding van Zuidslavië
hangt grootendeels af van Italië, terwijl de
houding van Italië een van de Europeesche
raadselen is.
De krachtige vriendschap der laatste ja
ren tussehen Italië en Polen zou wel eens
de Achilleshiel kunnen blijken van de spil,
wanneer die op de uiterste proef gesteld
wordt.
Overleg met de Sovjet-Unie,
Kort nadat Chamberlain zijn verklaring
,tad afgelegd, bracht de Russische ambas
sadeur een bezoek aan het Foreighn Offie*».
De Duitsche pers op haar ach
terste beenen.
„BEDROG VAN HET ERGSTE SOORT."
Men gelooft, dat Hitier woedend is over
de wijze, waarop Engeland de Poolsche si
tuatie behandelt en over de aankondiging
van Chamberlain.
Alle welingelichte kringen zijn het
er over eens, dat Hitier zeer hard
terug zal slaan in zijn rede van he
den te Wilhelmshafem
Officieele kringen waren gisteravond
uiterst voorzichtig en er is langdurig be
raadslaagd in het propagandaministeric,
over het uitgeven van Chamberlains ver
klaring aan de Duitsche pers. Het eerste
blad, dat de verklaring behelsde, was on
geveer acht uur gisteravond te krijgen.
Reeds vroeg in den middag was een he
vige anti-Britsche campagne in vollen gang.
De Duitsche regeering onderwerpt de ver
klaring van Chamberlain aan een zeer
nauwkeurig onderzoek. De zaak wordt zoo
belangrijk geacht, dat men eenig commen
taar weigert voordat men haar van alle
kanten hoeft bekeken en een bestudeerd ant
woord kan geven.
In ieder geval gelooft men, dat Hit-
Ier zijn heden te houden redevoering
zal aangrijpen om de eerste offici
eele reactie van Duitsche zijde te
demonstreeren. In kringen, die in
nauw contact staan met de Wilhelm-
sturasse verklaart men echter, dat
Duitschland in het bijzonder belang
hecht aan de tijdslimiet, die in de
Britsche garantie aan Polen gesteld
is. Men vraagt zich af, of deze ga
rantie onder alle omstandigheden
van kracht zal zijn of alleen gedu
rende die bepaalde periode.
De kracht van Chamberlain's verzekerin
gen tegenover Polen heeft, al zouden die
verzekeringen dan ook misschien van tij de-
lij ken aard zijn, in politieke kringen te Ber
lijn groote verrassing gewekt, aldus U. P.
De meening van gep. vice-admiraal
L. J. Quant
Groote krachtsinspanning onver
mijdelijk
Naar aanleiding van de verschillen
de beschouwingen in de pers over
de bcteekenis van slagschepen voor
de Nederlandsche vloot heeft de
gep. vice-admiraal L. J. Quant in
een onderhoud met een redacteur
van het A.N.P. zijn meening over
deze, thans zoo veler aandacht ge
vangen houdende kwestie uiteen ge
zet.
Zonder eenigen twijfel zoo
verklaard de vice-admiraal is het
bouwen van snelle slagschepen ur-
- gent en een dringende noodzakelijk
heid, waaraan onder de tegenwoor
dige omstandigheden niet meer te
ontkomen is.
In verband met de maritieme verdedi
ging van ons koloniaal gebied, zullen wij
moeten overgaan tot den bouw van snelva
rende saschepen van zóódanige afmetingen
en militaire kracht, dat een dergelijke slag
vloot Japan bij een eventueele poging tot
aanranding van welk punt der koloniën
ook, noodzaakt om gelijkwaardige of krach
tiger schepen van de hoofdbasis uit te zen
den naar ons drie duizend mijl van deze
basis verwijderd koloniale rijk. Alleen
dan kan het met deze schepen afrekenen.
Het moet zijn eventueele convooien ook
een dekking van soortgelijke of zwaardere
schepen meegeven.
In verband met. de meerdere con
vooien, die tegelijk zullen moeten
worden beschermd, als mede voor
de geheele bescherming van zijn
verbindingswegen over zee, zou Ja
pan zonder eenige overdrijving dan-
minstens drie maal het aantal van
zulke moderne schepen moeten
kunnen wegzenden van het moeder
land.
Ook al is er geen collectiviteit of bondge
nootschap, zoo zal de algemeen politieke
toestand onder die omstandigheden het wel
heel moeilijk zoo niet onwaarschijnlijk
maken, dat dit zou'gaan gebeuren.
Onze slagschepen, zoo vervolgt vice-admi
raal Quant, moeten zoo sterk zijn, dat geen
tusschenklasse van de Japansche vloot vol
doende zou kunnen zijn om die convooien te
beschermen.
Niet zoo groot als de Japansche
slagschepen.
Hieruit volgt onmiddellijk, dat zonder af
metingen of kaliber van het geschut te noe
men, hetgeen de marine-staf wel zal uit
maken, geenszins schepen v. dezelfde groot
te en bewapening als de grootste Japansche
slagschepen noodig zijn. Zij moeten wel over
een groote snelheid beschikken van onge
veer 32 a 33 mijl.
Het zenden van een Japansche slagvloot
naar Indië is verder alleen mogelijk als
Japan absoluut geen rekening heeft te
houden met de belangen van Engeland of
Amerika.
De personeelskwestie.
De personeelskwestie aanroerend, wijst
de vice-admiraal er op, dat de groote achter
stand hierin, dank zij de krachtige leiding
van den tegenwoordigen minister van Defen
sie, reeds belangrijk is ingehaald. Er zal
nog een uitbreiding van maximum 0000
man bijkomen, doch deze kan reeds nu dooi
de bestaande opleidingsorganisaties worden
opgevangen.
Het is echter verbijsterend, dat men zou
willen beweren, dat de slagschepen niet
moeten worden gebouwd, omdat wij het per
soneel niet bijtijds kunnen krijgen of ge
schikt maken voor zijn taak.
Men ver ge te niet, dat als binnen korten
tijd, zooals velen in den lande en in Indië
vurig wenschen, een beslissing genomen
HITLER.
Men had in politieke kringen te Berlijn
niet verwacht, dat de Engelsche garanties
aan Polen een zoo uitgesproken karakter
zouden dragen.
De Duitsche pers op haar achter
ste beenen.
De Duitsche pers staat op haar achterste
boenen over de verklaring van Chamber
lain, welke zij een belachelijke poging noemt
0111 wantrouwen te zaaien.
Chamberlain heeft zich daarmede in strijd
met zijn eigen bewering, dat er niet de ge
ringste verdenking bestaat voor een gewa-
penden aanval van Duitschland, genoopt
gevoeld de lijn, door de Britsche pers aan
gegeven, verder door te trekken, zegt het
D.N.B. Daaraan wordt ook niets veranderd
door het feit, dat hij verklaart, dat er niet
de geringste aanleiding is op het oogenblik
vrees voor de zelfstandigheid van Polen te
koesteren. Waartoe dient dan deze verkla
ring?
Bedrog van de ergste soort
noemt de Berliner Bocrsenzeitung de ver
klaring. Zooerbarmelijk, aldus het blad, is
de Britsche staatkunde geworden, dat zij
zulke perfide methoden noodig heeft
Over het algemeen komen de conclusies
der Duitsche bladen neer op „stemmingma
kerij" en algemeen wordt door de bladen
ook het vermoeden uitgesproken, dat de
valsche berichten over bewperde Duitsche
troepenconcentraties ditmaal afkomstig zijn
van den Britschen militairen attaché in
Warschau,- evenals het valsche bericht van
21 Mei 1938 over de zgn. Duitsche mobili
satie tegen Tsjecho Slowakije uitgegaan is
van den Britsehen militairen attaché in
Praag.
In politieke kringen te Berlijn noemt men
Chamberlain's verklaring een denkbeeldige
steun voor een nog denkbeeldigcr geval.
Dit nummer bevat 16 pagina's
wordt om tot den bouw van slagschepen
over te gaan, het moment dat zij moeten
worden bemand nog minstens vier jaar
verwijderd, is. Zouden wij overigens in Ne
derland niet kunnen doen, wat thans over
al om ons lieen wél kan?
Offers en winst.
In werkelijkheid kan maar één bezwaar
in den weg staan. De regeering heeft hier
alleen over te beslissen, n.1. de financiecle
mogelijkheid.
„Mijn persoonlijke mccning is" aldus
vice-admiraal Quant. „dat, welke offers
er ook gebracht zullen moeten worden, dit
bezwaar overwonnen móet en kan wor
den.
De inzet is het behoud van onze koloniën,
ook voor ons nageslacht. Nog altijd geldt:
„Indië verloren, rampspoed geboren".
Slagschepen als vlootkern.
Bij den overgang naar slagschepen behoudt
het bestaande materieel en het nieuwe in
aanbouw zijn volle waarde.
Al het op stapel staand materieel past
volkomen in een vloot, waarvan alsdan de
slagschepen de kern uitmaken. De har
monische samenwerking van alle onderdcc-
len blijft volkomen ongeschonden, zoodat
geen der bestaande klassen kan vervallen.
Onze krachtsinspanning zal wellicht nog
grooter moeten zijn clan van wie ook, om
dat wij tot voor zeer korten tijd de
weermacht in Indië zoowel als hier te
land, te water en in de lucht op de
meest schromelijke wijze hebben verwaar
loosd, zoodat wij, behalve de groote spron
gen die men overal moet- maken, nog een
enormen achterstand hebben in te halen.
Aldus een dubbele taak, waardoor uitstel
len of aarzelen of het'nemen van halve
maatregelen dubbel gevaarlijk is.
Diep in den zak.
Vice-admiraal Quant besluit met het uit
spreken van de hoop, dat onze energieke
minister van Defensie, de voldoening moge
smaken om zijn mede-minister maar ook 't
Nederlandsche volk, allereerst het kapitaal
krachtige gedeelte daarvan, te overtuigen,
dat het noodzakelijk is om diep in de zak
te tasten, om het schip van staat, ook in de
toekomst door de moeilijkheden van dezen
tijd te brengen ten einde ons zelfstandig
volksbestaan onder de beproefde leiding
van Oranje te verzekeren.
DE BILT SEINT»
Verwachting: Droog, helder tot
half bewolkt, zelfde tempe
ratuur als gisteren, zwakke
tot matige Oostelijk? tot
Zuidoostelijke wind.
De Ned. MIJ. tot bevordering der
Geneesk. werkt de belangen der
Mij. tot bevordering der Phar-
macie tegen.
De honoraria der apothekers te
laag in verhouding tot die der
artsen.
In een brief aan het hoQfdbestuur der Ned.
Mij. tot bevordering der Geneeskunst en in
een Donderdagmiddag gehouden persconfe
rentie, heeft het hoofdbestuur der Ned. Mij.
ter bevordering der Pharmacie, waarin on
geveer 80 der Ned. Apothekers zijn ver-
cenigd, zijn standpunt tegenover het' zieken
fondswezen uiteengezet.
De apothekers zijn er van overtuigd"
zoo werd uiteengezet dat hun honoreering
in de ziekenfondsen zoodanig is, dat daar
beneden niet looncnd gewerkt kan worden.
Deze overtuiging is bij hen zoo rotsvast ge
vestigd, dat zij bereid zijn hun volle mede
werking te geven, mits de andere groepen
dat ook doen, om door een neutrale instan
tie te laten beoordeelen', in hoeverre de te
genwoordige ziekenhuisfonds-honoraria van
alle belanghebbenden voldoen aan het bil
lijkheidsstandpunt, leven en laten leven.
Zoolang een dergelijk onderzoek ten aan
zien van de honoraria van alle groepen niet
heeft plaats gehad zijn de apothekers van
oordeel, dat zij zich tegen een vermindering
van hun inkomsten uit de ziekenfondsen
zullen moeten verzetten.
De apothekers krijgen den indruk, dat men
de honorariumverlangens van de specialis
ten zal willen bevredigen, door inkomsten-
verlaging van den apotheker, waaraan de
Mij. tot Bev. der Geneeskunst haar medewer
king verleent. De apothekers wenschen in
geen geval hun honorarium te laten vast
stellen door zieken fondsbelanghebbenden,
w.o. genoemde maatschappij. De houding der
apothekersorganisatie is we\<- te geven in
een aantal punten waarvan de voornaamste
zijn:
Zoolang geen overeenkomst is bereikt met
de Mij. voor Geneeskunst, behoudt de Mij.
tot bevordering der Pharmacie zich het recht
voor naar eigen inzicht met ieder ziekenfonds
overeenkomsten aan te gaan.
Het minimum honorarium van den apothe
ker bedraagt f 1.80 per ziel per jaar tegen
over f3.— per ziel per jaar voor den huis
arts.
Wanneer een ziekenfonds de honoraria
der deelnemers niet kan betalen, stemmen de
apothekers toe in een honorariumverlaging,
echter uitsluitend op voorwaarde, dat tevens
de honoraria der huisartsen worden ver
laagd.
De apothekers zijn van overtuiging, dat zij,
als belanghebbende groep, vertegenwoordigd
moeten zijn in de zickenfondsbcsturen.
ARTISTIEKE
FOTOGIi. KUNSTATELIER
NIEUWE NIEDORP
Geopend dagelijks, ook 's Zondags.
CENTRALE
VERWARMING
BETER EN TOCH NIET
DUURDER, ZIEDAAR
UW VOORDEEL.
TECHN.BUREAU
ALKMAAR
Tel. 3045-2 lijnen
ROTTERDAM
44504 J
